การใช้ไฟฟ้าอย่างปลอดภัย

นายมนตรี เจียงพดุ ซา วทิ ยาลยั การอาชีพบาเหนจ็ ณรงค์

ความปลอดภัยในการใช้ไฟฟ้า ไฟฟ้ามีความจาเป็นต่อชีวติ อยา่ งแยกกนั ไม่ออก แต่ในขณะเดียวกนั กม็ ีอนั ตราย ดงั น้นั จึงควรเขา้ ใจ และรู้พ้ืนฐานทางดา้ นความปลอดภยั ในการใช้ เพราะความประมาทเพียงเลก็ นอ้ ยอาจนามาซ่ึง ความสูญเสียอยา่ งคาดไม่ถึง

อนั ตรายจากไฟฟ้า  ไฟฟ้าช็อต หรือ ไฟฟ้าลดั วงจร (Short Circuit )  ไฟฟ้าดูด ( Electric Shock )

สาเหตุของไฟฟ้าชอ็ ต ฉนวนไฟฟ้าชารุด หรือเส่ือมสภาพ แรงดนั เกนิ ในสายไฟฟ้า ตวั นาไฟฟ้าในวงจรเดยี วกนั สัมผสั กนั

ไฟฟ้าดูด คือ การทีก่ ระแสไฟฟ้าไหลผ่านร่างกายคน G N

ไฟฟ้าดูดไดอ้ ยา่ งไร ร่างกายสัมผสั ส่วนท่ีมีไฟฟ้า 2 จุดพร้อมกนั สองจุดน้ันมแี รงดนั ไฟฟ้าต่างกนั จุดไฟเข้า จุดไฟออก

ปัจจัยทก่ี ่อให้เกดิ ความรุนแรงจากไฟฟ้า 1.ระยะเวลาทีก่ ระแสไฟฟ้ าไหลผา่ นร่างกาย หรือเวลาที่ ร่างกายต่อเป็ นส่วนหนงึ่ วงจรไฟฟ้ า เริม่ ต้งั แต่มอี าการช็อค ระบบการหายใจ และการทางานของหวั ใจหยดุ ชะงกั การหมุนเวียนของโลหิตจะส้ นิ สดุ ลง ระยะเวลาทีส่ มั ผสั โอกาสรอดชีวิต 7 ๏ กระแสไฟฟ้ าผ่านร่างกายไม่เกนิ 1 นาที ไม่นอ้ ยกว่า 70 % ๏ กระแสไฟฟ้ าผ่านร่างกายไม่เกนิ 3 นาที ประมาณ 30 % ๏ กระแสไฟฟ้ าผ่านร่างกายเกนิ 4 นาที โอกาสรอดชีวิตมนี อ้ ย

2. อตั รา หรือปริมาณของกระแสไฟฟ้ าทีไ่ หลผา่ นร่างกาย ผลทีม่ ตี ่อร่างกาย ปริมาณกระแสไฟฟ้ า (มิลลิแอมแปร)์ ๏ ไม่เกดิ ความร้สู กึ นอ้ ยกว่า0.5 ๏ ร้สู กึ ว่าโดนไฟฟ้ าดูด 0.5-2 ๏ กล้ามเน้ือหดตัว แต่ยงั ไม่เสยี การควบคุมตัวเอง 2-10 ๏ ร้สู กึ กระตุก เจบ็ ปวด ไม่สามารถควบคุมได้ 5-25 ๏ เกดิ อาการกล้ามเน้ือเกรง็ และหดตวั อย่างรุนแรง มากกว่า 25 ๏ กล้ามเน้ือหัวใจกระตกุ อย่างแรงหรือหัวใจเต้นถ่รี ัว 50-200 ๏ ระบบหายใจหยุดทางาน มากกว่า100 8

3. ค่าความตา้ นทานของร่างกายต่อไฟฟ้ า มผี ลต่อปริมาณ ของกระแสไฟฟ้ าทีไ่ หลผ่านร่างกาย ลกั ษณะร่างกาย ค่าความตา้ นทาน (โอหม์ ต่อตารางเซนติเมตร) ๏ ความต้านทานของผวิ หนังแห้ง 100,000-600,000 ๏ ความต้านทานของผวิ หนังเปี ยก 1,000 ๏ ความต้านทานภายในร่างกายจากมือถงึ เท้า 400-600 ๏ ความต้านทานระหว่างหู 100 9

4. เสน้ ทาง หรืออวยั วะภายในร่างกายทีก่ ระแสไฟฟ้ าไหลผ่าน กระแสไฟฟ้ ามผี ลต่อระบบการหายใจ การทางานของ หวั ใจ และระบบประสาท กระแสไฟฟ้ าไหลผ่านสมอง หวั ใจ และปอดย่อมเป็ นอนั ตรายมาก และถา้ กระแสไฟฟ้ าไหลผ่าน เขา้ ทางศีรษะและออกทางฝ่ าเทา้ ท้งั 2 ขา้ งจะมอี นั ตรายมาก ทีส่ ดุ 5. วิธีใหก้ ารช่วยเหลือข้นั ตน้ และการปฐมพยาบาล 10

วธิ ีการติดตั้งและการดูแลรักษา อปุ กรณ์ไฟฟ้า ให้อย่ใู นสภาพปลอดภยั ต่อการใช้งาน

แผงเมนสวติ ซ์ - ต้องตดิ ต้งั ในท่ีแห้งไม่เปี ยกชื้น ห่างไกลจากสารเคมี - อย่าว่างสิ่งกดี ขวางบริเวณแผงสวติ ซ์

- ตรวจสอบดูว่ามีมด หรือแมลงเข้าไปทารังหรือไม่ หากพบให้ทา การกาจัด - แผงเมนสวติ ซ์ทเี่ ป็ นตู้โลหะควรทาการต่อสายลงดนิ

- ควรมผี งั วงจรไฟฟ้าโดยสังเขปตดิ อยู่ทแี่ ผงเมนสวติ ซ์ เพ่ือให้ทราบว่าไฟฟ้า ลดั วงจรทใ่ี ด

สายไฟฟ้า -ไม่ควรพาดสายไฟฟ้าบนส่วนทเี่ ป็ นโลหะ เพื่อป้องกนั กระแสไฟฟ้า รั่วลงโครงโลหะซ่ึงเป็ นอนั ตรายต่อผู้ทมี่ าสัมผสั - จุดต่อสายไฟฟ้าต้องแน่น และห่อหุ้มให้เรียบร้อยเพื่อป้องกนั ไฟฟ้าดูด

- ฉนวนมกี ารฉีกขาดจากหนู หรือแมลงกดั แทะ หรือ ของมคี มบาด จนเห็นตวั นาทองแดง ควรซ่อมแซมให้ เรียบร้อย

-ไม่เดินสายไฟฟ้าใกล้แหล่งความร้อน สารเคมี เพราะจะทาให้ฉนวนชารุดเกดิ การลดั วงจร

- ฉนวนแตก หรือแห้งกรอบบวม แสดงว่าสายไฟฟ้าหมดอายกุ ารใช้ งาน ควรเปลย่ี นใหม่

เตา้ รับ – เตา้ เสียบ-สวติ ช์ - เต้าเสียบ เม่ือเสียบใช้งานกบั เต้ารับต้องแน่น - เต้ารับต้องตดิ ต้งั ในทท่ี ี่พ้นมือเดก็ เลก็

เตา้ รับ – เตา้ เสียบ-สวติ ช์ - เต้ารับต้องตดิ ต้งั ในทแ่ี ห้ง ไม่เปี ยกชื้นหรือมนี ้าท่วม

- เต้ารับ-เต้าเสียบ ต้องไม่มรี อยแตกร้าว หรือรอยไหม้

การดูแลรักษาเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า ใหอ้ ยใู่ นสภาพปลอดภยั ต่อการใชง้ าน

ตูเ้ ยน็ -ตูแ้ ช่ - ตรวจสอบวา่ มีกระแสไฟฟ้าร่ัวหรือไม่

ตูเ้ ยน็ -ตูแ้ ช่ - ยนื บนแผน่ ฉนวนขณะเปิ ด-ปิ ดตูเ้ ยน็ - ถอดปลก๊ั ออกหากไม่อยบู่ า้ นเป็น เวลานาน ๆ

เคร่ืองปรับอากาศ - ตรวจสอบวา่ มีกระแสไฟฟ้าร่ัวหรือไม่ - เสียงดงั ผดิ ปกติตอ้ งรีบแกไ้ ข - ไม่ควรเปิ ดเครื่องทิ้งไวเ้ มื่อไม่มีคนอยหู่ รือ ออกจากบา้ น - ไม่ติดต้งั ใกลส้ ารเคมี หรือ วตั ถุไวไฟ - สายไฟฟ้าตอ่ เขา้ เคร่ืองปรับอากาศตอ้ งมี ขนาดตามพกิ ดั กาหนด - จุดตอ่ สาย เขา้ ปลายสายตอ้ งแน่น

เครื่องซกั ผา้ - ตรวจสอบวา่ มีกระแสไฟฟ้าร่ัวหรือไม่ - เตา้ เสียบตอ้ งไม่แตกร้าว สายไมพ้ บั งอ ชารุด - ผใู้ ชเ้ ครื่องซกั ผา้ ร่างกายตอ้ งไม่เปี ยกช้ืน - ตอ้ งติดต้งั ระบบสายดิน - เลิกใชง้ านตอ้ งถอดเตา้ เสียบทนั ที

เครื่องซักผ้า - ผู้ใช้เคร่ืองซักผ้า ร่างกายต้องไม่เปี ยกชื้น - ต้องติดต้งั ระบบสายดนิ - เลกิ ใช้งานต้องถอดเต้าเสียบทันที

พดั ลมต้งั โต๊ะ - ตรวจสอบวา่ มีกระแสไฟฟ้าร่ัวหรือไม่ - ไม่ควรใชพ้ ดั ลมท่ีมีเสียงดงั ผดิ ปกติ มีกลิ่นไหม้ - ไม่ควรใชพ้ ดั ลมในที่มีสารไวไฟ - เตา้ เสียบตอ้ งไม่แตกร้าว สายไฟพบั งอ ชารุด - เม่ือเลิกใชง้ านใหถ้ อดเตา้ เสียบออก - ไม่ควรใชข้ องแขง็ ทบั สายไฟ

พดั ลมติดเพดาน - ตรวจสอบวา่ มีกระแสไฟฟ้าร่ัวหรือไม่ - สวิตซป์ ิ ด-เปิ ดตอ้ งมีฝาครอบไม่แตกร้าว - เมื่อเลิกใชท้ ุกคร้ังตอ้ งปิ ดสวิตซ์

กาต้มนา้ ไฟฟ้า - ตรวจสอบวา่ มีกระแสไฟฟ้ารั่วหรือไม่ - สายไฟฟ้า เตา้ เสียบตอ้ งไม่ชารุด หรือเส่ือมสภาพ - เตา้ เสียบตอ้ งเสียบแน่นพอดีกบั เตา้ รับ - ควรไวบ้ นสิ่งที่ไม่ติดไฟ - ระวงั อยา่ ใหน้ ้าแหง้ - ถอดเตา้ เสียบออกทนั ทีเม่ือเลิกใช้

เตารีดไฟฟ้า - จุดตอ่ สายกบั ตวั เตารีดตอ้ งแน่น - สายไฟฟ้า เตา้ เสียบตอ้ งไม่ชารุด หรือเส่ือมสภาพ - ไม่ควรไวบ้ นส่ิงท่ีติดไฟง่าย - เตา้ เสียบตอ้ งเสียบแน่นพอดีกบั เตา้ รับ - ถอดเตา้ เสียบออกทนั ทีเมื่อเลิกใช้



1. ตดิ ต้ังอปุ กรณ์ไฟฟ้าต่าเกนิ ไปและอย่าปล่อยให้เดก็ เล่นกบั อปุ กรณ์ไฟฟ้า

2. เสียบเคร่ืองใช้ไฟฟ้าหลายเคร่ืองจากเต้ารับอนั เดยี ว

3. ตัวเปี ยกพืน้ แฉะ อย่าแตะอปุ กรณ์ไฟฟ้า

สาเหตุเกดิ จากผ้ตู ายตวั เปี ยกชื้นและไปสัมผสั รถยนต์ ทม่ี กี ระแสไฟฟ้ารั่วจากเครื่องชาร์จแบตเตอร่ีรถยนต์

“ดร.หนุ่ม อาจารย์ มธ.” ดวงดบั ! ถูกไฟดูด ตายคาป๊ัม ปตท. อาจารย์หนุ่มดกี รีปริญญาเอก คณะวศิ วกรรม ม.ธรรมศาสตร์ ชะตาขาด ถูกไฟรั่วจากปั๊มเตมิ ลม ดูดเสียชีวติ คาป๊ัมนา้ มัน ปตท.ขณะฝนตกหนัก

ปั๊มนา้ ในบ่อเลยี้ งปลาไฟรั่ว เซฟตคี้ ทั ไม่ทางาน หนุ่มช่างไฟเจอช๊อตสาหัส หนุ่มช่างไฟฟ้าโรงงานระยอง ทาอาชีพเสริม เลยี้ งปลาเงนิ ปลาทอง ช้อนปลาให้ลกู ค้า เกือบตายเพราะกระแสไฟฟ้ารั่วจากปั๊มนา้ เซฟตคี้ ทั ไม่ทางาน

4. วางของทบั สายไฟ

5. สายไฟฟ้าเป่ื อยขาดชารุดจงรีบแก้ไข

ผตู้ ายใชเ้ ตา้ รับและปลกั๊ ที่ชารุด จึงทาให้ ถูกกระแสไฟฟ้าดูด

6. ซ่อมแซมอปุ กรณ์ไฟฟ้าโดยไม่มคี วามรู้

7. เคร่ืองใช้ไฟฟ้าประเภทความร้อน

8. กงิ่ ไม้ใกล้แนวสายไฟฟ้า เป็ นอนั ตรายให้ระวงั

9. ก่อสร้างใกล้แนวสายไฟฟ้า สิ้นชีวามามากแล้ว เม่ือทางานก่อสร้างใกลส้ ายไฟฟ้าแรงสูงใหร้ ะมดั ระวงั เพ่ือความปลอดภยั ใหต้ ิดตอ่ สานกั งานการไฟฟ้าในทอ้ งถ่ินของท่าน





10. ตดิ ต้งั เสาวทิ ยุ ทวี ใี กล้แนวสายไฟฟ้าแรงสูง ไม่ปลอดภยั

เกิดจากเสาวทิ ยโุ ทรทศั นไ์ ปแตะกบั ระบบไฟฟ้าแรงสูง เนื่องจาก การขนยา้ ยเสาวทิ ยโุ ทรทศั น์ดว้ ยความไม่ระมดั ระวงั