การแต่งกลอนสุภาพ

รายวชิ าภาษาไทย ช้ันประถมศึกษาปีที่ 6 รหัสวิชา ท 6๑๑๐๑ เร่ือง การแตง่ กลอนสุภาพ โดย นางสาวสุชาดา เพ็งเที่ยง ครผู สู้ อน โรงเรยี นบ้านเชียงคาน “วิจิตรวิทยา” สานักงานเขตพื้นทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาเลยเขต ๑

การแตง่ กลอนสุภาพ กลอนสภุ าพ หรอื เรียกอกี อย่างหนึ่งว่า กลอนแปด มีข้อกาหนดในการแต่ง ดังน้ี 1. คณะ คอื จานวนคาท่กี าหนดไวส้ าหรบั คาประพันธ์น้ัน ๆ จานวนคาในการ แต่งกลอนสภุ าพ บทหน่ึงมี 4 วรรค แต่ละวรรคมี 8 คา (อาจมี 7-9 คากไ็ ดป้ 2 วรรคเปน็ 1 คากลอน

แผนผังกลอนสภุ าพ วรรคสดบั วรรครับ 1 บท วรรครอง วรรคส่ง 1 บท สมั ผัส ระหวา่ งบท

2. สมั ผัส กลอนสภุ าพมขี ้อกาหนดในการสัมผสั คอื - คาสุดท้ายของวรรคที่ 1 สมั ผสั กับคาที่ 3 หรอื คาท่ี 5 ของวรรคท่ี 2 - คาสดุ ทา้ ยของวรรคที่ 2 สมั ผสั กับคาสดุ ท้ายของวรรคท่ี 3 - คาสุดท้ายของวรรคที่ 3 สัมผัสกบั คาที่ 3 หรือ คาท่ี 5 ของวรรคท่ี 4 - คาสุดทา้ ยของวรรคท่ี 4 สัมผสั กับคาสุดทา้ ยของวรรคท่ี 2 ในบทต่อไป

คาสมั ผสั มี 2 ประเภท 2.1 คาสัมผสั นอก เป็นการสัมผสั คาระหว่างวรรคตามแบบแผนของบท ร้อยกรองน้นั ๆ คาสมั ผัสนอกเป็นการสมั ผัสสระ เช่น ใจ-ให้ , แสน-แมน้ 2.2 คาสัมผัสใน เป็นการสัมผัสคาในวรรคเดียวกนั จะมหี รือไม่มีก็ได้ ไม่ ถือว่าเป็นการผิดลักษณะการแต่งบทร้อยกรอง แต่ถ้ามีสัมผัสในมากก็จะทาให้ บทร้อยกรองมีความไพเราะยิ่งข้ึน คาสัมผัสในมีท้ังสัมผัสสระและสัมผัส พยัญชนะ (หรือเรียกวา่ สัมผัสอกั ษร) เช่น บวน- ชวน, ปรุง-โปรย

3. เสียงวรรณยุกต์ มีขอ้ กาหนดการใช้เสียงวรรณยกุ ต์ ดงั น้ี - คาสดุ ท้ายของวรรคที่ 1 ใช้ได้ทุกเสยี ง แตไ่ ม่นยิ มเสียงสามญั - คาสุดท้ายของวรรคที่ 2 ใช้เสียงเอก เสียงโท หรือเสียงจัตวา ห้าม เสยี งสามญั และเสียงตรี - คาสดุ ทา้ ยของวรรคท่ี 3 และวรรคที่ 4 ใชเ้ สียงสามัญหรอื เสยี งตรี

กิจกรรมชวนกันคิด ชว่ ยกนั ตอบ นกั เรียนหาคาสัมผสั นอกและสมั ผัสในจากกลอนสุภาพท่ีกาหนด เม่อื ทาการสง่ิ ใดดว้ ยใจรกั ถึงงานหนกั กเ็ บาลงแล้วครง่ึ หนึ่ง ด้วยใจรักเปน็ แรงที่เร้ารงึ ใหม้ งุ่ มน่ั ฝันถงึ ซึ่งปลายทาง สัมผสั นอก คือ รกั –หนกั , หน่ึง-รงึ -ถงึ สัมผสั ใน สมั ผัสสระ คอื ใด-ใจ, ถงึ -ครงึ่ -หน่งึ , ม่นั -ฝนั ,ถงึ -ซ่ึง สมั ผัสพยัญชนะ คอื ใด-ด้วย, ลง-แลว้ ,หนัก-หน่ึง,รกั -แรง-เรา้ รึง,