1619397324

COVID-19 โควิดิ -19 2019 - ปััจจุบุ ันั โควิดิ -19 เป็็นโรคล่่าสุดุ ที่แ่� พร่่ระบาดในระดัับโลก มีีสาเหตุุ จากเชื้อ้� ไวรััส SARS-CoV-2 โดยเริ่่ม� ต้น้ ระบาดครั้้ง� แรกในช่่วง เดืือนพฤศจิกิ ายน-ธันั วาคม ปีี 2019 ที่ต่� ลาดสดแห่ง่ หนึ่ง่� ในเมืือง อู่ฮ่� ั่่น� ประเทศจีีน และการระบาดได้้ดำำ�เนินิ ไปเงีียบ ๆ กว่า่ ที่จ่� ะเริ่่ม� มีีการตอบสนอง การเดิินทางท่่องเที่่�ยวช่่วงปีีใหม่่ก็็ได้้ทำ�ำ ให้้เชื้้�อ แพร่ก่ ระจายออกไปแล้ว้ และบานปลายจนเป็็นการระบาดระดับั โลก ในที่่ส� ุดุ

อาการทั่�่วไปของของโรคโควิิด-19 จะคล้้ายคลึึงกัับไข้้หวััดทั่่�วไป คืือ มีีไข้้ ปวดศีรี ษะ คััดจมูกู มีนี ้ำำ��มูกู ปวดเมื่่อ� ยกล้า้ มเนื้้อ� อาการโดดเด่น่ เฉพาะโรคคือื การ สููญเสีียการได้้กลิ่่�นและ/หรืือการรัับรสนั้้�นจะเกิิดขึ้้�นกัับผู้้�ป่่วยส่่วนน้้อยเท่่านั้้�น ใน กรณีรี ้า้ ยแรง อาการจะพััฒนาต่อ่ ไปเป็น็ การหายใจติดิ ขััด หอบ ปอดเสียี หาย จนถึงึ ระบบหายใจล้้มเหลว และเสียี ชีีวิิตได้้ โดยเฉพาะผู้้ส� ููงอายุุและผู้้�ที่ม� ีีโรคประจำำ�ตััว ขณะเดีียวกัันผู้้�ป่ว่ ยจำำ�นวนมากที่่ร� ่่างกายแข็ง็ แรงดีีอาจไม่่แสดงอาการใด ๆ และ จะกำ�ำ จััดเชื้้�อจากร่่างกายได้้เอง แต่่ในระหว่่างนั้้�นจะเป็็นพาหะที่่�สามารถแพร่่เชื้้�อ ได้้ ซึ่�่งทำ�ำ ให้้ควบคุุมโรคนี้้�ได้ย้ าก โรคโควิิด-19 ติิดต่่อกัันผ่า่ นละอองลมหายใจใน ระยะ 2 เมตร การทานอาหาร/น้ำำ��ที่่ป� นเปื้อ้� นน้ำ�ำ�ลายผู้้�ป่ว่ ย หรือื การสััมผััสเชื้้อ� แล้ว้ มาสััมผััสใบหน้า้ /อาหาร ทั้้ง� นี้้ใ� นสภาพแวดล้อ้ มที่่เ� หมาะสมเชื้้อ� ก็อ็ าจแพร่ก่ ระจาย ในระยะเกิินกว่่า 2 เมตรได้้เช่่นกััน ปััจจุุบัันมีีหลายบริิษััทสามารถคิิดค้้นวััคซีีน ป้อ้ งกัันโรคได้ส้ ำำ�เร็จ็ แม้ท้ ั้้ง� หมดจะยัังตรวจสอบความปลอดภััยไม่ค่ รบตามขั้้น� ตอน ปกติซิ ึ่ง�่ อาจจะต้อ้ งใช้เ้ วลาหลายปีี แต่ก่ ็ป็ ลอดภััยมากพอสมควรแล้ว้ จึงึ มีกี ารอนุมุ ััติิ ให้้นำ�ำ มาใช้เ้ ป็็นการพิเิ ศษเพื่่�อรัับมืือสถานการณ์์เฉพาะหน้้าก่่อน และคอยติิดตาม ผลข้า้ งเคีียงอย่่างใกล้้ชิิด 3 อาการเด่น่ ของโรค ไอ/คัดั จมููก มีีไข้้ ไม่่ได้้รสและกลิ่่น� รู้้�หรืือไม่่? การตรวจพบผู้้�ติิดเชื้้อ� นอกพื้้�นที่ก่� ารระบาดตั้้ง� ต้้นครั้้ง� แรกของโลกนั้้น� พบที่ป่� ระเทศไทยเมื่่อ� วัันที่่� 13 มกราคม 2020

HIV/AIDS โรคเอดส์์ ตั้้ง� แต่ย่ ุคุ 19-20 - ปััจจุบุ ันั เอดส์์เป็็นโรคติิดต่่อผ่่านเลืือดและสารคััดหลั่่�งในร่่างกายที่่� เริ่่�มระบาดในช่่วงรอยต่่อระหว่่างคริิสต์์ศตวรรษที่่� 19-20 มา จนถึึงปััจจุบุ ััน มีีต้้นตอการระบาดในทวีีปแอฟริกิ า จากเชื้้อ� ไวรัสั SIV ในลิิงที่่ไ� ด้้กลายพัันธุ์์�มาเป็็นเชื้้อ� HIV ที่ร่� ะบาดในคน โดยเชื่่อ� ว่่าเกิิดจากการสััมผััสกัับเลืือดของลิิงระหว่่างการชำ�ำ แหละเนื้้อ� มา รับั ประทาน

อาการของโรคเอดส์์ในช่่วงแรก ผู้้�ติิดเชื้้�อจะมีีอาการคล้้ายไข้้หวััด เจ็็บคอ ปวดเมื่่�อย มีีผื่่น� ขึ้้�น จากนั้้น� อาการจะสงบหายไปเป็็นเวลาตั้้�งแต่่หลายเดืือนจนถึึง หลายปีี เชื้้อ� ไวรััสจะเริ่่ม� แบ่ง่ ตััวและทำ�ำ ลายภูมู ิคิ ุ้้�มกัันของร่า่ งกายไปเรื่่อ� ย ๆ พร้อ้ ม แพร่ส่ ู่่�ผู้้�อื่น� ที่่ไ� ด้ส้ ััมผััสกัับเลือื ดของผู้้�ป่ว่ ยหรือื มีเี พศสััมพัันธ์ก์ ัันโดยไม่ม่ ีกี ารป้อ้ งกััน จนกระทั่่�งเมื่่�อภููมิิคุ้้�มกัันเสีียหายถึึงขั้้�นบกพร่่อง ผู้้�ป่่วยจะเริ่่�มมีีอาการติิดเชื้้�อทาง เดินิ หายใจและหลอดอาหาร น้ำ�ำ�หนัักลดฮวบฮาบ รวมถึงึ ติิดโรคแทรกซ้้อนอื่่น� ๆ เช่น่ ท้อ้ งเสียี เรื้้�อรััง วััณโรค ไปจนถึงึ กระตุ้้�นให้้เกิิดมะเร็็งในระบบต่่อมน้ำ�ำ�เหลืือง มะเร็็งปากมดลููกได้้ง่่ายขึ้้�น ซึ่่�งโรคแทรกซ้้อนเหล่่านี้้�เองที่่�มัักเป็็นสาเหตุุให้้ผู้้�ป่่วย เสีียชีีวิิต ปััจจุุบัันนี้้�โรคเอดส์์ยัังไม่่มีีวััคซีีนป้้องกัันและยัังไม่่มีีวิิธีีรัักษาให้้หายขาด แต่่สามารถควบคุุมอาการได้้ด้้วยการทานยาต้้านไวรััสอย่่างต่่อเนื่่�องเป็็นประจำำ� เพื่่อ� ควบคุุมให้ไ้ วรััสมีีจำ�ำ นวนต่ำ�ำ�จนไม่่แสดงอาการ ไม่ต่ ิดิ ต่่อสู่่�ผู้้�อื่น� และสามารถมีี ชีีวิิตได้ย้ าวนานเหมืือนคนปกติิได้้ 3 อาการเด่น่ ของโรค มีีไข้้ ท้้องเสีีย ผื่่น� รู้้�หรืือไม่่? มีผี ู้้�ป่ว่ ย 2 รายที่่ถ� ืือว่่าได้้ “รักั ษา” จนหายขาดจากโรคเอดส์์ โดยการทำ�ำ ลายเซลล์์เม็็ดเลืือดเดิิมจนหมด และปลููกถ่า่ ย เซลล์์เม็ด็ เลืือดใหม่่จากผู้้�บริจิ าคที่่เ� ม็ด็ เลืือดมีีลักั ษณะพิิเศษ สามารถต้้านทานการโจมตีีของไวรััส HIV ได้้

PLAGUE กาฬโรค ยุคุ คริสิ ต์์ศตวรรษที่่� 6 กาฬโรค เป็็นหนึ่ง่� ในสามโรคระบาดเก่า่ แก่ท่ ี่ต่� ิดิ จากสัตั ว์ส์ ู่ค�่ น โดยเฉพาะจากหนูู มีีสาเหตุจุ ากเชื้อ้� แบคทีีเรีีย Yersinia Pestis โดยมีีบัันทึึกการระบาดตั้้ง� แต่่ยุุคคริิสต์์ศตวรรษที่่� 6 และระบาด ซ้ำ��ำ อีีกหลายครั้้ง� ในหลายพื้้�นที่่ท� ั่่ว� โลก และเป็็นสาเหตุุให้้ประชากร เสีียชีีวิิตเป็็นจำำ�นวนมากในแทบทุกุ ครั้้ง� บางครั้้ง� สููงถึึง 1 ใน 3 ของประชากรโลกทั้้ง� หมดในขณะนั้้น�

อาการของโรคแบ่่งได้้เป็็น 3 ชนิิด ชนิิดแรกคืือชนิิดต่่อมน้ำ��ำ เหลืือง จะมีี อาการต่อ่ มน้ำ�ำ�เหลืืองบวมโต แดง เจ็็บ อาจทำำ�ให้้ขยัับแขนขาไม่่ได้้ ชนิดิ ที่่ส� องคืือ ชนิดิ เชื้้อ� ในกระแสเลือื ด โดยมัักลุกุ ลามเพิ่่�มขึ้้น� มาจากชนิดิ ต่่อมน้ำ�ำ�เหลือื ง มีไี ข้ส้ ูงู ความดัันเลืือดต่ำ�ำ� ช็็อก หััวใจเต้้นเร็ว็ เลือื ดออกในอวััยวะต่า่ ง ๆ และอาจเสียี ชีีวิติ ภายใน 3 - 5 วัันหรืือในไม่ก่ ี่่ช� ั่ว�่ โมง และชนิดิ ทางเดิินหายใจ จะมีอี าการปอดบวม ไอเป็็นน้ำ�ำ� มีเี ลือื ดปน อ่อ่ นเพลียี เสีียชีีวิติ อย่า่ งรวดเร็็วใน 1 - 3 วััน ปััจจุุบัันยััง ไม่่มีีวััคซีีนที่่�สามารถป้้องกัันกาฬโรคได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ในปััจจุุบัันสามารถ รัักษากาฬโรคได้ด้ ้ว้ ยการให้ย้ าฆ่า่ เชื้้อ� ร่ว่ มกัับการรัักษาประคัับประคองตามอาการ เช่น่ การให้้น้ำ�ำ�เกลืือ ใช้เ้ ครื่่�องช่ว่ ยหายใจ ทั้้�งนี้้เ� นื่่�องจากโรคมีีความรุุนแรงสูงู หาก ไม่่ได้ร้ ัับการรัักษาที่่�ทัันท่่วงทีกี ็อ็ าจเสียี ชีีวิติ ได้้ 3 อาการเด่่นของโรค ต่อ่ มน้ำ��ำ เหลืืองบวม มีไี ข้้ เลืือดออกภายใน รู้้�หรืือไม่่? ภาพหมอในชุดุ คลุุมยาวทั้้ง� ตัวั สวมหน้้ากากคล้า้ ยอีีกาดููน่่ากลััวที่ม่� ัักพบในหนัังสยองขวััญ แท้จ้ ริงิ แล้ว้ มีีต้้นกำำ�เนิิดจากทฤษฎีกี ารรักั ษากาฬโรค

CHOLERA อหิิวาตกโรค ตั้้ง� แต่ค่ ริสิ ตศัักราชที่่� 1642 อหิวิ าตกโรค เป็็นหนึ่ง่� ในสามโรคระบาดเก่่าแก่อ่ ีีกหนึ่่ง� โรคที่่� มีีสาเหตุุจากเชื้อ้� Vibrio Cholerae มีบี ันั ทึึกการระบาดมาตั้้ง� แต่่ ปีี 1642 โดยเชื่่อ� ว่า่ เริ่่ม� ระบาดในบริเิ วณแถบประเทศอินิ เดีีย ก่อ่ น จะระบาดไปตามเส้น้ ทางการค้า้ สู่�่ ยุโุ รปและภููมิภิ าคอื่่น� ๆ และยังั คง มีีการระบาดในระดับั โลกซ้ำ��ำ ๆ อีีกหลายครั้้ง� ในพื้้�นที่่ท� ี่ม่� ีผี ู้ค�้ นอาศััย อย่่างแออัดั และไม่ม่ ีีการจััดการของเสีียต่่าง ๆ ให้้ถููกสุุขลัักษณะ

อาการทั่�่วไปของอหิิวาตกโรค คืือ การท้้องเสียี อย่่างรุนุ แรงโดยไม่่มีีอาการ ไข้้หรือื อาการอื่่น� ร่ว่ ม ผู้้�ป่ว่ ยจะถ่า่ ยเหลวเป็็นน้ำำ��ขุ่่�นเหมือื นน้ำำ��ซาวข้า้ ว กลิ่่�นเหม็็น คาว อาจถ่่ายโดยไม่่มีีอาการปวดท้้องหรืือถ่่ายโดยไม่่รู้้�ตััว และอาเจีียนโดยไม่่มีี อาการคลื่่�นไส้้ก็ไ็ ด้้ ทั้้�งหมดนี้้ท� ำ�ำ ให้ร้ ่่างกายขาดน้ำ�ำ�อย่่างรุนุ แรงและรวดเร็ว็ ในราย ที่่ร� ุุนแรงมากอาจทำำ�ให้ไ้ ม่ม่ ีเี รี่่ย� วแรง เป็็นลม หน้า้ มืดื เป็็นตะคริวิ ช็็อก จนถึึงเสีีย ชีวี ิติ ได้ใ้ นเวลาไม่ก่ ี่่ช� ั่ว�่ โมง อหิวิ าตกโรคติดิ ต่อ่ กัันผ่า่ นน้ำ�ำ� หรือื อาหารที่่ป� นเปื้อ้� นเชื้้อ� โดยทั่ว�่ ไปร่า่ งกายสามารถกำำ�จััดเชื้้อ� อหิวิ าตกโรคได้เ้ อง การรัักษาจึงึ ต้อ้ งการเพียี ง ดื่่ม� น้ำ��ำ และเกลือื แร่ช่ ดเชยให้เ้ พียี งพอ อาจร่ว่ มกัับการให้น้ ้ำ�ำ� เกลือื โดยไม่จ่ ำำ�เป็น็ ต้อ้ ง ใช้ย้ าฆ่า่ เชื้้อ� ก็ไ็ ด้้ แต่อ่ ัันตรายของโรคนี้้� คือื หากมีอี าการรุนุ แรง ผู้้�ป่ว่ ยอาจเสียี ชีวี ิติ ได้ใ้ นเวลาไม่ก่ ี่่�ชั่ว่� โมงนั่่�นเอง 3 อาการเด่่นของโรค ท้้องเสีีย อุุจจาระเหม็็น อาเจีียน รู้้�หรืือไม่่? องค์ค์ วามรู้้�ด้า้ นระบาดวิทิ ยาและสุุขอนามััยสมัยั ใหม่ใ่ นปััจจุบุ ััน มีีต้้นกำำ�เนิิดจากการสืืบสวนการระบาดของอหิวิ าตกโรค ในลอนดอนปีี 1854 โดยหมอ John Snow

INFLUENZA ไข้ห้ วััดใหญ่่ โรคร้า้ ยตั้้ง� แต่อ่ ดีีตจนถึงึ ปััจจุบุ ััน ไข้้หวัดั ใหญ่่ เป็็นโรคระบาดที่่ย� ังั คงระบาดอยู่�อ่ ย่่างต่่อเนื่่อ� ง ในปััจจุุบััน เนื่่�องจากเป็็นโรคที่่�ระบาดได้้ง่่ายทางอากาศและลม หายใจ มีีสาเหตุจุ ากไวรัสั Influenza ซึ่ง่� กลายพัันธุ์์�อย่า่ งสม่ำ��ำ เสมอ ในแต่่ละปีี จนยากต่อ่ การป้อ้ งกััน และบางครั้้ง� ยังั เกิิดการกลาย พัันธุ์์�เป็็นสายพัันธุ์์�ใหม่ท่ ี่ม่� ีคี วามร้า้ ยแรงได้อ้ ีีกด้ว้ ย เช่น่ ไข้ห้ วัดั นก ไข้้หวััดหมูู ไข้้หวััดสเปน เป็็นต้้น

อาการของไข้ห้ วััดใหญ่่ ได้แ้ ก่่ อาการตััวร้้อน น้ำำ��มููกไหล ไอ จาม เจ็็บคอ ซึ่่ง� คล้้ายกัันกัับไข้้หวััดธรรมดาจนอาจทำำ�ให้้สัับสน จุุดแตกต่่างระหว่่างไข้้หวััดใหญ่่ กัับไข้ห้ วััดธรรมดา คือื ไข้ห้ วััดธรรมดาจะมีีอาการป่่วยแสดงทีีละน้้อยและผู้้�ป่ว่ ย ยัังสามารถใช้้ชีีวิิตประจำำ�วัันได้้ตามปกติิ ขณะที่่�ไข้้หวััดใหญ่่จะเกิิดจากเชื้้�อที่่�มีี อาการอย่่างเฉีียบพลััน รุุนแรง ผู้้�ป่่วยจะมีีไข้ส้ ููง ปวดเมื่่อ� ยกล้า้ มเนื้้�อ อ่อ่ นเพลียี มากจนทำำ�อะไรไม่่ได้้ และอาจมีีอาการอื่่�นแทรกซ้้อนที่่�เป็็นอัันตรายได้้ เช่่น ท้้อง เสียี และอาเจีียน การรัักษาโดยทั่�ว่ ไปทำำ�โดยการให้ย้ าลดไข้้ เช็ด็ ตััว และพัักผ่อ่ น เนื่่�องจากร่่างกายสามารถกำ�ำ จััดเชื้้�อได้้เอง รวมทั้้�งยาต้้านไวรััสสำำ�หรัับเชื้้�อไข้้หวััด นั้้�นจะได้้ผลดีีต่่อเมื่่�อได้ร้ ัับยาในช่ว่ ง 48 ชั่�่วโมงแรกหลัังติิดเชื้้�อเท่่านั้้�น จึงึ ไม่น่ ิิยม ใช้้มากนััก ยกเว้้นกัับผู้้�ที่�มีปี ัญั หาภููมิคิ ุ้้�มกััน ไข้้หวััดใหญ่เ่ ป็น็ โรคที่่ม� ีีวััคซีนี ป้้องกััน แล้ว้ ในปัจั จุบุ ััน แต่เ่ นื่่อ� งจากเป็น็ โรคที่่ม� ีกี ารกลายพัันธุ์์�อย่า่ งสม่ำ�ำ�เสมอ ทำำ�ให้ว้ ััคซีนี มีผี ลป้้องกัันได้้เพียี งชั่ว�่ คราวเท่่านั้้�น โดยทั่ว�่ ไปวััคซีนี จะมีีผลได้้ประมาณ 1 ปีี 3 อาการเด่น่ ของโรค มีีไข้้สููง ปวดเมื่่อ� ย อ่่อนเพลีีย รู้้�หรืือไม่่? ไข้้หวัดั นั้้น� เกิิดจากเชื้อ้� ไวรัสั ซึ่่ง� ไม่่สามารถฆ่า่ ด้้วยยาปฏิชิ ีีวนะได้้ ในระหว่า่ งที่่เ� ป็็นไข้้หวััดอาจมีกี ารติดิ เชื้้อ� แบคทีีเรีียแทรกซ้อ้ นได้้เช่น่ กันั ควรให้แ้ พทย์เ์ ป็็นผู้ว้� ิินิิจฉััยว่่าควรใช้ย้ าฆ่า่ เชื้อ้� ร่ว่ มด้้วยหรืือไม่่

TYPHUS ไข้้รากสาดใหญ่่ ตั้้ง� แต่ค่ ริสิ ตศักั ราชที่่� 1489 ไข้ร้ ากสาดใหญ่่ เป็็นโรคระบาดที่่เ� กิดิ จากเชื้อ้� แบคทีีเรีียกลุ่่�ม Rickettsia ซึ่่ง� มีีไรอ่อ่ นเป็็นพาหะ มีบี ันั ทึึกการระบาดมาตั้้ง� แต่่ปีี 1489 โดยระบาดในเขตเอเชีียตะวันั ออกเฉีียงใต้้ จีีน ญี่ป่� ุ่่�น อินิ เดีีย และออสเตรเลีียเหนืือ ผู้้�ป่ว่ ยจะติดิ เชื้อ้� จากการถููกไรอ่อ่ นในป่า่ กัดั จึึงควรระมััดระวัังเรื่่�องการถููกแมลงกััดให้้ดีีเมื่่�อไปท่่องเที่่�ยวป่า่ ในปััจจุุบัันการระบาดของไข้้รากสาดใหญ่่ถืือว่่าค่่อนข้้างน้้อยและ หายากแล้้ว

อาการของไข้้รากสาดใหญ่่ ได้้แก่่ ปวดศีีรษะ มีีไข้ส้ ููงถึงึ 40 องศา หนาวสั่่�น ไอ ต่่อมน้ำำ��เหลืืองโต เจ็็บปวดกระบอกตา ปวดท้้อง มีผี ื่่น� ขึ้้น� และผื่่�นจะเริ่่�มกลาย เป็็นแผลเนื้้�อตายคล้้ายถููกบุุหรี่่�จี้้� หากไม่่รัักษาอาการอาจลุุกลามจนเกิิดภาวะ แทรกซ้้อน เช่่น มีอี าการสัับสนมึึนงง เพ้้อ ตัับอัักเสบ ปอดอัักเสบ กล้้ามเนื้้อ� หััวใจ อัักเสบ เยื่่อ� หุ้้�มสมองอัักเสบ เกิิดลิ่่�มเลือื ดกระจายทั่ว�่ ร่า่ งกาย และอวััยวะล้ม้ เหลว จนเสียี ชีวี ิติ ได้้ การรัักษาทำ�ำ โดยการให้ย้ าปฏิชิ ีวี นะ ปัจั จุบุ ัันสามารถคิดิ ค้น้ วััคซีนี ไข้้ รากสาดใหญ่ไ่ ด้้แล้ว้ แต่่ไม่ไ่ ด้เ้ ปิดิ ให้้ฉีีดเป็็นการทั่�่วไป 3 อาการเด่่นของโรค มีีไข้ส้ ููง ต่อ่ มน้ำ�ำ�เหลืืองบวม ผื่่น� รู้้�หรืือไม่่? แม้้วัคั ซีีนไข้ร้ ากสาดใหญ่จ่ ะไม่่ได้เ้ ปิิดให้้หาฉีีดได้้เป็็นการทั่่ว� ไป แต่่เราก็ส็ ามารถป้อ้ งกัันได้้ด้้วยการใช้โ้ ลชั่่น� กันั แมลง ทาตามร่า่ งกายและอุปุ กรณ์์ต่า่ ง ๆ เมื่่อ� จะเข้้าป่า่ ได้้

SMALLPOX ไข้้ทรพิิษ/โรคฝีีดาษ 1,500 ปีีก่่อนคริสิ ตศักั ราช ไข้ท้ รพิิษ หรืือที่ร่� ู้้�จักั ในชื่่อ� ฝีดี าษนั้้น� เป็็นหนึ่ง่� ในสามโรคระบาด เก่่าแก่ท่ ี่่เ� กิดิ จากเชื้อ้� ไวรัสั Variola Virus โดยพบหลัักฐานย้อ้ น กลัับไปถึึง 1,500 ปีีก่่อนคริิสตศัักราชในประเทศอิินเดีีย และ 1,122 ปีีก่อ่ นคริสิ ตศักั ราชในประเทศจีีน และระบาดไปในหลาย ๆ พื้้�นที่ท่� ั่่ว� โลก บางครั้้ง� ถึงึ ขนาดมีีบทบาทต่อ่ การแพ้้ชนะสงครามใน อดีีต

อาการของโรคฝีดี าษ ได้แ้ ก่่ มีไี ข้้ หนาวสั่น่� ปวดศีรี ษะ อ่อ่ นเพลียี อย่า่ งรุนุ แรง ปวดหลัังอย่า่ งรุนุ แรง อาเจียี น หลัังจากที่่อ� าการทุเุ ลาลงจะเริ่่ม� มีผี ื่่น� สีแี ดงเรียี บขึ้้น� ตามใบหน้้าและลามออกไปทั่่�วตััว ก่อ่ นจะเริ่่ม� เปลี่่ย� นเป็็นตุ่่�มน้ำำ�� ตุ่่�มหนอง และตก สะเก็ด็ หลุดุ ลอกไปเหลือื เป็น็ รอยแผลเป็น็ ในบางกรณีตี ุ่่�มน้ำ��ำ อาจเชื่่อ� มรวมเข้า้ ด้ว้ ย กัันเป็็นแผ่่น ซึ่่�งในกรณีีเหล่่านี้้�ผู้้�ป่่วยจะฟื้�้นตััวช้้าลงมากและมีีโอกาสเสีียชีีวิิตสููง การรัักษาในปััจจุุบัันจึึงเป็็นการประคัับประคองตามอาการ ควบคุุมเชื้้�อไม่่ให้้ ลุกุ ลาม และระมััดระวัังไม่ใ่ ห้เ้ ชื้้อ� แพร่ก่ ระจายออกไป รวมถึงึ ระมััดระวัังไม่ใ่ ห้ม้ ีกี าร ติดิ เชื้้อ� แบคทีเี รียี แทรกซ้อ้ นที่่แ� ผลหรือื เปิดิ ตุ่่�มน้ำำ��บริเิ วณดวงตาจนอาจทำำ�ให้ต้ าบอด ได้้ เนื่่อ� งจากโดยทั่ว่� ไปผู้้�ป่ว่ ยจะหายได้เ้ องในที่่ส� ุดุ ไข้ท้ รพิษิ สามารถป้อ้ งกัันได้ด้ ้ว้ ย วััคซีนี 3 อาการเด่น่ ของโรค มีีไข้้ อ่อ่ นเพลีีย มีีตุ่่�มน้ำ�ำ� รู้้�หรืือไม่?่ ไข้ท้ รพิิษเป็็นโรคแรก และเป็็นหนึ่่ง� ในสองโรคที่ถ่� ููกกำำ�จััดหมดสิ้้น� ไปจากโลกแล้้ว

MEASLE โรคหััด ตั้้ง� แต่่ 400 ปีีก่่อนคริสิ ตศักั ราช หัดั เป็็นโรคทางเดินิ หายใจที่เ่� กิดิ จากไวรัสั กลุ่่�ม Paramyxo- virus ที่แ่� พร่ร่ ะหว่า่ งคนสู่่ค� นทางอากาศ สัันนิษิ ฐานว่า่ เดิิมทีีเป็็น โรคติดิ ต่อ่ ในวัวั ที่ก่� ลายพัันธุ์์�มาระบาดในคน และในปััจจุบุ ันั สามารถ ติิดต่่อได้้ระหว่่างคนสู่่�คน โดยสามารถติิดต่่อกลัับไปสู่�่ สััตว์์อื่่น� ได้้ อีีก บันั ทึึกการแพร่่ระบาดที่พ่� บสืืบค้้นย้อ้ นไปได้ช้ ่่วงยุุค 400 ปีี ก่่อนคริิสตศักั ราช

อาการเด่น่ ของโรคหััด ได้แ้ ก่่ มีีไข้้สููง อาจถึึง 40 องศา ร่่วมกัับการมีีผื่่�นขึ้้น� ตามผิวิ หนััง และมีตี ุ่่�มแดง มีีจุดุ สีีขาวตรงกลางขึ้้�นในกระพุ้้�งแก้้ม มีนี ้ำ�ำ�มููกไหล ไอ เจ็็บคอ ตาแดงเยิ้้�ม โดยทั่�่วไปผู้้�ป่่วยจะหายได้้เอง การรัักษาจึึงทำ�ำ โดยให้้ยาตาม อาการ ดื่่�มน้ำ�ำ� ให้้เพีียงพอ และพัักผ่่อนให้้มาก ๆ แต่่ในเด็็กทารก ผู้้�ที่�มีีปััญหา สุขุ ภาพ อาจเกิิดอาการแทรกซ้อ้ น เช่่น ท้้องเสียี อาเจีียน ติดิ เชื้้�อในหููชั้้น� กลาง ติิด เชื้้อ� ที่่ต� า ปอดบวม เยื่่อ� หุ้้�มสมองอัักเสบ ตัับอัักเสบ จนอาจเสียี ชีีวิติ ได้้ ซึ่่ง� โรคหััด ถือื เป็น็ หนึ่่ง� ในตััวการสำำ�คััญที่่ท� ำำ�ให้้เด็ก็ ทารกเสียี ชีีวิิต ปััจจุุบัันมีีวััคซีีนป้้องกัันโรค หััดแล้้ว 3 อาการเด่่นของโรค ไอ ผื่่น� มีีตุ่่�มแดง รู้้�หรืือไม่?่ โรคหัดั เป็็นโรคที่ม่� ีีอัตั ราการติิดต่่อง่่ายอันั ดับั ต้้น ๆ หากผู้้�ที่ไ่� ม่่มีีภููมิคิ ุ้้�มกัันโรคหััดผ่า่ นเข้า้ ไปในห้้องที่ผ่� ู้้�ป่ว่ ยเคยเข้า้ มา แม้้ตััวผู้้�ป่ว่ ยจะออกจากห้้องไปหลายชั่่ว� โมงแล้้ว ก็ย็ ังั มีีโอกาสติิดเชื้อ้� หััดได้้สููง

TUBERCULOSIS วัณั โรค ตั้้ง� แต่่ 4,000 ปีีก่อ่ นคริสิ ตศักั ราช วััณโรค เป็็ นโรคทางเดิินหายใจรุุนแรงที่่�เกิิดจากเชื้้�อ แบคทีีเรีีย Mycobacterium Tuberculosis โดยมีหี ลักั ฐานการ ติดิ เชื้้อ� ในวััวไบซันั ย้้อนไปได้ถ้ ึึง 17,000 ที่แ่� ล้ว้ และพบหลัักฐาน การติิดเชื้้�อในมนุุษย์์ในโครงกระดููกมนุุษย์์ยุุคก่่อนประวััติิศาสตร์์ หรืือประมาณ 4,000 ปีีก่อ่ นตคริสิ ตศักั ราช

อาการของวััณโรคนั้้น� ในระยะแรกที่่ผ� ู้้�ป่ว่ ยได้ร้ ัับเชื้้�อจะยัังไม่่มีอี าการใด ๆ แต่่เมื่่�อเริ่่�มแสดงอาการแล้้วจะเริ่่�มมีีอาการไอเรื้้�อรััง ไอเป็็นเลืือด เจ็็บหน้้าอก อ่่อนเพลีีย มีีไข้้ หนาวสั่�่น เหงื่่�อออกในเวลากลางคืืน น้ำำ��หนัักลด โดยทั่ว�่ ไปวััณโรค จะเกิดิ อาการที่่ป� อด แต่ก่ ็ส็ ามารถลุกุ ลามไปยัังเช่น่ กระดูกู หรือื เยื่่อ� หุ้้�มสมองได้้ เชื้้อ� วััณโรคนั้้�นแพร่่กระจายทางอากาศและลมหายใจ โดยทั่�่วไปร่่างกายจะกำำ�จััดเชื้้�อ เองได้้หรืือกดเชื้้�อไว้้ไม่่ให้้แสดงอาการ แต่่เมื่่�อภููมิิคุ้้�มกัันลดลงก็็มีีโอกาสที่่�เชื้้�อจะ ลุุกลามแสดงอาการออกมา วััณโรคจึึงมัักพบเป็็นโรคแทรกซ้้อนร่ว่ มกัับโรคอื่่น� ๆ ที่่ท� ำำ�ให้ภ้ ููมิคิ ุ้้�มกัันลดลง เช่่น โรคเอดส์์ ปัจั จุุบัันมีีวััคซีนี ป้อ้ งกัันวััณโรคแล้ว้ แต่่มีีผล การป้อ้ งกัันเพียี ง 80% เท่า่ นั้้น� แม้ว้ ััณโรคจะมียี ารัักษาในปัจั จุบุ ััน แต่เ่ นื่่อ� งจากต้อ้ ง ทานยาต่อ่ เนื่่อ� งเป็น็ เวลานาน รวมทั้้ง� ยาอาจมีผี ลข้า้ งเคียี งที่่เ� ป็น็ อัันตรายได้้ ทำำ�ให้้ วััณโรคจึงึ ยัังเป็น็ สาเหตุกุ ารเสียี ชีวี ิติ ของคนในปัจั จุบุ ัันอยู่่�มาก โดยเฉพาะในรายที่่� เป็็นวััณโรคแทรกซ้อ้ นกัับโรคอื่่�น ๆ 3 อาการเด่น่ ของโรค ไอเรื้อ้� รังั ไอเป็็นเลืือด อ่่อนเพลีีย รู้้�หรืือไม่?่ วััณโรคเป็็นส่ว่ นหนึ่่ง� ของตำำ�นานแวมไพร์์ เนื่่อ� งจากผู้้�ป่ว่ ย จะมีีอาการอิดิ โรย ซููบผอม ผิวิ ซีีด เพราะไม่่สามารถออกไปใช้ช้ ีีวิติ กลางแจ้ง้ ได้้ และเมื่่อ� ไออาจมีีเลืือดออกมาเลอะตามริิมฝีีปาก ผู้้�อื่น� ที่่� ติดิ เชื้อ้� ก็็จะค่อ่ ย ๆ มีีอาการอิดิ โรยตาม จนเกิิดเป็็นข่า่ วลืือ เรื่่อ� งแวมไพร์ท์ ี่่ก� ลัวั แสงแดดและดููดเลืือดจากคนใกล้้ชิดิ นั่่น� เอง

LEPROSY โรคเรื้อ้� น ตั้้ง� แต่่ 600 ปีีก่อ่ นคริสิ ตศักั ราช เรื้้�อน เป็็นโรคผิิวหนัังติิดต่่อเรื้้�อรัังที่่�เกิิดจากเชื้้�อแบคทีีเรีีย Mycobacterium Leprae ที่แ่� พร่่กระจายผ่่านของเหลว เช่น่ น้ำ�ำ�มููก น้ำ�ำ�ลาย ละอองลมหายใจของผู้้�ติิดเชื้้อ� โดยเชื้้อ� มีรี ะยะการ ฟักั ตัวั ได้น้ านหลายปีีก่อ่ นจะแสดงอาการ โรคเรื้อ้� นมีีต้น้ กำ�ำ เนิดิ จาก ประเทศอิินเดีียเมื่่อ� 600 ปีีก่่อนคริสิ ตศัักราช

อาการของโรคเรื้้อ� น ได้แ้ ก่่ แผลนููนแดง ตุ่่�มแดง ผื่่น� หรือื รอยด่่างที่่ส� ีจี าง กว่่าผิิวปกติิ การสููญเสีียประสาทสััมผััสด้้านอุุณหภููมิิหรืือความเจ็็บปวดที่่�ผิิวหนััง กล้า้ มเนื้้อ� ฝ่อ่ ลีบี ตาแห้ง้ ผมและขนหลุุดร่่วง หากปล่อ่ ยไว้้อาจตาบอด สูญู เสีียมือื เท้า้ จากการเปิดิ บาดแผลหรือื ติดิ เชื้้อ� ซ้ำ�ำ� ๆ โดยไม่ร่ ู้้�ตััว เพราะประสาทรัับความเจ็บ็ ปวดถูกู ทำำ�ลาย ปัจั จุบุ ัันโรคเรื้้อ� นสามารถรัักษาได้ด้ ้ว้ ยการทานยาปฏิชิ ีวี นะ แต่ต่ ้อ้ ง ใช้เ้ วลารัักษาต่่อเนื่่อ� งยาวนาน ตั้้�งแต่่ 6 เดือื นขึ้้�นไปจึงึ ถึงึ เป็็นปีี และยัังไม่ม่ ีีวััคซีนี ป้้องกััน 3 อาการเด่่นของโรค มีแี ผลหรืือรอยด่า่ ง ไม่่รู้้�สึึกเจ็บ็ ปวด กล้า้ มเนื้้อ� ลีีบ รู้้�หรืือไม่?่ แม้้ในประเทศไทยจะแทบไม่่ได้ย้ ินิ ข่่าวเกี่ย่� วกับั โรคเรื้อ้� นแล้้ว แต่่โรคเรื้อ้� นก็็ยัังไม่่ได้ห้ มดไปโดยสิ้้น� เชิงิ โดยมีีข้้อมููลผู้้�ป่ว่ ยล่า่ สุุด ประมาณ 100 ราย และทยอยลดลงช้้า ๆ อย่่างต่่อเนื่่อ� ง

MALARIA มาลาเรีีย/ไข้จ้ ับั สั่่น� ตั้้ง� แต่ค่ ริสิ ตศัักราช 1829 มาลาเรีีย หรืือที่่ร� ู้้�จักั ในชื่่อ� ไข้ป้ ่า่ , ไข้จ้ ับั สั่่น� เป็็นโรคระบาดที่่� พบในแถบเส้น้ ศููนย์ส์ ููตรของทั้้ง� โลก รวมถึงึ ประเทศไทย มีีสาเหตุุ จากเชื้อ้� ปรสิติ Plasmodium ซึ่ง่� พบในยุงุ ก้น้ ปล่อ่ ง มาลาเรีียเริ่่ม� เป็็นที่่ป� รากฏในเอกสารในปีี 1829 แต่่เชื่่อ� ว่่าน่่าจะเริ่่ม� ระบาดมา ตั้้ง� แต่่ 10,000 ปีีก่่อนเมื่่อ� มนุุษย์์เริ่่ม� เพาะปลููกและมีีที่พ่� ัักอาศััย เป็็นหลัักแหล่ง่

อาการของมาลาเรียี คืือ มีไี ข้้สูงู หนาวสั่่�น เหงื่่�อออกมาก ปวดศีีรษะ ปวด เมื่่อ� ยกล้า้ มเนื้้อ� คลื่่น� ไส้้ อาเจียี น โลหิติ จาง ถ่า่ ยเป็น็ เลือื ด หมดสติิ อาการสามารถ ลุุกลามขึ้้�นสู่่�สมองได้้ อาจมีีอาการปอดบวมน้ำำ�� อวััยวะล้้มเหลว ม้้ามบวม/แตก น้ำ��ำ ตาลในเลืือดต่ำำ�� การหายใจล้้มเหลวเฉีียบพลััน เกิิดอาการช็็อกจากความดััน โลหิิตลดลงอย่่างรวดเร็็ว มาลาเรีียแพร่่ระบาดจากการถููกยุุงที่่�มีีเชื้้�อปรสิิตกััด ปััจจุุบัันมีีวััคซีีนที่่�ช่่วยในการป้้องกัันได้้ แต่่มีีประสิิทธิิภาพต่ำ��ำ จึึงไม่่เป็็นที่่�นิิยมใช้้ การรัักษามาลาเรียี ทำ�ำ โดยการให้ย้ าฆ่า่ เชื้้อ� มาลาเรียี บร่ว่ มกัับการประคัับประคอง อาการและบำำ�บััดภาวะแทรกซ้อ้ น แต่ท่ ั้้ง� นี้้ป� ัจั จุบุ ัันเป็น็ เรื่่อ� งน่า่ กัังวลที่่เ� ริ่่ม� มีรี ายงาน อาการดื้้อ� ยาบ้้างแล้้ว 3 อาการเด่่นของโรค มีไี ข้ส้ ููง หนาวสั่่น� ถ่่ายเป็็นเลืือด รู้้�หรืือไม่?่ น้ำ�ำ�โทนิคิ (Tonic Water) ที่่ใ� ช้ผ้ สมเครื่่อ� งดื่่ม� กัันในปััจจุุบัันนี้้� เดิมิ เป็็นยาที่ใ่� ช้ใ้ นการรัักษาโรคมาลาเรีีย เนื่่อ� งจากมีีส่ว่ นผสมของ ควินิ ิิน สารสกัดั จากต้น้ ซิงิ โคนา ไว้้รักั ษาโรคต่า่ ง ๆ ในสมััยโบราณ

YELLOW FEVER ไข้เ้ หลืือง ตั้้ง� แต่่คริสิ ตศัักราช 1647 ไข้้เหลืือง เป็็นโรคที่่�แพร่่ระบาดในแถบทวีีปแอฟริิกา ทวีีป อเมริกิ าใต้้ และทะเลแคริบิ เบีียน โดยมีบี ันั ทึึกการระบาดครั้้ง� สำ�ำ คัญั มาตั้้ง� แต่ป่ ีี 1647 และยังั คงมีกี ารระบาดอยู่่เ� รื่่อ� ย ๆ ในปััจจุุบันั โดยมีีสาเหตุุจากเชื้อ้� ไวรััส Flavivirus ที่ต่� ิดิ ต่อ่ ผ่่านทางยุุง

อาการของไข้เ้ หลือื งในช่ว่ งเริ่่ม� แรกจะมีไี ข้ส้ ูงู หนาวสั่น�่ ปวดศีรี ษะ ปวดเมื่่อ� ย ร่่างกาย เบื่่�ออาหาร อ่่อนเพลียี แพ้้แสง โดยทั่่ว� ไปผู้้�ป่่วยจะฟื้�้นตััวได้้ใน 5 วััน แต่่ ส่่วนหนึ่่ง� จะมีอี าการซ้ำำ��ครั้้�งใหม่่ ซึ่ง่� เชื้้อ� จะเริ่่ม� ลามไปสร้้างความเสีียหายที่่ต� ัับและ ไต ทำ�ำ ให้้เกิิดอาการดีีซ่่าน ตััวเหลืือง ตาเหลืือง อาการที่่�ร้้ายแรงขึ้้�นอาจมีีเลืือด ออกตามอวััยวะ อาเจีียน/ถ่่ายเป็็นเลืือด ปััสสาวะน้อ้ ย หััวใจเต้้นผิิดปกติิ ตัับ-ไต เสีียหายและอาจล้้มเหลว จนอาจมีีอาการเพ้อ้ ชััก ช็็อก ติดิ เชื้้�อในปอด ติิดเชื้้�อใน กระแสเลืือด และเสีียชีีวิิตได้้ ในระยะยาวแม้้จะหายจากโรคแล้้วก็็มีีโอกาสจะมีี อาการอ่่อนแรง/อ่่อนเพลีียต่่อเนื่่�องไปอีีกเป็็นเวลาหลายเดืือน ไข้้เหลืืองมีีพาหะ คืือยุุง ในปััจจุุบัันยัังไม่่มีียาต้้านไวรััสใดที่่�สามารถฆ่่าเชื้้�อไวรััสไข้้เหลืืองได้้ การ รัักษาจึึงทำำ�ได้้เพีียงการควบคุุมและประคัับประคองอาการด้้วยยาลดไข้้ ให้้ ออกซิเิ จน ฟอกไต ถ่า่ ยเลือื ด และดููแลความดัันเลืือด ระหว่า่ งที่่�ร่า่ งกายกำ�ำ จััดเชื้้อ� ออกด้้วยตััวเอง ไข้เ้ หลือื งมีีวััคซีีนป้อ้ งกัันโรคที่่�ใช้้ได้้ผลแล้ว้ ในปััจจุุบััน 3 อาการเด่่นของโรค มีีไข้้สููง อ่่อนเพลีีย ตัวั เหลืือง รู้้�หรืือไม่?่ ประเทศที่ม่� ีีการระบาดของไข้เ้ หลืืองเป็็นประจำำ� มักั กำำ�หนดให้้ นักั ท่อ่ งเที่ย่� วต้้องได้้รับั วัคั ซีีนไข้เ้ หลืืองอย่่างน้้อย 10 วัันก่่อนเดิินทาง เช่่น บราซิิล, อาร์์เจนตินิ ่่า, กาน่า่ , เคนย่า่ และเปรูู เป็็นต้้น