วัฒนธรรมไทยสืบสานตำนานข้าว

จดุ กำเนิดพธิ ีกรรมและ ควำมเช่ือเก่ยี วกบั ข้ำว

























































ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรมมีพนื้ ที่ ราบล่มุ เหมาะแก่การเพาะปลกู โดยเฉพาะ การปลกู ข้าวถอื เป็นอาหารหลกั ของคน ภายในประเทศ และเหลือเป็นสินค้าส่งออกท่ี สาคญั ของเศรษฐกิจไทย

ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรมมพี ืน้ ท่ีราบ ล่มุ เหมาะแก่การเพาะปลกู โดยเฉพาะการปลกู ข้าว ถอื เป็นอาหารหลกั ของคนภายในประเทศ และ เหลือเป็นสินค้าส่งออกที่สาคญั ของเศรษฐกิจไทย

สังคมไทยปลูกข้ำวเพ่ือกำรบริโภคมำตงั้ แต่ยคุ โบรำณ เรียกได้ว่ำ ข้ำวเป็ นแหล่งอำหำรท่หี ล่อ เลีย้ งคนในสังคมไทย พธิ ีกรรมกำรปลูกข้ำวจงึ ถือ กำเนิดขนึ้ กลำยเป็ นวฒั นธรรมสืบเน่ืองต่อกันมำ ไม่ว่ำจะเป็ นพธิ ีกรรมทำงศำสนำ งำนพระรำชพธิ ี รวมทงั้ ขนบธรรมเนียม ประเพณี ควำมเช่อื เก่ยี ว กบั ข้ำวมำจนปัจจบุ ัน

จุดกำเนิดพธิ ีกรรมและควำมเช่ือเก่ยี วกบั ข้ำว จุดมุ่งหมำยท่สี ำคญั ของพธิ ีกรรมกำรปลกู ข้ำวกเ็ พ่อื ควำมอุดม สมบูรณ์ ได้ผลผลติ จำนวนมำก พธิ ีกรรมข้ำวยุคแรกของสังคมไทย ก่อนท่จี ะรับเอำศำสนำฮนิ ดเู ข้ำมำ ในสมัยนัน้ กำรปลกู ข้ำวนัน้ จำเป็ นต้องพ่งึ พงิ ธรรมชำติ จงึ เป็ นเร่ืองของกำรพยำยำมท่จี ะตดิ ต่อ หรือขอร้องอำนำจเหนือธรรมชำติ หรือผแี ถน โดยเช่อื ว่ำอำนำจนีจ้ ะ สำมำรถบนั ดำลผลผลติ สภำพดนิ ฟ้ ำ อำกำศ โดยผ่ำนพธิ ีกรรมทำง ไสยศำสตร์ท่คี วบคุมอำนำจลกึ ลบั เหนือธรรมชำตไิ ด้ ต่อมำเม่ือรับ เอำพุทธศำสนำและศำสนำฮนิ ดเู ข้ำมำ ทำให้ผสมผสำนกนั กลำยเป็ น พธิ ีกรรมของชำวบ้ำน และมีพระรำชพธิ ีหลวง คือ พธิ ีแรกนำขวญั

กำรประกอบพธิ ีกรรมมีควำมสำคญั ต่อชำวบ้ำนมำก เพรำะกำรปลกู ข้ำวเป็ นกำรประกอบอำชพี และทำมำหำกนิ เลยี้ งชีพ จะเหน็ ว่ำ คนนับถอื ข้ำว เรียกข้ำวว่ำ “แม่โพสพ” เป็ นกำรยกย่องข้ำวว่ำเป็ นผ้ใู ห้ชวี ติ แก่มนุษย์ เปรียบเสมือน “แม่” ผู้มีชีวติ จงึ ต้องสุภำพอ่อนโยน เคำรพนับถอื กตญั ญู กตเวที กำรปลูกข้ำวไม่ว่ำจะขนั้ ตอนใด ดำนำ ไถ ต้องมีพธิ ี บชู ำของไหว้แม่โพสพก่อนเสมอ



, กฎหรือควำมเช่ือถอื อย่ำงเดยี วกนั