p_1_0_0

๒๕๖๐ บทนาเร่ือง ปัญหาการตงั้ ลนิ้ เคร่ืองยนต์ ว่าท่เี รือตรี อนุสรณ์ ตวงกระสนิ ธ์ุ วทิ ยาลัยเทคนิคหนองคาย 26/6/2560

สาขาวชิ า : ช่างยนต์ ใบเนือ้ หา หน้าท่ีงาน : งานปรับตงั้ ลนิ้ เคร่ืองยนต์ แผ่นท่ี : 00เร่ือง : บทนา ปัญหาการตงั้ ลนิ้ 11. บทนา เป็นข้อหนงึ่ ในหนงั สอื คกู่ ารใช้รถจะบอกเป็นระยะทางหรือเดอื นใช้อกั ษรภาษาองั กฤษตวั i, I =ตรวจสอบแก้ไขหรือเปลย่ี นถ้าจาเป็น ระยะทางรถแตล่ ะยี่ห้อแตล่ ะรุ่นไมเ่ ทา่ กนั ทงั้ ระยะหา่ งก็ไมเ่ ทา่ กนั อีกทงั้ จะต้องตงั้ ขณะเคร่ืองร้อนหรือเคร่ืองเยน็ การบารุงรักษาจึงจาเป็นจะต้องยดึ ถือตามคาแนะนาในหนงั สอื คมู่ อื ประจารถ การตงั้ ลนิ ้ สว่ นมากชา่ งจะเป็นคนทา แล้วถ้าไมใ่ ชช่ า่ งจะทาได้หรือไม่ ก็อยทู่ ผ่ี ้ทู จี่ ะทานนั้ เคยทาอะไรเก่ียวกบั เครื่องยนต์มาบ้าง ถ้าเคยทาขนั น็อต สกรู เป็นใจส้มู งุ่ มน่ั ทีจ่ ะทารถตวั เองก็พอได้ แตป่ ัญหาการตงั้ ลนิ ้ คือต้องรู้จงั หวะที่ลนิ ้ จะปิดสนิททงั้ ลนิ ้ ไอดี และลนิ ้ ไอเสยี เป็นจงั หวะระเบิดของเคร่ืองยนต์ในสบูท่เี ราจะตงั้ ลนิ ้ แล้วจะรู้ได้อยา่ งไรวา่ สบู ทเ่ี ราจะตงั้ อยใู่ นจงั หวะระเบดิ พนื ้ ฐานในเคร่ืองยนต์ 4 สบู ถ้าเราจะตงั้ สบู 1 ท่สี บู 1 อยใู่ นจงั หวะระเบิด เราต้องดจู งั หวะลนิ ้ สบู 4 เร่ิมจากดลู นิ ้ ไอเสยี หมนุ เคร่ืองดวู าลว์ ไอเสยี เริ่มปิดหมนุ ตอ่ ไปจนปิดดูลนิ ้ ไอดีเร่ิมเปิด ตรงจดุ นี ้เป็นการสนิ ้ สดุ ของจงั หวะคายของสบู 4 เพ่อื ความแนน่ อนจึงต้องหมนุ เคร่ืองเดนิ หน้าถอยหลงั ดใู ห้แน่ ถ้าเป็นมอื ใหม่ ถ้าหมนุ เคร่ืองถอยหลงั ลนิ ้ ไอเสยี จะเปิด หมนุ เดนิ หน้า ถอยหลงั ดู ลนิ ้ ไอดี กบั ลนิ ้ ไอเสยี จะปิดจะเปิดให้อยกู่ ลางๆ จงั หวะนจี ้ ะเรียกวา่ วาลว์ โอเวอร์แลป (valve overlap) องศาลนิ ้ ซ้อนเหลอื่ ม เป็นองศาของเพลาข้อเหวี่ยงเร่ิมตงั้ แต่ลนิ ้ ไอเสยี ปิดถงึ ลนิ ้ ไอดเี ปิด เมอ่ื ตงั้ สบู 1 เรียบร้อยสบู ตอ่ ไป ก็ตงั้ สบู 3 ก็ต้องดจู งั หวะวาลว์ สบู 2 และตงั้ ไปตามลาดบั การจดุ ระเบดิ ของเครื่องยนต์ จดุ ประสงค์ในการตงั้ ลนิ ้ ให้มีระยะหา่ ง มีไว้เพ่ือปอ้ งกนั เมอ่ื เครื่องยนต์ร้อนโลหะจะขยายตวั ชดุ ลนิ ้ ก็ได้รับความร้อนเช่นเดียวกนั เมือ่ มีการขยายตวั ถ้าไมม่ ีชอ่ งวา่ งก็จะทาให้ลนิ ้ ปิดไมส่ นทิ กาลงั อดั กจ็ ะร่ัว กาลงั อดั จะได้ไมเ่ ป็นไปตามจดุ ประสงค์ เมอื่จดุ ระเบดิ ไฟจะแลบผา่ นปากลนิ ้ บา่ ลนิ ้ ทาเกดิ ความเสยี หาย จงึ จาเป็นจะต้องมีระยะหา่ ง ระยะหา่ งไมไ่ ด้มจี ดุ ประสงค์การตงั้ ลนิ ้ กอ่ นการตงั้ ลนิ ้ ควรจะรู้จดุ ประสงค์ในการทีต่ ้องตงั้ ลนิ ้ การตงั้ ลนิ ้ คือ ให้มีระยะหา่ งระหวา่ งลนิ ้ กบั สงิ่ ทมี่ ากดลนิ ้ (valve cleance) ระยะตงั้ลนิ ้ คอื ชอ่ งวา่ งระหวา่ งปลายก้านลนิ ้ กบั กระเดือ่ งกดลนิ ้ หรือช่องวา่ งระหวา่ งลกู เบยี ้ วกบั ถ้วยกดลนิ ้ การตงั้ ลนิ ้ จะต้องตงั้ ในจงั หวะอดัและสดุ คือ ลกู สบู ขนึ ้ สงู สดุ ลกู เบยี ้ วจะอยตู่ รงข้ามกบั ปลายแคม ระยะหา่ งต้องมเี พื่อการชดเชยการขยายตวั ของโลหะ ในชดุ ทางานของระบบลนิ ้ เม่ือเกิดความร้อน จึงมขี ้อกาหนดของผ้ผู ลติ เคร่ืองยนต์ จะเป็นผ้กู าหนดวา่ จะต้องตงั้ ลนิ ้ ในขณะเคร่ืองยนต์ร้อนแล้วจะต้องให้เครื่องร้อนขนาดไหน กร็ ้อนที่มอื จบั เคร่ืองไมไ่ ด้ก็แล้วกนั หรือ เคร่ืองยนตเ์ ยน็ และ ผ้ผู ลติ จะกาหนดระยะหา่ ง ระยะหา่ งวดัโดย แผน่ บางๆที่เรียกวา่ ฟิลเลอร์เกจ (feeler gauge) ฟิลเลอร์เกจ ในสมยั กอ่ นมแี บบเดียวใช้ตงั้ ลนิ ้ ตงั้ ทองขาว ตงั้ หวั เทยี น วดัระยะหา่ งของปากแหวน และอกี หลายๆอยา่ ง ทต่ี ้องมรี ะยะหา่ ง แตใ่ นปัจจบุ นั นี ้ มีฟิลเลอร์เกจอยู่ 2 แบบ แบบดงั้ เดิมเรียกวา่ ฟิลเลอร์นวิ ้ และท่ีมมี าใหมแ่ ตก่ ็หลายสบิ ปีแล้ว ท่ีมาใหม่ เรียกวา่ ฟิลเลอร์ มลิ ลเิ มตร ท่เี รียกง่ายๆวา่ ฟิลเลอร์มิล แล้วมนั ตา่ งกนั อยา่ งไรก็มนั คนละมาตรา ฟิลเลอร์นวิ ้ กม็ าจากนวิ ้ ฟิลเลอร์มิล มาจากเซน็ ตเิ มตร 1 เซนตเิ มตร = 10 มลิ ลเิ มตร ฟิลเลอร์มลิ ก็คือ 1 มิลลเิ มตรแบง่ ออกเป็นแผน่ บางๆ ได้ 100 แผน่ แตล่ ะแผน่ มนั บางมากๆ จึงเอาแผน่ บางๆ นมี ้ ารวมกนั เป็นแผน่ เดยี วหลกั ๆ มี 10 แผน่ มารวมกนัเป็น 1 แผน่ แผน่ นจี ้ ะเรียกวา่ 10 ฟิลเลอร์ 20 แผน่ รวมกนั เป็น 1 แผน่ แผน่ นจี ้ ะเรียกวา่ 20 ฟิลเลอร์ น่เี ป็นเพยี งตวั อยา่ ง ฟิลเลอร์นวิ ้มาจาก 1 นวิ ้ แบง่ เป็นแผน่ บางๆ ได้ 1.000 แผน่ ก็เชน่ เดยี วกบั ฟิลเลอร์มิลทีเ่ อาแผน่ บางๆ มารวมกนั มคี วามหนาอยหู่ ลายขนาดความหนา อยา่ งเช่น 8 ฟิลเลอร์ ก็

สาขาวชิ า : ช่างยนต์ ใบเนือ้ หา หน้าท่ีงาน : งานปรับตงั้ ลนิ้ เคร่ืองยนต์ แผ่นท่ี : 00เร่ือง : บทนา ปัญหาการตงั้ ลนิ้ 2เช่นเดยี วกบั ฟิลเลอร์มลิ ทเี่ อาแผน่ บางๆ มารวมกนั มีความหนาอยหู่ ลายขนาดความหนา อยา่ งเชน่ 8 ฟิลเลอร์ ก็คือการเอาแผน่ บางๆ8 แผน่ ใน 1.000 แผน่ ถ้าในคมู่ อื กาหนดให้ตงั้ วาลว์ 0.20 มม. แตเ่ รามีฟิลเลอร์นวิ ้ จะเอาฟิลเลอร์นวิ ้ แทนฟิลเลอร์ มม. ได้อยา่ งไร ก็โดยการเทียบ 2 ฟิลเลอร์นวิ ้ = 5ฟิลเลอร์ มม. ถ้าคมู่ อื กาหนดให้ตงั้ วาลว์ 0.20 มม. ถ้าจะใช้ฟิลเลอร์นวิ ้ ก็ต้อง 8 ฟิลเลอร์นวิ ้ ในสมยั กอ่ นเมื่อเปลยี่ นลกู สบู ให้โตขนึ ้ ก็จะเร่ิมต้นท่โี อเวอร์ไซส์ 10 ถ้าคว้านกระบอกสบู ไมห่ มดรอยสกึ ก็ต้องเพมิ่ โอเวอร์ไซส์ เป็น 20แตใ่ นสมยั นี ้ใช้ มม. โอเวร์ไซส์ จะเปลยี่ นไปจะเป็น 0.25 มม และตอ่ ไปก็ 0.50 มม.2. ปัญหาการตงั้ ลนิ้ การตงั้ ลนิ ้ เป็นงานทีส่ าคญั หากเกิดการตงั้ ผิดยอ่ มเกิดปัญหาแนน่ อนหรือ เกิดนอ็ ตยดึ ลนิ ้ ไมแ่ นน่ ดงั นนั้ กอ่ นการตงั้ ลนิ ้ ต้องทาความเข้าใจเรื่องของลนิ ้ ก่อนเสมอ สาหรับลนิ ้ ไอดี และลนิ ้ ไอเสยี ซงึ่ เป็นสว่ นสาคญั ของเครื่องยนต์ 4 จงั หวะ มลี กั ษณะเป็นรูปดอกเหด็ ลนิ ้ ไอดที าหน้าที่ เปิดไอดีเข้าบรรจใุ นกระบอกสบู ในจงั หวะดดู สว่ นลนิ ้ ไอเสยี จะเปิดให้ไอเสยี ไหลผา่ นออกในจงั หวะคาย ลนิ ้ไอดีและลนิ ้ ไอเสยี จะถกู เปิด ด้วยเพลาลกู เบยี ้ ว และปิดด้วยสปริงกดลนิ ้ จงั หวะการทางานของลนิ ้ ต้องสมั พนั ธ์กบั จงั หวะการทางานของเคร่ืองยนตแ์ ละต้องมีระยะหา่ งความกว้างทถี่ กู ต้อง ตวั ลนิ ้ จะมีหน้าลนิ ้ และเบาะลนิ ้ ที่เอียงทามมุ 45 องศา สว่ นปัญหาข้อขดั ข้องทีเ่ กี่ยวกบั ลนิ ้ และฝาสบู เร่ิมจาก- อาการกาลงั อดั ตา่ สตาร์ทตดิ ยาก หรือเคร่ืองยนตก์ าลงั ตกทค่ี วามเร็วต่า ปัญหาที่ลนิ ้ คือ ระยะหา่ งลนิ ้ ไมถ่ กู ต้อง ลนิ ้ ไหม้หรือคดงอจงั หวะการเปิด-ปิดของลนิ ้ ทไี่ มถ่ กู ต้อง และสปริงลนิ ้ หกั ปัญหาทฝี่ าสบู บา่ ลนิ ้ ปิดไมส่ นทิ ปะเก็นฝาสบู รั่วหรือเสยี หาย และฝาสบู โกง่หรือแตกร้ าว- อาการกาลงั อดั สงู เกินไป เคร่ืองยนต์ร้อนจดั หรือตกี ลบั เกิด จากเขมา่ บนหวั ลกู สบู หรือในห้องเผาไหม้มาก- อาการเครื่องยนตเ์ ดนิ เบาไมเ่ รียบ เกิดจากกาลงั อดั ในกระบอกสบู ตา่ และระบบนา้ มนั เชือ้ เพลงิ บกพร่อง- อาการมคี วนั ออกมาก เกิดจาก ก้านลนิ ้ หรือปลอกลนิ ้ สกึ หรอ และซลี ลนิ ้ เสยี หาย- อาการเสยี งดงั ผดิ ปกติ เกิดจากระยะหา่ งลนิ ้ ไมถ่ กู ต้อง วาลว์ ติดหรือลนิ ้ หกั เพลาลกู เบยี ้ วเสยี หาย หรือสกึ หรอ โซร่ าวลนิ ้ เสยี หายหรือสกึ หลวม ยางกดโซร่ าวลนิ ้ เสยี หายหรือสกึ หรอ ฟันเฟืองโซร่ าวลนิ ้ เสยี หายหรือสกึ หรอ รวมถึงกระเดือ่ งกดลนิ ้ แกนกระเดอื่ งลนิ ้ สกึหรอ ทงั้ หมดทงั้ สนิ ้ เป็นอาการทเ่ี สยี หายที่เกิดจาก ลนิ ้ และฝาสบู จะเร่ิมตงั้ วาลว์ ทส่ี บู ไหนกอ่ น ถ้าไมใ่ ห้สบั สนควรจะเร่ิมตงั้ สบู ที่ 1 ก่อน แล้วจะดวู า่ จะตงั้ สบู 1 ได้หรือยงั ต้องดทู ี่ไหน ถ้าเป็นรถรุ่นท่มี จี านจา่ ยมีหวั นกกระจอก เปิดฝาจานจ่าย หมนุ เครื่องให้หวั นกกระจอกชีไ้ ปท่ีหลกั สายไฟสบู ที่หนงึ่ เมอื่ ตงั้ สบู ท่หี นง่ึ เสร็จก็หมนุเคร่ืองให้หวั ชีส้ บู ตอ่ ไปตามลาดบั ถ้าเป็นรุ่นทไี่ มม่ จี านจา่ ยก็ต้องดจู งั หวะลนิ ้ เป็น โดยธรรมชาตเิ ครื่องยนต์ 4 สบู ลกู สบู จะขนึ ้ ลงพร้อมกนั 2 สบู สบู 1 ขนึ ้ ลงพร้อมกบั สบู 4 สว่ นสบู 3 ขนึ ้ ลงพร้อมสบู 2 การตงั้ จะตงั้ ในจงั หวะอดั สดุ ลกู สบู ขนึ ้ สงู สดุ และลนิ ้ ไอดี ลนิ ้ ไอเสียปิดสนทิ เมอ่ื จะตงั้ ลนิ ้ ทสี่ บู 1 ก็ต้องดจู งั หวะการทางานของสบู 4 เมื่อลกู สบู ขนึ ้ พร้อมกนั สบู 1 ขนึ ้ ในจงั หวะอดั สบู 4 จะอยใู่ นจงั หวะคาย ลนิ ้ ไอเสยี เปิด เมอื่ ลกู สบู ขนึ ้ สดุ ลนิ ้ ไอเสยี ปิด ลนิ ้ ไอดีเร่ิมจะเปิด จะดใู นจงั หวะนี ้คือถ้าหมนุ เคร่ืองเดินหน้า ลนิ ้ อ่นื ใดเลยทมี่ าเกี่ยวข้องเลย