Unit 7

หนว่ ยที่ 7 งานคว้านละเอยี ด

158 งานควา้ นละเอียด 1. ความหมายของงานควา้ นละเอยี ด งานคว้านละเอียด คอื งานควา้ นเรยี บ เพอื่ ปาดผิวของรเู จาะ รูควา้ น หรือผิวรฝู งั ให้เรยี บรอ้ ย และสมา่ เสมอเทา่ กนั งานบางอยา่ งผิวของงานจากการเจาะยังไม่เรยี บพอหรอื อาจจะมขี นาดเสน้ ผ่า ศูนยก์ ลางจากการเจาะไมไ่ ดพ้ กิ ดั ตามต้องการ จาเปน็ ต้องทาการคว้านละเอยี ดอกี คร้ังหน่ึง 2. ชนดิ ของดอกคว้านละเอยี ด 2.1 ดอกคว้านละเอยี ดดว้ ยมอื (Hand reamers) ปลายดา้ มของดอกคว้านละเอยี ดจะมีลักษณะ เปน็ รปู ส่ีเหลี่ยมเพอื่ ใชส้ าหรบั มอื หมุน แบง่ ออกไดเ้ ปน็ 3 ชนดิ ด้วยกันคอื แบบขนาดตายตัว แบบ ขนาดปรับไดแ้ ละแบบคว้านรเู รียว รปู ท่ี 7.1 แสดงการใชด้ อกควา้ นละเอียดดว้ ยมือปาดผวิ รูเจาะ ท่ีมา รปู ภาพถ่ายโดยผูเ้ รียบเรบี ง 2.2 ดอกควา้ นละเอยี ดดว้ ยเคร่อื ง (Machine reamers) ปลายด้ามของดอกควา้ นละเอียดชนดิ นมี้ ี 2 แบบ คือ แบบด้ามตรง ซง่ึ ใช้กบั หวั จับของดอกสวา่ นและแบบด้ามเรยี วที่ใชจ้ ับกับเพลาของ เคร่อื ง ดอกคว้านละเอยี ดด้วยเครอื่ งแบ่งออกเป็น 2 ชนดิ คอื แบบตายตวั และแบบปรับขนาดได้ งานเครือ่ งมอื กลเบือ้ งตน้ (2100-1007)

159 รปู ท่ี 7.2 แสดงการใชด้ อกควา้ นละเอยี ดดว้ ยเครือ่ ง ปาดผิวรเู จาะ ที่มา http://www.duncanamps.com/metal/images/hk1500_c08.jpg รปู ที่ 7.3 ดอกคว้านละเอยี ดแบบควา้ นรูเรียว ทม่ี า http://www.arro.ie/DORB10114.jpg รปู ท่ี 7.4 ดอกคว้านละเอยี ดแบบปรับขนาดได้ ที่มา http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/ReamerAdjustableHand.jpg งานเครื่องมือกลเบ้อื งต้น (2100-1007)

160 3. สว่ นตา่ งๆ ของดอกคว้านละเอียดและหน้าที่ ดอกควา้ นละเอยี ดประกอบดว้ ยสว่ นสาคญั 3 ส่วนใหญๆ่ ดงั รูปท่ี 7.5 ก้านจับ คมนาตดั คมของรมี เมอร์ รปู ท่ี 7.5 แสดงส่วนประกอบของดอกควา้ นละเอยี ด ท่ีมา http://www.exportersindia.com/dynamic-files/bc-small/131622/1038176.jpg จากภาพที่ 7.5 แสดงสว่ นประกอบต่างๆของดอกคว้านละเอยี ดมีดังนี้ 1. ดา้ มของดอกคว้านละเอียดเปน็ สว่ นทร่ี ับกาลงั จากมือหมนุ หรอื เครอื่ ง 2. คมของดอกคว้านละเอียดมหี น้าท่ีปาดผวิ รเู จาะใหเ้ รียบและได้ขนาดที่ถูกตอ้ ง 3. คมนาตัดมีหนา้ ที่นาคมของดอกคว้านละเอยี ดเข้าปาดผวิ รไู ด้ตรงศูนย์ 4. หลักการทางานควา้ นละเอยี ด 4.1 การหาขนาดรเู จาะกอ่ นงานควา้ นละเอยี ด การเจาะรสู าหรบั ดอกควา้ นละเอยี ด ในการปฏิบัติงานคว้านละเอยี ดจะตอ้ งเจาะรูดว้ ยดอก สวา่ นก่อนและใหไ้ ด้ขนาดของรูเจาะเล็กกว่าขนาดของดอกควา้ นละเอยี ด ซง่ึ หาไดจ้ ากสตู ร dB = d f - z เมือ่ dB = ขนาดของรเู จาะ d f = ขนาดของดอกควา้ นละเอียด Z = ระยะเผ่ือ (ระยะเผอื่ จากตางราง + ส่วนเกิน) งานเครื่องมอื กลเบอ้ื งต้น (2100-1007)

161 Z ระยะเผ่อื Z 2 2 dB df รปู ที่ 7.6 การเจาะขนาดรเู ผื่อกอ่ นคว้านละเอยี ด ทมี่ า หนังสอื ทฤษฎีชา่ งกลทัว่ ไป ทศพล สังข์อยุทธ์ หนา้ 202 หมายเหตุ ดอกเจาะขนาดหนึ่งๆ เมอ่ื เจาะรูเสร็จขนาดรเู จาะโดยปกติแลว้ จะโตกวา่ ขนาดของ ดอกเจาะประมาณ 0.05 มิลลิเมตร ซ่งึ เป็นส่วนเกินขนาดของดอกคว้านละเอยี ด สาหรับระยะเผือ่ ดไู ด้ จากตารางที่ 7.1 ตารางท่ี 7.1 แสดงระยะเผื่อของดอกคว้านละเอียดแตล่ ะขนาด ขนาดของดอกควา้ นละเอยี ด ( d f ) ระยะเผอ่ื (z)  เล็กกว่า 5 มิลลิเมตร 0.1 – 0.2 มิลลิเมตร  5 – 20 มลิ ลิเมตร 0.2 – 0.3 มลิ ลิเมตร  21 – 20 มลิ ลิเมตร 0.3 – 0.5 มลิ ลิเมตร  โตกว่า 50 มิลลเิ มตร 0.5 – 1 มลิ ลิเมตร ท่ีมา หนังสืองานเคร่ืองมือกลเบอื้ งต้น ชลอ การทวี หน้า 90 ตัวอย่างท่ี 1 จะตอ้ งเจาะรดู ว้ ยดอกเจาะขนาดโต บนงานชิ้นหนึ่ง ซึง่ เมอ่ื ควา้ นละเอยี ดเสร็จแลว้ จะมีขนาด สาเรจ็  20 มลิ ลิเมตร ขนาดของดอกเจาะทตี่ ้องใช้ = ขนาดสาเร็จ – (ระยะเผือ่ + สว่ นเกินทไ่ี ดจ้ ากการเจาะ) = 20 – (0.3 + 0.05 ) ขนาดของดอกเจาะที่ต้องใช้ = 19.65 มลิ ลิเมตร งานเคร่อื งมือกลเบือ้ งตน้ (2100-1007)

162 ความเร็วรอบสาหรับงานควา้ นละเอียดด้วยเครอ่ื งจกั ร ปกติจะช้ากว่าความเรว็ รอบที่ใช้เจาะรูประมาณ 1 ใน 3 ของความเรว็ เจาะ สาหรบั ความเรว็ รอบท่เี ลอื กใช้จะต้องขนึ้ อยู่กับหลายองค์ประกอบ ดัง แสดงไวใ้ นตารางที่ 7.2 ตางรางที่ 7.2 แสดงคา่ ความเรว็ ตดั สาหรับวสั ดุที่ใชท้ าดอกคว้านละเอียดและวสั ดงุ าน (เมตร/นาท)ี วสั ดงุ าน ความเรว็ ตัด (V)สาหรบั วัสดุท่ีใช้ทาดอกคว้านละเอียด เหล็กเครอ่ื งมอื เหล็กรอบสงู เหล็กกลา้ บรอนซ์ เหลก็ หลอ่ 3-4 4-5 อลูมิเนยี ม 12 -17 17 -20 อะลูมเิ นยี มเจอื 6-9 9-12 แมกนีเซียมเจอื 20 30 ที่มา หนงั สืองานเครอ่ื งมอื กล 1 ประเวช ยอดยิง่ หนา้ 163 4.2 การหล่อล่ืนและหลอ่ เย็น ในขณะควา้ นละเอียดจะเกิดเศษโลหะ ดงั น้ันควรใช้การหลอ่ ลน่ื และหล่อเยน็ ชว่ ย ไมใ่ หเ้ ศษโลหะอุดตนั และช่วยลดแรงเสยี ดทานระหวา่ งผวิ รูเจาะกับคมของดอกควา้ นละเอียด ทา ให้ผวิ เรยี บมากขึน้ ในตารางท่ี 7.3 แสดงชนิดของสารหล่อเยน็ ทใ่ี ชใ้ นงานคว้านละเอียด ตารางท่ี 7.3 แสดงชนิดของสารหล่อเยน็ ทใ่ี ชใ้ นงานคว้านละเอียด วัสดงุ าน การหล่อเย็น เหล็กกลา้ ใชน้ า้ มันสบูห่ รือน้ามันตัด เหลก็ หลอ่ อะลูมเิ นียม แห้ง ใช้นา้ สบู่ ทมี่ า หนังสืองานเครื่องมอื กลเบื้องตน้ ชลอ การทวี หนา้ 91 5. การใชแ้ ละบารุงรกั ษาดอกคว้านละเอยี ด 5.1 เจาะรูชนิ้ งานท่ตี อ้ งการคว้านละเอียดให้สัมพนั ธ์กับดอกควา้ นละเอียด 5.2 ดอกควา้ นละเอยี ดเปน็ เคร่ืองมือประเภทหลายคมตัด ตดั เฉอื นผวิ วสั ดุงานออกเพียงบางๆ ประมาณ 0.05 มลิ ลิเมตร งานเครือ่ งมือกลเบอื้ งต้น (2100-1007)

163 5.3 การคว้านละเอยี ด ตอ้ งหมนุ ดอกคว้านละเอยี ดไปทางเดยี วกับคมตัดเท่าน้ัน 5.4 เลอื กขนาดดอกคว้านละเอียดใหถ้ กู ขนาด หรือวัดขนาดท่ีสนั คมดอกคว้านละเอียดด้วย ไมโครมิเตอร์ 5.5 การถอดดอกคว้านละเอยี ด ใหห้ มนุ ดอกควา้ นละเอียดในทิศทางเดยี วกับการปอ้ นดอก คว้านละเอยี ดพรอ้ มกบั ใหย้ กดอกควา้ นละเอียดขนึ้ 5.6 ถ้าหมุนดอกควา้ นละเอียดกลับทิศทาง จะทาใหผ้ วิ งานเกดิ รอยขดี ขว่ นและอาจทาให้คม ของดอกควา้ นละเอยี ดหกั ได้ 5.7 แยกดอกควา้ นละเอียดออกจากเครอ่ื งมืออน่ื เพ่ือรกั ษาคมดอกควา้ นละเอียดและปอ้ งกัน บาดเจ็บทาความสะอาดและใช้น้ามันกันสนิมเคลอื บผวิ บางๆ หลังใชง้ าน 5.8 เก็บดอกคว้านละเอยี ดใส่ซองหรือกล่องเฉพาะ ไม่รวมกับเครื่องมอื อ่ืน 6. การคว้านละเอยี ด 6.1 ขั้นตอนการควา้ นละเอยี ดดว้ ยมอื รปู ที่ 7.7 การควา้ นละเอยี ดดว้ ยมือ ที่มา รปู ภาพ ถา่ ยโดยผู้เรียบเรยี ง 6.1.1 เจาะรูชน้ิ งานตามขนาดท่ีตอ้ งการ จากสูตรในการคานวณทก่ี ลา่ วมาแล้ว 6.1.2 จับยึดชน้ิ งานใหแ้ น่นบนปากกาจบั ยดึ ชิน้ งาน 61.3 เลือกดอกควา้ นละเอยี ดให้ถกู ขนาด 6.1.4 จับดอกคว้านละเอยี ดกบั ดา้ มจบั ให้แนน่ งานเครอื่ งมือกลเบือ้ งต้น (2100-1007)

164 6.1.5 สวมดอกคว้านละเอยี ดลงในรูช้ินงานโดยใหศ้ นู ย์อยใู่ นแนวเดียวกนั 6.1.6 ตรวจสอบฉากช้นิ งานระหวา่ งรเู จาะกับดอกคว้านละเอียด 6.1.7 หมนุ ด้ามจบั ให้ดอกควา้ นละเอยี ดหมนุ โดยออกแรงท่ีมือท้ังสองข้างเทา่ ๆ กัน 6.1.8 การหมนุ ดอกคว้านละเอยี ดจะตอ้ งหมุน ให้ทศิ ทางของคมตดั ทศิ ทางเดียวเทา่ น้ัน ถา้ หมนุ ท้งั สองทศิ ทางอาจทาใหร้ ูไม่เรียบและดอกควา้ นละเอียดอาจแตกหักหรอื บนิ่ ได้ 6.1.9 ขณะทาการควา้ นควรมกี ารหล่อลนื่ เพือ่ ระบายความรอ้ นและรักษาคมตัดของ ดอกคว้านละเอยี ด 6.1.10 ทาความสะอาดดอกคว้านละเอยี ดเม่อื เลิกใชง้ าน 6.2 การควา้ นละเอยี ดด้วยเครอ่ื งจกั ร 6.2.1 จบั ชน้ิ งานท่หี วั จบั ให้แน่น 6.2.2 เจาะรูชนิ้ งานบนเครอ่ื งกลึงตามขนาดที่ต้องการ จากสตู รการคานวณทก่ี ลา่ วมา แล้ว 6.2.3 เลือกขนาดของดอกควา้ นละเอยี ดให้เหมาะสมและถูกต้องกับขนาดรูที่ตอ้ งการ 6.2.4 สวมดอกควา้ นละเอยี ดท่ชี ดุ ยนั ศนู ยท์ ้ายแทน่ 6.2.5 เล่อื นยันศนู ย์ทา้ ยแทน่ ให้ดอกคว้านละเอียด สวมเข้าในรชู ิ้นงานแล้วลอ็ คตา แหนง่ ไว้ 6.2.6 ใช้ความเรว็ รอบของหวั จับต่าท่สี ดุ หรอื หยุดเคร่ืองแลว้ ใช้มอื หมุนจับหัวจับ แทนก็ได้ 6.2.7 หมนุ ปอ้ นดอกคว้านละเอียดให้เคลอ่ื นที่ตดั ช้นิ งาน การป้อนตดั ชิ้นงานนี้ การ หมนุ ของหัวจบั ชนิ้ งานกับการปอ้ นจะต้องสมั พนั ธก์ ันดว้ ย 6.2.8 ทาการหล่อลืน่ ชนิ้ งานและดอกควา้ นละเอยี ดเพ่ือระบายความรอ้ นและรักษาคม ตดั ของดอกควา้ นละเอียด 6.2.9 การหมนุ จะตอ้ งหมุนไปในทศิ ทางเดียวกันเหมอื นกบั การคว้านละเอยี ดด้วยมือ 6.2.10 ทาความสะอาดดอกสวา่ นละเอียดหลงั เลกิ ใช้งานแล้ว งานเครื่องมอื กลเบ้อื งตน้ (2100-1007)

165 รปู ท่ี 7.8 การควา้ นละเอยี ดดว้ ยเคร่อื งจักร ทม่ี า http://www.narrowgauge.iform.com.au/images/boiler/boiler17.jpg งานเคร่อื งมือกลเบ้ืองตน้ (2100-1007)

ใบงานที่ 8 งานเครอ่ื งมือกลเบอื้ งตน้ (2100-1007) 166 งานคว้านละเอยี ด เวลา6.50ชว่ั โมง 602 x 100 x 20 เหล็กเหนียว St – 37 1 ขนาดวสั ดุ วสั ดุ จานวน เครื่องมือและอปุ กรณ์ ข้อควรระวงั และคาแนะนา 1. เวอร์เนยี ร์คาลปิ เปอร์ 1. ควรเจาะรใู ห้ได้ขนาดระยะท่ีเผอ่ื ก่อนการควา้ นละเอยี ด 2. ดอกสว่าน  8.75,9.75,11.75 2. ดอกควา้ นละเอียดจะตอ้ งตง้ั ฉากกับชน้ิ งาน 13.75,15.75,19.65 มิลลิเมตร 3. ปรับความเรว็ รอบใหเ้ หมาะสมในการเจาะรู 3. เคร่อื งเจาะ 4. หลอ่ ล่ืนดอกคว้านละเอียดขณะทาการควา้ นรเู พอ่ื รักษาคมตัด 4. ดอกคว้านละเอยี ดขนาด ดอกคว้าน 9,10,12,14,16,20 มลิ ลิเมตร 5. การหมุนดอกคว้านละเอียดควรหมุนไปในทิศทางเดียวกนั 5. เหลก็ ตอกนาศูนย์ 6. ปากกาจับชน้ิ งาน 7. แว่นตานิรภยั 8. น้ามันหลอ่ ล่ืน งานเคร่ืองมือกลเบอ้ื งตน้ (2100-1007)

167 ลาดับข้นั การปฏิบตั ิงาน ข้ันตอน ภาพแสดง เครื่องมอื และอปุ กรณ์ คาอธิบาย ท่ี 1. เวอร์เนยี รค์ าลิปเปอร์ -เจาะรบู นชิน้ งานท่รี า่ ง 2. ดอกสวา่ น 8.75, แบบตามแบบงานท่ี 9.75,11.7513.75, กาหนดตรวจสอบ 1 15.75,19.65 มิลลเิ มตร ชิ้นงานด้วยเวอรเ์ นยี ร์ 3. เคร่ืองเจาะ คาลิปเปอร์ 4. ปากกาจับชน้ิ งานเจาะ 5. แวน่ ตานริ ภยั 1. ดอกคว้านละเอียด -ทาการคว้านละเอียด ขนาด 9,10,12,14,16 ตามแบบงานที่กาหนด 2 20 มิลลิเมตร โดยออกแรงกดเบาๆ 2. เวอร์เนยี รค์ าลปิ เปอร์ ในชว่ งแรก ทศิ ทาง การหมุนใหห้ มนุ ตาม เข็มนาฬิกาและหมนุ ทิศทางเดยี วตลอด การคว้านละเอยี ด ตรวจสอบชนิ้ งานดว้ ย เวอร์เนยี ร์คาลปิ เปอร์ 1. ฉากตาย - ในช่วงการควา้ น ละเอียดเรมิ่ แรกควร มีการตรวจสอบฉาก 3 ระหว่างดอกคว้าน ละเอียดกบั ชน้ิ งาน งานเคร่อื งมอื กลเบือ้ งต้น (2100-1007)

168 ขนั้ ตอน ภาพแสดง เครือ่ งมือและอปุ กรณ์ คาอธบิ าย ท่ี 1. ดอกควา้ นละเอียดขนาด - ขณะทาการคว้าน  9,10,12,14,16,20 ละเอียดควรหล่อลื่น มลิ ลิเมตร ชน้ิ งานเพ่ือรกั ษาคม 4 2. นา้ มนั หลอ่ ลืน่ ตดั ของดอกควา้ น ละเอียดและทาให้ ผิวของชิน้ งานเรยี บ ยง่ิ ขนึ้ 1. ดอกควา้ นละเอยี ดขนาด -เมอ่ื ควา้ นละเอียดรู  9,10,12,14,16,20 ในแต่ละรูเรียบรอ้ ย มลิ ลเิ มตร การถอดดอกควา้ น 5 ละเอยี ดจะต้องหมุน ในทศิ ทางเดยี วกบั การปอ้ นพรอ้ มยก ขนึ้ งานเครือ่ งมอื กลเบอื้ งต้น (2100-1007)