เล่นล้อวงกลม

คา่ ยสนุกจัดเตม็ กบั สะเตม็ ศกึ ษา เร่ือง เล่นลอ้ วงกลม ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตรเ์ พอื่ การศกึ ษาสระแกว้ สานักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ฐานการเรยี นรู้ที่ 11 เรอ่ื ง เลน่ ลอ้ วงกลม

กจิ กรรมการเรยี นรทู้ ่ี 11 เรอื่ ง เลน่ ลอ้ วงกลม เวลา 2 ชวั่ โมง แนวคดิ ลอ้ วงกลมหรือตลี กู ลอ้ เปน็ การละเลน่ พ้ืนบา้ นของไทย อปุ กรณใ์ นการเลน่ ประกอบไปดว้ ยวงล้อและ ไม้ตีท่ีทาจากไมไ้ ผ่ ล้อวงกลมมีวธิ กี ารเลน่ โดยการออกแรงใชไ้ ม้ตีหรอื ผลักที่ขอบของวงลอ้ ทาใหว้ งล้อเคล่อื นท่ี เราสามารถนาวสั ดุอปุ กรณ์อ่นื ๆ ทเี่ หมาะสมมาใชใ้ นการเลน่ ลอ้ วงกลมแทนวัสดุทที่ าจากไมไ้ ผ่ ในการแขง่ ขัน เลน่ ล้อวงกลมสามารถกาหนดระยะทางในการแข่งขัน โดยใช้หนว่ ยท่ไี มใ่ ช่หนว่ ยมาตรฐานในการวัดและบอก ระยะทาง วตั ถปุ ระสงค์ เมือ่ ส้ินสุดแผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้นีแ้ ลว้ ผู้รับบรกิ ารสามารถ 1. สงั เกตและระบุลักษณะท่ปี รากฏของวสั ดุทนี่ ามาใช้เปน็ ของเล่นลอ้ วงกลม 2. สงั เกตและอธิบายผลของการออกแรงทม่ี ีต่อการเคลื่อนทขี่ องของเลน่ ล้อวงกลม 3. วัดและบอกระยะทางในการแขง่ ขันตลี ้อวงกลมโดยใชห้ น่วยทไ่ี มใ่ ช่หน่วยมาตรฐาน 4. ออกแบบวางแผนการเล่นตลี อ้ วงกลมให้เขา้ เส้นชัยไดเ้ ร็วท่สี ุด เนอ้ื หา 1. แรงและการเคลื่อนที่ 2. การวดั ระยะทาง 3. รูปทรงเรขาคณิต ขนั้ ตอนการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมของผรู้ บั บรกิ าร กจิ กรรมทดสอบกอ่ นเรยี น เรอื่ ง เลน่ ลอ้ วงกลม คาชแ้ี จง ให้ผรู้ บั บรกิ ารทาแบบทดสอบกอ่ นเรียน เรือ่ ง เล่นล้อวงกลม ซง่ึ มขี อ้ สอบทงั้ หมดจานวน 5 ขอ้ (เมื่อผู้รบั บรกิ ารทาแบบทดสอบเสร็จเรยี บรอ้ ยแล้ว ผ้รู ับบรกิ ารสามารถตรวจคาตอบได้ตามเฉลยคาตอบทา้ ย กจิ กรรม)

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น เรอ่ื ง เลน่ ลอ้ วงกลม คาช้ีแจง 1. ใหผ้ รู้ บั บรกิ ารกาเคร่ืองหมาย X (กากบาท) หน้าขอ้ ที่ถูกต้องเพียงขอ้ เดียว 2. แบบทดสอบน้มี ขี ้อสอบจานวน 5 ขอ้ ๆ ละ 1 คะแนน 3. เมือ่ ผู้รบั บรกิ ารทาแบบทดสอบเสรจ็ เรยี บร้อยแล้ว ผรู้ บั บรกิ ารสามารถตรวจคาตอบไดต้ ามเฉลย คาตอบทา้ ยกิจกรรม 1. ทดลองใชม้ ือปดั ลูกบอลท่ีอยนู่ ิ่ง ผลจะเป็นอย่างไร ก. ลกู บอลแตก ข. ลกู บอลเคล่ือนที่ ค. ไมเ่ กดิ การเปลย่ี นแปลง ง. ถกู ทุกขอ้ 2. กจิ กรรมในข้อใดท่เี ราต้องออกแรงมากท่สี ุด ก. เดนิ ข. นอน ค. ยืน ง. นัง่ 3. ระยะทางจากโรงจอดรถถึงตวั บ้าน ก. เมตร ข. เซนตเิ มตร ค. กโิ ลเมตร ง. ถกู ทุกข้อ 4. ผา่ ครงึ่ กลางทรงกลม จะมีหน้าตัดเปน็ รปู ใด ก. วงรี ข. วงกลม ค. สเี หลยี่ ม ง. ถูกทกุ ข้อ 5. ขอ้ ใดเปน็ หนว่ ยวดั ความยาวทั้งหมด ก. เมตร กิโลเมตร กรัม ข. มิลลิเมตร เซนตเิ มตร กรัม ค. เซนติเมตร เมตร มิลลเิ มตร ง. เมตร มลิ ลิเมตร กรัม

กจิ กรรมการแลกเปลยี่ นเรยี นรู้ เรอ่ื ง เลน่ ลอ้ วงกลม คาชแ้ี จง 1. ให้ผ้รู บั บรกิ ารตอบคาถามในประเดน็ จานวน 4 ประเดน็ ดังน้ี ประเดน็ ที่ 1 “มใี ครรู้จกั การเล่นล้อวงกลมบา้ ง จงอธิบายมาพอเข้าใจ” ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ประเดน็ ที่ 2 “อุปกรณก์ ารเล่นมีรูปรา่ งลกั ษณะอย่างไร” ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ประเดน็ ท่ี 3 “ทา่ นคดิ ว่าอุปกรณก์ ารเลน่ ทามาจากวสั ดอุ ะไร” ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ประเด็นท่ี 4 “ทา่ นคดิ ว่าเพราะเหตใุ ดวงล้อจึงเคล่ือนทไ่ี ด้ ” ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2..ให้ผ้รู บั บรกิ ารและผู้จัดกจิ กรรมสรปุ สิ่งท่ีไดเ้ รยี นร้เู ร่ืองเล่นลอ้ วงกลมรว่ มกนั ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… เฉลยแนวคาตอบ ประเด็นที่ 1 “มใี ครรจู้ กั การเลน่ ลอ้ วงกลมบา้ ง จงอธบิ ายมาพอเขา้ ใจ” (แนวคาตอบ ให้นักเรยี น ตอบหรือบอกเล่าจากความรหู้ รอื ประสบการณเ์ ดิม) ประเดน็ ที่ 2 “อปุ กรณ์การเล่นมีรูปร่างลกั ษณะอยา่ งไร” (แนวคาตอบ วงล้อเป็นรปู วงกลมและไม้ตีมี รปู ร่างเรยี วยาว) ประเด็นท่ี 3 “ท่านคิดว่าอุปกรณ์การเล่นทามาจากวัสดุอะไร” (แนวคาตอบ ทาจากไม้ ไม้ไผ่ หรอื จากวสั ดุอ่ืน ๆ) ประเดน็ ที่ 4 “ทา่ นคดิ ว่าเพราะเหตุใดวงล้อจงึ เคลื่อนท่ีได้ ” (แนวคาตอบ เพราะคนออกแรงตีไปทวี่ ง ลอ้ ) กจิ กรรมการออกแบบและปฏบิ ตั กิ ารทา เลน่ ลอ้ วงกลม วตั ถปุ ระสงค์ เมือ่ สิ้นสดุ แผนการจัดกจิ กรรมการเรยี นรนู้ ี้แลว้ ผู้รับบริการสามารถ 1. สงั เกตและระบลุ กั ษณะท่ปี รากฏของวสั ดทุ ี่นามาใช้เปน็ ของเล่นลอ้ วงกลม 2. สังเกตและอธบิ ายผลของการออกแรงท่ีมีต่อการเคลื่อนท่ขี องของเลน่ ลอ้ วงกลม 3. วัดและบอกระยะทางในการแข่งขันตีลอ้ วงกลมโดยใชห้ นว่ ยท่ีไมใ่ ชห่ น่วยมาตรฐาน 4. ออกแบบวางแผนการเล่นตลี ้อวงกลมใหเ้ ข้าเส้นชัยได้เร็วท่สี ดุ

เนอื้ หา 1. แรงและการเคลอ่ื นที่ 2. การวดั ระยะทาง 3. รปู ทรงเรขาคณิต คาช้แี จง 1. แบง่ ผู้รับบรกิ ารออกเปน็ กลุม่ ๆ ละ 5 - 10 คน 2. ใหผ้ ู้รบั บรกิ ารแตล่ ะกล่มุ ตามข้อ 1 ปฏิบตั ิตามใบกจิ กรรม เรอื่ ง เล่นล้อวงกลม โดยดาเนนิ การตาม ขนั้ ตอนดงั นี้ 2.1 อ่านเนอ้ื หาเรอ่ื ง เล่นล้อวงกลม 2.2 ปฏบิ ัติกิจกรรมตามท่ีกาหนดให้ ใบกจิ กรรม เรอ่ื ง เลน่ ลอ้ วงกลม เนอื้ หาเรอื่ ง เลน่ ลอ้ วงกลม ล้อวงกลมหรือตลี กู ล้อ เป็นการละเล่นพนื้ บา้ นของไทย อปุ กรณ์ในการเลน่ ประกอบไปด้วยวงลอ้ และ ไม้ตที ่ที าจากไม้ไผ่ ล้อวงกลมมีวิธกี ารเลน่ โดยการออกแรงใช้ไมต้ ีหรอื ผลักท่ขี อบของวงล้อ ทาใหว้ งล้อเคลอ่ื นที่ เราสามารถนาวสั ดุอปุ กรณ์อนื่ ๆ ท่ีเหมาะสมมาใช้ในการเลน่ ล้อวงกลมแทนวสั ดทุ ่ที าจากไมไ้ ผ่ ในการแข่งขนั เล่นล้อวงกลมสามารถกาหนดระยะทางในการแข่งขัน โดยใช้หนว่ ยทไ่ี ม่ใช่หน่วยมาตรฐานในการวดั และบอก ระยะทาง แรงและการเคลอื่ นที่ แรง หมายถึง สิ่งท่ีทาใหว้ ตั ถเุ คล่ือนท่หี รือเปลี่ยนตาแหนง่ ได้ เชน่ ทาให้วัตถุทอ่ี ยู่นง่ิ เคลื่อนทไ่ี ป หรอื ทาให้วัตถทุ เี่ คลื่อนทีอ่ ยแู่ ล้วเคล่ือนที่เร็วหรอื ชา้ ลง ตัวอยา่ งเมอื่ เราดนั หรือดงึ ประตู หรือหนา้ ตา่ ง หรือแม้แต่ยกหนังสอื ยกกระเปา๋ เขน็ รถ ทาไมประตูหน้าตา่ งถงึ เปิดปิดได้ ทาไมหนังสือหรอื กระเป๋าจงึ ถูกยกข้ึน ทาไมรถยนตห์ รือรถเข็นจงึ เคลื่อนที่ได้ และสง่ิ ท่ีทาให้วตั ถุ ตา่ งๆ ทีก่ ล่าวมาน้ีเคลอ่ื นทไ่ี ด้ เราเรียกวา่ แรง แรงมหี ลายชนิด ไดแ้ ก่ แรงยอ่ ย หมายถงึ แรงทีเ่ ป็นส่วนประกอบของแรงหลายๆ แรง เชน่ การเล่นชักเยอ่ แยกเปน็ สองฝา่ ย ถ้าจานวนคนเท่ากนั ถา้ สองฝา่ ยออกแรงเท่ากนั จะไมม่ ีฝ่ายใดชนะ แตถ่ ้าฝา่ ยหนง่ึ ฝา่ ยใดออกแรงมากกว่าอกี ฝ่ายหนึง่ ฝ่ายท่อี อกแรงมากกว่า จะชนะทนั ที แรงลพั ธ์ หมายถึง ผลรวมของแรงยอ่ ยท้ังหมด หรอื ผลรวมแรงย่อยสุดท้าย เช่น ในภาพเลน่ ชักเยอ่ ฝ่ายซา้ ยมือเปน็ ฝ่ายชนะ เพราะผลของแรงลพั ธม์ ีมากกว่า ถา้ มเี พียงแรงเดียวก็จะแสดงตัวเปน็ ท้ังแรงยอ่ ยและ แรงลพั ธ์ไปในตวั ผลของแรงลพั ธท์ ่มี ีคา่ เป็นศนู ย์ จะทาให้สิง่ ต่างๆ หยุดนงิ่ อยูก่ บั ที่ เชน่ ภาพการออกแรงผลกั วัตถสุ องข้างดว้ ยแรงทเ่ี ท่ากนั

แรงดงึ คือ แรงทีก่ ระทาตอ่ วัตถุที่ทาให้วัตถุเคล่อื นทเ่ี ขา้ มาหาตวั เรา เช่น เราดงึ แขนคณุ แมม่ าหาเรา เราลากเก้าอี้ เราดงึ ผา้ จากราวตากผา้ คนเล่นชกั เยอ่ เดก็ ลากรถ เราลากควาย ฯลฯ แรงผลกั คอื แรงที่กระทาต่อวตั ถทุ ่ที าใหว้ ัตถเุ คลอ่ื นทอ่ี อกจากตัวเรา เชน่ การผลกั หนา้ ตา่ ง ผลัก ประตู เตะฟุตบอล เข็นรถ ตีลกู เทนนิส ฯลฯ การใช้แรงผลกั สงิ่ ที่น่งิ อยูก่ ับท่ีกบั สิ่งทีก่ าลังเคลอ่ื นที่อยู่ก็ตา่ งกนั เช่น เม่ือเตะฟุตบอลทก่ี าลังกลง้ิ ไปข้างหน้าอยู่ แล้ว เราเตะตอ่ ก็จะใชแ้ รงน้อยกว่าเตะฟตุ บอลทีอ่ ยู่นิง่ สว่ นบอลทีก่ าลังกลิง้ สวนทางมาหาตัวเรา เราต้องใชแ้ รง ผลักหรือเตะมากข้ึน ดังนั้น ถ้าเราใช้แรงผลักกบั วัตถทุ ่เี คลอื่ นทไ่ี ปทางเดียวกันกับตัวเราจะใชแ้ รงน้อยกว่าผลกั วตั ถทุ เ่ี คลอื่ นท่สี วนทางกบั เราหรือว่งิ มาหาเรา แรงทาใหว้ ตั ถเุ ปลย่ี นแปลงรปู รา่ งอยา่ งไร ผลของการออกแรงไม่ใชท่ าใหว้ ตั ถเุ คลอ่ื นทีไ่ ด้หรือหยดุ เคล่ือนทเ่ี ทา่ น้นั แต่แรงยังมผี ลต่อการ เปลย่ี นแปลงรปู รา่ งของวตั ถดุ ้วย เชน่ กระดาษท่ถี ูกขยา จะยบั ยยู่ ี่ไมเ่ รยี บ เมอ่ื เราออกแรงบบี หรอื ปั้น ดิน เหนยี ว ดินน้ามันใหม้ รี ูปร่างตามตอ้ งการ จะเห็นว่า ดนิ มีรปู รา่ งเปลยี่ นแปลงไป รูปรา่ งจะไมก่ ลับมาอยใู่ นสภาพ เดิม วตั ถบุ างชนิดเมื่อออกแรงกระทาแล้วรปู ร่างของวัตถจุ ะเปล่ยี นแปลงช่ัวคราว และจะกลบั คนื เหมอื นเดิม เช่น ฟองนา้ ยางรดั ของ สปรงิ ลกู โป่ง ฯลฯ ดังน้ันเราจึงสรุปเร่ือง แรงได้ดังนี้ แรง คอื ส่งิ ทีท่ าให้วตั ถุเคลอ่ื นที่ แรงลัพธ์ คือ ผลรวมของแรงย่อยทง้ั หมด ถ้าผลรวมของแรงย่อยเป็นศูนยว์ ตั ถจุ ะไมเ่ คล่ือนที่ แรงดงึ คือ แรงทีท่ าใหว้ ัตถเุ คลือ่ นทีเ่ ข้ามาหาตัวเรา แรงผลกั คอื แรงทท่ี าใหว้ ตั ถุเคล่อื นที่ออกจากตวั เรา แรงทาให้เกิดการเปล่ียนแปลง คอื หลังจากออกแรงแล้ว เกิดการเคลอื่ นท่ีและเกิดการเปลยี่ นแปลง รปู ร่าง แรงผลกั กับวัตถเุ คลือ่ นที่ไปทางเดยี วกันจะใชแ้ รงน้อยกว่าแรงท่ีวัตถุเคลือ่ นทส่ี วนทางหรอื วง่ิ เข้าหา รปู ทรงเรขาคณติ รปู เรขาคณติ / รปู ทรงเรขาคณติ รปู เรขาคณติ หมายถึง รปู ตา่ งๆ ทางเรขาคณิต เช่น รปู สามเหลยี่ ม มีด้าน 3 ด้าน มมี มุ 3 มมุ รูปส่ีเหล่ยี ม มดี ้าน 4 ด้าน มมี ุม 4 มุม

รูปหา้ เหลยี่ ม มีด้าน 5 ด้าน มีมมุ 5 มมุ รูปหกเหล่ยี ม มดี ้าน 6 ดา้ น มมี ุม 6 มมุ รปู แปดเหลี่ยม มดี า้ น 8 ด้าน มีมมุ 8 มุม รูปวงกลม มีเส้นโคง้ เปน็ วงกลม และห่างจากจุดศูนยก์ ลางเปน็ ระยะทางเท่ากัน รูปวงรี มีเส้นเส้นโคง้ เปน็ วงรี โดยห่างจากจดุ ศูนย์กลางไมเ่ ท่ากัน รปู ทรง เรขาคณติ รปู ทรงเรขาคณติ หมายถึง รูปท่ีมสี ว่ นทเี่ ป็นพืน้ ผวิ สว่ นสงู และสว่ นลกึ หรอื หนา รปู ทรงกลม รูปทรงสี่เหลย่ี มมุมฉาก

รปู ทรงกระบอก รปู เรขาคณติ สามมิติ ระดับชัน้ มธั ยมต้นน้ี นักเรียนควรมีพืน้ ฐานเกย่ี วกบั พน้ื ทีผ่ วิ และปรมิ าตรที่ควรทราบ ดงั นี้ ปรซิ มึ ปรซิ มึ เปน็ รปู เรขาคณติ สามมติ ิท่ีมหี น้าตดั (ฐาน) ทัง้ สองขา้ งเปน็ รปู หลายเหลี่ยมท่เี ทา่ กันทุกประการ หน้าตัด (ฐาน) ท้ังสองอยู่ในระนาบทข่ี นานกนั มหี นา้ ข้างเป็นรปู สี่เหล่ียมมมุ ฉาก การเรียกชอื่ ปริซมึ จะเรยี ก ตามรูปหนา้ ตัดของปริซมึ สว่ นต่างๆของปรซิ ึมมชี อ่ื เรยี ก ดงั นี้ ทรงกระบอก ทรงกระบอก เป็นรูปเรขาคณิตสามมิติทม่ี ีฐานสองฐานเป็นรูปวงกลมทีเ่ ท่ากันทุกประการและอยบู่ น ระนาบท่ขี นานกัน และเมอ่ื ตดั รปู เรขาคณิตสามมิตินั้นดว้ ยระนาบที่ขนานกับฐานแล้ว จะไดห้ น้าตดั เปน็ วงกลม ท่เี ทา่ กนั ทุกประการกันฐานเสมอ ดา้ นขา้ งเปน็ ผิวเรียบโคง้ ส่วนตา่ งๆของทรงกระบอก ขอ้ แตกต่างของปรซิ ึมกบั ทรงกระบอก คอื - ฐาน ปริซึมเปน็ รปู หลายเหลยี่ มทรงกระบอกเป็นวงกลม- ดา้ นข้าง ปริซึมเปน็ รูปสี่เหล่ยี มผืนผ้า ทรงกระบอกเป็นผวิ เรียบโค้ง พรี ะมดิ พรี ะมดิ เปน็ รูปเรขาคณิตสามมติ ิที่มีฐานเป็นรปู เหลีย่ มใดๆ มียอดแหลมทีไ่ มอ่ ยุ่บนระนาบเดยี วกันกบั ฐาน และหนา้ ทกุ หนา้ เปน็ รปู สามเหลีย่ มทมี่ ีจดุ ยอดรว่ มกันท่ยี อดแหลมนนั้ การเรียกช่อื พีระมดิ จะเรียกตามรปู ฐานของพรี ะมิด สว่ นต่างๆของพีระมดิ

กรวย กรวย เป็นรปู เรขาคณิตสามมิติทมี่ ีฐานเป็นรูปวงกลม มยี อดแหลมที่ไม่อยใู่ นระนาบเดียวกันกบั ฐาน และเสน้ ท่ีต่อระหว่างจุดยอดกบั จุดใดๆ บนขอบของฐานเปน็ สว่ นของเส้นตรงดดา้ นขา้ งเปน็ ผวิ โค้งเรยี บระมิ ส่วนตา่ งๆของกรวย ข้อแตกต่างของพีระมิดกบั กรวย คือ- ฐาน พีระมิดฐานรูปหลายเหล่ยี มกรวยฐานรูปวงกลม - ดา้ นข้าง พรี ะมิดเป็นรูปสามเหลยี่ มผืนผ้า กรวยเปน็ ผวิ เรยี บโคง้ ทรงกลม ทรงกลม เปน็ รปู เรขาคณติ สามมติ ิทม่ี ีดา้ นข้างเป็นผวิ โคง้ เรยี บ และจุดทกุ จดุ บนผวิ โค้งอย่หู า่ งจากจุดคงท่ีจุด หนึ่งเปน็ ระยะเท่ากนั เรียกจดุ คงทวี่ า่ จดุ ศูนยก์ ลางของทรงกลม เรียกระยะท่เี ท่ากันวา่ รศั มขี องทรงกลม สว่ นตา่ งๆของทรงกลม การวดั ระยะทาง การวดั ระยะทาง หมายถึง การหาความยาวระหวา่ งจุดทีต่ อ้ งการ โดยใชเ้ ครื่องมือและวิธตี ่างๆกัน และ มหี น่วยความยาวท่เี ป็นมาตรฐาน สาหรับกาหนดขนาดของระยะ หรือเป็นการหาระยะทาง ระหว่างเส้นด่ิงของ

จุดทัง้ สองทีค่ วามสูงเดียวกัน ระยะท่ใี ช้วัดในการสารวจ มีลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงค์ 2 ประการคือ ตอ้ งเปน็ ระยะทางในแนวราบ และเป็นระยะในเสน้ ตรงการวัดระยะเพอื่ หาความยาว หรอื ระยะหา่ งของจุดตา่ งๆ วิธกี ารวัดระยะ การวัดระยะโดยทัว่ ไป แบง่ ได้ตามลกั ษณะและวธิ ีที่ใช้ในการวดั ระยะ 3 วิธี ดังนี้ 1. การวดั ระยะโดยวธิ ีทางตรง (Direct Measurement) การวัดระยะโดยวิธีทางตรง เป็นวิธีการวัดที่ ต้องมกี ารปฏบิ ตั เิ พื่อหาความยาวระหว่างจุดหรือตาแหน่งที่ต้องการจริงๆ เช่น การใช้โซ่หรือเทป และการนับ กา้ ววดั ระยะ 2. การวดั ระยะโดยวิธีทางออ้ ม (Indirect Measurement) การวดั ระยะโดยวิธีทางอ้อมเป็นวิธีการหา ระยะระหว่างจดุ ท่ตี ้องการโดยใชเ้ ครื่องมือชนดิ ต่างๆและใช้วิธีการคานวณเข้าช่วยเพื่อคานวณหาระยะแต่ไม่มี การปฏบิ ัติเพอ่ื ทาการวัดระยะนั้นๆโดยตรง การวัดระยะทางอ้อมมีหลายวิธี เช่น การใช้เคร่ืองมือสับเทนบาร์ (Subtense Bar) การทาสเตเดยี (Stadia) และการวัดระยะบนแผนที่โดยการคานวณตามมาตราส่วน 40 3. การวัดระยะด้วยเครือ่ งมืออเิ ล็กทรอนกิ ส์ (Electronic Distance Measurement หรอื EDM.) กจิ กรรมการเลน่ เลน่ ลอ้ วงกลม คาชี้แจง 1. ผูร้ บั บริการศึกษาใบความรู้สาหรับผูร้ ับบรกิ าร เรอื่ ง เล่นล้อวงกลม 2. ผรู้ บั บรกิ ารวิดีโอคลปิ ตีลกู ล้อ โดยให้ผ้รู ับบรกิ ารสงั เกตและอภิปรายร่วมกนั 3. แบง่ ผ้รู ับบริการออกเป็นกล่มุ ๆ ละ 4 – 8 คน รับวัสดอุ ปุ กรณ์ท่ีมีรปู เรขาคณิตแบบอนื่ ๆ เชน่ ทรง สีเ่ หลย่ี มมมุ ฉาก ทรงกระบอก และลองเลน่ เพื่อเปรียบเทียบกับวสั ดอุ ปุ กรณท์ ี่มรี ปู คลา้ ยรปู วงกลมว่ามีการ เคลื่อนทเี่ หมือนหรอื แตกตา่ งกันอย่างไร และสังเกตว่าวสั ดุน้นั ทามาจากอะไร 4. ผูจ้ ดั กิจกรรมและผู้รับบรกิ ารรว่ มกันกาหนดระยะทางของการแข่งขันและวธิ กี ารวัดระยะทาง โดย อภปิ รายว่า สถานท่ีท่ใี ช้ในการแขง่ ขันตอ้ งมลี ักษณะอย่างไร ระยะทางจากจุดเริ่มตน้ ไปถึงสถานท่ีเส้นชัยไกล เท่าใด มวี ธิ ีการวดั ระยะทางไดอ้ ย่างไร หรือควรจะใช้หนว่ ยวดั หรอื เครอ่ื งมอื อะไรในการวัดระยะทาง หลงั จากนน้ั ใหแ้ ต่ละกลมุ่ เรยี นรูร้ ว่ มกนั ในการ ออกแบบวางแผนการเล่นตีลอ้ วงกลมให้เขา้ เสน้ ชัยได้เร็วท่ีสุด จะทาการแข่งขันหาผู้ที่ตีลอ้ วงกลมเข้าเสน้ ชัยได้เร็วทส่ี ุดในระยะทางท่รี ว่ มกนั โดยใหผ้ รู้ บั บริการใชว้ สั ดุอุปกรณ์ ตา่ ง ๆ ท่ีได้รวบรวมกันมาและไดล้ องเลน่ ไปแลว้ 5. ผ้รู บั บรกิ ารแต่ละกลมุ่ ลองนาอปุ กรณท์ ่เี ตรยี มไว้มาทดสอบการเล่นในบรเิ วณทก่ี าหนดขึน้ ตาม วิธกี ารทไ่ี ดอ้ อกแบบไวอ้ ยา่ งอสิ ระ ควรกาหนดเวลาเท่าไร 6. ใหผ้ ู้รับบริการแตล่ ะกลมุ่ ช่วยกนั ระดมความคดิ และปรับปรุงวิธีการเล่นหรอื เปลย่ี นอปุ กรณ์ตาม ความคดิ ของแต่ละกลุ่ม ให้ผูร้ บั บรกิ ารจากแตล่ ะกลุ่มมาแข่งขันอีกรอบหน่ึง 7. เมือ่ เสรจ็ การแข่งขันแล้ว ให้ตัวแทนกลุ่มที่ชนะการแข่งขนั ออกมาแสดงอุปกรณแ์ ละบอกเล่าให้ เพ่อื นฟงั ในประเด็นตอ่ ไปน้ี - มีอปุ กรณอ์ ะไรบา้ งท่ีใช้ในการเล่นล้อวงกลม (แนวคาตอบ วงล้อและไมต้ ี) - ในการตี มีวิธีการอย่างไรจงึ สามารถตีลอ้ วงกลมใหเ้ ขา้ เสน้ ชัยได้เร็วทสี่ ุด (แนวคาตอบ ให้ตัวแทน

กลมุ่ สาธติ วธิ กี ารตีให้เพือ่ นด)ู บนั ทกึ ผลการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมตามขน้ั ตอนที่ 1 ถงึ ขน้ั ตอนที่ 7 โดยมรี ายละเอยี ดดงั นี้ 1. การยกตวั อยา่ งความรู้ท่ีนามาใช้ในการตลี กู ล้อวงกลม .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. (เฉลยแนวคาตอบ ความรู้ท่นี ามาใชใ้ นการตลี ูกลอ้ วงกลม เชน่ วัสดุอปุ กรณ์ท่มี รี ูปคล้ายรูปวงกลม สามารถเคลือ่ นท่ไี ดด้ )ี 2. การร่างแบบการเลน่ ลอ้ วงกลม พรอ้ มระบุวัสดุ อปุ กรณ์ท่ีใช้ในการเลน่ รวมทงั้ อธบิ ายรายละเอยี ดอนื่ ๆ ช่อื ชนิ้ งาน......................................................................................................... 3. บนั ทึกผลการทดสอบการเลน่ ล้อวงกลม ระดบั 2 เวลาที่ใช้ (วินาท)ี ครั้งที่ 1 2 3 เวลาเฉลี่ย (เฉลยแนวคาตอบ การทดสอบการเล่นลอ้ วงกลม ระดบั 2 ใชเ้ วลาเข้าเส้นชยั นาน)

4. บนั ทกึ ผลการทดสอบการเล่นลอ้ วงกลม ระดับ 3 เวลาท่ีใช้ (วินาท)ี คร้งั ที่ 1 2 3 เวลาเฉลี่ย (เฉลยแนวคาตอบ การทดสอบการเลน่ ลอ้ วงกลม ระดบั 3 ใชเ้ วลาเข้าเสน้ ชยั ไมน่ าน) ครั้งท่ี 1 …….… วินาที ครั้งที่ 2 ………. วินาที คร้ังที่ 3 ………. วินาที 5. อธบิ ายการปรบั ปรุงการเลน่ ลอ้ วงกลม (กรณีที่ผลการทดสอบไมบ่ รรลุผลตามทต่ี ้องการหรอื มกี ารปรับปรุง ชิน้ งาน) .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. (เฉลยแนวคาตอบ การปรับปรงุ การเล่นลอ้ วงกลม กรณที ่ผี ลการทดสอบไมบ่ รรลุผลตามทตี่ ้องการ หรือมีการปรบั ปรงุ ช้ินงาน) คือ คร้ังที่ 1 ……………………………….……………………………….……………………………….……………………………. ครั้งที่ 2 ……………………………….……………………………….……………………………….………………………………. คร้งั ที่ 3 ……………………………….……………………………….……………………………….………………………………. 6. บันทกึ ผลการแข่งขนั ของกลุม่ ตนเอง รายการ ผลการแข่งขนั เวลาท่ีใช้ ลาดบั ที่ได้ (เฉลยแนวคาตอบ ผลการแขง่ ขันของกลมุ่ ทัง้ 3 คร้งั ใช้เวลาเฉล่ียประมาณ …………..วินาท)ี กจิ กรรมการระบปุ ญั หาและเงอื่ นไขจากสถานการณ์ คาช้ีแจง 1. แบง่ ผู้รบั บรกิ ารออกเปน็ กลุ่ม ๆ ละ 5 - 10 คน 2. ให้แต่ละกล่มุ ตามขอ้ 1 โดยดาเนินการระบุปญั หาและเงอื่ นไขจากสถานการณ์ทก่ี าหนดข้างล่าง

สถานการณท์ ก่ี าหนด ล้อวงกลมหรอื ตลี ูกลอ้ เปน็ การละเล่นพืน้ บา้ นของไทย อุปกรณใ์ นการเล่นประกอบไปด้วยวงล้อและ ไมต้ ที ที่ าจากไมไ้ ผ่ ล้อวงกลมมวี ธิ ีการเลน่ โดยการออกแรงใชไ้ มต้ ีหรือผลกั ท่ีขอบของวงล้อ ทาใหว้ งลอ้ เคล่อื นท่ี เราสามารถนาวสั ดุอุปกรณ์อ่นื ๆ ท่เี หมาะสมมาใชใ้ นการเล่นล้อวงกลมแทนวัสดุทที่ าจากไม้ไผ่ ผลการระบปุ ัญหาและเงอ่ื นไข จากสถานการณท์ ี่กาหนด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. (เฉลยแนวคาตอบ) ปญั หาและเงอ่ื นไข จากสถานการณ์ที่กาหนด คอื ล้อวงกลมหรือตลี ูกลอ้ เปน็ การละเล่นพน้ื บ้านของ ไทย อุปกรณใ์ นการเล่นประกอบไปดว้ ยวงล้อและไมต้ ที ี่ทาจากไม้ไผ่ ล้อวงกลมมวี ิธีการเล่นโดยการออกแรงใช้ ไม้ตีหรือผลักทข่ี อบของวงล้อ ทาใหว้ งลอ้ เคลอื่ นท่ี เราสามารถนาวสั ดอุ ปุ กรณอ์ ื่นๆ ที่เหมาะสมมาใช้ในการเล่น ลอ้ วงกลมแทนวสั ดุที่ทาจากไมไ้ ผ่ กจิ กรรมการนาสงิ่ ทไ่ี ดเ้ รยี นรไู้ ปปฏบิ ัตแิ ละประยกุ ตใ์ ช้ คาช้ีแจง ใหผ้ ูร้ ับบริการแต่ละคน ตอบคาถามในประเดน็ “ท่านจะนาความรู้ เร่ือง เลน่ ลอ้ วงกลม ไปปฏิบตั ิและประยุกต์ใช้ในชวี ติ ประจาวนั อยา่ งไร” ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เฉลยแนวคาตอบ การนาความรู้ เร่อื ง เล่นล้อวงกลม ไปปฏิบัติและประยุกตใ์ ช้ในชวี ิตประจาวันได้ดังนี้ เปน็ กจิ กรรมที่นาการละเล่นพ้นื บา้ นของไทยมาประยกุ ต์ใช้ เพ่อื ให้ผู้เรยี น ได้เรียนรู้ สงั เกต และ จาแนกประเภทของอุปกรณ์ และของเลน่ ชนิดตา่ งๆ รวมถึงบอกขนาดเป็นความยาว เปรียบเทียบการออกแรง กบั วตั ถุประเภทตา่ งๆเพื่อให้ล้อวงกลมเคลอื่ นที่ตามที่ตอ้ งการ กจิ กรรมทดสอบหลงั เรยี น เรอื่ ง เลน่ ลอ้ วงกลม ให้ผรู้ ับบรกิ ารทาแบบทดสอบหลงั เรียนเรือ่ งไสก้ รอกอรอ่ ยดี มีประโยชน์ ซงึ่ มีข้อสอบทงั้ หมดจานวน 5 ขอ้ (เมื่อผูร้ ับบริการทาแบบทดสอบเสร็จเรยี บรอ้ ยแลว้ ผู้รบั บรกิ ารสามารถตรวจคาตอบได้ตามเฉลยคาตอบ ท้ายกจิ กรรม)

แบบทดสอบหลงั เรยี น คะแนนที่ได้…………คะแนน เรอ่ื ง เลน่ ลอ้ วงกลม คะแนนเต็ม 5 คะแนน คาชีแ้ จง 1. ให้ผ้รู ับบรกิ ารกาเครื่องหมาย X (กากบาท) หน้าข้อที่ถกู ตอ้ งเพียงข้อเดียว 2. แบบทดสอบน้ีมขี ้อสอบจานวน 5 ข้อๆ ละ 1 คะแนน 3. เมือ่ ผู้รบั บรกิ ารทาแบบทดสอบเสรจ็ เรยี บร้อยแล้ว ผ้รู ับบรกิ ารสามารถตรวจคาตอบไดต้ ามเฉลย คาตอบท้ายกิจกรรม 1. ทดลองใชม้ ือปดั ลูกบอลท่อี ยนู่ ิ่ง ผลจะเป็นอยา่ งไร ก. ลูกบอลแตก ข. ลูกบอลเคลือ่ นท่ี ค. ไมเ่ กิดการเปลยี่ นแปลง ง. ถกู ทกุ ขอ้ 2. กจิ กรรมในข้อใดที่เราตอ้ งออกแรงมากท่สี ุด ก. เดนิ ข. นอน ค. ยนื ง. นง่ั 3. ระยะทางจากโรงจอดรถถึงตวั บ้าน ก. เมตร ข. เซนติเมตร ค. กโิ ลเมตร ง. ถกู ทกุ ขอ้ 4. ผ่าครึ่งกลางทรงกลม จะมหี น้าตัดเปน็ รปู ใด ก. วงรี ข. วงกลม ค. สเี หลีย่ ม ง. ถูกทกุ ข้อ 5. ขอ้ ใดเป็นหนว่ ยวดั ความยาวทั้งหมด ก. เมตร กโิ ลเมตร กรัม ข. มลิ ลิเมตร เซนตเิ มตร กรมั ค. เซนตเิ มตร เมตร มิลลเิ มตร ง. เมตร มิลลิเมตร กรัม

กจิ กรรมการประเมนิ ความพงึ พอใจของผรู้ บั บรกิ ารกจิ กรรมการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ดา้ นสะเตม็ ศกึ ษา (STEM EDUCATION) คาช้แี จง ให้ผูร้ บั บรกิ ารทาแบบประเมนิ ความพงึ พอใจของผรู้ ับบริการกิจกรรมการศกึ ษาตามอธั ยาศัย ด้านสะ เตม็ ศกึ ษา (STEM EDUCATION) แบบประเมนิ ความพงึ พอใจของผรู้ บั บรกิ าร กจิ กรรมการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ดา้ นสะเตม็ ศกึ ษา (STEM EDUCATION) ชอื่ -สกลุ ผรู้ ับบรกิ าร......................................................................................... ชื่อฐานการเรยี นรู.้ .......................................................ชื่อ – สกลุ ผู้จัดกจิ กรรม................................................... วันท.่ี ...........เดอื น...........................พ.ศ................... เวลา..................น. ความพงึ พอใจท่มี ตี อ่ การจัดกิจกรรม ประเดน็ ระดบั ความพงึ พอใจ 54321 1. กิจกรรมตรงตามความถนดั และต้องการของผูร้ บั บรกิ าร 2. ข้ันตอนการทากจิ กรรมมคี วามชดั เจน 3. ส่ือ/วัสดุ/อปุ กรณท์ ีใ่ ชท้ ากิจกรรมมีความเหมาะสม 4. ระยะเวลาทใ่ี ชใ้ นการทากิจกรรมมีความเหมาะสม 5. ความรทู้ ีไ่ ดร้ ับสามารถนาไปประยุกตใ์ ชใ้ นชีวิตจรงิ ได้ 6. ผรู้ บั ริการมีความสุข/สนกุ ในการทากจิ กรรม ความพึงพอใจในภาพรวมตอ่ การจดั กิจกรรม ระดบั 5 หมายถงึ ระดับ 4 หมายถึง ระดับ 3 หมายถงึ ระดับ 2 หมายถงึ ระดบั 1 หมายถึง พงึ พอใจมากทส่ี ุด พงึ พอใจมาก พึงพอใจปานกลาง พงึ พอใจน้อย พงึ พอใจนอ้ ยทีส่ ุด ความรู้ประสบการณท์ ไ่ี ด้รับ ความคิดเห็นเพมิ่ เตมิ .......................................................................... ......................................................................... .......................................................................... ......................................................................... .......................................................................... ......................................................................... .......................................................................... ......................................................................... .......................................................................... ......................................................................... .......................................................................... ......................................................................... .......................................................................... ......................................................................... .......................................................................... .........................................................................

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น เรอ่ื งเลน่ ลอ้ วงกลม 1. ข. ลกู บอลเคลื่อนท่ี 2. ก. เดิน 3. ก. เมตร 4. ข. วงกลม 5. ค. เซนติเมตร เมตร มิลลิเมตร เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น เรอื่ งเลน่ ลอ้ วงกลม 1. ข. ลูกบอลเคลอ่ื นที่ 2. ก. เดนิ 3. ก. เมตร 4. ข. วงกลม 5. ค. เซนติเมตร เมตร มิลลิเมตร