การบัญชีเบื้องต้น 2 หน่วยที่ 2

กิจการซือ้ ขายสินค้าที่เป็ นกิจการขนาดเล็ก รายการค้ามีไม่มาก อาจใช้สมุดบันทึกรายการขัน้ ต้นเพียงเล่มเดียว คือ สมุดรายวนั ทวั่ ไป บนั ทึกรายการท่ีเกิดขึน้ ทุกรายการ แล้วผ่านรายการไปยังบัญชีแยกประเภทท่ีเกี่ยวข้อง การบันทึกรายการแยกเป็ นกิจการท่ีไม่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มและกิจการท่ีจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพ่ิม การบนั ทึกรายการเก่ียวกบั สินค้า มี 2 วิธี คือ การบันทึกบัญชีสินค้าแบบตรวจนับสิน้ ปี (Periodic InventorySystem) และการบนั ทึกบญั ชีสินค้าแบบต่อเน่ือง (PerpetualInventory System)



วิธีการจัดทาบญั ชีเกี่ยวกับการซือ้ ขายสินค้า คือ การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั สินค้า มี 2 วธิ ี ได้แก่ 1. วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าแบบต่อเน่ือง (PerpetualInventory System) การบนั ทึกบญั ชีวิธีนีจ้ ะทราบยอดสนิ ค้าคงเหลือตลอดเวลา ซ่ึงวิธีนีจ้ ะเปิ ดบญั ชีสินค้าและบญั ชีต้นทุนขาย รายการท่ีเก่ียวข้องกับต้นทุนขาย คือ บญั ชีซือ้ สินค้า ค่าขนส่งเข้า ส่งคืนสินค้าส่วนลดรับ จะบนั ทึกไว้ในบญั ชีสินค้าบญั ชีเดียว และเมื่อมีการขายสินค้าก็จะมีการบนั ทึกต้นทุนขายและลดยอดสินค้าคงเหลือ ทาให้กิจการทราบยอดสนิ ค้าคงเหลอื และต้นทนุ ขายตลอดเวลา

2. วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าแบบสิน้ งวดหรือแบบตรวจนับสิน้ ปี(Periodic Inventory System) วิธีนีจ้ ะบันทึกสินค้า (คงเหลือ) เมื่อสิน้ งวดบัญชี โดยการตรวจนับและตีราคาสินค้าคงเหลือ ซ่ึงมาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 2 เรื่องสินค้าคงเหลือ (เร่ิมใช้ 1มกราคม 2554) กาหนดให้วดั มลู ค่าสินค้าคงเหลือด้วยราคาทนุ หรือมลู ค่าสทุ ธิท่ีจะได้รับแล้วแตม่ ลู ค่าใดจะต่ากวา่ ในระหวา่ งงวดจะไมท่ ราบต้นทนุ ขาย เพราะในวนั ที่ซือ้สินค้าจะบันทึกไว้ในบญั ชีซือ้ สินค้า และเมื่อมีค่าใช้จ่ายท่ีเกี่ยวกับต้นทุนในการซือ้สินค้า เช่น ค่าขนส่งเข้า ส่วนลดรับ ส่งคืนสินค้า จะบันทึกแยกบญั ชี เม่ือมีการขายสินค้าออกไปก็จะบนั ทึกเฉพาะรายการขายสินค้าไม่มีการบนั ทึกต้นทนุ สินค้าที่ขายดังนัน้ จะเห็นว่ากิจการจะมีแต่เฉพาะบัญชีซือ้ สินค้า กิจการจะไม่ทราบยอดสินค้าคงเหลือและต้นทุนขายจนกว่าจะถึงวนั สิน้ งวดบัญชีจึงทาการตรวจนับและตีราคาสนิ ค้าคงเหลอื จากนนั้ ก็จะทาการคานวณหาต้นทนุ ขาย ซง่ึ ต้นทนุ ขายคานวณได้จากสนิ ค้าคงเหลือต้นปี บวก ซือ้ สทุ ธิ หกั สนิ ค้าคงเหลือปลายปี

การบนั ทกึ รายการซอื ้ ขายสนิ ค้าในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป จะมีรายการค้าท่ีเก่ียวข้องกบั การซอื ้ ขาย ดงั นี ้ 1. การซอื ้ สินค้าเป็นเงนิ สดและเงินเช่ือ 2. การสง่ คืนสนิ ค้าเป็ นเงินสดและเงินเช่ือ 3. การจ่ายชาระหนีใ้ ห้เจ้าหนี ้ 4. การขายสนิ ค้าเป็ นเงินสดและเงินเช่ือ 5. การรับคนื สนิ ค้าเป็ นเงินสดและเงินเชื่อ 6. การรับชาระหนีจ้ ากลกู หนี ้ 7. การซอื ้ สินทรัพย์เป็ นเงินสดและเงินเช่ือ 8. การจ่ายคา่ ใช้จา่ ย

การบนั ทึกรายการเกี่ยวกบั สนิ ค้ากรณีมีภาษีมลู คา่ เพ่ิม โดยบนั ทกึบัญชีสินค้าแบบตรวจนับสิน้ ปี จะบันทึกในลักษณะเดียวกับกรณีไม่มีภาษีมลู คา่ เพ่มิ ทกุ ประการ แตจ่ ะมีภาษีมลู คา่ เพ่ิมเข้ามาเก่ียวข้อง 1 ภาษีมูลค่าเพ่มิ มี 2 ลักษณะ ได้แก่ 1.1 ภาษีซือ้ คือ ภาษีที่เกิดจากการซือ้ สินค้าหรือจ่ายค่าใช้จ่าย คิดจากยอดซือ้ สินค้าหรือยอดค่าใช้จ่ายในอตั ราร้อยละ 7 เป็ นเงินท่ีกิจการต้องจ่ายเพิ่มขึน้ จากยอดซือ้ สินค้าและค่าใช้จ่ายโดยบนั ทึกไว้ในบญั ชีภาษีซอื ้ ทางด้านเดบติ บญั ชีภาษีซอื ้ ถือเป็ นสนิ ทรัพย์ของกิจการ ซงึ่ภาษีซอื ้ เป็นเงินที่กิจการสามารถขอคนื จากกรมสรรพากรได้

1.2 ภาษีขาย คอื ภาษีท่ีเกิดจากการขายสินค้าหรือการให้บริการปัจจุบนั คิดในอตั ราร้อยละ 7 จากมลู ค่าของสินค้าและบริการ กิจการจะได้ รับเงินจากการขายด้ วยยอดขายและภาษี ภาษี ท่ีคิดจากยอดขายจะบันทึกไว้ในบัญชีภาษีขายทางด้านเครดิต ภาษีขายถือเป็ นหนีส้ ินของกิจการเพราะเป็ นเงินท่ีกิจการเรียกเก็บแทนกรมสรรพากร และจะต้องนาเงนิ ท่ีเรียกเก็บได้คนื ให้กรมสรรพากรภายในวนั ที่ 15 ของเดอื นถดั ไป

2. การบันทกึ รายการเก่ียวกับสินค้ากรณีมีภาษีมูลค่าเพ่มิ จะมีรายการท่ีเกิดขนึ ้ ดงั นี ้ 2.1 การซอื ้ สนิ ค้าเป็ นเงินสดและเงินเช่ือ 2.2 การสง่ คืนสนิ ค้าเป็ นเงินสดและเงินเช่ือ 2.3 การจา่ ยชาระหนีใ้ ห้เจ้าหนีก้ รณีที่มีสว่ นลด 2.4 การขายสนิ ค้าเป็ นเงินสดและเงินเชื่อ 2.5 การรับคืนสนิ ค้าเป็ นเงินสดและเงินเช่ือ 2.6 การรับชาระหนีจ้ ากลกู หนีก้ รณีมีสว่ นลด 2.7 การซอื ้ สินทรัพย์ 2.8 การจ่ายคา่ ใช้จ่าย

หลังจากบันทึกรายการในสมุดบันทึกรายการขัน้ ต้น คือสมุดรายวันท่ัวไปเรียบร้ อยแล้ว จะต้องผ่านรายการไปยังสมุดบนั ทึกรายการขนั้ ปลาย คอื สมดุ บญั ชีแยกประเภททวั่ ไป บญั ชีแยกประเภทท่ีนามาใช้ คือ บญั ชีแยกประเภทแบบตวั ที (T Account Form) ถือเป็ นแบบมาตรฐาน (Standard Form) โดยมีขนั้ ตอนการผ่านรายการ ดงั นี ้ 1. เปิ ดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป 2. การผ่านรายการจากสมุดรายวันท่ัวไปไปยังบัญชีแยกประเภททวั่ ไป