abstract

^* igital Llbr ห้องสมุดประซาซนอำเภอสมเดจ็ @>สา์ นักงาน กศน.จงั พวัดกานสนิ รุ่ เรือง การพผนารปนบบห้วงสมุดปร::ขาขน ไนสํงกัคสำนักงาน กกน.จังเ(วัคกาพสินรุ้

ซ่อื เรอ่ื ง การพฒั นารูปแบบห้องสมุดประซาซนในสงั กัดสำนกั งาน กคน.จังหวัดกาฬลินธ์ ผวู้ จิ ยั เป็นห้องสมดุ ดจิ ิทลั นพกนก บรุ ุษนนั ทน์ บทคดั ยอ่ การวิจัยนมี้ ีความมุ่งหมายเพือ่ 1) ศึกษาสภาพปจิ จุบนั สภาพปญิ หาและสภาพความต้องการ ของการพฒั นาหอ้ งสมดุ ประซาซน “เฉลิมราซกุมาร”ี อำเภอยางตลาด เปน็ ห้องสมดุ ดิจทิ ลั 2) พฒั นารูปแบบการพัฒนาหอ้ งสมุดประซาซนในสงั กดั สำนักงาน กคน.จังหวัดกาฬสนิ ธุ เป็นห้องสมดุ ดจิ ทิ ลั 3) ประเมินความเหมาะสม ความเป็น'โป'โต้ และความพงึ พอใจ ของการพฒั นารูปแบบห้องสมุด ประซาซน “เฉลมิ ราซกมุ ารี” เป็นหอ้ งสมดุ ดจิ ทิ ัล 4) นำรูปแบบการพฒั นาหอ้ งสมดุ เบ็เนหอ้ งสมุดดิจทิ ลั ไปใช้ในการขยายผลกบั ห้องสมุดประซาซนทกุ แห่งในสงั กัด สำนักงาน กคน.จังหวดั กาฬลินธ์ การวิจัย แบ่งออกเปน็ 4 ระยะ คอื ระยะท่ี 1 แบง่ เป็น การศกึ ษาสภาพปจิ จุบัน ของหอ้ งสมดุ ประซาซน “เฉลมิ ราซกุมารี” อำเภอยางตลาด กลุ่มตัวอย่างไดแ้ ก่ ผูบ้ รหิ าร กคน. บรรณารักษ์ ครู กคน. จำนวน 78 คน การศกึ ษาสภาพป้ญหาและศกึ ษาการศึกษาสภาพความตอ้ งการของการพัฒนาหอ้ งสมุด ประซาซน“เฉลมิ ราซกุมาร”ี อำเภอยางตลาด เป็นหอ้ งสมดุ ดจิ ิทลั กลมุ่ ตัวอยา่ งได้แก่ ผูบ้ รหิ าร สถานศึกษา บรรณารักษ์ ครู กคน.สมาซิกผ้มู าใช้บรกิ ารหอ้ งสมุดประซาซน “เฉลิมราซกุมารี” อำเภอ ยางตลาด และ นักศกึ ษาหลักสตู รการศกึ ษานอกระบบระดบั การศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน กคน.อำเภอยางตลาด จำนวน 578 คน เครอ่ื งมือที่ใซใิ นการวจิ ยั ได้แก่ แบบสอบถาม ระยะที่ 2 พฒั นารปู แบบการพฒั นา หอ้ งสมุดประซาซนในสงั กัด สำนกั งาน กคน.จังหวัดกาฬลินธุ เป็นหอ้ งสมดุ ดจิ ทิ ลั กลุ่มเปา้ หมายใน การจัดสนทนากลุ่ม (Focus group Discussion) ไดแ้ ก่ ผู้บริหาร สำนกั งาน กคน.จังหวัด ผบู้ รหิ าร กคน.บรรณารกั ษ์ และ ครู กคน.ตำบล รวม 78 คน เคร่ืองมอื ท่ใี ซใิ นการวจิ ยั ได้แก่ รปู แบบการพัฒนาหอ้ งสมุดประซาซนในสังกัด สำนักงาน กคน.จงั หวดั กาฬสินธุ เปน็ หอ้ งสมุดดจิ ทิ ัล ระยะที่ 3 การประเมนิ ความเหมาะสม และความพงึ พอใจ ของการพัฒนารปู แบบหอ้ งสมุดประซาซน “เฉลมิ ราซกุมาร”ี อำเภอยางตลาด เปน็ หอ้ งสมุดดจิ ทิ ัล กลมุ่ ตวั อย่างไดแ้ ก่ ผบู้ ริหารสถานศกึ ษา บรรณารักษ์ ครู กคน.สมาซกิ ผู้มาใชบ้ รกิ ารห้องสมดุ ประซาซน “เฉลมิ ราซกมุ ารี” อำเภอยางตลาด และ นักศึกษาหลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบระดับการศกึ ษาขัน้ พ้นื ฐาน กคน.อำเภอยางตลาด จำนวน 578 คน เคร่อื งมือท่ใี ซใิ นการวิจยั ได้แก่ แบบประเมนิ ความเหมาะสมและความพึงพอใจของรปู แบบการ พฒั นาหอ้ งสมุดประซาซน“เฉลิมราซกมุ ารี” อำเภอยางตลาด เป็นหอ้ งสมดุ ดจิ ทิ ลั ระยะท่ี 4 นำรปู แบบ การพฒั นาหอ้ งสมุดเป็นห้องสมุดดิจทิ ลั ไปใช้[นการขยายผลกบั ห้องสมุดประซาซน ทุกแห่งในสงั กดั สำนกั งาน กคน.จังหวดั กาฬสนิ ธ์ กล่มุ ตวั อยา่ งไดแ้ ก่ สมาซิกผู้มาใช้บริการหอ้ งสมดุ ประซาซนจังหวัด

กาฬลนิ ธ์ 1 แห่ง และห้องสมดุ ประซาซนอำเภอ จำนวน 16 แหง่ นักศกึ ษาหลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบ ระดบั การศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน กศน.อำเภอทัง้ 17 แหง่ บรรณารกั ษ์ ครู กศน.ตำบล และผบู้ ริหาร กคน. อำเภอ รวมจำนวนทง้ั สน้ิ 946 คน สถติ ,ิทใ่ี ชโ้ น การวิจัย ไดแ้ ก่ รอ้ ยละ คา่ เฉลีย่ ส่วนเบีย่ งเบน มาตรฐาน ค่าดัชนีความสอดคลอ้ ง ค่าอำนาจจำแนก ค่าความเช่ือมัน่ และคา่ ดชั นีความต้องการจำเป็น ผลการวิจัย พบว่า 1. สภาพ'ปิจจุบนั ของหอ้ งสมดุ ประซาซน “เฉลมิ ราซกมุ ารี” อำเภอยางตลาด ดา้ นทรัพยากรหอ้ งสมดุ ดจิ ทิ ลั คอื โครงสรา้ งพนื้ ฐานของหอ้ งสมุด อาคารสถานทีย่ ังไม่มีบรรยากาศท่ีเออ้ื ต่อการเรยี นรดู้ ิจิทัล ระบบเครือขา่ ยอินเทอร์เนตี ท่ีมียังไม่มีประสิทธภิ าพสูง ไม่มหี นงั สอื เอกสาร สื่อ ตา่ ง ๆ ทเี่ ก็บ'ไรโ้ นรปู แบบดจิ บิ ัล และไม่มีอปุ กรณอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์หรืออปุ กรณ์เทคโนโลยเี พือ่ ใหบ้ ริการ ในหอ้ งสมดุ ท่เี พียงพอต่อความต้องการ ดา้ นบคุ ลากรหรอื ผรู้ บั ผิดขอบในการพัฒนาห้องสมดุ ดิจิทลั คือ บรรณารักษ์ และบคุ ลากรผูร้ ันผิดขอบยงั ขาดความสามารถในการแนะนำการใชฐ้ านขอ้ มูล สบื ด้น ทรัพยากรทีอ่ ยใู่ นรูปแบบดจิ ิทัล บรรณารกั ษ์ และบุคลากรผรู้ นั ผิดซอบยังไมพ่ ร้อมในการเป็นนักจัด กจิ กรรมสง่ เสริมการอ่านหรอื สง่ เสรมิ การเรยี นรโู้ ดยใชด้ ิจิทลั และบรรณารกั ษ์ และบุคลากรผรู้ ับผิดซอบ ยังขาดทกั ษะและความสามารถในการประซาสมั พันธห์ อ้ งสมดุ โดยใชเ้ ทคโนโลยรี ปู แบบต่าง ๆ ดา้ น เทคโนโลยีท่ีใชใ้ นการพัฒนาห้องสมดุ ดจิ ิทัลและกจิ กรรมที่ใหบ้ ริการ คือ หอ้ งสมดุ ยังไมม่ ีการให้บรกิ าร นทิ รรศการในรปู แบบดจิ ทิ ลั มคี อมพิวเตอร้ใหบ้ รกิ ารในหอ้ งสมุดไม่เพยี งพอต่อความต้องการ และ หอ้ งสมุดไม่มีกจิ กรรมการใหบ้ ริการดา้ นความบันเทงิ โดยใช้เทคโนโลยีดิจทิ ัล ดา้ นกลุ่มผ้ใู ชบ้ รกิ าร หอ้ งสมุดดิจทิ ัลทเ่ี ปน็ ศนู ย์กลางการเรยี นรสู้ ำหรับทุกขว่ งรัย คือ หอ้ งสมดุ ยังมีกิจกรรมในรูปแบบดจิ ทิ ัลท่ี แยกกลุม่ ผใู้ ซ้บริการทกุ ช่วงวยั ทีช่ ดั เจน หอ้ งสมุดยังไมไ่ ด้บรู ณาการเทคโนโลยดี ิจิทัลในการทำกิจกรรม ระหวา่ งผ้ใู ชบ้ ริการท่มี คี วามแตกต่างกนั ในทุกชว่ งรยั และกจิ กรรมทห่ี ้องสมุดจัดเพ่อื เปน็ ศูนยก์ ลางการ เรียนรขู้ องผ้ใู ช้บริการยังไม่ตอบสนองความตอ้ งการดา้ นดิจิทลั ของผู้รับบริการ 2. สภาพปญ้ หาการพฒั นารูปแบบหอ้ งสมุดประซาซน “เฉลมิ ราซกมุ ารี” อำเภอยางตลาด เป็น'หอ้ งสมุดดิจทิ ลั โดยภาพรวมอยใู่ นระดบั มากที่สดุ พจิ ารณาเป็นรายดา้ น พบว่า อย่ใู นระดับมากทส่ี ดุ 2 ดา้ น ไดแ้ ก่ ด้านเทคโนโลยีท่ีใช้ในการพฒั นาห้องสมดุ ดิจทิ ัลและกจิ กรรมทใ่ี หบ้ รกิ าร ด้าน ทรพั ยากร'ห้องสมุดดจิ ิทัล ตามสำดับ อยู่ในระดับมาก 2 ดา้ น ไดแ้ ก่ ด้านบคุ ลากรหรอื ผรู้ ับผิดขอบใน การพฒั นาห้องสมุดดจิ ทิ ัล และด้านกล่มุ ผ้ใู ช้บรกิ ารห้องสมดุ ดจิ ิทลั ทีเ่ ปน็ ศูนยก์ ลางการเรียนรู้สำหรับทกุ ช่วงรัย 3. สภาพความตอ้ งการการพฒั นารปู แบบห้องสมดุ ประซาซน“เฉลมิ ราซกุมาร”ี อำเภอ ยางตลาด เปน็ ห้องสมดุ ดจิ ทิ ลั โดยภาพรวมอย่ใู นระดบั มากท่ีสดุ พิจารณาเปน็ รายดา้ น พบว่า อย่ใู น ระดบั มากทส่ี ุดทุกด้าน ดังน้ี ดา้ นเทคโนโลยที ี่ใชใ้ นการพัฒนาห้องสมดุ ดจิ ทิ ัลและกจิ กรรมท่ีใหบ้ ริการ

ดา้ นทรัพยากรหอ้ งสมุดดิจทิ ัล ดา้ นบคุ ลากรหรอื ผ้รู ับผิดชอบในการพัฒนาห้องสมุดดิจิทลั และดา้ นกลมุ่ ผู้[ซ้บรกิ ารห้องสมดุ ดิจทิ ลั ที่เบเ็ นศนู ยก์ ลางการเรยี นร้สู ำหรบั ทุกช่วงวยั ตามสำดบั 4. รูปแบบการพัฒนาหอ้ งสมดุ ประซาซนในสงั กัด สำนกั งาน กคน.จงั หวัดกาฬสินธุ เปน็ หอ้ งสมุดดิจทิ ลั ประกอบด้วย 4 องคป์ ระกอบ ดงั นี้ 1) ดา้ นทรพั ยากรห้องสมดุ ดิจิทลั (Good resources) 2)) ด้านบคุ ลากรหรือผรู้ ับผดิ ซอบในการพัฒนาหอ้ งสมุดดจิ ิทัล (Good librarian) 3) ดา้ น เทคโนโลยที ่ใี ชใ้ นการพฒั นาห้องสมดุ ดิจทิ ลั และกิจกรรมท่ใี หบ้ รกิ าร (Good technology and services) 4) ด้านกล่มุ ผ[ู้ ซ้บรกิ ารห้องสมุดดจิ ิทัลทเ่ี ป็นศนู ย์กลางการเรียนรสู้ ำหรับทกุ ชว่ งวยั (Good learning center for all) และผลการประเมนิ ความเหมาะสมและความพงึ พอใจของรปู แบบการ พฒั นาห้องสมุดประซาซน “เฉลมิ ราซกมุ าร”ี อำเภอยางตลาด เปน็ ห้องสมุดดิจทิ ัลโดยรวมมีความ เหมาะสมอย่ใู นระดับมากที่สุด และพงึ พอใจอย่ใู นระดับมากท่ีสดุ 5. การนำรปู แบบการพัฒนาห้องสมดุ เปน็ ห้องสมดุ ดจิ ิทลั ไปใซในการขยายผลกับหอ้ งสมดุ ประซาซน ทกุ แห่งในสงั กดั สำนักงาน กคน.จงั หวัดกาฬสนิ ธุ พบวา่ สามารถนำรูปแบบการพัฒนา ห้องสมุดประซาซนในสงั กดั สำนักงาน กคน.จงั หวดั กาฬสินธ์ เป็นห้องสมดุ ดจิ ทิ ลั ไปใช้กับหอ้ งสมดุ ประซาซนจงั หวดั กาฬสนิ ธ์ 1 แหง่ และห้องสมุดประซาซนอำเภอ 16 แห่ง รวมท้งั สิ้น 17 แหง่ โดยมีผล การประเมินความเหมาะสมของการพฒั นารูปแบบหอ้ งสมุดประซาซนในสังกดั สำนกั งาน กคน.จังหวัด กาฬสินธุ เป็นห้องสมดุ ดจิ ิทลั ในภาพรวม อยใู่ นระดับมากทส่ี ุด และผลการประเมนิ ความพึงพอใจต่อการ พัฒนารูปแบบห้องสมุดประซาซนในสังกัด สำนกั งาน กคน.จังหวดั กาฬสินธใ์ นภาพรวม อยใู่ นระดบั มาก คำสำคญั : การพฒั นารปู แบบ, หอ้ งสมุดประซาซน, ห้องสมดุ ดจิ ทิ ัล