ระบบปฏิบัติการเครือข่าย

ระบบปฏิบัตกิ ารเครอื ขา่ ย NOS (Network Operating System) จัดทาโดย นางสาวธติ มิ า เอย่ี มสวัสด์ิ ปวส.2 คอมพิวเตอรธ์ รุ กิจ 1 เลขที่ 11

เน้อื หา • ความหมายของระบบปฏิบตั กิ าร • ทฤษฎีพนื้ ฐานของระบบปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ย • ประเภทของระบบปฏบิ ัติการเครือข่าย • ตัวอย่างระบบปฏบิ ัตกิ ารเครือข่าย

ความหมายของระบบปฏิบตั ิการเครือข่าย ระบบปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ย เปน็ ระบบปฏบิ ตั ิการทอ่ี อกแบบเพอื่ จัดการงานด้านการสื่อสาร ระหวา่ งคอมพิวเตอร์ให้ สามารถใชท้ รพั ยากรรว่ มกันได้ เชน่ เครอ่ื งพมิ พ์ ฮาร์ดดิสก์ เปน็ ตน้ ระบบปฏบิ ัติการเครอื ข่ายจะมีลกั ษณะการทางานคล้ายกับระบบปฏิบัติการดอส จะแตกตา่ งในส่วนของ การเพ่มิ การจัดการเกี่ยวกับเครือข่ายและการใชอ้ ปุ กรณร์ ว่ มกนั การทางานของระบบปฏิบตั ิการเครือข่าย ประกอบด้วยสองสว่ นคือ สว่ นท่ที างานในเซิร์ฟเวอร์ เพ่อื ควบคมุ การเข้าทรัพยากรบนเซิร์ฟเวอร์หรือในระบบ และสว่ นที่ทางานกบั เคร่ืองไคลเอน็ เพอ่ื ตรวจสอบและเปล่ียนทศิ ทางการร้องขอบริการที่แอปพลเิ คชนั่ สร้างขนึ ้ และสง่ ตอ่ การร้องขอไปยงั เซริ ์ฟเวอร์

ทฤษฎีพืน้ ฐานของระบบปฏิบตั กิ ารเครือขา่ ย หลักการและหนา้ ท่ขี อง NOS ระบบปฏิบตั กิ ารเครอื ข่ายคอมพิวเตอร์ (Network Operating System : NOS ) เปน็ โปรแกรมท่ที างานในลกั ษณะท่ที าใหเ้ คร่ืองคอมพิวเตอร์และอุปกรณต์ อ่ พว่ งกนั สามารถให้บรกิ ารต่างๆ ผ่าน การเชอื่ มต่อเครือขา่ ยได้ โดยใหเ้ คร่ืองคอมพวิ เตอรเ์ ครื่องใดเครื่องหนงึ่ ทาหนา้ ท่ีเปน็ เซริ ฟ์ เวอร์ ทาหน้าท่ี การเขก้าาทรรทัพายงจแาาาบกกนง่ เปรขคบันรอกทอ่ืนางรงรรเคัพทซะอยาิรบมงา์ฟากพบนเรวิ ปวขตเตออา่ฏองงริบๆรร์หะอ์ตัเรบืน่ชกิือบ่นทาใปฮีต่นรฏา่อเริบรคอะด์ัตยรบดกิืูใ่อิสนาบขรกรเา่ะ์คแเบยครลบือระปอ่ืขเคสง่ารรพยะว่อื มิ นกปขพา่รอท์ยะบท่ีซกีดดอารีบ้งวอดายมว้นสยตกอสลบัององสเดสคจว่ ่วรนนน่ืออคคุปงอื ือไกคสรส่วณลนว่ อ์เทนอ่ืนีท่ น็ทๆา่ทีงใาหเานพ้กงใับอ่ืานผนเตซู้ขใรริอนวฟ์ใชจเเวซบ้ สอรริ อริก์ฟ์ บาเเรพวแอ่ือลระ์ เปเพล่อื ีย่ คนวทบิศคมุ ทางการร้องขคอวบคริุมกกาารรทเขแี่ า้ อทปรพั พยลากเิ ครบชนน่ั เซสริ รฟ์ ้าเวงอขรนึ ้์หรแือลในะรสะบง่ บตอ่ แกละาสร่วรน้อทง่ีทขาองาไนปกยับงั เคเซรือ่ริ ์งฟไคเวลอเอรน็ ์ เพื่อตรวจสอบ และเปล่ียนทิศทางการรอ้ งขอบริการทแี่ อปพลิเคชนั่ สร้างขึ้น และส่งต่อการร้องขอไปยังเซิร์ฟเวอร์

ทฤษฎพี น้ื ฐานของระบบปฏิบตั กิ ารเครือขา่ ย ตัวอย่างระบบปฏบิ ัตกิ ารเครือขา่ ย • ระบบปฏบิ ตั กิ ารเครือข่ายเน็ตแวร์ (Netware) • ระบบปฏบิ ัตกิ ารเครือขา่ ยวนิ โดวส์เซิรฟ์ เวอร์ (Microsoft Windows Server ) • ระบบปฏบิ ตั ิการเครือขา่ ยยนู ิกซ์ (Unix) • ระบบปฏบิ ัตกิ ารเครือขา่ ยลินกุ ซ์ ( Linux)

ประเภทของระบบปฏิบตั ิการเครอื ข่าย ระบบปฏบิ ตั ิการที่สามารถจัดการเกยี่ วกบั การใชง้ านเครอื ข่าย แบ่งตามความสามารถได้เป็น 2 แบบคอื • ระบบปฏบิ ัตกิ ารเครอื ข่ายแบบ Peer/Peer • ระบบปฏบิ ัตกิ ารเครือข่ายแบบ Client/Server โดยระบบปฏบิ ัติการทงั้ สองแบบแตกตา่ งท่ีความครบถว้ นของการให้บรกิ ารและถูกออกแบบ ใหเ้ หมาะสมกับสภาพการใช้งานของผใู้ ช้ทตี่ า่ งกัน

ระบบปฏิบตั ิการเครือข่ายแบบ Peer/Peer การทางานแบบ Peer-to-Peer เปน็ การทางานที่ทุกเคร่ืองในเครอื ข่ายมที รพั ยากรเปน็ ของ ตัวเอง และสามารถแบ่งทรัพยากรให้กบั เครือ่ งอน่ื ได้ ในขณะเดยี วกนั กส็ ามารถใชท้ รพั ยากรของ เครอ่ื งอนื่ ได้ ทุกเครอ่ื งในเครอื ข่ายจะมสี ถานะหรอื สทิ ธ์ใิ นเครือข่ายเท่าเทยี มกัน

ระบบปฏิบัตกิ ารเครอื ข่ายแบบ Peer/Peer ข้อดีของการทางานแบบ Peer to Peer คือ • ประหยดั ค่าใช้จา่ ยและดแู ลระบบงา่ ยเมอื่ การเชอ่ื มตอ่ เปน็ กลุ่มเลก็ • เปน็ ท้งั ผู้ให้บรกิ าร (Peer Server) และผใู้ ช้บริการ (Peer Client) • แบง่ ปันทรพั ยากรให้ผ้อู น่ื ใช้รว่ มได้ ข้อเสียในลกั ษณะการทางานแบบ Peer to Peer คือ • ประสทิ ธภิ าพของเครือขา่ ยไม่คอ่ ยดี เม่อื ในเครือข่ายมีจานวน Peer client มาก • มปี ัญหาทางด้านระบบรักษาความปลอดภัย และการจดั การระบบ เน่ืองจากอยูภ่ ายใตก้ าร ควบคุมของแต่ละคน

ระบบปฏบิ ัตกิ ารเครอื ข่ายแบบ Peer/Peer ตวั อยา่ งระบบปฏิบตั กิ ารเครอื ขา่ ยแบบ Peer/Peer • ระบบปฏบิ ัติการ NetWare Lite เป็นผลติ ภณั ฑ์ของบรษิ ทั Novell ถูกออกแบบขน้ึ มาเพ่อื ใชเ้ ปน็ ระบบเครอื ขา่ ยแบบเทา่ เทยี มที่ ใชก้ บั เคร่อื ง IBM compatible อยู่ในช่วง 2 ถงึ 25 สถานี โดยหนึง่ ในจานวนเครือ่ ง เหลา่ นนั้ ตอ้ งมฮี ารด์ ดิสก์ติดตง้ั อยูด่ ้วย ทาหนา้ ทเ่ี ป็นคล้ายเซิร์ฟเวอรข์ นาดเลก็ สว่ นเครื่องอ่นื ๆ อาจจะเพียงแค่มี Floppy disk หนึง่ ตวั หรือมากกวา่ ก็เพียงพอ การเริม่ ต้นทางานของเคร่ืองจะอาศยั ROM Boot ในแผ่นวงจรเครอื ขา่ ย สาหรับติดตอ่ ไปยงั เครือ่ งเซิร์ฟเวอร์ และดาวน์โหลดระบบปฏิบตั ิการมายงั รันบนเครอื่ งไคลเอน็

ระบบปฏิบัตกิ ารเครอื ข่ายแบบ Peer/Peer ตัวอย่างระบบปฏิบตั ิการเครอื ข่ายแบบ Peer/Peer • ตวั อย่างระบบปฏบิ ัตกิ ารเครือขา่ ยแบบ Peer/Peer ระบบปฏบิ ัตกิ าร Windows for work groups (Windows 3.11, 95, 98, ME, XP) เป็นผลติ ภณั ฑ์ ของบรษิ ทั ไมโครซอฟต์ โดยเพิ่มความสามารถให้ระบบปฏบิ ัตกิ ารวนิ โดวส์ ให้สามารถแบง่ ทรพั ยากร ให้เครอ่ื งอนื่ ใชง้ านได้ เชน่ การแชร์ไฟล์ การแชร์เครือ่ งพิมพ์ มีความสามารถในการจัดการด้านความ ปลดภัยแบบง่าย เช่นการกาหนดสิทธกิ์ ารขอใชบ้ ริการโดยรหัสผ่านเท่าน้นั รองรบั การขอใช้บรกิ ารใน ปริมาณนอ้ ย

ระบบปฏบิ ัติการเครอื ขา่ ยแบบ Client/Server การทางานแบบ Client/Server น้ัน ในเครือขา่ ยจะต้องมเี คร่อื งใดเครอ่ื งหนงึ่ ทาหนา้ ทเี่ ป็นผู้ ใหบ้ รกิ าร (Server) และเครื่องอน่ื ๆ ในเครอื ข่ายเปน็ ผขู้ อใชบ้ ริการ (Client) ผ้ใู ห้บรกิ ารตอ้ งเปน็ เครอ่ื งท่มี ีประสิทธภิ าพในการทางานสงู เพ่อื ให้สามารถรองรับตอ่ การขอใชบ้ ริการจากเคร่อื งไคลเอน็ ท่ี มจี านวนมาก มีอุปกรณท์ ่ีทางานไดเ้ ร็ว เช่น มีแรมขาดใหญ่ มคี วามจขุ อง Hard disk สูง มี เคร่ืองพมิ พท์ ีพ่ ิมพ์ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ ทั้งนี้ ความสามารถเฉพาะของเครื่องเซิร์ฟเวอร์ จะตอ้ งเหมาะสม กับลักษณะการให้บรกิ าร เชน่ บรกิ ารไฟล์ (File Server) จะต้องมี Hard disk ทมี่ คี วามจสุ งู และ เข้าถึงขอ้ มูลอย่างรวดเร็ว

ระบบปฏิบัติการเครือข่ายแบบ Client/Server ข้อดขี องการทางานแบบ Client/Server คือ • มคี วามรวดเรว็ เพราะระบบนีอ้ อกแบบเพอื่ ให้ตอบสนองความตอ้ งการของผูใ้ ชห้ ลายคนพรอ้ มกนั • มรี ะบบบรหิ ารงานเครอื ขา่ ยท่ีมีประสทิ ธภิ าพ เพราะทรพั ยากรหลกั รวมไวท้ ่ีศูนย์กลาง • มรี ะบบรักษาความปลอดภัย ข้อเสยี ในลักษณะการทางานแบบ Client/Server คือ • จาเป็นตอ้ งมีเครือ่ งท่ีมปี ระสิทธิภาพสูง และมที รพั ยากรท่ีดี • ตอ้ งเปิดเครอ่ื งทง้ิ ไว้ตลอดเวลา ทาใหเ้ กิดความส้ินเปลอื งหากไม่มีเคร่ืองไคลเอน็ ขอใช้บรกิ าร

ระบบปฏบิ ตั กิ ารเครอื ข่ายแบบ Client/Server ตัวอย่างระบบปฏบิ ตั กิ ารเครือขา่ ยแบบ Client/Server ระบบปฏิบตั กิ าร Microsoft Windows Server (Windows NT, 2000, 2003) เป็นผลิตภณั ฑข์ องบริษทั ไมโครซอฟต์ มงุ่ เนน้ การบริการท่ีใชก้ ับระบบปฏบิ ัติการวินโดวส์ เป็นหลกั เชน่  การจดั การบญั ชผี ู้ใช้ใหอ้ ยูใ่ นลักษณะของ Domain Controller และเปลี่ยนเป็น Active Directory ใน Windows 2000 เป็นตน้ มา กาหนดกล่มุ ผูใ้ ชเ้ พอ่ื งา่ ยตอ่ การระบุตัวผู้ใช้ กาหนดระดับของผใู้ ช้เพอ่ื สทิ ธิที่ต่างกนั  กาหนดสิทธิ์การใช้งานทรัพยากรทล่ี ะเอียด เชน่ สิทธิ์ในดิสก์บนเซิรฟ์ เวอร์  บริการสาหรบั ระบบปฏบิ ตั ิการวนิ โดวส์ เช่น บริการไฟล์ บรกิ ารเครือ่ งพิมพ์ บริการค้นหาเครอ่ื ง  เพิม่ เตมิ การบริการด้านอนิ เตอร์เนต็ ใน Windows 2000 เปน็ ต้นมา

ระบบปฏิบตั ิการเครือขา่ ยแบบ Client/Server ตัวอยา่ งระบบปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ยแบบ Client/Server ระบบปฏบิ ัติการ Unix เปน็ ระบบปฏิบตั ิการที่พัฒนามาจากภาษาซี ( C Language ) ของมหาวิทยาลยั เบอรค์ เลย์ (Berkeley) เปน็ ระบบปฏิบตั ิการประเภทท่รี องรบั ผใู้ ช้หลายคนในเวลาเดียวกนั (Multi-user) และ ทางานได้หลายงานในเวลาเดยี วกนั (Multitasking) พ้ืนฐานเดิมของ Unix มกี ารทางานเป็นแบบ Text mode มีเซริ ์ฟเวอร์ทาหนา้ ที่ประมวลผล และส่วนที่สัมผัสกับผู้ใชเ้ รียกว่า Terminal มีเพยี ง จอภาพและแปน้ พมิ พเ์ ท่านั้น การพฒั นาในภายหลงั ไดเ้ พิ่มความสามารถใหต้ ดิ ต่อกับผูใ้ ชง้ านแบบ Graphics mode ได้ เรยี กว่า X-Windows

ระบบปฏิบัติการเครือข่ายแบบ Client/Server ตวั อย่างระบบปฏิบตั ิการเครือข่ายแบบ Client/Server ประเภทของ Unix  BSD Unix (Berkeley Software Distribution )เป็นระบบปฏิบัตกิ ารยูนิกซ์ท่ี พัฒนาโดยมหาวทิ ยาลยั เบอร์คเลย์ และยนู ิกซเ์ ป็นจดุ เรม่ิ ต้นของการพฒั นาของ ระบบยูนกิ ซ์ในปัจจบุ ัน  Unix System V เป็นระบบปฏิบัติการยูนิกซ์ทพ่ี ัฒนาโดยบรษิ ัท AT&T โดยนา ยูนกิ ซ์ของมหาวทิ ยาลยั เบอรค์ เลย์ มารวมกบั ระบบอน่ื เข้าดว้ ยกนั ทามีมาตรฐาน มากยิ่งขึ้น  AIX Unix เป็นระบบปฏิบัติการยนู กิ ซ์ทพ่ี ัฒนาโดยบริษัทไอบเี อม็ โดยให้เปน็ ระบบปฏิบตั ิการยูนิกซท์ ่ใี ช้กับเคร่ืองมินิคอมพวิ เตอรข์ องบริษัท ไอบีเอ็ม

ระบบปฏิบตั ิการเครอื ข่ายแบบ Client/Server ตวั อย่างระบบปฏบิ ัติการเครือข่ายแบบ Client/Server ประเภทของ Unix  SCO Unix เป็นระบบปฏบิ ัตกิ ารยูนิกซท์ ่ีพฒั นาโดย บรษิ ัท Santa Cruz Operation และ ใช้กับเครื่องไมโครคอมพวิ เตอรท์ ว่ั ไป  Solaris เปน็ ผลิตภัณฑข์ องบริษทั Sun Microsystems ทางานกบั เครือ่ งตระกลู SPARC  Xenix เปน็ ระบบปฏบิ ตั ิการยูนกิ ซท์ ่พี ัฒนาโดย บริษัท ไมโครซอฟท์ และใช้กับ เครื่องไมโครคอมพวิ เตอร์  Linux เป็นระบบปฏบิ ตั กิ ารยูนกิ ซ์ท่พี ฒั นาโดย ผ้ใู ชอ้ ินเตอรเ์ นต็ และใช้กบั เครื่องไมโครคอมพวิ เตอร์ เป็นระบบปฏิบัตกิ ารทใ่ี ช้ไดฟ้ รี

ระบบปฏิบตั ิการเครอื ข่ายแบบ Client/Server ตวั อย่างระบบปฏบิ ัติการเครือข่ายแบบ Client/Server ประเภทของ Unix  SCO Unix เป็นระบบปฏบิ ัตกิ ารยูนิกซท์ ่ีพฒั นาโดย บรษิ ัท Santa Cruz Operation และ ใช้กับเครื่องไมโครคอมพวิ เตอรท์ ว่ั ไป  Solaris เปน็ ผลิตภัณฑข์ องบริษทั Sun Microsystems ทางานกบั เครือ่ งตระกลู SPARC  Xenix เปน็ ระบบปฏบิ ตั ิการยูนกิ ซท์ ่พี ัฒนาโดย บริษัท ไมโครซอฟท์ และใช้กับ เครื่องไมโครคอมพวิ เตอร์  Linux เป็นระบบปฏบิ ตั กิ ารยูนกิ ซ์ท่พี ฒั นาโดย ผ้ใู ชอ้ ินเตอรเ์ นต็ และใช้กบั เครื่องไมโครคอมพวิ เตอร์ เป็นระบบปฏิบัตกิ ารทใ่ี ช้ไดฟ้ รี

จบการนาเสนอ