สื่อการสอนการตรวจนับตีราคาสินค้าคงเหลือ

ส่อื การสอน วิชาการบญั ชสี ินค้าและระบบใบสาคัญ (20201-2101) เรือ่ ง การตรวจนบั และตรี าคาสนิ ค้า ครูพทั ธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยาลัยอาชวี ศึกษาอุบลราชธานี 1

เนอ้ื หา ◼การคานวณราคาสินคา้ คงเหลือปลายงวด ตน้ ทุนขาย และกาไรข้นั ต้น ครูพัทธมน ขันเพช็ ร วิทยาลัยอาชวี ศกึ ษาอุบลราชธานี 2

ทาไมกจิ การจึงตอ้ งคานวณหา มลู คา่ สนิ คา้ คงเหลือปลายปี ◼ เมื่อถงึ ปลายปี กจิ การจะตอ้ งทาการตรวจนับสินค้าคงเหลอื ปลายปี และรายงานมูลค่าสนิ คา้ คงเหลือเหลา่ นัน้ ในงบ การเงนิ แตใ่ นความจรงิ กจิ การได้มีการซอ้ื สินค้ามาไวข้ าย ในแต่ละครั้งด้วยราคาท่ีแตกต่างกนั ◼ ดังน้นั ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั 31 ได้กาหนดแนวทาง วิธีตา่ งๆ ในการคานวณหาราคาดงั กลา่ ว ครพู ัทธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยาลยั อาชีวศึกษาอบุ ลราชธานี 3

วิธกี ารคานวณราคาสนิ ค้าคงเหลอื 1. วิธีราคาทุนแบบเฉพาะเจาะจง 2. วธิ ีเข้าก่อนออกกอ่ น 3. วิธถี วั เฉลี่ยถ่วงน้าหนัก 4. วิธีเขา้ หลงั ออกกอ่ น ◼ ซึ่งวธิ ีตา่ งๆ เหลา่ นีก้ จิ การจะตอ้ งประยกุ ตใ์ ช้ตามระบบการ บนั ทกึ บัญชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบสน้ิ งวด (Periodic Inventory System) และแบบต่อเน่อื ง (Perpetual Inventory System) ครูพทั ธมน ขนั เพ็ชร วิทยาลยั อาชวี ศึกษาอุบลราชธานี 4

ตวั อย่าง 5 1 ม.ค. มีสนิ ค้าคงเหลอื ยกมาจากปกี อ่ น จานวน 100 ชิ้นราคาซอื้ ชิ้นละ 2 บาท 8 ม.ค. กิจการซ้อื สินค้าเพ่มิ อีกจานวน 10 ชน้ิ ราคาซ้อื ชน้ิ ละ 3 บาท 19 ม.ค. กิจการได้ขายสินค้าของวันที่ 1 ม.ค. จานวน 86 ช้ินราคาขายชิน้ ละ 10 บาท 30 ม.ค. กิจการไดข้ ายสินคา้ ของวันที่ 8 ม.ค. จานวน 6 ช้ินราคาขายช้ินละ 10 บาท ครพู ัทธมน ขันเพช็ ร วทิ ยาลัยอาชวี ศึกษาอุบลราชธานี

วิธีราคาทนุ แบบเฉพาะเจาะจง (Specific Identification Method) กิจการจะตอ้ งสามารถระบุราคาสนิ ค้าทีซ่ ือ้ มาและขายไปได้ อย่างถูกตอ้ ง เหมาะกบั กิจการท่ขี ายสินคา้ ที่มีมลู ค่าสงู และเป็นสนิ คา้ ที่มี ลักษณะแตกต่างกนั เชน่ รถยนต์ อัญมณี เป็นตน้ ซงึ่ โดย ปกติจะมหี มายเลขหรือรหัสเฉพาะของสนิ คา้ แตล่ ะชิ้น ครูพทั ธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยาลัยอาชีวศกึ ษาอบุ ลราชธานี 6

วิธีราคาทุนแบบเฉพาะเจาะจง 7 (Specific Identification Method) (ต่อ) มลู ค่าสินค้าปลายงวด (สนิ คา้ คงเหลอื ตน้ ปี + ซ้ือ) x ราคาทนุ สินคา้ ต้นทุนขาย มูลค่าสนิ คา้ ทมี่ ไี ว้ขาย – มลู ค่าสินค้าปลายงวด กาไรขน้ั ตน้ ราคาขายรวม – ต้นทุนขาย ครพู ทั ธมน ขันเพช็ ร วทิ ยาลัยอาชวี ศกึ ษาอุบลราชธานี

วิธีราคาทนุ แบบเฉพาะเจาะจง (Specific Identification Method) (ตอ่ ) มลู ค่าสนิ ค้าปลายงวด 1. จากสินค้าของวันที่ 1 ม.ค. คงเหลือ จานวน 14 ชิ้น ราคาซื้อชิ้นละ 2 บาท 2. จากสนิ คา้ ของวันที่ 8 ม.ค. คงเหลือ จานวน 4 ชิน้ ราคาซ้อื ชิ้นละ 3 บาท (14 ชิ้น x 2 บาท) + (4 ชน้ิ x 3 บาท) = 40 บาท ครูพัทธมน ขันเพช็ ร วทิ ยาลัยอาชวี ศึกษาอบุ ลราชธานี 8

วิธีราคาทุนแบบเฉพาะเจาะจง (Specific Identification Method) (ตอ่ ) ต้นทนุ ขาย [ (100 ชิน้ x 2 บาท) + (10 ชน้ิ x 3 บาท) ] – 40 บาท = 190 บาท กาไรข้ันต้น (92 ช้ิน x 10 บาท) – 190 = 730 บาท ครูพทั ธมน ขันเพช็ ร วิทยาลยั อาชีวศึกษาอบุ ลราชธานี 9

วิธีเขา้ กอ่ นออกกอ่ น (First-In, First-Out Method : FIFO) เกดิ จากแนวคิด คือ สินคา้ ทีซ่ ้ือหรือผลิตขึ้นมากอ่ น จะถูกขายออกไปก่อน สนิ คา้ คงเหลอื ปลายปี จงึ เป็นสนิ คา้ ที่ซอ้ื หรอื ผลติ ขึ้นมาทีหลงั ครูพทั ธมน ขนั เพช็ ร วิทยาลยั อาชวี ศกึ ษาอบุ ลราชธานี 10

วธิ เี ข้าก่อนออกกอ่ น (First-In, First-Out Method : FIFO) Periodic Inventory System : ตามโจทย์ ปรมิ าณสินค้าปลายงวดรวม (14 ชน้ิ + 4 ชิน้ ) = 18 ชนิ้ มูลค่าสนิ คา้ ปลายงวด = 46 บาท จากวนั ท่ี 8 ม.ค. 10 ชิ้น x 3 บาท = 30 บาท จากวันท่ี 1 ม.ค. 8 ชน้ิ x 2 บาท = 16 บาท ครูพัทธมน ขันเพช็ ร วทิ ยาลัยอาชีวศกึ ษาอบุ ลราชธานี 11

วธิ เี ขา้ ก่อนออกก่อน (First-In, First-Out Method : FIFO) Periodic Inventory System : (ต่อ) ตน้ ทนุ ขาย [ (100 ช้นิ x 2 บาท) + (10 ชิ้น x 3 บาท) ] – 46 บาท = 184 บาท กาไรขน้ั ตน้ (92 ชนิ้ x 10 บาท) – 184 = 736 บาท ครูพัทธมน ขนั เพช็ ร วทิ ยาลยั อาชีวศกึ ษาอบุ ลราชธานี 12

วธิ ีเขา้ ก่อนออกก่อน (First-In, First-Out Method : FIFO) Perpetual Inventory System : วนั ท่ี ซอ้ื ขาย ยอดคงเหลอื 1 ม.ค. 100 x 2 = 200 8 ม.ค. 10 x 3 = 30 19 ม.ค. 100 x 2 = 200 30 ม.ค. 10 x 3 = 30 14 x 2 = 28 86 x 2 = 172 10 x 3 = 30 6 x 2 = 12 8 x 2 = 16 10 x 3 = 30 ครูพทั ธมน ขนั เพ็ชร วิทยาลัยอาชีวศึกษาอบุ ลราชธานี 13

วธิ เี ข้าก่อนออกกอ่ น 14 (First-In, First-Out Method : FIFO) Perpetual Inventory System : (ตอ่ ) มูลค่าสนิ คา้ ปลายงวด คอื มูลคา่ ของช่องยอดคงเหลือสดุ ทา้ ย 16 + 30 = 46 บาท ต้นทุนขาย ผลรวมของมูลค่าของแถว “ขาย” 172 + 12 = 174 บาท ครพู ทั ธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยาลัยอาชีวศึกษาอุบลราชธานี

วธิ เี ขา้ ก่อนออกกอ่ น (First-In, First-Out Method : FIFO) Perpetual Inventory System : (ต่อ) กาไรขั้นตน้ ราคาขายรวม – ต้นทุนขาย (92 ชิ้น x 10 บาท) – 174 = 746 บาท ครพู ัทธมน ขันเพ็ชร วทิ ยาลยั อาชีวศึกษาอบุ ลราชธานี 15

วิธีถัวเฉลยี่ ถว่ งนาหนกั (Weighted-Average) เกดิ จากแนวคดิ คอื สนิ คา้ ทซี่ ือ้ หรอื ผลิตน้นั มี คุณสมบัติเหมอื นกัน ราคาสนิ คา้ คงเหลือจึงควรมีราคาเทา่ กนั ครูพทั ธมน ขันเพช็ ร วทิ ยาลัยอาชวี ศึกษาอบุ ลราชธานี 16

วิธถี ัวเฉลย่ี ถว่ งนาหนัก (Weighted-Average) (ต่อ) Periodic Inventory System : (ต่อ) กจิ การจึงต้องหาราคาถัวเฉลยี่ ต่อหน่วย เพื่อ นาไปคูณกับจานวนสินค้าคงเหลอื ท่ีตรวจนบั ไดจ้ รงิ 17

วธิ ีถัวเฉล่ียถว่ งนาหนกั (Weighted-Average) (ต่อ) Periodic Inventory System : (ต่อ) ราคาถัวเฉล่ยี ต่อหน่วย มูลค่าสนิ คา้ คงเหลือต้นปี + มูลคา่ สินค้าที่ซ้อื ปรมิ าณสนิ ค้าคงเหลอื ตน้ ปี + ปริมาณสินค้าที่ซ้อื (100 ชิน้ x 2 บาท) + (10 ช้นิ x 3 บาท) 100 ชน้ิ + 10 ชิ้น = 2.09 บาทตอ่ ชิน้ 18

วิธีถวั เฉล่ยี ถว่ งนาหนกั (Weighted-Average) (ต่อ) Periodic Inventory System : (ตอ่ ) ตามโจทย์ ปรมิ าณสนิ คา้ ปลายงวดรวม (14 ช้นิ + 4 ชิ้น) = 18 ชิน้ มูลคา่ สินคา้ ปลายงวด 18 ชิ้น x 2.09 บาท = 37.62 บาท ครพู ทั ธมน ขนั เพช็ ร วิทยลัยอาชวี ศึกษาอบุ ลราชธานี 19

วิธีถัวเฉล่ยี ถ่วงนาหนกั (Weighted-Average) (ตอ่ ) ต้นทนุ ขาย Periodic Inventory System : (ต่อ) [ (100 ชน้ิ x 2 บาท) + (10 ช้นิ x 3 บาท) ] – 37.62 บาท กาไ=รขัน้19ต2้น.38 บาท (92 ชิน้ x 10 บาท) – 192.38 = 727.62 บาท ครูพทั ธมน ขันเพ็ชร วิทยลยั อาชีวศึกษาอบุ ลราชธานี 20

วธิ ถี วั เฉลี่ยถ่วงนาหนัก (Weighted-Average) (ตอ่ ) Perpetual Inventory System : วันที่ ซอ้ื ขาย ยอดคงเหลอื 1 ม.ค. 100 x 2 = 200 8 ม.ค. 86 x 2.09 110 x 2.09 10 x 3 = 30 = 179.74 = 230 19 ม.ค. 6 x 2.09 24 x 2.09 = 12.54 = 50.16 30 ม.ค. 18 x 2.09 = 37.62 ครูพัทธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยลัยอาชีวศึกษาอบุ ลราชธานี 21

วิธถี ัวเฉลย่ี ถ่วงนาหนกั (Weighted-Average) (ตอ่ ) Perpetual Inventory System : (ตอ่ ) มลู ค่าสินคา้ ปลายงวดคอื มูลค่าของช่องยอดคงเหลอื สดุ ทา้ ย = 37.62 บาท ต้นทุนขาย ผลรวมของมลู ค่าของแถว “ขาย” 179.74 + 12.54 = 192.28 บาท ครพู ทั ธมน ขันเพ็ชร วิทยลัยอาชีวศึกษาอุบลราชธานี 22

วิธีถวั เฉล่ยี ถว่ งนาหนัก (Weighted-Average) (ต่อ) Perpetual Inventory System : (ต่อ) กาไรขน้ั ตน้ ราคาขายรวม – ตน้ ทุนขาย (92 ชนิ้ x 10 บาท) – 192.28 = 727.72 บาท ครพู ทั ธมน ขันเพ็ชร วิทยลยั อาชีวศึกษาอุบลราชธานี 23

วิธเี ข้าหลงั ออกก่อน (Last-in, First-out : LIFO) เกิดจากแนวคดิ คือ สนิ ค้าที่ซ้อื หรือผลติ ขนึ้ ที หลงั จะถกู ขายออกไปก่อน สินคา้ คงเหลือปลายปี จงึ เปน็ สนิ คา้ ที่ซอื้ หรอื ผลติ ขึน้ มาก่อน วิธนี ้จี งึ เปน็ วิธีตรงข้ามกับวธิ เี ข้าก่อนออกกอ่ น ครพู ทั ธมน ขันเพ็ชร วิทยลยั อาชวี ศึกษาอุบลราชธานี 24

วธิ เี ข้าหลงั ออกกอ่ น (Last-In, First-Out Method : LIFO) Periodic Inventory System : ตามโจทย์ ปริมาณสินคา้ ปลายงวดรวม (14 ชนิ้ + 4 ช้นิ ) = 18 ชนิ้ มลู ค่าสินคา้ ปลายงวด = 46 บาท จากวนั ท่ี 1 ม.ค. 18 ชิ้น x 2 บาท = 36 บาท ครพู ทั ธมน ขนั เพ็ชร วิทยลัยอาชวี ศึกษาอุบลราชธานี 25

วิธีเข้าหลงั ออกกอ่ น (Last-In, First-Out Method : LIFO) Periodic Inventory System : (ต่อ) ตน้ ทนุ ขาย [ (100 ชิน้ x 2 บาท) + (10 ชิ้น x 3 บาท) ] – 36 บาท = 194 บาท กาไรขัน้ ตน้ (92 ชิน้ x 10 บาท) – 194 = 726 บาท ครูพัทธมน ขันเพ็ชร วิทยลยั อาชีวศกึ ษาอบุ ลราชธานี 26

วิธีเขา้ หลงั ออกก่อน (Last-In, First-Out Method : LIFO) Perpetual Inventory System : วนั ท่ี ซ้ือ ขาย ยอดคงเหลอื 1 ม.ค. 100 x 2 = 200 8 ม.ค. 10 x 3 = 30 100 x 2 = 200 10 x 3 = 30 19 ม.ค. 10 x 3 = 30 24 x 2 = 48 30 ม.ค. 76 x 2 = 152 18 x 2 = 36 6 x 2 = 12 ครพู ทั ธมน ขันเพช็ ร วทิ ยลยั อาชีวศึกษาอบุ ลราชธานี 27

วิธีเขา้ หลังออกกอ่ น (Last-In, First-Out Method : LIFO) Perpetual Inventory System : (ต่อ) มูลคา่ สินคา้ ปลายงวดคือมูลคา่ ของชอ่ งยอดคงเหลอื สดุ ท้าย = 36 บาท ต้นทุนขาย ผลรวมของมลู คา่ ของแถว “ขาย” 30 + 152 + 12 = 194 บาท ครพู ัทธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยลัยอาชีวศกึ ษาอบุ ลราชธานี 28

วธิ ีเขา้ หลังออกกอ่ น (Last-In, First-Out Method : FIFO) Perpetual Inventory System : (ต่อ) กาไรขน้ั ต้น ราคาขายรวม – ต้นทนุ ขาย (92 ชิ้น x 10 บาท) – 194 = 726 บาท ครูพัทธมน ขนั เพช็ ร วิทยลยั อาชวี ศึกษาอบุ ลราชธานี 29

การเปรยี บเทียบวธิ กี ารคานวณราคาทนุ สนิ คา้ คงเหลอื ดว้ ยวธิ ตี า่ งๆ วิธีเขา้ ก่อนออกก่อน 1. สินคา้ คงเหลอื ปลายปี = สูง 2. ตน้ ทนุ ขาย = ต่า 3. กาไรข้นั ตน้ = สูง ครูพทั ธมน ขันเพ็ชร วิทยลัยอาชีวศึกษาอุบลราชธานี 30

การเปรยี บเทยี บวิธกี ารคานวณราคาทุน สินค้าคงเหลอื ดว้ ยวธิ ตี า่ งๆ (ต่อ) วิธถี ัวเฉลยี่ ถั่วน้าหนกั 1. สินคา้ คงเหลือปลายปี = กลาง 2. ต้นทุนขาย = กลาง 3. กาไรขัน้ ตน้ = กลาง 31

การเปรียบเทียบวิธกี ารคานวณราคาทุน สนิ ค้าคงเหลอื ดว้ ยวธิ ีตา่ งๆ (ต่อ) วิธีเข้าหลังกอ่ นก่อน 1. สินคา้ คงเหลือปลายปี = ต่า 2. ตน้ ทนุ ขาย = สูง 3. กาไรขั้นต้น = ต่า ครูพทั ธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยลยั อาชีวศึกษาอุบลราชธานี 32

ขอบคุณค่ะ ครูพัทธมน ขนั เพ็ชร วทิ ยลยั อาชวี ศึกษาอุบลราชธานี 33