ebook unit1 งานเชื่อมไฟฟ้า

งานเช่ือมไฟฟ้าด้วยลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์

2 Task Listing Sheet ช่ือรายวิชา : งานเชื่อมและโลหะแผน่ เบ้ืองตน้ จานวนหน่วยกติ : 2 หน่วยกิต ชื่อหน่วย : งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลก๊ั ซ์ ระดับช้ัน : ปวช. ชื่องาน : งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ No. Task (Steps) in Performing the Job Resources ABCDE 1 ความปลอดภยั ในงานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ × 2 หลกั การเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเชื่อม × หุม้ ฟลกั ซ์ Resources A : Having ago yourself B : Observation of the Job C : Performer interviews D : Simulation E : Questionnaire Techniques

3 Objective Listing Sheet ชื่อรายวชิ า : งานเช่ือมและโลหะแผน่ เบ้ืองตน้ จานวนหน่วยกติ : 2 หน่วยกิต ช่ืองาน : งานประกอบและติดต้ังอุปกรณ์งานเชื่อม ระดบั ช้ัน : ปวช. ไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ Behavioral Objective ISL PSL Remark RAT I CA 1. บอกความสาคัญและวิธีป้องกันอันตรายจากการ × เช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซไ์ ด้ 2. บอกความหมายการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟ × ลกั ซ์ได้ 3. บอกข้อดีและขอ้ เสีย ของกระบวนการเชื่อมไฟฟ้า × ดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ได้ 4. ปฏิบัติงานประกอบและติดต้ังอุปกรณ์งานเช่ือม × ไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ไดถ้ ูกตอ้ ง 5. ปฏิบตั ิงานดว้ ยความเป็ นระเบียบเรียบร้อย รอบคอบ × ประณีต ซื่อสัตย์ มีกิจนิสัยท่ีดี และปลอดภยั ISL = Intellectual Skill Level PSL = Physical Skill Level

4 วิชา งานเชื่อมและ เอกสารประกอบการสอน สัปดาห์ที่ 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 4 ช่ัวโมง หน่วยท่ี 1 งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ รหัสวชิ า 2100-1005 งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ย ลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั๊ ซ์ สาระสาคญั การเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุ้มฟลกั ซ์เป็ นการเชื่อมดว้ ยการอาร์กชนิดหน่ึง ซ่ึงไดร้ ับความร้อน จากการอาร์กของลวดเช่ือมกบั ชิ้นงาน ในขณะทาการอาร์กจะเกิดความร้อนสูง ทาให้ชิ้นงานหลอม ละลาย ขณะเดียวกันลวดเชื่อมจะถูกหลอมละลายเติมลงในแนวเชื่อมด้วยฟลกั ซ์ท่ีหุ้มลวดเชื่อม เม่ือฟลกั ซ์โดนความร้อนจะเกิดการลุกไหมก้ ลายเป็ นแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ฟลักซ์มีหน้าที่ ป้องกนั บรรยากาศภายนอกเขา้ มาทาปฏิกริยารวมตวั กบั แนวเช่ือม ซ่ึงจะทาใหแ้ นวเช่ือมไม่สมบูรณ์ และมีความแขง็ แรงไม่เพียงพอ สาระการเรียนรู้ 1.1 ความปลอดภยั ในงานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความสาคญั และวิธีป้องกนั อนั ตรายจากการเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ได้ 2. บอกความหมายการเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ได้ 3. บอกขอ้ ดีและขอ้ เสีย ของกระบวนการเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ได้ 4. ปฏิบตั ิงานประกอบและติดต้งั อปุ กรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ไดถ้ กู ตอ้ ง 5. ปฏิบตั ิงานดว้ ยความเป็นระเบียบเรียบร้อย รอบคอบ ประณีต ซ่ือสัตย์ มีกิจนิสยั ที่ดี และปลอดภยั

5 การจดั กจิ กรรมการเรียนการสอน 1. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน 2. นาเขา้ สู่บทเรียน ช้ีแจงถึงเน้ือหาที่จะสอนในหน่วยการเรียน 3. สอนโดยเขา้ สู่เน้ือหา ใหน้ กั เรียนดูและปฏิบตั ิจากของจริงและจากสื่อการเรียน 4. นาความรู้มาใช้ ปฏิบตั ิตามใบฝึกทกั ษะปฏิบตั ิประจาหน่วย 5. ครูและนกั เรียนร่วมกนั สรุปเน้ือหา เพอ่ื ประเมินผลการเรียน 6. ทาแบบทดสอบหลงั เรียน สื่อการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนวชิ างานเชื่อมและโลหะแผน่ เบ้ืองตน้ 2. ใบความรู้เรื่อง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ 3. แบบฝึกหดั หลงั เรียนและแบบทดสอบก่อนเรียน - หลงั เรียน 4. ใบฝึกทกั ษะปฏิบตั ิประจาหน่วย งานท่มี อบหมายและกจิ กรรม 1. ให้นักเรียนทาแบบทดสอบประหน่วยและให้ปฏิบตั ิงานตามใบฝึ กทกั ษะปฏิบตั ิ พร้อม บนั ทึกผลการปฏิบตั ิ สรุปผลตามใบฝึกทกั ษะปฏิบตั ิประจาหน่วย 2. ใหค้ น้ ควา้ จากเอกสาร ตารา และแหลง่ การเรียนรู้ที่หลากหลายเพ่ิมเติม พร้อมใหฝ้ ึ กปฏิบตั ิ ใหเ้ กิดทกั ษะมากข้นึ การวดั และประเมนิ ผล 1. สงั เกตจากพฤติกรรมการเรียน(กิจนิสัย) 2. ประเมินผลจากคะแนนการทาแบบทดสอบประจาหน่วยหลงั เรียน (ภาคทฤษฎี) 3. ประเมินผลจากการปฏิบตั ิงานในใบฝึกทกั ษะปฏิบตั ิประจาหน่วย (ภาคปฏิบตั ิ)

6 เกณฑ์การประเมนิ ผล 1. ด้านความรู้ วดั ผลจากคะแนนเฉล่ียร้อยละของแบบฝึกหดั และแบบทดสอบหลงั เรียน โดยใชเ้ กณฑ์ การประเมินดงั น้ี คะแนนเฉลี่ยร้อยละ 80-100 หมายความวา่ ผลการเรียนดีมาก คะแนนเฉล่ียร้อยละ 70-79 หมายความวา่ ผลการเรียนดี คะแนนเฉล่ียร้อยละ 60-69 หมายความวา่ ผลการเรียนพอใช้ คะแนนเฉล่ียร้อยละ 50-59 หมายความวา่ ผลการเรียนต่า คะแนนเฉล่ียต่ากวา่ ร้อยละ 50 หมายความวา่ ผลการเรียนต่าตอ้ งปรับปรุง 2. ด้านทักษะ ประเมินผลจากคะแนนเฉลี่ยร้อยละของใบฝึ กทกั ษะปฏิบตั ิประจาหน่วย โดยใชเ้ กณฑก์ าร ประเมินดงั น้ี คะแนนเฉล่ียร้อยละ 80-100 หมายความวา่ ผลการปฏิบตั ิงานดีมาก คะแนนเฉลี่ยร้อยละ 70-79 หมายความวา่ ผลการปฏิบตั ิงานดี คะแนนเฉล่ียร้อยละ 60-69 หมายความวา่ ผลการปฏิบตั ิงานพอใช้ คะแนนเฉลี่ยร้อยละ 50-59 หมายความวา่ ผลการปฏิบตั ิงานต่า คะแนนเฉลี่ยต่ากวา่ ร้อยละ 50 หมายความวา่ ผลการปฏิบตั ิงานต่าตอ้ งปรับปรุง 3. ด้านกจิ นสิ ัย ประเมินจากพฤติกรรม โดยใชเ้ กณฑก์ ารประเมินดงั น้ี 5 หมายความวา่ กิจนิสัยดีมาก 4 หมายความวา่ กิจนิสยั ดี 3 หมายความวา่ กิจนิสยั ปานกลาง 2 หมายความวา่ กิจนิสัยต่า 1 หมายความวา่ กิจนิสยั ต่าตอ้ งปรับปรุง

ความ ีมวินัย 7 ีมความ ัรบผิดชอบ แบบประเมนิ พฤตกิ รรม (กจิ นสิ ัย) ีมความอดทนช่ือหน่วย : งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ีมความ ่ืซอสัตย์ช่ืองาน : งานประกอบและติดต้งั อปุ กรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ ีมความคิดส ้รางสรรค์ ีมความสนใจใ ่ฝ ู้ร กจิ นสิ ัย ีมม ุนษยสัมพันธ์ชื่อ-สกลุ ีม ุคณธรรม จ ิรยธรรม ผลรวมคะแนน / 2เกณฑ์คะแนน 5 5 5 5 5 5 5 5 20 ลงช่ือ.............................................................ผปู้ ระเมิน (.............................................................) .........../....................................../...........

8 เกณฑ์การประเมินพฤตกิ รรม (กจิ นิสัย) กจิ นสิ ัย พฤติกรรมบ่งชี้ ความมีวินยั (พิจารณาขอ้ ละ 1 คะแนน) 1. ตรงต่อเวลา รู้จกั กาลเทศะ มีความรับผิดชอบ 2. ทรงผมถูกตอ้ งตามระเบียบของวทิ ยาลยั ฯ 3. แต่งกายถูกตอ้ งตามระเบียบของวทิ ยาลยั ฯ มีความอดทน 4. ปฏิบตั ิตามกฎระเบียบของแผนกและวทิ ยาลยั ฯ 5. ปฏิบตั ิตามกฎระเบียบท่ีครูผสู้ อนกาหนด มีความซ่ือสตั ย์ 1. จดั เตรียมอปุ กรณ์และเครื่องมือท่ีใชใ้ นการปฏิบตั ิงาน 2. ปฏิบตั ิงานตามลาดบั ข้นั ตอน มีความคดิ สร้างสรรค์ 3. ปฏิบตั ิงานดว้ ยความต้งั ใจละเอียดรอบคอบ 4. ปฏิบตั ิงานที่ไดร้ ับมอบหมายเสร็จตามกาหนด 5. ปฏิบตั ิงานโดยคานึงถึงความปลอดภยั ของตนเองและผอู้ ่ืน 1. มีความอดทนในการปฏิบตั ิงานในสภาพอากาศร้อน 2. มีความอดทนในการปฏิบตั ิงานในสภาพท่ีหิว 3. มีความอดทนในการปฏิบตั ิงานท่ีมีความยากลาบาก 4. มีความอดทนในการปฏิบตั ิงานที่ครูมอบหมายใหท้ า 5. มีความอดทนในการปฏิบตั ิงานใหเ้ สร็จตามเวลาท่ีกาหนด 1. มีความซื่อสัตยต์ ่อตนเอง 2. มีความซ่ือสัตยต์ อ่ งานท่ีไดร้ ับมอบหมายจากเพอ่ื นในกลุ่ม 3. มีความซ่ือสัตยแ์ ละจริงใจที่จะปฏิบตั ิงานร่วมกบั เพื่อนในกลุ่ม 4. มีความซ่ือสัตยแ์ ละจริงใจต่องานท่ีตนไดร้ ับมอบหมายจากครูผสู้ อน 5. มีความซื่อสัตยใ์ นสิ่งท่ีตนเองกระทาแลว้ เกิดความเสียหาย 1. มีความสามารถในการจดจาปัญหาตา่ ง ๆ 2. สามารถเลือกแนวคิดที่ดีที่สุดมาใชแ้ กป้ ัญหา 3. มีความสามารถในการคน้ หาแนวทางใหม่ ๆ หรือวิธีการต่าง ๆ ที่ แตกต่างกนั มาแกไ้ ขปัญหา 4. แสวงหาความรู้ใหม่ ๆ อยเู่ สมอ 5. สามารถนาความรู้ที่ไดร้ ับจากผสู้ อนไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นการปฏิบตั ิงาน

9 กจิ นสิ ัย พฤติกรรมบ่งชี้ มีความสนใจใฝ่ รู้ (พจิ ารณาขอ้ ละ 1 คะแนน) 1. มีความสนใจใฝ่รู้ที่จะศึกษาคน้ ควา้ ดว้ ยตนเอง มีมนุษยสมั พนั ธ์ 2. ซกั ถามปัญหาขอ้ สงสัยตา่ ง ๆ จากครูผสู้ อน 3. มีความกระตือรือร้นในการปฏิบตั ิงาน มีคณุ ธรรม จริยธรรม 4. มีการฝึกปฏิบตั ิงานซ้า ๆ กนั หลาย ๆ คร้ัง เพ่ือใหเ้ กิดความชานาญดา้ น ทกั ษะ 5. มีความกระตือรือร้นในการใฝ่หาความรู้ใหม่ ๆ เพ่ือนามาแกไ้ ขปัญหา 1. พูดจาและแสดงกิริยาท่าทางท่ีสุภาพตอ่ ผอู้ ื่น 2. ช่วยเหลือและใหค้ วามร่วมมือกบั ผอู้ ่ืน 3. รับฟังความคดิ เห็นของผอู้ ื่น 4. ยนิ ดีและช่ืนชมเม่ือผอู้ ่ืนประสบความสาเร็จ 5. กล่าวคาขอบคณุ หรือขอโทษในสถานการณ์ที่เหมาะสม 1. มีความออ่ นนอ้ ม ถอ่ มตน และแสดงความเคารพต่อครู-อาจารย์ 2. ไมพ่ ดู ปดและพูดคาหยาบ 3. ไมเ่ กเรและไมเ่ บียดเบียนเพื่อน 4. มีความมีเมตา กรุณา และการใหอ้ ภยั 5. มีความเสียสละ ความสามคั คี ความพากเพียร อดทน และประหยดั

10 หน่วยท่ี 1 งานเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์ สัปดาห์ที่ 1 งานประกอบและติดต้ังอปุ กรณ์งานเชื่อมไฟฟ้า ด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์

11 หหนน่ว่วยยทที่ 1ี่ 1 งงาานนเชเชื่อื่อมมไไฟฟฟฟ้า้าดด้ว้วยยลลววดดเชเชื่อ่ือมมหหุ้มุ้มฟฟลลกั กั ซซ์ ์ 1.1 ความปลอดภัยในงานเช่ือมไฟฟ้าด้วยลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์ ในการปฏิบตั ิงานเช่ือมไฟฟ้า หลกั สาคญั ประการแรกที่จะตอ้ งคานึงถึงคือ เรื่องความปลอดภยั เพราะในการทางานอาจก่อใหเ้ กิดอนั ตรายข้นึ ได้ ผูป้ ฏิบตั ิจะตอ้ งให้ความสาคญั และควรปฏิบตั ิตาม อย่างเคร่งครัดเพื่อป้องกันมิให้เกิดอันตรายซ่ึงนามาถึงความสูญเสียแก่ชีวิต และทรัพย์สินของ ตนเองและผอู้ ่ืน สาเหตุที่อาจก่อใหเ้ กิดอนั ตรายจากงานเชื่อมไฟฟ้าจากการอาร์กของลวดเชื่อม ซ่ึงจะส่งผลให้ เกิดอนั ตรายตอ่ ผปู้ ฏิบตั ิงานเช่ือมไฟฟ้าและผอู้ ยใู่ กลเ้ คยี งได้ พิจารณาไดด้ งั น้ี 1) อนั ตรายจากกระแสไฟ อนั ตรายจากกระแสไฟดูด ส่วนใหญ่เกิดจากตวั เปี ยกช้ืนโดยเฉพาะเทา้ หรือมือเปี ยกน้า ทา ให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านร่างกายลงดินได้ เมื่อผูป้ ฏิบตั ิงานไดร้ ับกระแสไฟฟ้าเกินกว่า 100 มิลลิ แอมป์ จะทาใหเ้ สียชีวติ การป้องกนั อุบตั ิเหตจุ ากไฟฟ้า ทาไดด้ งั น้ี 1.1 ในขณะปฏิบตั ิงาน ควรใส่ถุงมือและรองเทา้ ท่ีมีฉนวนหุม้ อยา่ งดี ดงั แสดงในรูปที่ 1.1 สวมถงุ มอื รูปที่ 1.1 แสดงการสวมใส่ถงุ มือและรองเทา้ ที่มีฉนวนหุม้

12 1.2 สวมใส่เส้ือผา้ ที่แหง้ หากมีเหง่ือจะตอ้ งระมดั ระวงั เป็นพเิ ศษ 1.3 สายเชื่อมควรมีฉนวนหุม้ อยใู่ นสภาพเรียบร้อย ดงั แสดงในรูปที่ 1.2 รูปที่ 1.2 แสดงสายเชื่อมมีฉนวนหุม้ 1.4 ไม่ควรวางหวั เช่ือมไวท้ ี่พ้ืน ควรวางไวบ้ นที่ฉนวนรองรับหรือแขวนไว้ ดงั แสดงในรูป ที่ 1.3 รูปท่ี 1.3 แสดงการวางหวั เชื่อมไวบ้ นที่แขวน

13 1.5 เปล่ียนลวดเช่ือมดว้ ยความระมดั ระวงั อย่าให้ลวดเชื่อมสัมผสั กบั โต๊ะเชื่อมขณะเปล่ียน ดงั แสดงในรูปท่ี 1.4 รูปที่ 1.4 แสดงการเปลี่ยนลวดเช่ือม ดว้ ยความระมดั ระวงั 2) อนั ตรายจากควันพษิ และสารพษิ ควนั พิษและสารพิษจากการอาร์กดว้ ยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์ เกิดจากสารพอกหุ้มลวดเช่ือม และสนิมเหลก็ เมื่อไดร้ ับความร้อนสูง จะเกิดเป็นแก๊สคุมแนวเช่ือมเพื่อป้องกนั ไม่ใหอ้ อกซิเจนและ ไฮโดรเจนในอากาศแทรกซึมเขา้ สู่ชิ้นงานในขณะท่ีกาลงั หลอมเหลว คือแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ และมีบางส่วนท่ีแตกตวั ไม่หมดจะเกิดเป็ นแก๊สคาร์บอนมอนนอกไซด์ซ่ึงเป็ นแก๊สพิษ ทาให้เกิด อนั ตรายคืออาการมึนงง เนื่องจากร่างกายไดร้ ับออกซิเจนไม่เพียงพอ ดงั น้นั ผูป้ ฏิบตั ิงานควรเชื่อมในที่ท่ีมีอากาศถ่ายเทไดส้ ะดวก ถา้ หากจาเป็ นตอ้ งปฏิบตั ิงาน ในที่คบั แคบเช่น ในท่อขนาดใหญ่ ควรมีอุปกรณ์ช่วยดูดควนั หรือหน้ากากกนั ควนั พิษและสารพิษ ชนิดของสารพษิ ท่ีมีอยใู่ นแกส๊ คลมุ แนวเชื่อม มีรายละเอียดดงั น้ี ดงั แสดงในตารางที่ 1.1

14 ตารางท่ี 1.1 ชนิดของสารพิษท่ีมีอยใู่ นแก๊สคลุมแนวเชื่อม ชื่อสารพษิ ทีเ่ กดิ แหล่งทมี่ า อาการ กรดโครมิค (Chromic Acid) เกิดจากลวดเชื่อมเหล็กกล้าส ควันของโครเมียมไตรอ๊อก แคดเมียมออกไซด์ แตนเลสเมื่อได้รับความร้อน ไซด์เมื่อทาปฏิกิริยากบั ลองน้า (Cadmium Oxide) แล้วจะเกิดควนั ของโครเมียม ในอากาศจะเปล่ียนเป็ นกรด ควนั สงั กะสีออกไซด์ (Zinc Oxide Fume) ไ ต ร อ อ ก ไ ซ ด์ (Chromium โครมิค เม่ือร่างกายไดร้ ับเขา้ ไป ฟลูออกไรด์ ตะกวั่ ออกไซด์ Trioxide Fume) จะเกิดอาการชัก ปอดอักเสบ น้ าท่วมปอด จะมีน้ าลายมาก ทาให้เกิดโรคหลอดลมอกั เสบ และจะแสดงอาการคล้ายกับ เป็ นโรคหอบหืด โล ห ะผส ม แคดเมี ยม ห รื อ หากสูดควนั ของแคดเมียมเขา้ สู่ เคลือบดว้ ยแคดเมียม ร่างกายจะเป็ นสาเหตุของวณั โรค แผลอักเสบในปอด มี อาการคอแห้ง ไอ อาเจียน เจ็บ ที่ปอดและหายลาบาก โลหะชิ้นงานที่เคลือบผิวดัง เกิดอาการไข้จากควันโลหะ สงั กะสี เป็ นสาเหตุทาให้เกิดมะเร็งใน ปอด วณั โรค ปอดอกั เสบ ล วด เชื่ อม ที่ มี ส ารพ อก หุ้ ม เกิดอาการไข้ ไอ เป็ นหวดั และ ประเภทไฮโดรเจนต่า อาเจียน โลหะชิ้นงานท่ีเคลือบผิวดว้ ยสี มีอาการปวดทอ้ ง ทอ้ งเสีย ปวด หวั อ่อนเพลีย ปวดกลา้ มเน้ือ อาเจียน ทานอาหารไมไ่ ด้ น้าหนกั ลด

15 3) อนั ตรายจากรังสีเช่ือม รังสีที่เกิดข้ึนในงานเช่ือมดว้ ยลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์ เกิดข้นึ จากการอาร์ก ชิ้นงานกบั ลวดเชื่อม ซ่ึงเป็นอนั ตรายผปู้ ฏิบตั ิงานเช่ือมมีอยู่ 3 ชนิด คือ 1. รังสีอุลตราไวโอเลต (Ultraviolet) เป็ นรังสีท่ีส่งผลต่อเยื่อตาและแกว้ ตา ถา้ ดวงตา ไดร้ ับรังสีน้ีมาก จะทาใหเ้ กิดความรู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมหรือเม็ดทรายเขา้ ไปอยูใ่ นตา น้าตา ไหล จะเร่ิมแสดงอาการเม่ือไดร้ ับรังสีไปแลว้ ประมาณ 5 – 6 ชว่ั โมง โดยทว่ั ไปอาการท้งั หมดจะ หายไปภายใน 24 ชวั่ โมง 2. รังสีอินฟราเรด (Infrared Ray) เป็ นรังสีที่ไม่แสดงอาการให้เห็นในทนั ที เม่ือเขา้ สู่ ร่างกายจะเปลี่ยนเป็นความร้อน เม่ือดวงตาไดร้ ับรังสีน้ี จะทาใหเ้ ยอ่ื ตาอกั เสบหรือผวิ หนงั ไดร้ ับรังสี ชนิดน้ีมาก จะทาใหผ้ วิ หนงั กาพร้าลอก และยงั เป็นสาเหตุอาจทาใหเ้ กิดเป็นตอ้ กระจก 3. แสง (Visible Light Rays) เป็ นแสงที่ไม่สามารถมองเห็นไดด้ ว้ ยตาเปล่า เมื่อการ อาร์กและไมม่ ีการป้องกนั แสงจะทาใหต้ าเกิดอาการพร่ามวั มองไมเ่ ห็นชว่ั ขณะ การป้องกนั อนั ตราย จากรังสีทุกคร้ังที่ปฏิบตั ิงานเชื่อมควรสวมชุดหนงั ป้องกนั เลือกใชห้ นา้ กากป้องกนั ใหเ้ หมาะสมกบั ลกั ษณะงานเช่ือม ข้อควรปฏิบตั เิ พ่ือความปลอดภัยในงานเช่ือมไฟฟ้า ควรปฏิบัติดังนี้ 1. พ้ืนที่งานเชื่อมไม่ควรทาดว้ ยวสั ดุท่ีติดไฟง่าย ควรทาดว้ ยคอนกรีต ดงั แสดงในรูปที่ 1.5 พ้ืนทาดว้ ยคอนกรีต รูปที่ 1.5 แสดงพ้นื ท่ีงานเชื่อมท่ีทาดว้ ยคอนกรีต

16 2. ควรปฏิบตั ิงานเชื่อมในท่ีอากาศถา่ ยเทไดส้ ะดวก หรือใชเ้ คร่ืองดูดอากาศ ดูดควนั ท่ี เกิดจากการเช่ือมออกจากบริเวณท่ีทาการเชื่อม ดงั แสดงในรูปท่ี 1.6 เครื่องดูดควนั รูปที่ 1.6 แสดงพ้ืนท่ี ท่ีอากาศถ่ายเทไดส้ ะดวกมีเครื่องดูดอากาศ ดูดควนั 3. ตรวจสอบเครื่องมือและอุปกรณ์ในการทางานเช่ือมให้พร้อม เช่น ฉนวนหุ้ม สายไฟ จุดต่อของเครื่องเช่ือมกบั สายเช่ือมและสายดินเป็นตน้ ดงั แสดงในรูปท่ี 1.7 รูปที่ 1.7 แสดงเคร่ืองเชื่อมที่พร้อมการใชง้ าน

17 4. ใชห้ นา้ กากเชื่อมก่อนทาการเชื่อมทุกคร้ัง เพื่อป้องกนั รังสีจากการเช่ือมและสะเก็ด โลหะเช่ือม ดงั แสดงในรูปที่ 1.8 รูปท่ี 1.8 แสดงการใชห้ นา้ กากเช่ือมก่อนทาการเช่ือมทกุ คร้ัง 5. ตอ้ งสวมแว่นตานิรภยั ทุกคร้ังที่เคาะสแลกเช่ือมหรือเจียระไนชิ้นงาน ดงั แสดงใน รูปท่ี 1.9 สวมแวน่ ตานิรภยั รูปที่ 1.9 แสดงการสวมแวน่ ตานิรภยั

18 6. ไม่ควรเชื่อมงานในบริเวณพ้ืนท่ีเปี ยกช้ืนแฉะหรือมีฝนตกเด็ดขาดจะทาให้ไฟฟ้า ดูดหรือลดั วงจรได้ ดงั แสดงในรูปที่ 1.10 พ้ืนบริเวณงานเช่ือมเปี ยก รูปท่ี 1.10 แสดงไม่ควรเชื่อมงานในบริเวณพ้นื ที่เปี ยกช้ืนแฉะ 7. อุปกรณ์ถงั ดบั เพลิงตอ้ งพร้อมใชต้ ลอดเวลาขณะปฏิบตั ิงานเช่ือมไฟฟ้า ดงั แสดงใน รูปท่ี 1.11 รูปที่ 1.11 แสดงอปุ กรณ์ถงั ดบั เพลิงตอ้ งพร้อมใชง้ าน

19 8. ไม่ควรใช้คีมจบั ลวดเชื่อมท่ีชารุดในการเช่ือม เพราะจะทาให้เกิดไฟฟ้าดูดและ ลดั วงจรได้ ดงั แสดงในรูปท่ี 1.12 ดา้ มจบั ลวดเช่ือมชารุด รูปท่ี 1.12 แสดงใชค้ มี จบั ลวดเช่ือมที่ชารุด 9. เมื่อจะมีการลดกระแสหรือเพิ่มกระแสไฟฟ้าจะตอ้ งปิ ดเครื่องเชื่อมก่อนทุกคร้ัง ดงั แสดงในรูปท่ี 1.13 แสดงการปิ ดเครื่อง รูปท่ี 1.13 แสดงการปิ ดเครื่องเช่ือมก่อนมีการลดหรือเพ่มิ กระแสไฟฟ้า

20 10. ไม่ควรเปล่ียนลวดเช่ือมดว้ ยมือเปล่า ตอ้ งสวมถุงมือทุกคร้ัง เพ่ือป้องกนั ไฟฟ้าดูด ดงั แสดงในรูปที่ 1.14 รูปท่ี 1.14 แสดงการสวมถงุ มือก่อนเปล่ียนลวดเช่ือมทกุ คร้ัง 11. ไม่ควรจบั ชิ้นงานดว้ ยมือเปล่าหรือเคลื่อนยา้ ยชิ้นงานร้อนดว้ ยหนา้ กากเชื่อม ควร ใชค้ ีมจบั ชิ้นงานร้อนเพอ่ื เคลื่อนยา้ ย ดงั แสดงในรูปท่ี 1.15 รูปท่ี 1.15 แสดงการใชค้ มี จบั ชิ้นงานร้อนเพ่ือเคลื่อนยา้ ย

21 12. ปิ ดเครื่องเชื่อมทุกคร้ังเม่ือทางานเสร็จ หรือทาการเคล่ือนยา้ ยเคร่ืองเชื่อม ดงั แสดง ในรูปท่ี 1.16 รูปท่ี 1.16 แสดงการปิ ดเคร่ืองเชื่อมทุกคร้ังเม่ือทางานเสร็จ 13. เม่ือทาการเชื่อมเสร็จแลว้ ให้เอาลวดเช่ือมออกจากหัวจบั ลวดเช่ือมและแขวนหัว จบั ลวดเชื่อมใหพ้ น้ จากสายดิน ดงั แสดงในรูปที่ 1.17 หวั เช่ือม คมี สายดิน รูปที่ 1.17 แสดงการแขวนหวั จบั ลวดเชื่อมใหพ้ น้ จากสายดิน

22 14. ควรมีตูย้ าและอุปกรณ์ปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้ ภายในแผนกช่างเช่ือมโลหะ ดงั แสดง ในรูปที่ 1.18 รูปที่ 1.18 แสดงตูย้ าและอปุ กรณ์ปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้ 15. ในโรงงานแผนกช่างเช่ือมโลหะจะตอ้ งมีป้ายแสดงเตือนความปลอดภยั ภายใน โรงงาน ดงั แสดงในรูปท่ี 1.19 รูปท่ี 1.19 แสดงป้ายแสดงเตือนความปลอดภยั ภายในโรงงาน

23 1.2 หลกั การเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์ การเช่ือมโลหะดว้ ยไฟฟ้ามีมานานแลว้ ใชส้ าหรับเช่ือมซ่อมแซมชิ้นส่วนโลหะท่ีชารุด หรือ ประกอบชิ้นส่วนเขา้ ดว้ ยกนั ซ่ึงในระยะแรกการเชื่อมโลหะดว้ ยไฟฟ้าน้นั คุณภาพแนวเช่ือมยงั ไม่ดี แต่ปัจจุบนั เทคโนโลยีการเชื่อมไดก้ า้ วหน้าไปอีกมาก มีการปรับปรุงท้งั ด้านกลวิธีการเช่ือมและ คุณภาพของแนวเชื่อมนอกจากน้นั ยงั มีการคิดคน้ ขบวนการเชื่อมไฟฟ้าท่ีแปลกใหมอ่ ีกมากมาย เช่น การเช่ือมแบบมิก – แม็ก(Mig – Mag) การเช่ือมแบบทิก(Tig) การเช่ือมแบบใตฟ้ ลกั ซ์(Submerged) การเช่ือมแบบพลาสม่า(Plasma) และอ่ืน ๆ 1.2.1 ความหมายการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์ การเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์หมายถึงการเช่ือมท่ีเกิดจากการอาร์ก ระหว่าง ชิ้นงานและลวดเชื่อม โดยแกนลวดเชื่อมจะหลอมเหลวเป็ นเน้ือเช่ือมหรือแนวเชื่อม เม่ือ ฟลกั ซ์ท่ี หุ้มลวดเช่ือมโดนความร้อนจะหลอมเหลวกลายเป็ นสแลก (Slag) ปกคลุมแนวเชื่อมและแก๊ส ปกคลุมบริเวณอาร์ก จะป้องกันไม่ให้ออกซิเจนในอากาศเขา้ ไปทาปฏิกิริยากับแนวเชื่อมได้ ดัง แสดงในรูปที่ 1.20 แกนลวด ฟลกั ซ์ แกส๊ ปกคลุม หยดน้าโลหะ สแลก แนวเช่ือม น้า โลหะ ชิ้นงานเช่ือม ทิศทางการเชื่อม รูปท่ี 1.20 แสดงการเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์

24 1.2.2 ข้อดีและข้อเสียของการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์ 1. ข้อดีของการเชื่อม 1. โครงสร้างของงานไม่ยงุ่ ยาก 2. รอยตอ่ มีคุณภาพสูง 3. ประหยดั วสั ดุ 4. ลดข้นั ตอนการทางาน 5. งานมีคณุ ภาพสูงคงทนและสวยงาม 6. ลดตน้ ทุนการผลิต 7. ลดเสียงดงั ขณะทางาน 8. สามารถป้องกนั การร่ัวไหลของแกส๊ น้ามนั ของเหลวและอากาศไดด้ ี 2. ข้อเสียของการเชื่อม 1. ทาใหค้ ุณสมบตั ิของงานเช่ือมเปล่ียนแปลง 2. งานบิดตวั และหดตวั 3. ทาใหเ้ กิดความดนั ตกคา้ งอยใู่ นวสั ดุงานเช่ือม 4. การตรวจสอบคณุ ภาพของงานเช่ือมทาไดย้ าก 5. ชิ้นส่วนของงานเช่ือมมีความไวตอ่ การเกิดความเคน้ เฉพาะที่ 1.3 การประกอบและตดิ ต้ังอุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าด้วยลวดหุ้มฟลกั ซ์ การปฏิบตั ิงานเชื่อมไฟฟ้าให้ไดค้ ุณภาพของงานท่ีดีน้ัน ส่วนหน่ึงข้ึนอย่กู บั การประกอบและ ติดต้งั อุปกรณ์เชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ ซ่ึงไดแ้ ก่ 1.3.1 การประกอบและติดต้ังอุปกรณ์เช่ือมไฟฟ้าด้วยลวดหุ้มฟลักซ์ สายเช่ือมมีหน้าท่ี นากระแสเชื่อมท่ีผลิตจากเครื่องเช่ือมไปสู่บริเวณอาร์กและสายเชื่อมท่ีใชใ้ นวงจรเช่ือมน้นั มี 2 สาย คอื สายเช่ือมและสายดิน 1. การติดต้ังเครื่องเชื่อมไฟฟ้ากระแสตรง วงจรเชื่อมแบบ DCEN ให้ต่อหัวจบั ลวด เช่ือมกบั ข้วั ลบ และชิ้นงานเป็นข้วั บวก ดงั แสดงในรูปที่ 1.21

25 รูปที่ 1.21 แสดงการติดต้งั เคร่ืองเช่ือม วงจรเช่ือมแบบ DCEN 2. ถา้ เป็ นเคร่ืองเช่ือมไฟฟ้ากระแสตรงกบั ข้วั วงจรเชื่อมแบบ DCEP ให้ต่อหัวจบั ลวด เช่ือมกบั ข้วั บวก และชิ้นงานเป็นข้วั ลบ ดงั แสดงในรูปที่ 1.22 รูปท่ี 1.22 แสดงการติดต้งั เคร่ืองเชื่อม วงจรเชื่อมแบบ DCEP

26 1.3.2 หัวจับลวดเช่ือม ใช้จบั ลวดเชื่อมและเป็ นมือถือขณะทาการเช่ือมพร้อมท้ังเป็ นตวั นา กระแสไฟฟ้าจากสายเชื่อมผา่ นไปสู่ลวดเช่ือมอีกดว้ ยดงั น้นั ตอ้ งสมบูรณ์มีฉนวนหุม้ ใหป้ ลอดภยั จาก การร่ัวของกระแสไฟฟ้า ดงั แสดงในรูปท่ี 1.23 รูปที่ 1.23 แสดงลกั ษณะหวั จบั ลวดเชื่อม 1.3.3 ข้อต่อสายดินต้องขันให้แน่นกบั โต๊ะงาน การต่อสายเช่ือมกบั ชิ้นงาน โดยยึดสายดินกบั โตะ๊ เชื่อมและชิ้นงานใหแ้ น่น ดงั แสดงในรูปท่ี 1.24 คมี จบั สายดิน รูปท่ี 1.24 แสดงการต่อสายเช่ือมกบั โต๊ะวางชิ้นงาน

27 สรุป ในการปฏิบัติงานเช่ือมไฟฟ้า หลักสาคัญประการแรกท่ีจะต้องคานึงถึงคือ เรื่องความ ปลอดภยั เพราะในการทางานอาจก่อให้เกิดอนั ตรายข้ึนได้ ผปู้ ฏิบตั ิจะตอ้ งให้ความสาคญั และควร ปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดเพื่อป้องกันมิให้เกิดอันตรายซ่ึงนามาถึงความสูญเสียแก่ชีวิต และ ทรัพยส์ ินของตนเองและผอู้ ่ืน สาเหตุท่ีอาจก่อใหเ้ กิดอนั ตรายจากงานเชื่อมไฟฟ้าจากการอาร์กของลวดเชื่อม ซ่ึงจะส่งผลให้ เกิดอนั ตรายต่อผปู้ ฏิบตั ิงานเช่ือมไฟฟ้าและผอู้ ยใู่ กลเ้ คยี งได้ การเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์หมายถึงการเช่ือมที่เกิดจากการอาร์กระหวา่ งชิ้นงาน และลวดเชื่อม โดยแกนลวดเช่ือมจะหลอมเหลวเป็ นเน้ือเช่ือมหรือแนวเช่ือม เม่ือฟลกั ซ์ท่ี หุ้มลวด เช่ือมโดนความร้อนจะหลอมเหลวกลายเป็นสแลก (Slag) ปกคลุมแนวเช่ือมและแกส๊ ปกคลุมบริเวณ อาร์กจะป้องกนั ไม่ใหอ้ อกซิเจนในอากาศเขา้ ไปทาปฏิกิริยากบั แนวเช่ือมได้

28 แบบฝึ กหัดหลงั เรียน สัปดาห์ที่ 1 หน่วยท่ี 1 เรื่อง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อม หุม้ ฟลกั ซ์ คาสั่ง ใหน้ กั เรียนตอบคาถามน้ีใหส้ มบรู ณ์ถูกตอ้ ง 1. จงบอกความสาคญั และวิธีการป้องกนั อนั ตรายจากการเชื่อมไฟฟ้า ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 2. จงบอกความหมายของการเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………… 3. จงบอกขอ้ ดีของกระบวนการเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ บอกมา 5 ขอ้ ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 4. จงบอกขอ้ เสียของกระบวนการเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ บอกมา 5 ขอ้ ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. 5. จงอธิบายข้นั ตอนการประกอบและติดต้งั อปุ กรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………….

29 เฉลยแบบฝึ กหัดหลงั เรียน สัปดาห์ท่ี 1 หน่วยที่ 1 เรื่อง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อม หุม้ ฟลกั ซ์ คาสั่ง ใหน้ กั เรียนตอบคาถามน้ีใหส้ มบรู ณ์ถูกตอ้ ง 1. จงบอกความสาคญั และวิธีการป้องกนั อนั ตรายจากการเชื่อมไฟฟ้า หลักสาคัญประการแรกท่ีจะต้องคานึงถึงคือ เร่ืองความปลอดภัย เพราะในการทางานอาจ ก่อให้เกิดอันตรายขึ้นได้ ผู้ปฏิบัติจะต้องให้ความสาคัญและควรปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดเพ่ือ ป้องกนั มใิ ห้เกดิ อนั ตรายซึ่งนามาถึงความสูญเสียแก่ชีวติ และทรัพย์สินของตนเองและผู้อ่ืน 2. จงบอกความหมายของการเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์ หมายถึง การเช่ือมท่ีเกิดจากการอาร์ก ระหว่างชิ้นงานและลวดเชื่อม โดยแกนลวดเช่ือมจะ หลอมเหลวเป็ นเนื้อเช่ือมหรือแนวเชื่อม เมื่อ ฟลักซ์ที่หุ้มลวดเช่ือมโดนความร้อนจะหลอมเหลว กลายเป็ นสแลก (Slag) ปกคลุมแนวเชื่อม และแก๊สปกคลุมบริเวณอาร์ก จะป้องกนั ไม่ให้ออกซิเจน ในอากาศเข้าไปทาปฏิกริ ิยากบั แนวเชื่อมได้ 3. จงบอกขอ้ ดีของกระบวนการเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ บอกมา 5 ขอ้ 1. โครงสร้างของงานไม่ยุ่งยาก 2. รอยต่อมคี ุณภาพสูง 3. ประหยดั วัสดุ 4. ลดข้นั ตอนการทางาน 5. งานมคี ุณภาพสูงคงทนและสวยงาม 4. จงบอกขอ้ เสียของกระบวนการเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ บอกมา 5 ขอ้ 1. ทาให้คุณสมบัตขิ องงานเช่ือมเปลย่ี นแปลง 2. งานบิดตวั และหดตวั 3. ทาให้เกดิ ความดนั ตกค้างอยู่ในวสั ดงุ านเช่ือม 4. การตรวจสอบคุณภาพของงานเช่ือมทาได้ยาก 5. ชิน้ ส่วนของงานเชื่อมมีความไวต่อการเกดิ ความเค้นเฉพาะที่

30 เฉลยแบบฝึ กหัดหลงั เรียน สัปดาห์ที่ 1 หน่วยท่ี 1 เรื่อง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือม หุม้ ฟลกั ซ์ คาสั่ง ใหน้ กั เรียนตอบคาถามน้ีใหส้ มบูรณ์ถูกตอ้ ง (ตอ่ ) 5. จงอธิบายข้นั ตอนการประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1. การประกอบและติดต้ังอุปกรณ์เช่ือมไฟฟ้าด้วยลวดหุ้มฟลักซ์ สายเชื่อมมีหน้าที่ นากระแสเชื่อมท่ีผลิตจากเคร่ืองเชื่อมไปสู่บริเวณอาร์กและสายเช่ือมที่ใช้ในวงจรเช่ือมน้ันมี 2 สาย คือสายเชื่อมและสายดนิ 1.1 การติดต้ังเคร่ืองเช่ือมไฟฟ้ากระแสตรง วงจรเช่ือมแบบ DCEN ให้ต่อหัวจับลวด เช่ือมกบั ข้ัวลบ ชิน้ งานเป็ นข้วั บวก 1.2 ถ้าเป็ นเคร่ืองเชื่อมไฟฟ้ากระแสตรงกับข้ัว วงจรเช่ือมแบบ DCEP ให้ต่อหัวจับลวด เชื่อมกบั ข้วั บวกและชิ้นงานเป็ นข้วั ลบ 2. หัวจับลวดเช่ือม ใช้จับลวดเชื่อมและเป็ นมือถือขณะทาการเช่ือมพร้อมท้ังเป็ นตัวนา กระแสไฟฟ้าจากสายเช่ือมผ่านไปสู่ลวดเช่ือมอกี ด้วยดังน้ันต้องสมบูรณ์มีฉนวนหุ้มให้ปลอดภยั จาก การร่ัวของกระแสไฟฟ้า 3. ข้อต่อสายดินต้องขันให้แน่นกับโต๊ะงาน การต่อสายเชื่อมกับชิ้นงาน โดยยึดสายดินกับ โต๊ะเชื่อมและชิ้นงานให้แน่น

31 แบบทดสอบก่อนเรียน - หลงั เรียน สัปดาห์ที่ 1 หน่วยท่ี 1 เรื่อง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อม หุม้ ฟลกั ซ์ คาส่ัง ใหน้ กั เรียนทาเคร่ืองหมาย () หนา้ ขอ้ ที่ถกู ท่ีสุดเพยี งขอ้ เดียว 1. การปฏิบตั ิงานเช่ือมทุกๆคร้ังสิ่งท่ีตอ้ งคานึงถึงเป็นสาคญั ที่สุดคือ ก. ความร่วมมือกบั ผรู้ ่วมงาน ข. ความปลอดภยั ในการทางาน ค. ความรวดเร็วในการปฏิบตั ิงาน ง. ความถกู ตอ้ งในการใชเ้ คร่ืองมือ 2. ขอ้ ใดคือรังสีท่ีเกิดจากการเชื่อมไฟฟ้า ก. รังสีเลเซอร์ ข. รังสีเอก็ ซ์เรย์ ค. รังสีแกมม่าเรย์ ง. รังสีอลุ ตร้าไวโอเลต 3. กระแสไฟฟ้าดูดขณะปฏิบตั ิงานเช่ือมเกิดจากสาเหตุจากขอ้ ใดมากที่สุด ก. ปฏิบตั ิงานในบริเวณเปี ยกช้ืน ข. ปฏิบตั ิงานดว้ ยความประมาท ค. ปฏิบตั ิงานโดยใชเ้ ครื่องมือผดิ ประเภท ง. ปฏิบตั ิงานโดยไมส่ วมชุดป้องกนั อนั ตราย 4. ในการปฏิบตั ิงานเช่ือมไฟฟ้าควรใชว้ ธิ ีการป้องกนั รังสีจากการอาร์กดว้ ยวธิ ีการใด ก. หลบั ตาเช่ือม ข. ใชม้ ือบงั ขณะเช่ือม ค. สวมใส่หนา้ กากขณะเช่ือม ง. สวมใส่แวน่ ตากนั แดดขณะเช่ือม

32 แบบทดสอบก่อนเรียน - หลงั เรียน สัปดาห์ท่ี 1 หน่วยท่ี 1 เร่ือง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อม หุม้ ฟลกั ซ์ คาส่ัง ใหน้ กั เรียนทาเคร่ืองหมาย () หนา้ ขอ้ ท่ีถกู ท่ีสุดเพยี งขอ้ เดียว (ตอ่ ) 5. ถา้ หากจาเป็ นต้องปฏิบัติงานเช่ือมไฟฟ้าในที่คบั แคบ หรือในท่อที่มีขนาดใหญ่ควรปฏิบัติ อยา่ งไร ก. ตอ้ งมีอุปกรณ์ช่วยดูดควนั ข. สวมใส่เส้ือคลมุ อยา่ งมิดชิด ค. สวมใส่หนา้ กากแบบสวมหวั ง. ถูกทกุ ขอ้ 6. อาการ Arc eye ท่ีเกิดจากการปฏิบตั ิงานเชื่อมไฟฟ้าเป็นอนั ตรายที่เกิดจากรังสีเชื่อมใด ก. รังสีเอกซ์เรย์ ข. รังสีอินฟราเรด ค. รังสีแกรมมา่ เรย์ ง. รังสีอลุ ตราไวโอเลต 7. รังสีที่เป็นสาเหตทุ าใหเ้ กิดตอ้ กระจกคอื รังสีใด ก. รังสีเอกซ์เรย์ ข. รังสีสเปคตมั ค. รังสีอินฟราเรด ง. รังสีอลุ ตราไวโอเลต 8. หลกั การเชื่อมไฟฟ้าหมายถึง ก. การเชื่อมที่เกิดจากการอาร์ก ระหวา่ งลวดเชื่อมกบั ลวดเชื่อม ข. การเช่ือมท่ีเกิดจากการอาร์ก ระหวา่ งชิ้นงานกบั ลวดเชื่อม ค. การเชื่อมที่เกิดจากการอาร์ก ระหวา่ งชิ้นงานกบั ชิ้นงาน ง. ถูกทุกขอ้

33 แบบทดสอบก่อนเรียน - หลงั เรียน สัปดาห์ท่ี 1 หน่วยท่ี 1 เรื่อง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ยลวดเชื่อม หุม้ ฟลกั ซ์ คาส่ัง ใหน้ กั เรียนทาเครื่องหมาย () หนา้ ขอ้ ท่ีถูกท่ีสุดเพยี งขอ้ เดียว (ต่อ) 9. ขอ้ ใด คอื ขอ้ ดีของการเชื่อมไฟฟ้า ก. งานบิดตวั ข. งานหดตวั ลง ค. โครงสร้างของงานไมย่ งุ่ ยาก ง. คณุ สมบตั ิของงานเชื่อมเปล่ียนแปลง 10. ขอ้ ใด คอื ขอ้ เสียของการเช่ือมไฟฟ้า ก. งานหดตวั ลง ข. ลดตน้ ทนุ การผลิต ค. ลดข้นั ตอนการทางาน ง. คณุ สมบตั ิของงานเช่ือมเปล่ียนแปลง

34 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน - หลงั เรียน สัปดาห์ที่ 1 หน่วยท่ี 1 เร่ือง 1.1 ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดหุม้ ฟลกั ซ์ 1.2 หลกั การเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ 1.3 การประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ยลวดเช่ือม หุม้ ฟลกั ซ์ ขอ้ 1. ข. ขอ้ 2. ง. ขอ้ 3. ก. ขอ้ 4. ค. ขอ้ 5. ก. ขอ้ 6. ง. ขอ้ 7. ค. ขอ้ 8. ข. ขอ้ 9. ค. ขอ้ 10. ก.

35 วชิ า งานเชื่อมและ ใบฝึ กทกั ษะปฏิบัตทิ ี่ 1 สัปดาห์ที่ 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ชั่วโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าด้วย รหสั วชิ า 2100-1005 ลวดเช่ือมหุม้ ฟลก๊ั ซ์ วสั ดุงาน - เครื่องมือและอปุ กรณ์ 1. เครื่องเช่ือม AC หรือ DC 2. หนา้ กากเชื่อม 3. คอ้ นเคาะสแลก 4. คีมจบั งานร้อน 5. คอ้ นหวั กลม 6. แปรงลวด 7. สกดั

36 วิชา งานเชื่อมและ ใบฝึ กทกั ษะปฏบิ ัตทิ ่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ชั่วโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าด้วย รหัสวิชา 2100-1005 ลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ลาดบั ข้นั การปฏิบตั ิงาน 1. จดั เตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ เช่น หนา้ กากเช่ือม ถุงมือ เส้ือหนงั ปลอกแขน ปลอกขา คีมจบั เหลก็ ร้อน แปรงลวด คอ้ นเคาะสแลก ดงั แสดงในรูปท่ี 1.25 รูปที่ 1.25 แสดงการจดั เตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์

37 วชิ า งานเชื่อมและ ใบฝึ กทักษะปฏิบตั ิท่ี 1 สัปดาห์ที่ 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ช่ัวโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าด้วย รหัสวิชา 2100-1005 ลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ลาดบั ข้นั การปฏิบตั ิงาน (ตอ่ ) 2. การติดต้งั เครื่องเชื่อมไฟฟ้ากระแสตรง วงจรเช่ือมแบบ DCEN ใหต้ ่อหัวจบั ลวดเช่ือมกบั ข้วั ลบ ชิ้นงานเป็นข้วั บวก ดงั แสดงในรูปที่ 1.26 รูปที่ 1.26 แสดงการติดต้งั เครื่องเชื่อม วงจรเช่ือมแบบ DCEN

38 วชิ า งานเช่ือมและ ใบฝึ กทกั ษะปฏิบตั ทิ ่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ชั่วโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าดว้ ย รหัสวิชา 2100-1005 ลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ลาดบั ข้นั การปฏิบตั ิงาน (ตอ่ ) 3. ถา้ เป็ นเคร่ืองเชื่อมไฟฟ้ากระแสตรงกบั ข้วั วงจรเชื่อมแบบ DCEP ให้ต่อหัวจบั ลวดเช่ือม กบั ข้วั บวกและชิ้นงานเป็นข้วั ลบ ดงั แสดงในรูปที่ 1.27 รูปท่ี 1.27 แสดงการติดต้งั เคร่ืองเช่ือม วงจรเชื่อมแบบ DCEP

39 วิชา งานเช่ือมและ ใบฝึ กทักษะปฏิบัตทิ ่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ช่ัวโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ย รหัสวิชา 2100-1005 ลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ ลาดบั ข้นั การปฏิบตั ิงาน (ต่อ) 4. การต้งั กระแสเชื่อมของแต่ละเคร่ืองน้ัน ควรดูวิธีการต้งั จากคู่มือของเครื่องเช่ือมน้ัน ๆ ส่วนจานวนกระแสเชื่อมท่ีเลือกใชด้ ูไดจ้ ากขา้ งกล่องลวดเช่ือม ดงั แสดงในรูปท่ี 1.28 รูปที่ 1.28 แสดงกระแสเชื่อมท่ีเลือกใชด้ ูไดจ้ ากขา้ งกลอ่ งลวดเช่ือม 5. การต่อสายเช่ือมกบั ชิ้นงาน โดยยึดสายดินกบั โต๊ะเชื่อมและชิ้นงานให้แน่นแลว้ ใส่ลวด เช่ือมกบั หวั จบั ลวดเชื่อม ดงั แสดงในรูปท่ี 1.29 และ 1.30 คมี จบั สายดิน รูปที่ 1.29 แสดงการต่อสายเชื่อมกบั ชิ้นงาน

40 วิชา งานเช่ือมและ ใบฝึ กทกั ษะปฏิบตั ิที่ 1 สัปดาห์ท่ี 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ช่ัวโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ย รหัสวชิ า 2100-1005 ลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ลาดบั ข้นั การปฏิบตั ิงาน (ตอ่ ) รูปท่ี 1.30 แสดงการใส่ลวดเช่ือมกบั หวั จบั ลวดเชื่อม 6. ก่อนเปิ ดเคร่ืองเชื่อมหัวจบั ลวดเชื่อมจะตอ้ งไมต่ ิดอยกู่ บั สายดินหรือโต๊ะเช่ือม ดงั แสดงใน รูปท่ี 1.31 สวติ ซ์เปิ ดเครื่อง รูปท่ี 1.31 แสดงหวั จบั ลวดเชื่อมไม่ติดอยกู่ บั สายดิน

41 วิชา งานเช่ือมและ ใบฝึ กทักษะปฏิบตั ิที่ 1 สัปดาห์ที่ 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ช่ัวโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าด้วย รหัสวชิ า 2100-1005 ลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ ลาดบั ข้นั การปฏิบตั ิงาน (ตอ่ ) 7. การปิ ดเครื่องเช่ือมเม่ือเช่ือมเสร็จเรียบร้อยแลว้ ปิ ดสวิตซ์ที่เครื่องเช่ือม เก็บมว้ นสายเช่ือม ใหเ้ รียบร้อยแลว้ ทาความสะอาดโต๊ะเชื่อมและเครื่องเช่ือม ดงั แสดงในรูปที่ 1.32 สวติ ซ์ปิ ดเครื่อง รูปที่ 1.32 แสดงการปิ ดเครื่องเช่ือมเมื่อเช่ือมเสร็จเรียบร้อย ข้อควรระวัง 1. ตรวจสอบสายไฟฟ้าเขา้ เคร่ืองเชื่อม สายเช่ือม และสายดิน เป็นอนั ดบั แรกก่อนดูจุด อื่น ๆ 2. ตรวจสอบวา่ หวั เชื่อมที่วางบนโต๊ะเชื่อมกระแสไฟตอ้ งไม่ร่ัว 3. ทดลองเปิ ด – ปิ ด สวิตชไ์ ฟเขา้ เคร่ืองเชื่อม ถา้ พบปัญหาตอ้ งรีบแกไ้ ข 4. สายดินที่ตอ่ ยดึ ติดกบั โต๊ะเชื่อมตอ้ งมีหนา้ สมั ผสั แน่นมน่ั คง 5. สายเชื่อมตอ้ งมีสภาพสมบรู ณ์มีฉนวนหุม้ ตลอดความยาวสาย

42 วิชา งานเช่ือมและ แบบประเมินผลใบฝึ กทักษะปฏิบัติท่ี 1 สัปดาห์ที่ 1 โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ เวลา 2 ช่ัวโมง งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเช่ือมไฟฟ้าด้วย รหสั วิชา 2100-1005 ลวดเชื่อมหุม้ ฟลกั ซ์ ชื่อผปู้ ฏิบตั ิงาน................................................................................ เลขท่ี…………………… ลาดบั รายการประเมิน 10 เกณฑค์ ะแนน 4 รวม ที่ 86 1. เตรียมเคร่ืองมือและอปุ กรณ์ก่อนติดต้งั 90 คะแนน 10 คะแนน 2. ประกอบสายเชื่อมเขา้ กบั หวั จบั ลวดเชื่อม 3. ประกอบสายเช่ือมเขา้ กบั ที่จบั สายดิน 4. ประกอบสายเชื่อมท่ีติดกบั หัวจบั ลวดเชื่อม เขา้ กบั เคร่ืองเชื่อม 5. ประกอบสายเชื่อมที่ติดกบั ท่ีจบั สายดินเขา้ กบั เครื่องเช่ือม 6. ประกอบติดต้งั อุปกรณ์ดว้ ยความปลอดภยั 7. ปฏิบตั ิงานไดต้ ามเวลาที่กาหนด 8. พฤติกรรมขณะการปฏิบตั ิงาน - การต้งั ใจฝึกปฏิบตั ิงานไมห่ ยอกลอ้ กนั 9. พฤติกรรมหลงั การปฏิบตั ิงาน - การเก็บเครื่องมืออุปกรณ์และทาความ สะอาดพ้ืนที่หลงั ปฏิบตั ิงาน รวมคะแนนเตม็ (ดิบ) คะแนนเตม็ หมายเหตุ 1. เกณฑก์ ารประเมิน 10 = ดีมาก, 8 = ดี, 6 = พอใช,้ 4 = ปรับปรุง 2. รวมคะแนนเตม็ (ดิบ)ท้งั 9 ขอ้ เป็น 90 คะแนน 3. นาค่าคะแนนเตม็ (ดิบ) 90 คะแนน หารดว้ ย 9 เพ่ือทาคะแนนเตม็ เป็น 10 คะแนน คะแนนต่ากวา่ 6 ตอ้ งปรับปรุงซ่อมเสริม

43 วชิ า งานเช่ือมและ แบบประเมินผลใบฝึ กทกั ษะปฏิบตั ทิ ่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 เวลา 2 ชั่วโมง โลหะแผน่ เบ้ืองตน้ รหัสวชิ า 2100-1005 งานประกอบและติดต้งั อุปกรณ์งานเชื่อมไฟฟ้าดว้ ย ลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์ บนั ทึกผปู้ ระเมิน ......................................................................................................................... .................. ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ผา่ นการประเมิน ไมผ่ า่ นการประเมิน ลงชื่อ............................................ผปู้ ระเมิน (...........................................)