อารยธรรมเมโสโปเตเมีย

อารยธรรมเมโสโปเตเมยี MESOPOTAMIAN CIVILIZATION

ทตี งั ทางภมู ศิ าสตร์ อารยธรรมเมโสโปเตเมยี เปนอูอ่ ารยธรรมทเี กา่ แกท่ สี ดุ โดยตงั อยรู่ ะหวา่ ง แมน่ า2 สายคือ แมน่ าไทกรสิ (Tigris) และ แมน่ ายเู ฟรทสิ (Euphrates)

อาณาบริเวณทีเรียกว่า เมโสโปเตเมีย มที ศิ เหนือ จรดทะเลดําและ ทะเลแคสเปยน ทศิ ตะวนั ตกเฉียงใต้ จรดคาบสมทุ รอาหรบั ซงึ ลอ้ มรอบ ดว้ ยทะเลแดงและ มหาสมทุ รอนิ เดยี ทศิ ตะวนั ตก จรดทรี าบซเี รยี และปาเลสไตน์ ทศิ ตะวนั ออก จรดทรี าบสงู อหิ รา่ น เมโสโปเตเมีย แบง่ ออกเปนสองสว่ น สว่ นล่างใกล้กับอ่าวเปอรเ์ ซยี แหง้ แล้งเรยี กวา่ บาบโิ ลเนยี สว่ นบนซงึ ค่อนอุดมสมบูรณเ์ รยี กวา่ อัสซเี รยี บรเิ วณ ทังหมดมชี นชาติหลายเผา่ พนั ธุ์ อาศัยอยู่ มกี ารรบพุง่ กันอยูเ่ สมอ เมอื ชาติใดมอี ํานาจก็เขา้ ไปยดึ ครองและกลายเปนชนชาติเดยี วกัน

แมน่ าไทกรสิ และยเู ฟรตสิ เปนแหลง่ อารยธรรมแรกของโลก เมอื ประมาณ 3500 ป กอ่ น ค.ศ. เนื องจากเปนแหลง่ นาอุดมสมบรู ณ์ทา่ มกลางดนิ แดนทะเล ทรายและภเู ขา โดยเหตนุ ี ทาํ ให้มชี นหลายกลมุ่ หลายเผา่ ผลดั กนั มาตงั ถนิ ฐาน และมอี ํานาจในดนิ แดนแถบนี ไดแ้ ก่

ชนเผา่ เมโสโปเตเมยี ชนเผ่าสุเมเรียน ชนเผ่าอัคคาเดียน ชนเผ่าอามอไรต์ (3500 ปก่อนครสิ ตศักราช) (2000 ปกอ่ นครสิ ตศักราช)

ชนเผา่ เมโสโปเตเมยี Larissa ชนเผ่าคัสไซต์ ชนเผ่าอัสซีเรีย ชนเผ่าคาลเดีย (800 ปกอ่ นครสิ ตศักราช) (612 ปกอ่ นครสิ ตศักราช)

ชนเผา่ สเุ มเรยี น ซกิ กแู รต อกั ษรลมิ หรอื “คูนิ ฟอรม์ ” เปนชนเผา่ แรกทเี ขา้ ครอบครอง และทาํ การ กอ่ สรา้ งระบบชลประทานเปนชาตแิ รก นิ ยม กอ่ สรา้ งศาสนสถานเรยี กวา่ “ซกิ กแู รต” สรา้ งดว้ ย อฐิ ตากแห้ง และเปนกลมุ่ แรกทปี ระดษิ ฐอ์ กั ษร ไดแ้ ก่ อกั ษรลมิ หรอื “คูนิ ฟอรม์ ” “กลิ กาเมซ” เปนมหากาพย์ ทถี กู แตง่ ขนึ เปนเรอื งเกยี วกบั นาทว่ มโลก

ชนเผา่ อามอไรต์ ชาวอามอไรตไ์ ดต้ งั อาณาจกั รบาบโิ ลเนี ยขนึ มาหลงั จากชนเผา่ สเุ มเรยี นเสือมอํานาจ การปกครองแบบรวม ศนู ย์ มกี ารจดั เกบ็ ภาษีและการเกณฑท์ หาร สมยั พระเจา้ ฮัมมรู าบี ( 1792-1745 กอ่ นครสิ ตศีกราช) ไดม้ ี “ประมวลกฎหมายฮัมมรุ าบ”ี เปนลายลกั ษณ์ อกั ษร จารกึ แผน่ ศิลา ยดึ ถอื หลกั ตาตอ่ ตา ฟนตอ่ ฟน ในการลงโทษ ประมวลกฎหมายฮัมมรุ าบี ถอื เปนกฎหมายฉบบั แรกของโลก

ชนเผา่ อสั ซีเรยี พวกอสั ซเี รยี น ไดเ้ ขา้ ยดึ ครองกรุงบาบโิ ลน มศี นู ยก์ ลางที นิ เนเวห์ ไดร้ บั อทิ ธพิ ลมาจากสเุ มเรยี นและอามอไรต์ อสั ซเี รยี มาความเจรญิ รุง่ เรอื งทสี ดุ ในสมยั พระเจา้ สมยั พระเจา้ อสั ชรู บ์ านิ ปาล (668-629 ปกอ่ นครสิ ต ศักราช) ห้องสมดุ อสั ซเี รยี ในเมอื งโบราณนิ เนเวห์ ชาวอสั ซเี รยี น

ชนเผา่ คาลเดยี เขา้ ยดึ ครองนิ เนเวห์สําเรจ็ สถาปนากรุงบาบโิ ลน ขนึ ใหม่ สมยั พระเจา้ เนบคู ัดเนซซาร์ 605-562 ป กอ่ นครสิ ตศักราชสามารถตเี ยรูซาเลม และกวาด ตน้ เชลยมาเปนจํานวนมาก ไดส้ รา้ ง “สวนลอยแห่งบาบโิ ลน” และเปนชาติ แรกทนี ํ าเอาความรูด้ า้ นดาราศาสตรม์ าพยากรณ์ โชคชะตามนษุ ย์ และยงั สามารถคํานวณดา้ น ดาราศาสตรไ์ ดอ้ ยา่ งแมน่ ยํา สวนลอยแห่งบาบโิ ลน

ชนเผา่ คัสไซต์ อพยพมาจาก เทอื กเขาซากรอส เขา้ ครอบครองตอ่ และ มอี ายยุ าวนานตอ่ เนื องกวา่ 400 ป ชาวคัสไซทน์ ั นเปนชาตนิ ั กรบ ดงั นั นสิงทคี ัสไซทไ์ ดม้ อบ ให้แกเ่ มโสโปเตเมยี นั นคือ ยทุ ธวธิ ใี นการส้รู บ รถในการ ทาํ ศึกทมี นี าหนั กเบา มา้ ทเี หมาะกบั การใชใ้ นสนามรบ และสดุ ทา้ ยคือ อาวธุ สํารดิ

ชนเผา่ อคั คาเดยี อคั คาเดยี นปกครองเมโสโปเตเมยี แทนสเุ มเรยี น ซารก์ อนมหาราชกอ่ ตงั จกั รวรรดิ สเุ มโร-อคั คาเดยี น ขนึ จดั เปนจกั รวรรดแิ รกในเมโสโปเตเมยี และเปน จกั รวรรดแิ รกของโลก มเี มอื งหลวงชอื \"อคั คัต\" ชาวอคั คาเดยี น

มรดกจากอารยธรรมเมโสโปเตเมยี ผลงานด้านสถาปตยกรรม เปนสิงกอ่ สรา้ ง ของอารยธรรมสเุ มเรยี น เปนสถาปตยกรรม ทแี สดงถงึ มลี กั ษณะคลา้ ยพีระมดิ แบบขนั บนั ได แต่ อํานาจอนั ยงิ ใหญข่ องอาณาจกั ร อสั ซเี รยี มลี กั ษณะ เปนกําแพงสงู ไมก่ อ่ สรา้ งสงู จนเปนยอดแหลม ทบึ เปนชนั ๆ ขนึ ไป ตงั อยบู่ น แมน่ ายเู ฟรทสิ สรา้ งโดย เปนสัญลกั ษณ์ คือ ววั หมายถงึ แผน่ กษัตรยิ เ์ นบคู ัดเนซซาร์ แห่งกรุง ดนิ ศีรษะคน หมายถงึ กษัตรยิ ์ ปก บาบโิ ลเนี ย หมายถงึ ทอ้ งฟา

มรดกจากอารยธรรมเมโสโปเตเมยี ด้านวรรณกรรม ด้านคณิ ตศาสตร์ ด้านชลประทาน ด้วยความสําเรจ็ ในระบบ การเขียน ชาวสุเมเรยี นเปนพวกแรกทคี ิดค้นวิธี ชาวสุเมเรยี นเปน ชนชาติแรกทไี ด้สรา้ ง ทําให้ชาวสุเมเรยี นสามารถสรา้ ง การคิดเลข ทงั การลบ การบวก และ ระบบชลประทานทมี ีประสิทธภิ าพ วรรณกรรม ที สําคัญเรอื งแรกของ การคูณ เนื องจากถินฐานทชี าวสุเมเรยี นรุน่ แรก โลก ทชี อื ว่า มหากาพย์กิลกาเมช ได้สรา้ ง บ้านเรอื นนั น ทวั ทงั แผน่ ดิน ปกคลมุ ด้วยบรเิ วณพืนดิน ทอี ุดมสมบูรณ์

ประดษิ ฐต์ วั อกั ษร เรยี กวา่ อกั ษรรูปลมิ หรอื ตวั อักษรคูนิ ฟอรม์ อกั ษรลมิ เปนสิง ประดษิ ฐท์ ชี าวสเุ มเรยี นเอาไมส้ ลกั ลงบนแผน่ ดินเหนี ยวเปยก เปนสัญลกั ษณ์

Thank you! Thank you for watching and listening