พุทธศาสนสุภาษิต (1)

พทุ ธศาสนสภุ าษิต หมวดที่ 1 ธรรมะเบอื้ งต้น อาจารย์ปรเเมสษนฐอ์ เหมอื นจนั ทร์

จัดทาโดย เด็กหญิงกญั วธญั โสภาแจ้ง เลขท่ี 18 เดก็ หญิงธนัชชา พิลา เลขท่ี 26 เด็กหญิงเปรมยดุ า จฑุ าชื่น เลขท่ี 28 เดก็ หญงิ พมิ พ์วรีย์ สว่ ยณรงค์ เลขท่ี 29 ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3/2 โรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลยั ราชภฏั เทพสตรี สาขาวดั พระพุทธบาท ราชวรมหาวหิ าร ปกี ารศึกษา 2564

อตฺตาน ทมยนตฺ ิ ปณฺฑิตา [คาอา่ น : อัด-ตา-นัง, ทะ-มะ-ยนั -ติ, ปนั -ด-ิ ตา] “บณั ฑติ ย่อมฝกึ ตน” ความหมาย บัณฑติ ยอ่ มฝกึ ตน โดยรจู้ ักควบคมุ กาย วาจา ใจ ใหส้ ะอาด สงบ และสว่าง กระจา่ งใจตน กลายเป็นบัณฑติ หรือผ้มู ีปญั ญาทร่ี เู้ ท่าทนั สภาวธรรมทัง้ หลายท้งั ปวง เขา้ ใจกิเลสตณั หา แล้วผละจากมัน ไมม่ ัวลุม่ หลงบ้ามนั อยู่อยา่ งไม่ลมื หลู มื ตา ไมอ่ ยา่ งน้นั กจ็ ะลอยเทง้ เต้งกลางทะเลกเิ ลสตณั หา กลบั ไมไ่ ด้ ไปไม่ถงึ จึงหลงเควง้ คว้างตายอยกู่ ลางทางน่ันเอง

ปญฺญา เว ธเนน เสยฺโย [คาอ่าน : ปัน-ยา, เว, ทะ-เน-นะ, ไส-โย] ปัญญายอ่ มประเสริฐกวา่ ทรพั ย์” ความหมาย ทรัพย์ท่ีวา่ ใครๆ ก็ไม่สามารถมาลกั ขโมยไปได้ นน้ั คือ ปัญญา เปรยี บเสมือน วิชาความรูข้ องนกั ปราชญ์ เปรยี บเสมอื นอาวธุ ของนกั รบท่พี ร้อมจะฟาดฟนั ศัตรู ใหส้ ิน้ ชีพ ดังนน้ั ผูม้ ีปัญญาย่อมประเสรฐิ กวา่ ทรัพย์ท้งั หลายบนโลกนี้ เพราะ ปญั ญาโจรไมอ่ าจลกั ขโมยได้ ไฟไม่อาจไหมไ้ ด้ ไมอ่ าจจมหรือไหล ไปตามนํ้าได้

ททมาโน ปิโย โหติ [คาอา่ น : ทะ-ทะ-มา-โน, ปิ-โย, โห-ต]ิ “ผใู้ ห้ ยอ่ มเป็นท่รี กั ” ความหมาย ผูใ้ ห้ คือผทู้ ม่ี จี ิตเสยี สละ ยอมสละให้ปนั ส่งิ ของของตนเองแก่ผู้อน่ื ด้วยจิตใจที่ บรสิ ุทธิ์ โอบออ้ มอารี เอ้ือเฟอื้ เผื่อแผ่ ให้เพือ่ ชว่ ยเหลือคนอ่นื ในยามท่เี ขาขดั สนบา้ ง ให้เพอื่ บูชาคณุ ของผู้ทคี่ วรบูชาบา้ ง ใหเ้ พอ่ื สร้างบุญกศุ ลพอกพนู บารมีให้ยิ่ง ๆ ขน้ึ ไปบ้าง

อตตฺ า หเว ชติ เสยฺโย [คาอา่ น : อัด-ตา, หะ-เว, ชิ-ตัง, ไส-โย] “ชนะตนน่นั แหละประเสรฐิ กว่า” ความหมาย ชนะตนนน่ั แหละเป็นดี คาว่า “ชนะตน” หมายถึง ชนะใจตนเอง ชนะกิเลสที่ หลอกให้โลภ ให้โกรธ ใหห้ ลง เพราะโดยธรรมดา มนษุ ย์เราแพก้ เิ ลสอยู่ตลอดเวลา แต่การชนะใจตวั เอง หรอื การชนะกเิ ลสท่ีกลมุ้ รุมจติ ใจของเรานีส่ ิ ถึงจะถือว่าเปน็ ชยั ชนะท่ปี ระเสรฐิ

ยถาวาที ตถาการี [คาอ่าน : ยะ-ถา-วา-ที, ตะ-ถา-กา-ร]ี “พดู อย่างใด พงึ ทาอย่างน้นั ” ความหมาย พดู อยา่ งใดทาอยา่ งนั้น เปน็ ลักษณะของคนจรงิ คือคนตรง ไม่ปลิ้นปลอ้ น ไม่ เหลาะแหละหละหลวม มคี วามจรงิ ใจตอ่ คนอน่ื และรับ ผิดชอบตอ่ คาพดู ของตนเอง การเป็นคนพูดอย่างใดทาอย่างน้นั คอื ทาตามคาพดู ถอื เปน็ ลักษณะของผนู้ าทดี่ ี ทา ใหค้ นอ่ืน ๆ สามารถใหค้ วามไวว้ างใจได้ เชอ่ื ใจได้ และเป็นที่นา่ เคารพนบั ถอื

พาโล อปรณิ ายโก [คาอ่าน : พา-โล, อะ-ปะ-ริ-นา-ยะ-โก] “คนโง่ คนพาล ไม่ควรเปน็ ผนู้ า” ความหมาย คนโง่ คอื คนไม่มีปญั ญา ไม่มวี จิ ารณญาณ ไมม่ ีความฉลาดเฉยี บแหลม ไม่มี ปฏิภาณไหวพรบิ ไม่สามารถแกป้ ญั หาทเี่ กดิ ขน้ึ ไดอ้ ย่างถกู ตอ้ งเหมาะสม หากคนโงม่ ี อานาจในการปกครองหม่คู ณะ คอื ไดเ้ ปน็ ผูน้ าหมูค่ ณะ ยอ่ มมแี ต่จะนาหม่คู ณะนัน้ ให้ เข้าถึงความหายนะฉบิ หายอยา่ งเดยี ว หาความเจริญมิได้

สจจฺ เว อมตา วาจา [คาอา่ น : สัด-จัง, เว, อะ-มะ-ตา, วา-จา] “คาสัตย์แล เปน็ วาจาไมต่ าย” ความหมาย จะทาการใดๆ ควรคดิ ควรศึกษา พยายามทาดว้ ยตวั เองอยา่ งสดุ ความสามารถ ก่อนท่ีจะไปพ่งึ พา ขอความช่วยเหลือจากผู้อ่นื เพราะในบางสถานการณผ์ ู้อื่นก็อาจจะ ไม่สามารถชว่ ยเหลือได้

อตตฺ า หิ อตตฺ โน นาโถ [คาอ่าน : อัด-ตา, ห,ิ อัด-ตะ-โน, นา-โถ] “ตนแลเปน็ ท่พี ่งึ แห่งตน” ความหมาย ให้เราร้จู กั พ่งึ พาตนเองรู้จกั ทจ่ี ะใชค้ วามรู้ความสามารถของตนเองออกมา ชว่ ยเหลอื ตนเองและนาพาตนเองไปสู่สิ่งท่ดี ีส่งิ ทถ่ี กู ตอ้ งกอ่ นท่ีเราจะไปขอความ ชว่ ยเหลอื จากผ้อู ืน่ ในบางคร้งั การท่เี ราไปขอความชว่ ยเหลือจากคนอ่นื เรากค็ วร ชว่ ยเหลอื ตวั เราเองก่อน

อิณาทาน ทุกข โลเก [คาอา่ น : อ-ิ นา-ทา-นัง, ทุก-ขงั , โล-เก] “การกู้หน้ี เป็นทุกขใ์ นโลก” ความหมาย เราควรหัดเปน็ คนประหยดั มธั ยัสถ์ตง้ั แตต่ น้ พยายามอยา่ ไปกยู้ มื เงนิ หรอื ทรพั ยส์ นิ อื่นใดของใครเขามาใชเ้ ปน็ ดีที่สุด เพราะการใช้ชวี ิตโดยปราศจากหนีน้ ั้น เปน็ การใชช้ ีวติ ทีม่ ีความสขุ มคี วามสบายใจมากกวา่

อุฏฐาตา วินฺทเต ธน [คาอ่าน :อุด-ถา-ตา, วิน-ทะ-เต, ทะ-นงั ] “คนขยัน ย่อมหาทรพั ย์ได”้ ความหมาย การประกอบกจิ การใดกต็ าม หากขาดความขยันหมัน่ เพียรแลว้ นน้ั กย็ ่อมไม่ ประสบผลสาเร็จ ในทางกลบั กนั เมอ่ื ขยันหมัน่ เพียรในกจิ ต่างๆทไ่ี ดล้ งมือทากย็ ่อม สาเรจ็ และไดท้ รพั ยส์ นิ หรอื ส่งิ ของท่ตี นอยากไดม้ าตอบแทน จงึ สมดัง พุทธศาสน สุภาษติ ทล่ี ขิ ติ ไวข้ า้ งตน้

จบการนาเสนอ