เล่มที่ 3 เรื่อง การจัดการข้อมูลสารสนเทศ

1 รูปแบบการจดั การเรียน วิทยาการคำนวณดว้ ยแนวทาง New Normal แบบบูรณาการเสรมิ สรา้ งสมรรถนะนกั เรยี น กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ชนั้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ ท่ี 3 เรอ่ื ง การจดั การข้อมลู สารสนเทศ วา่ ที่รอ้ ยตรีชัยยุทธ ถนอมวงษ์ ตำแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชำนาญการพเิ ศษ โรงเรยี นเทศบาล 5 (กระดาษไทยอนุเคราะห์) สงั กดั เทศบาลเมอื งกาญจนบรุ ี กรมส่งเสริมการปกครองสว่ นทอ้ งถ่ิน กระทรวงมหาดไทย

ก คำนำ รปู แบบการจัดการเรยี นวทิ ยาการคำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบรู ณาการเสริมสร้าง สมรรถนะนักเรียน กลมุ่ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 1 โดยดำเนินการ จดั ทำใหส้ อดคลอ้ งตามมาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตัวชี้วดั กลมุ่ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2560) หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดยส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ศึกษา ค้นคว้าและสามารถเรียนรู้และฝึกทักษะได้ด้วยตนเอง ถือว่ามีบทบาทต่อการเรียนและการทำงานใน ปัจจุบันเป็นอยา่ งมาก เพื่อให้การเรียนการสอนทีเ่ ปน็ ไปอย่างมปี ระสิทธิภาพผูร้ ายงานจึงได้จัดทำส่อื ชดุ นี้ขึ้นมา ซึ่งหวังว่าจะส่งผลต่อคุณภาพของผู้เรียนโดยตรงเกิดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคุณลักษณะ อันพึงประสงคแ์ ละมเี จตคตทิ ่ีดตี ่อการเรยี น ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารูปแบบการจัดการเรียนวิทยาการคำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบูรณาการเสริมสร้างสมรรถนะนักเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 น้ีจะพัฒนาการเรียนของนักเรียน ให้มีความรู้ความเข้าใจ และผ่านเกณฑ์การ ประเมินคณุ ภาพการศกึ ษาขนึ้ ไป ขอขอบพระคุณ นางสาวภรดิ า บ่อพืชน์ ตำแหนง่ ผู้อำนวยการสถานศึกษา โรงเรียนเทศบาล 5 (กระดาษไทยอนุเคราะห์) และผทู้ เ่ี กี่ยวขอ้ งทุกท่านท่ใี หค้ ำแนะนำในการจัดทำรูปแบบการจัดการ เรียนวิทยาการคำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบูรณาการเสริมสร้างสมรรถนะนักเรียน กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 1 เล่มนี้ ว่าทร่ี ้อยตรีชยั ยุทธ ถนอมวงษ์

ข สารบญั เรื่อง หนา้ คำนำ................................................................................................................................ก สารบญั ............................................................................................................................ข คำชแ้ี จง ...........................................................................................................................ค คำแนะนำการใชง้ านสำหรับครู........................................................................................ง คำแนะนำการใชง้ านสำหรับนกั เรียน...............................................................................จ คำแนะนำการใช้งานสำหรับนักเรยี น...............................................................................ฉ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้......................................................................................................1 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น.....................................................................................................2 ใบความรทู้ ่ี 1 เรื่อง การจัดการขอ้ มูล..............................................................................4 กิจกรรมท่ี 1 เรื่อง การจัดการข้อมลู และสารสนเทศ ......................................................6 ใบความร้ทู ี่ 2 เรือ่ ง การประมวลผลขอ้ มูลสารสนเทศ ....................................................7 กจิ กรรมท่ี 2 เรื่อง การจดั การข้อมูลและสารสนเทศ ......................................................9 ใบความรู้ท่ี 3 เรอ่ื ง การเลือกใช้ซอฟต์แวร์และบริการบนอนิ เทอรเ์ น็ต ..........................10 กจิ กรรมท่ี 3 เรื่อง การจดั การสารสนเทศและใชซ้ อฟตแ์ วร์และบริการบนอนิ เทอรเ์ น็ต........17 แบบทดสอบหลงั เรียน .....................................................................................................19 ภาคผนวก ........................................................................................................................ 21 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น ............................................................................................22 เฉลยกจิ กรรมที่ 1 เรื่อง การจดั การขอ้ มลู และสารสนเทศ ..............................................23 เฉลยกิจกรรมที่ 2 เรือ่ ง การจดั การข้อมูลและสารสนเทศ .............................................24 เฉลยกจิ กรรมที่ 3 เรือ่ ง การจัดการสารสนเทศและใช้ซอฟตแ์ วร์ และบริการบนอินเทอรเ์ น็ต..............................................................................................25 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน.............................................................................................26 บรรณานุกรม ................................................................................................................... 27

ค คำชี้แจง รูปแบบการจัดการเรยี นวิทยาการคำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบรู ณาการเสริมสรา้ ง สมรรถนะนกั เรยี น กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 พฒั นาข้นึ มา เพ่อื แหลง่ ความร้ขู องนกั เรียน สง่ เสรมิ ใหน้ ักเรยี นเขา้ ใจและใชแ้ นวคดิ เชงิ คำนวณในการแกป้ ญั หาทีพ่ บใน ชวี ติ จรงิ อยา่ งเปน็ ข้นั ตอน และเป็นระบบ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการเรยี นรู้ การทำงาน และการแกป้ ัญหาได้อยา่ งมีประสิทธิภาพ ร้เู ท่าทันและมีจริยธรรม รูปแบบการจัดการเรยี นวทิ ยาการคำนวณดว้ ยแนวทาง New Normal แบบบูรณาการ เสริมสร้าง สมรรถนะนกั เรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 1 ทั้งหมด 4 เล่ม ดังนี้ เล่มท่ี 1 เรอ่ื ง การออกแบบและการเขียนอัลกอริทึม เลม่ ท่ี 2 เร่ือง การเขียนโปรแกรมเบ้ืองตน้ เลม่ ที่ 3 เร่อื ง การจัดการข้อมูลสารสนเทศ เลม่ ที่ 4 เรื่อง การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย

ง คำแนะนำการใชง้ านสำหรับครู รปู แบบการจัดการเรียนวิทยาการคำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบูรณาการ เสรมิ สร้างสมรรถนะนักเรียน กล่มุ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้ันมธั ยมศึกษา ปีท่ี 1 เล่มท่ี 3 เร่อื ง การจัดการขอ้ มูลสารสนเทศ ควรปฏบิ ัติ ดงั นี้ 1. ครศู กึ ษารูปแบบการจัดการเรยี นวทิ ยาการคำนวณดว้ ยแนวทาง New Normal แบบ บูรณาการเสรมิ สร้างสมรรถนะนักเรียน กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ชั้นมัธยม ศกึ ษาปที ี่ 1 เล่มที่ 3 เรื่อง การจดั การขอ้ มูลสารสนเทศ เล่มน้ีให้เขา้ ใจก่อนการใช้งาน 2. ครูชแ้ี จงให้นกั เรียนเข้าใจวิธกี ารใช้รปู แบบการจดั การเรียนวิทยาการคำนวณดว้ ยแนว ทาง New Normal แบบบูรณาการเสริมสร้างสมรรถนะนักเรียน กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ ท่ี 3 เรอ่ื ง การจัดการข้อมูลสารสนเทศ 3. นกั เรยี นทำแบบทดสอบกอ่ นเรียนทกุ ครง้ั เม่ือเริ่มใช้รปู แบบการจัดการเรียนวทิ ยาการ คำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบรู ณาการเสริมสร้างสมรรถนะนักเรียน กลุม่ สาระการ เรียนรู้วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 1 เลม่ ที่ 3 เรอื่ ง การจัดการข้อมลู สารสนเทศ ในแตล่ ะเลม่ และครูเปน็ ผตู้ รวจ 4. ครูแนะนำและให้คำปรึกษาขณะนกั เรียนศกึ ษาใบความรแู้ ละฝึกปฏิบตั ิตามกิจกรรม ในรูปแบบการจดั การเรียนวิทยาการคำนวณดว้ ยแนวทาง New Normal แบบบูรณาการเสริมสร้าง สมรรถนะนกั เรยี น กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 1 เล่มท่ี 3 เรื่อง การจดั การขอ้ มลู สารสนเทศ 5. ครูทบทวนความรแู้ กน่ ักเรยี นทกุ ครง้ั ก่อนหมดเวลาตามทีก่ ำหนด 6. ครใู ห้นกั เรยี นทำแบบทดสอบหลังเรยี น เมอ่ื จบการเรียนรใู้ นรปู แบบการจัดการเรยี น โดยใช้ชุดกจิ กรรมโครงงานวิทยาศาสตรอ์ อนไลน์ เพ่ือพฒั นากระบวนการคิดเชิงออกแบบ กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 เล่มท่ี 3 เร่ือง การจัดการข้อมลู สารสนเทศ ในแตล่ ะเล่ม แล้วส่งใหค้ รูตรวจ 7. ครูประเมนิ นกั เรียนตามพฤติกรรมการเรียนร้ตู ามสภาพจรงิ พรอ้ มบันทกึ ผลทกุ ครั้ง ครูแจ้งผลการเรียนกบั นักเรียนทกุ ครงั้ เมือ่ ทำกจิ กรรมการเรียนรเู้ รียบร้อยแลว้

จ คำแนะนำการใช้งานสำหรับนกั เรยี น รปู แบบการจัดการเรยี นโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนวิทยาการคำนวณดว้ ยแนวทาง New Normal แบบบรู ณาการเสรมิ สร้างสมรรถนะนักเรยี น กลุม่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยี ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ ที่ 3 เรื่อง การจัดการขอ้ มูลสารสนเทศ ควรปฏบิ ัติ ดงั นี้ 1. นกั เรียนศกึ ษาคำแนะนำการใช้งานรปู แบบการจัดการเรยี นวทิ ยาการคำนวณดว้ ยแนว ทาง New Normal แบบบรู ณาการเสริมสร้างสมรรถนะนกั เรียน กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 1 เล่มท่ี 3 เรือ่ ง การจัดการขอ้ มูลสารสนเทศ เล่มน้ใี ห้เข้าใจก่อน การใช้งาน 2. นกั เรยี นฟังคำชีแ้ จงการใชร้ ูปแบบการจดั การเรียนวิทยาการคำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบรู ณาการเสริมสรา้ งสมรรถนะนักเรียน กล่มุ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยี ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 1 เลม่ ที่ 3 เรอ่ื ง การจัดการขอ้ มลู สารสนเทศ จากครใู หเ้ ข้าใจ วธิ ีการใช้งานกอ่ นลงมือศกึ ษาดว้ ยตนเอง 3. นักเรียนทำแบบทดสอบกอ่ นเรียนทุกครั้งเมอ่ื เร่ิมใช้รูปแบบการจัดการเรียนวิทยาการ คำนวณดว้ ยแนวทาง New Normal แบบบรู ณาการเสริมสร้างสมรรถนะนกั เรยี น กลุ่มสาระการ เรียนรู้วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มท่ี 3 เรือ่ ง การจดั การขอ้ มูลสารสนเทศ แล้วสง่ ให้ครูตรวจ 4. นักเรียนศกึ ษาเน้ือหาสาระจากใบความรแู้ ละฝกึ ปฏบิ ัติตามตวั อย่าง ทำกจิ กรรมดว้ ย ความตั้งใจ โดยมคี รูคอยแนะนำและให้คำปรึกษาเสร็จแลว้ สง่ ใหค้ รูตรวจ 5. นกั เรยี นทบทวนความรูท้ ่ไี ด้รบั ทุกครง้ั กอ่ นหมดเวลา 6. นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนทุกคร้ัง หลังการศึกษารูปแบบการจัดการเรียน วิทยาการคำนวณด้วยแนวทาง New Normal แบบบูรณาการเสริมสร้างสมรรถนะนักเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1 เล่มท่ี 3 เรอื่ ง การ จดั การข้อมูลสารสนเทศ แล้วส่งใหค้ รูตรวจ

ฉ มาตรฐานและตวั ชีว้ ัด สาระที่ 4 เทคโนโลยี มาตรฐาน ว 4.2 เขา้ ใจและใชแ้ นวคิดเชงิ คำนวณในการแกป้ ญั หาทพ่ี บในชวี ิตจรงิ อย่าง เปน็ ขนั้ ตอน และเปน็ ระบบ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สารในการเรียนรู้ การทำงาน และ การแกป้ ญั หาไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ รูเ้ ท่าทันและมจี ริยธรรม ตัวชี้วดั ว 4.2 ม.1/3 รวบรวมขอ้ มลู ปฐมภูมิ ประมวลผล ประเมินผล นำเสนอข้อมูล และสารสนเทศ ตามวัตถปุ ระสงค์ โดยใชซ้ อฟแวร์ หรือบริการบนอินเทอร์เนต็ ท่หี ลากหลาย สาระสำคัญ 1. การจัดการขอ้ มูล เปน็ การจัดเก็บขอ้ มลู การเรยี กใช้ขอ้ มลู รวมถงึ การวเิ คราะห์ข้อมลู เพ่อื การใช้งานท่ีรวดเร็วจงึ จัดเก็บในลักษณะของฐานข้อมลู 2. การทำขอ้ มลู ให้เปน็ สารสนเทศทจี่ ะเปน็ ประโยชน์ตอ่ การใชง้ าน จำเปน็ ต้องอาศัย เทคโนโลยีเข้ามาชว่ ยในการดำเนินการ เริ่มตง้ั แตก่ ารรวบรวมและตรวจสอบขอ้ มลู การดำเนินการ ประมวลผลขอ้ มลู ให้กลายเป็นสารสนเทศ และการดูแลรกั ษาสารสนเทศ เพอ่ื การใช้งาน 3. ปัจจุบันมีผ้ใู หบ้ รกิ ารซอฟต์แวร์เป็นคลาวด์ (Cloud-based service) จำนวนมากทำให้ ผูใ้ ชส้ ามารถใช้งานไดส้ ะดวก เราสามารถใชซ้ อฟตแ์ วร์เหล่านี้เปน็ เครือ่ งมือในการจดั การกับข้อมลู ต้ังแต่การรวบรวมข้อมลู การประมวลผลขอ้ มลู จนถงึ การนำเสนอข้อมลู สาระการเรยี นรู้ 1. การจัดการขอ้ มูล 2. การจัดการขอ้ มลู และสารสนเทศ 3. การเลอื กใช้ซอฟต์แวร์และบริการบนอินเทอร์เนต็

1 จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ ด้านความรู้ (K) 1. นกั เรียนอธบิ ายขั้นตอนการจดั การสารสนเทศไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง 2. นักเรยี นใชซ้ อฟตแ์ วรป์ ระยุกต์ช่วยในการคำนวณและเรียงขอ้ มลู หรอื บรกิ ารบน อนิ เตอรเ์ น็ตได้ ด้านทกั ษะกระบวน (P) 1. การแกป้ ัญหา 2. การใหเ้ หตุผล 3. การสอื่ ความหมาย คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. ความรับผดิ ชอบ 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. ม่งุ มนั่ ในการทำงาน

2 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น เลม่ ที่ 3 เรื่อง การจดั การข้อมลู สารสนเทศ คำชี้แจง ทำเครอ่ื งหมาย  ทับตัวอกั ษร ก ข ค หรือ ง ตรงกบั อกั ษรที่ถกู ทส่ี ุด 1. น้อยหน่าไดบ้ นั ทกึ ผลการทดลองเกยี่ วกับการทดสอบสารละลายกรดและสารละลายเบส ในชวี ติ ประจำวัน ซงึ่ ข้อมูลที่น้อยหน่าบนั ทึกไดจ้ ดั เป็นขอ้ มลู ตามข้อใด ก. ข้อมลู ปฐมภมู ิ ข. ข้อมูลทตุ ยิ ภูมิ ค. ขอ้ มลู ขอ้ เท็จจริง ง. ขอ้ มูลผลการทดลอง 2. ขนุ เขาตอ้ งการข้อมลู จำนวนรถจกั รยานยนต์ท่ฝี า่ ฝืนสัญญาณไฟจราจร ณ สี่แยกไฟแดง แหง่ หน่งึ ขนุ เขาจะตอ้ งใช้วธิ ีเกบ็ รวบรวมข้อมูลตรงกบั ขอ้ ใด ก. การทดลอง ข. การสัมภาษณ์ ค. การสังเกตการณ์ ง. ขอข้อมลู จากหอสมดุ แหง่ ชาติ 3. ตน้ กลา้ ตอ้ งการขอ้ มลู เชิงลกึ ของเดก็ ตดิ เกม ต้นกล้าจะต้องใช้วธิ ีเก็บรวบรวมขอ้ มูลตรงกบั ขอ้ ใด ก. การทดลอง ข. การสังเกตการณ์ ค. การสมั ภาษณ์ ง. ขอข้อมลู จากหอสมดุ แห่งชาติ 4. ขอ้ ใดไม่ใชป่ ระโยชน์ของ Search Engines ก. รองรับได้หลากหลายภาษา ข. กรองขอ้ มูลอนั เป็นเท็จ ค. รวดเรว็ และมปี ระสทิ ธิภาพสงู ง. สบื ค้นขอ้ มูลไดส้ ะดวกและง่าย 5. ข้อใดไมใ่ ช่ลักษณะของสารสนเทศทด่ี ี ก. ปรบั ปรงุ สารสนเทศทุก ๆ 1 เดือน ข. ปอ้ นขอ้ มูลถกู ตอ้ ง ประมวลผลถกู ตอ้ ง ค. มีท่ีมาของสารสนเทศ ตรวจสอบทม่ี าได้ทุกเมื่อ ง. ลงมอื เกบ็ รวบรวมข้อมูลและประมวลผลดว้ ยตนเอง

3 6. ขอ้ ใดแตกตา่ งจากขอ้ อ่ืน ก. โปรแกรม PC-Tools ข. โปรแกรม Microsoft Excel ค. โปรแกรม VLC Media Player ง. โปรแกรม Microsoft NetMeeting 7. ข้อใดกลา่ วถูกตอ้ งเกี่ยวกบั การสำเนาข้อมูล ก. การถ่ายเอกสาร ข. การปรับปรงุ ขอ้ มูล ค. การบันทกึ ข้อมูลเพ่ิมเติม ง. การตรวจสอบขอ้ มลู ก่อนพมิ พ์จริง 8. ขอ้ ใดคือเทคนคิ พนื้ ฐานในการค้นหาสารสนเทศ ก. การนำเทคโนโลยมี าใช้ ข. สิ่งท่กี ำลังคน้ คืออะไร ค. การคน้ หาจากเวบ็ ไซต์ ง. การใชเ้ ว็บไซต์ทที่ ันสมยั 9. ข้อใดต่อไปนี้ มิใชก่ ระบวนการประมวลผลข้อมูลด้วยคอมพวิ เตอร์ ก.ข้อมูลเข้า ข. ประมวลผล ค. นำเสนอข้อมูล ง. ขอ้ มูลออก 10. ข้อใดเลือกใชโ้ ปรแกรมผดิ ก. ตะวนั สรา้ งกราฟเสน้ โดยใช้โปรแกรม Microsoft Excel ข. ภาคนิ ตดิ ตอ่ หาผปู้ กครองโดยใชโ้ ปรแกรม Line ค. คิรนิ นำเสนองานหน้าชั้นเรียนโดยใช้โปรแกรม PC-Tools ง. ปกรณ์พิมพ์รายงานเรอ่ื งสตั ว์คร่ึงบกครึง่ น้ำโดยใช้โปรแกรม Microsoft Word

4 ใบความรทู้ ี่ 1 เรอื่ ง การจัดการขอ้ มูล ข้อมูล (data) หมายถงึ ความจรงิ ทีอ่ ยู่ใน รปู ของ ตวั เลข ขอ้ ความ ภาพ เสียง ขอ้ สังเกตท่ี รวบรวม มาจากสถานการณห์ รือสิ่งใดสิ่งหน่งึ ตามพจนานกุ รม ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554 ให้นยิ ามคำวา่ ขอ้ มูล (data) คอื ขอ้ เท็จ จรงิ หรือสงิ่ ทถี่ อื หรือยอมรบั ว่าเป็นขอ้ เท็จจริงสำหรับใช้เปน็ หลักอนุมาน หาความจริง หรือการคำนวณ ข้อมลู ประกอบด้วย ข้อมูลเชิงปริมาณ (quantitative data) อยู่ในรูปของตัวเลข เช่น จำนวน เสือโคร่งอินโดจนี ในประเทศไทย ปริมาณกำลังไฟฟ้าที่ลดได้ในกิจกรรม \"ปิดไฟ 1 ชั่วโมงเพื่อลดโลกร้อน\" จำนวนคน รว่ มชมการถา่ ยทอดสดผา่ น Facebook ปรมิ าณนำ้ ฝนรายเดอื น ข้อมูลเชิงคุณภาพ (qualtitative data) ในรูปข้อความ อธิบายความหมาย บรรยายความ คดิ เหน็ ความรสู้ ึก บทสมั ภาษณ์ เช่น สถานทที่ ศั นศึกษาท่ีนักเรียนแต่ละหอ้ ง ม.1/1 สนใจ ความรู้สึก ที่มีต่อการชมภาพยนตร์ การบรรยายลักษณะนสิ ยั ของบุคคล ขอ้ มลู แบง่ ตามลักษณะของการไดม้ า ดงั นี้ 1. ข้อมูลปฐมภูมิ (Primary data) คอื ข้อมลู ที่ ได้จากแหลง่ กำเนดิ ข้อมูลหรือจุดเรมิ่ ตน้ ของขอ้ มูล เชน่ ขอ้ มลู ที่ไดจ้ ากการทดลองการคน้ พบทางวิทยาศาสตร์ ขอ้ มลู ความสำเรจ็ เหตุการณท์ างประวตั ิศาสตร์ภูมิปญั ญา ข้อมลู สถานการณก์ ารเมือง ความคิดเหน็ ของผู้เชยี่ วชาญ ขอ้ มลู ปฐมภูมเิ ปน็ ขอ้ มูลที่เกดิ จากการกระทำ หรอื การจด บันทกึ ของผู้มสี ่วนรว่ มในเร่อื งราวหรือเหตกุ ารณ์เหล่านั้น ขอ้ มูลปฐมภมู ินำเสนอรายละเอยี ดมุมมองของเหตุการณ์ทีเ่ กิดขนึ้ สาระสำคญั บคุ คลและสถานที่ 2. ข้อมูลทุติยภูมิ(Secondary data) คือ ข้อมูลที่ไม่ได้มาจากแหล่งกำเนิดโดยตรง แต่ ได้มาจากการ อ้างอิงถึงข้อมูลปฐมภูมิ หรือนำข้อมูลปฐมภูมิมาวิเคราะห์ ประมวลผล ซึ่งอาจอยู่ใน รปู แบบของสถติ ิ บทวิจารณ์ บทความ เอกสารต่าง ๆ เปน็ ต้น แหล่งข้อมูล เป็นแหล่งกำเนิดของข้อมลู หรือเปน็ แหล่งรวบรวมข้อมูล เช่น คน สัตว์ สิ่งของ สถานท่ีเหตุการณ์ สารสนเทศ (information) หมายถงึ ข้อมูลท่ผี า่ นการประมวลผลแลว้ และอยู่ในรปู แบบท่ี จดั เรียงเปน็ หมวดหมู่ สามารถนำไปใชใ้ ห้เกดิ ประโยชนต์ ามวัตถุประสงค์ทีต่ ้องการ

5 การจัดการสารสนเทศ ประกอบด้วย ข้นั ตอนหลักในการทำงานหลายอย่าง ซง่ึ สามารถเป็น ไปตามวฏั จักรการประมวลผลสารสนเทศ (information processing cycle) ดังน้ี นำเข้าขอ้ มูล แสดงผล ประมวลผล เก็บรกั ษา วัฏจกั รการประมวลผลสารสนเทศ 1. การนำเขา้ ขอ้ มลู ประกอบด้วยขนั้ ตอน การรวบรวม การตรวจสอบและจดั เตรียมขอ้ มูลให้ถูกตอ้ ง สมบูรณ์และ เหมาะสม การนำเข้าข้อมลู ประกอบด้วย 1.1 การรวบรวมขอ้ มลู การรวบรวมข้อมูลอาจเป็นการรวบรวมข้อมูลจากแหล่งกำเนิดข้อมลู โดยใชว้ ิธีสงั เกตหรอื สอบถาม เช่น ข้อมลู คะแนนสอบจากสมดุ ประจำตวั นักเรยี น ใบฝากหรอื ถอนเงิน ข้อมลู จากการอ่าน บารโ์ ค้ดของสินค้า หรือรวบรวมข้อมลู จากขอ้ มูลที่มอี ยู่แลว้ เช่น ขอ้ มลู ในวารสาร และรายงานการวจิ ยั 1.2 การตรวจสอบข้อมลู เมอื่ มีการรวบรวมข้อมลู แล้ว จำเปน็ ต้องมกี ารตรวจสอบข้อมลู เพ่ือความถูกต้อง ขอ้ มูลท่ีเก็บเขา้ ระบบต้องมีความนา่ เชอ่ื ถือ หากขอ้ มูลมคี วามผดิ พลาด จะทำใหผ้ ลลพั ธจ์ ากการประมวลผลผิดพลาดไป ด้วยหากตรวจพบต้องทำการแก้ไข 1.3 การเตรียมขอ้ มลู ขอ้ มูลทีม่ กี ารรวบรวมมาน้นั อาจมหี ลากหลาย รูปแบบทแี่ ตกตา่ งกนั ไป ทำใหก้ ารนำไปประมวลผลอาจ เกดิ ความผิดพลาดได้ ดังน้ันจึงควรมีการเตรยี มข้อมูล ใหอ้ ยู่ในรปู แบบเดยี วกนั เพอื่ ความสะดวกในการ ประมวลผลและให้ไดผ้ ลลัพธท์ ถ่ี กู ต้อง 2. การประมวลผลขอ้ มูล การประมวลผลขอ้ มูล คือ การดำเนินการตา่ ง ๆ กับข้อมูลเพอื่ ใหไ้ ด้ผลลัพธ์ท่ีมคี วามหมายและมี ประโยชนต์ อ่ การนำไปใชง้ านมากยง่ิ ขนึ้ ผลลัพธท์ ่ไี ด้จากการประมวลผลข้อมลู เรยี กว่า สารสนเทศ ซ่ึงอาจอย่ใู นรูปของแบบฟอรม์ หรือ รายงานท่สี ะดวกตอ่ การนำไปใช้ หรอื อยูใ่ นรปู แบบอเิ ล็กทรอนกิ สท์ จี่ ดั เกบ็ อยใู่ นสอ่ื บนั ทกึ เพ่อื นำไปประมวล ผลในอนาคตต่อไป ในบางครง้ั เราจะพบวา่ มีการใชค้ ำวา่ การประมวลผลสารสนเทศแทนคำวา่ การประมวลผล ข้อมลู ซึง่ มคี วามหมายทไี่ มแ่ ตกตา่ งกนั

6 กิจกรรมที่ 1 เรอ่ื ง การจดั การข้อมลู และสารสนเทศ คำช้ีแจง ใหน้ กั เรียนพิจารณาขอ้ มลู ตอ่ ไปน้ีแล้วตอบคำถาม …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. จากการโฆษณาของโชว์รูมรถแหง่ หนงึ่ มขี ้อมูล ดังน้ี รถยนตย์ ่ีห้อ A ราคาขายอยทู่ ่ี 1,900,000 บาท เป็นรถยนตห์ รทู รี่ าคาไม่แพง ซ่ึงถกู กวา่ ยี่ห้อ B ทเี่ ปิดตัวรนุ่ ใหม่ทรี่ าคา 2,290,000 บาท และยหี่ ้อ C เปิดตัวทร่ี าคา 2,190.000 บาท ส่วนเครอื่ งยนต์ของ ยี่ห้อ A ใหก้ ำลังสูงสุด 230 แรงม้า อัตรา ส้ินเปลือง เช้ือเพลิง 38 กโิ ลเมตรตอ่ ลิตร ยีห่ ้อ C ให้กำลงั สงู สดุ 250 แรงมา้ อัตราส้ินเปลอื งเชื้อเพลิง 33 กโิ ลเมตรต่อลติ ร และย่ีหอ้ B ให้กำลังสูงสุด 260 แรงม้า อตั ราสนิ้ เปลอื ง เชื้อเพลงิ เทา่ กบั ย่ีหอ้ A 1. การรวบรวมข้อมูลประเภท …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. วิธกี ารประมวลผลข้อมูล …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. รถยนตท์ รี่ าคาคุม้ ค่าและประหยัดน้ำมนั …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. ผลลัพธแ์ สดงการประมวล กำลงั สูงสดุ (แรงมา้ ) อัตราสน้ิ เปลอื งเช้ือเพลิง รถยนต์ ราคา (บาท) (กโิ ลเมตรตอ่ ลิตร) ย่หี ้อ A ย่หี อ้ B ยี่ห้อ C

7 ใบความรู้ที่ 2 เรอ่ื ง การประมวลผลขอ้ มูลสารสนเทศ วิธกี ารประมวลผลขอ้ มูลประกอบด้วยการทำงานลักษณะตา่ ง ๆ ดังน้ี 2.1 การจดั กลุ่มหรือจำแนกประเภท เป็นการจัดข้อมลู ที่มีลักษณะหรือคุณสมบตั ิคลา้ ยคลึงกนั ไวก้ ล่มุ เดียวกันเพอ่ื ให้สอดคลอ้ งกับความตอ้ งการในการประมวลผล เช่น การจำแนกรายชอ่ื นักเรยี น ตามระดบั ชั้น การจำแนกรายการเบกิ -จา่ ยเงินในบัญชธี นาคารตามประเภทของการฝาก การจัดกลมุ่ หรือจำแนกประเภทข้อมลู มปี ระโยชน์ในการจดั เก็บ คน้ หา หรอื จดั ส่งข้อมูลไปยงั สว่ นท่เี กยี่ วข้อง 2.2 การเรยี งลำดับ เปน็ การจัดเรียง ขอ้ มลู ตวั เลขหรือตัวอกั ษรตามลำดับทีต่ อ้ งการ เพือ่ ใหเ้ รยี กใชง้ านได้งา่ ย การเรียงอาจเรียงจาก มากไปหานอ้ ยหรอื จากนอ้ ยไปหามาก เชน่ จดั เรยี งเลข ประจำตัวตามลำดับรายชือ่ นกั เรียน จัดเรียงรายการเบิก-จ่ายเงินในบัญชีธนาคาร ตามวันที่ของรายการเบิก-จ่าย จากอดีตมาถึง ปจั จบุ นั การจดั เรียงขอ้ มูลช่วยให้สามารถรยี กใช้ หรือคน้ หาข้อมูลทำไดง้ า่ ย สะดวก ประหยดั เวลา 2.3 การคำนวณ ข้อมลู ทจี่ ดั เกบ็ มที ง้ั ข้อมูลทเ่ี ปน็ ตวั อักขระ ข้อความ และตวั เลข ดงั นนั้ อาจมี ความจำเปน็ ตอ้ งมกี ารคำนวณขอ้ มูลทไี่ ด้มาเพ่อื หาผลลพั ธแ์ ลว้ นำมาใชต้ ามความต้องการ เชน่ คำนวณหาคะแนนเฉลี่ยจากคะแนนสอบกลางภาคของนกั เรียนทัง้ หมด คำนวณหาดอกเบีย้ และภาษี ของยอดเงินฝากประจำ คำนวณวนั และเวลาท่จี ะเกิดสรุ ิยุปราคาเต็มดวง 2.4 การค้นคืน เป็นการเรียกใชข้ อ้ มลู เฉพาะกล่มุ ขอ้ มูลที่สนใจ เชน่ คะแนนสอบของนักเรยี น ทมี่ ีเลขประจำตัว 40041 1 13 คะแนนเฉลี่ยนักเรยี นทเ่ี กิน 3.80 2.5 การรวมข้อมลู เป็นการรวมข้อมูลตัง้ แต่ 2 ชุดเขา้ ด้วยกนั อยา่ งมลี ำดับ เช่น ขอ้ มูลนักเรียน เกา่ กบั นักเรียนทีเ่ ขา้ เรยี นใหม่ ขอ้ มลู ลูกคา้ ในสาขาต่าง ๆ ของธนาคาร 2.6 วิเคราะห์แนวโนม้ เป็นการวเิ คราะหข์ ้อมลู เพ่อื หาแนวโน้ม ทิศทางความเป็นไปของขอ้ มลู ท่ีจะเกิดขน้ึ ในอนาคตตอ่ ไป เช่น การพยากรณ์อากาศ การพยากรณก์ ารเงนิ ตลาดหลกั ทรพั ย์ 2.7 การสรุป เป็นการรวบรวมเฉพาะใจ ความสำคัญของข้อมูลในรูปแบบที่กะทัดรัด เพื่อ ให้ สะดวกต่อการทำความเข้าใจหรอื นำมาวเิ คราะห์ เพื่อตัดสินใจ เช่น สรุปจำนวนนักเรียนที่สอบผ่าน สรุปจำนวน ลูกค้าเปิดบัญชีเพิ่มในเดือนกุมภาพันธ์ ในการประมวลผลนั้น ถ้าข้อมูลมีจำนวนไม่ มากใชใ้ นงานขนาดเลก็ การประมวลผลก็สามารถ ทำดว้ ยมือได้ แตถ่ ้าในงานขนาดใหญ่ มีขอ้ มูลมากขน้ึ จะมีการนำเคร่ืองจกั รหรอื คอมพิวเตอร์มาใช้ เปน็ อุปกรณ์ เพื่ออำนวยความสะดวกในการทำงาน ชว่ ยใหป้ ระหยัดคา่ ใช้จ่าย

8 การเกบ็ รกั ษาขอ้ มูล เพ่อื เกบ็ บนั ทกึ ผลลพั ธ์บางส่วนท่ยี ังไมต่ อ้ งการนำไปใช้งาน ในขณะน้นั ลงสู่สอื่ บันทึกข้อมลู ตลอดจนปรบั ปรงุ ขอ้ มลู ให้มคี วามทนั สมยั อยเู่ สมอ การเก็บรกั ษาข้อมลู ทด่ี จี ะตอ้ งคำนงึ ถงึ วิธกี ารนำ ขอ้ มลู ทีเ่ กบ็ รกั ษามาใช้อย่างมปี ระสิทธภิ าพ การเกบ็ รักษาขอ้ มูลมีดงั นี้ 1. การจัดเกบ็ ข้อมลู ขอ้ มลู ทม่ี กี ารสำรวจ รวบรวม หรือประมวลผลให้เปน็ สารสนเทศ จำเป็นตอ้ งดำเนินการจดั เกบ็ ไว้เพือ่ ใช้ในภายหลงั กรจัดเกบ็ สมยั ใหม่มกั เปล่ยี นขอ้ มูลใหอ้ ย่ใู นรูปแบบที่สามารถจัดเกบ็ ในสื่อ อิเล็กทรอนิกส์ เช่น ฮาร์ดดิสก์ แผน่ ซดี ี แผน่ ดวี ีดี และหน่วยความจำแบบแฟลช 2. การสำเนาข้อมูล การจัดทำสำเนาขอ้ มูลจากชดุ เดมิ เพอื่ ปอ้ งกัน การสญู หายหรอื เสียหายท่ีอาจเกิดขึ้นกับขอ้ มลู และ เม่ือมีข้อมูลท่ีจัดเก็บในส่ืออิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ การทำสำเนาจะทำได้ง่าย และทำได้เป็นจำนวนมาก อปุ กรณท์ ี่ใชท้ ำสำเนา เชน่ เคร่อื งพมิ พ์ ส่ือบนั ทกึ เช่น แผน่ บนั ทึก แผ่นซีดี และแผ่นดีวีดี 3. การปรบั ปรุงขอ้ มลู การปรบั ปรงุ เปลี่ยนแปลงขอ้ มลู ให้มีความทันสมัยสอดคลอ้ งกบั เหตกุ ารณ์ เวลาทีเ่ ปลย่ี นแปลงไป เช่น การเปล่ียนทีอ่ ยู่หรอื หมายเลขโทรศัพท์ของลกู ค้า การเปล่ียนอตั ราทใี่ ชค้ ำนวณดอกเบ้ียหรือภาษี สำหรบั เงนิ ฝากประจำ การแสดงผล การแสดงผล คอื การจัดรูปแบบของสารสนเทศท่ีเป็นผลลพั ธ์จากการประมวลผลให้อยู่ในรูปแบบ ของรายงาน ตาราง แบบฟอรม์ แผนภมู ิ ฯลฯ เพ่อื ให้สะดวกในการศกึ ษา ง่ายตอ่ การทำความเขา้ ใจและ สอดคลอ้ งกบั วตั ถุประสงค์ของปัญหาการแสดงผลลัพธ์ มีทั้งท่เี ป็นข้อความ ภาพ เสยี ง วดิ ิทศั น์ เปน็ ตน้ ตัวอย่างการใช้เทคนโลยีมาช่วยในการแสดงผลลัพธ์ เช่น การไฟฟ้าใช้เครื่องพิมพ์แสดงค่าไฟฟ้า ประจำเดือนหา้ งสรรสินค้าให้เคร่ืองพิมพแ์ สดงรายการและราคาสนิ คา้ การตรวจข้อสอบใช้เครอื่ งพิมพ์ แสดงคะแนนทไี่ ด้จากการตรวจ โรงเรยี นใช้เคร่อื งพมิ พ์ ทำสรปุ รายงานคะแนนเฉล่ียแตล่ ะภาคเรียน ในปัจจุบันไดน้ ำการสือ่ สารข้อมูลมาใช้กบั การจัดการสารสนเทศ เพ่ือใหส้ ามารถแลกเปล่ียน ขอ้ มูลและสารสนเทศระหวา่ งกนั ได้ ซง่ึ จะส่งข้อมูล จากทห่ี น่ึงไปยงั อีกทหี่ นึ่งหรอื กระจายออกไปยัง ปลายทางจำนวนมากไดอ้ ย่างรวดเรว็ เชน่ การใช้ อนิ เทอร์เน็ตส่งอีเมล์ หรอื สนทนาผา่ นเครือขา่ ย การ ใช้โทรศพั ท์เคลือ่ นที่ฟังวทิ ยหุ รอื ดโู ทรทัศน์

9 กิจกรรมท่ี 2 เรอื่ ง การจดั การขอ้ มูลและสารสนเทศ คำช้แี จง ให้นักเรยี นเขียนแผนผังความคดิ สรุปความรู้ เร่ือง การประมวลผลข้อมลู สารสนเทศ …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………..

10 ใบความรู้ท่ี 3 เรอื่ ง การเลอื กใชซ้ อฟต์แวร์และบรกิ ารบนอินเทอรเ์ นต็ ชอฟต์แวรจ์ ดั การขอ้ มลู ปัจจุบนั มผี ู้ให้บริการซอฟตแ์ วรเ์ ป็นคลาวด์ (Cloud-based service) จำนวนมากทำให้ผู้ใชส้ ามารถ ใชง้ านได้สะดวก เราสามารถใชซ้ อฟตแ์ วร์เหลา่ น้ีเป็นเครื่องมอื ในการจดั การกบั ขอ้ มลู ต้ังแตก่ ารรวบรวม ข้อมูลการประมวลผลข้อมลู จนถึงการนำเสนอข้อมูล นอกจากนี้ชอฟตแ์ วร์บนคลาวด์ยงั มีความสามารถในการแบง่ ปนั และใช้งานร่วมกนั โดยผู้ใช้สามารถ แกไ้ ขปรบั ปรงุ เอกสารเดียวกนั ณ ขณะเดยี วกนั ทำใหส้ มาชิกในกลุ่มเหน็ ขอ้ มลู ทปี่ รบั ปรงุ ลา่ สดุ และเกดิ ความเขา้ ใจทต่ี รงกนั เป็นการสนับสนุนรปู แบบการทำงานรว่ มกนั สะดวกตอ่ การทำงานประสานงานกนั แม้ จะอย่หู า่ งไกลกนั ตวั อยา่ งบรกิ ารซอฟตแ์ วรบ์ นคลาวด์ เช่น 1. ชอฟต์แวรป์ ระมวลผลคำ (Word porcessor) ใชส้ ำหรับสร้าง แกไ้ ข และจดั รปู แบบ เอกสาร โดยทำงานร่วมกันผา่ นอนิ เตอรเ์ น็ตเช่น Google Docs และ Microsoft Word ในชุด Office 365 2. ชอฟต์แวร์สรา้ งฟอรม์ (form) ใชส้ ำหรับสร้างแบบสำรวจ/แบบสอบถาม เพือ่ รวบรวม ขอ้ มูลโดยคำถามทก่ี ำหนดในแบบสำรวจอาจเป็นไปไดท้ ง้ั คำถามปลายเปิดและปลายปิด เช่น คำถามที่ กำหนดรายการคำตอบใหเ้ ปน็ ทางเลือก คำถามแบบจดั ลำดับความสำคัญ หรือคำถามแบบเตมิ คำตอบส้นั ๆ เม่อื สรา้ งแบบสอบถามเสร็จแลว้ ผู้ใช้สามารถส่งแบบสอบถามให้กับกลุ่มเป้าหมายโดยการส่ง URL หรือลิงกข์ องแบบสอบถามผ่านทางอีเมลหรือสื่อสงั คมออนไลน์ต่าง ๆ เมื่อกลมุ่ เปา้ หมายเรม่ิ มี การตอบแบบสอบถามซอฟต์แวร์จะรวบรวมข้อมลู โดยอัตโนมัติ และผู้สร้างสามารถติดตามผลการ ตอบแบบสอบถามได้ตลอดเวลา ผลจากการตอบแบบสอบถามจะถกู บนั ทกึ ในรูปของเอกสารหรอื ตารางทำงานทำใหส้ ามารถนำไปวิเคราะห์และประมวลผลต่อไปตัวอยา่ งของซอฟต์แวร์ทน่ี ยิ มใช้ เช่น Google Forms 3. ซอฟต์แวรต์ ารางทำงาน (Spreadsheet) ใชส้ ำหรับสร้างและแกไ้ ขตารางทำงานรวมถงึ การ ประมวลผลขอ้ มูลในตารางคำสง่ั ในการประมวลผล เชน่ การหาคำมากทสี่ ดุ /นอ้ ยทส่ี ุด การหาค่าเฉล่ยี การนับความถี่และแสดงผลการเปรียบเทียบขอ้ มูลในรูปแบบแผนภูมิวงกลม แผนภูมเิ สน้ แผนภมู ิแทง่ ตัวอย่างซอฟตแ์ วร์ตารางทำงาน เช่น Google Sheets และ Microsoft Excel ในชดุ Office 365

11 4. ซอฟต์แวร์นำเสนอ (Presentation) ใช้สำหรบั สร้างแก้ไขตกแตง่ แฟม้ นำเสนองาน โดยสามารถใส่ตาราง ข้อมลู แผนภูมิ รูปภาพ รูปวาด ภาพวีดที ัศน์ เพอื่ ให้ง่าย ตอ่ การทำความเข้าใจเกิดความน่าสนใจและสวยงาม เช่น Google สไลดแ์ ละ Microsoft PowerPoint ในชุด Office 365 5. ซอฟต์แวร์สร้างผงั ความคิด (concept Map) ใช้สำหรับสร้าง แก้ไข ตกแต่ง ผงั ความคิด เชน่ Mindmup.com โดยมกี ารใชผ้ า่ นบริการคลาวดข์ อง Google Drive ปัจจบุ ันมกี ารบรกิ ารเกบ็ ไฟลข์ ้อมลู บนคลาวด์ โดยให้บรกิ ารแบบไม่มีคา่ ใช้จ่ายเมือ่ ใช้งานพื้นท่ี เกบ็ ขอ้ มูลในปรมิ าณไมเ่ กินทีก่ ำหนดให้ เชน่ Dropbox, Google Drive OneDrive และ iCloud ซึ่ง ผใู้ ชส้ ามารถก็บไฟล์ที่ตนทำงานไวก้ ับบริการเหลา่ นี้ ทำใหก้ ารเขา้ ถึงไฟลส์ ามารถทำไดจ้ ากทุกท่ีท่มี กี าร เชอื่ มต่ออินเตอรเ์ น็ต เขา้ ไปทีเ่ ว็บไซต์ www.google.com แล้วคลกิ ปุ่ม ลงชือ่ เข้าส่รู ะบบ ที่อยูม่ ุมบนดา้ นขวาของ หน้าจอ กรอกอเี มล์ ของ gmail ลงไปในช่อง อเี มล์ เสรจ็ แลว้ กดปุ่ม ถดั ไป ท่ี มมุ ดา้ นล่างขวา

12 กรอกรหสั ผ่าน ลงไปในชอ่ ง ป้อนรหสั ผา่ น เสรจ็ แล้วกดปุ่ม ถัดไป จากนั้นจะกลบั มาท่หี น้าหลกั ของ Google แตจ่ ะสงั เกตได้วา่ เขา้ สรู่ ะบบแลว้ โดยดูทม่ี ุมบนขวา ของหน้าจอจะปรากฏภาพ หรือ สญั ลกั ษณ์รูปเงาคน จากน้นั คลกิ ทีป่ มุ่ กูเกิ้ลแอปจะมกี ล่องเรอ่ื งมอื แอปตา่ ง ๆ ปรากฏลงมาดา้ นลา่ ง ใหค้ ลกิ ทป่ี ุ่ม

จากนั้นจะมาหนา้ หลักของ Google Drive ให้คลิกทีป่ ุ่ม ใหม่ 13 มา ดงั ภาพดา้ นล่าง จะปรากฏเครอ่ื งมือ จากน้ัน คลิกที่ เมนู เพ่มิ เตมิ จะปรากฏดงั ภาพดา้ นลา่ ง ใหค้ ลิกทเ่ี มนู Google ฟอรม์

14 จะไดห้ นา้ จอหลักของ Google ฟอร์ม ในส่วนของการสร้างฟอร์ม มีรายละเอียดการกรอก ขอ้ มูลดงั ภาพ ประเภทของคำถามมี 9 ประเภท ซึง่ สามารถเลอื กไดต้ ามความเหมาะสม ดงั นี้ 1. คำตอบสนั้ ๆ คือ คำถามให้ตอบเป็นขอ้ ความแบบสนั้ ๆ 2. ย่อหน้า (Paragraph text) คอื คำถามให้ตอบเป็นคำบรรยายยาว 3. หลายตัวเลอื ก (Multiple choice) คือ คำถามให้เลอื กไดเ้ พยี งคำตอบเดียว 4. ช่องทำเครือ่ งหมาย (Checkboxs) คือ 5. เลื่อนลง คือ คำถามแบบเลอ่ื นลงเพอ่ื เลอื กมีรายการคำตอบให้เลือกเพียงคำตอบเดียว 6. อปั โหลดไฟล์ คอื คำถาม ท่ใี ห้ อัปโหลดไฟลส์ ง่ 7. สเกลเชิงเสน้ (Scale) คอื คำถามใหต้ อบเปน็ มาตราส่วนประมาณค่าเป็นรายข้อ โดยจะให้ ผู้ตอบเรียงใหค้ ะแนนจากมากไปหานอ้ ยหรือจากนอ้ ยไปหามาก 8. ตารางตวั เลอื กหลายข้อ คือคำถามให้เลอื กเปน็ มาตราส่วนประมาณคา่ สามารถสร้างทลี ะหลายขอ้ หรอื รายชดุ ท่ีมีลักษณะแบบสอบเหมอื นกันได้ โดยเลือกตอบ ได้ 1 ตัวเลอื ก 7. ตารางกริดชอ่ งทำเครือ่ งหมาย คอื คำถามให้ เลือกเปน็ มาตราสว่ นประมาณค่า สามารถสรา้ งทลี ะ หลายขอ้ หรือรายชุดทม่ี ลี กั ษณะแบบสอบเหมอื นกันได้ โดยเลือกตอบได้ มากกว่า 1 ตัวเลอื ก 8. วันท่ี (Date) คอื ค าถามให้ระบุวนั ท่ี และเวลา 9. เวลา (Time) คือ ค าถามใหร้ ะบเุ วลา

15 ตัวอย่างการสร้างแบบสอบถาม การสรา้ งคำถามประเภทข้อความ กรอกขอ้ มูลชอ่ื แบบสอบถาม จากนนั้ ในคำถามขอ้ แรก ใส่คำถามและเลอื กประเภทของคำถาม ในทน่ี ี้เลือกเป็นประเภท คำตอบสั้น ๆ เสร็จแล้วคลกิ ปมุ่ + เพอ่ื เพม่ิ คำถามขอ้ ตอ่ ไป จะไดค้ ำถามข้อท่สี องขอ้ น้จี ะถามเพศของผู้ตอบจะใชป้ ระเภทของคำถาม เป็นหลายตัวเลือก ดงั ภาพ จากนนั้ คลกิ ป่มุ + เพื่อเพม่ิ คำถามขอ้ ต่อไป ขอ้ น้ีจะถามวนั เดือนปเี กิด ของผตู้ อบ จะใชค้ ำถาม เปน็ วนั ท่ี

16 จากนัน้ เลอื่ นหน้าจอขึ้นมาดา้ นบน คลกิ ท่ีปมุ่ รูป ดวงตา เพื่อแสดงภาพตัวอยา่ ง จะได้แบบสอบถามเพือ่ เก็บขอ้ มลู ดังภาพ การดูผลตอบกลบั หลังจากมีคนตอบแลว้ ใหเ้ ราเขา้ ไปท่ี หน้าจอของแบบทดสอบในฐานะผสู้ รา้ ง ตรงด้านบนของหัวขอ้ แบบสอบถามจะปรากฏหวั ขอ้ การตอบกลบั พรอ้ มกับจำนวนข้อมลู ทตี่ อบกลับ ให้คลกิ ท่ี เมนู การตอบกลบั

17 จะแสดงขอ้ มูลของผตู้ อบกลบั พร้อมกบั ทำการประมวลผลขอ้ มูลทไ่ี ดใ้ ห้ ดงั ภาพดา้ นลา่ ง

18 กจิ กรรมที่ 3 เรอื่ ง การจัดการสารสนเทศและใช้ซอฟต์แวร์ และบริการบนอินเทอร์เน็ต คำชแี้ จง ให้นักเรยี นสรา้ งแบบฟอร์มออนไลน์ด้วย Google Form โดยศึกษาการเลอื กใช้ซอฟตแ์ วร์ และบริการบนอินเทอรเ์ น็ต หรือเพ่ิมเติม สืบคน้ ทางเวบ็ ไซต์

19 แบบทดสอบหลังเรียน เลม่ ที่ 3 เรือ่ ง การจัดการขอ้ มูลสารสนเทศ คำชีแ้ จง ทำเครอ่ื งหมาย  ทับตัวอกั ษร ก ข ค หรือ ง ตรงกับอกั ษรท่ีถกู ทสี่ ดุ 1. ตน้ กล้าตอ้ งการขอ้ มูลเชงิ ลึกของเดก็ ติดเกม ตน้ กลา้ จะตอ้ งใชว้ ธิ เี ก็บรวบรวมขอ้ มลู ตรงกับ ขอ้ ใด ก. การทดลอง ข. การสังเกตการณ์ ค. การสัมภาษณ์ ง. ขอขอ้ มลู จากหอสมดุ แห่งชาติ 2. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของ Search Engines ก. รองรับไดห้ ลากหลายภาษา ข. กรองขอ้ มลู อนั เปน็ เท็จ ค. รวดเร็วและมปี ระสิทธภิ าพสงู ง. สบื คน้ ข้อมูลไดส้ ะดวกและงา่ ย 3. ขอ้ ใดไม่ใช่ลักษณะของสารสนเทศทีด่ ี ก. ปรบั ปรุงสารสนเทศทกุ ๆ 1 เดือน ข. ป้อนขอ้ มลู ถกู ต้อง ประมวลผลถูกต้อง ค. มีทีม่ าของสารสนเทศ ตรวจสอบทมี่ าไดท้ ุกเม่อื ง. ลงมือเก็บรวบรวมข้อมูลและประมวลผลดว้ ยตนเอง 4. นอ้ ยหน่าได้บันทกึ ผลการทดลองเกย่ี วกบั การทดสอบสารละลายกรดและสารละลายเบส ในชวี ิตประจำวัน ซึ่งข้อมูลที่น้อยหน่าบนั ทึกไดจ้ ดั เป็นข้อมลู ตามข้อใด ก. ข้อมลู ปฐมภูมิ ข. ขอ้ มูลทตุ ยิ ภมู ิ ค. ข้อมูลข้อเทจ็ จรงิ ง. ขอ้ มลู ผลการทดลอง 5. ขนุ เขาต้องการขอ้ มูลจำนวนรถจักรยานยนตท์ ่ฝี า่ ฝืนสัญญาณไฟจราจร ณ ส่แี ยกไฟแดง แห่งหนึง่ ขุนเขาจะตอ้ งใช้วธิ ีเกบ็ รวบรวมข้อมูลตรงกบั ข้อใด ก. การทดลอง ข. การสัมภาษณ์ ค. การสังเกตการณ์ ง. ขอขอ้ มูลจากหอสมุดแหง่ ชาติ

20 6. ขอ้ ใดต่อไปนี้ มใิ ช่กระบวนการประมวลผลขอ้ มลู ด้วยคอมพวิ เตอร์ ก.ข้อมลู เขา้ ข. ประมวลผล ค. นำเสนอขอ้ มลู ง. ขอ้ มลู ออก 7. ข้อใดเลอื กใช้โปรแกรมผดิ ก. ตะวนั สร้างกราฟเสน้ โดยใช้โปรแกรม Microsoft Excel ข. ภาคินติดต่อหาผปู้ กครองโดยใช้โปรแกรม Line ค. คริ นิ นำเสนองานหน้าชั้นเรยี นโดยใชโ้ ปรแกรม PC-Tools ง. ปกรณพ์ มิ พร์ ายงานเรอ่ื งสัตว์ครึง่ บกครึง่ นำ้ โดยใช้โปรแกรม Microsoft Word 8. ข้อใดแตกต่างจากขอ้ อน่ื ก. โปรแกรม PC-Tools ข. โปรแกรม Microsoft Excel ค. โปรแกรม VLC Media Player ง. โปรแกรม Microsoft NetMeeting 9. ข้อใดกล่าวถูกต้องเกย่ี วกบั การสำเนาข้อมูล ก. การถา่ ยเอกสาร ข. การปรับปรงุ ข้อมลู ค. การบนั ทกึ ข้อมูลเพิม่ เตมิ ง. การตรวจสอบข้อมูลก่อนพมิ พ์จรงิ 10. ข้อใดคือเทคนคิ พ้ืนฐานในการค้นหาสารสนเทศ ก. การนำเทคโนโลยีมาใช้ ข. ส่งิ ท่กี ำลงั ค้นคืออะไร ค. การค้นหาจากเว็บไซต์ ง. การใช้เว็บไซต์ทที่ นั สมัย

21 ภาคผนวก

22 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ขอ้ คำตอบ 1. ก 2. ค 3. ค 4. ข 5. ง 6. ข 7. ก 8. ข 9. ค 10. ก

23 เฉลยกจิ กรรมท่ี 1 เร่ือง การจดั การขอ้ มูลและสารสนเทศ คำช้ีแจง ให้นกั เรยี นพิจารณาข้อมลู ต่อไปนี้แล้วตอบคำถาม …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. จากการโฆษณาของโชวร์ มู รถแหง่ หนึง่ มขี ้อมลู ดังน้ี รถยนตย์ ห่ี ้อ A ราคาขายอยู่ท่ี 1,900,000 บาท เป็นรถยนตห์ รูท่ีราคาไม่แพง ซึ่งถูกกว่าย่ีห้อ B ทเ่ี ปิดตวั รนุ่ ใหมท่ รี่ าคา 2,290,000 บาท และยีห่ ้อ C เปิดตัวทรี่ าคา 2,190.000 บาท ส่วนเครื่องยนต์ของ ย่หี ้อ A ให้กำลงั สูงสุด 230 แรงม้า อัตรา สนิ้ เปลือง เช้ือเพลงิ 38 กโิ ลเมตรตอ่ ลติ ร ย่ีหอ้ C ใหก้ ำลังสงู สดุ 250 แรงมา้ อตั ราสิน้ เปลอื งเช้ือเพลิง 33 กโิ ลเมตรต่อลติ ร และยหี่ อ้ B ใหก้ ำลงั สงู สดุ 260 แรงม้า อัตราสิน้ เปลือง เชอื้ เพลิงเท่ากับย่ีห้อ A 1. การรวบรวมข้อมูลประเภท ………ขอ้…ม…ูล…ป…ฐม…ภ…มู …ิ ………………………………………………………………………………………………………………… 2. วิธกี ารประมวลผลข้อมูล ………กา…ร…ป…ระ…ม…ว…ลผ…ล…ข…อ้ …มูล…ด…ว้ …ยม…อื…แ…ล…ะก…า…ร…ปร…ะ…ม…วล…ผ…ล…ข…้อม…ลู …ด…้ว…ยค…อ…ม…พ…ิวเ…ต…อร…์ ……………………………… 3. รถยนตท์ ่รี าคาคุม้ ค่าและประหยัดนำ้ มัน ……ร…ถย…ี่ห…อ้ …C…………………………………………………………………………………………………………………………… 4. ผลลัพธแ์ สดงการประมวล กำลังสูงสุด (แรงมา้ ) อตั ราสิ้นเปลอื งเชื้อเพลิง รถยนต์ ราคา (บาท) (กโิ ลเมตรต่อลติ ร) 230 ย่หี ้อ A 1,900,000 260 38 ยหี่ ้อ B 2,290,000 250 38 ย่ีห้อ C 2,190.000 33

24 เฉลยกจิ กรรมท่ี 2 เรื่อง การจดั การขอ้ มูลและสารสนเทศ คำช้ีแจง ใหน้ ักเรียนเขียนแผนผงั ความคดิ สรปุ ความรู้ เรื่อง การประมวลผลข้อมูลสารสนเทศ …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผูส้ อน

25 เฉลยกจิ กรรมท่ี 3 เรื่อง การจัดการสารสนเทศและใช้ซอฟต์แวร์ และบรกิ ารบนอนิ เทอรเ์ น็ต คำชี้แจง ให้นักเรยี นสรา้ งแบบฟอรม์ ออนไลน์ดว้ ย Google Form โดยศกึ ษาการเลอื กใชซ้ อฟต์แวร์ และบริการบนอินเทอรเ์ น็ต หรอื เพ่มิ เติม สืบค้นทางเวบ็ ไซต์ พจิ ารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยใหอ้ ยู่ในดุลยพินิจของครูผสู้ อน

26 เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น แบบทดสอบหลังเรียน ขอ้ คำตอบ 1. ค 2. ข 3. ง 4. ก 5. ค 6. ค 7. ก 8. ข 9. ก 10. ข

27 บรรณานกุ รม กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). ตัวชว้ี ดั และหลักสตู รแกนกลาง กลมุ สาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลาง การศกึ ษา ข้ันพ้ืนฐาน พทุ ธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : โรงพิมพชมุ นมุ สหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย จํากัด. โกสนั ต์ เทพสิทธทรากรณ.์ (2559). เทคโนโลยีสารสนเทศ. กรงุ เทพฯ : สำนกั พมิ พ์แมค็ . ครรชติ มาลยั วงศ์. (2559). พจนานกุ รมคอมพวิ เตอร์สำหรับเยาวชน. กรงุ เทพฯ : กองบริการส่อื สารสนเทศ ศนู ย์เทคโนโลยอี เิ ล็กทรอนิกส์และคอมพวิ เตอรแ์ หง่ ชาติ สำนักงานพฒั นา วิทายาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแหง่ ชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยสี ง่ิ แวดลอ้ ม, ม.ป.ป. จุฑาพร เรืองฤทธ.ิ์ (2559). คอมพิวเตอร์และระบบปฏบิ ตั ิการเบือ้ งตน้ . กรงุ เทพฯ : วงั อักษร. วชิราพร พ่มุ บานเยน็ .(2560). เทคโนโลยสี ารสนเทศและคอมพิวเตอร์. กรุงเทพฯ : ซเี อด็ ยูเคชั่น, วิโรจน์ ทวีปวรเดช. (2560). ความรู้เบื้องต้นกับคอมพิวเตอรแ์ ละเทคโนโลยสี ารสนเทศ. กรุงเทพฯ : โปรวชิ น่ั , สถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (2560). หนังสือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 1 เลม่ ท่ี 1-2. กรงุ เทพฯ : สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.)

28