คู่มือการใช้ Infographics

ทำ� เร่อื งยากให้เปน็ เรอื่ งง่ายด้วย Infographics เอกสารความรู้ สดร. ล�ำดบั ท่ี ๓ / ปงี บประมาณ ๒๕๕๙ สถาบนั ด�ำรงราชานภุ าพ สำ� นักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย



คำ�นำ� “ เอกสารสคถวาาบมนั รดู้ สำ� รดงรร.”าชฉาบนบัภุ ทาพี่ ๓ส/ำ�ปนงี กับงปารนะปมลาดัณกร๒ะ๕ท๕ร๙วงมเรหอื่ างด“ไททยำ� เไรดอ่ื จ้ งดัยทากำ� ให้เป็นเร่ืองง่ายด้วย Infographics” โดย นางสาววิไลภรณ์ ศรีไพศาล นกั วชิ าการคอมพวิ เตอรช์ ำ� นาญการ ศนู ยเ์ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สาร ส�ำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย เพ่ือเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับการใช้ เทคโนโลยใี หม่ ๆ ในการประชาสมั พนั ธห์ รอื นำ� เสนอเนอ้ื หาขอ้ มลู ทมี่ ปี รมิ าณมาก หรอื เปน็ เรอ่ื งทเ่ี ขา้ ใจยากและมคี วามซบั ซอ้ น ใหเ้ ปน็ ภาพทส่ี ามารถมองแลว้ เข้าใจเรื่องราวท่ีผู้ส่ือสารต้องการน�ำเสนอได้อย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม “เอกสารความรู้ สดร.” นเ้ี ปน็ การแนะนำ� ทำ� ความเขา้ ใจเนอ้ื หาเบอ้ื งตน้ เทา่ นน้ั สำ� หรบั ผทู้ ปี่ ระสงคจ์ ะจดั ทำ� Infograhics ในเรอ่ื งตา่ ง ๆ จะตอ้ งทำ� การศกึ ษา คน้ คว้า และฝึกปฏิบัตเิ พ่มิ เตมิ ควบคู่กันไป เอกสารความรู้ สดร. ฉบบั นี้ นำ� ลงเผยแพรท่ างเวบ็ ไซตข์ องสถาบนั ดำ� รงราชานภุ าพ (www.stabundamrong.go.th) ด้วย (นายชชั วาลย์ ฉายะบุตร) ผู้อำ� นวยการสถาบันดำ� รงราชานุภาพ บรรณาธกิ ารบริหารเอกสารความรู้ สดร.



ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics 1 ท�ำเรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เร่ืองง่ายดว้ ย Infographics นางสาววิไลภรณ์ ศรีไพศาล นักวิชาการคอมพวิ เตอร์ช�ำนาญการ ศนู ย์เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สาร สป. ๑. อินโฟกราฟกิ ส์ (Infographics) คอื อะไร? องคก์ รทง้ั ภาครฐั และเอกชน ตระหนกั ถงึ ความสำ� คญั ในการนำ� เสนอ ขอ้ มลู สกู่ ลมุ่ เปา้ หมาย เมอื่ หนว่ ยงานทำ� งานเยอะ มผี ลการดำ� เนนิ งานมากมาย ขอ้ มลู กล็ น้ หลามเปน็ เงาตามตวั การนำ� เสนอขอ้ มลู ในรปู แบบของตารางหรอื กราฟ ซง่ึ เคยเปน็ ตวั เลอื กทดี่ ใี นการนำ� เสนอขอ้ มลู กลบั กลายเปน็ สง่ิ ทนี่ า่ เบอ่ื เม่ือเทียบกับการน�ำเสนอข้อมูลด้วยกราฟิกที่สวยงามสะดุดตา เมื่อองค์กร ใหค้ วามสำ� คญั กบั การประชาสมั พนั ธผ์ ลงาน โดยสรรหาวธิ กี ารนำ� เสนอขอ้ มลู ในรูปแบบท่ีแตกต่างจากเดิม เพิ่มเติมจากการประชาสัมพันธ์แบบอ่ืน เพอื่ สรา้ งการรบั รแู้ กป่ ระชาชนอยา่ งตอ่ เนอื่ ง จงึ มกี ารใชข้ อ้ มลู (Information) + กราฟกิ (Graphics) เพอ่ื แปลงขอ้ มลู ทเี่ ปน็ นามธรรม ปรมิ าณมาก เขา้ ใจยาก น่าเบ่ือ ให้กลายเป็นข้อมูลที่กระชับ เข้าใจง่าย น่าสนใจ ตามส�ำนวนท่ีว่า “ภาพหนง่ึ ภาพแทนค�ำพูดนบั พันค�ำ” ในปจั จบุ นั องคก์ รตา่ ง ๆ นยิ มใชอ้ นิ โฟกราฟกิ สก์ นั แพรห่ ลาย ตวั อยา่ ง เช่น การรายงานข่าวโทรทศั น/์ หนังสอื พิมพ์ บทความในนิตยสาร การสร้าง ภาพลักษณ์ขององค์กรหรือสินค้าให้ดูทันสมัย กิจกรรมทางการตลาด (การสง่ เสรมิ การขาย การโฆษณา การประชาสมั พนั ธ)์ การรณรงคเ์ พอ่ื เปลย่ี นแปลง ทัศนคติซึ่งน�ำไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม เป็นต้น หน่วยงานใด

2 ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics น�ำเสนออินโฟกราฟิกส์ที่สรุปเร่ืองราวท่ีซับซ้อนให้เข้าใจได้ง่าย มีกราฟิก สวยสะดดุ ตานา่ สนใจ กม็ กั จะไดร้ บั การหยบิ ยกไปอา้ งองิ ตพี มิ พ์ หรอื เผยแพร่ ตอ่ ๆ ไปในสอื่ ตา่ ง ๆ อยา่ งไมร่ จู้ บ โดยเฉพาะการสง่ ตอ่ ใน Social Media เชน่ LINE, Facebook, Instagram, WhatsApp, Twitter และอน่ื ๆ อกี มากมาย อนิ โฟกราฟิกสจ์ ึงกลายเป็นการเผยแพร่ข้อมลู ทท่ี รงพลงั โดยไม่มคี า่ ใช้จ่ายใด ๆ เพ่มิ เติมจากทไ่ี ดจ้ า่ ยไปแล้วในการสรา้ งชิน้ งานในคราวแรก การประชาสมั พันธโ์ ครงการดว้ ยอินโฟกราฟิกส์ (ท่ีมา : http://www.chevronthailand.com)

ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 3 การรณรงคเ์ พื่อเปล่ียนแปลงทัศนคตแิ ละพฤตกิ รรมด้วยอนิ โฟกราฟกิ ส์ (ทมี่ า : http://www.dogilike.com) การสรุปกระบวนการข้ึนบญั ชสี ง่ิ ประดิษฐ์ดว้ ยอินโฟกราฟิกส์ (ทมี่ า : http://www.nrct.go.th)

4 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics รายงานพยากรณ์อากาศดว้ ยอินโฟกราฟกิ ส์ (ทม่ี า : http://www.tmd.go.th/)

ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 5 ๒. การใชอ้ ินโฟกราฟิกสใ์ หม้ ีพลัง แมว้ า่ จะมกี ารใชอ้ นิ โฟกราฟกิ สอ์ ยา่ งแพรห่ ลาย แตก่ ารสรา้ งชน้ิ งาน อนิ โฟกราฟกิ สไ์ มใ่ ชเ่ รอ่ื งงา่ ย จงึ ตอ้ งพจิ ารณาใหถ้ ถี่ ว้ นกอ่ นตดั สนิ ใจน�ำอนิ โฟ กราฟิกส์มาใช้เป็นเครื่องมือในการสื่อสารน�ำเสนอข้อมูลสู่กลุ่มเป้าหมาย บทความในเวบ็ ไซต์ http://wedomarketing.com (๑) โดย Warren Lutz นกั เขียนและนักประชาสมั พนั ธ์มืออาชพี สรุปไว้ดังน้ี ๒.๑ พิจารณาเหตุผลในการใช้อินโฟกราฟิกส์ อย่าเลือกใช้เพียง เพราะเหน็ วา่ ทนั สมยั หรอื เจา้ นายสง่ั ใหท้ ำ� ควรเลอื กใชเ้ มอื่ พจิ ารณาแลว้ เหน็ วา่ อนิ โฟกราฟกิ สจ์ ะทำ� ใหผ้ อู้ า่ นเขา้ ใจดว้ ยภาพไดด้ กี วา่ ขอ้ มลู จำ� นวนมหาศาล ๒.๒ ก�ำหนดเป้าหมายในการสื่อสาร เลือกหัวข้อหรือประเด็น ท่ีตรงกับวัตถปุ ระสงค์ในการสอ่ื สารหรือน�ำเสนอข้อมลู ๒.๓ ค้นคว้า รวบรวม และวิเคราะห์ข้อมูล แต่ใช้เฉพาะข้อมูล ทถ่ี กู ตอ้ ง เนน้ ตวั เลข/ขอ้ มลู ทนี่ า่ ประหลาดใจหรอื ทา้ ทายความเชอ่ื พนื้ ฐานทว่ั ไป โดยตรวจทานใหแ้ นใ่ จว่าข้อมลู ทงั้ หมดมแี หล่งทมี่ าท่นี า่ เช่ือถอื ๒.๔ สนั้ กระชบั ควรใชเ้ วลาอา่ นไมเ่ กนิ ๑๐ นาที สรปุ ใหไ้ ดใ้ น ๑๐ คำ� หากผอู้ า่ นไมส่ ามารถรบั รขู้ อ้ ความสำ� คญั (key messages) ภายใน ๑ - ๒ นาที แสดงว่าชน้ิ งานนั้นใชไ้ มไ่ ดผ้ ล ๒.๕ คิดให้เป็นภาพ ไม่ใช่แค่การเลือกใช้รูปแบบตัวอักษร (font) ทส่ี วยงาม แตต่ อ้ งออกแบบกราฟกิ ใหโ้ ดดเดน่ และดงึ ดดู ความสนใจจากผอู้ า่ น การสร้างช้ินงานอินโฟกราฟิกส์แต่ละช้ินต้องใช้เวลาและพลังงานในการ สร้างสรรค์มากกว่าที่ผู้อ่านจะใช้เวลาและพลังงานในการรับรู้ข้อมูลจาก อนิ โฟกราฟกิ ส์ แตถ่ า้ เปา้ หมายของคณุ คอื การสรา้ งกลมุ่ ผตู้ ดิ ตาม (fan club) จะมีเครอ่ื งมอื อ่นื ไมก่ ี่ชนดิ เท่าน้นั ทจี่ ะทรงพลังไดเ้ ท่าการใช้อินโฟกราฟกิ ส์

6 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics ข้อมลู ที่แสดงในรปู แบบกราฟ (graph) ข้อมลู ทีแ่ สดงในรูปแบบอนิ โฟกราฟิกส์ (Infographics) (ที่มา : http://createyournextcustomer.com/2013/08/27/ infographic-the-state-of-multimedia-use-in-pr/)

ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics 7 ๓. วาดกราฟกิ เองไมเ่ ปน็ ควรทำ� อยา่ งไร? วิธีการค้นหารูปภาพมาประกอบการท�ำอินโฟกราฟิกส์แบบเดิม ท่ีคุ้นเคยกันคือการค้นหารูปภาพด้วยวิธีพิมพ์ค�ำค้นลงไปในช่อง Search ผลการคน้ หาจะมจี ำ� นวนมากมายมหาศาล หลากหลายรปู แบบ ลว้ นสวยงาม น่าใช้งาน แต่อย่าลืมว่าการน�ำรูปภาพเหล่าน้ันมาใช้งานอาจมีความเส่ียง ต่อการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งเว็บไซต์ search engine ต่าง ๆ สามารถคัดกรองการค้นหารูปภาพได้ ตัวอย่างเช่น เว็บไซต์ google (๒) เม่ือคลิกเลือก “ค้นรูป” และ “เครื่องมือค้นหา” แล้วจะมีเมนูปรากฏข้ึน ให้คลิกที่ “สิทธิ์ในการใช้งาน” โดยมีสิทธ์ิในการใช้งาน ๕ รูปแบบ ดังนี้ ๑) ไมถ่ ูกกรองตามใบอนญุ าต ๒) ตดิ ปา้ ยกำ� กับว่าสามารถใช้ซ�ำ้ และแกไ้ ขได้ ๓) ติดป้ายก�ำกับว่าสามารถใช้ซ้�ำ ๔) ติดป้ายก�ำกับว่าสามารถใช้ซ�้ำในงาน ท่ีไม่ใช่เชิงพาณิชย์และแก้ไขได้ ๕) ติดป้ายก�ำกับว่าสามารถใช้ซ้�ำในงาน ท่ีไม่ใช่เชิงพาณิชย์ อย่างไรก็ตาม ขอแนะน�ำให้คลิกเข้าไปอ่านรายละเอียด สทิ ธกิ์ ารใช้งานของแต่ละรปู ภาพเพ่ือความแนใ่ จอกี คร้งั หนึง่ ดว้ ย การใชเ้ ครอื่ งมือค้นหาในการคดั กรองสิทธใ์ิ นการใชง้ านรูปภาพ

8 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics นอกจากน้ี ยังมีเว็บไซต์ท่ีอนุญาตให้ดาวน์โหลดภาพได้โดยไม่คิด คา่ ใชจ้ า่ ย ตวั อยา่ งเชน่ openclipart.org (๓) ซงึ่ อนญุ าตใหใ้ ชค้ ลปิ อารต์ (clipart) ภายใต้สัญญาอนญุ าต Public Domain (PD, CC0) หมายความวา่ สามารถ น�ำไปใช้งานไดโ้ ดยไม่ต้องกงั วลกบั “ลขิ สทิ ธิ์” เว็บไซต์ iconfinder.com (๔) อนุญาตให้ใช้ไอคอน (icon) ซ่ึงมีท้ังฟรีและคิดค่าใช้จ่าย โดยเว็บไซต์จะมี เครอ่ื งมอื คดั กรองสทิ ธ์ใิ นการใช้งาน เปน็ ต้น การคน้ หาภาพในเว็บไซต์ openclipart.org การค้นหาภาพในเว็บไซต์ iconfinder.com

ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics 9 ๔. การออกแบบอินโฟกราฟิกส์ ๔.๑ กระบวนการสรา้ งอนิ โฟกราฟกิ ส์ มผี เู้ ขยี นหนงั สอื และบทความ เกยี่ วกบั ขน้ั ตอนหรอื กระบวนการสรา้ งชนิ้ งานอนิ โฟกราฟกิ สม์ ากมายหลาย ทฤษฎี บางทฤษฎมี เี พยี งไมก่ ข่ี นั้ ตอน ในขณะทบ่ี างทฤษฎมี ขี นั้ ตอนมากมาย เม่อื พจิ ารณาจากหัวใจหลักแลว้ สามารถสรปุ กระบวนการได้ ดงั นี้ ๑) วิเคราะห์ (Analysis) คน้ คว้า ส�ำรวจ และรวมรวมขอ้ มลู น�ำข้อมลู ท่ีหาไดม้ าจับใจความส�ำคัญของเนื้อหา และย่อยเนื้อหาให้กระชับ แยกประเภทของขอ้ มลู ใหเ้ ปน็ หมวดหมเู่ พอ่ื งา่ ยตอ่ การจดั ลำ� ดบั ใจความสำ� คญั พิจารณาข้อมูลท่ีมีว่าจะน�ำเสนอสร้างเรื่องราวให้เข้าใจง่ายและน่าสนใจได้ อยา่ งไร ๒) ออกแบบ (Design) พจิ ารณาวธิ กี ารเลา่ เรอ่ื งหรอื รปู แบบ การนำ� เสนอ วางแผนการเลา่ เรอ่ื งวา่ จะเรมิ่ ตน้ อยา่ งไร (คำ� นำ� ) จดั ลำ� ดบั ความ สำ� คญั โดยแบง่ เนอื้ หาออกเปน็ สว่ น ๆ แตล่ ะสว่ นมปี ระเดน็ หลกั และประเดน็ รอง (เนอ้ื หา) และจะลงทา้ ยอยา่ งไร (บทสรปุ ) ผอู้ อกแบบตอ้ งมที กั ษะในการเลา่ เรอื่ ง ใหก้ ระชบั มคี วามสามารถในการเลอื กใชถ้ อ้ ยคำ� ทสี่ นั้ แตม่ คี วามหมายครบถว้ น และโดนใจผ้อู า่ น ๓) ดำ� เนนิ การ (Implement) เปลย่ี นขอ้ ความเปน็ ภาพ สรา้ ง และจัดเรยี งกราฟกิ ซึ่งมีลักษณะต่าง ๆ เช่น เส้น กล่อง ลกู ศร สญั ลกั ษณ์ กราฟ แผนภูมิ แผนภาพ แผนที่ ฯลฯ ใหส้ อื่ ความหมายตามทีอ่ อกแบบไว้ ในขนั้ ตอนนจี้ ะตอ้ งมที กั ษะในการใชอ้ งคป์ ระกอบศลิ ป์ เพอื่ ดงึ ดดู ความสนใจ ใหม้ คี นมาดมู าอา่ น องคป์ ระกอบศลิ ปท์ คี่ วรคำ� นงึ ถงึ ไดแ้ ก่ การใชส้ แี ละสญั ลกั ษณ์ ทเี่ ปน็ สากล เพอ่ื ให้เขา้ ใจงา่ ยและจดจำ� ได้เร็ว เชน่ สเี ขียวแทนต้นไม้ สีฟ้า แทนทะเล การใช้สัดส่วนตามธรรมชาติ เพราะจะมีความงามที่เหมาะสม

10 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics ท่ีสุด ความสมดุลซ้าย-ขวาเทา่ กัน ใช้กรณมี ีข้อมูลท่ีสำ� คญั เทา่ กัน ภาพซ้าย- ขวาไมเ่ ทา่ กนั กรณตี อ้ งการเนน้ ใหเ้ หน็ ความแตกตา่ ง การใชจ้ งั หวะซำ�้ ๆ จะ ทำ� ใหจ้ ดั กลมุ่ ของขอ้ มลู ในการนำ� เสนอไดง้ า่ ย แตค่ วรมกี ารเวน้ ระยะเพอื่ พกั สายตา และลดความอึดอัด การเลือกใช้สใี หเ้ กิดความสวยงาม น่าสนใจ ก่อ ให้เกิดความเร้าอารมณ์ เกิดผลกระทบต่อการตัดสินใจและการส่ือสารของ สมอง เช่น การใชส้ ีแดงในส่วนทเี่ ป็นอนั ตราย ควรเลือกใช้สที เ่ี ข้ากนั ได้เพ่ือ ใหม้ ีความเป็นเอกภาพ และใช้สีที่แตกตา่ งเฉพาะจุดท่ีตอ้ งการเน้นใหเ้ ด่น ๔) ตรวจสอบ (Testing) ว่ากราฟิกมีความถูกต้องตรงกับ ขอ้ มลู หรอื ไม่ ๕) ประเมินผล (Evaluation) ว่าสามารถส่ือสารได้ตรงตาม วัตถุประสงค์หรือไม่ หากยังไม่สามารถสื่อความหมายตามต้องการได้ ให้วิเคราะห์อีกครั้ง แล้วปรับปรุงวิธีการเล่าเร่ืองหรือรูปแบบการน�ำเสนอ รวมทงั้ ปรบั ปรงุ กราฟกิ หรอื สรา้ งชน้ิ งานใหม่ สดุ ทา้ ยคอื ทดสอบและประเมนิ ผล ดำ� เนนิ การเชน่ นเี้ รอ่ื ยไปจนกวา่ ชนิ้ งานทสี่ รา้ งขน้ึ จะบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคท์ ี่ ต้องการ จงึ นำ� ไปเผยแพรใ่ นสอื่ ตา่ ง ๆ ตอ่ ไป กระบวนการจัดท�ำชิ้นงานอินโฟกราฟกิ ส์

ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 11 อนิ โฟกราฟกิ ส์แบบภาพนิง่ (ทีม่ า : http://www.riskcomthai.org)

12 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics ๔.๒ ประเภทของอินโฟกราฟิกส์ โดยท่ัวไปแบ่งออกเป็น ๓ ประเภท (๕, ๖) ดังน้ี ๑) แบบภาพนงิ่ (Static infographics) เชน่ แผน่ พบั โปสเตอร์ หนงั สอื ภาพ หรอื เปน็ สว่ นหนง่ึ ในบทความในนติ ยสารหรอื หนงั สอื พมิ พ์ ภาพ กราฟิกประกอบข่าวโทรทัศน์ ฯลฯ ซ่ึงพร้อมส่งต่อในสื่อดิจิทัลได้ง่าย เช่น การส่งอเี มล การน�ำไปใชป้ ระกอบบทความในเวบ็ ไซต์ การสง่ ต่อใน Social Media เช่น LINE, Facebook, Instagram เป็นตน้ อินโฟกราฟิกส์ประเภท นีจ้ ะไม่มีการเปลี่ยนแปลงหรือปรบั ปรุงเนอื้ หา ๒) แบบมปี ฏสิ มั พนั ธ์ (Interactive infographics) เหมาะกบั การบรรยายขอ้ มลู ทม่ี ปี รมิ าณมากและซบั ซอ้ น ผอู้ า่ นสามารถดขู อ้ มลู เชงิ ลกึ เพ่ิมเติมได้ ผู้สร้างช้ินงานสามารถเปลี่ยนแปลงเนื้อหาหรือปรับปรุงข้อมูล ใหเ้ ปน็ ปจั จบุ นั ได้ ดตู วั อยา่ งไดท้ เ่ี วบ็ ไซต์ http://thesolutionsproject.org ๓) แบบภาพเคลื่อนไหว (Motion graphic) เป็นการสรา้ ง ภาพกราฟิกให้มีการเคลื่อนไหวได้ในหลายมิติ แตกต่างจากแอนิเมชัน (animation) ตรงท่ีไม่มีตัวละครเป็นตัวด�ำเนินเร่ือง หรือมีบทพูด และ ตดั ฉากสลบั เหมือนภาพยนตร์ แตจ่ ะเป็นการสรา้ งการเคล่ือนไหวให้กราฟกิ และใช้การพากย์เสียงบรรยายประกอบ (๗) แม้ว่าอินโฟกราฟิกส์ประเภทน้ี จะมีประสิทธิภาพมากที่สุด เนื่องจากสามารถดึงดูดให้ผู้ชมรู้สึกมีส่วนร่วม ได้มากกว่าแบบภาพน่ิง และแบบมีปฏิสัมพันธ์โต้ตอบได้ แต่การออกแบบ ชิ้นงานจะยากข้ึน ต้องใช้เครื่องมือเพิ่มขึ้น หมายความว่าค่าใช้จ่ายในการ สร้างชิ้นงานจะเพ่ิมข้ึนเป็นเงาตามตัว ดูตัวอย่างได้ท่ี https://vimeo. com/91469355 และ https://youtu.be/USTU_0tfc4w

ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics 13 ๔.๓ วธิ กี ารเลา่ เรอื่ งหรอื รปู แบบการนำ� เสนอ การจดั วางแบบหนา้ (layout) เพ่ือเล่าเน้ือหาให้น่าสนใจนั้น ข้ึนอยู่กับความคิดสร้างสรรค์ของ ผอู้ อกแบบ การจดั วางภาพ ตัวอักษร ตลอดจนองค์ประกอบอื่น ๆ จงึ ไมม่ ี หลักตายตวั ในการก�ำหนดรูปแบบการน�ำเสนอ ตวั อยา่ งเชน่ See Mei Chow (๘) เสนอ layout ๖ รูปแบบ ในขณะที่เว็บไซต์ infographic.in.th (๙) เสนอ layout ๙ รปู แบบ ดังตาราง See Mei Chow infographic.in.th ๑) Useful Bait ๑) Useful Bait ๒) Road Map ๒) Road Map ๓) Timeline ๓) Timeline ๔) Versus/Comparison ๔) Comparison ๕) Visualized Article ๕) Visualized Article ๖) Heavy Data/Number Porn ๖) Number Porn ๗) Listed ๘) Structure ๙) Flowchart

14 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics การจดั วางแบบหน้า (layout) โดย See Mei Chow (๘)

ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 15 ท่มี า : http://www.infographic.in.th ๑) Useful Bait ต้องใหค้ วามสำ�คญั กับการอา่ นง่าย และความเข้าใจง่าย มากกวา่ ความสวยงาม ทมี่ าภาพตวั อย่าง : http://www.nstda.or.th

16 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics ทม่ี า : http://www.infographic.in.th ๒) Road Map เรอ่ื งตอ้ งน่าสนใจมากพอทผี่ อู้ ่านอยากจะร้ทู ลี ะข้นั ตอน ท่ีมาภาพตวั อยา่ ง : http://www.thaihealth.or.th

ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 17 ท่ีมา : http://www.infographic.in.th ๓) Timeline ใช้ความห่างของแต่ละจุด ช่วยบอกความห่างของแต่ละ ช่วงเวลาได้ ที่มาภาพตวั อยา่ ง : https://ictlawcenter.etda.or.th/de_laws

18 ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics ท่ีมา : http://www.infographic.in.th ๔) Comparison ใชก้ ารจดั วางท่ีเหมอื นกนั ทงั้ สองฝ่งั ทำ�ใหเ้ ห็นความตา่ ง ทช่ี ดั เจน ใชส้ ีคตู่ รงขา้ มแบ่งฝ่ัง ทำ�ให้ดงู ่ายขึน้ ทม่ี าภาพตวั อยา่ ง : http://www.qlf.or.th

ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 19 ทมี่ า : http://www.infographic.in.th ๕) Visualized Article สรุปบทความและเลอื กประเดน็ กอ่ นนำ�เสนอ ท่ีมาภาพตวั อยา่ ง : http://www.tnrr.in.th

20 ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics ท่ีมา : http://www.infographic.in.th ๖) Number Porn ไม่ใช่แคม่ ีตวั เลขมาก แต่ตัวเลขตอ้ งน่าสนใจ หรอื เกีย่ วข้องกบั ผูอ้ า่ นมากพอ มาภาพตวั อยา่ ง : http://www.nstda.or.th

ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics 21 ที่มา : http://www.infographic.in.th ๗) Listed ลองวเิ คราะห์วา่ ขอ้ ไหนสามารถรวบเป็นขอ้ เดียวกันได้ ท่มี าภาพตัวอย่าง : http://www.dtl.go.th

22 ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics ท่ีมา : http://www.infographic.in.th ๘) Structure พยายามสรา้ งภาพใหเ้ หน็ แตล่ ะสว่ นประกอบ เชน่ ภาพ เหมอื นสแกนเขา้ ไปภายใน หรอื การแยกแตล่ ะสว่ นออกหา่ งกนั ไมซ่ อ้ นกนั ท่ีมาภาพตัวอยา่ ง : http://www.dtl.go.th

ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 23 ท่ีมา : http://www.infographic.in.th ๙) Flowchart ระวังเร่ืองความยงุ่ เหยงิ ของเส้น ใชส้ ีช่วยแยกเสน้ ลดความ สับสนในการอา่ น ทมี่ าภาพตวั อย่าง : http://www.manager.co.th

24 ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics ๕. พชิ ติ ชัยดว้ ยอนิ โฟกราฟกิ ส์ ตามท่ีกล่าวมาข้างต้น ดูเหมือนว่าการสร้างช้ินงานอินโฟกราฟิกส์ แต่ละชิ้นไม่ใช่เรื่องง่าย บางหน่วยงานยินดีจัดสรรงบประมาณเพ่ือจ้าง ผู้เชี่ยวชาญมาผลิตช้ินงาน ผลที่ได้คือชิ้นงานตามแบบมืออาชีพ แต่กรณีที่ ไมป่ ระสงคจ์ ะใชง้ บประมาณกบั สอื่ ชนดิ นม้ี ากเกนิ ความจ�ำเปน็ บคุ ลากรของ หนว่ ยงานกส็ ามารถผลติ ชน้ิ งานแบบมอื สมคั รเลน่ ไดโ้ ดยไมย่ ากเกนิ ไปในการ เรียนรู้และฝึกปฏิบัติให้ช�ำนาญ ไม่จ�ำเป็นต้องใช้โปรแกรมตกแต่งภาพ โปรแกรมตัดต่อวิดีโอ โปรแกรมสร้างแอนิเมชัน ฯลฯ ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูง (คา่ สทิ ธ์ิในการใชง้ านแพง) ตวั อยา่ งเชน่ โปรแกรม Microsoft PowerPoint (มคี า่ ใชจ้ า่ ยในการ ซ้ือสิทธิ์ในการใช้งาน แต่เป็นโปรแกรมที่ส่วนใหญ่จะมีในเคร่ืองอยู่แล้ว) โดยปรับขนาดสไลด์ให้เป็นแบบก�ำหนดเอง (Custom) แล้วบันทึกเป็น ไฟลร์ ปู ภาพ bmp, gif, jpg, png ฯลฯ (แนะนำ� ใหบ้ นั ทกึ เปน็ png) เนอื่ งจาก โปรแกรมนี้มีหลายเวอร์ชันซ่ึงมีเมนูท่ีแตกต่างกันไป จึงขอแนะน�ำให้กดปุ่ม F1 บนแปน้ พมิ พ์ (keyboard) พมิ พ์คน้ หา (search) คำ� ว่า “ขนาดภาพน่ิง” หรอื slide size แลว้ ทำ� ตามคำ� แนะนำ� ทแี่ สดงขนึ้ มา ลองคำ� นวณวา่ ความละเอยี ด ของสไลด์อยทู่ ี่ ๙๖ dpi (ขนาดสไลด์ ๑ นว้ิ มคี ่าเทา่ กับ ๙๖ พกิ เซล) ดงั นนั้ อยากไดช้ นิ้ งานอนิ โฟกราฟกิ สข์ นาดใด เอามาหารดว้ ย ๙๖ เชน่ ขนาดชน้ิ งาน กว้าง ๙๖๐ พิกเซล ยาว ๒๘๘๐ พิกเซล ให้ก�ำหนดขนาดสไลด์เป็น กวา้ ง ๑๐ นว้ิ ยาว ๓๐ นวิ้ นอกจากการเปิดคน้ หาภาพกราฟฟิกส�ำเร็จรูป ที่มีอยู่ในโปรแกรมแล้ว คุณยังสามารถสร้างรูปกราฟฟิกแบบง่าย ๆ เช่น คน คอมพวิ เตอร์ ส�ำหรบั ใชง้ านไดเ้ องโดยใชร้ ปู ทรงเรขาคณติ มาประกอบกนั หากหมนั่ ฝกึ ฝนจนชำ� นาญ จากมอื สมคั รเลน่ กส็ ามารถกลายเปน็ มอื อาชพี ได้ ในไม่ช้า

ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 25 ตัวอย่าง โปรแกรมตกแต่งภาพที่ผู้พัฒนาอนุญาตให้ใช้งาน โดยไมค่ ดิ ค่าใชจ้ า่ ย - LibreOffice Draw (https://www.libreoffice.org/discover/draw/) - Inkscape (https://inkscape.org/en/download/) - Calligra (https://www.calligra.org/karbon/) - PhotoScape (http://photoscape.me/) - sK1 (http://sk1project.org/) - Skencil (http://www.skencil.org/) เวอร์ชัน ๗ จงึ จะท�ำงาน บนระบบปฏบิ ัตกิ าร Microsoft Windows ได้ - และอ่นื ๆ อกี มากมาย ตัวอย่าง โปรแกรมสร้างแอนิเมชันที่ผู้พัฒนาอนุญาตให้ใช้งาน โดยไมค่ ดิ ค่าใช้จ่าย - Pencil2D (http://www.pencil2d.org/) - ฺ Blender (https://www.blender.org/download) - Maya (http://www.autodesk.com/education/free- software/maya) - AnimationPaper (http://animationpaper.com/old-pap- free-download/) - Plotagon (https://plotagon.com/download) - และอนื่ ๆ อกี มากมาย

26 ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics ตัวอย่าง เว็บไซต์สร้างอินโฟกราฟิกส์ที่ผู้พัฒนาอนุญาตให้ใช้งาน โดยไม่คิดค่าใชจ้ า่ ย - Piktochart (https://magic.piktochart.com/users/sign_up) - infogram (https://infogr.am/) - easelly (http://www.easel.ly/) - และอน่ื ๆ อีกมากมาย การใช้อินโฟกราฟิกส์ให้มีประสิทธิภาพนั้น ต้องเล่าเรื่อง ใหน้ า่ สนใจ สวยสะดดุ ตาใหค้ นหนั มามอง โดดเดน่ และเปน็ ทน่ี า่ จดจำ� แต่ต้องกระชับ เมื่ออ่านแล้วเข้าใจได้อย่างรวดเร็วและชัดเจน โดยไม่ต้องมีค�ำอธิบายเพ่ิมเติม เรียบง่ายแต่ไม่เชย เม่ือคุณสามารถ ผลติ อนิ โฟกราฟกิ สท์ มี่ ปี ระสทิ ธภิ าพได้ เปา้ หมายในการพชิ ติ ชยั ชนะ ก็จะขยับเขา้ มาใกลม้ ากขึ้นด้วย

ทำ� เรอื่ งยากใหเ้ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยดว้ ย Infographics 27 เอกสารอ้างองิ ๑. Lutz, Warren. (posted 2014, edited 2015). Creating Infographics: 5 Things to Know. http://wedomarketing.com/ blog/creating-infographics-5-things-to-know/ ๒. เวบ็ ไซตก์ เู กิล. สบื คน้ เม่ือ ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๕๙, จาก http:// www.google.com ๓. เวบ็ ไซตโ์ อเพนคลปิ อาร์ต. สืบค้นเม่อื ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๕๙, จาก https://openclipart.org ๔. เว็บไซต์ไอคอนไฟเดอร์. สืบค้นเม่ือ ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๕๙, จาก https://www.iconfinder.com ๕. Eric. (2015). Understanding Infographics: A Look at Static, Interactive, and Motion Design. http://killerinfographics.com/ understanding-infographics-a-look-at-static-interactive-and- motion-design.html ๖. Mortensen, Elizabeth. (n.d.) Infographics : Three Formats for Communicating Information. https://www.propointgraphics. com/blog/infographics-three-formats-for-communicating- information/ ๗. Infographic Thailand. (n.d.) เบอื้ งหลงั การทำ� motion graphic 1 ช้ิน, สืบค้นเมือ่ ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๕๙, จาก http://infographic.in.th/ infographic/เบือ้ งหลังการทำ� -motion-graphic-1-ช้นิ

28 ทำ� เรอ่ื งยากใหเ้ ปน็ เรอื่ งงา่ ยดว้ ย Infographics ๘. See Mei Chow. (2015). Layout Cheat Sheet : Making the Best Out of Visual Arrangement. https://piktochart.com/ blog/layout-cheat-sheet-making-the-best-out-of-visual- arrangement/ ๙. Infographic Thailand. (n.d.) ออกแบบ Infographic ดว้ ย ๙ Layout. สบื คน้ เมอ่ื ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๕๙, จาก http://infographic.in.th/ infographic/ออกแบบ-infographic-ด้วย-9-layout

คณะผจู้ ดั ทำ� บรรณาธกิ ารบริหาร นายชชั วาลย์ ฉายะบตุ ร ผูอ้ ำ� นวยการสถาบนั ด�ำรงราชานุภาพ ทปี่ รึกษากองบรรณาธิการ นางณริ มล เกิดแก้ว ผเู้ ชีย่ วชาญเฉพาะดา้ นนโยบายและแผน หวั หนา้ กองบรรณาธกิ าร ผอู้ ำ� นวยการสว่ นพฒั นาและบรหิ ารจดั การ นายอภิชยั ชยั ชมภ ู ความรู้ กองบรรณาธิการ นายบัญชา ดวงดีแกว้ นางวนั เพญ็ ทรงวิวฒั น ์ น.ส.สพุ ัตรา บุญถงึ นางระวีพรรณ แกว้ เพยี งเพ็ญ นางแขไข เจริญอาจ นางกาญจนา แจม่ มนิ ทร์ น.ส.สุภาพ ปอ้ มมะลงั น.ส.วิบูลพรรณ์ เปาอินทร ์ ศิลปกรรม/จดั ทำ� รปู เล่ม นางสาวอจั นา เตชะพนั ธุ์ สว่ นพฒั นาและบริหารจดั การความรู้ สถาบนั ดำ� รงราชานภุ าพ สำ� นกั งานปลดั กระทรวงมหาดไทย โทร. ๐-๒๒๒๑-๕๙๕๘, ๕๐๗๗๙ (สือ่ สาร สป.มท.) “บทความหรอื ขอ้ คดิ เหน็ ใดๆ ที่ปรากฏในเอกสารความรู้ สดร. เปน็ วรรณกรรมของผู้เขยี นโดยเฉพาะ สถาบันดำ� รงราชานุภาพและกองบรรณาธกิ ารไม่จ�ำเปน็ ต้องเห็นดว้ ย”



พิมพท์ ี่ บริษทั บพธิ การพิมพ์ จ�ำ กดั 70 ถ.ราชบพิธ แขวงวดั ราชบพิธ เขตพระนคร กทม. 10200 โทร. 0-2222-5555, 0-2221-9781 โทรสาร 0-2221-6433 นายยอดยงิ่ โสภณ ผพู้ ิมพ์ผ้โู ฆษณา พ.ศ. 2559 E-mail Address : [email protected]