ปาล์มน้ำมัน 2560

รายงานผลการสาํ รวจเนื้อที่ยืนตน้ ปาล์มน้ำมัน ปี 2560 โดยใชเ้ ทคโนโลยีภมู สิ ารสนเทศ หลักการและเหตุผล ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555 - 2559) ได้เน้นการสร้างความสมดลุ ของ การผลิตกับทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะระบบการเกษตรเป็นระบบที่ซับซ้อนประกอบด้วยตัวแปรทั้ง ทางด้านกายภาพ ชีวภาพ และเศรษฐกิจสังคม ซึ่งการพัฒนาการเกษตรจำเป็นต้องเข้าใจภาพรวมของระบบ การเกษตรนั้นๆ เพื่อที่จะสะท้อนให้เห็นศักยภาพและปัญหาอันจะนำไปสู่การแก้ไข ประกอบกับการเปลี่ยนแปลง ทางเทคโนโลยีอย่างก้าวกระโดดของการพัฒนาทางด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ของเทคโนโลยีหลัก เช่น เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ตระหนกั ถึงความสำคัญทางด้านความก้าวหนา้ ทางเทคโนโลยี ท่ใี ชใ้ นการ สำรวจและ จัดเก็บข้อมูล เพื่อให้มีฐานข้อมูลด้านการผลิตที่ถูกต้องและรวดเร็ว จึงได้นำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (Geo – Information) หรือ GI ซึ่งประกอบด้วยเทคโนโลยีรีโมทเซนซิงระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) และระบบกำหนดวเิ คราะหบ์ นพื้นโลก (GPS) มาใช้ในการวเิ คราะห์และจัดเก็บ เพื่อประเมนิ เนื้อที่เพาะปลกู ก่อน ฤดูกาลเก็บเกี่ยว ซึ่งเป็นทางเลือกในการวางแผนหรือกำหนดแนวทางการจัดการด้านการผลิตได้อย่างมี ประสิทธภิ าพ ในปีงบประมาณ 2560 ศูนย์สารสนเทศการเกษตร โดยส่วนภูมิสารสนเทศการเกษตร มีแผนการ ดำเนินงานที่นำเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ มาประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์เนื้อที่เพาะปลูกปาล์มน้ำมัน ปี 2560 ครอบคลุมเนื้อที่ทั้งประเทศ พร้อมทั้งตรวจสอบความถูกต้อง ผลการแปลและวิเคราะห์ข้อมูลดาวเทียม โดยการ สุ่มเลือกพื้นที่ตัวอย่าง ด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่าง แบบใช้สัดส่วนของความน่าจะเป็นตามขนาดเนื้อที่ (Probability Proportional to Size : PPS) วตั ถปุ ระสงค์ เพื่อวิเคราะห์และจำแนกเนื้อที่เพาะปลูกปาล์มน้ำมันในปี 2560 สำหรับจัดทำข้อมูลเชิงพื้นที่และแผนท่ี แสดงเนือ้ ทีเ่ พาะปลกู ปาล์มน้ำมนั เปน็ รายจังหวดั อำเภอ ตำบล ขอบเขตการศึกษา การศึกษาครั้งนี้เป็นการแปลและวิเคราะห์ข้อมูลจากภาพถ่ายรายละเอียดสูง ซึ่งบันทึกข้อมูลช่วง ปี 2558 - 2560 ครอบคลุมเนอ้ื ทยี่ ืนตน้ ปาล์มนำ้ มนั ในประเทศไทย

เครื่องมอื อปุ กรณ์ และวิธกี ารดำเนนิ งาน 1. เครื่องมอื และอปุ กรณ์ 1) ข้อมูลดาวเทียมจากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรธรรมชาติ ดาวเทียม LANDSAT 8 และข้อมูลจาก ภาพถ่ายรายละเอยี ดสงู ครอบคลุมประเทศไทย 2) ภาพ Ortho Photo สี มาตราส่วน 1:2,500 และ 1:4,000 3) แผนท่ีภูมิประเทศ ของกรมแผนท่ที หาร มาตราสว่ น 1 : 50,000 4) เครื่องคอมพิวเตอร์และโปรแกรม ประกอบด้วยโปรแกรมที่สำคัญ คือ โปรแกรมควบคุมระบบ Windows XP และโปรแกรมทีใ่ ชใ้ นการวิเคราะห์และประมวลผลข้อมลดู าวเทียม โปรแกรม TNTmips โปรแกรม ImageAnalysis โปรแกรม Qgis และโปรแกรม Ecogdition 2. ขน้ั ตอนการดำเนนิ งาน 1) รวบรวมข้อมูลและจัดเตรียมเบ้ืองต้น ได้แก่ ภาพถ่ายดาวเทียม ภาพ Ortho Photo สี และ แผนท่ี ภูมปิ ระเทศมาตราสว่ น 1 : 50,000 2) เลือกข้อมูลดาวเทียม และการคัดเลือกช่วงคลื่นข้อมูลที่นำมาใช้วิเคราะห์ ที่มีลักษณะเด่นใน เรื่อง ความชื้น พืชพรรณ และความแตกต่างพื้นที่ระหว่างดินและน้ำเพื่อทำภาพสีผสมสำหรับ การจำแนกเนื้อท่ี เพาะปลกู ปาล์มน้ำมัน 3) การแก้ไขความผิดพลาดเชิงเรขาคณิต (Geometric Correction) เนื่องจากความ ผิดพลาดทาง วิเคราะห์ เพื่อให้ข้อมูลดาวเทียมที่ใช้ในการวิเคราะห์มีวิเคราะห์และทิศทางที่ถูกต้องตามแผนที่ภูมิประเทศและ ภาพออร์โธสี มาตรส่วน 1: 4,000 ที่ใช้อ้างอิง โดยใช้วิธี Image to Map หรือ Image to Image 4) การต่อภาพ (Mosaic) เนื่องจากการวิเคราะห์เป็นรายจังหวัด และจังหวัดหนึ่งๆ ครอบคลุม ข้อมูล หลายภาพ จ าเป็นต้องต่อภาพให้เชอ่ื มโยงเปน็ พ้ืนที่เดียวกนั กอ่ นนำมาวเิ คราะห์ 5) การเก็บข้อมูลภาคสนามเบื้องต้นก่อนการแปลวิเคราะห์ โดยตรวจสอบข้อมูลในเนื้อที่จริง เปรียบเทียบกับข้อมูลดาวเทียม รายละเอียดของข้อมูลที่สำรวจ ควรประกอบด้วย ตำแหน่งของ จุดสำรวจต้อง สามารถอ้างอิงได้บนแผนที่และปรากฏบนภาพถ่ายดาวเทียม ลักษณะเนื้อที่ ประเภท ของสิ่งปกคลุมดิน ชนิดพืช ระยะการเจรญิ เติบโต รวมท้งั สภาพแวดลอ้ มบรเิ วณใกลเ้ คยี ง ถา้ เปน็ ไปได้ ชว่ งเวลาในการสำรวจควรใกล้เคียงหรือ อย่ใู นฤดูกาลเดยี วกนั กับการบนั ทึกขอ้ มลู ดาวเทยี ม แต่ถา้ ต่างเวลากนั จะต้องสอบถามถึงข้อมลู ในช่วงเวลาท่ีบันทึก ข้อมลู จากเกษตรกรในท้องถน่ิ นั้นๆ 6) การแปลและวิเคราะห์ข้อมูลดาวเทียมเพื่อจำแนกเนื้อที่เพาะปลูกปาล์มน้ำมัน โดยใช้วิธีการแปล และวิเคราะห์ดว้ ยสายตาและคอมพวิ เตอร์ ประโยชน์ท่คี าดว่าจะได้รบั ขอ้ มูลเนื้อที่ยืนตน้ ปาล์มน้ำมนั ตลอดจนแผนทีอ่ ันสามารถเพื่อใช้เปน็ ข้อมลู พื้นฐานในการติดตามเนื้อที่ยืน ต้น และ วางแผนการผลติ ปาล์มปาล์มนำ้ มันต่อไป

รายงานผลการสํารวจเน้ือที่ยนื ต้นปาลม์ นำ้ มนั ปี 2560 โดยใชเ้ ทคโนโลยภี มู ิสารสนเทศในภาคตะวันออก ส่วนสารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 6 (สศท.6) ได้นําเทคโนโลยีด้านภูมิ สารสนเทศ (Geo - Information : GI) มาประยุกต์ใช้ในการสํารวจเนื้อที่ยืนต้นปาล์มน้ำมันปี 2560 ด้วยการนํา ขอ้ มูลจากภาพถ่ายรายละเอียดสูงมาแปลและวเิ คราะห์ เพ่ือจาํ แนกเน้ือท่ียืนต้นปาล์มน้ำมันปี 2560 โดยพิจารณา จากปัจจัยการจําแนกชนิดวัตถุ เช่น คุณสมบัติการสะท้อนแสงของวัตถุในช่วงคลื่นแสงที่ต่างกัน ประกอบกับ คุณสมบัติของวัตถุ ได้แก่ รูปร่าง ขนาด รูปแบบ ความหยาบ ละเอียด สี เงา ตําแหน่งที่ตั้งและความสัมพันธ์กับ พน้ื ท่ีขา้ งเคยี ง พรอ้ มทั้งตรวจสอบความถูกต้องผลการแปลและวิเคราะห์เนื้อท่ียนื ตน้ ปาล์มน้ำมันปี 2560 เบ้ืองต้น กับภาพถ่ายออร์โธสี มาตราส่วน 1:4,000 ข้อมูลดาวเทียมรายละเอียดสงู จาก Google Earth และตําแหน่งพิกดั ที่ ได้จากเคร่อื ง GPS ในภาคสนาม ทั้งนี้ สศท.6 ได้สรุปผลวิเคราะห์ข้อมูลเนื้อที่เพาะปลูกปาล์มน้ำมัน ปี 2560 ภาคตะวันออก จำนวน 9 จังหวัด ได้แก่ ปราจีนบุรี นครนายก สระแก้ว ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด และสมุทรปราการ ผลการวิเคราะห์สรุปว่าจังหวัดชลบุรี มีพื้นที่การเพาะปลูกปาล์มน้ำมัน ปี 2560 มากที่สุด จำนวน 127,608 ไร่ รองลงมาจังหวดั ตราด และฉะเชงิ เทรา คดิ เป็นรอ้ ยละ 32.52 22.19 และ 11.09 ตามลำดับ รายละเอยี ดตารางผล การแปลและวิเคราะห์เนือ้ ที่เพาะปลูกปาล์มนำ้ มัน ปี 2560 ภาคตะวันออก ดงั น้ี ตารางผลการแปลและวิเคราะห์เนือ้ ท่ียืนตน้ ปาล์มน้ำมัน ปี 2560 ของภาคตะวันออก จากขอ้ มูลภาพถา่ ยละเอียดสงู ภาค/จังหวดั เนอื้ ที่ (ไร่) ปี พ.ศ.2560 รอ้ ยละ ภาคตะวนั ออก 392,362 100.00 นครนายก 4,506 1.15 ปราจีนบุรี 19,875 5.07 ฉะเชงิ เทรา 43,505 11.09 สระแกว้ 37,518 9.56 จนั ทบุรี 30,868 7.87 ตราด 87,074 22.19 ระยอง 41,402 10.55 ชลบรุ ี 32.52 สมุทรปราการ 127,608 0.00 6