คู่มือแนวทางการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับรับสถานศึกษาอาชีวศึกษา

คมู่ อื แนวทางการนำหลักสตู ร ตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา Anti-Corruption Education

คู่มือแนวทางการนำหลักสตู รตา้ นทุจริตศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชีวศกึ ษา พิมพค์ รัง้ ที่ ๑ เดือน กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ ผจู้ ดั พิมพ์ งานกิจกรรมเสรมิ หลักสตู รและดแู ลผู้เรยี น หนว่ ยศกึ ษานเิ ทศก์ สำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ ผเู้ ขยี นและรวบรวมข้อมลู : นายสันติ ทองแก้วเกิด



ก คำนำ สืบเนื่องจากคณะรัฐมนตรีไดม้ ีมตเิ ห็นชอบหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education) เมื่อวันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๖๑ ตามที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. เสนอ โดยให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ต้ังแต่เดอื นพฤษภาคม ๒๕๖๒ และรายงานผลการนำไปใช้ใหส้ ำนกั งาน ป.ป.ช. ทราบ และเพื่อให้การขับเคลื่อนหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาสอดคล้องกับ เป้าหมายตัวช้ีวัดของแผ่นแม่บทภายใตย้ ทุ ธ์ชาติ ประเด็นการตอ่ ต้านการทุจริต และประพฤติมชิ อบ (พ.ศ.๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) ทีไ่ ดก้ ำหนดเป้าหมาย คือ ประเทศ ไทยปลอดการทุจริตและประพฤติมิชอบ แผนย่อยการป้องกันการทุจริตและ ประพฤตมิ ชิ อบ ตวั ชีว้ ดั : รอ้ ยละของเด็กและเยาวชนไทยมีพฤติกรรมที่ยึดมั่น ความซื่อสัตย์สุจริต หน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา จงึ ได้จัดทำค่มู อื แนวทางการนำหลกั สตู รต้านทุจรติ ศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชีวศึกษา ในการขับเคลื่อนหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจในการดำเนินการขับเคลื่อนหลักสูตรต้านทุจริต ศึกษาให้เปน็ ไปตามเป้าหมายทีก่ ำหนดและเกิดผลเปน็ รูปธรรม ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือแนวทางการนำหลักสูตรต้านทุจริต ศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชีวศึกษา เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ ในการขับเคล่ือนหลกั สตู รตา้ นทจุ ริตศกึ ษา และเปน็ แนวทางในการนำหลกั สตู ร ต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ การเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึง ประสงค์ของผู้เรียนอาชีวศึกษา และขอขอบคุณผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ทุกท่าน ไว้ ณ โอกาสน้ี หน่วยศึกษานเิ ทศก์ สำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา

ข สารบญั คำนำ หนา้ สารบญั ก ข ส่วนที่ ๑ บทนำ ๑ ส่วนที่ ๒ หลักสตู รต้านทุจรติ ศกึ ษา (Anti-Corruption Education) สว่ นท่ี ๓ แนวทางการนำหลักสูตรตา้ นทุจรติ ศึกษาไปใช้ ๑๐ สำหรบั สถานศึกษาอาชวี ศกึ ษา ๒๐ ส่วนท่ี ๔ เครื่องมอื กำกับ ตดิ ตามการนำหลกั สูตรตา้ นทุจรติ ๔๐ ศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศกึ ษาอาชีวศึกษา ๔๖ สว่ นท่ี ๕ ส่ือการเรยี นร้เู สนอแนะ ๕๓ บรรณานกุ รม

สว่ นที่ ๑ บทนำ

๒ ส่วนที่ ๑ บทนำ ๑. ความเป็นมาของหลกั สตู รต้านทุจริตศึกษา ปจั จุบนั ปัญหาการทจุ ริตคอร์รัปชันถือเป็นปัญหาใหญ่ระดับประเทศ ต่าง ๆ ทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย มีความรุนแรงและซับซ้อนมากขึ้นอย่าง ต่อเนื่อง แม้ว่าประเทศไทยจะก้าวสู่ความทันสมัย มีระบบบริหารราชการ สมัยใหม่ มีการรณรงค์จากองคก์ รของรฐั หรือองค์กรอิสระต่าง ๆ ที่เห็นพ้อง กันวา่ การทุจรติ คอร์รปั ชนั เปน็ ปัญหาทนี่ ำไปสคู่ วามยากจน และเป็นอุปสรรค ทข่ี ดั ขวางการพัฒนาประเทศอยา่ งแท้จรงิ สาเหตุของปัญหาที่พบ คือ การทุจริตคอร์รัปชันเป็นประเพณีนิยม ปฏิบัติที่มมี าตัง้ แตส่ มัยดังเดิม ยงั คงมอี ิทธิพลต่อความคิดของคนในปจั จบุ ันอยู่ ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะการทุจริตในปัจจุบันที่มีหลายรูปแบบ เช่น การรับ สินบน การจดั ซือ้ จัดจา้ ง การทจุ ริตเชงิ นโยบาย การทุจริตข้ามแดนข้ามชาติ ซึ่งเช่ือมโยงไปสู่อาชญากรรมอื่น ๆ มากมาย และส่งผลกระทบทางลบอย่าง กวา้ งขวาง จากการวัดดัชนีการรับรูก้ ารทุจริต (Corruption Perceptions Index : CPI) ปี ๒๕๖๐ ประเทศไทยได้คะแนนการประเมิน ๓๗ คะแนน ในปี ๒๕๖๑ ปี ๒๕๖๒ และปี ๒๕๖๓ ประเทศไทยได้คะแนน ๓๖ คะแนน ซึ่งแสดงใหเ้ หน็ ว่า ประเทศไทยยังมีการทุจริตคอร์รัปชันอยู่ในระดับสูงซึ่งสมควรได้รับ การแก้ไขอย่างเรง่ ดว่ น ดังนัน้ คณะกรรมการปอ้ งกนั และปราบปรามการทุจริต แห่งชาติ (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) จึงได้หาแนวทางในการแกไ้ ขปญั หามาตลอด เรม่ิ ต้ังแต่ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกนั และปราบปรามการทุจริต ระยะท่ี ๑ (พ.ศ. ๒๕๕๑ - ๒๕๕๕) และได้รับการถ่ายทอดสู่ยุทธศาสตร์ว่าด้วยการ ปอ้ งกันและปราบปรามการทุจรติ ภาครฐั (พ.ศ. ๒๕๕๒ - ๒๕๕๕) และเมอื่ วันท่ี ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๑ นายกรัฐมนตรีได้สั่งการให้หน่วยงานภาครัฐจัดทำ

๓ แผนยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติราชการประจำปี ให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตภาครัฐ (พ.ศ.๒๕๕๒ - ๒๕๕๕) นอกจากนัน้ ยังมกี ลไกที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. แต่งตั้งในรูปคณะอนุกรรมการ เพื่อนำยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตไปสู่ การปฏิบัติในส่วนภูมิภาคต่าง ๆ ต่อมาคณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๘ เหน็ ชอบแนวทางและมาตรการตามยทุ ธศาสตรช์ าติว่าด้วย การป้องกนั และปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๒ (พ.ศ.๒๕๕๖ - ๒๕๖๐) ไปสู่ การปฏิบัติ โดยการให้เครือขา่ ยจากทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการปอ้ งกันและ ปราบปรามการทุจริต ส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังและ ตรวจสอบการทุจริต การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารด้านทุจริต อย่างทั่วถึง และการสร้างความเข้มแข็งแก่เครือข่ายอย่างยั่งยืน จนกระท่ังปี ๒๕๕๘ สำนักงาน ป.ป.ช. ได้รบั มอบหมายจากรฐั บาลใหเ้ ป็นหนว่ ยงานเจา้ ภาพ หลักในการจัดทำแผนงบประมาณลักษณะบรูณาการ เรื่อง การป้องกัน ปราบปรามการทุจริต และประพฤตมิ ิชอบ จนเมือวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติเห็นชอบให้ยกเลิกยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการ ป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐ และให้ปรับ ระยะเวลาของยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปรามปรามการทุจริต ระยะที่ ๓ เปน็ ปี พ.ศ.๒๕๖๐ – ๒๕๖๔ โดยยุทธศาสตร์วา่ ดว้ ยการปอ้ งกันและ ปราบปรามการทุจรติ มีความสอดคล้องกับเปา้ หมายแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ สังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ.๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) และเชอ่ื มโยงไปสยู่ ุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) จึงจำเป็นต้องดำเนินการจัดทำแผนแม่บทบรูณา การการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ ระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ.๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) ให้กระทรวงทุกหน่วยงานรว่ มกันกำหนดอนาคตและ แก้ไขปัญหาการทุจริตของประเทศไทย ในลักษณะประสานเชื่อมโยงแบบ เครือข่ายที่นำไปสู่การบรรลุจุดมุ่งหมาย

๔ ตามแนวทางการพัฒนาการป้องกันปราบปรามการทุจริตและ ประพฤติมิชอบ เพื่อให้สังคมไทยมีวินัย โปร่งใส ยึดมั่นในความซื่อสัตย์สุจรติ และยุติธรรม รวมทั้งสร้างความเข้มแข็งเป็นภูมิคุ้มกันของสังคมไทย ให้ครอบคลุมภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรพัฒนาเอกชนและภาคประชาชน พรอ้ มทัง้ สรา้ งพลงั การขับเคลือ่ นค่านิยม ตอ่ ตา้ นการทจุ ริต ให้ดำเนนิ การ ดงั น้ี ๑. ปลกู ฝั่งคนไทยไม่โกง ภาครัฐดำเนนิ การสง่ เสรมิ สนับสนนุ ใหท้ ุกภาค ส่วนมุ่งสร้างจิตสำนึกในการรักษาผลประโยชน์สาธารณะ ทัศนคติเชิงบวก รวมทั้งคุณธรรม จริยธรรม และหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้ทุกกลุ่มใน สังคม ผ่านกลไกครอบครัว สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนา สื่อมวลชน และเครือข่ายทางสังคม ควบคู่กับการปลูกจิตสำนึกความซื่อสัตย์ สุจริต ค่านิยมที่ถูกต้อง สร้างความตระหนักถึงภัยร้ายแรงของการทุจริตและ การรับรู้เท่าทันการทุจริตของสังคมไทย โดยอาศัยกลไกทางสังคมเป็น มาตรการในการลงโทษผูก้ ระทำผดิ หรอื ผกู้ ระทำการทจุ รติ และประพฤติมิชอบ ๒. การป้องกันการทุจริต ภาครัฐไดด้ ำเนินการ ดงั นี้ ๒.๑ ปฏิรูปกฎหมายที่เกย่ี วข้องกบั การบริหารพัสดุและการจัดซือ้ จัดจ้างภาครฐั ใหม้ ีระบบทโี่ ปรง่ ใสตรวจสอบได้ และมีประสทิ ธภิ าพ ๒.๒ จัดตั้งกองทุนสนับสนุนการต่อต้านการทุจริต การคุ้มครอง พยานในคดที ุจริตและประพฤตมิ ิชอบ และเสริมสรา้ งความรู้เกย่ี วกับกลไกการ ทจุ รติ และฝ้าระวังการทจุ รติ ๒.๓ เร่งรัดหน่วยงานภาครัฐให้มีการดำเนินงานในการกำหนด มาตรการป้องกันและแกไ้ ขปญั หาการทจุ รติ และประพฤติมชิ อบอย่างเคร่งครัด ๒.๔ เสริมสร้างศักยภาพและความเข้มแข็งให้แก่ศูนย์ปฏิบัติการ ต่อตา้ นการทจุ ริตให้สามารถเป็นหนว่ ยงานหลกั ของภาครัฐในการเฝา้ ระวงั ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ได้กำหนดวิสัยทัศน์ “ประเทศไทย ใสสะอาด ไทยท้ัง ชาติต้านทุจริต” (Zero Tolerance and Clean Thailand) กำหนดพันธกิจ

๕ หลัก เพื่อสร้างวัฒนธรรมการต่อต้านการทุจริต ยกระดับธรรมาภิบาลในการ จัดการทกุ ภาคสว่ น และปฏิรูปกระบวนการปอ้ งกนั และปราบปรามการทุจริต ทั้งระบบ ให้มีมาตรฐานเทียบเท่าสากลผ่านยุทธศาสตร์ ๖ ด้าน ได้แก่ ๑) สรา้ งสงั คมที่ไมท่ นต่อการทุจรติ ๒) ยกระดับดัชนเี จตจำนงทางการเมอื งใน การต่อต้านการทุจริต ๓) สกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบาย ๔) พัฒนาระบบ ป้องกนั การทุจรติ เชงิ รกุ ๕) ปฏิรปู กลไกและกระบวนการปราบปรามการทจุ ริต และ๖) ยกระดับดัชนีการรับรู้ การทุจริตของประเทศไทย โดยเป้าประสงค์ ยุทธศาสตร์ชาติฯ ระยะท่ี ๓ คือ ประเทศไทยมคี า่ ดัชนีการรับรกู้ ารทุจรติ (CPI) สูงกว่าร้อยละ ๕๐ เพื่อให้เป็นมาตรฐานเป็นที่ยอมรับทั้งภายในและ ตา่ งประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) ยุทธศาสตร์ที่ ๑ “สร้างสังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต” ได้มงุ่ เน้นใหค้ วามสำคญั กระบวนการปรับสภาพสงั คมใหเ้ กิดภาวะที่ “ไม่ทนตอ่ การทุจรติ ” โดยเริ่มตัง้ แต่กระบวนการกล่อมเกลาทางสงั คมในทกุ ระดับช่วงวัย (ตง้ั แต่ปฐมวัย ถงึ ระดบั อดุ มศกึ ษา) เพ่อื สรา้ งวัฒนธรรมต่อต้านการทุจริตและ ปลูกฝั่งความพอเพียง มีวินัย ซื่อสัตย์สุจริต และมีจิตสาธารณะ ซึ่งเป็น คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ป้องกันการทจุ รติ ยึดประโยชน์ส่วนรวมมากกวา่ ประโยชน์ ส่วนตน เป็นการดำเนินการผ่านสถาบัน หรือกลุ่มตัวแทนที่ทำหน้าที่ในการ กลอ่ มเกลาสงั คมให้เป็นพลเมืองทดี่ ี มจี ิตสาธารณะ เสียสละเพือ่ ส่วนรวม และ เสริมสร้างให้ทุกภาคส่วนมีพฤตกิ รรมที่ไม่ยอมรับและต่อต้านการทุจรติ ในทกุ รูปแบบ และได้กำหนดกลยุทธ์ ๔ กลยุทธ์ คือ กลยุทธ์ที่ ๑ ปรับฐานความคิด ทุกช่วงวัย ตั้งแต่ปฐมวัยให้สามารถแยกแยะระหว่างประโยชน์ส่วนตนและ สว่ นรวม กลยทุ ธ์ท่ี ๒ ส่งเสรมิ ให้มีระบบและกระบวนการกล่อมเกลาทางสังคม เพื่อต้านทุจริต กลยุทธ์ที่ ๓ ประยุกต์หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งเปน็

๖ เครื่องมือต้านทุจริต และกลยุทธ์ที่ ๔ เสริมพลังการมสี ่วนร่วมของชุมชนและ บรู ณาการทุกภาคส่วนเพอ่ื ต่อต้านการทุจรติ คณะกรรมการ ป.ป.ช. จึงได้มีคำสั่งที่ ๖๔๐/๒๕๖๐ สั่ง ณ วันที่ ๒๖ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๐ แต่งตั้งคณะอนุกรรมการ จัดทำหลักสูตรหรือชุดการ เรียนรู้และสื่อประกอบการเรียนรู้ ด้านการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ซึ่งประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้เชี่ยวชาญจากหน่วยงานด้านการศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดทำหลักสูตรการเรียนการสอน จากทั้ง ภายในและภายนอกหน่วยงาน รวมทง้ั ผู้ทรงคุณวฒุ ิจากองค์กรภาคเอกชน เพ่ือ ดำเนินการจัดทำหลักสูตรหรือชุดการเรียนรู้และสื่อประกอบการเรียนรู้ ด้าน การป้องกันการทุจริต นำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนให้กับผู้เรียนทุก ระดับชั้นตัง้ แต่ ปฐมวัย ประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษาทั้งภาครัฐ และเอกชน รวมทั้งอาชีวศึกษา การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัย โดยแต่ระดับการศึกษาจัดทำหสักสูตร ดังนี้ ๑) หลักสูตรการศึกษา ขั้นพื้นฐาน (รายวิชาเพิ่มเติม การป้องการทุจริต) ๒) หลักสูตรอุดมศึกษา (วัยใส ใจสะอาด “Youngster with good heart” ๓) หลักสูตรตามแนวทาง รับราชการกลุ่มทหารและตำรวจ ๔) หลักสูตรงสร้างวิทยากรผู้นำการ เปลี่ยนแปลงสู่สังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต และ ๕) หลักสูตรโค้ชเพื่อการรู้คิด ต้านทุจริต เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2561 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบ เห็นชอบหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education) ตามที่ คณะกรรม การ ป.ป.ช. เสนอ โดยใหก้ ระทรวงศึกษาธกิ ารเตรียมความพร้อม ในด้านต่าง ๆ เช่น ตาราเรียน ครู อาจารย์ รายละเอียดหลักสูตร เพื่อนำ หลกั สตู รต้านทุจริตศกึ ษาไปปรบั ใชใ้ นการจัดการเรียนการสอนของสถานศึกษา โดยเริ่มดำเนินการใช้หลักสูตรต้านทุจริตศึกษาตั้งแตเ่ ดือนพฤษภาคม 2562 และหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาได้ผ่านการทดลองกับกลุ่มตัวอย่างแล้ว โดย มุ่งเน้นสร้างความรู้ความเข้าใจท่ีถูกต้องเกีย่ วกับความหมายและขอบเขตของ

๗ การกระทำทจุ ริตในลักษณะตา่ ง ๆ ทงั้ ทางตรงและทางออ้ ม รวมทงั้ จดั ให้มีการ ปร ะ เมิน ผลสัมฤทธ ิ์ ของ การ จั ดกา ร เร ี ยน ร ู้ ตาม ห ลั ก สูตร ใน แ ต่ ละ ช่ ว ง วั ย (สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติร่วมกับ สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน, 2561) ตามที่สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริต แห่งชาติ ได้จัดทำหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน (รายวิชาเพิ่มเติม การป้อง การทุจริต) หลักสูตรอุดมศึกษา (วัยใสใจสะอาด “Youngster with good heart” หลกั สูตรตามแนวทางรับราชการกล่มุ ทหารและตำรวจ หลักสูตรสรา้ ง วิทยากรผู้นำการเปลี่ยนแปลงสู่สังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต และหลักสูตรโค้ช เพื่อการรู้คิดต้านทุจริต ซึ่งหลักสูตรดังกล่าวไม่มีหลักสูตรที่เป็นเฉพาะระดับ อาชีวศึกษา ทางสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ในฐานะองค์กร ผรู้ บั ผิดชอบการจดั การศกึ ษาใหแ้ ก่ผูเ้ รยี นระดบั ประกาศนยี บตั รวิชาชพี (ปวช.) และระดบั ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพชัน้ สงู (ปวส.) จงึ ได้จดั ทำเอกสารท่ีเก่ียวข้อง ตั้งแต่ ปี 2559 - 2561 จำนวน 3 เล่ม ได้แก่ ๑) เอกสารแนวทางการจัด กิจกรรมเสริมหลักสูตรเพื่อสร้างส่วนร่วมในการป้องกันการทุจริตศึกษา สำหรับนักเรียน นักศึกษา ๒) เอกสารแนวการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศกึ ษาอาชีวศึกษา และ ๓) เอกสารแนวทางการจดั กจิ กรรม ส่งเสริมการป้องกันการทุจริตด้านอาชีวศึกษา เป็นแนวทางในการบูรณาการ จัดการเรียนรู้ หรือรูปแบบกิจกรรมซึ่งสถานศึกษาอาชีวศึกษาสามารถเลือก นำไปประยุกต์ประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้รายวิชาต่าง ๆ หรือจัดใน กจิ กรรมเสริมหลกั สตู รตามบริบทและความพรอ้ มของสถานศึกษา เพอ่ื ปลูกฝั่ง คุณธรรม จริยธรรม การป้องกันการทุจริต และสร้างพลเมืองที่ซื่อสัตย์สุจริต ใหแ้ ก่ประเทศชาติ สอดคลอ้ งกับสํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (25๖๐) ซง่ึ ในการจดั การศกึ ษาของไทยก็มีเป้าหมายในการพัฒนาคุณธรรมและความรู้ ควบคู่กันมาโดยตลอด โดยมีกรอบแนวคิดให้การศึกษาเปน็ กลไกการพัฒนาคน

๘ ให้เกิดคุณธรรมนำความรู้และยังสอดคลอ้ งกับ หน่วยศึกษานเิ ทศก์ สำนักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2562) แนวทางการน้อมนำพระราโชบาย ดา้ นการศกึ ษาสกู่ ารปฏิบตั ิในสถานศกึ ษา การเป็นพลเมอื งดี เป็นหน้าทีข่ องทุก คน “เหน็ อะไรทีจ่ ะทำเพือ่ บ้านเมอื งได้ก็ทำ” สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ในฐานะองคก์ รผู้รับผิดชอบ การจดั การศกึ ษาให้แก่ผ้เู รียนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) และระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ได้ดำเนินการขับเคลื่อนหลักสูตร ต้านทุจริตศึกษา และรายงานผลการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาให้กับ กระทรวงศึกษาธิการ และสำนักงาน ป.ป.ช. พบวา่ ระหวา่ งการนเิ ทศ ติดตาม การจดั การเรียนการสอน ปกี ารศึกษา ๒๕๖๓ ผู้บรหิ ารสถานศึกษา และครูยังขาด ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัด การเรียนการสอน จึงไดจ้ ัดทำคมู่ อื แนวทางการนำหลกั สตู รต้านทุจริตศึกษาไป ใช้ สำหรับสถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา เพอื่ เป็นแนวทางในการขับเคลอ่ื นหลักสูตร ต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ และการกำกับติดตามการใช้ หลกั สตู รต้านทุจริตศึกษา ๒. วตั ถปุ ระสงค์ ๒.๑ เพื่อให้ผู้บริหารสถานศึกษาและครูมีความรู้ความเข้าใจในการนำ หลักสตู รตา้ นทจุ ริตศึกษา ๒.๒ เพื่อให้ครูสามารถนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ในการจัด การการเรียนรู้ให้กับผู้เรียน ซึ่งเป็นการปลูกฝั่งคุณธรรม จริยธรรม เพื่อป้องกัน การทุจรติ 2.๓ เพ่ือกำกับ ตดิ ตามการใช้หลักสูตรต้านทจุ รติ ศกึ ษา

๙ ๓. เปา้ หมาย ๓.๑ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ หลักสตู รตา้ นทุจรติ ศกึ ษา ๓.๒ ครูสามารถนำหลักสูตรตา้ นทุจริตศกึ ษาไปใชใ้ นการจัดการเรียนรู้ เพื่อปลูกฝั่งคุณธรรม จริยธรรม การป้องกันการทุจริตและสร้างวัฒนธรรมต่อ ตา้ นการทจุ รติ ใหแ้ กผ่ ้เู รียน ๓.๓ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูมีความพร้อมในการกำกับ ติดตาม การใช้หลักสตู รตา้ นทุจริตศกึ ษา

สว่ นที่ ๒ หลักสูตรต้านทจุ ริตศึกษา (Anti-Corruption Education)

๑๑ สว่ นที่ ๒ หลักสตู รต้านทจุ รติ ศึกษา (Anti-Corruption Education) 1. กระบวนการขบั เคลอื่ นหลกั สูตรต้านทุจริตศึกษา พิจารณากรอบเนื้อหาหลกั สตู รฯ ดำเนินการจดั ทำเนอื้ หาหลกั สูตรฯ พิจารณาตรวจทานเนือ้ หาหลักสูตรฯ คดั เลอื กสอ่ื ประกอบการเรยี นรู้ฯ คณะอนุกรรมการฯ พจิ ารณาใหค้ วาม เห็นชอบหลกั สูตรฯ (28 ธนั วาคม 2560) คณะกรรมการ ป.ป.ช. พิจารณาใหค้ วาม เห็นชอบหลักสตู รฯและใหน้ ำเสนอ คณะรัฐมนตรี (27 กมุ ภาพนั ธ์ 2563) คณะรฐั มนตรีพิจารณาเหน็ ชอบหลกั สตู รฯ (22 พฤษภาคม 2563) ขับเคล่อื นการนำหลกั สูตรทจุ ริตไปสกู่ ารปฏิบตั ิ ภาพท่ี 1 กระบวนการขบั เคลอื่ นหลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศึกษา

๑๒ 2. หลกั สตู รต้านทุจริตศึกษา หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา ประกอบด้วย 5 หลักสูตร ได้แก่ 1) หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2) หลักสูตรอุดมศึกษา 3) หลักสูตรกลุ่ม ทหารและตำรวจ 4) หลักสูตรวิทยากร ป.ป.ช./บุคลากรภาครัฐและวิสาหกิจ และ5) หลักสตู รโค้ช หลักสตู ร ต้านทจุ ริตศกึ ษา หลกั สูตรการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน หลักสูตรอดุ มศึกษา 2 1 (๑๕ ปี ต้งั แต่อนุบาล ๑ - ม.๖) (๑ วิชา ๓ หน่วยกิต) หลักสูตรกลุ่มทหารและตำรวจ หลักสูตรวิทยากร ป.ป.ช./บุคลากร (สอดแทรกในการฝึกอบรม ภาครัฐและวิสาหกิจ หลักสตู รหลัก ๆ) (สร้างวทิ ยากรตัวคูณ) 3 4 หลักสตู รโคช้ (สรา้ งโค้ชสำหรบั โครงการต้านทจุ รติ ) 5 ภาพที่ 2 หลกั สตู รทจุ ริตศกึ ษา จำนวน 5 หลกั สตู ร

๑๓ 3. เนือ้ หาการเรียนรู้หลักสตู รต้านทจุ รติ ศึกษา เนื้อหาการเรียนรู้หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา ประกอบด้วย 4 เรื่อง ไดแ้ ก่ 1) การคิดแยกแยะผลประโยชนส์ ่วนตนและส่วนรวม 2) ความไมล่ ะลาย และความไม่ทนต่อการทุจริต 3) STRONG : จิตพอเพียงต้านทุจริต และ 4) พลเมืองกับความรับผดิ ชอบต่อสงั คม ความไมล่ ะลายและความ STRONG : จติ พอเพยี ง ไมท่ นต่อการทจุ รติ ตา้ นทุจรติ การคิดแยกผลประโยชน์ เน้อื หาการเรียนรู้ พลเมืองกับความ สว่ นตนและส่วนรวม หลกั สตู รตา้ นทจุ รติ ศกึ ษา รับผิดชอบต่อสังคม ภาพท่ี 3 เนือ้ หาการเรยี นรู้หลักสูตรตา้ นทุจรติ ศกึ ษา

๑๔ 4. แนวทางนำหลกั สูตรต้านทจุ ริตศึกษาไปใช้ 4.1 หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชื่อหลักสูตร “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกันการทุจริต” ประกอบด้วย 5 ระดับชั้น ได้แก่ 1) อนุบาล 2) ประถมศึกษาตอนต้น 3) ประถมศึกษาตอนปลาย 4) มัธยมศึกษาตอนต้น และ5) มัธยมศึกษาตอนปลาย โดยมีรายละเอียดแนวทางการนำหลักสูตร ต้านทุจริตศกึ ษาไปใช้ ดังนี้ หลักสตู รการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน ชื่อหลักสูตร “รายวิชาเพิ่มเตมิ การปอ้ งกนั การทุจริต” แนวทาง หมายเหตุ 1. เปิดรายวิชาเพม่ิ เติม ว ิ ธ ี ก า ร ป ฏ ิ บ ั ต ิ ใ ห้ 2. บูรณาการเรียนการสอนกบั กล่มุ สาระการเรียนรู้ สถาน ศึกษาเป็นผู้ สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม พิจารณาในการ 3. บรูณาการเรียนการสอนกับกลุ่มสาระอนื่ ๆ ดำเนนิ การแนวทาง ใดกไ็ ด้ 4. จัดในกจิ กรรมพัฒนาผเู้ รียน 5. จดั เป็นกิจกรรมเสริมหลักสตู ร หรอื บูรณาการกบั วิถชี วี ิตในโรงเรียน สอ่ื ประกอบการเรียนรู้ จัดกิจกรรมด้วยสื่อการเรียนรู้ เช่น วิดีทัศน์ ข่าว VTR นิทาน การ์ตูน ภาพยนตร์ เอกสารแก้ทุจริตคิดฐานสอง สื่อสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ ใบความรู้ ใบงาน วัสดุอปุ กรณต์ า่ ง ๆ และคอมพิวเตอร์ในการสบื คน้ หลักสตู รการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ชือ่ หลกั สตู ร “รายวิชาเพม่ิ เตมิ การ ป้องกัน การทุจรติ ” สามารถศกึ ษาเพ่มิ เติมได้ ดังน้ี 1. เวบ็ ไซด์โรงเรียนสุจรติ http://www.uprightschool.net/ 2. เวบ็ ไซด์สำงานกรรมการป้องกนั และปราบปรามการทจุ ริต ๓. https://shorturl.asia/cGH0Z หรอื QR -Code

๑๕ ภาพท่ี 4 หลกั สูตร “รายวิชาเพิ่มเติมการปอ้ งกนั การทุจริต” 4.2 หลักสูตรอุดมศึกษา หลักสูตรอุดมศึกษา ชื่อหลักสูตร วยั ใส ใจสะอาด “Youngster with good heart” มรี ายละเอยี ดแนวทางการ นำหลักสูตรตา้ นทุจริตศึกษาไปใช้ ดังน้ี หลกั สตู รอุดมศึกษา ชื่อหลักสูตร “วยั ใส ใจสะอาด” “Youngster with good heart” แนวทาง หมายเหตุ 1. จดั ทำเป็น 1 รายวชิ า จำนวน 3 หน่วยกิต วธิ ีการข้นึ อยู่กับ 2. จัดทำเป็นวิชาเลอื ก มหาวทิ ยา ลยั เป็น 3. จัดทำเป็นหน่วยการเรียนรู้ โดยอาจารย์ผู้สอน กำหนดและนำไปใช้ สามารถนำเนื้อหาในหน่วยการเรียนรู้ตา่ ง ๆ ไปปรับ ใช/้ ประยุกต์ในรายวิชาของตนเอง สอื่ ประกอบการเรยี นรู้ จัดกิจกรรมด้วยสื่อการเรียนรู้ เช่น วิดีทัศน์ของสำนักงาน ป.ป.ช. สถานการณ์ปัจจุบัน/ข่าวห้องสมุด ฟลิปชาร์ต Power Point ตามความ เหมาะสม การจัดกิจกรรมแบบ Active Learning กรณีศึกษา มาตรการ ทางกฎหมายที่เกยี่ วขอ้ ง

๑๖ หลักสูตรอดุ มศกึ ษา ชื่อหลักสูตร “วัยใส ใจสะอาด” “Youngster with good heart” สามารถศกึ ษาเพ่ิมเติมได้ ดังน้ี 1. เวบ็ ไซด์สำงานกรรมการปอ้ งกันและปราบปรามการทจุ รติ 2. https://shorturl.asia/2pUgW หรอื QR -Code ภาพที่ 5 หลักสตู ร วยั ใส ใจสะอาด “Youngster with good heart” 4.3 หลกั สูตรกล่มุ ทหารและตำรวจ หลักสูตรกลมุ่ ทหารและตำรวจ ช่อื หลักสูตร “แนวทางรับราชการ ทหารและตำรวจ” แนวทางการนำหลักสูตรต้านทุจริตศกึ ษาไปใช้ ในการ ฝกึ อบรม โดยสามารถศึกษาเพ่ิมเตมิ ได้ ดงั นี้ 1. เวบ็ ไซดส์ ำงานกรรมการป้องกนั และปราบปรามการทุจรติ 2. https://shorturl.asia/uLwnIหรอื QR -Code

๑๗ ภาพที่ 6 หลกั สตู ร “แนวทางรบั ราชการทหารและตำรวจ” 4.4 หลกั สตู รวทิ ยากร ป.ป.ช./บคุ ลากรภาครฐั และวิสาหกจิ หลักสูตรวิทยากร ป.ป.ช./บุคลากรภาครัฐและวิสาหกิจ ชื่อหลักสูตร “สร้างวิทยากรผู้นำการเปลี่ยนแปลงสู่สังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต”แนวทาง การนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ในการโครงการหรือฝึกหลักสูตรอบรม วทิ ยากรตวั คณู ด้านการทุจริต โดยสามารถศกึ ษาเพมิ่ เติมได้ ดังน้ี 1. เวบ็ ไซดส์ ำงานกรรมการป้องกันและปราบปรามการทจุ ริต 2. https://shorturl.asia/Y19jCหรอื QR -Code ภาพที่ 7 หลกั สูตร “แนวทางรบั ราชการทหารและตำรวจ”

๑๘ 4.5 หลักสูตรโค้ช หลักสูตรโค้ช ชื่อหลักสูตร “โค้ชเพื่อการรู้คิดต้านทุจริต” แนวทาง การนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ ในการโครงการหรือฝึกหลักสูตรอบรม โดยสามารถศึกษาเพ่มิ เติมได้ ดงั นี้ 1. เวบ็ ไซดส์ ำงานกรรมการปอ้ งกันและปราบปรามการทจุ รติ 2. https://shorturl.asia/JLUit หรือ QR -Code ภาพท่ี 8 หลกั สตู ร “โคช้ เพ่ือการร้คู ิดต้านทจุ ริต” ๕. แผนการจัดการเรียนและส่ือการเรยี นร้ปู ้องกนั การทจุ รติ 1. แผนการจัดการเรียนรู้ “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกันการทุจริต” ระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๔ Link QR-code https://shorturl.asia/8weaJ

๑๙ ๒. แผนการจดั การเรียนรู้ “รายวชิ าเพ่มิ เติม การปอ้ งกนั การทจุ ริต” ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๕ Link QR-code https://shorturl.asia/PyfNZ ๓. แผนการจดั การเรยี นรู้ “รายวิชาเพิ่มเติม การป้องกนั การทุจรติ ” ระดบั ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ ๖ Link QR-code https://shorturl.asia/VQ9qh ๔. ส่อื การเรียนรู้ด้านการปอ้ งกนั การทจุ รติ Link QR-code https://shorturl.asia/TcGf7

สว่ นที่ ๓ แนวทางการนำหลักสตู ร ตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษาอาชีวศึกษา

๒๑ สว่ นที่ ๓ แนวทางการนำหลักสูตรตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธกิ ารเห็นด้วยกับการนำหลักสูตรต้านทุจรติ ศึกษาไป ใช้ในสถานศึกษา เนื่องจากจุดมุ่งหมายของรายวิชาและผลการเรียนรู้ท่ี หลักสูตรต้านทุจริตศึกษากำหนด จะเป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติที่สร้าง ความตระหนัก ความเข้าใจและการมีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อสังคมผ่านการ เรียนรู้และลงมือปฏิบัติจริง ซึ่งการปลูกฝังคุณธรรมและสร้างวัฒนธรรม ต่อตา้ นการทจุ รติ ผ่านการเรยี นรู้ และลงมือปฏิบัตจิ ริง ซงึ่ การปลกู ฝังคุณธรรม และสร้างวัฒนธรรมต่อต้านการทุจริต ควรปลูกฝังให้ครอบคลุมทุกระดับ การศึกษาและมีความต่อเนื่อง ตั้งแต่การศึกษาระดับปฐมวัย ประถมศึกษา มัธยมศึกษา อาชีวศึกษา และอุดมศึกษาศึกษา รวมทั้งส่งเสริมให้หน่วยงาน ภาครัฐ และขอความร่วมมือจากภาคเอกชน จัดให้มีการฝึกอบรม หรือบูรณา การหลักสูตรฝึกอบรมในระดับต่าง ๆ เพื่อให้เกิดพฤติกรรมการตระหนักรู้ ค่านิยมพื้นฐานของแต่ละบุคคล และจรรยาบรรณในวิชาชีพ สำนักงาน คณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา ไดเ้ สนอความคิดเหน็ เพ่ิมเตมิ ในส่วนท่ีเกี่ยวข้อง กบั หลักสตู รต้านทจุ ริตศึกษา ดังน้ี ด้านการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ เนื่องจากปัจจุบัน สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาได้เปิดโอกาสให้สถานศึกษาสามารถ บริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาได้ตามบริบทจุดเน้น ความพร้อมและ ศักยภาพ ทงั้ นี้ ตอ้ งอย่ภู ายใตก้ รอบมาตรฐานวิชาชีพ หลักสตู รประกาศนียบตั ร วิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ และหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช ๒๕๖๓ ดังนั้น เพื่อให้สอดคล้องกับแนวทางดังกล่าว จึงเห็นควร กำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ให้ชัดเจน และจัดทำแนวการดำเนินการที่เป็น รูปธรรม ส่วนวิธีการนำไปปฏิบัติให้สถานศึกษาเป็นผู้พิจารณาว่าจะ ดำเนนิ การในแนวทางใดบา้ ง เช่น

๒๒ ๑. เลอื กรายวิชากจิ กรรมสง่ เสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ๒. บูรณาการในรายวิชาหน้าท่ีพลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ และรายวชิ าชีวิตกบั สังคมไทย รหัสวิชา ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๓. บรณู าการในกลมุ่ ประเภทวิชาอ่นื ๆ ๔. บูรณาการกจิ กรรมเสริมหลักสตู ร ๕. บรู ณาการในวิถีชวี ติ ของสถานศกึ ษา ๖. บูรณาการในข้อตกลงรายวิชา สำหรับด้านการปฏิบัติในการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา สู่สถานศึกษา โดยการศึกษารายละเอียด ดงั นี้ ศึกษาหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาและคมู่ อื แนวทางการนำ หลกั สูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชวี ศึกษา ประชมุ วางแผน โดยวเิ คราะห์ จุดประสงค์รายวชิ า สมรรถนะ รายวิชา และคำอธิบายรายวิชาท่มี ีความสอดคล้องกับ หลกั สูตรตา้ นทุจริตศึกษา วเิ คราะห์เน้ือหาหนว่ ยการเรยี น กำหนดสมรรถนะประจำหน่วย กำหนดจดุ ประสงค์ แทรกเน้อื หาสาระในหนว่ ยการเรียน กำหนดกิจกรรมการเรียนรู้ กำหนดการวดั และประเมินผลตามสมรรถนะ ประจำหนว่ ย และจุดประสงค์

๒๓ ส่วนรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของสถานศึกษาอาชีวศึกษา สามารถใช้แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ของสำนักงาน ป.ป.ช. ในช่วงช้ัน ระดับมัธยมศึกตอนปลายและอุดมศึกษา หรือใช้แนวทางการจัดกจิ กรรมของ สำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษาทจ่ี ัดทำข้นึ ดงั เอกสารตอ่ ไปนี้ ๑. แนวทางการจดั กิจกรรมสง่ เสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศึกษา อาชีวศกึ ษา ๒. แนวทางการจดั กิจกรรมการป้องกันการทุจริต ดา้ นอาชีวศกึ ษา ๓. แนวทางการจัดกิจกรรมเสรมิ หลกั สูตรเพอื่ สร้างความตระหนักรู้และมี ส่วนรว่ มในการป้องกันการทุจริตสำหรับนกั เรียน นกั ศึกษา https://shorturl.asia/fD6UN https://shorturl.asia/LcYlu https://shorturl.asia/Vk6bd ภาพที่ ๙ เอกสารแนวทางการนำหลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรับ สำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา

๒๔ แนวทางการนำหลกั สตู รต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษา อาชวี ศกึ ษา มแี นวทาง ดงั น้ี ๑. เลอื กรายวิชากิจกรรมส่งเสริมคณุ ธรรม จริยธรรม รายวิชากิจกรรมส่งเสริมคณุ ธรรม จริยธรรม เป็นรายวชิ าในกิจกรรม เสริมหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ และหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพชัน้ สูง พุทธศักราช ๒๕๖๓ ซ่ีงเปน็ รายวิชากิจกรรมที่มี ความสอดคล้องกบั หลักสูตรต้านทุจริตศกึ ษามากที่สุด และมีเอกสารแนวการ จัดกิจกรรมและสื่อการจัดการเรียนรู้ประกอบ พร้อมได้เผยแพร่ให้กับ สถานศึกษาอาชีวศึกษาทัง้ ภาครัฐและภาคเอกชนทุกแห่งได้นำกิจกรรมไปปรับ ใชห้ รือประยกุ ต์ใช้ โดยมีรายละเอียด ดงั น้ี หลักสตู รประกาศนยี บัตรวชิ าชีพ พทุ ธศกั ราช 25๖๒ รหัสวชิ า ชอื่ วชิ า ท-ป-น 2๐000-2001 กิจกรรมลกู เสอื วิสามญั 1 0-2-0 2๐000-2002 กจิ กรรมลกู เสือวสิ ามญั 2 0-2-0 2๐000-2003 กจิ กรรมองคก์ ารวิชาชีพ 1 0-2-0 2๐000-2004 กิจกรรมองคก์ ารวชิ าชีพ 2 0-2-0 2๐000-2005 กิจกรรมองค์การวชิ าชีพ 3 0-2-0 2๐000-2006 กจิ กรรมองคก์ ารวิชาชีพ 4 0-2-0 2๐000-2007 กจิ กรรมสง่ เสริมคุณธรรม จริยธรรม 0-2-0 หลกั สูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสงู พุทธศกั ราช 25๖๓ รหสั วิชา ชือ่ วิชา ท-ป-น 3๐000-2001 กจิ กรรมองคก์ ารวิชาชพี 1 0-2-0 3๐000-2002 กจิ กรรมองคก์ ารวชิ าชพี 2 0-2-0 3๐000-2003 กจิ กรรมองคก์ ารวิชาชีพ 3 0-2-0 ๓๐๐๐๐-๒๐๐๔ กจิ กรรมองคก์ ารวิชาชพี 4 0-2-0 ๓๐๐๐๐-๒๐๐๕ กิจกรรมสง่ เสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม 0-2-0

๒๕ ๑.๑ รายละเอียดของรายวชิ ากจิ กรรมส่งเสริมคุณธรรม จรยิ ธรรม รายวิชา กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในหลักสูตร ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ พทุ ธศักราช 2๕๖๒ มรี ายละเอียดของรายวชิ า ดงั น้ี 20๐00-2007 กจิ กรรมส่งเสรมิ คุณธรรม จริยธรรม 0-2-0 (Moral and Ethical Promotion Activity) จุดประสงคร์ ายวิชา เพื่อให้ 1. เข้าใจความสำคัญและหลกั ในการประพฤติปฏิบัตติ นเปน็ คนดี มีคณุ ธรรม จริยธรรม ธรรมาภิบาลตามค่านยิ มหลกั ของคนไทย 12 ประการ 2. สามารถคิด วเิ คราะห์ ตัดสินใจ ประพฤติปฏิบตั ิตนตามหลกั ธรรม กฎระเบยี บ วฒั นธรรม อนั ดงี ามของสังคม มีส่วนร่วมในการปฏิบตั ิกจิ กรรมทำความ ดีตามรอยพระยุคลบาท กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และ กิจกรรมเพอื่ ประโยชน์ตอ่ ตนเอง ชมุ ชนและท้องถน่ิ 3. มจี ิตสำนกึ และกจิ นสิ ัยท่ีดีในการปฏิบตั ิกิจกรรมด้วยความรับผิดชอบ เสยี สละ มวี ินยั ซอื่ สตั ยส์ จุ ริต และสามารถทำงานร่วมกบั ผูอ้ ื่น สมรรถนะรายวชิ า 1. วเิ คราะหแ์ ละตัดสินใจปฏบิ ตั ใิ นส่งิ ทคี่ วรปฏบิ ตั ิ และไม่ปฏบิ ัติในส่ิงท่ไี ม่ ควรปฏบิ ตั ิ 2. ประพฤตปิ ฏบิ ัติตนตามหลกั ธรรม กฎระเบียบ วฒั นธรรมอนั ดีงามของสังคม 3. ปฏบิ ัตกิ จิ กรรมเพ่อื ปลูกจติ สำนกึ ความเปน็ คนดี กจิ กรรมทำความดีตาม รอยพระยุคลบาท กจิ กรรมตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งและกจิ กรรมเพ่ือ ประโยชนต์ ่อตนเอง ชมุ ชน ทอ้ งถน่ิ และประเทศชาติ 4. ปฏิบตั ิกิจกรรมส่งเสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรมและธรรมาภบิ าลโดยใช้ กระบวนการกลุ่ม คำอธิบายรายวชิ า ปฏิบัติเกี่ยวกับกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและธรรมาภิบาลตาม ค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็นคนดี กิจกรรมทำความดตี ามรอยพระยคุ ลบาท กิจกรรมอนุรกั ษ์ศิลปวัฒนธรรม กิจกรรม ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และกิจกรรมอื่น ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อ ตนเอง ชุมชน ทอ้ งถ่ินและประเทศชาติ โดยการลงมือปฏบิ ัติ บันทกึ และประเมนิ ผล

๒๖ รายวิชา กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในหลักสูตร ประกาศนยี บัตรวิชาชพี ช้ันสงู พุทธศกั ราช 256๓ มรี ายละเอียดของรายวชิ า ดังนี้ 3๐000-2005 กจิ กรรมสง่ เสริมคุณธรรม จริยธรรม 0-2-0 (Moral and Ethical Promotion Activity) จดุ ประสงคร์ ายวิชา เพื่อให้ 1. เข้าใจความสำคญั และหลกั ในการประพฤติปฏบิ ัตติ นเปน็ คนดี มีคุณธรรม จรยิ ธรรม ธรรมาภบิ าลตามคา่ นิยมหลกั ของคนไทย 12 ประการ 2. สามารถคดิ วเิ คราะห์ ตดั สนิ ใจ ประพฤตปิ ฏิบัตติ นตามหลักธรรม กฎระเบยี บ วฒั นธรรม อนั ดงี ามของสังคม มีส่วนรว่ มในการปฏบิ ตั ิกิจกรรมทำความ ดีตามรอยพระยุคลบาท กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และ กิจกรรมเพื่อประโยชน์ต่อตนเอง ชุมชน และท้องถิ่น 3. มจี ิตสำนึกและกจิ นสิ ัยทด่ี ใี นการปฏบิ ัตกิ ิจกรรมดว้ ยความรบั ผดิ ชอบ เสียสละ มวี นิ ัย ซื่อสตั ยส์ จุ ริต และสามารถทำงานร่วมกับผูอ้ ่ืน สมรรถนะรายวิชา 1. วิเคราะห์และตัดสนิ ใจปฏิบัตใิ นส่งิ ทค่ี วรปฏบิ ัติ และไม่ปฏบิ ัตใิ นสิง่ ท่ไี ม่ ควรปฏบิ ัติ 2. ประพฤตปิ ฏบิ ัติตนตามหลักธรรม กฎระเบยี บ วฒั นธรรมอนั ดีงามของสงั คม 3. วางแผนและปฏบิ ตั กิ ิจกรรมเพ่ือปลูกจิตสำนึกความเป็นคนดี กจิ กรรมทำ ความดีตามรอยพระยคุ ลบาท กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและ กจิ กรรมเพ่อื ประโยชน์ ตอ่ ตนเอง ชุมชน ท้องถิน่ และประเทศชาติ 4. ปฏิบัติกิจกรรมสง่ เสรมิ คุณธรรม จริยธรรมและธรรมาภิบาลโดยใช้ กระบวนการกลมุ่ คำอธบิ ายรายวิชา ปฏิบัติเกี่ยวกับกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและธรรมาภิบาลตาม ค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็นคนดี กจิ กรรมทำความดีตามรอยพระยุคลบาท กิจกรรมอนรุ ักษ์ศิลปวฒั นธรรม กิจกรรม ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และกิจกรรมอื่น ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อ ตนเอง ชุมชน ท้องถิ่นและประเทศชาติ โดยการวางแผน ลงมือปฏิบัติ บันทึก ประเมินผล และปรับปรงุ การทำงาน

๒๗ ๑.๒ กรอบแนวคิดการจดั กิจกรรมส่งเสรมิ คณุ ธรรม จริยธรรม กรอบแนวคิดในการจัดกิจกรรมรายวิชา 20000-2007 กิจกรรม ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ และรายวิชา 3๐000-2005 กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ระดับประกาศนียบัตร วิชาชีพชั้นสูง เวลา ๒ ชั่วโมงต่อสัปดาห์ หรือ ๓๖ ชั่วโมงต่อภาคเรยี น ไม่มีคา่ หน่วยกิต จัดในรูปแบบของการเสริมสร้างและพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์แก่ผู้เรียนผ่านการปฏิบัติกิจกรรม โดย เน้นคุณธรรมหลักความพอเพียง มีวินัย สุจริต จิตอาสาและอื่น ๆ ตาม ลกั ษณะของกิจกรรม ซง่ึ แบง่ ออกเปน็ ๖ หน่วยกจิ กรรม ดังนี้ หนว่ ย ชือ่ หน่วย เวลา กจิ กรรมท่ี (ช่วั โมง) ๑ กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและ ๖ ๒ ธรรมาภิบาล ตามค่านิยมหลักของคนไทย ๓ ๔ 12 ประการ ๕ กจิ กรรมปลูกจติ สำนกึ ความเป็นคนดี ๖ ๖ กิจกรรมทำความดีตามรอยพระยคุ ลบาท ๖ กิจกรรมอนรุ กั ษ์ศิลปวัฒนธรรม ๖ กิจกรรมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ ๖ พอเพยี ง กิจกรรมพัฒนาตน ชุมชน ท้องถิ่นและ ๖ ประเทศชาติ รวม ๓๖ นอกจากนี้ ในการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพ่ือสร้างเสริมและพัฒนา คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์แก่ผูเ้ รียน สามารถ นำไปบรณู าการ ๔ แนวทาง โดยเลือกแนวทางใดแนวทางหนงึ่ หรอื หลายแบบ รวมกนั ได้ คือ

๒๘ แนวทางที่ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แนวทางการประเมิน คุณธรรม ๑ จัดในช่วงเวลาของรายวิชา ความพอเพียง มีวินัย ก ิจก ร ร มส่ง เ สร ิม คุ ณ ธ ร ร ม สุจรติ และจติ อาสา จริยธรรม ๒ ชั่วโมงต่อสัปดาห์ รวม ๓๖ ชั่วโมงต่อภาคเรยี น ๒ เลือกบางกิจกรรมเพื่อนำไปจัดใน ช่วงเวลากิจกรรมลูกเสือวิสามัญ และหรือกิจกรรมองค์การวิชาชีพ ซงึ่ จดั ๒ ช่ัวโมงตอ่ สัปดาห์ ๓ เลือกเฉพาะกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง นำไปบูรณาการในการจัดการ เรียนรู้รายวิชาสังคมศึกษา/ สงั คมศาสตร์ และหรือรายวิชาอนื่ ๔ จัดในรูปแบบค่ายคุณธรรม ระยะเวลา ๓ วัน โดยกำหนดเปน็ ๖ ฐาน ให้ผู้เรียนหมุนเปลี่ยน เรยี นรูท้ ำกิจกรรมในแต่ละฐาน กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ทั้งระดับ ปวช. และระดับชั้น ปวส. ว่าด้วยระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การจัดการศึกษาและการ ประเมินผลการเรียน ตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 และการจัดการศึกษาและการประเมินผลการเรียนตามหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช 2563 กำหนดให้ผู้เรียนต้องเขา้ ร่วมปฏิบัตกิ จิ กรรมเสรมิ หลักสูตรทสี่ ถานศึกษาจดั โดยมเี วลาเขา้ ร่วมปฏิบัติไม่ น้อยกว่าร้อยละ 60 ของเวลาจัดกิจกรรมในแต่ละภาคเรียน หากผู้เรียนเข้า

๒๙ ร่วมปฏิบัติกิจกรรมครบตามเกณฑ์ ผลการเรียน คือ ผ่าน (ผ.) ถ้าผู้เรียนเข้า รว่ มปฏิบัติกจิ กรมมไม่ครบตามเกณฑ์ ผลการเรียน คอื ไมผ่ ่าน (ม.ผ.) อย่างไรก็ตาม แม้ว่ารายวิชากิจกรรมเสริมหลักสูตรจะไม่ได้เน้นการ เข้าร่วมปฏิบัติกิจกรรมของผู้สามารถสะท้อนให้เห็นถึงคุณธรรมความ รับผิดชอบแต่การประเมินการปฏิบัติกิจกรรมยังคงให้ความสำคั ญกับ การประเมินเจตคติและพฤติกรรมลักษณะนิสัย ซึ่งระบรุ ายละเอียดทั้งหมดไว้ ในเอกสารแนวทางจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศึกษา อาชวี ศึกษา (หนว่ ยศึกษานเิ ทศก์ สำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา, 2561) ๒. บูรณาการในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐- ๑๕๐๑ และรายวิชาชวี ิตกับสงั คมไทย รหัสวิชา ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๒.๑ บรูณาการในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ เป็นส่วนหนึ่งของหมวดวิชาสมรรถนะแกนกลาง กลุ่ม วิชาสังคมศึกษา หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๒ โดยมรี ายละเอียด ดงั นี้ กลุ่มวิชาสงั คมศึกษา รหัสวิชา ชื่อวชิ า ท-ป-น 2๐000-๑๕01 หนา้ ที่พลเมืองและศีลธรรม ๒-๐-๒ 2๐000-๑๕02 ประวัติศาสตรช์ าตไิ ทย 0-๑-๑ 2๐000-๑๕03 ทักษะชวี ติ และสงั คม ๒-๐-๒ 2๐000-๑๕04 ภูมศิ าสตรแ์ ละประวัติศาสตร์ชาติไทย ๒-๐-๒ 2๐000-๑๕0๕ อาเซยี นศึกษา ๑-๐-๑ 2๐000-๑๕06 เหตุการณป์ ัจจุบนั ๑-๐-๑ 2๐000-๑๕07 วฒั นธรรมอาเซียน ๑-๐-๑

๓๐ หมายเหตุ วิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐- ๑๕๐๑ และวชิ าประวตั ิศาสตร์ รหสั วชิ า ๒๐๐๐๐-๑๕๐๒ เปน็ วชิ าบังคับเลือก ในกลุ่มวชิ าสงั คมศกึ ษา โดยไมเ่ กนิ ๓ หนว่ ยกติ ๒๐000-๑๕0๑ หน้าทีพ่ ลเมอื งและศลี ธรรม ๒-๐-๒ (Civil Duties and Morals) จดุ ประสงคร์ ายวิชา เพอื่ ให้ 1. รู้และเขา้ ใจกบั สงั คม วัฒนธรรม สทิ ธหิ นา้ ทพี่ ลเมืองดีและหลักธรรมหรือ คำสอนของศาสนา 2. ประพฤติปฏบิ ตั ิตนเป็นพลเมืองดีตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหา กษตั รยิ ์เป็นประมขุ และเป็นศาสนาท่ตี นนับถอื ๓. นอ้ มนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยกุ ต์ใชใ้ นการพัฒนา ตนและการดำเนินชีวติ 4. ตระหนักถงึ การดำรงชีวิตที่ถูกตอ้ งดีงามในฐานะศาสนกิ ชนและพลเมอื งดี สมรรถนะรายวิชา 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับสงั คม วัฒนธรรม สิทธิหน้าทีพ่ ลเมืองดี และหลกั ธรรมหรือคำสอนของศาสนา 2. ประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ นเปน็ พลเมืองดีตามบรรทัดฐานสังคม คา่ นยิ มพ้ืนฐาน และระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตริยท์ รงเปน็ ประมขุ 3. ประพฤติตนปฏบิ ตั ิตนตามหลักจรยิ ธรรม วฒั นธรรมและหลักธรรม หรือคำสอนของศาสนาท่ีตนนับถอื 4. วเิ คราะห์สภาพปัญหาในสงั คมและแนวทางแก้ไขตามศกั ยภาพของตน 5. นอ้ มนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในชวี ิต ประจำ วัน คำอธบิ ายรายวิชา ศึกษาเกี่ยวกับความสำคัญของสถานบันทางสังคม บรรทัดฐานทางสังคม วัฒนธรรม คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ปัญหาในสังคม สิทธิหน้าทีข่ องพลเมืองดี ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข การดำรงชีวิตตาม หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และหลักธรรมสอนหรือคำสอนของศาสนาท่ี ตนนบั ถือ

๓๑ เนื้อหาในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรมสามารถบูรณาการกับ หลักสูตรตา้ นทุจริตศึกษาได้หลายรปู แบบทั้งเนื้อหาและกิจกรรม ดังน้ี ตวั อย่างท่ี 1 การบูรณาการหลกั สตู รตา้ นทจุ รติ ศึกษาในเนอ้ื หาวิชาหนา้ ที่ พลเมอื งและศลี ธรรม วชิ าหนา้ ที่พลเมอื งและศลี ธรรม หลักสูตรต้านทจุ ริตศึกษา สิทธหิ นา้ ที่พลเมอื งดี พลเมอื งกบั ความรับผิดชอบ ปญั หาในสังคม ปัญหาการทุจริต การดำรงชีวิตตามหลักปรัชญา ๑.การประยุกต์ใช้หลักเศรษฐกิจ เศรษกจิ พอเพียง พอเพียงเป็นเครื่องมอื ต้านทจุ ริต 2. การเป็นพลเมืองที่ดีตามหลัก ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ตัวอย่างที่ ๒ การบรูณาการหลักสตู รต้านทจุ รติ ศกึ ษาในกิจกรรมการเรียนรู้ วชิ าหน้าที่พลเมอื งและศีลธรรม วชิ าหนา้ ทพี่ ลเมอื งและศลี ธรรม หลักสตู รต้านทจุ ริตศึกษา สิทธหิ นา้ ท่พี ลเมอื งดี ๑. กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็น ปัญหาในสังคม คนดี (กิจกรรมจากเอกสารแนวการจัด กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ใน สถานศกึ ษาอาชวี ศึกษา) ๒. พลเมืองกับความรับผิดชอบต่อ การทุจริต (กิจกรรมจากเอกสารแนว ทางการจัดกิจกรรมส่งเสริมการป้องกัน การทุจริตดา้ นอาชีวศกึ ษา) ความละอายและความไม่ทนต่อการ ทจุ ริต (กจิ กรรมจากเอกสารแนวทางการ จัดกิจกรรมส่งเสริมการปอ้ งกันการทจุ รติ ด้านอาชวี ศกึ ษา)

๓๒ ๒.๒ บรูณาการในรายวิชาชีวิตกับสังคมไทย รหัสวิชา ๓๐๐๐๐- ๑๕๐๑ เป็นส่วนหนึ่งของหมวดวชิ าสมรรถนะแกนกลาง กลมุ่ วิชาสังคมศาสตร์ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชพี ช้นั สูง พุทธศักราช ๒๕๖๓ โดยมรี ายละเอียด ดังน้ี กลุ่มวิชาสงั คมศาสตร์ รหสั วิชา ช่อื วชิ า ท-ป-น ๓๐000-๑๕01 ชวี ิตกบั สังคมไทย ๓-๐-๓ ๓๐000-๑๕02 ศาสตรพ์ ระราชา ๓-๐-๓ ๓๐000-๑๕03 การเมืองการปกครองไทย ๓-๐-๓ ๓๐000-๑๕0๑ ชวี ิตกับสังคมไทย ๓-๐-๓ (Life and Thai Society) จุดประสงคร์ ายวิชา เพือ่ ให้ ๑. เข้าใจเก่ียวกับสังคม ศิลปวัฒนธรรมประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่น ๒. สามารถวิเคราะห์และประเมนิ สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของสังคมและ วฒั นธรรมไทย ๓. ตระหนักและเห็นคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมประเพณี และภูมิปัญญา สมรรถนะรายวชิ า ๑. แสดงความรู้เก่ียวกับสังคม วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย หลักธรรม มาภิบาล หลักธรรมในการพัฒนางาน พัฒนาคนและสังคม สันติวัฒนธรรม ความ เป็นพลเมืองดี เศรษฐกิจพอเพียง ปัญหาการทุจริต และความร่วมมือกับประเทศ ตา่ ง ๆทางสังคม เศรษฐกจิ การเมอื งและสิง่ แวดลอ้ ม ๒. วิเคราะห์และประเมินสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของสังคมและ วัฒนธรรมไทยกบั วฒั นธรรมโลก ๓. ประยุกต์ใช้ความรู้เกี่ยวกับคุณธรรม จริยธรรม ศาสนธรรม วัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาการ ทุจริต ปัญหาสงั คม การดำเนินชีวติ ตามบทบาทหนา้ ที่การเป็นพลเมืองดี

๓๓ คำอธิบายรายวชิ า ศึกษาเกี่ยวกับสังคม การจัดระเบียบทางสังคม ศิลปวัฒนธรรมประเพณี และภูมิปัญญาของไทย หลักธรรมาภิบาล หลักธรรมเพื่อพัฒนาคน พัฒนางานและ สังคม สันติวัฒนธรรม ความเป็นพลเมืองดี เศรษฐกิจพอเพียง ปัญหาการทุจริต ความร่วมมือกับประเทศต่าง ๆ ทางสังคม เศรษฐกิจ การเมือง ส่ิงแวดล้อม เพ่ือ การอยู่ร่วมกันอยา่ งสันติสุข สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของสังคมและวัฒนธรรม ไทย และสงั คมโลก เนื้อหาในรายวิชาชีวิตกับสังคมไทยสามารถบูรณาการกับหลักสูตร ต้านทจุ รติ ศกึ ษาไดห้ ลายรูปแบบท้งั เน้อื หาและกจิ กรรม ดงั นี้ ตัวอย่างท่ี 1 การบูรณาการหลกั สูตรต้านทุจริตศกึ ษาในเนื้อหาวิชาชวี ติ กับไทย วชิ าชีวติ กบั สงั คมไทย หลักสตู รตา้ นทจุ ริตศกึ ษา ความเป็นพลเมอื งดี ๑. พลเมอื งกบั ความรับผดิ ชอบ ปัญหาการทจุ ริต ๒. การเป็นพลเมืองที่ดีตามหลัก ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๑. ต้นเหตขุ องการทจุ ริต ๒. กรณีตวั อย่างปัญหาการทจุ ริต ตัวอยา่ งท่ี ๒ การบรูณาการหลักสูตรต้านทุจรติ ศึกษาในกิจกรรมการเรยี นรู้ วิชาชีวิตกบั สังคมไทย วชิ าชีวิตกบั สังคมไทย หลกั สตู รต้านทุจริตศึกษา ความเปน็ พลเมืองดี ๑. คดิ ได้ คดิ ดี คดิ เปน็ ๒. จกิ๊ ซอว์การยกระดับดชั นี (กิจกรรมจากเอกสารแนวทางการจัด กิจกรรมส่งเสริมการป้องกันการทุจริต ดา้ นอาชวี ศกึ ษา)

๓๔ วิชาชวี ิตกบั สงั คมไทย หลกั สูตรต้านทจุ ริตศึกษา ปัญหาการทุจริต ๑. ปญั หาการทุจรติ ในสังคมไทย ๒. จติ พอเพียงตา้ นทุจริตอย่างไร (กิจกรรมจากเอกสารแนวทางการจัด กิจกรรมส่งเสริมการป้องกันการทุจริต ด้านอาชวี ศกึ ษา) ๓. กลไกใหม่.....ปราบโกง (กิจกรรม จากเอกสารแนวทางการจัดกิจกรรมเสริม หลักสตู ร เพือ่ สรา้ งความตระหนักรู้และมี ส่วนร่วมในการป้องกันการทุจริตสำหรับ นกั เรียน นกั ศกึ ษา) ๓. บูรณาการในกลุ่มประเภทวิชาอน่ื ๆ การบูรณาการในกลุ่มประเภทวิชาอื่น ๆ สามารถบูรณาการได้ ซ่ึงจะยกตัวอย่างในหลกั สูตรประกาศนยี บัตรวิชาชีพ พทุ ธศักราช ๒๕๖๒ และ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช ๒๕๖๓ อย่างละ ๑ วิชา เพอ่ื เป็นแนวทางเท่าน้ัน ๓.๑ รายวิชากฎหมายทั่วไปเกี่ยวกับงานอาชีพ รหัสวิชา ๓๐๐๐๑- ๑๐๕๑ (หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชพี ชนั้ สูง พทุ ธศักราช ๒๕๖๓) ๓๐00๑-๑๐๕๑ กฎหมายท่วั ไปเกี่ยวกบั งานอาชพี ๑-๐-๑ (Occupational Regulation and Laws) จดุ ประสงค์รายวชิ า เพื่อให้ ๑. เข้าใจข้อกำหนดและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับงานอาชีพด้านการผลิตและ การบริการ ความปลอดภัย สงิ่ แวดล้อมและทรพั ย์สินทางปญั ญา ๒. สามารถนำข้อกำหนดและกฎหมายที่เกี่ยวข้องไปปฏิบัติในงานอาชีพ ๓. มีกิจนิสัยและเจตคติที่ดีต่อการปฏิบัติงานอาชีพด้วยความรับผิดชอบ มคี ุณธรรม จรยิ ธรรม จรรยาบรรณา ตามขอ้ กำหนดและกฎหมายทีเ่ กีย่ วขอ้ ง

๓๕ สมรรถนะรายวิชา ๑. แสดความรู้เกี่ยวกับข้อกำหนดและกฎหมายทีเ่ ก่ียวขอ้ งกับงานอาชีพการ ผลติ และการบริการ ความปลอดภัย สง่ิ แวดลอ้ มและทรพั ย์สินทางปญั ญา ๓. ปฏบิ ตั ติ ามวธิ ีการและข้ันตอนของกฎหมายท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั งานอาชีพ คำอธบิ ายรายวิชา ศึกษาเกี่ยวกับข้อกำหนดและกฎหมายท่ีเกี่ยวข้องกับงานอาชีพการผลติ และการบรกิ ารในสาขาวชิ าที่เรียน กฎหมายทีเ่ กี่ยวกับความปลอดภัย สิ่งแวดล้อม และทรพั ยส์ นิ ทางปัญญา การนำไปบรูณาการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษากับกฎหมายทั่วไป เกี่ยวกับงานอาชีพ คือ กฎหมายการขัดกันระหว่างประโยชน์ส่วนบุคคลกับ ประโยชน์สว่ นรวม ๓.๒ วชิ าธุรกจิ และการเปน็ ผ้ปู ระกอบการ รหสั วิชา ๒๐๐๑ -๑๐๐๓ (หลกั สูตรประกาศนยี บัตรวชิ าชีพ พุทธศกั ราช ๒๕๖๒) ๒๐00๑-๑๐๐๓ ธุรกิจและการเป็นผปู้ ระกอบการ ๑-๒-๒ (Occupational Regulation and Laws) จุดประสงค์รายวิชา เพ่อื ให้ ๑. เข้าใจเกี่ยวกับหลักการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ ธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ หลักการจัดการการเงิน หลักการบริหารงาน คณุ ภาพและเพิม่ ผลผลิตเบ้ืองตน้ และกฎหมายท่เี กีย่ วข้อง ๒. สามารถจัดทำแผนธุรกิจอย่างง่าย โดยประยุกต์ใชห้ ลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพยี ง และหลกั การบริหารงานคุณภาพและเพมิ่ ผลผลติ ๓. มีเจตคติที่ดีต่อการเป็นผู้ประกอบการ และมีกิจนิสัยในการทำงานด้วย ความรับผิดชอบ รอบคอบ ขยนั ประหยัดและอดทน สมรรถนะรายวิชา ๑. แสดความรู้เกี่ยวกับหลักการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุม คณุ ภาพ ธุรกจิ และการเปน็ ผปู้ ระกอบการ หลักการจดั การเงิน หลกั การบรหิ ารงาน คณุ ภาพและเพ่ิมผลผลิตเบอ้ื งต้น และกฎหมายท่ีเก่ยี วขอ้ ง

๓๖ ๒. จดั ทำแผนธรุ กิจอย่างง่าย ๓. ประยกุ ตใ์ ช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งในการวางแผนและดำเนินงาน ๔. ประยุกต์ใช้หลักการบริหารงานคูณภาพและเพิ่มผลผลิตในการวางแผน และดำเนนิ งาน คำอธิบายรายวชิ า ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุม คุณภาพ การออมและการลงทนุ ธรุ กิจและการเปน็ ผู้ประกอบการ การจดั หาและ วางแผนทางการเงิน กฎหมายท่เี กีย่ วกบั ธรุ กจิ และการเป็นผู้ประกอบการ รูปแบบ และการจัดทำแผนธรุ กจิ หลกั เบ้ืองต้นในการบริหารงานคณุ ภาพและเพิ่มผลผลิตใน องค์กร และการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในธุรกิจและการเป็น ผู้ประกอบการ การนำไปบรูณาการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษากับวิชาธุรกิจและการ เป็นผู้ประกอบการ คือ STRONG : จิตพอเพยี งต้านทุจรติ ๔. บรู ณาการกิจกรรมเสริมหลักสูตร การบูรณาการกิจกรรมเสริมหลักสูตร ได้แก่ กิจกรรมลูกเสือวิสามัญ และกิจกรรมองค์การวิชาชีพ สามารถเลือกบางกิจกรรมจากเอกสาร แนวการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ในสถานศึกษา (หน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา ,๒๕๖๑) เพ่ือนำไปจัดในช่วงเวลาซ่ึง จัด ๒ ชั่วโมงต่อสปั ดาห์กิจกรรม ตัวอย่าง การบูรณาการหลกั สตู รตา้ นทจุ ริตศกึ ษากบั กิจกรรมเสรมิ หลักสูตร กิจกรรมเสรมิ หลักสูตร หลกั สูตรตา้ นทจุ ริตศกึ ษา กจิ กรรมลกู เสอื วิสามัญ ๑. กิจกรรมปลูกจิตสำนึกความเป็น คนดี ๒. กิจกรรมพัฒนาตน ชุมชน ทอ้ งถ่นิ และประเทศชาติ

กิจกรรมเสริมหลกั สูตร ๓๗ กจิ กรรมองค์การวชิ าชพี หลักสตู รตา้ นทจุ รติ ศึกษา ๑. กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และธรรมาภิบาล ตามคา่ นิยมหลักของคน ไทย 12 ประการ ๒. กิจกรรมตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง ๕. บูรณาการในวถิ ีชีวิตสถานศกึ ษา สถานศกึ ษาสามารถนำหลักสตู รต้านทจุ ริตศกึ ษาบูรณาการกับวิถีชีวิต ในสถานศึกษา เช่น การเข้าแถว การรับประทานอาหาร การแต่งกาย กิจกรรมหน้าเสาธง เปน็ ต้น ตัวอยา่ ง การนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปบูรณาการกับวิถีชีวิตใน สถานศกึ ษา วถิ ีชวี ิตในสถานศึกษา หลักสูตรตา้ นทจุ ริต ๑. การเขา้ แถว (การไมแ่ ซงควิ ) ความละอายและความไม่ทนต่อการ ทจุ ริต ๒. การรบั ประทานอาหาร จิตพอเพยี ง ต้านทจุ รติ (รบั ประทานอาหารให้หมดไม่เหลือทิ้ง) ๓. การแต่งกาย พลเมืองกับความรับผิดชอบต่อ (แต่งกายใหถ้ กู ตอ้ งตามกฎระเบียบ สังคม ของสถานศกึ ษา) ๔. กิจกรรมหน้าเสาธง (เขา้ แถวตรง พลเมืองกับความรับผิดชอบต่อ ตอ่ เวลา ) สงั คม ๕. กิจกรรมโฮมรมู ปลูกฝั่งความซื่อสัตย์ สุจริต และ มสี ว่ นร่วมในการป้องกันการทุจรติ

๓๘ ๖. บูรณาการในข้อตกลงรายวิชา การบูรณาการในข้อตกลงรายวิชาเป็นการทำข้อตกลงระหว่างครูกบั ผู้เรียนในรายวิชาโดยมีแบบบนั ทกึ ข้อตกลงท่บี อกรายละเอียดการเก็บคะแนน และสามารถบูรณาการหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาในคะแนนเก็บ ๒๐ คะแนน คือ คะแนนจติ พสิ ยั ดงั ตวั อย่าง บรณู าการในจิตพสิ ยั QR-Code ตวั อยา่ งขอ้ ตกลง Link : https://shorturl.asia/YBqEe

๓๙ สรปุ แนวทางการนำหลกั สตู รตา้ นทจุ ริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชีวศกึ ษา แนวทางการนำสูตรตา้ นทุจรติ ศกึ ษาไปใช้ หมายเหตุ สำหรบั สถานอาชีวศกึ ษา 1. เลือกรายวิชากิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม วิธีการนำไปปฏิบัติให้ จริยธรรม สถานศกึ ษาเป็นผพู้ ิจารณา 2. บูรณาการในรายวิชาหน้าที่พลเมืองและ ศีลธรรม รหัสวิชา ๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ และรายวิชา ชวี ิตกับสงั คมไทย รหสั วชิ า ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ 3. บรู ณาการในกล่มุ ประเภทวิชาอ่ืน ๆ 4. บรู ณาการในกิจกรรมเสรมิ หลกั สูตร ๕. บรู ณาการในวถิ ีชวี ิตสถานศึกษา ๖. บรณู าการในขอ้ ตกลงรายวชิ า ส่อื ประกอบการจัดการเรียนรู้ ๑. แนวทางการจัดกจิ กรรมส่งเสรมิ คุณธรรม จรยิ ธรรม ในสถานศึกษา อาชีวศกึ ษา ๒. แนวทางการจดั กจิ กรรมการป้องกนั การทุจรติ ด้านอาชีวศกึ ษา ๓. แนวทางการจดั กิจกรรมเสริมหลกั สตู รเพ่อื สรา้ งความตระหนักร้แู ละมี สว่ นรว่ มในการป้องกันการทจุ ริตสำหรบั นักเรยี น นักศกึ ษา

ส่วนที่ ๔ เครื่องมอื แบบกำกับ ติดตาม การนำหลักสูตรตา้ นทุจริต ศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษา อาชีวศึกษา

๔๑ สว่ นท่ี ๔ เครอ่ื งมือกำกับ ติดตามการนำหลกั สตู รต้านทจุ รติ ศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษาอาชวี ศึกษา แบบกำกับ ตดิ ตามการนำหลักสูตรต้านทุจรติ ทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับสถานศึกษาอาชวี ศึกษา สำหรบั ครูผู้สอน วิทยาลัย..............................................จงั หวดั .......................................... คำชแ้ี จง แบบกำกับ ติดตามการนำหลักสตู รต้านทุจริตศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา เพ่อื ตดิ ตามและเก็บข้อมูลการขับเคลื่อนหลักสตู รต้าน ทุจริตศกึ ษา และรายงานผลให้กับกระทรวงศกึ ษาธิการและสำนกั งาน ป.ป.ช. โดยแบง่ ออกเปน็ ๔ ตอน ดงั น้ี ตอนท่ี ๑ ข้อมูลท่ัวไป ตอนท่ี ๒ การติดตามการนำหลกั สูตรตา้ นทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับ สถานศึกษาอาชวี ศึกษา ตอนที่ ๓ ผลสมั ฤทธิใ์ นการใชห้ ลักสูตรต้านทจุ รติ ของผ้เู รียน ตอนที่ ๔ ขอ้ เสนอแนะ ตอนที่ ๑ ขอ้ มูลทั่วไป คำชแ้ี จง โปรดทำเคร่ืองหมาย √ ในช่อง หน้าข้อความท่ีตรงกบั ความเป็นจริง ๑. เพศ ชาย หญิง ๒. ประสบการณ์การทำงาน น้อยกวา่ ๕ ปี ๕ -๙ ปี ๑๐-๑๔ ปี ๑๕-๒๐ ปี มากกวา่ ๒๐ ปี ขึน้ ไป

๔๒ ตอนที่ ๒ การติดตามการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรับ สถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษา คำชี้แจง โปรดทำเครื่องหมาย √ ในช่อง มี หรือ ไม่มี และโปรดระบุร่อง/ หลักฐาน หากเลอื กคำว่า “ม”ี ดว้ ยความเปน็ จริง แนวทางการนำไปใช้ มี ไม่มี รอ่ งรอย/หลักฐาน ๑. รายวิชากิจกรรมส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ๒.บรู ณาการในรายวิชาหนา้ ทพ่ี ลเมืองและ ศีลธรรม รหสั วิชา๒๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๓. บูรณารายวิชาชีวิตกับสังคมไทย รหัส วชิ า ๓๐๐๐๐-๑๕๐๑ ๔. บรณู าการในประเภทกลมุ่ รายวชิ าอนื่ ๆ ๕. บรูณาการกจิ กรรมลูกเสือวิสามัญ ๖.บรณู าการกิจกรรมองค์การนักวชิ าชพี ๗.บรู ณาการในวิถชี วี ิตของสถานศกึ ษา ๘. บูรณาการในขอ้ ตกลงรายวิชา ๙. อ่ืนๆโปรดระบุ .............................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................. ........................................................................................... ...........................................................................................

๔๓ ตอนท่ี ๓ ผลสัมฤทธใ์ิ นการใช้หลกั สูตรต้านทจุ ริตของผเู้ รยี น คำชี้แจง โปรดกรอกขอ้ มูลใหถ้ ูกตอ้ งตามความเป็นจริง ๑. จำนวนผเู้ รยี นที่ใชห้ ลกั สูตรตา้ นทุจรติ ศกึ ษา จำนวน.........................คน ๒. ผเู้ รยี นทีป่ ระเมนิ การเรยี นรู้ตามเกณฑ์ท่ีกำหนดในแผนการจัดการเรยี นรู้ ดงั น้ี ๒.๑ ผ่าน จำนวน....................คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ.......................... ๒.๒ ไมผ่ า่ น จำนวน.....................คน คดิ เป็นร้อยละ...................... ๓. ผเู้ รียนมีคุณธรรมในการปอ้ งกันการทจุ ริต ผา่ นการประเมินตามเกณฑท์ ี่ กำหนด ดงั น้ี ๓.๑ ซื่อสตั ยส์ ุจริต จำนวน.....................คน คดิ เป็นร้อยละ............. ๓.๒ พอเพียง จำนวน............................ คน คิดเปน็ รอ้ ยละ............. ๓.๓ จิตอาสา จำนวน............................ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ............. ๓.๔ มีวินัย จำนวน............................ คน คิดเป็นรอ้ ยละ............. ๓.๕ ทักษะกระบวนการคิด จำนวน.................คน คิดเปน็ ร้อยละ............ ตอนที่ ๔ ขอ้ เสนอแนะเพ่ิมเติม ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ................................................ผู้กำกับ ติดตาม (...............................................) วนั ท่ี................/............./.............

๔๔ แบบสัมภาษณ์ครทู ่นี ำหลักสตู รต้านทจุ ริตศกึ ษาไปใช้ สำหรบั สถานศกึ ษาอาชีวศึกษา วนั /เดือน/ปี ที่สมั ภาษณ์.............................................................................................. ช่ือ-นามสกลุ ผู้ให้สัมภาษณ์......................................................................................... แผนกวชิ า.........................................วิทยาลัย.............................................................. ๑. ท่านมคี วามพงึ พอใจต่อการนำหลักสูตรในการสอนของทา่ นมากนอ้ ยเพยี งใด เพราะอะไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๒. ท่านคิดว่าการนำหลกั สูตรไปใช้ในการสอนครั้งน้ี ท่านมขี ้อบกพร่องหรอื ไม่ อย่างไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๓. ท่านคิดว่าคู่มือแนวทางการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา สำหรับสถานศึกษา อาชีวศกึ ษา มปี ระโยชน์กบั ทา่ นหรือไม่ เพราะเหตุใด ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ๔. ท่านคดิ วา่ หลกั สตู รต้านทจุ รติ ศกึ ษามปี ระโยชนต์ ่อผเู้ รยี น ชมุ ชน หรอื ไม่ เพราะอะไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ ๕. ท่านต้องการคำแนะหรือช่วยเหลือเกี่ยวกับการนำหลักสูตรต้านทุจริตศึกษาไปใช้ สำหรบั สถานศึกษาอาชีวศึกษาหรือไม่ อย่างไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ลงช่อื ..........................................................ผู้สัมภาษณ์ (...............................................) วนั ท่ี................/............./.............