เกร็ดความรู้สมุนไพรไทย

เกรด็ ความรู้ สมนุ ไพรไทย 0

เกรด็ ความรู้ เร่อื ง โหระพา บรรเทาโรคเข่าเสอ่ื ม ท่ีมา : www.เกร็ดความร้.ู net ผู้เขยี น : - คนโดยทวั่ ไปอาจร้สู รรพคณุ ของโหระพาแค่เรื่องชว่ ยยอ่ ยอาหาร แกอ้ าการจุกเสยี ดแน่น ท้อง หรอื นำมาเป็นนำ้ มันหอมระเหย แตถ่ า้ เปดิ ตำราหนงั สอื แพทยจ์ ะพบวา่ โหระพามีสรรพคุณ มากกว่าน้ันคอื สามารถรักษาโรคเข่าเสื่อมได้ โดยการนำโหระพาทั้งต้นไม่ต้องเด็ดรากทิ้ง กะพอประมาณใช้พอกเข่าได้มิด จากน้ัน นำไปลา้ งใหส้ ะอาด ตำพอละเอยี ดใส่เหล้าขาว 40 ดกี รเี ล็กน้อยคนให้เข้ากัน ก่อนนำไปต้ังไฟแค่ พอรอ้ น (ไมต่ อ้ งถึงกับเดือด) ทิ้งไว้ให้อนุ่ นำไปพอกเข่าประมาณ 10-15 นาที ทำวันละ 1-2 คร้ัง เกรด็ ความรู้ สมนุ ไพรไทย 1

เกร็ดความรู้ เรอ่ื ง วา่ นหางจระเข้ช่วยขจดั รงั แค ที่มา : www.เกรด็ ความร้.ู net ผู้เขยี น : - สำหรับคนที่มีปัญหาเร่ืองรังแค ให้นำว่านหางจระเข้มาปอกเปลือก เอาแต่เนื้อมาผสม กบั นำ้ สะอาด และคน้ั จนเป็นฟองคล้ายแชมพู นำมานวดให้ทั่วศีรษะ ทิ้งไว้ 1/2 – 1 ช่วั โมง แล้ว ล้างออก จากน้ันสระผมตามปกติ แลว้ ปัญหาเรอ่ื งรงั แคจะเบาบางลง เกรด็ ความรู้ สมุนไพรไทย 2

เกรด็ ความรู้ เรื่อง ขึ้นฉ่าย ผกั สมุนไพรชว่ ยคมุ กำเนิด ทมี่ า : www.เกรด็ ความรู.้ net ผเู้ ขียน : - ฤทธแิ์ ละประโยชน์ทางยาของข้ึนฉา่ ย: 1. ลดปริมาณการสรา้ งอสุจิ และลดอตั ราการตั้งท้อง จากการวจิ ยั พบวา่ ตน้ ข้ึนฉา่ ยและเมลด็ ข้ึนฉ่าย มีฤทธ์ลิ ดปรมิ าณเชือ้ อสุจใิ นสัตวท์ ดลองตวั ผู้ และ ลดอัตราการต้ังทอ้ งของสัตวต์ วั เมีย ไดม้ ีการทดลองใน คนโดยให้ชายไทย 7 คน รบั ประทานขน้ึ ฉา่ ยในรปู อาหาร คนละ 85 กรมั /วนั พบว่าจำนวนอสจุ ิลดลงอย่างรวดเรว็ ภายใน 1-2 สปั ดาห์ ในเวลาต่อๆมาจำนวนอสุจิจะ ลดลงอกี เลก็ นอ้ ย และจะคงท่ใี นระดบั หน่งึ หลังจากหยุดรับประทาน 5-8 สปั ดาห์ พบวา่ มี 4 คน กลับคนื สสู่ ภาพปกติ อีก 3 คน ยังคงมีจำนวนอสุจติ ำ่ กว่าเมื่อก่อนรบั ประทานข้นึ ฉ่าย ฤทธ์ิ ในการ คุมกำเนดิ นา่ จะเป็นฤทธ์ิในการลดอัตราการตั้งท้องในสัตว์ตัวเมีย สำหรับฤทธิก์ ารลดจำนวนอสุจิ น้ัน อาจจะไมพ่ อเพียงทจี่ ะคมุ กำเนดิ ได้ 2. ลดความดันโลหติ การวจิ ยั ในสตั ว์ทดลองพบว่า นำ้ ตม้ ข้ึนฉ่ายสามารถลดความดันโลหติ ไดภ้ ายใน 1 ชัว่ โมง และฤทธิ์ อยู่ได้นานกวา่ 5 ชว่ั โมง 3. ช่วยขบั ลม ขบั ปัสสาวะ นำ้ มนั หอมระเหยในลำต้นและใบ มีฤทธ์ิช่วยขบั ลมในกระเพาะและลำไส้ ทำให้หายจุกเสียดแน่น และพบวา่ ขึ้นฉา่ ยยงั มีฤทธชิ์ ว่ ยขับปัสสาวะไดเ้ ล็กน้อยอีกด้วย เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 3

เกรด็ ความรู้ เรอื่ ง รกั ษาแผลพพุ องดว้ ย..สมุนไพรวา่ นหางจระเข้ ทมี่ า : www.เกร็ดความรู้.net ผเู้ ขยี น : - ใช้วุ้นของว่านหางจระเข้รักษาแผลสด แผลเรื้อรัง แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก แผลไหม้ เกรยี มจากแสงแดด และการฉายรังสี โดยเลอื กวุ้นจากใบท่ีอยสู่ ่วนลา่ งของตน้ ปอกเปลือกสีเขียว ออก ล้างยางสีเหลืองออกให้สะอาดด้วยน้ำสุก หรือน้ำด่างทับทิม เพราะอาจจะระคายเคือง ผิวหนัง และทำใหม้ อี าการแพ้ได้ (ในบางคน) ขูดเอาวุ้นใส หรือฝานเป็นแผน่ บาง มาพอกแผล แล้วใช้ผ้าพนั แผลท่ีสะอาดพันทบั ให้ ชุ่มอยู่ตลอดเวลาในชั่วโมงแรก ต่อจากนั้นทาวันละ 3-4 ครั้ง จนกว่าแผลจะหาย วุ้นว่านหาง จระเข้ยงั สามารถ ใช้รกั ษาฝพี พุ อง ได้ดว้ ย เพราะชว่ ยลดการอกั เสบ ข้อควรระวงั 1) กอ่ นใชว้ ่าน ควรทดสอบการแพ้ก่อน โดยเอาวุ้นทาบรเิ วณทอ้ งแขนดา้ นใน ถ้าผิวไม่คันหรือแดง ก็ใชไ้ ด้ 2) ควรลา้ งยางสีเหลืองออกใหห้ มด เพราะจะเกดิ อาการระคายเคอื งต่อผิวได้ 3) วุ้นสดของว่านหางจระเข้ไม่ควรเก็บไว้เกิน 24 ชั่วโมง ใช้ง่ายแถม ปลูกก็ยังง่ายอีกด้วย ไม่ ต้องการการเอาใจใสม่ ากนักก็เตบิ โตได้ เกร็ดความรู้ สมุนไพรไทย 4

เกรด็ ความรู้ เรอ่ื ง อัญชัน ประโยชน์และสรรพคณุ ของอัญชัน ทีม่ า : www.เกรด็ ความรู้.net ผ้เู ขียน : - อญั ชัน (Butterfly Pea) เป็นพืชสมนุ ไพรจำพวกเถา ทม่ี ชี ือ่ เรยี กตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนอื เรียก อังจัน, แดงจัน, เอื้องจนั หรือองั ชัน เป็นต้น จัดเป็นพชื สมุนไพรท่ีมีแหล่งกำเนิด อยู่ทางอเมริกาใต้ และมีการปลูกทัว่ ไปในเขตรอ้ น เป็นพืชที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่มีประโยชน์ อย่างมากมายเลยทเี ดยี ว โดยเฉพาะการนำมาใชบ้ ำรงุ เสน้ ผมใหข้ ึ้นดกดำเงางาม ประโยชน์และสรรพคุณของอัญชนั • เมลด็ – ชว่ ยระบายทอ้ ง ให้รสมัน • ราก – ช่วยแก้อาการปสั สาวะพิการ ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยระบายท้อง รวมทั้งสามารถ นำมาฝนหยอดตา ชว่ ยแก้อาการตาเจบ็ หรอื ตาฟาง ทำให้ตาสวา่ ง และสามารถนำมาทำ ยาสฟี ัน ชว่ ยแกอ้ าการปวดฟัน ทำให้ฟนั ทน ใหร้ สขมเยน็ เกร็ดความรู้ สมุนไพรไทย 5

เกรด็ ความรู้ เรอ่ื ง มะตูม ประโยชน์และสรรพคณุ ของมะตมู ทีม่ า : www.เกรด็ ความรู้.net ผเู้ ขยี น : - มะตูม (Bengal Quince) เป็นพืชสมุนไพรประเภทต้น ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนือเรียกมะปิ่น, กะทันตาเถร หรือมะตูมบ้าน ส่วนภาคใต้เรียกตูม และภาคอีกสาน เรียกบักตูม เป็นตน้ ซึง่ มะตมู น้จี ดั เปน็ ผลไม้ประเภทหน่งึ ทม่ี แี หลง่ กำเนิดในประเทศอินเดยี ซ่ึงถือ เป็นพันธ์ุไมศ้ กั ดิ์สทิ ธิ์ของพระศิวะ ตลอดจนเป็นไม้มงคลของจงั หวัดชัยนาท ประโยชน์และสรรพคณุ ของมะตูม • ใบสด – สามารถนำมาคั้นดื่มแก้หวัด แก้บวม หรือหลอดลมอักเสบ รวมทั้งเยื่อตา อักเสบ ให้รสฝาดปรา่ ซา่ ขนื่ มัน • ผลอ่อน – ช่วยแก้อาการธาตพุ ิการ ตลอดจนโรคกระเพาะอาหาร และอาการทอ้ งเสยี ตลอดจนชว่ ยขับผายลม และบำรงุ กำลัง ให้รสฝาดรอ้ นปรา่ ชน่ื • ผลแก่ – ช่วยบำรงุ ไฟธาตุ ขับเสมหะ และชว่ ยย่อยอาหาร ให้รสฝาดหวาน • ผลสุก – ช่วยบำรงุ ไฟธาตุ แก้มูกเลือด หรือลมเสยี ดแทงในท้อง และช่วยยอ่ ยอาหาร ให้ รสหวานเย็น • เปลือกราก, ลำตน้ – ช่วยขับลมในลำไส้ และแกอ้ าการไข้จับสัน่ ให้รสฝาดปร่าซา่ ขนื่ • ราก – ชว่ ยแกพ้ ษิ ไข้ หรอื พษิ ฝี ขับลมใหเ้ รอ และรกั ษาน้ำดี ใหร้ สฝาดปรา่ ซ่าขนื่ • ทั้งห้า – ช่วยเจริญอาหาร แก้อาการตาลาย หรือปวดศีรษะ และลดความดันโลหิตสูง ใหร้ สฝาดปรา่ ซา่ ขนื่ เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 6

เกรด็ ความรู้ เรื่อง มะนาว ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของมะนาว ท่ีมา : www.เกรด็ ความรู้.net ผเู้ ขยี น : - มะนาว (Lime) เป็นพืชสมนุ ไพรจำพวกต้น ที่มีชื่อเรียกตามทอ้ งถิน่ ต่างๆ เช่น จังหวัด เชียงใหม่เรยี กมะลวิ หรือส้มมะนาว สว่ นชาวกะเหร่ียง-กาญจนบุรี เรียกปะโหนง่ กลยาน และชาว มลายเู รียกลิมานปิ ิ ตลอดจนชาวเขมรเรียกโกรัยชะม้า เป็นตน้ ซงึ่ มะนาวนจ้ี ัดเป็นผลไม้ที่เราต่าง รู้จักกันดีถึงประโยชน์และสรรพคุณที่มีอยู่ในผลมะนาวลูกเปรี้ยวเล็ก ๆ นี้ ซึ่งให้วิตามินซีสูง รวมทง้ั สารอาหารและแรธ่ าตุต่าง ๆ ประโยชน์และสรรพคุณของมะนาว • ใบ – สามารถนำมาตม้ ดม่ื สำหรบั ช่วยในการกัดฟอกเสมหะ และชว่ ยฟอกโลหิตระดู ให้ รสปรา่ • น้ำมะนาว – ช่วยบรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ช่วยฟอกโลหิต รวมทั้งช่วยแก้อาการ เลือดออกตามไรฟนั และชว่ ยลา้ งเสมหะในลำคอ ใหร้ สเปร้ียว • เมลด็ – ชว่ ยแก้ไข้ หรอื พษิ ไขร้ ้อนไดด้ ี รวมทั้งชว่ ยบำรงุ นำ้ ดี และขับเสมหะ แก้ซาง ให้ รสขมหอม • ราก – ช่วยในการถอนพษิ ผิดสำแดง รวมทง้ั แก้ไขท้ กี่ ลับเป็นซำ้ ตลอดจนสามารถนำมา ฝนกบั เหล้าใช้แก้อาการปวดฝี หรือแก้พิษอกั เสบ ใหร้ สจืดเย็น ซึ่งมะนาวนี้นยิ มนำมาใช้เป็นสว่ นประกอบในอาหารรับประทนกนั ไม่ว่าจะเป็นการนำมาทำเป็น นำ้ มะนาวด่ืม หรือการใสเ่ ป็นเคร่อื งปรุงในอาหารเพอ่ื เพม่ิ รสชาติอย่างในตม้ ยำ หรือยำตา่ ง ๆ เป็น ตน้ เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 7

เกร็ดความรู้ เร่ือง มงั คุด ประโยชน์และสรรพคณุ ของมงั คุด ทมี่ า : www.เกร็ดความรู้.net ผู้เขยี น : - มังคุด (Mangosteen) เป็นผลไม้และพืชสมุนไพรประเภทต้น ที่เราต่างคุ้นหน้าคุ้นตา กนั เปน็ อยา่ งดี ซงึ่ เป็นที่นิยมอย่างบา้ นในแถบเอเชีย ถงึ ขนาดได้รบั การขนานนามวา่ เปน็ ราชนิ ีแห่ง ผลไม้กันเลยทีเดียว ด้วยลักษณะผลอันเป็นเอกลักษณ์ของมังคุด คือมีลักษณะคล้ายกับมงกุฎ ด้านบนเปลือกน่ันเอง แถมมังคุดนีย้ ังจัดเป็นผลไม้ที่มปี ระโยชน์มากมายอย่างย่ิงต่อรา่ งกายของ เรา เพราะมที ง้ั วติ ามนิ และแรธ่ าตุต่าง ๆ ทจ่ี ำเปน็ ต่อรา่ งกายของเรา ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของมงั คดุ • เปลือกผล – สามารถนำมาบดเป็นผงเพื่อชงด่ืมหรอื ต้มดื่มแกอ้ าการทอ้ งรว่ ง ท้องเสีย และนำมาฝนกับน้ำปูนใสใช้ทาแผลท่มี หี นอง หรือเน่าเปอื่ ย รวมทัง้ สมานแผลสด ให้รส ฝาด • เนื้อหุ้มเมล็ด – ช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง รวมทั้งแก้อาการร้อนในจากการ รบั ประทานทุเรียน ใหร้ สเย็นหวานอมเปร้ยี ว • ยางจากผล – ช่วยแก้อาการท้องร่วง แก้บดิ และใชส้ ำหรับใส่แผลทม่ี หี นอง ให้รสฝาด นอกจากนี้ มังคุดยังสามารถช่วยต้านทานเซลล์มะเร็ง และเชื้อโรคต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อไวรสั หรือเช้อื รา และแบคทีเรียไดด้ ีอีกดว้ ย เกรด็ ความรู้ สมนุ ไพรไทย 8

เกรด็ ความรู้ เรอ่ื ง มะพรา้ ว ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของมะพร้าว ท่ีมา : www.เกร็ดความรู.้ net ผู้เขยี น : - มะพร้าว (Coconut) เป็นพืชและสมุนไพรประเภทไม้ยืนต้น ที่มีชื่อเรียกตามท้องถ่ิน ต่างๆ เช่น ภาคเหนือเรียกมะป๊าว ส่วนภาคใต้เรียกพร้าว และชาวมลายูเรียกย่อ ตลอดจนชาว ชอง-จนั ทบุรี เรยี กดุง เป็นต้น จัดเปน็ พชื ยืนต้นที่เราต่างคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี ด้วยรสชาติท่ีหอม หวานอร่อยเป็นเอกลักษณ์ที่หลายๆ คนต่างชื่นชอบ แถมยังเป็นพืชผลไม้ที่สามารถนำมาใช้ ประโยชนไ์ ดท้ กุ สว่ นเลยทีเดียว ประโยชนแ์ ละสรรพคณุ ของมะพร้าว • ดอก – ช่วยแก้อาการท้องเดิน หรืออาการไข้ รวมทั้งช่วยขับเสมหะ แก้อาการร้อนใน กระหายน้ำ และแก้อาการปากเปอ่ื ย ตลอดจนบำรงุ โลหติ ใหร้ สฝาดหวานหอม • น้ำมะพร้าว – ช่วยบำรุงครรภ์ แก้อาการอ่อนเพลีย ช่วยบำรุงหัวใจ แต่จะแสลงกับ อาการไขท้ ับระดู หรือโรคปวดหลัง และผหู้ ญงิ ทกี่ ำลงั มีระดู ใหร้ สหวานเค็ม • น้ำมะพร้าวอ่อน – ใชด้ ม่ื และล้างหน้า แกอ้ าการพิษสลอด หรือพษิ ยาเมายารมที่ทำให้ เกดิ อาการง่วงนอนหรือสลบ และแกพ้ ษิ ยาถ่าย • น้ำมันมะพร้าว – สามารถนำมาทาเพื่อสมานบาดแผล และใช้ทาผมเพื่อรักษาเส้นผม ตลอดจนสามารถนำมาผสมกบั นำ้ ปูนใสใช้ทาแก้อาการน้ำร้อนลวก หรือไฟไหม้ ให้รส มันหวาน เกรด็ ความรู้ สมนุ ไพรไทย 9

เกร็ดความรู้ เร่อื ง ผักโขม ประโยชนแ์ ละสรรพคณุ ของผกั โขม ทม่ี า : www.เกรด็ ความร้.ู net ผ้เู ขียน : - ผกั โขม (Spinach) เป็นพืชสมนุ ไพรจำพวกผัก ท่ีมชี อื่ เรยี กตามทอ้ งถ่ินต่างๆ เชน่ ผกั ขม , ผกั โหม, ผกั โขมหดั เปน็ ต้น ซงึ่ เป็นผกั ท่ีสามารถขึน้ ได้ท่ัวไปตามแหล่งธรรมชาติ ไมว่ า่ จะเป็น บรเิ วณปา่ รกรา้ ง หรือป่าละเมาะ รวมทง้ั ริมทาง และสวนผกั ผลไม้ของบรรดาชาวนาและชาวไร่ ท้ังหลายอกี ด้วย โดยในประเทศไทยเรานั้นจะมอี ยู่ด้วยกันหลากหลายสายพันธุ์ และหลายคนมัก สบั สนระหว่างผกั โขมนกี้ บั ผักปวยเล้ง ซง่ึ จริง ๆ แล้วเปน็ คนละชนิดกนั ในผกั โขมน้นั จะมแี ร่ธาตุ มากกวา่ ปวยเล้ง และมีราคาถูกกว่า ประโยชน์และสรรพคุณของผักโขม • ราก – ช่วยแกอ้ าการรอ้ นใน แก้เสมหะ รวมทง้ั ขบั ปสั สาวะ ชว่ ยถอนพษิ หรอื ถอนพิษ ไขห้ วั และสามารถนำมาตม้ อาบนำ้ เพื่อแก้อาการคนั ใหร้ สขมเย็น นอกจากนี้ ผักโขมนัน้ หลาย ๆ คนอาจเขา้ ใจผิดคิดว่าต้องมีรสชาติขมคลา้ ยชื่อ แตค่ วามจริงแล้ว ผกั โขมน้นั มรี สชาติทีอ่ ร่อย แถมออกหวานนิด ๆ อกี ด้วย รวมทง้ั ยังมวี ติ ามินและแร่ธาตุสงู ซ่งึ ดตี ่อ ร่างกายของเราอกี ด้วย เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 10

เกรด็ ความรู้ เรื่อง สะเดา ประโยชน์และสรรพคุณของสะเดา ทม่ี า : www.เกร็ดความรู้.net ผเู้ ขยี น : - สะเดา (Neem) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกต้น ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนือเรยี กสะเลยี ม หรอื สะเดาบา้ น สว่ นภาคใตเ้ รยี กเดา และชาวสว่ ยเรยี กจะตัง เป็นต้น ซึ่ง ตน้ สะเดานจ้ี ดั เป็นไม้มงคล ท่มี คี วามเชอ่ื กนั ว่าหากปลูกไว้ภายในบริเวณบ้านทางด้านทิศตะวันตก เฉยี งใตแ้ ลว้ จะชว่ ยปอ้ งกันภยั จากภูตผีตา่ งๆ รวมทั้งช่วยปอ้ งกันภัยจากโรคร้ายไม่ให้มากล้ำกราย ไดอ้ ีกด้วย อีกทง้ั ยงั จดั เปน็ พันธไ์ุ ม้ประจำจังหวัดอุทยั ธานีอกี ด้วย ประโยชน์และสรรพคุณของสะเดา • ใบอ่อน – ช่วยแกอ้ าการน้ำเหลอื งเสีย พุพอง และชว่ ยแกโ้ รคผิวหนงั ตา่ งๆ ใหร้ สขม • ใบแก่ – ช่วยในการย่อยอาหาร และช่วยบำรงุ ธาตุ ให้รสขม • ก้าน – ช่วยบำรุงน้ำดี แก้อาการไข้ ตลอดจนแกอ้ าการร้อนใน กระหายนำ้ และแกไ้ ข้ปา่ ใหร้ สขม • ดอก – ช่วยแก้พิษกำเดา แก้พิษโลหิต แก้โรคริดสีดวงทวาร ตลอดจนช่วยบำรุงธาตุ และแกอ้ าการคนั ในลำคอ ใหร้ สขม • เมล็ด – ช่วยบำรุงหวั ใจใหเ้ ตน้ เปน็ ปกติ ให้รสขมเย็น • ลูกอ่อน – ช่วยแก้ลมสัตถวาตะ แก้ลมหทัยวาตะ ช่วยฆ่าพยาธิ ทำให้เจริญอาหาร แก้ อาการปัสสาวพิการ และแกโ้ รคริดสีดวงทวาร ใหร้ ้สขมปร่า • เปลือกตน้ – ชว่ ยแก้อาการท้องร่วง แกบ้ ดิ มกู เลือด รวมทัง้ แกไ้ ข้ แกใ้ นกองเสมหะ และ แกก้ ระษัย ให้รสขมฝาดเยน็ เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 11

เกร็ดความรู้ เรือ่ ง หอมแดง ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของหอมแดง ที่มา : www.เกรด็ ความร้.ู net ผู้เขยี น : - หอมแดง (Shallot) เป็นพชื สมุนไพรจำพวกหัว ท่มี ชี อ่ื เรยี กตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ว่าน เพลาะ, ว่านไก่แดง, ว่านหมาก หรือวา่ นหอมแดง เปน็ ต้น จัดเปน็ พชื เศรษฐกจิ ทีม่ คี วามสำคัญใน ประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เลยทีเดียว และในประเทศไทยบ้านเรามีปลูกมากทาง ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเป็นพืชรสฉุนที่เป็นที่นิยม โดยเฉพาะการนำมา ประกอบอาหารรับประทานอย่างยำตา่ ง ๆ และมีประโยชน์ในการช่วยขับลมและแก้อาการหวดั คัดจมกู ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของหอมแดง • หวั – ชว่ ยขบั ลมในกระเพาะอาหารและลำไส้ และสามารถนำมาตำสุมกระท่อมเด็กแก้ หวดั ใหร้ สร้อน • ตน้ – ชว่ ยขบั ลม และชว่ ยให้โลง่ จมกู หายใจสะดวก นอกจากนี้ หอมแดงยังช่วยให้ร่างกายสามารถเผาผลาญพลังงานได้ดี และช่วยลด คอเลสเตอรอล รวมทั้งป้องกันการเกิดโรคหัวใจได้อีกด้วย แต่ทั้งนี้ ควรรับประทานในปริมาณที่ พอดีและเหมาะสม เนอ่ื งจากหากรับประทานมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการตาฝา้ มัว ฟนั เสีย มี กลิ่นตัว มีอาการหลงลมื ง่าย และอาจทำให้เกิดผมหงอกขึ้นได้ เป็นต้น เกรด็ ความรู้ สมุนไพรไทย 12

เกร็ดความรู้ เรอ่ื ง ผกั ชี ประโยชนแ์ ละสรรพคณุ ของผักชี ท่มี า : www.เกร็ดความร.ู้ net ผู้เขียน : - ผกั ชี (Coriander) เปน็ พืชสมนุ ไพรจำพวกผัก-ล้มลกุ ที่มชี อื่ เรยี กตามทอ้ งถนิ่ ตา่ งๆ เช่น ภาคเหนือเรียก ภาคอีสานเรียก ผักหอมน้อย, ผักหอม, ผักชีใบหนาม, ผักชีหอม, ผักชีไทย ส่วน ชาวแต้จิ๋วเรียก พังไฉ่ เป็นต้น ซึ่งเป็นพืชผักที่มีแหล่งกำเนิดอยู่ในแถบเมดิเตอร์เรเนียน โดยใน บ้านเรามีแหล่งเพาะปลูกทีส่ ำคัญอยู่ในกรุงเทพฯ, นครปฐม และราชบุรี นอกจากนี้ ยังเป็นพืชท่ี สามารถเพาะปลกู ได้ตลอดทง้ั ปี และเจรญิ เติบโตได้ดใี นชว่ งหน้าหนาว ประโยชนแ์ ละสรรพคณุ ของผกั ชี • ทง้ั ต้น – ชว่ ยขบั ลม เจรญิ อาหาร แกอ้ าการทอ้ งอืดท้องเฟอ้ ชว่ ยขับเหงอื่ ขับพิษโรคหัด หรือสุกใส ดำแดง รวมทั้งขับเสมหะ ดับกลิ่นคาวปลาคาวเนื้อ รวมถึงใช้พอกทาแก้ อาการผืน่ คัน ตลอดจนแก้ไฟลามท่งุ และแก้ไอ ปวดศรี ษะ แก้โรคหวดั แกอ้ าการสะอึก และชว่ ยแก้อาหารเป็นพิษ ให้รสเผ็ดสขุ ุม • ลกู – ชว่ ยแกอ้ าการคลื่นเหยี นอาเจียน แก้กระหายนำ้ รวมทัง้ แก้พิษตานซาง ขับลมใน ลำไส้ ตลอดจนแก้อาการตาเจ็บ แก้อาการสะอึก หรือเป็นลมวิงเวียนศีรษะ ใช้ต้มรม กระทุง้ พษิ เหือดหดั สุกใส ดำแดง รวมท้ังช่วยบำรงุ กระเพาะอาหาร แก้การขับถ่ายเป็น เลือด แก้บิด ช่วยให้เจริญอาหาร และสามารถนำมาคั่วบดผสมกับสุรารับประทาน ตลอดจนแก้ริดสีดวงทวารที่มีเลือดออก และนำมาต้มน้ำสำหรับอมบ้วนปาก ช่วยแก้ อาการเจบ็ ในปากและลำคอ หรือแกป้ วดฟนั ใหร้ สสขุ ุม หรือหวานขมฝาดหอมร้อน • ราก – ช่วยกระทุ้งพษิ ไขห้ วั เหือดหดั สุกใส ดำแดง และเปน็ กระสายยา ใหร้ สหอมเย็น เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 13

เกร็ดความรู้ เรอ่ื ง ใบบวั บก ประโยชน์และสรรพคณุ ของใบบัวบก ทมี่ า : www.เกร็ดความร้.ู net ผู้เขยี น : - ใบบัวบก หรือ ผกั หนอก (Asiatic Pennywort, Hydrocotyle, Tiger Herbal) เปน็ พชื สมุนไพรจำพวกผัก ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นตา่ งๆ เช่น ลำปางเรียก กะบังนอก, จำปาเครือ ส่วน สันสกฤตเรียก มัณฑูกะบรรณี และจีนเรียก ฮมคัก, เตียกำเช่า เป็นต้น ซึ่งต้นใบบัวบกนั้นหลาย คนอาจเข้าใจว่าใบบัวบกนั้นเป็นพืชสมุนไพรที่นำมาใช้ในการแก้อาการช้ำในเท่านัน้ ซึ่งในความ เป็นจริงแล้ว ใบบัวบกนั้นมีสรรพคุณมากมายเลยทีเดียวที่เป็นประโยชน์แก่ร่างกาย ถึงขนาดท่ี ได้รับการกล่าวขานวา่ เป็นยาสุดยอดแห่งชีวิตกันเลยทีเดียว เพราะภายในนัน้ อดุ มไปด้วยแร่ธาตุ และสารตา่ งๆ ท่ีสำคัญสำหรบั ร่างกายของมนุษย์เราเลยก็ว่าได้ ซึง่ เปน็ พชื สมุนไพรท่มี ีมายาวนาน หลายพันปีแล้ว และยังมีเรื่องเล่าว่าในสมัยก่อนมีแพทย์ชาวจีนทา่ นหนึ่งสามารถมีอายยุ ืนได้ถงึ 200 ปี เน่ืองจากการรบั ประทานใบบวั บกเปน็ ประจำทกุ วนั อกี ด้วย ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของใบบวั บก • ทั้งต้น – ช่วยบำรุงกำลัง บำรุงหัวใจ แก้อาการอ่อนเพลีย แก้ช้ำใน รวมทั้งช่วยขับ ปัสสาวะ แกร้ ้อนในกระหายน้ำ ช่วยรักษาบาดแผล ตลอดจนแกโ้ รคเรอ้ื น กามโรค ปวด ศีรษะขา้ งเดยี ว และแก้อาการตบั อักเสบ ให้รสหอมเย็น • เมล็ด – ช่วยแกอ้ าการไข้ ปวดศีรษะ และแก้โรคบิด ใหร้ สขมเย็น ซึ่งใบบัวบกนั้นเป็นพืชสมุนไพรที่ให้ฤทธิ์เย็นเหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะร่างกายร้อน แต่ไม่เหมาะ สำหรับผทู้ ่ีขี้หนาว หรือมรี ะบบการยอ่ ยอาหารไมด่ ี ดงั นั้น กอ่ นรบั ประทานจึงควรคำนงึ ถึงสขุ ภาพ ร่างกายความพรอ้ มของตนเองเป็นสำคัญด้วย เกรด็ ความรู้ สมุนไพรไทย 14

เกรด็ ความรู้ เรอ่ื ง ตะไคร้ ประโยชน์และสรรพคุณของตะไคร้ ทมี่ า : www.เกร็ดความร.ู้ net ผู้เขียน : - ตะไคร้ (Lemon Grass) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกหญ้า ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนือเรียก เย่ียงเฮ้อื และภาคอีสานเรยี ก สงิ ไค เป็นต้น ซึง่ ตะไครน้ นั้ เป็นพืชสมุนไพรที่ กำเนิดขึ้นในประเทศอินเดีย อิน พม่า ศรีลังกา อินโดนีเซีย และไทย โดยนิยมนำมาเป็น ส่วนประกอบของอาหารต่างๆ รับประทาน นับเป็นสมุนไพรไทยที่หลายๆ คนนิยมปลูกในบ้าน เรียกได้ว่าเป็นพืชผักสวนครัวก็ว่าได้ เนื่องจากเป็นทั้งยารักษาโรคแถมยังมีวิตามินที่สำคัญต่อ ร่างกายอกี มากมายเลยทีเดยี ว โดยเฉพาะเป็นส่วนประกอบในอาหารของไทยอย่างต้มยำทห่ี ลายๆ คนชอบรับประทานกัน ประโยชน์และสรรพคณุ ของตะไคร้ • ใบ – ชว่ ยแกอ้ าการไข้ และลดความดันโลหติ ใหร้ สหอมปร่า • ต้น – ช่วยแก้โรคทางเดินปัสสาวะ ช่วยขับลม แก้นิ่ว รวมทั้งดับกลิ่นคาว และช่วยให้ เจรญิ อาหาร ให้รสหอมปร่า • เหงา้ – ช่วยบำรงุ ไฟธาตุ แก้กระษยั ชว่ ยขบั ลมในลำไส้ รวมทั้งแกอ้ าการเบอื่ อาหาร แก้ ขดั ปสั สาวะ และแก้ปสั สาวะพกิ าร โรคนิ่ว ให้รสหอมปร่า • ท้งั ต้น – ช่วยขบั เหงื่อ บำรุงธาตุ รวมท้งั ขับปัสสาวะ แกอ้ าการปวดท้อง และแก้หืด ให้ รสหอมปร่า เกรด็ ความรู้ สมุนไพรไทย 15

เกรด็ ความรู้ เร่อื ง ขมิ้นชนั ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของขม้ินชนั ท่มี า : www.เกร็ดความรู.้ net ผูเ้ ขยี น : - ขมิ้นชัน หรือขมิ้น, ขมิ้นแกง (Turmeric, Curcuma, Yellow Root) เป็นพืชสมุนไพร จำพวกเหง้า ทมี่ ชี อ่ื เรยี กตามทอ้ งถ่ินตา่ งๆ เชน่ ทางภาคใต้หรอื อสี านเรียกข้มี ้นิ ส่วนชาวกะเหรี่ยง เรียกขม้นิ ทอง, ขมนิ้ ปา่ , ขมนิ้ หวั , ขมน้ิ แดง, ขมิน้ หยวก, ขมนิ้ ไข, ขม้ินดี, พญาว่าน, ตายอ เป็นต้น ซ่ึงมถี น่ิ กำเนิดอยู่ในภาคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ ประโยชน์และสรรพคุณของขม้นิ ชัน • เหง้า – ช่วยในการแกไ้ ขเพือ่ ดี หรือเพ้อคลั่ง ตลอดจนเป็นไข้เรื้อรัง ช่วยแก้ปัญหาโรค ผิวหนังต่างๆ อาการผอมเหลือง แก้เสมหะและโลหิต รวมทั้งช่วยสมานแผล แก้ธาตุ พกิ าร ชว่ ยสมานแผล แกผ้ น่ื คัน ไปจนถงึ โรคท้องร่วง ขับผายลม ตลอดจนช่วยคุมธาตุ ขับกลิ่นและสิ่งสกปรกภายในร่างกายของเราออกมา และรักษาบาดแผลในกระเพาะ อาหารได้อีกด้วย นอกจากนี้ยังสามารถนำนำ้ ท่ีคนั้ ได้จากเหง้าสดมาหยอดตา แกอ้ าการ ตาบวมหรอื แดงไดด้ ว้ ย รวมท้งั แก้แผลถลอก ลดอาการอักเสบ แกโ้ รคผวิ หนังจากผนื่ คัน ช่วยใหผ้ ิวพรรณเปล่งปลง่ั ให้รสฝาดหวานเอียน • ผงขมิ้น – ช่วยแก้เม็ดผดผื่นคันบริเวณผิวหนังได้ โดยการนำไปเคี่ยวกับนำ้ มันพืชแล้ว ผสมนำ้ เพ่ือทาผิวบรเิ วณทมี่ ีผดผ่ืนคัน หรอื ใชส้ ำหรบั แผลสดก็ได้ • ขมิ้นสด – นำไปตำผสมกับดินประสิวเพียงเล็กน้อย และน้ำปูนใส ใช้สำหรับพอก บาดแผล และแก้อาการเคล็ดขัดยอกได้ดี หรือสามารถนำมารับประทานแก้ท้องร่วง หรอื บิด โดยการนำไปเผาไฟแลว้ โขลกผสมกับน้ำปนู ใสรับประทาน เกรด็ ความรู้ สมนุ ไพรไทย 16

เกรด็ ความรู้ เรือ่ ง ขา่ ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของขา่ ทมี่ า : www.เกรด็ ความรู.้ net ผู้เขยี น : - ข่า (Galanga, Creater Galanga, False Galanga) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกเหง้า จัด อยู่ในตระกูลเดียวกับขิง ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคกลางเรยี กข่าตาแดง ภาคเหนอื เรียกขา่ หยวก, ข่าหลวง, ข่าใหญ่ หรอื กฎกุ กโรหินี สว่ นชาวกะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอนเรียกสะเออเคย เป็นต้น ซึ่งข่าที่นิยมในปัจจุบันมีอยู่หลายสายพันธุ์ เช่น ข่าหยวก, ข่าป่า และข่าตาแดง มีอยู่ ดว้ ยกันหลายชนดิ แต่มกั นิยมนำข่าตาแดงมาทำเป็นยา ประโยชนแ์ ละสรรพคณุ ของขา่ • ใบ – ใช้สำหรับแก้โรคกลากเกลื้อน แก้ปวดเมื่อยบริเวณข้อต่างๆ และช่วยในการฆ่า พยาธิ ใหร้ สเผด็ ร้อน • ดอก – ใช้สำหรบั แก้โรคกลากเกล้อื น ใหร้ สเผด็ รอ้ น • ผล – ช่วยแก้อาการปวดท้อง คลน่ื ไส้อาเจียน แก้บิด หรือทอ้ งอดื ท้องเฟ้อ และช่วยให้ กระเพาะยอ่ ยอาหารไดด้ ีขน้ึ ให้รสเผ็ดรอ้ นฉุน • หนอ่ – ชว่ ยในการบำรงุ ธาตไุ ฟ และแกล้ มแนน่ หนา้ อก ใหร้ สเผ็ดรอ้ นหวาน • เหงา้ – ใช้ตำกบั มะขามเปยี กและเกลือใหส้ ตรรี ับประทานหลังคลอด ชว่ ยขับเลือดคาว ปลา แกอ้ าการตกเลือด หรอื ขบั รก • ต้นแก่ – ใช้ตำผสมกับน้ำมันมะพร้าว ช่วยในการแก้อาการปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ ตา่ งๆ หรือข้อ และแกต้ ะครวิ ให้รสเผด็ รอ้ นซ่า • ราก – ชว่ ยแก้อาการเหน็บชา แก้เสมหะและโลหิต และช่วยขบั เลือดลมให้เดินสะดวก ให้รสเผด็ ร้อนปร่า เกร็ดความรู้ สมุนไพรไทย 17

เกรด็ ความรู้ เรอ่ื ง กะเพรา ประโยชนแ์ ละสรรพคุณของกะเพรา ทมี่ า : www.เกรด็ ความรู.้ net ผู้เขียน : - กะเพรา (Holy Basil, Sacred Basil) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกต้นที่มีชื่อเรียกอื่นๆ ว่า กะเพราบ้าน, กะเพราแดง, กะเพราขาว, กะเพราดำ, กอมก้อ, กอมก้อดำ, กอมก้อขาว และ กะเพราขน เปน็ ต้น โดยทั่วไปนิยมนำมาประกอบอาหารรบั ประทาน อยา่ งผัดกะเพรา เป็นท่ีนิยม มาก กะเพราะน้มี ีอยู่ด้วยกัน 3 สายพันธุ์ ได้แก่ กะเพราขาว, กะเพราแดง และกะเพราท่ีผสมกัน ระหว่างกะเพราขาวและกะเพราแดง ประโยชนแ์ ละสรรพคณุ ของกะเพรา • ใบ – ช่วยในการบำรุงไฟธาตุ ขับลม ผายลม ช่วยให้เรอ แก้คลื่นเหยี นอาเจียน แก้ลม ตานซาง ปวดทอ้ ง จกุ เสยี ด ส่วนใบสดหรือแหง้ สามารถนำไปชงนำ้ รอ้ นด่ืมขับลมในเด็ก ออ่ น และบำรงุ ธาตุ ตลอดจนนำ้ ทค่ี ้นั จากใบสามารถรับประทานแก้ไข้ ช่วยขบั เหงอ่ื ขับ เสมหะ • รากและต้น – ช่วยแก้พิษตานซาง จุกเสียด ท้องอืดท้องเฟ้อ ตลอดจนช่วยบำรุงธาตุ และแกโ้ รคสันนบิ าต ใหร้ สเผ็ดร้อน • เมล็ด – ช่วยบำรุงผวิ ให้ชุม่ ชืน้ ใหร้ สเผ็ดรอ้ น • น้ำมันหอมระเหย – ช่วยในการยับยั้งการเจริญเติบโตของวัณโรค และมีฤทธิ์ช่วยฆ่า แมลงและยุง สารสกดั จากน้ำหรอื แอลกอฮอลช์ ว่ ยคลายกล้ามเนอ้ื ดังน้นั จะเหน็ ไดว้ ่ากะเพราเป็นพชื สมุนไพรที่มปี ระโยชน์มากมายจรงิ ๆ แถมหารบั ประทานกันได้ ง่ายอกี ด้วย ปลูกเปน็ พืชสวนครวั ไว้ท่ีบา้ นกด็ ี กนิ ดี รกั ษาโรค ไดส้ ขุ ภาพ เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 18

เกร็ดความรู้ เรอื่ ง กะเพรา ประโยชนแ์ ละสรรพคณุ ของกะเพรา ที่มา : www.เกร็ดความร.ู้ net ผู้เขยี น : - กระชาย หรือขิงจีน (Fingerroot) มชี ่ือเรียกตามภาคต่างๆ เช่น ในภาคเหนอื เรยี กหัว ละแอน หรือภาคอีสานเรียกขงิ แดง, ขิงทราย สว่ นในภาคกลางกรงุ เทพฯ มีชอ่ื วา่ ว่านพระอาทิตย์ เปน็ ต้น เปน็ พชื จำพวกเหง้า นิยมปลกู กันมากในไทยภมู ิภาคเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้และจนี โดย กระชายนั้นมีอยดู่ ว้ ยกัน 3 ชนิด ได้แก่ กระชายเหลอื ง, กระชายดำ และกระชายแดง ประโยชน์และสรรพคณุ ของกระชาย • เหง้า– ช่วยในการบำรงุ กำลงั แก้ลำไส้ใหญ่อกั เสบ โรคตา่ งๆ อันเกิดในปาก ปากเปื่อย แก้ลมในกองหทยั วาต รวมทั้งใจส่ัน บิดปวดเบ่ง ปวดมวนในช่องท้อง ตลอดจนขับระดู แกม้ ุตกิด (อาการตกขาว) ให้รสขม และเผ็ดรอ้ น • ราก (นมกระชาย)– มีสรรพคณุ คล้ายกับโสม ช่วยในการบำรงุ ร่างกายใหก้ ระชุ่มกระชวย กระปรี้กระเปร่า รวมทั้งคลายความกำหนัดทางกามารมณ์ แก้โรคกามตายด้าน เสริมสรา้ งสมรรถภาพทางเพศ ใหร้ สขม และเผด็ รอ้ น โดยในปัจจุบันนี้ผู้คนนยิ มรับประทานกระชายดำกันมากข้ึนทำให้กระชายเหลืองเริม่ คลายความ นิยมลง แต่อย่างไรก็ตาม กระชายเหลืองน้ันก็ยังคงให้สรรพคุณทางยาสมุนไพรมากกว่ากระชาย ดำ และเน่ืองจากกระชายมีประโยชน์และสรรพคุณมากมายและคล้ายกบั โสมจึงทำให้กระชายได้ ฉายาในวงการแพทย์วา่ “โสมไทย” เลยทีเดียว เกร็ดความรู้ สมนุ ไพรไทย 19

เกรด็ ความรู้ เรอื่ ง กระเทยี ม ประโยชน์และสรรพคุณของกระเทียม ทม่ี า : www.เกรด็ ความรู้.net ผู้เขยี น : - กระเทยี ม (Garlic; ช่ือวทิ ยาศาสตร์ Allium sativum) เป็นพืชสมนุ ไพรหรือเคร่ืองเทศ ท่มี ีประโยชน์และสรรพคณุ มากมาย อีกท้ังยงั เปน็ สิ่งที่ขาดไมไ่ ดเ้ ลยในครัวของทุกชาติทุกภาษา ไม่ วา่ จะเป็นครัวไทย ครัวจีน ครวั ฝรง่ั หรอื ครัวญ่ปี นุ่ ก็ตาม ประโยชน์ของกระเทียม • ประโยชนข์ องกระเทยี มในทางตรงกค็ อื เป็นสว่ นประกอบของอาหารคาวได้หลากหลาย มาก ท้งั ต้ม ผดั แกง ทอด สว่ นประโยชนท์ างออ้ มกค็ ือสรรพคณุ ของกระเทียมในด้านยา และการป้องกันรกั ษาโรคน่นั เอง ซ่ึงกระเทยี มสามารถให้ประโยชน์ต่อรา่ งกายของเราใน หลายๆด้านอย่างไม่น่าเชื่อ อีกทั้งคนโบราณยังใช้กระเทียมในการรักษาโรคผิวหนัง จำพวกกลากเกลอื้ น ประโยชน์ของกระเทียมเพมิ่ เตมิ คือช่วยรักษาแผลท่ีเน่าเป่ือยและ เปน็ หนอง ป้องกนั โรคเบาหวาน และชว่ ยขจดั พิษสารตะก่วั เกรด็ ความรู้ สมนุ ไพรไทย 20