การปฏิรูปประเทศและการปกครองท้องถิ่น

ค�ำ น�ำ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2560 มาตรา 22(5) กำ�หนดให้คณะกรรมการการเลือกตงั้ มหี นา้ ท่ีและ อ�ำ นาจในการสง่ เสรมิ สนบั สนนุ หนว่ ยงานของรฐั สถาบนั การศกึ ษา และองคก์ ร เอกชน ในการสรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจทถ่ี กู ตอ้ งใหแ้ กป่ ระชาชนเกย่ี วกบั การปกครอง ระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษัตริย์ทรงเปน็ ประมขุ การมีส่วนรว่ มทาง การเมอื งของประชาชน หรอื ใหป้ ระชาชนมสี ว่ นรว่ มในการตรวจสอบการเลอื กตง้ั และความรทู้ ถ่ี กู ตอ้ งเกย่ี วกบั รฐั ธรรมนญู ประกอบกบั รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย ฉบบั ปจั จบุ นั มผี ลใชบ้ งั คบั แลว้ เมอ่ื วนั ท่ี 6 เมษายน 2560 ดงั นน้ั เพอ่ื ด�ำ เนนิ การ ให้เป็นไปตามหนา้ ทด่ี ังกลา่ ว สำ�นกั งานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั จงึ ไดจ้ ดั ท�ำ เอกสารความรู้เกย่ี วกับรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย โดยมวี ัตถปุ ระสงค์ เพอ่ื เผยแพรค่ วามรเู้ กย่ี วกบั รฐั ธรรมนญู และภารกจิ ของส�ำ นกั งานคณะกรรมการ การเลือกต้ัง จำ�นวน 13 ชุด ประกอบด้วย 1. ความร้เู กีย่ วกบั รัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย 2. 108 ความรเู้ ก่ยี วกับรัฐธรรมนญู 3. สิทธิ เสรีภาพ และหน้าท่ขี องปวงชนชาวไทย 4. คณะรฐั มนตรี ศาล 5. การเลือกตัง้ ส.ส. 6. การได้มาซงึ่ ส.ว. 7. การมีสว่ นรว่ ม และการตรวจสอบการเลอื กต้งั 8. องค์กรอิสระและการตรวจสอบอำ�นาจรฐั 9. การปฏิรูปประเทศและการปกครองสว่ นทอ้ งถิน่ 10. พระราชบญั ญตั ปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู วา่ ดว้ ยคณะกรรมการการเลอื กตง้ั 11. พระราชบญั ญตั ิประกอบรฐั ธรรมนญู วา่ ด้วยพรรคการเมือง 12. ศนู ย์ส่งเสรมิ พัฒนาประชาธิปไตย 13. หมู่บ้านรณรงคไ์ มข่ ายเสยี ง

เพื่อให้องค์กรเครือข่ายต่างๆ ของคณะกรรมการการเลือกตั้ง ได้แก่ องคก์ รเอกชนตรวจสอบการเลอื กตง้ั กรรมการศนู ยส์ ง่ เสรมิ พฒั นาประชาธปิ ไตย ทุกระดับ ดีเจประชาธิปไตยชุมชน และกรรมการประจำ�หน่วยเลือกตั้ง มอื อาชีพ เป็นตน้ ไดน้ ำ�ไปศึกษาและเผยแพรแ่ กป่ ระชาชนทางหอกระจายข่าว เสยี งตามสาย และสถานวี ทิ ยตุ า่ งๆ หรอื ชอ่ งทางอน่ื ๆ ตอ่ ไป โดยเอกสารเผยแพร่ ฉบับนี้เป็นเอกสารลำ�ดับที่ 9 เรื่อง การปฏริ ูปประเทศและการปกครองสว่ นทอ้ งถ่ิน เขยี นโดย พ.ต.ท.อรญั บวั นาเมอื ง ผอู้ �ำ นวยการศนู ยส์ ง่ เสรมิ การศกึ ษาและการมสี ว่ นรว่ ม ของพลเมืองท่ี 8 และ นางสดุ ใจ สุอรณุ ผู้อ�ำ นวยการศนู ย์สง่ เสรมิ การศกึ ษาและ การมสี ว่ นรว่ มของพลเมอื งท่ี 1 ส�ำ นกั งานคณะกรรมการการเลือกต้ัง ใครข่ อขอบคุณเครอื ขา่ ยตา่ งๆ ท่ี ให้ความร่วมมือในการสร้างความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับการปกครองในระบอบ ประชาธิปไตยและการสร้างพลเมืองดีวิถีประชาธิปไตยท่ีได้ดำ�เนินการมาก่อน หนา้ นจ้ี นประสบความส�ำ เรจ็ ในระดบั หนง่ึ และใครข่ อความรว่ มมอื ในการเผยแพร่ ความรู้เกีย่ วกับรฐั ธรรมนญู ให้แก่ประชาชนผ่านทางช่องทางตา่ งๆ อยา่ งท่วั ถึง และตอ่ เนือ่ งตอ่ ไปด้วย สำ�นักงานคณะกรรมการการเลือกตัง้ พฤศจิกายน 2560

1 ตอนท่ี 1 “ความหมายของการปฏริ ูปประเทศ” หากพูดถึงเรื่องการปฏิรูปประเทศ หลายท่านจะคุน้ เคยคำ�ๆ น้ี และเห็นวา่ ไม่ใช่เรื่องใหม่ เนื่องจากทกุ ครง้ั ทเี่ กดิ วกิ ฤตกิ ารทางการเมือง การปกครอง สง่ิ หนง่ึ ทน่ี กึ ถงึ คอื “การปฏริ ปู ประเทศ” ซง่ึ หากยอ้ นกลบั ไปใน อดตี ประเทศไทยไดพ้ ยายามปฏริ ปู ประเทศขนานใหญม่ าแลว้ หลายครง้ั รฐั ธรรมนญู ฉบบั ปจั จบุ นั มจี ดุ เดน่ ทส่ี �ำ คญั คอื การใหค้ วามส�ำ คญั กบั “การปฏิรูปประเทศ” โดยได้บัญญัติไว้เป็นหมวดหนึ่งของรัฐธรรมนูญ โดยเฉพาะซง่ึ รฐั ธรรมนญู ฉบบั กอ่ นหนา้ นไ้ี มม่ ี ก่อนท่ีเราจะกล่าวถึงสาระของการปฏิรูปประเทศตามรัฐธรรมนูญ ฉบบั ปจั จบุ นั จงึ อยากใหท้ า่ นไดเ้ ขา้ ใจความหมายของการปฏริ ปู กนั เสยี กอ่ น ค�ำ วา่ ปฏริ ปู ความหมายตามพจนานกุ รมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน หมายถงึ ปรบั ปรงุ ใหส้ มควร สว่ นนกั วชิ าการใหค้ วามหมายค�ำ วา่ “ปฏริ ปู ” คอื การท�ำ ใหอ้ ยใู่ นสภาพทเ่ี หมาะสม สภาพทส่ี มควร หมายถงึ การปรบั เปลย่ี น โครงสร้างให้แตกต่างไปจากเดิมในทิศทางท่ีดีข้ึนและเกิดประโยชน์ มากกวา่ ทผ่ี า่ นมา “การปฏิรูปประเทศ” จึงหมายถึง การปรับเปลี่ยนโครงสรา้ งใน แตล่ ะดา้ นอนั เปน็ องคป์ ระกอบส�ำ คญั ตอ่ การปกครองประเทศ เพอื่ ให้เกิด ประโยชน์สงู สดุ ตอ่ ประชาชนทงั้ ประเทศ นั่นเอง ร่วมเรยี นรู้รัฐธรรมนูญใหม่ ร่วมสร้างประชาธิปไตย กา้ วไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.

2 ตอนที่ 2 “เป้าหมายของการปฏริ ปู ประเทศ” รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ประกอบด้วย 16 หมวด 279 มาตรา ได้เร่ิมต้นประกาศใชเ้ ป็นกฎหมายสงู สดุ ของ ประเทศ และเป็นกฎกติกาสูงสุดของสังคมแล้ว รัฐธรรมนูญฉบับนี้ยังมี จดุ เด่นประการหน่ึงคือ การใหค้ วามสำ�คัญกับการปฏริ ูปประเทศ โดยมี เปา้ หมายของการปฏริ ปู ประเทศไว้ 3 ประการ คอื 1. ประเทศสงบ ปรองดอง พัฒนาอย่างยั่งยืนตามหลัก เศรษฐกิจพอเพียง 2. สงั คมเปน็ ธรรม ทดั เทยี ม ขจดั ความเหลอ่ื มล�ำ้ 3. ประชาชนมคี วามสุข มสี ว่ นร่วมในการพัฒนาประเทศ และการปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ท์ รงเปน็ ประมขุ เป้าหมายดังกล่าวเป็นเป้าหมายหลักเพื่อสร้างสังคมที่เป็นธรรม เป็นสุขและมน่ั คงเพือ่ ใหบ้ รรลุเปา้ หมายดังกลา่ วรฐั ธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ไดร้ ะบใุ หม้ กี ารปฏริ ปู ประเทศอยา่ งนอ้ ย 7 ดา้ น คอื การเมอื งการบรหิ าร ราชการแผ่นดิน กฎหมาย กระบวนการยุติธรรม การศึกษา เศรษฐกิจ และด้านอ่นื ๆ ซงึ่ การปฏริ ปู ระเทศครัง้ น้ี จึงมคี วามส�ำ คัญตอ่ ประเทศชาติ ของเราเปน็ อย่างย่งิ ครบั การเลือกตั้งคณุ ภาพ โดยพลเมอื งคุณภาพ คือ การเลือกตง้ั ท่พี ลเมอื งมสี ว่ นร่วม

3 ตอนที่ 3 “แนวทางการปฏริ ปู ประเทศ” ช่วงเวลาท่ีผ่านมาประเทศไทยได้ประสบวิกฤตการณ์ทางความคิด ที่ขัดแย้งของประชาชน เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง ซึ่งเปน็ ที่มาของการปฏริ ปู ประเทศ รัฐธรรมนญู ฉบับปจั จุบันไดก้ �ำ หนดใหม้ ี การปฏริ ปู ประเทศอยา่ งนอ้ ย 7 ดา้ น ได้แก่ ด้านการเมือง ด้านการบริหาร ราชการแผน่ ดนิ ดา้ นกฎหมาย ดา้ นกระบวนการยุตธิ รรม ดา้ นการศึกษา ดา้ นเศรษฐกจิ ดา้ นอน่ื ๆ เชน่ ดา้ นทรพั ยากรธรรมชาติ ระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพ การปฏริ ปู ประเทศทง้ั 7 ดา้ นนน้ั เปน็ สง่ิ ทไ่ี มเ่ คยบญั ญตั ไิ วใ้ นรฐั ธรรมนญู ฉบับใดมาก่อน โดยมีหัวใจอยู่ที่ คือ การสร้างความสามัคคี ประเทศชาติ มคี วามสงบ เรียบร้อย สังคมมีความสงบสุข เปน็ ธรรม มโี อกาสเทา่ เทยี มกนั เพอ่ื ขจดั ความเหลอ่ื มล�ำ้ พรอ้ มทง้ั ใหป้ ระชาชนมคี วามสขุ มคี ณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ี และมสี ว่ นรว่ มในการพฒั นาประเทศเปน็ ส�ำ คญั รว่ มเรยี นรู้รฐั ธรรมนูญใหม่ ร่วมสร้างประชาธปิ ไตย ก้าวไปกบั กกต. และ ศส.ปชต.

4 ตอนที่ 4 “แผนและขั้นตอนการดำ�เนินการปฏิรูปประเทศ” การปฏริ ปู ประเทศทง้ั 7 ดา้ น ไดแ้ ก่ ดา้ นการเมอื ง ดา้ นการบรหิ าร ราชการแผ่นดนิ ด้านกฎหมาย ดา้ นกระบวนการยตุ ธิ รรม ดา้ นการศกึ ษา ดา้ นเศรษฐกจิ และดา้ นอน่ื ๆ เชน่ ดา้ นทรพั ยากรธรรมชาติ ระบบหลกั ประกนั สุขภาพนัน้ รฐั ธรรมนญู ไดก้ �ำ หนดใหม้ แี ผนและขน้ั ตอนการด�ำ เนนิ การปฏริ ปู ประเทศไวเ้ ปน็ กฎหมายดว้ ย ซ่ึงกฎหมายดังกลา่ ว ตอ้ งมวี ิธกี ารจัดทำ�แผน การมีส่วนร่วมของประชาชน และหนว่ ยงานท่ีเกย่ี วข้อง ข้ันตอนในการ ดำ�เนินการปฏิรูป การวัดผลการดำ�เนินการ และมีระยะเวลาดำ�เนินการ ปฏิรปู ประเทศทุกดา้ น ทงั้ น้ี จะตอ้ งเริ่มด�ำ เนนิ การปฏริ ูปตามแผนและขน้ึ ตอนใน แตล่ ะ ด้านภายใน 1 ปี นับตงั้ แต่รฐั ธรรมนญู นี้ประกาศใช้ โดยจะตอ้ งใหบ้ รรลุ เป้าหมายที่คาดหวังไว้ภายใน 5 ปี และจะต้องดำ�เนินการโดยอาศัย มีส่วนรว่ มของประชาชนเป็นสำ�คญั การเลอื กตง้ั คณุ ภาพ โดยพลเมืองคุณภาพ คอื การเลือกตั้งที่พลเมืองมสี ว่ นรว่ ม

5 ตอนท่ี 5 “การปฏิรปู ประเทศด้านการเมือง” หลายท่านคงสงสัยว่าการปฏิรูปการเมืองคืออะไร มีความหมายอย่างไร วันนีเ้ ราจะท�ำ ความเขา้ ใจร่วมกัน การปฏริ ปู การเมือง คอื การผา่ ตดั ปรับเปลยี่ นโครงสรา้ งการจัดองคก์ ร ทางการเมือง เพื่อทำ�ให้เกิดการพัฒนาทางการเมือง ที่เป็นประชาธิปไตย ประชาชนเขา้ ไปมบี ทบาทมากขน้ึ เปน็ การก�ำ หนดใหป้ ระชาชนมสี ว่ นรว่ มในการ ด�ำ เนนิ กจิ กรรมทางการเมอื ง การตรวจสอบการใชอ้ �ำ นาจรฐั ใหพ้ รรคการเมอื ง ดำ�เนินกิจกรรมโดยเปิดเผยและตรวจสอบได้ เพื่อให้พรรคการเมืองพัฒนา เปน็ สถาบนั พรรคการเมืองของประชาชน ให้ผ้ดู �ำ รงต�ำ แหน่งทางการเมอื งตอ้ ง ปฏบิ ตั หิ นา้ ทด่ี ว้ ยความซอ่ื สตั ยส์ จุ รติ และรบั ผดิ ชอบตอ่ ประชาชน และใหม้ กี ลไกล แก้ไขปญั หาความขัดแย้งทางการเมอื งโดยสันตวิ ธิ ี การปฏิรูปการเมืองคร้ังน้ีมีเป้าหมายเพ่ือให้พรรคการเมืองและ นกั การเมอื ง จะตอ้ งค�ำ นงึ ถงึ ผลประโยชนข์ องคนสว่ นใหญ่ เปดิ โอกาสใหป้ ระชาชน สามารถเขา้ ไปมสี ว่ นรว่ มทางการเมือง ได้มากขน้ึ และตรวจสอบการด�ำ เนินการ ของพรรคการเมอื งและนกั การเมอื งมากขึน้ กว่าทผี่ า่ นมา รว่ มเรยี นรู้รัฐธรรมนูญใหม่ รว่ มสรา้ งประชาธปิ ไตย กา้ วไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.

6 ตอนท่ี 6 “การปฏริ ูปประเทศดา้ นการบริหารราชการแผน่ ดนิ ” การปฏิรปู การบรหิ ารราชการแผ่นดนิ ในประเทศไทย เป็นเร่อื งที่ รัฐบาลทุกยุค ทุกสมัยให้ความสำ�คัญ และดำ�เนินการมาอย่างต่อเนื่อง เพราะเปน็ ปญั หาทถ่ี กู สะสมมาอยา่ งยาวนาน เชน่ การบรหิ ารงานราชการไทย โดยรวม เกดิ ความลม้ เหลว ไมไ่ ดร้ บั ความเชอ่ื มน่ั จากประชาชน มโี ครงสรา้ ง ขนาดใหญ่ และสลับซับซ้อนโดยเฉพาะ ราชการส่วนกลาง มีการรวม ศูนย์อำ�นาจการบริหารไว้ที่ส่วนกลาง ขาดความทันสมัย และยึดติดกับ วัฒนธรรม การทำ�งานแบบดั้งเดิมที่หยั่งรากลึก ทำ�ให้ข้าราชการขาด ความกระตือรือรน้ การปฏิรูปการบริหารราชการแผ่นดินให้มีประสิทธิภาพและ ได้รับการยอมรับทั้งจากประชาชนและนานาอารยะประเทศ จะเป็นหัวใจ สำ�คัญของการพัฒนาประเทศให้เจริญกา้ วหน้าตอ่ ไป การเลอื กตง้ั คณุ ภาพ โดยพลเมอื งคณุ ภาพ คอื การเลอื กตั้งทพี่ ลเมืองมีส่วนร่วม

7 ตอนที่ 7 “การปฏริ ูปประเทศดา้ นการบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ ” (ตอ่ ) จากสภาพปัญหาของการบริหารราชการแผ่นดินท่ีทำ�ให้ภาครัฐ ไม่สามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนและสังคมได้อย่างเต็มท่ี รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันกำ�หนดให้มีการดำ�เนินการการปฏิรูประเทศ ในด้านการบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ ไดแ้ ก่ - ใหม้ กี ารน�ำ เทคโนโลยที เ่ี หมาะสมมาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการบรหิ าร ราชการแผ่นดิน และบรกิ ารสาธารณะ - ให้มกี ารบูรณาการฐานขอ้ มลู ของหน่วยงานของรฐั - ใหม้ กี ารปรบั ปรงุ และพฒั นาโครงสรา้ งและระบบการบรหิ ารงาน ของรัฐและแผนกำ�ลังคนภาครัฐให้ทันต่อการเปล่ียนแปลงและความท้า ทายใหมๆ่ - ใหม้ กี ารปรบั ปรงุ และพฒั นาการบรหิ ารงานบคุ คลภาครฐั และ - ใหม้ กี ารปรบั ปรงุ ระบบ การจดั ซอ้ื จดั จา้ งภาครฐั รวมทง้ั กลไก ในการปอ้ งกนั การทุจริต ซึ่งการปฏิรูปด้านการบริหารราชการแผ่นดินมีความสำ�คัญและ จะทำ�ใหป้ ระชาชนคนไทยไดร้ ับการปฏบิ ตั ิจากภาครัฐดขี ึน้ กว่าทผ่ี ่านมา รว่ มเรยี นร้รู ัฐธรรมนูญใหม่ ร่วมสร้างประชาธิปไตย กา้ วไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.

8 ตอนที่ 8 “การปฏิรูปประเทศด้านกฎหมาย” ประชาชนตอ้ งรูก้ ฎหมายและต้องปฏิบตั ติ ามกฎหมาย เมือ่ กระทำ� ความผิดจะปฏิเสธบอกวา่ ไมร่ ู้กฎหมายไม่ได้ แต่ความเปน็ จริงคงปฏิเสธ ไม่ได้ว่ายังมีประชาชน ที่ยังไม่รู้กฎหมาย รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันจึง กำ�หนดให้มีการปฏิรูปประเทศ ด้านกฎหมาย เพื่อให้สอดคล้องกับ หลักการที่ว่า รัฐพึงจัดให้มีกฎหมายเทา่ ท่จี ำ�เป็นและยกเลกิ หรอื ปรับปรุง กฎหมายท่ีหมดความจ�ำ เป็น ให้สอดคล้องกบั สภาพการณ์และหลกั สากล โดยใชร้ ะบบอนญุ าตและระบบการพจิ ารณาโดยคณะกรรมการเทา่ ทจ่ี ำ�เป็น เพ่ือให้เกิดความคล่องตัวและไม่สร้างภาระแก่ประชาชนเกินความจำ�เป็น ตลอดจนเพม่ิ ความสามารถในการแขง่ ขนั ของประเทศและปอ้ งกนั การทจุ รติ ประพฤติมชิ อบ มีการปฏิรปู ระบบการเรียนการสอนและการศึกษาอบรม วิชากฎหมายเพือ่ พฒั นาผู้ประกอบวชิ าชพี กฎหมายให้เป็น ผู้มคี วามรอบรู้ และยดึ มน่ั ในคณุ ธรรมและจรยิ ธรรมของนกั กฎหมาย พฒั นาระบบฐานขอ้ มลู กฎหมายของรฐั นำ�เทคโนโลยีต่าง ๆ มาใช้เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูล กฎหมายสะดวกและเขา้ ใจง่ายให้มกี ลไกช่วยเหลอื ประชาชนในการจดั ท�ำ และเสนอรา่ งกฎหมาย การปฏิรูปคร้ังนี้จะทำ�ให้ประชาชนได้มีความรู้เก่ียวกับกฎหมาย และได้รับความชว่ ยเหลอื จากภาครฐั อยา่ งความเสมอภาคเท่าเทียมกนั การเลอื กตง้ั คณุ ภาพ โดยพลเมอื งคณุ ภาพ คอื การเลือกตั้งท่ีพลเมืองมสี ่วนรว่ ม

9 ตอนท่ี 9 “การปฏิรูปประเทศดา้ นกระบวนการยุติธรรม” รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันกำ�หนดให้มีการปฏิรูปประเทศด้าน กระบวนการยุติธรรม ดงั น้ี - ใหม้ กี ารก�ำ หนดระยะเวลาด�ำ เนนิ กระบวนการ ยุติธรรมไม่ให้ล่าช้า -มกี ารชว่ ยเหลอื ประชาชนผขู้ าดแคลนทนุ ทรพั ยใ์ หเ้ ขา้ ถงึ กระบวนการ ยุติธรรมได้ - มกี ารบงั คบั ใชก้ ฎหมายอยา่ งเครง่ ครดั ลดความเหลอ่ื มล�ำ้ และ ความไมเ่ ปน็ ธรรมชดั เจน - ปรบั ปรงุ ระบบการสอบสวนคดอี าญาใหม้ กี ารตรวจสอบและถว่ งดลุ - อำ�นวยความยุติธรรมแก่ประชาชน โดยสะดวกและรวดเร็ว ด�ำ เนนิ การบงั คบั ใชก้ ฎหมายอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ จะเหน็ ไดว้ า่ การปฏริ ปู ประเทศดา้ นกระบวนการยตุ ธิ รรมเปน็ เรอ่ื งทม่ี ี ความส�ำ คญั และจะนำ�ไปสู่ความเป็นธรรมแก่คนในสังคม รว่ มเรยี นรูร้ ฐั ธรรมนูญใหม่ ร่วมสร้างประชาธปิ ไตย กา้ วไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.

10 ตอนท่ี 10 “การปฏริ ปู ประเทศด้านกระบวนการยตุ ธิ รรม” (ตอ่ ) กระบวนการยุตธิ รรมเป็นกระบวนการที่เก่ียวขอ้ งกบั ต�ำ รวจ อยั การ ศาล การบังคบั คดีทงั้ ในสว่ นแพ่งและในสว่ นอาญา ตลอดจนเรอื นจำ� ต�ำ รวจถอื เปน็ ดา่ นแรกของกระบวนการยตุ ธิ รรม แตท่ ผ่ี า่ นมาการปฏบิ ตั ิ หนา้ ท่ีของต�ำ รวจไมไ่ ด้รบั การยอมรับจากประชาชน ท�ำ ให้เกิดความไม่เช่ือมัน่ ในการปฏบิ ตั หิ นา้ ทข่ี องต�ำ รวจ และน�ำ ไปสกู่ ารปฏริ ปู ต�ำ รวจอนั ดบั แรกเพอ่ื ให้ เกดิ การการปฏริ ปู ดา้ นกระบวนการยตุ ธิ รรม โดยคณะรฐั มนตรี แตง่ ตง้ั คณะ กรรมการคณะหนง่ึ ประกอบดว้ ย 1. ผูท้ รงคุณวฒุ ซิ ึ่งมีความรู้ ความซ่อื สตั ยส์ ุจริต และไม่เคยเป็น ตำ�รวจมากอ่ น เป็นประธาน (พลเอกบุญสรา้ ง เนยี มประดิษฐ์) 2. ผเู้ ปน็ หรอื เคยเปน็ ขา้ ราชการต�ำ รวจ ซง่ึ อยา่ งนอ้ ยมผี บู้ ญั ชาการ ต�ำ รวจแหง่ ชาตริ วมอยดู่ ว้ ย มจี �ำ นวนตามคณะรฐั มนตรกี �ำ หนด เปน็ กรรมการ 3. ผทู้ รงคณุ วฒุ ซิ ง่ึ มคี วามซอ่ื สตั ยส์ จุ รติ ไมเ่ คยเปน็ ขา้ ราชการ ตำ�รวจ มากอ่ น เป็นกรรมการ มีจำ�นวนตามที่คณะรฐั มนตรีกำ�หนด 4. ปลดั กระทรวงการคลงั ปลดั กระทรวงมหาดไทย ปลดั กระทรวง ยตุ ธิ รรม เลขาธกิ ารส�ำ นกั งานศาลยตุ ธิ รรม และอยั การสงู สดุ เปน็ รรมการ โดยใหด้ ำ�เนินการให้แลว้ เสร็จภายใน 1 ปี การเลือกตัง้ คณุ ภาพ โดยพลเมืองคุณภาพ คือ การเลือกตง้ั ที่พลเมอื งมีสว่ นร่วม

11 ตอนท่ี 11 “การปฏริ ปู ดา้ นการศกึ ษา” การศกึ ษาเปน็ การพฒั นาคนในดา้ นตา่ งๆ ตลอดชีวิต ในประเทศ ทป่ี ระสบความส�ำ เรจ็ ในการพฒั นาคน เชน่ สงิ คโปร์ เกาหลใี ต้ ไดม้ กี ารปฏริ ปู ระบบการศกึ ษาอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ เพอ่ื พฒั นาคนใหม้ คี วามรแู้ ละน�ำ ความรู้ ไปพัฒนาประเทศใหม้ ีความเจรญิ รงุ่ เรือง รฐั ธรรมนญู ฉบับปจั จบุ นั ไดก้ ำ�หนดให้มกี ารปฏริ ปู ดา้ นการศกึ ษา เพ่อื ใหเ้ ดก็ ทุกคนไม่ว่าจะอยใู่ นสถานภาพใด มหี รอื จน ถิน่ ฐานทอ่ี ยู่ในเมอื ง หรอื ชนบทหา่ งไกล จะตอ้ งไดร้ บั การศกึ ษาภาคบงั คับอย่างนอ้ ย 12 ปี โดย ไม่เก็บคา่ ใชจ้ ่าย - ใหจ้ ดั ตง้ั กองทนุ ชว่ ยเหลอื ผขู้ าดแคลนทนุ ทรพั ยเ์ พอ่ื ลดความเหลอ่ื มล�ำ้ ในการศกึ ษา - เสรมิ สร้างและพฒั นาคณุ ภาพและประสทิ ธิภาพครู - ใหม้ ีกลไก ระบบการผลิต และพฒั นาผูป้ ระกอบวชิ าชพี ครูและ อาจารยใ์ หไ้ ดผ้ มู้ จี ติ วญิ ญาณของความเปน็ ครู มคี วามรู้ ความสามารถ และได้ รบั คา่ ตอบแทนทเ่ี หมาะสม - ปรับปรงุ การจดั การเรียนการสอนทกุ ระดบั เพอ่ื ให้ผเู้ รียนสามารถ เรียนได้ตามความถนัดและปรับปรุงโครงสร้างของหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง โดยสอดคล้องกันท้งั ในระดบั ชาตแิ ละระดบั พนื้ ที่ การปฏิรปู ประเทศการศึกษาของประเทศ นบั ว่าเป็นหวั ใจสำ�คญั ที่จะ พฒั นาคนให้เป็นพลเมอื งท่ีดีต่อไป รว่ มเรียนรรู้ ัฐธรรมนญู ใหม่ รว่ มสรา้ งประชาธปิ ไตย ก้าวไปกบั กกต. และ ศส.ปชต.

12 ตอนท่ี 12 “คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏริ ูปการศึกษา” รฐั ธรรมนญู ฉบบั ปจั จบุ นั ก�ำ หนดใหค้ ณะรฐั มนตรแี ตง่ ตง้ั คณะกรรมการ อสิ ระเพอ่ื ปฎริ ปู ประเทศดา้ นการศกึ ษาทม่ี คี วามเปน็ อสิ ระ ใหด้ �ำ เนนิ การศกึ ษา และจดั ทำ�ขอ้ เสนอแนะและ ร่างกฎหมายที่เก่ยี วขอ้ งเสนอคณะรัฐมนตรี ภายใน 2 ปี นบั แตว่ นั ทไ่ี ดร้ บั แตง่ ตง้ั เพอ่ื ก�ำ หนดนโยบาแนวทางและหลกั เกณฑ์ เก่ยี วกับการปฏริ ูปการศกึ ษา คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษามีจำ�นวน 25 คน โดยศาสตราจารย์กติ ตคิ ณุ จรัส สวุ รรณเวลา เป็นประธานกรรมการ และ มีสำ�นกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษาท�ำ หน้าท่ฝี า่ ยเลขานกุ าร ซงึ่ คณะกรรมการอสิ ระฯประกอบดว้ ยผทู้ ม่ี คี วามรู้มปี ระสบการณ์ มีผลงานมากมาย ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาทุกด้าน โดยกรอบการปฏิรูป การศึกษาได้ มุ่งเน้นพิจารณาแก้ปัญหา เรื่องคุณภาพการศึกษา และ ความเหลื่อมล้ำ�ทางการศึกษาเป็นพิเศษ โดยต้องมีการใช้นวัตกรรมทาง การศึกษามาช่วย และนำ�ศาสตร์ของพระราชาเข้ามาปรับใช้ให้เกิดความ ส�ำ เร็จตามเปา้ หมาย การเลือกตงั้ คณุ ภาพ โดยพลเมืองคุณภาพ คอื การเลอื กตง้ั ทพี่ ลเมืองมีส่วนร่วม

13 ตอนที่ 13 “การปฏริ ปู ประเทศด้านเศรษฐกิจ” เศรษฐกจิ ของประเทศไทยพง่ึ พาการสง่ ออกเปน็ หลกั คดิ เปน็ มลู คา่ ประมาณรอ้ ยละ 60 ของมลู คา่ ผลติ ภณั ฑม์ วลรวมประเทศ ดงั นน้ั ความเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกิจไทยจึงข้ึนอยู่กับเศรษฐกิจของโลกเสียเป็นส่วนใหญ่ อย่างไรก็ตามโครงสร้างเศรษฐกิจไทยในปัจจุบัน มิได้มีการปรับเปลี่ยน ให้สอดคล้องกับโครงสร้างเศรษฐกิจโลกท่ีมีการเปลี่ยนแปลงได้อย่าง รวดเร็ว รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้กำ�หนดแนวทาง การปฏิรูปประเทศ ด้านเศรษฐกิจ - ใหเ้ น้นการเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขนั ของประเทศ - ใหส้ ร้างกลไกเพอ่ื สง่ เสริมและสนบั สนนุ การนำ�ความคดิ สร้างสรรค์และเทคโนโลยีทีท่ ันสมัย มาใชพ้ ฒั นาเศรษฐกจิ ของประเทศ - ใหป้ รบั ปรงุ ระบบภาษีอากรใหม้ คี วามเป็นธรรม และ - ใหส้ รา้ งกลไกลเพอ่ื สง่ เสรมิ สหกรณแ์ ละผปู้ ระกอบการแตล่ ะขนาด ให้มีความสามารถในการแขง่ ขนั อยา่ งเหมาะสม การปฏิรูปประเทศด้านเศรษฐกิจจะเป็นหนทางนำ�พาเศรษฐกิจ ของประเทศไทยก้าวสู่ให้สามารถแขง่ ขันกับประเทศ อนื่ ๆ ได้ รว่ มเรียนรู้รัฐธรรมนญู ใหม่ ร่วมสร้างประชาธิปไตย ก้าวไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.

14 ตอนท่ี 14 “การปฏิรปู ประเทศดา้ นอ่ืนๆ” ประเทศไทยในชว่ งเวลาทผ่ี า่ นมาตอ้ งเผชญิ ปญั หาในหลาย ๆ ด้าน นอกจากปญั หา ดา้ นการเมอื ง ดา้ นการบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ ดา้ นกฎหมาย ด้านกระบวนการยุตธิ รรม ดา้ นการศึกษา ด้านเศรษฐกิจแลว้ ยังมีปัญหา ดา้ นอ่ืนๆ อกี หลายเรือ่ ง จากสภาพปัญหาดังกล่าวรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้กำ�หนดให้มี การปฏิรูปด้านอน่ื ๆ เช่น ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยให้มีระบบบริหาร จดั การทรพั ยากรน�ำ้ ทด่ี มี ปี ระสทิ ธภิ าพ มกี ารพฒั นาแหลง่ น�ำ้ อยา่ งเปน็ ระบบ ใหม้ กี ารกระจายการถอื ครองทด่ี นิ อยา่ งเปน็ ธรรม ใหม้ กี ารจดั การและก�ำ จดั ขยะมูลฝอยทม่ี ีประสทิ ธิภาพ ด้านสาธารณสุขให้มีการปรับระบบหลักประกันสุขภาพให้ประชาชน ไดร้ บั สทิ ธแิ ละประโยชนจ์ ากการบรหิ ารจดั การ และบรกิ ารทม่ี คี ณุ ภาพ สะดวก เทา่ เทยี มกันและใหม้ ีระบบ ดงั นน้ั การปฏริ ปู ประเทศทกุ ดา้ นทก่ี ลา่ วมานน้ั มคี วามจ�ำ เปน็ ส�ำ คญั อย่างยิ่งท่ีมีต้องดำ�เนินการปฏิรูปเพื่อให้ประเทศไทยหลุดพ้นจากปัญหาท่ี ผา่ นมา การเลือกตัง้ คุณภาพ โดยพลเมืองคุณภาพ คือ การเลอื กต้ังท่ีพลเมืองมสี ่วนร่วม

15 ตอนท่ี 15 “การปฏิรปู ประเทศจะสำ�เร็จไดอ้ ยา่ งไร” การจะดำ�เนินการปฏิรูปประเทศตามกลไกในการปฏิรูปประเทศ ให้ส�ำ เรจ็ ตามเจตนารมณข์ องรฐั ธรรมนญู นั้น ประชาชนส่วนใหญต่ อ้ งให้ ความร่วมมือและมีเจตจำ�นงร่วมกันในการเปลี่ยนแปลงและเร่งรัดด�ำ เนิน การปฏิรูปประเทศให้ส�ำ เรจ็ รว่ มกนั ประชาชนจะต้องพรอ้ มแกไ้ ขและพร้อมให้การสนบั สนนุ ทกุ ฝา่ ย ไมว่ า่ จะเปน็ นกั การเมอื ง ขา้ ราชการ ภาคธรุ กจิ เอกชน และภาคประชาสงั คม ตอ้ งชว่ ยสนบั สนนุ ชว่ ยขบั เคลอ่ื นการปฏริ ปู ประเทศ โดยยดึ หลกั ธรรมาภบิ าล หลักความสุจรติ หลกั สิทธมิ นุษยชน ตามกฎเกณฑ์ และหลกั การปกครอง ในระบอบประชาธปิ ไตย เพอ่ื ลดความขดั แยง้ และมงุ่ ใหป้ ระเทศมคี วามสงบสขุ บนพน้ื ฐานของความรูร้ ักสามัคคี อันจะท�ำ ให้การขับเคล่ือนประเทศให้ไป สคู่ วามมั่นคง มัง่ ค่ังและย่งั ยนื ภายใต้การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษัตริยท์ รงเปน็ ประมขุ ตอ่ ไป รว่ มเรยี นรู้รฐั ธรรมนญู ใหม่ รว่ มสรา้ งประชาธปิ ไตย ก้าวไปกบั กกต. และ ศส.ปชต.

16 ตอนที่ 16 “หลักแห่งการปกครองตนเอง” การปกครองทอ้ งถน่ิ เป็นการปกครองทีก่ ระจายอำ�นาจให้ท้องถ่ิน ตามหลักการว่าด้วยอำ�นาจการปกครองตนเองของประชาชน ซึ่งจำ�เป็น ต้องให้องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินมีสิทธิตามกฎหมายที่จะดำ�เนินการ ปกครองตนเอง โดยสิทธิน้แี บง่ เปน็ 2 ประเภท คอื 1. สิทธทิ ่จี ะออกข้อบญั ญตั แิ ละระเบยี บปฏิบตั ติ า่ ง ๆ ของ องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ่นิ 2. สทิ ธใิ นการก�ำ หนดแผนการใชจ้ า่ ยงบประมาณ เพอ่ื บรหิ าร จดั การตามอ�ำ นาจหนา้ ทท่ี ม่ี อี ยู่ ซง่ึ งบประมาณบางสว่ นไดม้ าจากการจดั เกบ็ รายได้การจดั เกบ็ ภาษอี ากรคา่ ธรรมเนยี มตา่ งๆของทอ้ งถนิ่ เพอื่ น�ำ มาท�ำ นุ บำ�รงุ ท้องถนิ่ ให้เจริญก้าวหนา้ การปกครองท้องถ่ินเป็นระบบการปกครองที่ทำ�ให้ประชาชนรู้จัก การปกครองตนเอง เพราะเปดิ โอกาสใหป้ ระชาชนเขา้ ไปมสี ว่ นรว่ มทางการเมอื ง ซึ่งจะทำ�ให้ประชาชนเกิดสำ�นึกรักท้องถ่ินรับรู้ถึงปัญหาและช่วยกันแก้ไข เพ่อื พฒั นาท้องถิ่นของตน การเลือกต้งั คณุ ภาพ โดยพลเมืองคณุ ภาพ คอื การเลอื กต้งั ท่พี ลเมืองมสี ว่ นร่วม

17 ตอนที่ 17 “รปู แบบการปกครองท้องถิ่น” การปกครองทอ้ งถิ่น คอื การท่รี ฐั บาลกระจายอำ�นาจการตดั สินใจ ให้แก่ท้องถ่ินและให้อำ�นาจบริหารงานอย่างอิสระภายใต้บทบัญญัติของ กฎหมาย ปัจจุบันประเทศไทยมีการปกครองส่วนท้องถิ่น 2 รปู แบบ คือ 1. รูปแบบการปกครองทอ้ งถน่ิ ท่ัวไป ได้แก่ 1.1องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจงั หวดั (อบจ.)มโี ครงสรา้ งการบรหิ าร คือ สภาองค์การบริหารส่วนจังหวดั และนายกองคก์ ารบรหิ ารสว่ นจังหวัด โดยมผี วู้ ่าราชการจงั หวดั เปน็ ผกู้ ำ�กับดแู ล 1.2 เทศบาล มีโครงสร้างการบรหิ าร คอื สภาเทศบาลและ นายกเทศมนตรี โดยมีผู้วา่ ราชการจงั หวัดเป็นผ้กู �ำ กบั ดแู ล 1.3 องคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำ บล (อบต.) มโี ครงสรา้ ง การบรหิ าร คอื สภาองคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำ บล และนายกองคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำ บล โดยมี นายอ�ำ เภอเปน็ ผ้กู �ำ กับดแู ล 2. รปู แบบการปกครองทอ้ งถ่ินรปู แบบพเิ ศษ 2 แห่ง คือ 2.1 กรงุ เทพมหานคร มโี ครงสรา้ งการบรหิ าร คอื สภา กทม. และ ผู้วา่ ราชการ กทม. 2.2 เมอื งพทั ยา มโี ครงสรา้ งการบรหิ าร คอื สภาเมอื งพทั ยา และนายกเมืองพัทยา ร่วมเรียนรู้รัฐธรรมนญู ใหม่ ร่วมสรา้ งประชาธปิ ไตย ก้าวไปกบั กกต. และ ศส.ปชต.

18 ตอนที่ 18 “การไดม้ าซ่ึงผ้บู รหิ ารท้องถิ่นและสภาท้องถ่ิน” การไดม้ าซง่ึ ผบู้ รหิ ารของทอ้ งถน่ิ มอี ยดู่ ว้ ยกนั หลายวธิ ี ไมว่ ่าจะเป็น การเลอื กตง้ั ผบู้ รหิ ารทอ้ งถน่ิ โดยตรง คอื การเปดิ โอกาสใหป้ ระชาชนในทอ้ งถน่ิ เลือกตั้งผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของตนเองโดยตรง หรือแต่ตั้ง จากความเหน็ ชอบของสภาทอ้ งถน่ิ หรอื จะใหม้ าโดยวธิ อี น่ื กไ็ ด้ แตต่ อ้ งค�ำ นงึ ถงึ การมสี ว่ นรว่ มของประชาชนเปน็ หลกั เพราะองคป์ กครองสว่ นทอ้ งถน่ิ เปน็ องคก์ ร ทม่ี ผี แู้ ทนของประชาชนเขา้ ไปบรหิ ารงานทง้ั ฝา่ ยนติ บิ ญั ญตั ิ และฝา่ ยบรหิ าร เพื่อแก้ไขปัญหาและการพัฒนาตำ�บล หมู่บ้าน ให้ตรงตามความต้องการ อนั แท้จริง ของประชาชน ดงั นน้ั การเลอื กตง้ั ถอื เปน็ พฤตกิ รรมทางการเมอื ง และเปน็ กลไก ในการใชอ้ �ำ นาจอธปิ ไตย หรอื การมสี ว่ นรว่ มทางการเมอื ง ของประชาชน ผู้เป็นเจ้าของอำ�นาจอธิปไตย โดยไปใช้สิทธิเลือกตัวแทนที่มีนโยบายตรง กบั ความตอ้ งการของตน ใหไ้ ปใชอ้ �ำ นาจอธปิ ไตยแทนตนเองตามความชอบธรรม การเลอื กต้งั คณุ ภาพ โดยพลเมอื งคณุ ภาพ คอื การเลือกตงั้ ที่พลเมอื งมีส่วนรว่ ม

19 ตอนท่ี 19 “การจดั ทำ�บรกิ ารสาธารณะ” (1) “การปกครองท้องถิ่น” เป็นการเปิดให้โอกาสและส่งเสริมให้ ประชาชนและชุมชนปกครองตนเอง อันเป็นรากฐานของการปกครอง ในระบอบประชาธิปไตย ตามหลักการกระจายอำ�นาจ รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันกำ�หนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน มหี นา้ ทแ่ี ละอ�ำ นาจ ดแู ลและจดั ท�ำ บรกิ ารสาธารณะและกจิ กรรสาธารณะ เพื่อประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่นตามหลักการพัฒนาอย่างยั่งยืน เช่น การบริหารจัดการขยะ ทรัพยากรน้ำ� การส่งเสริมคุณภาพชีวิต การสาธารณสุข การบริการด้านการศึกษา และการบริการประชาชน การทจ่ี ะท�ำ ใหบ้ รกิ ารสาธารณะตา่ งๆ สอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการ ของประชาชน จ�ำ เปน็ ตอ้ งเปดิ โอกาสใหป้ ระชาชนเขา้ มามสี ว่ นรว่ มในการ ตรวจสอบการด�ำ เนนิ งานขององคก์ ร ปกครองส่วนท้องถิ่น รับทราบขั้น ตอนการดำ�เนินงาน จะส่งผลให้การด�ำ เนนิ การต่างๆ ของทอ้ งถน่ิ เป็น ไปดว้ ยความโปรง่ ใส มคี วามเป็นธรรม ลดการทจุ รติ และลดการขดั แยง้ ในการอยู่ร่วมกันในชมุ ชน ร่วมเรยี นรรู้ ัฐธรรมนูญใหม่ รว่ มสรา้ งประชาธปิ ไตย กา้ วไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.

20 ตอนท่ี 20 “การจดั ทำ�บริการสาธารณะ” (2) ตามรฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2560 ไดก้ �ำ หนด ใหอ้ งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่นิ มหี นา้ ท่แี ละอ�ำ นาจดแู ลและจัดทำ�บรกิ าร สาธารณะ และกจิ กรรมสาธารณะเพอ่ื ประโยชนข์ องประชาชนในทอ้ งถน่ิ และสง่ เสรมิ สนับสนุน การจดั การศึกษาให้แก่ประชาชนในทอ้ งถนิ่ ท้ังนี้กฎหมายบญั ญัติวา่ การบริหารราชการสว่ นท้องถิ่นตอ้ งให้ องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ มอี สิ ระในการบรหิ าร การจดั ท�ำ บรกิ ารสาธารณะ การสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ การจดั การศกึ ษา การเงนิ และการคลงั และการก�ำ กบั ดแู ลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ต้องท�ำ เพียงเท่าท่จี ำ�เปน็ เพื่อค้มุ ครอง ผลประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่น เพื่อผลประโยชน์ของประเทศ เปน็ สว่ นรวม โดยตอ้ งมมี าตรการปอ้ งกนั การทจุ รติ โดยค�ำ นงึ ถงึ ความเหมาะสม และความแตกตา่ งขององคก์ รปกครองส่วนท้องถน่ิ แตล่ ะรูปแบบ รวมทงั้ ตอ้ ง มบี ทบญั ญัติเกี่ยวกับการป้องกนั การขัดกันแห่งผลประโยชน์ และการปอ้ งกนั การกา้ วก่ายการปฏิบัตหิ นา้ ทีข่ องขา้ ราชการสว่ นท้องถ่ินด้วย การเลอื กตง้ั คุณภาพ โดยพลเมืองคุณภาพ คือ การเลอื กต้ังทพ่ี ลเมืองมสี ว่ นร่วม

21 ตอนที่ 21 “หน้าทข่ี องรฐั ในการจัดการศกึ ษา” รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2560 มาตรา 54 ก�ำ หนดให้ รฐั ตอ้ งด�ำ เนนิ การใหเ้ ดก็ ทกุ คนไดร้ บั การศกึ ษาเปน็ เวลาสบิ สองปี ตง้ั แตก่ อ่ นวยั เรยี นจนจบการศกึ ษาภาคบงั คบั อยา่ งมคี ณุ ภาพ โดยไมเ่ กบ็ คา่ ใชจ้ า่ ย และรัฐต้องดำ�เนินการให้เด็กเล็กได้รับการดูแลและพัฒนาก่อนเข้ารับ การศกึ ษา ปจั จบุ นั หนว่ ยงานของรฐั และเอกชนไดม้ กี ารจดั การศกึ ษาใหแ้ กเ่ ดก็ กอ่ นวยั เรยี นอยหู่ ลายหนว่ ยงาน รวมถงึ ศนู ยพ์ ฒั นาเดก็ เลก็ ขององคก์ รปกครอง สว่ นทอ้ งถน่ิ ไดร้ บั เดก็ เลก็ ตง้ั แตอ่ ายุ 2-5 ปี เขา้ รบั การศึกษาโดยศนู ย์พัฒนา เดก็ เลก็ มีหน้าท่ใี นการสง่ เสรมิ และสนับสนุนจดั การศกึ ษาใหแ้ กป่ ระชาชน ในทอ้ งถน่ิ โดยมผี แู้ ทนจากชมุ ชนเขา้ มาเปน็ กรรมการบรหิ ารศนู ยพ์ ฒั นาเดก็ เลก็ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กส่งผลให้คนในชุมชนท่อี ย่ใู นวัยทำ�งานท่จี ะต้องทำ�มา หาเลย้ี งชพี สามารถฝากลกู หลานไวก้ บั ศนู ยฯ์ ไดอ้ ยา่ งหมดความกงั วลใจ รว่ มเรยี นรรู้ ฐั ธรรมนญู ใหม่ ร่วมสรา้ งประชาธิปไตย ก้าวไปกบั กกต. และ ศส.ปชต.

22 ตอนที่ 22 “การจัดเก็บรายได้ของท้องถิ่น” การจัดเก็บรายได้ของท้องถิ่นมีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาความเจริญ ก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ สังคมและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของประชาชน ในท้องถิ่น ในการกำ�หนดรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ขึ้นอยู่กับ ปจั จยั หลายประการ อาทเิ ชน่ ปจั จยั ทางดา้ นเศรษฐกจิ ของประเทศ ฐานะ ทางการคลงั ของรฐั บาล ความพรอ้ มขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ในปจั จบุ นั ท้องถิ่นแตล่ ะรปู แบบมรี ายไดป้ ระเภทต่าง ๆ คล้ายคลึงกนั เช่น ภาษอี ากร จากภาษโี รงเรือนและทีด่ นิ ภาษบี �ำ รงุ ท้องท่ี ภาษปี ้าย ค่าธรรมเนยี ม คา่ ใบ อนุญาตและค่าปรับ เมอ่ื อ�ำ นาจหนา้ ทค่ี วามรบั ผดิ ชอบและรายไดข้ ององคก์ รปกครอง ส่วนท้องถิ่นเพิ่มมากขึ้น องค์กรส่วนท้องถิ่น จึงมีความจำ�เป็นต้องมี ความพรอ้ มในการบรหิ ารจดั การรายไดแ้ ละความรบั ผดิ ชอบเพม่ิ มาขน้ึ ดว้ ย ดังนั้น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จึงต้องมีการส่งเสริมการทำ�งานอย่าง บูรณาการ โดยการทำ�งานร่วมกันระหว่างฝ่ายต่างๆ หรือส่งเสริมการ ทำ�งานเป็นทีม มีการใช้ทรัพยากรร่วมกันเพื่อก่อให้เกิดประสิทธิภาพ ในการทำ�งานสงู สดุ การเลือกต้งั คณุ ภาพ โดยพลเมืองคณุ ภาพ คอื การเลือกตง้ั ที่พลเมอื งมีสว่ นร่วม

23 ตอนท่ี 23 “การบริหารงานบคุ คลของทอ้ งถ่นิ ” รฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2560 บญั ญตั ิ ให้องคก์ รปกครองส่วนท้องถน่ิ มีความเปน็ อิสระในการก�ำ หนดนโยบาย การปกครอง การบริหารและการบรหิ ารงานบุคคล เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญในการบริหารงาน บุคคล ดังนั้น การแต่งตั้งโยกย้าย การเลื่อนตำ�แหน่ง การเลื่อนขั้น เงนิ เดอื น การลงโทษและการใหพ้ น้ จากต�ำ แหนง่ ของขา้ ราชการ หรอื พนกั งาน ส่วนท้องถิ่นจึงต้องใช้ระบบคุณธรรม ต้องคำ�นึงถึงความเหมาะสม และ ความจำ�เป็นขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินและมีมาตรฐานท่ีสอดคล้องกัน เพ่ือให้สามารถพัฒนาร่วมกันหรือการสับเปล่ียนบุคลากรระหว่างองค์กร ปกครองสว่ นท้องถ่นิ ดว้ ยกนั ได้ ความเป็นอสิ ระขององค์กรปกครองสว่ นท้องถนิ่ จะทำ�ใหม้ คี นที่มี ความสามารถสนใจท�ำ งานในทอ้ งถน่ิ มากขน้ึ โดยการมสี ว่ นรว่ มของทอ้ งถน่ิ ร่วมเรยี นรรู้ ฐั ธรรมนูญใหม่ รว่ มสรา้ งประชาธิปไตย ก้าวไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.

24 ตอนที่ 24 “ท้องถ่นิ ตอ้ งเปดิ เผยข้อมูลให้ประชาชนทราบ” โครงสร้างการบริหารจัดการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ก�ำ หนดใหอ้ งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ มสี ภาทอ้ งถน่ิ และผบู้ รหิ ารทอ้ งถน่ิ ภารกิจแต่ละด้านท่ีองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินได้ดำ�เนินการไป ตามกฎหมายว่าด้วยองคก์ รปกครองส่วนท้องถิน่ เป็นการบริหารงบประ มาณจากภาษีของประชาชน ประชาชนยอ่ มมสี ทิ ธติ ดิ ตาม ตรวจสอบ ขอ้ มลู ขา่ วสารไดเ้ นอ่ื งจาก เป็นสิทธิของประชาชนท่ัวไปท่ีสามารถตรวจสอบความโปร่งใสในการ ท�ำ งานในเรอ่ื งทต่ี นสงสยั ตาม พ.ร.บ.ขอ้ มลู ขา่ วสารของทางราชการ พ.ศ. 2540 ดงั ทร่ี ฐั ธรรมนูญฉบบั ปัจจบุ นั ได้กำ�หนดไว้ว่า ในการดำ�เนินงาน ขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ใหอ้ งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ สภาทอ้ งถน่ิ และผู้บริหารท้องถิ่นต้องเปิดเผยขอ้ มลู การด�ำ เนินงานใหป้ ระชาชนทราบ การเลือกต้งั คณุ ภาพ โดยพลเมืองคุณภาพ คอื การเลือกตัง้ ทพ่ี ลเมอื งมสี ว่ นรว่ ม

25 ตอนที่ 25 “ทอ้ งถน่ิ ตอ้ งรายงานผลการด�ำ เนนิ งานใหป้ ระชาชนทราบ” องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ มหี น้าที่และอ�ำ นาจดแู ล และจดั ท�ำ บริการสาธารณะ เพื่อประโยชน์ของชุมชนในท้องถิ่นให้สอดคล้องกับ ความตอ้ งการของประชาชนในทอ้ งถนิ่ และใหป้ ระชาชนเข้ามามีส่วนรว่ มใน การตรวจสอบการดำ�เนนิ งาน รฐั ธรรมนญู ฉบบั ปจั จบุ นั ก�ำ หนดวา่ ในการด�ำ เนนิ งานตา่ ง ๆ ใหอ้ งคก์ ร ปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ สภาทอ้ งถน่ิ และผบู้ รหิ ารทอ้ งถน่ิ ตอ้ งรายงานผลการ ด�ำ เนินงานให้ประชาชนทราบ รวมตลอดทัง้ มกี ลไกให้ประชาชน ในท้องถ่ิน มีส่วนร่วมด้วย เช่น การปรับปรุงและพัฒนาสาธารณูปโภค การพัฒนา การศกึ ษาการสุขาภิบาล ตลาดสด จัดระเบียบชุมชน ศลิ ปะ วฒั นธรรม และ ภมู ิปญั ญาทอ้ งถนิ่ ในการพฒั นาทอ้ งถน่ิ ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ล ประชาชน จะต้องเขา้ มามีสว่ นร่วมตรวจสอบและกำ�กับการบริหารจดั การ เพือ่ ให้มี มาตรฐานและตอบสนองความตอ้ งการของประชาชนเป็นหลกั รว่ มเรียนรรู้ ัฐธรรมนญู ใหม่ ร่วมสรา้ งประชาธปิ ไตย ก้าวไปกบั กกต. และ ศส.ปชต.

26 ตอนท่ี 26 “การเสนอข้อบัญญตั ทิ อ้ งถนิ่ ” รฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศักราช 2560 มาตรา 254 ได้กำ�หนดให้ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกต้ังในองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน มสี ทิ ธเิ ขา้ ชื่อกันเพอื่ เสนอขอ้ บัญญตั หิ รอื เพอ่ื ถอดถอนสมาชิกท้องถนิ่ ซง่ึ ถอื วา่ ขอ้ บญั ญัติทอ้ งถน่ิ มีสถานะเป็นกฎหมายที่ใชเ้ ป็นเครอ่ื งมอื ในการ จดั ท�ำ บรกิ ารสาธารณะ นอกจากการออกขอ้ บญั ญตั ทิ อ้ งถน่ิ แลว้ ยงั ใหป้ ระชาชน ผ้มู ีสิทธิเลือกตั้งในองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินจำ�นวนไม่น้อยกว่ากึ่งหน่ึง ของจำ�นวนผู้มีสิทธิเลือกต้ังในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้นท้ังหมดมี สิทธิเข้าช่ือร้องขอประธานสภาท้องถิ่นเพื่อให้สภาท้องถ่ินพิจารณาออก ขอ้ บญั ญตั ไิ ด้ การเลอื กตงั้ คณุ ภาพ โดยพลเมืองคุณภาพ คือ การเลอื กตั้งทพี่ ลเมอื งมีสว่ นร่วม

27 ตอนที่ 27 “การถอดถอน สมาชกิ สภาทอ้ งถ่ิน หรือ ผ้บู ริหารทอ้ งถ่ิน” ในกรณที ีป่ ระชาชนเป็นผู้มสี ิทธิเลือกตง้ั ได้ลงคะแนนเลอื กต้ัง สมาชิกสภาทอ้ งถิน่ และผู้บรหิ ารทอ้ งถน่ิ แลว้ ต่อพบวา่ สมาชิกสภาทอ้ งถิน่ หรอื ผ้บู รหิ ารท้องถ่นิ ท่ไี ด้รับการเลือกตั้งกระทำ�การใด ๆ เบย่ี งเบนไปจาก ความตอ้ งการของประชาชน รฐั ธรรมนญู ฉบบั ปจั จบุ นั ไดเ้ ปดิ โอกาสใหป้ ระชาชน ผมู้ สี ทิ ธเิ ลอื กตง้ั ในองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ มสี ทิ ธเิ ขา้ ชอ่ื เพอ่ื ถอดถอนสมาชกิ สภาทอ้ งถ่นิ หรอื ผูบ้ รหิ ารทอ้ งถนิ่ ได้ ตามหลักเกณฑท์ ่กี ฎหมายก�ำ หนด การถอดถอนเปน็ การเพม่ิ อ�ำ นาจและบทบาทการเมอื งใหป้ ระชาชน ได้เข้ามามีส่วนร่วมทางการเมืองตามวิถีทางของระบอบประชาธิปไตย ไดม้ ากยง่ิ ขน้ึ เปน็ เครอ่ื งมอื ในการควบคมุ การใชอ้ �ำ นาจรฐั ของผดู้ �ำ รงต�ำ แหนง่ ทางการเมอื งทอ้ งถน่ิ และเปน็ การแสดงใหเ้ หน็ ถงึ ความเปน็ เจา้ ของอำ�นาจ อธิปไตยในการตรวจสอบว่าผู้ดำ�รงตำ�แหน่งได้ปฏิบัติตามความต้องการ ของประชาชนหรือไม่ ร่วมเรยี นรรู้ ฐั ธรรมนูญใหม่ รว่ มสร้างประชาธปิ ไตย ก้าวไปกับ กกต. และ ศส.ปชต.