บทที่ 4_เรื่องที่ 3 องค์กรและหน่วยงานรับผิดชอบฯ

100 กฎหมายไทยทเ่ี ก่ียวกับทะเล เพื่อให้การควบคุมพฤติกรรมของผู้ใช้ ทะเล และสนบั สนนุ ใหม้ กี ารอนรุ กั ษแ์ ละใชป้ ระโยชน์ จากมหาสมทุ รและทรพั ยากรทางทะเลอยา่ งยง่ั ยนื และเป็นพันธกรณีที่รัฐต้ องออกกฎหมาย ภายในของตนรองรบั (อนุวัติการ) กฎหมาย ระหว่างประเทศตามท่ีได้กล่าวข้างต้น ท้ังน้ี เพอ่ื ใหม้ สี ภาพบงั คบั แกป่ ระชาชนภายในรฐั นนั้ ๆ และ ทงั้ บคุ คลทต่ี กอยใู่ นเขตอำ� นาจประเทศไทย จึงมกี ารตรากฎหมายทเ่ี ก่ียวขอ้ งทงั้ ทเี่ กี่ยวขอ้ ง โดยตรงและเก่ียวข้องเพียงบางส่วน จ�ำนวน ประมาณ 73 ฉบบั โดยมีกฎหมายทีส่ ำ� คัญ คือ

101 1. ด้านประมงและทรพั ยากร • พระราชบัญญัติสง่ เสรมิ การบรหิ ารจัดการทรพั ยากรทางทะเลและชายฝ่ งั พ.ศ. 2558 • พระราชก�ำหนดการประมง พ.ศ. 2558 และพระราชก�ำหนดการประมง (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2560 • พระราชบัญญัติสิทธกิ ารประมงในเขตการประมงไทย พ.ศ. 2482 • พระราชบญั ญัติค้มุ ครองแรงงาน พ.ศ. 2541 • พระราชบัญญตั ิจัดระเบยี บกิจการแพปลา พ.ศ. 2496 • พระราชบญั ญัติโรคระบาดสตั ว์ พ.ศ. 2499 • พระราชบญั ญตั ิกักพืช พ.ศ. 2507 2. ด้านการขนส่งและพาณิชยนาวี • พระราชบัญญัติการเดินเรอื ในน่านน้�ำไทย พ.ศ. 2456 และพระราชบัญญตั ิการเดินเรอื ในน่านน้�ำไทย (ฉบับท่ี 17) พ.ศ. 2560 • พระราชบัญญตั ิการเรยี กเงนิ สมทบเข้ากองทนุ ระหวา่ งประเทศเพ่อื ชดใชค้ วามเสียหาย จากมลพษิ น้�ำมันอันเกิดจากเรอื พ.ศ. 2560 • พระราชบัญญตั ิความรบั ผดิ ทางแพง่ ต่อความเสียหายจากมลพิษน้�ำมันอันเกิดจากเรอื พ.ศ. 2560 • พระราชบญั ญตั ิกักเรอื พ.ศ. 2534 • พระราชบัญญตั ิปอ้ งกันเรอื โดนกัน พ.ศ. 2522 • พระราชบญั ญตั ปิ อ้ งกนั การกระทำ� บางอยา่ งในการขนสง่ สนิ คา้ ออกทางเรอื พ.ศ. 2511 • พระราชบัญญัติเพ่ิมอ�ำนาจต�ำรวจในการป้องกันและปราบปรามการกระทำ� ผดิ ทางน้�ำ พ.ศ. 2496 • พระราชบญั ญตั ใิ หอ้ ำ� นาจทหารเรอื ปราบปรามการกระทำ� ผดิ บางอยา่ งทางทะเล พ.ศ. 2490 • พระราชบญั ญตั วิ า่ ดว้ ยการสง่ ออกและนำ� เขา้ มาในราชอาณาจกั รซง่ึ สนิ คา้ พ.ศ. 2522 • พระราชบญั ญตั ิศุลกากร พ.ศ. 2560 • พระราชบญั ญัติภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2527 • พระราชก�ำหนดควบคุมสนิ ค้าตามชายแดน พ.ศ. 2534 • พระราชบญั ญัติการขนสง่ ต่อเนื่องหลายรูปแบบ พ.ศ. 2548 • พระราชบญั ญตั เิ รอื ไทย พ.ศ. 2481 และพระราชกำ� หนดแกไ้ ขเพมิ่ เตมิ พระราชบญั ญตั ิ เรอื ไทย พ.ศ. 2481 พ.ศ. 2561

102 3. ด้านการท่องเทยี่ วและนันทนาการทางทะเล • พระราชบญั ญตั ิส่งเสรมิ และรกั ษาคุณภาพส่งิ แวดล้อม พ.ศ. 2535 • พระราชบัญญัติรกั ษาความสะอาดและความเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย ของบา้ นเมือง พ.ศ. 2535 • พระราชบญั ญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 4. ด้านพลังงาน • พระราชบญั ญตั ิการปิโตรเลียม พ.ศ. 2514 • พระราชบัญญัติความผิดเก่ียวกับสถานทีผ่ ลิตปิโตรเลียม พ.ศ. 2530 5. ด้านอ่ืน ๆ • พระราชบัญญตั ิวัตถอุ ันตราย พ.ศ. 2535 • พระราชบญั ญตั ิโรงงาน พ.ศ. 2512 • พระราชบญั ญัติการนิคมอุตสาหกรรม พ.ศ. 2522 • พระราชบัญญัติควบคมุ โภคภัณฑ์ พ.ศ. 2495 • พระราชบญั ญัติควบคมุ ยุทธภัณฑ์ พ.ศ. 2530 • พระราชบญั ญัติควบคมุ การสง่ ออกไปนอกราชอาณาจักรซ่ึงอาวธุ ยุทธภัณฑ์ และส่งิ ที่ใชใ้ นการสงคราม พ.ศ. 2495 • พระราชบญั ญตั ิกักพืช พ.ศ. 2507 • พระราชบัญญตั ิเขตปลอดภัยในราชการทหาร พ.ศ. 2478 • พระราชบัญญตั ิประกอบกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 • พระราชบญั ญัติความม่นั คงภายในราชอาณาจักร พ.ศ. 2551 • พระราชบัญญตั ิปอ้ งกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ พ.ศ. 2551 • พระราชบญั ญัติมาตรการในการปอ้ งกันและปราบปรามการค้าหญงิ และเด็ก พ.ศ. 2540 • พระราชบัญญตั ิการสอบสวนคดีพเิ ศษ พ.ศ. 2547 • พระราชบญั ญัติโรคติดต่อ พ.ศ. 2523 • พระราชบญั ญตั ิควบคุมน้�ำมันเชอ้ื เพลิง พ.ศ. 2542 • พระราชบญั ญัติน้�ำมันเชอ้ื เพลิง พ.ศ. 2521

103 • พระราชบัญญัติควบคุมแรด่ ีบุก พ.ศ. 2514 • พระราชบญั ญัติคุ้มครองพันธุพ์ ชื พ.ศ. 2542 • พระราชบญั ญัติปอ้ งกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ. 2539 • พระราชบัญญตั ิว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 • พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระท�ำผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 • พระราชบญั ญัติวา่ ด้วยการกระท�ำผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 • พระราชบัญญตั ิวา่ ด้วยวทิ ยุคมนาคม พ.ศ. 2498 • พระราชบญั ญตั ิอากรรงั นกอีแอ่น พ.ศ. 2540 • พระราชบญั ญตั อิ าวธุ ปนื เครอื่ งกระสนุ ปนื วตั ถรุ ะเบดิ ดอกไมไ้ ฟ สง่ิ เทยี มอาวธุ ปนื พ.ศ. 2490 • พระราชบญั ญัติแร่ พ.ศ. 2510 • พระราชบญั ญัติคนเขา้ เมอื ง พ.ศ. 2522 • พระราชบญั ญัติปอ้ งกันและปราบปรามยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2545 • พระราชบัญญตั ิยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2545 • พระราชก�ำหนดป้องกันการใช้สารระเหย พ.ศ. 2533 • พระราชบัญญตั ิวัตถทุ ี่ออกฤทธติ์ ่อจิตประสาท พ.ศ. 2518 • พระราชบญั ญตั มิ าตรการในการปอ้ งกนั และปราบปรามผกู้ ระทำ� ผดิ เกย่ี วกบั ยาเสพตดิ พ.ศ. 2535 • พระราชบญั ญัติป้องกันและปราบปรามการกระท�ำอันเป็นโจรสลัด พ.ศ. 2534 • พระราชบญั ญตั ิโบราณสถาน โบราณวตั ถุ และพพิ ิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 • พระราชบญั ญัติปา่ ไม้ พ.ศ. 2484 • พระราชบัญญัติปา่ สงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 • พระราชบญั ญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 • พระราชบัญญตั ิสงวนและค้มุ ครองพนั ธุส์ ตั ว์ปา่ พ.ศ. 2534 • พระราชบัญญตั ิเลื่อยโซ่ยนต์ พ.ศ. 2545 • พระราชก�ำหนดการบรหิ ารจัดการการทำ� งานของคนต่างด้าว พ.ศ. 2560 • พระราชบญั ญัติเงินทดแทน พ.ศ. 2537 • พระราชบญั ญตั ิการช่วยเหลือก้ภู ัยทางทะเล พ.ศ. 2550 • พระราชบญั ญัติให้บ�ำเหน็จในการปราบปรามผ้กู ระท�ำความผดิ พ.ศ. 2489 • พระราชบญั ญัติการค้าข้าว พ.ศ. 2489 • พระราชบัญญัติก�ำหนดเขตจังหวดั ในอ่าวไทยตอนใน พ.ศ. 2502 • พระราชบัญญตั ิปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 • พระราชบัญญัติองค์กรรว่ มไทย-มาเลเซยี พ.ศ. 2533 • พระราชบญั ญัติการเรยี กเงินสมทบเข้ากองทุนระหวา่ งประเทศเพือ่ ชดใชค้ วามเสยี หาย จากมลพิษน้�ำมนั อันเกิดจากเรอื พ.ศ. 2560 • พระราชบัญญตั ิความรบั ผิดทางแพง่ ต่อความเสียหายจากมลพิษน้�ำมันอันเกิดจากเรอื พ.ศ. 2560

104 อในงกคาก์ รรรแักลษะหาผนล่วยปงราะโนยรชับนผข์ ดิ อชงอชาบติทางทะเล 1. หน่วยงานหลัก 2. หน่วยงานรว่ ม หนว่ ยงานทม่ี กี ารปฏบิ ตั กิ ารหลกั ประกอบด้วยหน่วยงาน ในการรัก ษ า ผ ล ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง ช า ติ ท่ีเกี่ยวข้องด้านทะเล ในการ ทางทะเล ได้แก่ กองทัพเรือ (ทร.) ร่ ว ม กั น ก� ำ ห น ด น โ ย บ า ย แ ล ะ กองบังคั บการต� ำรวจน้� ำ (บก.รน.) ยุทธศาสตร์ทางทะเล เพื่อน�ำ กรมศุลกากร (ศก.) กรมเจ้าท่า (จท.) ไปสกู่ ารบรหิ ารจดั การผลประโยชน์ กรมประมง (กปม.) และกรมทรพั ยากร ของชาติทางทะเล ท้งั หน่วยงาน ท า ง ท ะ เ ล แ ล ะ ช า ย ฝ่ ั ง ( ท ช . ) ร ว ม ราชการ รฐั วิสาหกิจ แ ล ะ ภ า ค 6 ห น่ ว ย ง าน นอ ก จาก นี้ ยังมีศู นย์ เอกชน ประมาณ 36 หน่วยงาน อ�ำนวยการรกั ษาผลประโยชน์ของชาติ อาทิ ท า ง ท ะ เ ล ( ศ ร ช ล . ) ซึ่ ง ตั้ ง ข้ึ น ต า ม พระราชบัญญัติการรกั ษาผลประโยชน์ ของชาตทิ างทะเล พ.ศ. 2562

2.1 ส�ำนักนายกรฐั มนตรี 105 มีหน่วยงานย่อยท�ำหน้าที่ 2.2 กระทรวงทรัพยากร ก�ำหนดนโยบายและยุทธศาสตร์ ธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม การจัดการผลประโยชน์ของชาติ ทางทะเล รว่ มกับหน่วยงานอ่ืน ๆ มีหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องโดยตรงในการ ที่เก่ียวข้อง เพ่ือบรหิ ารจัดการผล จัดการทรพั ยากรมชี วี ติ และทรพั ยากรไมม่ ชี วี ติ ป ร ะ โ ย ช น์ จ า ก ก า ร ใช้ ท รัพ ย า ก ร ทางทะเล มีหน้าทก่ี �ำกับดูแลการอนุรกั ษ์ ฟ้ นื ฟู ธ ร ร ม ช า ติ ท า ง ท ะ เ ล อ ย่ า ง คุ้ ม ค้ า ศกึ ษาวจิ ัย และบรหิ ารจัดการการใช้ประโยชน์ และเหมาะสม อาทิ ส�ำนักงาน จากทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ ัง อาทิ สภาความมั่นคงแห่งชาติ และ กรมควบคมุ มลพษิ กรมทรพั ยากรธรณี สำ� นักข่าวกรองแห่งชาติ 2.3 กระทรวงเกษตรและ สหกรณ์ มีหน่วยงานที่เก่ียวข้อง กบั การจดั การทรพั ยากรทางทะเล ได้แก่ กรมประมง ท�ำหน้าท่ี จดั การทรพั ยากรประมง ควบคมุ ปอ้ งกัน และปราบปรามการทำ� ประมงท่ีผิดกฎหมาย และผลิต สัตว์น้�ำให้มีมาตรฐานที่ท่ัวโลก ยอมรบั

106 2.4 กระทรวงคมนาคม มีหน่วยงานย่อยที่เกี่ยวข้อง กบั การขนสง่ ทางน้ำ� การจดั การทา่ เรอื มี ห น้ า ที่ ด� ำ เนิ น ก า ร ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว่ า ด้ ว ย ก า ร เ ดิ น เรือ ใน น่ า น น้� ำ ไท ย บริหารแ ล ะ พั ฒ น า ท่ า เรือ ให้ เป็ น โครงสรา้ งพนื้ ฐานเพอ่ื สรา้ งความสามารถ ในการแข่งขันของประเทศได้อย่าง ยงั่ ยนื อาทิ กรมเจ้าทา่ 2.5 กระทรวงอุตสาหกรรม มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับ การบรหิ ารจัดการและดูแลธุรกิจ อุตสาหกรรม ด้านวัตถุอันตราย ก า ร ผ ลิ ต แ ล ะ ค ว า ม ป ล อ ด ภั ย เพ่ื อ ใ ห้ เป็ น ไ ป ต า ม ก ฎ ห ม า ย แ ล ะ ข้อตกลงระหว่างประเทศ อาทิ กรมสง่ เสรมิ อุตสาหกรรม

2.6 กระทรวงพลังงาน 107 มีหน่วยงานท่ีท�ำหน้าที่วิจัย 2.7 กระทรวงกลาโหม และพฒั นาด้านพลังงาน การจัดหา พลังงาน การอนุรกั ษ์พลังงาน และ ซงึ่ ประกอบด้วยหน่วยเฉพาะกิจ บรหิ ารจดั การการใชพ้ ลงั งานอยา่ งยง่ั ยนื และหน่วยขน้ึ ตรงกับกองทพั เรอื ทำ� หน้าท่ี อาทิ กรมเชอื้ เพลงิ ธรรมชาติ การไฟฟา้ รกั ษาและคุ้มครองผลประโยชน์จากการ ฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ใชท้ รพั ยากรในทะเล ตดิ ตามและตรวจวดั ปจั จยั ทางสมทุ รศาสตร์ อุทกศาสตร์ และ อุตนุ ิยมวทิ ยาทางทะเล

108 2.8 กระทรวงมหาดไทย 2.9 กระทรวงอดุ มศกึ ษา วทิ ยาศาสตร์ วจิ ัย และนวัตกรรม มหี นว่ ยงานยอ่ ยทที่ ำ� หนา้ ทใี่ นการ รกั ษาความสงบเรยี บรอ้ ย ปอ้ งกัน และ มีหน่วยงานย่อยที่ด�ำเนินการ ปราบปรามอาชญากรรม ตามประมวล เกี่ยวกับการบูรณาการองค์ความรู้ กฎหมายอันเก่ียวกับความผดิ ทางอาญา ทางทะเล ศึกษาวิจัยและพัฒนา ทงั้ หลายในน่านน้�ำไทย อาทิ กรมปอ้ งกนั วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยที รพั ยากร และบรรเทาสาธารณภัย กรมโยธาธกิ าร ธรรมชาตทิ างทะเล เพอ่ื นำ� มาประยกุ ต์ และผงั เมือง สกู่ ารจดั การทรพั ยากรไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง และเหมาะสม อาทิ สำ� นักงานพฒั นา เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)

2.10 กระทรวงการทอ่ งเทยี่ วและกีฬา 109 ท� ำ ห น้ า ท่ีคว บคุมดูแล ส�ำรว จ 2.11 กระทรวงการต่างประเทศ วางแผน ด�ำเนินการส่งเสรมิ การทอ่ งเทีย่ ว ทางทะเล ตลอดจนส่งเสรมิ การอนุรกั ษ์ เป็นหน่วยงานท่ีมีภารกิจด้าน ฟ้นื ฟู และ พฒั นาสถานทที่ อ่ งเทยี่ วทางทะเล การต่างประเทศ สง่ เสรมิ ความสมั พนั ธ์ ทรัพยากรธรรมชาติ และส่ิงแวดล้อมที่ ความเข้าใจ และความรว่ มมอื ระหว่าง เกยี่ วขอ้ ง อาทิ การทอ่ งเทยี่ วแหง่ ประเทศไทย ประเทศ และอ�ำนวยความสะดวก ส ภ า อุ ต ส า ห ก ร ร ม ก า ร ท่ อ ง เท่ี ย ว แห่ ง ในการติดต่อประสานกับต่างประเทศ ประเทศไทย แ ล ะ คุ้ ม ค ร อ ง ผ ล ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง ไท ย ในตา่ งประเทศ รวมไปถงึ การดำ� เนนิ การ เพ่ือเข้าเป็นภาคีอนุสัญญาหรือความ ตกลงระหว่างประเทศต่าง ๆ ซึ่งมี หน่วยงานระดับกรมที่ด�ำเนินภารกิจ ดังกล่าว อาทิ กรมภูมภิ าคท่เี ก่ียวขอ้ ง กรมองคก์ ารระหวา่ งประเทศ กรมอาเซยี น กรมสนธสิ ัญญาและกฎหมาย กฎหมายและหนว่ ยงานทางทะเล ดั งกล่ าวข้างต้ น จ ะเป็นเคร่ืองมือ ในการควบคมุ ความประพฤตขิ องบคุ คล ให้ต้องปฏิบัติตาม รวมทั้ง ส่งเสริม ให้สภาพความเป็นอยู่ในสังคมมีความ ผาสุก และประเทศชาติ มีความเจรญิ รุง่ เรอื ง มัน่ คง มัง่ คั่ง และยั่งยืน ทั้งใน ระดับชาติและภมู ภิ าค ทง้ั นี้ เพ่อื ให้ผู้ใช้ ทะเลได้มีความรู้ ความเข้าใจ เคารพ และปฏิบตั ิตามกฎหมายทางทะเล ทง้ั ท่ี เปน็ กฎหมายระหวา่ งประเทศและกฎหมาย ภายในประเทศ ได้ทราบและน�ำไปใช้ ในการปฏิบัติและเผยแพรค่ วามรูใ้ ห้กับ ผทู้ เ่ี กี่ยวขอ้ งต่อไป