6.1 เฉลยแบบฝึกเกณฑ์ในการประเมิน

45 เฉลยแบบฝกหัดโดยใชก ลวธิ ีอภปิ ญ ญา มเี กณฑใ นการประเมินวธิ ีการแกปญหาตามแนวคดิ อภปิ ญญาดงั นี้ อภิปญญาคือ การตระหนักรูสวนตัวในความคิดของตนเอง และความสามารถท่ีจะประเมิน และควบคุมความคิด ของตนเอง ความสามารถของบุคคลในการสราง กระบวนการรับความรู เก็บความรู คัดเลือกความรูมา ใชแกปญญา คาดคะเนผลการแกไขปญหาท่ีอาจเปนไป ได และ หาวิธีการแกปญญาในทางอ่นื ขนั้ ตอนการแกป ญหาตามกลวธิ ีอภิปญญา ขั้นวางแผน 1. วเิ คราะหโ จทย 2. เลือกสตู รท่ใี ชในการ แกปญหา 3. เรียงลาํ ดับข้ันตอนการแกป ญ หา ขัน้ การกํากับควบคุม 1. เปาหมายในการแกป ญหา 2. ปฏิบตั ิการแกปญหาตามข้นั ตอนทเี่ ลือกไว ขั้นการประเมนิ 1. แสดงคําตอบของปญ หา 2. ตรวจสอบคาํ ตอบ 3. ตรวจสอบการวางแผน และการปฏบิ ัติการแกป ญ หา แนวคดิ อภปิ ญญาจะชวยใหนักเรียนแกปญ หาโจทยฟ สิกสไดอยา ง งายดายครบั เรามาลองดตู ัวอยางในการแกป ญหากันเลยดีกวา ชุดการสอนโดยใชก ลวิธีอภปิ ญญา ชุดที่ 1 การถายโอนพลงั งานของคล่ืนกล

46 แบบฝกวธิ ีการแกปญหาตามแนวคิดอภิปญญา โจทย 1 ถา คลืน่ เชือกมีมีความถี่ 100 รอบตอวินาที และมีความยาวคล่ืน 20 เซนติเมตร คลื่น จะมีความเร็วเทาไร ขนั้ วางแผน ลงมือทําตาม 1. วเิ คราะหโจทย ขนั้ ตอนนะ สง่ิ ทโ่ี จทยบอก ความยาวคล่นื () 20 ครับ เซนติเมตร เปลีย่ น เซนตเิ มตรใหเปน เมตร ได 20 x 10 -2 เมตร มีความถ่ี(f) 100 รอบ ตอ วินาที สิ่งทโ่ี จทยถ าม ความเร็ว 2. เลือกสตู รที่ใชใ นการ 3. เรียงลาํ ดบั ขน้ั ตอนการแกปญ หา แกป ญหา 3.1 แทนคาตวั แปรท่โี จทยบ อก () = 20 x 10 -2 เมตร, v = f f = 100 รอบตอวนิ าที ขั้นการกาํ กบั ควบคุม ลงในสตู ร ท่เี ลอื กไว v = f 3.2 แกสมการหาคาํ ตอบ เปาหมายในการแกป ญ หาท่ีตองคาํ นึงถงึ เสมอ คือ หาวาความเร็วเทา ไร จาก v = f ปฏิบัติตามการแกป ญหาตามขนั้ ตอนทเ่ี ลอื กไว v = f v = (20  10-2)m (100) s-1 v = 20 m/s นัน่ คือความเร็วคลื่นเทากับ 20 เมตรตอวินาที ชดุ การสอนโดยใชก ลวธิ ีอภิปญ ญา ชุดท่ี 1 การถายโอนพลังงานของคลื่นกล

47 ข้ันการประเมนิ 1. คาํ ตอบของปญ หา คอื ความเรว็ คล่นื เทากบั 20 เมตรตอวินาที 2. นําคาํ ตอบที่ไดมาตรวจสอบ คําตอบทไี่ ดต รวจสอบ ความเร็วคลื่นเทากับ 20 เมตรตอวินาที ความเหมาะสมเพราะ = v/f ความเรว็ ของคล่ืนหา  = 20 m /(100) s-1 จากการนาํ ความถี่คูณ ดวยความยาวคล่ืน  = 0.2 m หรอื 20 cm เปน จรงิ ตามทีโ่ จทยกาํ หนด 3. การตรวจสอบการวางแผน และการปฏบิ ัตกิ ารแกปญ หามคี วามเหมาะสม หรือไม มวี ธิ ีการวิเคราะหอยางไร เปนขนั้ ตอนทีถ่ กู ตอ งเหมาะสม เพราะ สามารถนาํ มาแกป ญหาไดจ ริง และไดค าํ ตอบท่ีถกู ตอ ง แบบฝก วธิ กี ารแกปญหาตามแนวคดิ อภิปญญา โจทย 2 เมอื่ เรายนื อยูท่ีทานํา้ สงั เกตเห็นคลนื่ ผวิ น้าํ ท่เี กดิ จากเรอื วิ่งกระทบฝง 20 ลูกคลื่น ในเวลา 10 วินาที และทราบวาอตั ราเร็วของคลนื่ ผิวน้ําเทา กับ 10 เมตรตอวินาที อยากทราบวา สนั คล่ืนท่ีอยูติดกนั หา งกนั เทาใด ชดุ การสอนโดยใชกลวิธีอภิปญญา ชดุ ท่ี 1 การถา ยโอนพลังงานของคลื่นกล

48 ขน้ั วางแผน 1. วเิ คราะหโจทย ส่ิงที่โจทยบอก คล่ืนผวิ นา้ํ ที่เกดิ จากเรือวงิ่ กระทบฝง 20 ลูกคลนื่ ในเวลา 10 วนิ าที (บอกความถ่ี f) และอัตราเร็วของคลืน่ ผวิ นํ้าเทา กบั 10 เมตรตอวินาที (บอกอตั ราเร็วของ คลืน่ V) สิง่ ทโ่ี จทยถ าม อยากทราบวา สนั คลืน่ ท่ีอยูตดิ กนั หางกันเทา ใด(ความยาวคล่ืน () 2. เลอื กสูตรทีใ่ ชใ นการ 3. เรยี งลาํ ดบั ขั้นตอนการแกปญหา แกปญหา v = f 3.1 แทนคา ตัวแปรที่โจทยบอก คล่ืนผวิ น้ําทีเ่ กดิ จากเรอื วิง่ กระทบฝง 20 ลกู คลน่ื ในเวลา 10 ขนั้ การกํากับควบคมุ วินาที บอกความถ่ี = 20/10 = 2 รอบตอ วนิ าที และอตั ราเร็วของคลืน่ V =10 เมตรตอวนิ าที เปาหมายในการแกป ญหาที่ตอ ง คาํ นงึ ถึงเสมอ คือ 3.2 แทนคาตวั แปรลงในสูตรทีเ่ ลอื กไว v = f 3.3 แกส มการหาคาํ ตอบ ความยาวคล่ืน()จาก v = f ปฏิบตั ิตามการแกปญ หาตามข้ันตอนท่เี ลือกไว แทนคา ตัวแปรทโี่ จทยบอก คล่ืนผวิ นํ้าท่ีเกิดจากเรือวิง่ กระทบฝง 20 ลูกคลน่ื ในเวลา 10 วินาที (โจทยบ อกความถ่ี) บอกความถี่ f = V/ บอกความถี่ f = V/ = 20/10 = 2 รอบตอวนิ าที และอตั ราเร็วของคลื่น V =10 เมตรตอวนิ าที แทนคา ตัวแปรลงในสตู ร ทเ่ี ลือกไว v = f แกสมการหาคาํ ตอบ อยากทราบวา สนั คล่นื ทอ่ี ยตู ิดกนั หา งกันเทา ใด(ความยาวคล่นื ()  = = = 5 เมตร ชุดการสอนโดยใชก ลวิธีอภิปญญา ชดุ ที่ 1 การถา ยโอนพลงั งานของคลื่นกล

49 ขน้ั การประเมิน 1. คําตอบของปญ หา คือ สันคลน่ื ทีอ่ ยตู ดิ กันหา งกับ 5 เมตร (ความยาวคลื่น  =5 เมตร) 2. นําคําตอบทีไ่ ดม าตรวจสอบ คําตอบทีไ่ ดต รวจสอบความ คําตอบ ความยาวคลื่น  =5 เมตร เหมาะสมเพราะ บอกความถี่ f = 2 รอบตอวนิ าที ความเรว็ ของคลืน่ หาจากการ v = f นําความถ่คี ูณดวยความยาวคล่ืน v = (2).(5)=10 ความยาวคลน่ื  =5 เมตร ตรงกับอัตราเรว็ ของคลืน่ บอกความถี่ f = 2 รอบตอวนิ าที V =10 เมตรตอวนิ าที มอี ตั ราเร็วของคล่นื V =10 เมตรตอ วินาที ตรงกบั ท่ีกําหนด 3. การตรวจสอบการวางแผน และการปฏิบัตกิ ารแกป ญหามคี วามเหมาะสมหรือไม มีวิธีการ วเิ คราะหอยางไร เปนขั้นตอนที่ถูกตอ งเหมาะสม เพราะ สามารถนํามาแกปญหาไดจริง และไดคําตอบท่ี ถูกตอง ตง้ั ใจทาํ ดวยตนเองนะครับ แนวคิดอภิปญญาเนน การสรางแนวคิดดวย ตนเอง เรมิ่ ตน อาจชาหนอยแตจ ะอยูถ าวร ชดุ การสอนโดยใชก ลวธิ ีอภปิ ญญา ชุดท่ี 1 การถา ยโอนพลงั งานของคลื่นกล

50 แบบฝกวิธกี ารแกปญ หาตามแนวคดิ อภิปญ ญา โจทย 3 เม่ือสงั เกตคลื่นเคลอ่ื นที่ไปบนผิว น้ํากระเพอ่ื มข้ึนลง 600 รอบ ใน 1 นาที และระยะ ระหวา งสนั คลื่นท่ถี ัดกันวดั ได 20 เซนตเิ มตร จงหาวา เมอื่ สังเกตคล่นื ลกู หนึ่งเคลือ่ นทีไ่ ปใน 1 นาที จะไดร ะยะทางกเี่ มตร ขน้ั วางแผน 1. วเิ คราะหโจทย ส่ิงท่โี จทยบอก คลน่ื ผิวน้ํากระทบฝง นาํ้ กระเพือ่ มขึ้นลง 600 รอบ ใน 1 นาที (บอก ความถี่ f) และระยะระหวา งสันคล่นื ท่ถี ดั กันวดั ได 20 เซนติเมตร (ความยาวคล่นื ) ส่งิ ที่โจทยถาม ระยะทางก่ีเมตร(ระยะทาง S) 2. เลอื กสตู รทีใ่ ชใ นการแกป ญหา 3. เรยี งลําดับขนั้ ตอนการแกป ญ หา 3.1 แทนคา ตวั แปรท่ีโจทยบ อก คลนื่ ผิวนาํ้ กระทบฝง นํ้ากระเพื่อมข้ึนลง 600 รอบ ใน 1 นาที (บอกความถี่ f) และระยะระหวางสันคล่นื ทถี่ ัดกนั วัดได 20 เซนตเิ มตร (ความยาวคลน่ื ) 3.2 หาความถ่จี าก v = f 3.3 แทนคา ตัวแปรลงในสตู ร ทีเ่ ลอื กไว v = f 3. แกส มการหาคาํ ตอบ ทาํ เอง คนเราถึงแมโ ง งมนกั ก็ดี นะครับ แตวา จิตซื่อตรง เท่ียงแท มาขอพง่ึ บญุ จกั รับก็ ควรแล ฉลาดแตโ กงน้นั แลว อยาเลย... ชุดการสอนโดยใชกลวธิ ีอภปิ ญญา ชุดท่ี 1 การถา ยโอนพลงั งานของคล่ืนกล

51 ข้ันการกาํ กบั ควบคมุ เปาหมายในการแกปญหาทตี่ องคํานึงถึงเสมอ คอื ปฏิบตั ติ ามการแกปญ หาตามขัน้ ตอนทเี่ ลือกไว จากโจทย จํานวนคลืน่ = 600 ลูก เวลาทีเ่ กดิ คลนื่ = 1 นาที = 60 วนิ าที ขัน้ การประเมิน 1. คาํ ตอบของ ปญหา คือ 2. นําคําตอบทีไ่ ดม าตรวจสอบ คําตอบท่ไี ดตรวจสอบความ จากโจทย จาํ นวนคลื่น = 600 ลกู เหมาะสมเพราะ คําตอบท่ีไดตรวจสอบความ เวลาทเี่ กิดคลื่น = 1 นาที = 60 วนิ าที เหมาะสมเพราะ ความถี่ 10 Hz ระยะทาง ความเร็วของคลน่ื หา V=(10)(0.2)=2 จากการนาํ ความถ่ีคณู ดว ย t = S/V t = 120 x2 = 60 วินาที ความยาวคลน่ื เปน จรงิ ตามโจทยกําหนด ชุดการสอนโดยใชก ลวธิ ีอภปิ ญญา ชุดที่ 1 การถา ยโอนพลังงานของคล่ืนกล

52 https://sites.google.com/site/physicsnampreek1/ ขนั้ การประเมนิ 3. การตรวจสอบการวางแผน และการปฏิบัติการแกปญ หามคี วาม เหมาะสมหรือไม มีวิธกี ารวิเคราะหอยา งไร เปนข้นั ตอนท่ีถูกตองเหมาะสม เพราะ สามารถนาํ มาแกปญหาได จริง และไดคําตอบทถ่ี กู ตอง แบบฝก วธิ กี ารแกป ญ หาตามแนวคดิ อภิปญญา โจทย 4 แหลง กําเนดิ คล่นื ใหค ลืน่ ความถ่ี 400 Hz ความยาวคล่นื 12.5 cm ถา คลืน่ ชุดนเี้ คลอ่ื นที่ ในระยะทาง 300 m จะใชเวลาเทาไร 1. วเิ คราะหโจทย ขัน้ วางแผน สิง่ ท่โี จทยบอก 2. เลือกสูตรที่ใชในการ สง่ิ ท่ีโจทยถาม ระยะเวลาท่ีใชใ นการเคลื่อนที่( t ) แกป ญ หา หาความเร็ว คลนื่ จาก v = f และ v = s/t 3. เรยี งลําดับข้นั ตอนการแกปญ หา 3.1 จัดทาํ คาตวั แปรทีโ่ จทยบอก 3.2 หาความเร็วคลืน่ จาก v = f 3.3 นําความเร็วทีไ่ ดไปแทนคา ตวั แปรลงในสตู ร ทเี่ ลือกไว 3.3 แกส มการหาคําตอบ ชดุ การสอนโดยใชกลวิธีอภปิ ญ ญา ชุดที่ 1 การถา ยโอนพลังงานของคลื่นกล

ข้นั การกํากบั ควบคุม 53 เปา หมายในการแกป ญ หาที่ตองคํานึงถงึ เสมอ คือ อกี วธิ คี ดิ แบบสนั้ ปฏิบัติตามการแกป ญหาตามข้นั ตอนท่ีเลอื กไว 2. นาํ คําตอบทไ่ี ดมาตรวจสอบ ขัน้ การประเมนิ ส่ิงทโ่ี จทยบอก 1. คาํ ตอบของปญ หา คือ สง่ิ ทโี่ จทยถาม ระยะเวลาท่ีใชใ นการเคลื่อนท(ี่ t ) ระยะเวลาทใี่ ชใ นการเคล่ือนที่ คําตอบ t = 6 วนิ าที ( t ) = 6 วินาที V = = 50 m/s เปนจริงตามท่โี จทยกาํ หนด คําตอบทีไ่ ดต รวจสอบความ เหมาะสมเพราะ ความเร็วของคล่นื หา จากการนาํ ความถ่ีคูณดวย ความยาวคลื่น 3. การตรวจสอบการวางแผน และการปฏบิ ัติการแกปญหามีความเหมาะสมหรือไม มีวธิ กี าร วิเคราะหอ ยางไร เปน ข้ันตอนทถ่ี ูกตองเหมาะสม เพราะ สามารถนาํ มาแกป ญหาไดจรงิ และไดคาํ ตอบท่ถี ูกตอ ง ชดุ การสอนโดยใชกลวธิ ีอภปิ ญ ญา ชดุ ที่ 1 การถายโอนพลังงานของคล่ืนกล

54 แบบฝก วิธกี ารแกป ญหาตามแนวคิดอภปิ ญญา ผลงานเปน ไง กันบางครับ โจทย 5 คลนื่ ตอเนือ่ งขบวนหน่งึ มคี วามเรว็ เฟส 20 เมตรตอวินาที เกดิ จากแหลงกําเนดิ คล่นื สั่น 10 รอบตอวินาที ณ จดุ 2 จดุ บนคล่ืนทอ่ี ยูหา งกนั 1.5 เมตร มเี ฟสตา งกันเทา ใด ขัน้ วางแผน 1. วเิ คราะหโจทย ส่ิงทโ่ี จทยบอก มีความเร็วเฟส 20 เมตรตอวนิ าที v = 20 m/s, คลน่ื ส่ัน 10 รอบตอ วินาที f = 10 Hz, = v/f = 20/10 = 2m, ณ จดุ 2 จุดบนคลืน่ ทอี่ ยูหา งกนั 1.5 เมตร x = 1.5 m ส่ิงทโี่ จทยถาม เฟสตางกันเทาใด =? 2. เลอื กสูตรท่ใี ชในการ 3. เรียงลําดบั ขนั้ ตอนการแกปญหา แกป ญหา 3.1 แทนคา ตวั แปรทโี่ จทยบ อก ความเรว็ เฟส 20 เมตร ตอ วนิ าที v = 20 m/s, คลน่ื สน่ั 10 รอบตอ วนิ าที f = 10 Hz, = v/f = 20/10 = 2m, ณ จุด 2 จุดบน คลนื่ ทอ่ี ยูห า งกัน 1.5 เมตร x = 1.5 m 3.2 หาเฟสตางกันเทา ใด 3. แทนคาตัวแปรลงในสตู ร ท่ีเลอื กไว 3.4 แกสมการหาคําตอบ เขา ชมเนอ้ื หาและการทดลองเรือ่ งคลืน่ เพ่มิ เติมที่ เว็บไซตฟ สิกสน ํา้ ปลีกโดยพิมพคน หาในGoogle โดยพิมพคาํ วา Physicsnampreek แลวพบกัน ชดุ การสอนโดยใชก ลวิธีอภปิ ญญา ชดุ ที่ 1 การถา ยโอนพลังงานของคลื่นกล

55 ข้นั การกาํ กบั ควบคุม เปา หมายในการแกปญ หาท่ีตอ งคํานึงถงึ เสมอ คือหาเฟสตางกนั เทา ใด ปฏบิ ตั ิตามการแกปญหาตามขนั้ ตอนทเ่ี ลอื กไว ปฏิบตั ติ ามการแกปญ หาตามข้นั ตอน จากโจทยบ อก ความเร็วเฟส 20 เมตรตอวินาที v = 20 ทเี่ ลอื กไว อกี วธิ ี m/s, คล่ืนสนั่ 10 รอบตอวนิ าที f = 10 Hz, หาจากความยาวคลน่ื 2 เมตร โดย = v/f = 20/10 = 2m, ณ จดุ 2 จุดบนคลืน่ ที่อยหู า ง กนั 1.5 เมตร x = 1.5 m ,หาเฟสตางกนั ทาใด จดุ 2 ทอี่ ยูห า งกัน 2 เมตร มีมุม เฟสตา งกนั 2 เรเดยี น จาก จุด 2 ทีอ่ ยูหา งกนั 1.5 เมตร มี = มมุ เฟสตา งกนั = 2 (1.5)/2 เรเดยี น จะได จดุ 2 จุดบนคลน่ื ท่ีอยูหา งกัน = 1.5 เมตร จดุ 2 จดุ บนคลื่นทอี่ ยหู า งกนั 1.5 เมตร มีเฟสตา งกัน เรเดียน มเี ฟสตางกนั เรเดียน ขนั้ การประเมนิ 1.คําตอบของปญหา คือมเี ฟสตางกัน เรเดียน คําตอบท่ไี ดตรวจสอบความ เหมาะสมเพราะ 2. นําคาํ ตอบทไ่ี ดมาตรวจสอบ การบอกตําแหนงของคล่ืนหรือ จุด2ทอี่ ยูห า งกนั 2เมตร มีมุมเฟสตา งกนั 2 เรเดียน เฟสน้ัน นยิ มบอกดว ยคาของ จุด 2 ทีอ่ ยหู า งกัน 1.5 เมตร มุมเปนองศาหรือเทอมของ มมี ุมเฟสตางกัน = 2 (1.5)/2 เรเดียน จะได จุด 2 จดุ บนคลน่ื ที่อยหู า งกนั 1.5 เมตร เรเดยี นกไ็ ด โดย เรเดียน = 180 องศา หาเฟสตางกัน มเี ฟสตางกนั เรเดียน เปน จริงตามโจทยกําหนด เทาใด ชุดการสอนโดยใชก ลวิธีอภปิ ญ ญา ชดุ ที่ 1 การถา ยโอนพลงั งานของคล่ืนกล

56 ข้นั การประเมิน 3. การตรวจสอบการวางแผน และการปฏบิ ตั ิการแกปญ หามีความเหมาะสมหรือไม มวี ิธกี าร วเิ คราะหอ ยางไร เปนขน้ั ตอนท่ีถูกตองเหมาะสม เพราะ สามารถนํามาแกป ญหาไดจรงิ และไดคาํ ตอบที่ ถูกตอง เขา ชมเนือ้ หา การทดลองเรือ่ งคล่ืนเพ่ิมเติมที่ เว็บไซตฟสิกสน ํ้าปลีก เขาเวบ็ ไซตโ ดยตรงไดท ี่ https://sites.google.com/site/physicsnampreek1/ ชุดการสอนโดยใชกลวธิ ีอภิปญญา ชดุ ท่ี 1 การถายโอนพลงั งานของคล่ืนกล