ใบงานที่4-G4-Sec-2

โครงการจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละการอนรุ ักษ์สงิ่ แวดลอ้ ม เรื่อง โครงการส่งเสรมิ และพฒั นาศักยภาพชมุ ชน เพอื่ การบริหารจัดการทรพั ยากรธรรมชาติ และสิง่ แวดลอ้ ม ทอ้ งถน่ิ ตามแนวพระราชด้าริ อ่างเกบ็ น้าหว้ ยยาง – ห้วยโท อัน เนือ่ งมาจากพระราชด้าริ ตา้ บลเหลา่ โพน คอ้ อา้ เภอโคกศรสี พุ รรณ จงั หวดั สกลนคร ประจา้ ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑ จัดทาโดย นกั ศึกษาคณะวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลตะวนั ออก วทิ ยาเขตบางพระ กลุ่ม 4 Sec 2 วิชาวทิ ยาศาสตรแ์ ละสงิ่ แวดลอ้ ม (0032001-2) รายงานวชิ าวิทยาศาสตร์และสิ่งแวดล้อม (0032001-2) ภาคเรยี นท่ี 1 พ.ศ. 2563 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี คณะวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีราชมงคลตะวนั ออก วิทยาเขต บางพระ

คำนำ รายงานสรปุ ผลการดาเนินโครงการ โครงการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพชุมชน เพอ่ื การบรหิ ารจัดการทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อม ทอ้ งถนิ่ ตามแนวพระราชด้า ริ อ่างเก็บน้าห้วยยาง – ห้วยโท อันเนื่องมาจากพระราชด้าริ ต้าบลเหล่าโพน ค้อ อ้าเภ อโคกศรีสุพรรณ จงั หวัดสกลนคร ประจ้าปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑เพื่อเปน็ ประโยชน์ ต่อผู้ศึกษาและเป็นแนวทางการดาเนินโครงการในครั้งต่อไป ในนามนักศึกษาคณะ วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออกซึ่งมีบทบาท ในการนาเสนอการทาโครงการ เพื่อให้นักศึกษา หรือผู้ที่สนใจได้ศึกษาค้นคว้าและหา ข้อมูลเกย่ี วกบั โครงการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและการอนุรกั ษ์สง่ิ แวดล้อม

สำรบัญ หน้ำ 1 ส่วนที่ 1 ส่วนนา 1 หลกั การและเหตผุ ล 2 ทม่ี าของโครงการ 2 ลักษณะโครงการ 3 วัตถปุ ระสงค์ 5 5 ส่วนท่ี 2 วธิ ดี าเนนิ การ 9 ขน้ั ตอนการดา้ เนินการ 12 การบรหิ ารจดั การพื้นทโ่ี ดยชุมชนมสี ่วนรว่ ม 15 การส่งเสริมการพฒั นาเพ่ือยกระดบั คณุ ภาพชีวติ การตดิ ตามประเมนิ ผล 16 ประโยชน์ทคี่ าดวา่ จะไดร้ บั

1 สว่ นที่ 1 สว่ นนำ 1. หลักกำรและเหตผุ ล กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม ส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการ จัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทั้งด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม เช่น ขยะ น้าเสยี มลพิษ และการจดั การ ทรัพยากรธรรมชาติ เช่น น้าผิวดนิ น้าบาดาล ทรัพยากร ธรณี ทรัพยากรชายฝั่ง ทรัพยากรปุาไม้ ซึ่งการจัดการ ทรัพยากรป่าไม้ให้คงความอุดม สมบรูณ์ ในรูปแบบของ “ป่าชุมชน” เป็นการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน การดูแลและรักษาป่าเพื่อฟื้นฟูสภาพแวดล้อม บรรเทาสภาวะการ เปลี่ยนแปลงสภาพ ภูมิอากาศของโลก รวมทั้งการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากความ หลากหลายทางชวี ภาพอย่างยงั่ ยืน และตรง ตามวตั ถุประสงคข์ องยทุ ธศาสตร์ ดังนี้ 1.เพอื่ อนรุ ักษ์และฟ้ืนฟทู รัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มใหเ้ พียงพอตอ่ การรักษาสมดลุ ของระบบนิเวศและเป็นฐานทมี่ ่ันคงของการพฒั นาประเทศ 2.เพอื่ ขับเคล่อื นการผลติ และบริโภคของประเทศไปสกู่ ารเป็นสงั คม คารบ์ อนต้่าท่ีเป็นมิตรกบั สิง่ แวดล้อม 3.เพอ่ื สร้างภูมคิ มุ้ กันและเตรยี มความพรอ้ มในการรองรับและปรบั ตวั ตอ่ ผลกระทบจากการ เปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศและประเดน็ ด้าน สิง่ แวดลอ้ มโลก 4.เพ่ือพฒั นาประสิทธภิ าพการบริหารจัดการและสรา้ งสงั คมและชมุ ชนท่ี อย่รู ว่ มกนั กับ ธรรมชาตอิ ยา่ งเกอ้ื กลู

2 5.เพ่อื สร้างความเป็นธรรมในการเขา้ ถงึ และใชป้ ระโยชน์ ทรพั ยากรธรรมชาติและมกี าร คุ้มครองรักษาผลประโยชน์ของประเทศจาก ขอ้ ตกลงและพันธกรณีระหว่างประเทศ 2. ท่มี ำของโครงกำร พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ เดช บรมนาถบพติ ร รัชกาลท่ี ๙ ได้ พระราชทาน พระราชดา้ ริ เกี่ยวกับงานชลประทาน เมอ่ื วนั ที่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๒๘ เกีย่ วกับการวางโครงการและกอ่ สรา้ ง แหลง่ นา้ ขนาดเลก็ ตามสาขาลา้ น้าตา่ งๆ ก่อน ไหลลงสู่หนองหาร เพอ่ื จดั หาน้าให้แกพ่ น้ื ท่ีเพราะปลกู ของ หมบู่ ้านต่างๆ ในเขตอ้าเภ อเมอื งสกลนคร ใหส้ ามารถเพราะปลกู ได้ทั้งฤดแู ล้งและฤดฝู น พรอ้ มทงั้ ส้าหรับการ อปุ โภคบรโิ ภคตลอดปดี ว้ ย จงึ ได้พระราชทานพระราชดา้ ริให้กรมชลประทาน สา้ รวจ เพอ่ื กอ่ สรา้ งแหลง่ กักเก็บ น้าในพื้นที่ กรมชลประทานจงึ สา้ รวจและก่อสรา้ งอ่างเก็บ น้าห้วยยาง – ห้วยโท อนั เน่อื งมาจากพระราชดา้ ริ ตา้ บล เหลา่ โพนคอ้ อา้ เภอโคกศรี สุพรรณ จังหวัดสกลนคร เพ่อื สนองแนวพระราชดา้ ริ และประชาชนไดใ้ ชน้ า้ เพื่อการ อุปโภคและบรโิ ภคไดต้ ลอดทัง้ ปี 3. ลกั ษณะโครงกำร การสนับสนุนให้ชุมชน ชาวบ้านในพื้นที่โครงการพระราชด้าริมีความรู้ความ เข้าใจการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในชุมชน ทั้งด้านการจัดการขยะ น้าเสีย การน้าของเสียกลับมาใช้ประโยชน์ ใหม่ การเกษตรปลอดสารพิษ และส่งเสริม ใหด้ ูแลรักษาปุาครอบครวั ปา่ ชุมชน และปา่ ตน้ น้า โดยด้าเนินการ ส่งเสริม คนอยูก่ บั ปาุ ตามแนวทางพระราชด้าริด้วยการอนุรักษ์ ฟื้นฟูปุา สนับสนุนการจัดท้าเกษตรอินทรีย์ สนับสนุนการท้าป๋ยุ หมักปุย๋ น้าไว้ใช้ ท้ังในชุมชน และโรงเรยี น ผลติ พืชผกั ปลอดสารเคมี ลดการบุกรุกพื้นที่ปุา สามารถอยู่ร่วมกับป่าได้ ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการใช้

3 ประโยชน์ ดูแลรักษาป่าร่วมกัน และจัดตั้งเครือข่าย อาสาสมัครพิทักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหมู่บ้าน หรือ ทสม. (ภาคประชาชน) ขึ้นในพื้นท่ี เพื่อให้ เปน็ ก้าลงั สา้ คญั ในการพัฒนาคณุ ภาพชวี ิตของประชาชนให้มคี วามเป็นอยู่ท่ีดีขึ้น อยา่ งยั่งยนื ตอ่ ไป 4. วตั ถปุ ระสงค์ 4.1 เพื่อน้อมร้าลึกถึงพระมาหากรุณาธิคุณ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลเดช บรม นาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ พระบรมราชินีนาถ ที่พระองค์ทรงประกอบพระราชกรณีย กิจทางด้าน ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม 4.2 เพื่อพัฒนางานด้านการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พื้นที่โดยน้อมน้าแนว พระราชด้าริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาเป็นกรอบและ แนวทางในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ สิง่ แวดลอ้ ม 4.3 เพื่อเพิ่มศักยภาพงานด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ชุมชน ด้วยการอนุรักษ์ และฟ้ืนฟทู รัพยากรปาุ ไม้ การเพิ่มแหล่งความมัน่ คงทางอาหาร และความหลากหลายทางชวี ภาพให้แกช่ ุมชนโดย ใหช้ มุ ชนสามารถดา้ รงวิถีชีวิตร่วมกับ ดนิ น้า ป่าไมแ้ ละระบบนิเวศได้อยา่ งย่ังยืน 4.4 เพื่อพัฒนาพื้นที่ด้าเนินงานให้เกิดเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านการบริหารจัดการ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ ส่งิ แวดลอ้ มในระดับพ้ืนท่ี 5. เหตผุ ลความจา้ เป็นในการดา้ เนนิ โครงการ ปัจจุบัน ชุมชนบ้านห้วยยาง เป็นชุมชนหนาแน่น มีทั้งตลาดชุมชน บ้านเรือน หนาแนน่ ปลูกใกล้ชิดกัน ท้าใหเ้ กดิ ปัญหาการท้งิ ขยะในทส่ี าธารณะ และนา้ เสียชุมชนสง่ ผลกระทบต่อชุมชน ตลอดจนสภาพปุาชุมชน รอบอ่างเก็บน้าห้วยยาง – ห้วยโท อัน

4 เนื่องมาจากพระราชด้าริเส่ือมโทรมลงมาก สาเหตุจากปัญหาการเก็บหา ของปุาเกินกา้ ลังผลิตของปุาชุมชน การขุดเอาต้นพันธุ์จากปุาไปปลูกที่บ้าน ปัญหาไฟไหม้ปุา ปัญหา การลักลอบ ตัดไม้ ปัญหาการบุกรุกปุาชุมชน และปัญหาทรัพยากรดินเสื่อมโทรม ตลอดจนการขาดกล้าพันธุ์ไม้เศรษฐกิจ ปัญหาเหล่านี้หากปล่อยทิ้งไว้ไม่ได้การแก้ไข ผืนปาุ ชุมชนต้องหมดสภาพความเป็นปาุ ไมแ้ ละชุมชนจะสญู เสีย แหล่งมั่นคงทางอาหาร ท่ีสา้ คญั ย่ิง

5 ส่วนที่ 2 วิธีดำเนนิ กำร 6. ข้นั ตอนการดา้ เนนิ การ กิจกรรมโดยละเอยี ด ขั้นที่ 1 การเตรียมความพรอ้ ม 6.1 จัดประชุมหารือ โดยเชิญผู้เกี่ยวข้อง รอบอ่างเก็บน้าห้วยยาง – ห้วยโท อัน เนื่องมาจาก พระราชด้าริเพื่อวางแผนเตรียมการด้าเนินงานขับเคลื่อนกิจกรรมตาม แผนงานโครงการ จ้านวน 1 ครั้ง วันท่ี 13 มนี าคม 2561 สา้ นกั งานทรพั ยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอ้ มจังหวัดสกลนคร ได้ จัดประชุมวางแผนเตรียมการด้าเนินงานขับเคลือ่ น กิจกรรมตามแผนงานโครงการพัฒนาและเพิ่มศักยภาพชุมชน ตามแนวพระราชด้าริ เพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมท้องถิ่น อ่างเก็บน้าห้วยยาง- ห้วยโท อันเนื่องมาจากพระราชด้าริ ต้าบลเหล่าโพนค้อ อ้าเภอโคกศรีสุพรรณ จังหวัด สกลนคร โดยมีองค์การบริหารส่วน ต้าบลเหล่าโพนค้อ โรงเรียนบ้านห้วยยาง ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๖ และ หมู่ที่ ๙ จ้านวน ๒๐ คน เข้าร่วมประชุมเพื่อ วางแผนพัฒนา ศักยภาพงานด้านการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้เกิดเป็น ศูนยเ์ รยี นรู้ ดา้ นการบริหารจดั การทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม โดยนอ้ มน้าแนว ทางพระราชด้าริของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลเดช บรมนาถบพิตร รชั กาลที่ ๙ เร่ือง เข้าใจ เขา้ ถึง พฒั นา และ แนวทางการจดั การสิ่งแวดล้อมชมุ ชน ตาม ศาสตร์พระราชามาปฏิบัติให้เป็นรูปธรรมในพื้นท่ีปุาชุมชน เพื่อให้ เกิดความมั่นคงทาง อาหารแกช่ มุ ชน และเกดิ ความยง่ั ยนื ของทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ ม ตอ่ ไป

6 6.2 จัดฝึกอบรมชาวบ้าน ชุมชนในพื้นที่โครงการพระราชด้าริให้มีความรู้ความ เข้าใจการ จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในชุมชน ทั้งด้านการจัดการขยะ น้าเสยี การนา้ ของเสยี กลับมา ใช้ประโยชนใ์ หม่ การเกษตรปลอดสารพษิ การดแู ลรกั ษา ปุาครอบครัว ปุาชุมชน และปุาต้นน้า ด้วยใช้ หลักสูตร พัฒนาเครือข่ายอาสาสมัคร พิทักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทสม.) เพื่อการบริหาร จัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในระดับพื้นท่ี” มาเป็นแนวทางการถ่ายทอดองค์ ความรู้ด้าน การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตามแนวศาสตร์ พระราชา และจดั ตงั้ เป็น อาสาสมัครพทิ ักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมหมู่บ้าน (ทสม.) ภาคประชาชน เพื่อสร้างเครือข่าย การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดล้อมในพ้นื ท่ี โดยมีฐานการเรียนรู้ด้านทรพั ยากรธรรม ชาติ ไดแ้ ก่ การจัดการดิน น้า ปุาไม้ ปุาชุมชน การปลูกปุา การเพาะพันธุ์กล้าไม้ และความหลากหลายทาง ชีวภาพ เป็นต้น ด้านสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การจัดการขยะมูลฝอย หลักการ 3R ธนาคาร ขยะรีไซเคลิ ใน โรงเรยี นหรือชมุ ชน เปน็ ตน้ จา้ นวน 40 คน เวลา 2 คนื 3 วนั 1.นายสมชัย คล้ายทับทมิ ปลดั จังหวัดสกลนคร เป็นประธานเปดิ การฝึกอบรม และนาย จักรชัย ชุมจิตต์ ผู้อ้านวยการส้านักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด สกลนคร กลา่ วรายงาน

7 2. วันที่ 30 เมษายน 2561 “เข้าใจ”เป็นการให้ความรู้ภาควิชาการ โดยวิทยากร หลากหลายแห่ง 3. วันที่ 1 พฤษภาคม 2561 เป็นการให้ความรู้ภาควิชาการและฝึกปฏิบตั ิสาธิต ๗ ฐาน การเรียนรู้ ตามแนวทาง ศาสตรพ์ ระราชา ดิน น้า ปุา คน

8 4. วันที่ 2 พฤษภาคม 2561 เป็นการให้ความรู้ภาควิชาการและฝึกปฏิบัติแบบทุกคนมี สว่ นรว่ ม และกิจกรรม จติ อาสาเพ่ือพฒั นาจิตใจ 5. วันที่ 2 พฤษภาคม 2561 จัดตั้งเครือข่ายอาสาสมคั รพิทกั ษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมหมู่บ้าน (ทสม.) พิธีมอบเกียรติบัตร และปิดการฝึกอบรม โดยนายเอกภาพ โสภณ นายอ้าเภอโคกศรีสพุ รรณ

9 ข้ันที่ 2 การบริหารจัดการพนื้ ท่โี ดยชมุ ชนมสี ว่ นร่วม 6.3 การตั้งองค์กร ก้าหนดกฎ กติกา และการสรา้ งเครือข่ายภาคประชาชน โดย หลักการมสี ว่ น ร่วมของชมุ ชนและภาคส่วนตา่ งๆ รอบอา่ งเก็บน้าหว้ ยยาง – หว้ ยโท อนั เนื่องมาจากพระราชด้าริโดยหลักการมี ส่วนร่วมของชุมชนและภาคส่วนต่างๆ ด้วยการ จัดตั้ง คณะกรรมการ ทสม. ให้เป็นองค์กรหลัก ที่เกิดจากการ เลือกตั้งโดยประชาคม หม่บู ้าน มีบทบาทหนา้ ทใ่ี นการตดิ ตามตรวจสอบและแจ้งเตอื นภยั ธรรมชาตขิ องหมู่บ้าน ก้าหนดกติกาในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยเวที ประชาคมให้ความเห็นชอบ เช่น การก้าหนดกติกาการใช้ประโยชน์ปุาชุมชน การ อนุรักษ์ฟื้นฟูดิน น้า ป่า การจัดการขยะชมุ ชน คัดแยกขยะ ครัวเรือน การทิง้ และกา้ จดั ขยะ การจดั การน้าเสยี ชุมชน เป็นตน้ นอกจากน้ี คณะกรรมการ ทสม. และผู้แทน จาก เครือข่ายอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จะท้าการคัดเลือกอาสาสมัคร ทสม. เพื่อดูแล ตรวจสอบและเป็นกลไกประสานงานของคณะกรรมการด้วย วันที่ 4 สิงหาคม 2561 ส้านักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดสกลนคร ได้ จัด ประชุมชาวบ้าน ชุมชน ประกอบด้วย ผู้ใหญ่บ้าน กรรมการชุมชน แกนน้าชุมชน เพ่ือ คัดเลอื กคณะกรรมการ อาสาสมัครทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ มหมูบ่ ้าน (ทสม.) ประจ้าหมู่บ้าน เพื่อท้าหน้าที่เป็นแกนน้าผู้ดูแล รักษาทรัพยากรธรรมชาติและ ส่ิงแวดล้อมในชมุ ชน ดังนี้ 1. นายสาคร ยางธิสาร รองประธาน สภา อบต. ประธาน ทสม.บา้ นห้วยยาง 2. นาพายัพ โตะ๊ ชาลี ผใู้ หญบ่ า้ น ม.๖ คณะท้างาน และสมาชิก ทสม. 3. นายทวีชยั ยางธิสาร ผ้ใู หญ่บา้ น ม.๖ คณะทา้ งาน และสมาชกิ ทสม. 4. นางสุนนั ท์ หลวงศรี ผู้อา้ นวยการโรงเรียน คณะท้างาน และสมาชิก ทสม. 5. นางอรณุ รัตน์ ยางธิสาร คณะทา้ งาน และสมาชิก ทสม.

10 6. นางกาบแก้ว ลา้ ภา คณะทา้ งาน และสมาชิก ทสม. 7. นายบรรจง ลา้ ภา คณะท้างาน และสมาชิก ทสม. 8. นายพีระ ยางธิสาร คณะทา้ งาน และสมาชกิ ทสม. 6.4 กิจกรรมการสรา้ งความเขม้ แขง็ ของชาวบ้านและชุมชน หรือ ทสม. ใหม้ ีส่วน ร่วมในการด้าเนิน กิจกรรมต่างๆ ตามแนวพระราชด้าริเพื่อจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การจัดการขยะในระดับ ครัวเรือน ระดับชุมชน และการจัดการ นา้ เสีย สารพษิ ทางการเกษตร เปน็ ต้น

11 ระหว่างวันที่ 20 กันยายน 2561 ส้านักงานงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จงั หวดั จัด ใหค้ วามรูก้ ารจัดการขยะและน้ามาใชป้ ระโยชน์ และลงมอื ปฏิบัติการท้าปุ๋ย ท้าน้าหมักชีวภาพ ท้าจุลินทรีย์ สังเคราะห์ ไว้ใช้เองในครัวเรือและใช้ทดแทนสารเคมี ในระบบเพาะกล้าไม้ณ ศาลากลางบา้ นห้วยยาง

12 ขั้นที่ 3 การส่งเสริมการพัฒนาเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต การส่งเสริมอาชีพให้แก่ ราษฎร รอบอ่างเก็บน้าห้วยยาง – ห้วยโท อันเนื่องมาจากพระราชด้าริให้ สอดคล้องกับ ธรรมชาติ วิถีชุมชน ตามโครงการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง และจัดตั้งศูนย์ ธนาคาร ไม้ผลและไม้หายาก 1 แห่ง มีหลักการส้าคัญ คือ ปลูกปุา พัฒนาแหล่งอาหาร เพื่อหยุดยั้งการท้าลายป่า ให้ ประชาชนเป็นผู้สร้างปุาและดูแลรักษาปุาอย่างมีส่วนร่วม และใหเ้ กิดความม่ันคงในการอยู่อาศัย ท้ากินในเขต ป่า โดยยึดหลักการใหป้ ระชาชนเป็น ศูนย์กลางในการพัฒนา และรฐั มหี น้าท่ีสนับสนุน สง่ เสรมิ ให้ราษฎร สามารถพึ่งตนเองได้ และเข้าถึงการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอย่างสมดุลและยั่งยืน โดยผ่าน กิจกรรม การใช้ประโยชนจ์ ากพนื้ ท่ีปา่ ไมอ้ ย่างย่งั ยนื 6.5 ส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวบ้านและคนในชุมชน ที่มีความรู้ ความสนสนใจ กิจกรรมการปลูกปุา เศรษฐกิจในปุายางพารา ตามแนวทางการปลูกไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง โดยแนะน้าให้ปลูกไม้ผลกินไม้ ไม้ ใช้สอย และไม้ที่สามารถขายได้ เช่น ไม้ผลทุกชนิด ไม้ไผ่ กล้วย ไม้ยางนา ตะเคียน พยูง หรือไม้ยืนต้นอื่นๆ วันที่ 21 กันยายน 2561 ส้านักงานงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด น้าผู้แทน ชุมชน ชาวบ้านที่สนใจ ครู นกั เรยี น จ้านวน 100 คน ศึกษาดงู านการการปลกู ไม้ 3 อยา่ ง ประโยชน์ 4 อย่าง การ ท้าโคก หนอง นา บ้าน โมเดล ณ ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ “คน ฮกั ถ่นิ ”ต.บงใต้ อ.สว่างแดนดนิ จ.สกลนคร เพอื่ จะ ไดน้ ้ามาปรับใชใ้ นพนื้ ท่ีของตน

13 วันที่ 1-15 กรกฏาคม 2561 ส้านักงานงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จังหวัด ร่วมกับ โรงเรียนบ้านห้วยยาง จัดกิจกรรมปลูกต้นไม้เพื่อเพิ่มความมั่นคงทาง อาหาร ตามแนวทางการปลูกไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง ณ สวนเกษตรพอเพียง ภายในโรงเรียน เนอ้ื ที่ 3 ไร่

14 วันที่ 9-10 สิงหาคม 2561 ส้านักงานงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จังหวัด ร่วมกับ โรงเรียนบ้าน ห้วยยาง จัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้โรงเรียนปลอดขยะ (Zero waste school) ด้านการจัดการขยะ น้าเสีย สิ่งแวดล้อมในโรงเรียน และตลอด ระยะเวลา เดือนมถิ ุนายน-กันยายน 2561 ได้ลงพื้นทพี่ าโรงเรยี นจัดท้าฐาน กจิ กรรมเพื่อ การเรยี นรู้ดา้ นการจดั การขยะ (Zero waste school) สเู่ ศรษฐกิจพอเพียงอยา่ งต่อเน่ือง สม่้าเสมอ เพื่อ สร้างวินัยและพัฒนาให้เป็นโรงเรียนต้นแบบด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม ตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 6.6 จัดตั้งจัดตั้งศูนย์ธนาคารไม้ผลและไม้หายาก 1 แห่ง เพื่อเก็บรวบร่วมเมล็ด พนั ธ์ไุ มท้ ้องถิ่นหายากที่อาจ สูญพนั ธุ์ และไวแ้ จกจ่าย หยบิ ยมื แก่สมาชิก จา้ นวน 1 แห่ง

15 ขนั้ ที่ 4 การติดตามประเมนิ ผล 6.7 ส้านักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดสกลนคร มอบหมายให้ เจ้าหน้าที่ ผู้รับผิดชอบโครงการ คือ นายสายชล เหล่าภักดี นักวิชาการสิ่งแวดล้อมช้า นาญการ ลงพื้นที่ติดตามงานใน ชุมชนและโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง โดยมีการบูรณาการ กิจกรรมร่วมกับหน่วยงานภาครัฐอื่นๆ เช่น สนับสนุนให้ โรงเรียนส่งผลงานประกวด โรงเรียนปลอดขยะ (Zero waste school) ได้รับรางวัลชนะเลิศ ระดับจังหวัด และ ระดับภาค สสภ.9 เป็นตัวแทนประกวดระดับประเทศ นอกจากนี้ ส้านักงาน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จังหวัดสกลนคร ได้ประสานงานและสนับสนุนให้ผู้ น้าชุมชนและองค์การบริการส่วนต้าบลห้วยยาง เสนอ โครงการขอรับการสนับสนุน งบประมาณจากส้านักงานส่งเสริมสนับสนุนสุขภาพ (สสส.) เพื่อจัดการด้านขยะ ชุมชน ไดร้ ับงบประมาณ 50,000 บาท

16 7. ประโยชน์ทคี่ าดว่าจะไดร้ บั 7.1 พื้นที่ปุาต้นน้าที่เสื่อมโทรม เนื้อที่ 5 ไร่ ได้รับการฟื้นฟูให้กลับคืนความ สมบรณู ์ สามารถเป็นแหลง่ น้าตน้ ทุนของอ่างไดย้ าวนานตลอดท้งั ปี 7.2 ปุาไม้ชุมชน 5 ไร่ช่วยรักษาอ่างเก็บน้าไม่ให้ตื้นเขิน ปุาชะลอน้าดักตะกอน สว่ นเกิน 7.3 ผู้บริหาร เจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และผู้น้าชุมชน ครู นักเรียน จ้านวนกว่า 4๐๐ คน มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับเทคนิคแนวทางการปลกู ปุา ท้าแนว กันไฟ ท้าฝาย เพื่อบริหารจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในท้องถิ่นของ ตนเอง 7.4 ครัวเรือนต้นแบบ 10 แห่ง และคนชุมชนในพื้นที่มีความพึงพอใจในการ อนุรักษ์ฟนื้ ฟแู ละใชป้ ระโยชน์ ทรัพยากรปุาไม้อย่างยั่งยนื 7.5 คนในชมุ ชน ไมน่ ้อยกว่า 100 คน มศี ักยภาพในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และ ส่งิ แวดล้อมได้อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ 7.6 คนในชุมชนห้วยยาง ม.6 และหมู่ 9 จ้านวนกว่า 1,000 คน เกิดความรว่ มมือ และการมสี ่วน ร่วมของชมุ ชน สนับสนุนการพฒั นาชมุ ชนอย่างยง่ั ยืน

17 เอกสำรอำ้ งอิง 1. http://www.mnre.go.th/attachment/iu/download.php?WP=qUI cnKt0 pQWgZaqCGWOghJstqTgcWatkpQWgAUp1 GQSgG2 rDqYy c4Uux 2. http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER19/DRAWER034/ GENERAL/DATA0000/00000144.PDF 3. https://ewt.prd.go.th/ewt/region1/ewt_news.php?nid=880