4. ใบเนื้อหาหน่วยที่ 1

เนื้อหาสาระ 1. ความหมายการเช่าซื้อ และการซอ้ื ขายผ่อนชาระ 1.1 ความหมายของการเช่าซื้อ 1.2 ความหมายของการซอ้ื ขายผอ่ นชาระ 2. ลักษณะของการเช่าซอ้ื และซ้อื ขายผ่อนชาระตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ 2.1 ลกั ษณะของการเชา่ ซื้อ 2.2 ลกั ษณะของการซื้อขายผอ่ นชาระ 3. ขอ้ ดี และข้อเสียของการซอ้ื ขายผ่อนชาระ 4. ขอ้ แตกต่างระหวา่ งการเชา่ ซอื้ และซ้ือขายผอ่ นชาระ 5. ปญั หาและความเส่ียงของการเชา่ ซ้ือและซ้ือขายผ่อนชาระ 6. ศพั ท์ตา่ ง ๆ เกย่ี วกบั การเช่าซื้อและซือ้ ขายผ่อนชาระ 1. ความหมายการขายผอ่ นชาระและการเชา่ ซื้อ 1.1 ความหมายของการเชา่ ซ้อื การเช่าซือ้ (Hire Purchase) หมายถงึ การที่เจา้ ของเอาทรัพย์สินออกให้เชา่ และให้คามัน่ วา่จะขายทรพั ยส์ นิ นั้น หรือว่าจะให้ทรพั ยส์ ินนั้นตกเป็นสิทธแ์ิ กผ่ เู้ ชา่ โดยเงือ่ นไขท่ผี ้เู ชา่ ได้ใช้เงนิ เปน็จานวนเท่านั้น เท่าน้คี ราว การเช่าซ้ือต้องทาเปน็ ลายลักษณอ์ ักษร (อรพนิ ท์ อว่ มเพง็ , 2548) การเชา่ ซ้อื (Hire Purchase) หมายถึง การท่เี จา้ ของ (ผ้ใู หเ้ ชา่ ) นาสินทรัพยอ์ อกให้เช่า และใหส้ ญั ญาวา่ จะขายสินทรัพยน์ น้ั หรือจะให้สนิ ทรัพยน์ ัน้ ตกเป็นสิทธขิ องผเู้ ช่าไดจ้ า่ ยค่าเช่าตามจานวนที่ตกลงกนั ครบถ้วนแล้ว (ทัศนีย์นารถ ลิ้มสุทธิวันภมู ,ิ 2550) การเช่าซื้อ (Hire Purchase) หมายถึง การทาสัญญาระหว่างผซู้ อื้ กบั ผูใ้ ห้เช่าซื้อ โดยผู้ให้เช่าซอื้ ยงั คงมีกรรมสิทธใ์ิ นทรพั ยส์ ินนนั้ จนกว่าจะครบอายสุ ญั ญา และถ้าผูเ้ ช่าซอื้ ปฏิบัติตามเง่ือนไขทกุประการ กรรมสิทธใิ์ นทรพั ยส์ ินจะตกเปน็ ของผเู้ ช่าซื้อทันที ซง่ึ ในกรณนี ผี้ ู้เชา่ ซ้อื ต้องการเป็นเจา้ ของทรพั ยส์ ินนัน้ แต่ยังไมช่ าระเงินทง้ั หมดทนั ที (ขวญั สกุล เต็งอานวย, 2549) จากความหมายข้างต้น สรุปไดว้ ่า การเชา่ ซอ้ื (Hire Purchase) หมายถึง การใหค้ ามั่นสัญญาท่เี ป็นลายลักษณอ์ ักษร ในสนิ ทรพั ย์ ระหว่างผ้ใู ห้เช่าซอื้ และผู้เช่าซื้อ โดยผู้เชา่ ซอื้ ตอ้ งปฏบิ ตั ิตามเงือ่ นไขของผใู้ หเ้ ช่าซื้อ และตอ้ งจา่ ยเงินครบตามที่กาหนดไว้ กรรมสทิ ธ์ใิ นสินทรัพยจ์ ึงจะตกเปน็ ของผู้เชา่ ซ้ือเอกสารประกอบการสอน วชิ า บญั ชเี ชา่ ซื้อและฝากขาย รหัส 2201-2102 หนา้ 10

1.2 ความหมายของการขายผ่อนชาระ การขายผ่อนชาระ (Installment Sales) หมายถึง การท่ผี ขู้ ายสง่ มอบสนิ ค้าหรอื บริการให้แก่ผ้ซู ้อื โดยยินยอมใหผ้ ู้ซ้ือจ่ายชาระเงินค่าสินค้าหรอื บรกิ ารบางส่วนซงึ่ เรียกว่า เงินวางเรม่ิ แรกหรือเงนิดาวน์ (Down Payment) ส่วนท่ีเหลอื จา่ ยชาระเป็นงวด ๆ ภายในระยะเวลาท่กี าหนด (น้อย จันทร์อาไพ, 2549; อัมพร เท่ยี งตระกลู และประดินนั ท์ ประดับศิลป์, 2546; กัลยาณี กิตตจิ ติ ต์, 2541) ตามศพั ทบ์ ญั ชีของสมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชรี บั อนุญาตแห่งประเทศไทย ไดใ้ หค้ าจากัดความของการขายผอ่ นชาระ ดงั นี้ การขายผอ่ นชาระ (Installment Sales) คือ การขายทรัพยส์ นิ ทีก่ าหนดใหจ้ า่ ยชาระเปน็ งวดๆ ตดิ ตอ่ กันในระยะเวลาหน่ึง ตามปกติการขายผ่อนชาระมักจะกาหนดให้มกี ารจ่ายเงินวางเร่ิมแรกหรอื ชาระเงนิ งวดลว่ งหน้าจานวนหน่งึ ณ ขณะขาย 2. ลักษณะของการเช่าซอ้ื และซ้อื ขายผอ่ นชาระตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณชิ ย์ 2.1 ลกั ษณะของการให้เช่าซอื้ เมอื่ มีการซื้อขายเกิดขึ้น และผู้ซือ้ ยังชาระเงนิ ไมค่ รบ ในกรณีน้ีถอื วา่ ผู้ซ้ือเปน็ เพยี งผู้เชา่ เท่านั้น ดังนั้น กรรมสทิ ธ์ใิ นตัวสนิ ค้าจะโอนไปใหผ้ ้ซู ื้อตอ่ เม่ือผู้ซอ้ื ได้ชาระเงนิค่างวดครบถ้วน แต่ถ้าผ้ซู ้อื ผิดนดั ไม่ชาระเงินติดตอ่ กันตง้ั แต่สองงวดขนึ้ ไป ผขู้ ายกม็ ีสทิ ธิท่จี ะยึดสนิ ค้านน้ั กลับคืนมาจากผ้ซู อ้ื เพือ่ เปน็ การชาระหนก้ี ็ได้ ตามกฎหมายไทย การขายผ่อนชาระใช้บงั คบั ตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ ว่าดว้ ยการซือ้ ขาย คือประมวลกฎหมายแพ่งและพาณชิ ย์ มาตรา 453 ซึ่งไดก้ ล่าวไวว้ า่ “อันสัญญาซอ้ื ขายน้ันคอื สัญญาซึ่งบคุ คลฝา่ ยหนง่ึ เรยี กวา่ ผ้ขู าย โอนกรรมสิทธิ์แหง่ ทรัพย์สนิ ให้แก่บุคคลอกี ฝ่ายหนง่ึ เรยี กว่าผซู้ ื้อ และผูซ้ ้ือตกลงวา่ จะใช้ราคาทรพั ย์สินนัน้ ใหแ้ กผ่ ู้ขาย” สาหรบั การขายโดยให้เชา่ ซื้อก็ใช้บังคบั โดยประมวลกฎหมายแพ่งและพาณชิ ยว์ ่าดว้ ยการเช่าซอื้ ซึ่งประกอบด้วยมาตรา 572 มาตรา 573 และ มาตรา 574 ไดก้ าหนดเก่ยี วกับสญั ญาเช่าซื้อไว้ ดังน้ี มาตรา 572 มีกล่าววา่ “อนั เช่าซื้อนน้ั คอื สัญญาซึ่งเจา้ ของเอาทรัพย์สินออกใหเ้ ช่า และให้คามัน่ ว่าจะขายทรัพย์สนิ นนั้ หรอื ว่าจะใหท้ รพั ย์สินนน้ั ตกเป็นสทิ ธแิ กผ่ ู้เช่า โดยเงือ่ นไขทีผ่ ู้เชา่ ไดใ้ ช้เงินเปน็ จานวนเท่าน้ันเทา่ น้ีคราว สัญญาเช่าซอ้ื ถ้าไมท่ าเปน็ หนังสอื ทา่ นวา่ โมฆะ” มาตรา 573 มคี วามวา่ “ผ้เู ช่าจะบอกเลิกสัญญาในเวลาใดเวลาหน่งึ กไ็ ดด้ ้วยส่งมอบทรพั ย์สินกลับคืนใหแ้ ก่เจ้าของโดยเสียค่าใช้จา่ ยของตนเอง”เอกสารประกอบการสอน วชิ า บญั ชเี ชา่ ซอ้ื และฝากขาย รหัส 2201-2102 หนา้ 11

มาตรา 574 มคี วามวา่ “ในกรณผี ดิ นัดไมใ่ ช้เงนิ สองคราวตดิ ๆ กัน หรอื กระทาผดิ สัญญาในขอ้ ที่เป็นสาคญั เจ้าของทรัพยจ์ ะบอกเลิกสัญญาเสยี ก็ได้ ถา้ เชน่ นน้ั บรรดาเงินท่ีได้มาแลว้ แต่ก่อนให้ริบเป็นเจา้ ของทรัพยส์ ินและเจ้าของทรพั ย์สินชอบท่ีจะกลับเข้าครอบครองทรัพยส์ นิ นัน้ ไดด้ ว้ ย” อน่งึ ในกรณกี ระทาผิดสญั ญาเพราะผดิ นดั ไมใ่ ช้เงนิ ซึ่งเป็นคราวทสี่ ดุ นั้น ทา่ นว่าเจ้าของทรัพย์สินชอบทจี่ ะริบบรรดาเงนิ ที่ได้ใชม้ าแล้วแต่ก่อนและกลบั เขา้ ครอบครองทรัพย์สินไดต้ ่อเม่อืระยะเวลาใชเ้ งินพ้นกาหนดไปอกี งวดหน่ึง 2.2 ลักษณะของการขายผ่อนชาระ เม่ือผซู้ ้อื และผู้ขายตกลงซอื้ ขายกัน ผขู้ ายจะสง่ มอบสนิ ทรพั ยใ์ หแ้ ก่ผซู้ ื้อทนั ที กรรมสิทธ์ใิ นสนิ ทรัพย์จะตกเปน็ ของผซู้ อื้ ทันที ถงึ แม้วา่ การชาระหน้ีคงคา้ งที่ชาระโดยการผ่อนชาระเปน็ งวด ๆ น้นั จะยังไม่ครบถว้ นตามราคาสนิ ค้าท่ีตกลงซ้อื ขายกนั ก็ตาม และ เม่อื มกี ารผิดนั้นไมช่ าระหน้ี ผ้ขู ายก็ไมม่ สี ทิ ธทิ จี่ ะนาสนิ คา้ น้นั กลับคนื มาได้ ผู้ขายจะกระทาได้เพยี งการถวงถามและฟอ้ งร้องได้เฉพาะจานวนหนสี้ ว่ นทข่ี าดชาระอยู่เทา่ นนั้ ในการซ้ือขายผขู้ ายมกั จะให้ผูซ้ ้อื ชาระเงนิ วางเริม่ แรก หรือเงนิ ดาวน์ (Drown Payment) ณ วันท่ีทาสญั ญา หรือไมก่ ไ็ ด้ และยินยอมให้ผ้ซู อื้ จ่ายชาระส่วนทีค่ งค้างเปน็ งวด เรียกวา่ “เงินคา่ งวด” ในชว่ งเวลาทกี่ าหนด ส่วนใหญ่ผู้ขายจะคิดดอกเบีย้ จากยอดเงนิ คงค้าง และอาจจะรวมคา่ ใช้จ่ายอืน่ ๆ หรอื ค่าใช้จา่ ยในการเกบ็ หนเี้ ขา้ไปในราคาขายด้วย ดงั นัน้ ผขู้ ายจงึ มเี งนิ ลงทุนจมอยูใ่ นลักษณะของบญั ชีลกู หน้จี านวนมาก เมือ่ ลูกหน้ีผิดนดั ชาระหน้ีตามระยะเวลาทก่ี ฎหมายกาหนด ผูข้ ายมสี ิทธิยึดสินค้าคืนจากลกู หน้ีได้3. ขอ้ ดี และขอ้ เสยี ของการซ้ือขายผอ่ นชาระ การขายผอ่ นชาระเป็นกลไกสาคัญอย่างหนง่ึ ในระบบเศรษฐกิจ ซ่งึ เปน็ ลกั ษณะการซื้อขายทม่ี ี ระยะเวลาการชาระหน้ียาวนานกวา่ การขายตามปกติ จึงมขี อ้ ดแี ละขอ้ เสียสาหรบั การสรุปไดด้ ังนี้ 3.1 ขอ้ ดี 3.1.1 ผ้ทู ่ีมีรายได้นอ้ ยสามารถซ้ือสนิ ค้าที่มีราคาค่อนข้างสูงไว้ใช้โดยไมต่ อ้ งใช้ระยะเวลา ในการเก็บเงนิ ไวจ้ นครบราคาสนิ ค้า 3.1.2 ผู้ขายสามารถเพ่ิมยอดขายไดแ้ ละมเี งนิ ทุนหมนุ เวียนอยตู่ ลอดเวลา 3.1.3 เพ่มิ อัตราการหมุนเวียนเงินตราภายในประเทศ ทาให้มกี ารขยายตัวทางเศรษฐกิจ 3.1.4 ผขู้ ายสารถยึดสินคา้ คนื จากลกู หน้ีไดถ้ ้ามกี ารทาสญั ญาในรูปแบบสญั ญาเช่าซื้อ 3.2 ขอ้ เสีย 3.2.1 ทาใหผ้ ู้มรี ายได้นอ้ ยใช้จา่ ยเกินตัว มีภาระหนีส้ ินมาก ใชจ้ ่ายฟมุ่ เฟอื ยโดยไม่จาเปน็ 3.2.2. คา่ ใช้จ่ายของผขู้ ายทีเ่ กดิ ขึน้ ภายหลงั การขาย มากกว่าการขายตามปกติ เช่นค่าใช้จา่ ยในการเกบ็ และติดตามหน้ีเอกสารประกอบการสอน วิชา บญั ชเี ชา่ ซอ้ื และฝากขาย รหัส 2201-2102 หนา้ 12

3.2.3 การขายผอ่ นชาระและเช่าซอ้ื ทาให้มีการออมนอ้ ยลง และก่อให้เกดิ ปญั หาการขาดดุลการและภาวะเงินเฟ้อ เนอ่ื งจากตลาดกว้างขวาง4. ขอ้ แตกตา่ งระหว่างการขายผอ่ นชาระและการเชา่ ซ้ือจากลกั ษณะการเช่าซื้อและขายผ่อนชาระ ท้ังสองประเภทมีความแตกต่างกัน ซง่ึ สรุปได้ ดงั น้ีข้อแตกตา่ ง การขายผอ่ นชาระ การเชา่ ซ้อื1. การทา ทาหนงั สือสัญญาหรือไม่ทาหนงั สือสญั ญาก็ สญั ญาเชา่ ซือ้ ถ้าไม่ทาถือเป็น “โมฆะ”สัญญา ได้ เวน้ แต่เปน็ การซอ้ื ขายอสังหาริมทรัพย์ ให้ทาเปน็ หนังสือและจดทะเบยี นต่อ เจา้ หนา้ ที่ ถ้าไม่ทาถอื เป็นโมฆะฟอ้ งร้อง ไมไ่ ด้2. กรรมสทิ ธ์ใิ น กรรมสิทธ์ิเปน็ ของผซู้ ้ือต้ังแตว่ ันที่มกี ารตก การเชา่ ซ้อื ไมเ่ จตนาโอนกรรมสิทธิ์สนิ คา้ ลงซ้อื ขายเกดิ ขนึ้ ยกเวน้ ถา้ ในสัญญาซ้ือขาย กรรมสิทธิย์ งั เปน็ ของผู้ใหเ้ ช่าซ้ืออยู่ ได้ตกเรือ่ งการโอนกรรมสทิ ธ์ิ ว่าจะโอน จนกวา่ จะมกี ารชาระเงนิ ครบตาม กรรมสิทธ์ใิ ห้ตอ่ เมือ่ ผซู้ อ้ื ได้ชาระเงินงวด เงอื่ นไขและมเี จตนาโอนกรรมสิทธใิ์ น สดุ ท้ายเสรจ็ ส้ินแล้ว ในกรณีนส้ี ญั ญาซ้ือขาย ภายหลงั จะมลี ักษณะใกลเ้ คียงกับสญั ญาเชา่ ซ้ือส่ง มอบสินทรพั ย์3. การยดึ สินคา้ กรณที ่ผี ซู้ ื้อไมช่ าระค่างวดตดิ ต่อกันตั้งแต่ 2 กรณีท่ผี ซู้ ือ้ ไม่ชาระคา่ งวดติดตอ่ กันต้งั แต่คนื งวดขน้ึ ไป ผูข้ ายไมม่ ีสิทธยิ ดึ สนิ ทรัพยค์ นื 2 งวดขึน้ ไป ผู้ให้เช่าซอ้ื มสี ิทธิยดึ กระทาได้เพียงการทวงถามและฟอ้ งรอ้ งได้ สนิ ทรพั ย์คืน เฉพาะหนสี้ นิ ส่วนท่ีขาดชาระอย่เู ทา่ นัน้4. ความเส่ยี ง ผซู้ ้ือเป็นฝ่ายครอบครองสินทรพั ย์ ดงั นัน้ ผู้ ผ้เู ช่าซ้อื เป็นฝา่ ยครอบครองสินทรพั ย์ ซือ้ สามารถแสวงหาผลประโยชน์ทางการคา้ ดังนน้ั ผ้เู ช่าซ้ือสามารถแสวงหา ได้ ผลประโยชน์ทางการคา้ ได้5. การบอกเลิก การที่ผู้ขายบอกเลกิ สัญญาโดยเหตทุ ไี่ ม่จา่ ย ผเู้ ชา่ จะบอกเลิกสัญญาในเวลาใดเวลาสัญญาและการ ชาระเงินคา่ งวดน้ันสามารถฟอ้ งรอ้ งบังคบั หนง่ึ ก็ได้ ด้วยการส่งมอบทรพั ย์สินยึดสนิ คา้ คนื คดใี ห้ชาระเงินทยี่ ังขาดอยูเ่ ทา่ น้ันผูข้ ายไมม่ ี กลบั คืนใหแ้ กเ่ จา้ ของโดยเสยี ค่าใช้จา่ ย สทิ ธิเขา้ ครอบครองสินทรพั ย์ เว้นแต่จะ ของตนเอง สาหรบั ผูใ้ หเ้ ช่าซ้อื จะบอก แสดงเจตนาไว้ในสญั ญากันก่อน เลกิ สญั ญาและยดึ สินค้าคนื มาไดต้ อ่ เมื่อ ผู้เชา่ ซอ้ื ค้างชาระค่างวดตดิ ต่อกัน 2 งวด หรอื ทาผิดสญั ญาในเงอื่ นไขสว่ นทีส่ าคัญ แตถ่ า้ ผู้เชา่ ซอ้ื ค้างชาระงวดสดุ ทา้ ยผู้ให้ เชา่ ซือ้ ยงั มีโอกาสชาระได้อีก 1 งวดเอกสารประกอบการสอน วชิ า บญั ชเี ชา่ ซื้อและฝากขาย รหัส 2201-2102 หน้า 13

5. ปญั หาและความเส่ยี งของการขายผอ่ นชาระและเชา่ ซื้อ 5.1 เนอ่ื งจากการเชา่ ซ้ือและซ้อื ขายขายผ่อนชาระมีระยะเวลาในการชาระหนี้ค่อนขา้ งยาวกอ่ ใหเ้ กดิ ค่าใช้จา่ ยสูง 5.2 ความสามารถในการชาระเงนิ ของผซู้ ้ือมีโอกาสเปล่ียนแปลงได้ ก่อใหเ้ กิดความเสี่ยงในการเรยี กเกบ็ หนี้ ผู้ขายอาจมผี ลขาดทุนจากการซื้อขายเกิดขึ้นได้ 5.3 ผขู้ ายมีความเสี่ยงตอ่ มูลคา่ เส่ือมราคาและมลู คา่ ลดลงอันเนื่องจากความล้าสมยั ของสนิ คา้เป็นผลให้สินคา้ ทยี่ ึดคนื มามรี าคาไม่ค้มุ กับจานวนเงนิ ที่ค้างชาระ 6. ศพั ทต์ ่าง ๆ เก่ียวกับการซอื้ ขายผอ่ นชาระและเช่าซือ้ คณะอนกุ รรมการบญั ญัตศิ พั ท์บัญชี (2536-2538) ของสมาคมนักบญั ชแี ละผู้สอบบญั ชีรบัอนญุ าตแห่งประเทศไทยมีคาศัพท์ตา่ ง ๆ เกี่ยวกบั การขายผ่อนชาระและเช่าซื้อ ดงั นี้ เงนิ คา่ งวด (Installment) หมายถงึ การจา่ ยหรอื รบั ชาระหน้เี ปน็ รายงวดตามสญั ญา เงนิ วางเร่มิ แรก (Down payment) จานวนเงนิ สดทีผ่ ูซ้ อื้ สินค้าตามสญั ญาขายผอ่ นชาระจะต้องจา่ ย ณ เวลาท่กี ารขายเกดิ ขนึ้ วธิ ีการบญั ชกี ารขายผอ่ นชาระ (Installment method of accounting) หมายถงึ วิธีการบัญชีที่บันทกึ รายได้จากการขายผอ่ นชาระเฉพาะกาไรขั้นต้นที่คานวณตามส่วนของเงนิ สดท่ไี ดร้ ับชาระจากลูกหนใี้ นแต่ละปีเอกสารประกอบการสอน วชิ า บัญชเี ช่าซือ้ และฝากขาย รหัส 2201-2102 หน้า 14

สรปุ สาระการเรยี นรู้ หน่วย 1 การเชา่ ซอื้ (Hire Purchase) หมายถงึ การให้คาม่นั สญั ญาท่เี ป็นลายลกั ษณ์อักษร ในสินทรพั ย์ ระหว่างผใู้ หเ้ ชา่ ซ้ือ และผู้เชา่ ซ้ือ โดยผู้เชา่ ซ้อื ต้องปฏิบตั ิตามเงอ่ื นไขของผู้ให้เชา่ ซื้อ และต้องจา่ ยเงนิ ครบตามทีก่ าหนดไว้ กรรมสิทธ์ิในสนิ ทรพั ย์จงึ จะตกเปน็ ของผเู้ ช่าซอ้ื การขายผอ่ นชาระ (Installment Sales) คอื การขายทรพั ยส์ นิ ที่กาหนดให้จา่ ยชาระเปน็งวด ๆ ตดิ ต่อกนั ในระยะเวลาหนงึ่ ตามปกติการขายผอ่ นชาระมกั จะกาหนดให้มีการจ่ายเงนิ วางเร่มิ แรก หรอื ชาระเงินงวดลว่ งหนา้ จานวนหน่ึง ณ ขณะขาย ลกั ษณะของการใหเ้ ชา่ ซอื้ ตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ มาตรา 572 มคี วามว่า “อนั เช่าซ้อื นนั้ คอื สญั ญาซึ่งเจ้าของเอาทรัพย์สนิ ออกใหเ้ ชา่ และให้คามัน่ ว่าจะขายทรพั ย์สนิ นน้ั หรอื วา่ จะให้ทรพั ยส์ นิ นั้นตกเปน็ สิทธแิ กผ่ ูเ้ ช่า โดยเงือ่ นไขทผ่ี ู้เช่าไดใ้ ช้เงินเป็นจานวนเทา่ นัน้ เทา่ น้คี ราว สัญญาเช่าซื้อถา้ ไมท่ าเป็นหนังสอื ท่านว่าโมฆะ” มาตรา 573 มคี วามวา่ “ผเู้ ชา่ จะบอกเลิกสัญญาในเวลาใดเวลาหนึ่งก็ได้ด้วยส่งมอบทรัพย์สนิกลับคืนให้แก่เจ้าของโดยเสียค่าใช้จ่ายของตนเอง” มาตรา 574 มีความว่า “ในกรณผี ิดนดั ไมใ่ ช้เงนิ สองคราวตดิ ๆ กัน หรือกระทาผดิ สญั ญาในข้อทเี่ ป็นสาคัญ เจ้าของทรัพย์จะบอกเลิกสัญญาเสยี ก็ได้ ถา้ เชน่ นนั้ บรรดาเงนิ ท่ไี ด้มาแล้วแต่กอ่ นใหร้ บิเปน็ เจา้ ของทรพั ย์สินและเจ้าของทรัพย์สนิ ชอบที่จะกลบั เขา้ ครอบครองทรัพย์สนิ นัน้ ไดด้ ้วย อนง่ึ ในกรณกี ระทาผิดสญั ญาเพราะผดิ นัดไมใ่ ช้เงนิ ซึ่งเปน็ คราวที่สดุ นน้ั ท่านว่าเจ้าของทรัพย์สนิ ชอบท่ีจะริบบรรดาเงนิ ท่ีได้ใช้มาแล้วแตก่ อ่ นและกลบั เข้าครอบครองทรัพยส์ ินได้ตอ่ เมือ่ ระยะเวลาใช้เงินพ้นกาหนดไปอีกงวดหน่ึง” ลกั ษณะของการขายผอ่ นชาระ เมือ่ ผซู้ ้ือและผ้ขู ายตกลงซ้ือขายกัน ผ้ขู ายจะส่งมอบสินทรัพยใ์ ห้แกผ่ ซู้ ้อื ทนั ที กรรมสิทธใ์ิ นสนิ ทรพั ยจ์ ะตกเปน็ ของผูซ้ อื้ ทันที ถงึ แม้ว่าการชาระหนีค้ งค้างท่ีชาระโดยการผอ่ นชาระเปน็ งวด ๆ นัน้ จะยังไม่ครบถว้ นตามราคาสินค้าที่ตกลงซื้อขายกนั กต็ าม และเม่อื มีการผดิ นนั้ ไม่ชาระหน้ี ผขู้ ายกไ็ มม่ ีสทิ ธทิ ่จี ะนาสนิ คา้ นนั้ กลบั คืนมาได้ ผู้ขายจะกระทาไดเ้ พียงการถวงถามและฟ้องรอ้ งได้เฉพาะจานวนหนีส้ ่วนท่ีขาดชาระอยเู่ ท่านั้น ในการซ้อื ขายผู้ขายมักจะให้ผซู้ ื้อชาระเงินวางเรม่ิ แรก หรอื เงนิ ดาวน์ (Drown Payment) และยินยอมใหผ้ ซู้ ้อื จ่ายชาระสว่ นที่คงคา้ งเป็นงวด เรียกวา่ “เงินค่างวด” ในชว่ งเวลาที่กาหนดเอกสารประกอบการสอน วิชา บญั ชเี ชา่ ซ้อื และฝากขาย รหัส 2201-2102 หน้า 15

คาศพั ท์บญั ชหี นว่ ยที่ 1 คาศพั ท์บญั ชี ความหมายInstallment Sales การขายผอ่ นชาระHire Purchase การเช่าซือ้Down Payment เงินดาวน์Installment method of accounting วิธกี ารบญั ชกี ารขายผอ่ นชาระInstallment เงนิ ค่างวดเอกสารประกอบการสอน วิชา บญั ชเี ชา่ ซือ้ และฝากขาย รหัส 2201-2102 หนา้ 16