ฅนติดดิน

ฅน ติ ด ดิ น ปั้ น ดิ น . . . ใ ห้ เ ป็ น บ้ า น

ดตฅิิ นนด

“...ฉนั พดู เศรษฐกิจพอเพียงความหมายคือ ทำอะไรให้ เหมาะสมกบั ฐานะของตัวเอง คอื ทำจากรายได้ ๒๐๐-๓๐๐ บาท ขึน้ ไปเป็นสองหมน่ื สามหมน่ื บาท คนชอบเอาคำพดู ของฉนั เศรษฐกจิ พอเพียงไปพูดกนั เลอะเทอะ เศรษฐกจิ พอเพยี ง คอื ทำเปน็ Self-Sufficiency มนั ไม่ใชค่ วามหมายไม่ใช่แบบที่ฉนั คดิ ที่ฉันคิดคือเป็น Self-Sufficiency of Economy เช่น ถา้ เขาต้องการดทู วี ี กค็ วรให้เขามีดู ไมใ่ ช่ไปจำกัดเขาไม่ให้ซ้ือทีวีดู เขาตอ้ งการดเู พ่อื ความสนกุ สนาน ในหมบู่ ้านไกลๆ ทีฉ่ ันไป เขามที ีวีดูแต่ใช้แบตเตอรี่ เขาไม่มีไฟฟา้ แตถ่ ้า Sufficiency น้นั มีทีวเี ขาฟมุ่ เฟอื ย เปรียบเสมอื นคนไมม่ ี สตางคไ์ ปตดั สูทใส่ และยงั ใส่เนคไทเวอรซ์ าเช่ อนั น้กี ็เกินไป...” พระราชดำรัสของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวฯ ณ พระตำหนักเปี่ยมสขุ วงั ไกลกงั วล ๑๗ มกราคม ๒๕๔๔

ปั้นดิน...ให้เป็นบ้าน บา้ นหน่ึงหลงั ต้องตัดตน้ ไม้ทีม่ ีอายคุ ร่ึงคอ่ นชวี ิตของคน หรือระเบดิ ภูเขาหนิ เพ่อื นำมาสร้าง ป่าไมห้ รอื ภเู ขาหินเหลา่ นี้ คงไมม่ โี อกาสที่จะ กลบั มาเปน็ แบบเดมิ ไดอ้ ีก ป่าเขาและธรรมชาตทิ มี่ ีอยูน่ อ้ ยแลว้ คงตอ้ ง หมดไป บา้ นปกตหิ นง่ึ หลงั มอี ายปุ ระมาณ ๕๐ ปี ปนู จะเรม่ิ รอ่ นตอ้ งรอ้ื ทง้ิ แตบ่ ้านดนิ ทจี่ ังหวดั อุบลราชธานี เปน็ ห้องแถว ทช่ี าวจีนล่องตามนำ้ โขง มาคา้ ขายและได้สรา้ งขึ้น ปจั จบุ นั มีอายเุ กอื บ ๑๐๐ ปี ถงึ แมไ้ ม้ทเี่ ปน็ องค์ประกอบจะผกุ ร่อนไป แตใ่ นส่วนของดนิ กย็ งั คงอยู่ ไมเ่ สอ่ื มสลาย บ้านดินจงึ เปน็ บ้านทมี่ คี วามคงทนแข็งแรง คุณภาพ เทยี บเทา่ หรือดี กว่าบา้ นปกติ

านดินเป็นหนึ่งของการ นำแนวคิดในการใชว้ ัสดุ ในท้องถ่ินมาสร้างเป็น ทพี่ ักอาศยั พนื้ ถน่ิ ซึ่ง หมายถึงสิง่ กอ่ สรา้ งต่างๆ ในแต่ละทอ้ ง- ถ่ินที่มีลักษณะแตกต่างกันไปตามสภาพ แวดลอ้ ม เพอ่ื ใหเ้ หมาะสมกบั การดำเนนิ ชวี ติ เปน็ สถาปตั ยกรรมธรรมชาติ เพราะ วสั ดทุ น่ี ำมาใชเ้ ปน็ วสั ดทุ ไ่ี ดม้ าจากธรรม- ชาติ สอดคล้องกับวิถีชวี ติ หรืออาจเกิด จากการนำวัสดุมาใช้ให้เกิดการหมุน- ปี ซง่ึ เปน็ อณุ ภมู ทิ เ่ี ราสามารถอยไู่ ดอ้ ยา่ ง เวยี นอย่างค้มุ คา่ คณุ ค่าของการสร้าง สบายโดยไม่ต้องติดแอร์ บา้ นดิน จึงอยตู่ รงการสรา้ งบ้านบนวิถี บา้ นดนิ คือบ้านมีชวิ ิตสามารถ พึง่ พาตนเอง ลดการซือ้ หาปจั จัยจาก หายใจได้ ในประเทศเกาหลเี ชอื่ ว่าธาตุ ภายนอกชุมชน ทำให้มนษุ ย์ สรรพสัตว์ ท่ีอยใู่ นตัวเราประกอบไปด้วย ธาตุดิน ส่ิงแวดล้อมอยู่ร่วมกันอย่างสมดุลและ ธาตนุ ำ้ ธาตลุ ม และธาตไุ ฟ สมยั นค้ี นเรา ลงตัว แทบจะไมไ่ ด้สมั ผสั กับดนิ จงึ ทำให้ขาด บา้ นดนิ ถกู สรา้ งขน้ึ โดยการเปลย่ี น สมดลุ ภายในรา่ งกาย การไดส้ มั ผสั ดิน รูปจากดินใหเ้ ปน็ บา้ นเท่าน้ัน เมอ่ื เรา จะทำให้เกดิ ความสมดุลขน้ึ และยังเชื่อ สร้างข้ึนแล้วไม่พอใจเราสามารถร้ือและ อีกว่าถ้าคนเราอยู่ในบ้านที่สร้างด้วยดิน สรา้ งใหมไ่ ดท้ นั ที บา้ นดนิ จะเปลย่ี นกลบั ธาตุในดินจะระเหยแซกซึมเข้าส่รู ่างกาย 5 เป็นดินดังเดมิ มีคนเคยกลา่ วไวว้ า่ “เมอื่ ทำให้สุขภาพแขง็ แรง ซ่งึ เราสงั เกตไดว้ ่า ฅนตดิ ดนิ ร้อื ลงบ้านดินสามารถปลูกผักได้ทันที” สมยั นค้ี นเราปว่ ยเขา้ โรงพยาบาลกนั เปน็ บ้านดินจึงเป็นบ้านที่เป็นมิตรกับธรรม- จำนวนมากเพราะไม่ไดส้ ัมผัสกับดนิ จน ชาติอย่างแทจ้ รงิ บ้านดินมอี ุณภูมิภาย บางคนกล่าววา่ “บา้ นปนู ดูดพลังจาก ในที่ ๒๔ - ๒๖ องศาเซลเซียส ตลอดท้งั เราส่วนบา้ นดินนน้ั ให้พลงั กบั ชวี ติ ”

วางแผนสรา้ งบ้านดิน เตรยี มการกอ่ นสร้างบ้านดนิ ๑,๒๐๐ กอ้ น ถ้าวันหนงึ่ ทำได้ ๑๒๐ ก้อน ๑. แรงงาน ในการทำบ้านดนิ ขนาด ๔ x ระยะเวลา ๑๒ วนั กจ็ ะไดก้ ้อนดนิ ตาม ๔ ตารางเมตร ใช้แรงงาน ๒-๓ คน แตถ่ า้ ต้องการ เปน็ อาคารหลงั ใหญอ่ าจใชแ้ รงงานมากกวา่ - เวลาในการกอ่ ตวั อาคาร ตอ้ งคำนวณ แรงงานจากเพอ่ื นหรอื เพอ่ื นบา้ นทส่ี นใจจะ ประกอบกับจำนวนคน เชน่ บ้านขนาด ช่วยได้มากและทำให้เสร็จไดต้ ามต้องการ ๔ x ๖ ตร.ม. มกี ำลงั คนประมาณ ๓-๔ คน จะใช้เวลาสร้างประมาณ ๑๔ วนั (ไม่ 6 ๒. เวลา เวลาในการสรา้ งบา้ นดนิ แยกเป็น รวมเวลาทาสเี พราะตอ้ งรอใหด้ นิ แหง้ จึง ฅนติดดนิ สองส่วนคือเวลาในการทำก้อนดินกับเวลา จะสามารถทาสีดินได)้ ในการสรา้ งตวั อาคาร - เวลาในการทำกอ้ นดนิ คำนวณจากพน้ื ท่ี ๓. แหลง่ ดนิ ดนิ รว่ นปนทรายนน้ั เหมาะแก่ ๑ ตร.ม. ใช้ก้อนดนิ ๓๕ ก้อน บา้ นขนาด การทำกอ้ นดนิ ดบิ ทส่ี ดุ พจิ ารณาลกั ษณะ ๔ x ๖ เมตร มหี นา้ ตา่ ง ๔ ชอ่ ง และประตู ดนิ ในพน้ื ทแ่ี ละระยะทางการขนส่งดินที่จะ ๑ ชอ่ ง จะใช้ก้อนอฐิ ดนิ ดิบ ๑,๐๐๐ ถึง ทำใหต้ ้นทนุ เพ่มิ ขนึ้

การทดสอบดินในพ้นื ที่ กลางรวมกนั แลว้ มากกวา่ ร้อยละ ๕๐ ตอ้ ง ดนิ ทด่ี ีในการนำมาทำกอ้ นดินดบิ คอื ดนิ ใส่ทรายลงไปผสม ดนิ ชนั้ ล่างสดุ จะต้องมี รว่ นปนทราย ในแถบภาคอสี าน สดั สว่ นประมาณร้อยละ ๕๐-๗๐ วธิ ที ๑่ี ทดสอบโดยนำดนิ มาบดใหล้ ะเอยี ด วธิ ีท่ี ๒ ทดสอบโดยการปน้ั เปน็ แทง่ เทา่ กบั ใส่ลงไปในขวดแก้วใสแล้วละลายกับน้ำ นวิ้ โป้ง แลว้ ทำการแกวง่ ดถู า้ ดนิ ไมข่ าดเปน็ ผสมเกลอื เลก็ นอ้ ย เขยา่ แรงๆ ทง้ิ ไวใ้ หด้ นิ ตก สองทอ่ น แสดงวา่ มีส่วนของดินเหนยี วมาก ตะกอนดนิ จะแยกตวั เป็น ๓ ช้นั โดยชน้ั บน เกนิ ไป ตอ้ งเตมิ ดนิ ทรายเขา้ ไป หากแกวง่ 7 จะเปน็ ดนิ เหนยี วชน้ั กลางจะเปน็ ดนิ ตะกอน แลว้ ดนิ รว่ งทันที แสดงว่ามีสว่ นของทราย ฅนติดดิน และช้ันล่างจะเป็นดินทรายดินท่ีใช้ทำบ้าน มากเกินไปตอ้ งเติมดนิ เหนยี วเพมิ่ ดนิ ไดด้ ี จะตอ้ งมดี นิ ชน้ั บนกบั ชน้ั กลางหนา รวมกนั ประมาณรอ้ ยละ ๓๐-๕๐ ถา้ น้อย วธิ ที ่ี ๓ ทดลองปัน้ เปน็ แผน่ เท่าขนมคุกกี้ กวา่ ร้อยละ ๓๐ ตอ้ งมีการเตมิ ดนิ เหนียวใน แล้วตากแดดใหแ้ ห้ง จากนน้ั ลองหักถ้าดิน ดินทีจ่ ะสรา้ งอาคาร แตถ่ ้าชัน้ บนและชน้ั แตกละเอียดแสดงว่าดินเป็นดินทรายต้อง

เพม่ิ ดนิ เหนยี วเขา้ ไป แตถ่ า้ หกั ไมไ่ ดแ้ สดง • ไม้จบั ระดับ (ถ้าต้องการ) วา่ ดนิ เปน็ ดนิ เหนยี ว ตอ้ งเพม่ิ ดนิ ทรายเขา้ ไป • กะละมังผสมสดี ินทา และถ้าทดลองหักแล้วดินแตกเป็นสองถึง • ถังใส่นำ้ สามสว่ นแสดงวา่ ดนิ มีความเหมาะสม การเลอื กพื้นท่ีสรา้ งบา้ น อุปกรณท์ ำบ้านดิน การเลอื กพ้นื ที่มขี ้อควรระวังดังน้ี • ไมแ้ บบขนาดกวา้ งคณู ยาวคณู สูงเทา่ • บรเิ วณทีจ่ ะสร้างบา้ นดิน จะตอ้ งเป็น กบั ๘ x ๑๖ x ๓ นิ้ว บรเิ วณทไ่ี มม่ นี ำ้ ทว่ มขงั เพราะอาจทำให้ • ถงั ปูนประมาณ ๔-๖ ใบ ฐานรากบ้านพงั 8 • จอบขดุ ดนิ ๑ – ๒ ดา้ ม • บรเิ วณทีจ่ ะสรา้ งบ้านดนิ ต้องไมเ่ ปน็ ฅนตดิ ดิน • เกียงฉาบปูน ที่น้ำไหลผา่ น หรอื หากเลี่ยงไม่ไดต้ ้อง มีการทำทางน้ำให้ไหลผ่านไปทางอื่น • แปรงทาสี และฟองน้ำ • เปน็ ท่ดี อนหรือมีการถมดนิ ให้สูงกว่า • ระดบั นำ้ บริเวณโดยรอบ • วสั ดุมุงหลังคาและไม้ทำโครงหลังคา • ตะปู • ที่ปาดปูนเวลาฉาบเรยี บ

การเทคานฐานราก อม่ิ ตวั ประมาณ ๒-๓ ชว่ั โมง คานฐานรากเป็นส่วนสำคัญในการยึด ๓. เหยยี บนวดดนิ ใหเ้ ปน็ โคลนแลว้ ใสแ่ กลบ โครงสรา้ งบา้ นดนิ ทน่ี ยิ มในเมอื งไทยมดี ว้ ย ดิบลงไปในดินโคลน อัตราส่วน ๑:๑ กัน ๒ ชนดิ คอื ๔. เหยยี บนวดดินและแกลบอกี คร้ังใหด้ ิน ๑. ฐานรากจากกอ้ นหนิ โดยการนำหนิ มา โคลนและแกลบเข้ากนั วางเรยี งเปน็ ชน้ั ๆ วธิ นี ช้ี ว่ ยประหยดั ตน้ ทนุ ๕. นำไปเทใสไ่ ม้แบบท่ีเตรียมไว้ ในการสรา้ งไปไดม้ าก ๖. หลงั จากอดั ดนิ จนเตม็ แบบแลว้ ยกไมแ้ บบ ๒. ฐานรากจากคอนกรตี เหมาะสำหรบั ผู้ ออกจะไดก้ อ้ นดนิ ดบิ ทย่ี งั ไมแ่ หง้ ท่ีมีทนุ มาก เพราะฐานรากจะแขง็ แรงกวา่ ๗. ทิง้ อิฐตากแดดให้แห้งประมาณ ๓ วนั “บ้านปูนดูดพลังจากเรา ส่วนบ้านดินนั้นให้พลังกับชีวิต” การทำก้อนอฐิ ดินดบิ แลว้ ทำการพลกิ กอ้ นดนิ ตง้ั ขน้ึ ตากกอ้ นดนิ 9 ส่วนผสมในการทำมี ๓ อย่างคือ นำ้ , ต่ออกี ๔-๕ วัน เพอ่ื ใหด้ ินแห้งท้งั กอ้ น จะ ฅนตดิ ดนิ ดินรว่ นปนทราย และแกลบดบิ จากโรงสี ได้กอ้ นอฐิ ดนิ ดบิ ท่พี ร้อมจะนำไปทำบา้ น วธิ กี ารทำ การกอ่ ผนงั บา้ นดิน ๑. ขุดดนิ ทใี่ นพ้นื ท่ใี ห้รว่ นซยุ ตามต้องการ กอ่ นการกอ่ ผนงั ดนิ ตอ้ งทำการผสมดนิ ๒. ปลอ่ ยนำ้ ใหท้ ว่ มขงั ในบอ่ ดนิ ทง้ิ ไวใ้ หด้ นิ กอ่ โดยใชด้ นิ ๑ สว่ น ตอ่ แกลบ ๑ สว่ น ผสม

ใหเ้ ขา้ กนั ดนิ กอ่ ตอ้ งใสน่ ำ้ มากกวา่ การทำ ๔. หากมีวงกบหน้าต่างให้ตั้งไว้ก่อนแล้ว กอ้ นดนิ ดบิ อยา่ ใหเ้ หลวหรอื ขน้ เกินไป ค่อยๆ ก่อก้อนดินชดิ วงกบ ข้ันตอนการกอ่ ผนัง การตงั้ วงกบประตูและหนา้ ตา่ ง ๑. วางดนิ กอ่ ลงไปกอ่ น แลว้ นำกอ้ นดนิ ดบิ ในการวางแผนสร้างบา้ นดิน ตอ้ งมกี าร มาวางทบั กดใหแ้ นน่ จากนน้ั กอ่ เรยี งตอ่ กนั กำหนดจดุ ในการใสช่ อ่ งหนา้ ตา่ งและประตู ไปเรอ่ื ยๆ จนจบชน้ั แรก ใหแ้ นน่ อน ซง่ึ เมอ่ื กำหนดจดุ ไดแ้ ลว้ กใ็ หน้ ำ ๒. ในการกอ่ ชัน้ ต่อไป ต้องวางสลับกบั ชั้น วงกบมาตง้ั ในจดุ นน้ั แลว้ ใช้ไม้คำ้ ยันไว้ เมือ่ แรกเพ่ือใหผ้ นงั เกดิ ความแข็งแรง การกอ่ ทำการกอ่ ผนังกำแพง ให้กอ่ ชนกับวงกบ ผนังให้ทำแบบค่อยเป็นค่อยไปก่อทีละชั้น ประตแู ละหน้าต่างไดเ้ ลย และระวงั อยา่ ใหผ้ นังเอยี ง ๓. ในกรณที ท่ี ำช่องหน้าต่างหรอื ประตูโดย การใส่ช่องลมในบา้ นดิน ไมใ่ ชว้ งกบ ใหเ้ วน้ ชอ่ งวา่ งทจ่ี ะเปน็ หนา้ ตา่ ง ชอ่ งลมท่ีนยิ มทำมดี ้วยกัน ๒ แบบคือ และประตูไว้ ช่องลมแบบสามเหลี่ยมและช่องลมแบบ

ส่เี หล่ยี ม ซ่ึงในการใสช่ อ่ งลมนนั้ สามารถ ๒. การฉาบโดยใช้เกยี งฉาบปูน ซง่ึ จะได้ผวิ ใสไ่ ด้หลายช้นั แลว้ แต่ความตอ้ งการ เมื่อ ของผนังดนิ ค่อนขา้ งเรียบ ใสช่ ่องลมแลว้ ต้องมกี ารกอ่ ดนิ ทับอีก ๑– ๒ ช้ัน เพอ่ื ความแข็งแรงของขอบผนงั ดิน การทำสีดิน ผนังดินถ้าไม่มีการเคลือบจะทำให้ของ การฉาบผนงั ดนิ ในบา้ นเปอ้ื นฝนุ่ ไดง้ า่ ย การเคลอื บผนงั ดว้ ย ให้ผสมดินเช่นเดียวกับการทำดินก่อ สดี นิ (ตวั เคลอื บผนงั ) จะชว่ ยปอ้ งกนั ปญั หา 11 และก้อนดนิ ดบิ แต่ผสมให้เหลวกวา่ การ ดงั กลา่ ว ซง่ึ ในตา่ งประเทศมกี ารใชต้ วั เคลอื บ ฅนติดดนิ ฉาบทำได้ ๒ วธิ ี ตามความชอบคอื ผนงั อยหู่ ลายชนดิ แตท่ ไ่ี ด้ทดลองวา่ เหมาะ ๑. การฉาบดว้ ยมอื โดยใชอ้ งุ้ มอื คอ่ ยๆ ปาด กับสภาพเมอื งไทยมสี ว่ นผสมดังนี้ ขน้ึ อยา่ งชา้ ๆ หา้ มปาดลงเพราะดนิ จะหก • ดินสนี ำมาร่อนจนได้สีดิน ๑ ส่วน เสยี หาย ในการฉาบดว้ ยมอื นจ้ี ะไดพ้ น้ื ผวิ ท่ี • ดนิ ทรายรอ่ น ๑ สว่ น คอ่ นขา้ งขรขุ ระ • กาวแปง้ เปยี ก ๑ สว่ น

นำส่วนผสมท้งั สามมาเทลงในกะละมัง การทำเสาดนิ ปากกวา้ งแลว้ คลกุ เคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั ระวงั อยา่ โดยการนำดินมากอ่ เป็นชนั้ ๆ สลับกัน ให้เหลวเพราะเวลาทาสีดินจะยึดติดผนัง ไปชน้ั ละ ๒ กอ้ น ใหไ้ ดค้ วามสงู ตามตอ้ งการ ได้ไมด่ ี โดยในการกอ่ ดนิ เมอ่ื กอ่ ได้ ๕-๖ ชน้ั ตอ้ งมี การพักดินให้แห้งก่อนแล้วจึงก่อต่อไปเพ่ือ การทาสดี ิน ให้ดินชน้ั ล่างแข็งตวั ก่อนทจี่ ะวางคานยดึ ๑. ใชม้ ือทาโดยใชอ้ ุ้งมอื คอ่ ยๆ ลบู ขึ้น หวั เสาดนิ ต้องรอใหเ้ สาดนิ แหง้ ดเี สยี กอ่ น ๒. ใชแ้ ปรงทาสีทาหรือใชแ้ ปรงลกู กล้งิ วธิ ี จึงจะสามารถรับน้ำหนักของโครงหลังคา นต้ี อ้ งผสมใหส้ ดี นิ เหลวกวา่ ปกติ ได้ เสาดนิ ทถ่ี กู ฉาบผวิ นอกแลว้ จะมคี วาม แขง็ แรงไมแ่ พเ้ สาปนู บนหวั เสาสามารถฝงั การทำโครงสร้างหลงั คาบา้ นดนิ ไมห้ รือฝังเหล็ก เพอื่ เปน็ ตัวยดึ โครงหลังคา ในการทำหลงั คาทน่ี ยิ มมอี ยู่ ๔ แบบคอื ได้ตามตอ้ งการ หลงั คาหญา้ (ราคาถูกท่สี ุด) หลังคาสงั กะสี หลงั คากระเบอ้ื ง และหลงั คาดนิ (ใชด้ นิ ปน้ั การทำหอ้ งน้ำดนิ เปน็ หลงั คาแลว้ ใชป้ นู ฉาบบางๆ กนั นำ้ เขา้ ) บ้านดินสามารถทำห้องน้ำได้เหมือน บา้ นทั่วๆ ไปโดยมวี ิธีการคอื ก่อผนงั ดนิ เป็น

กำแพงเหมือนก่อผนังท่ัวไปแล้วตีตะแกรง ๑. ทำผนังดนิ ให้เสร็จเรยี บรอ้ ยเสียกอ่ น ลวด กับผนงั ดนิ หลงั จากน้ันจึงฉาบดว้ ย ๒. เตรยี มอุปกรณ์ในการทำฝ้าดนิ ซึง่ ไดแ้ ก่ ปูน เทา่ นีก้ ส็ ามารถได้ผนงั ห้องน้ำดินทก่ี ัน • ไมเ้ นอ้ื แขง็ ทส่ี ามารถรบั นำ้ หนกั ของ นำ้ ได้ หากตอ้ งการปกู ระเบอ้ื งผนงั กส็ ามารถ ดนิ ได้ เชน่ ไมย้ คู า ไมส้ น ทำไดต้ ามปกติ • ไมไ้ ผ่ หรือไมส้ น • กอ้ นดินดบิ ทแ่ี ห้งแลว้ การทำฝ้าดนิ • ตาขา่ ยเชือก หรอื ตาข่ายลวด บา้ นดินจะไมเ่ ยน็ เลย ถ้าเราไม่สามารถ • ตะปู หรือลวดสำหรับมดั ป้องกันความร้อนที่แผ่ลงมาจากหลงั คาได้ • ดินผสมแกลบสำหรบั ฉาบ เพราะความร้อนจะเข้ามาจากสองทางคือ ๓. นำไมเ้ นอ้ื แขง็ วางพาดระหวา่ งผนงั ดนิ ทง้ั ทางผนงั และทางหลงั คา หลงั คาหญ้าหรือ สองดา้ น โดยวางไมใ้ หม้ รี ะยะหา่ งประมาณ หลงั คาดิน จะช่วยกนั ความรอ้ นได้ดีกว่า ๒๐ – ๓๐ ซม. กระเบอ้ื งหรอื สงั กะสี และการทำฝา้ ดนิ เสรมิ ๔. นำไมไ้ ผห่ รอื ไมย้ คู าขนาดเลก็ มาวางพาด จะชว่ ยกันความรอ้ นได้ดียง่ิ ขึน้ การทำฝ้า บนไมเ้ นือ้ เขง็ อกี ครัง้ ดินมวี ิธีการดังนี้ ๕. นำตะแกรงมาวางพาดบนไม้ไผ่ 13 ฅนตดิ ดนิ

๖. นำดนิ กอ่ มาวางบนตะแกรง จากนน้ั นำ พบวา่ มวี ิธที ส่ี ามารถทำบ้านดนิ ในหน้าฝน กอ้ นดินวางในแนวนอน โดยมดี นิ เหลวเปน็ ได้ แตจ่ ะมคี ่าใชจ้ า่ ยเพม่ิ ในสว่ นของวัสดุ ตวั เช่ือม กนั ฝน ด้วยการทำ“อุโมงคอ์ บกอ้ นดนิ ” ซง่ึ ๗. ค่อยๆ วางดินจนเตม็ พ้ืนท่ี สามารถทำใหก้ อ้ นดนิ แหง้ ไดเ้ รว็ ขน้ึ โดยทำ ๘. ฉาบดา้ นใต้ของฝา้ ดนิ ดว้ ยดินฉาบ โครงหลงั คาเปน็ รปู จว่ั สงู ประมาณ ๗๐–๘๐ ๙. หลังจากดินแห้งให้ จึงทาสีดินอีกครั้ง ซม. เปน็ แนวยาวตามปรมิ าณของอฐิ และ โดยส่วนท่เี ปน็ ไม้สามารถใชส้ พี ลาสตกิ หรือ วางแนวตามทศิ ทางลม เมอ่ื มฝี นตกใหน้ ำผา้ 14 สนี ำ้ มนั ทาได้ กนั ฝนมาคลมุ แตถ่ า้ ฝนไมต่ กใหน้ ำผา้ ออก ฅนติดดนิ สว่ นการทำตวั บ้านดิน กใ็ ห้ทำเสาหลังคา บา้ นดนิ หนา้ ฝน คลุมกนั ฝนในลกั ษณะเดยี วกัน การทำบา้ นดนิ สว่ นใหญจ่ ะเวน้ ชว่ งหนา้ ฝนไว้ เพราะไมส่ ามารถทำกอ้ นดนิ ได้ ดงั นน้ั ในช่วงท่ีผ่านมาจะเห็นได้ว่าหลายท่ีงดทำ บา้ นดนิ หนา้ ฝน แต่จากการศกึ ษาทดลอง

ฅดติิ นนด เจา้ ของ มูลนิธิกสกิ รรมธรรมชาติ ทีป่ รึกษา ดร. วิวัฒน์ ศัลยกำธร, ธีระ วงษเ์ จริญ, ปญั ญา ปุลเิ วคินทร,์ พงศา ชูแนม, บวั พันธ์ บุญอาจ, ประยงค์ อัฒจกั ร, ไตรภพ โคตรวงษา และทินกร ปาโท เรยี บเรียง ดร. สาคร สรอ้ ยสังวาลย์, เริงฤทธ์ิ คงเมือง ภาพประกอบ เริงฤทธ์ิ คงเมือง และศนู ย์กสกิ รรมธรรมชาติบ้านบญุ รูปเล่ม ศิรพิ ร พรศริ ธิ เิ วช จัดพิมพ์และเผยแพร่ กรมสง่ เสรมิ การเกษตร ๒๑๔๓/๑ ถนน พหลโยธิน เขตจตุจกั ร กรุงเทพมหานคร ๑๐๙๐๐ พิมพท์ ี่ โรงพมิ พต์ ะวันออก

มูลนธิ กิ สกิ รรมธรรมชาติ ๑๑๔ ซอย บี ๑๒ หมบู่ า้ นสมั มากร แขวงสะพานสงู เขตสะพานสูง กรงุ เทพฯ ๑๐๒๔๐ โทรศัพท์/โทรสาร ๐๒-๗๒๙๔๔๕๖ อเี มล์ [email protected] เวปไซด์ http://www.agrinature.or.th