AHLAH TSAHIM NOM

Танин мэдэхүйн 4 НАС аялал (Аав, ээж, асран хамгаалагчдад зориулсан цахим ном) Улаанбаатар хот 2022 он

Танин мэдэхүйн аялал /аав, ээж, асран хамгаалагчдад зориулсан цахим ном/ АГУУЛГА 01 4 настны зан төрх, сэтгэлийн хөдөлгөөн, харилцаа, хөгжлийн онцлог Хэл ярианы сургалтаар хүүхэд юу сурсан, хэрхэн 02 дэмжих талаар Математикии< н энгии< н төсөөллии< н сургалтаар 03 хүүхэд юу сурсан, хэрхэн дэмжих талаар 04 Дүрслэх урлагийн сургалтаар хүүхэд юу сурсан, хэрхэн дэмжих талаар Байгаль, нийгмийн орчны сургалтаар хүүхэд юу 05 сурсан, хэрхэн дэмжих талаар 06 Хөдөлгөөн, эрүүл мэндии< н сургалтаар хүүхэд юу сурсан, хэрхэн дэмжих талаар Хөгжмии< н сургалтаар хүүхэд юу сурсан, хэрхэн 07 дэмжих талаар

1. Бид ямар онцлогтой вэ? 4 нас

Бусад хүмүүсийн хийж буй үйлдэл, хэлж буй үг ярианд Өвдсөн ядарсан хүнд, элгэмсэг хандаж, хайрлаж, туслах мэдрэмжтэй хандаж, зан авирыг дуурайн зөв, бурууг гэж чармайна. Бусдаас магтаалын үг хүсэж, урамшиж, зоригжино. ялгана. Энэ наснаас илүү олон найзтай болж Хэдий дур зоргоороо авирлаж, олон янзын эхэлнэ. Найз нараасаа сонссон үг, яриаг зан байдал гаргадаг ч энэ наснаас эхлэн өөрийн хүслээ барих, өөрийгөө эзэмдэх дуурайна. чадвар аажмаар төлөвшинө. Гэртээ бол бүхнийг удирдагч, хөдөлгөөнтэй Тоглож байгаа зүйлийнхээ дуу чангатай, пээдгэр талаар бусадтай маргалдаж, байдаг. Харин шинэ мэтгэлцэж, яг тийм байх ёстой орчинд бүрэг ичимхий, дуугүй, юмны араар орж гэж зүтгэнэ. нуугдах шахдаг эсрэгцэл зан илэрнэ. Олон зүйлийг бие даан хийх Таагүй байгаа үедээ зөрүүдлэх, эрмэлзлэлтэй болж, бухимдах, муухай өөртөө итгэлтэй болно ааш гаргах нь багасна. 4 настны зан төрхийн онцлог

4 настай хүүхдийн СЭТГЭЛИЙН ХӨДӨЛГӨӨНИЙ ОНЦЛОГ 1. Сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлдэг болно. 3.Өөртөө итгэлтэй Өөрийн амжилтандаа баярлаж, бахархана. Уур бухимдлаа хурц үгээр илэрхийлнэ. болсноос дураараа Тухайлбал, тэнэг, бүдүүн гахай, ховдог, муухай, хайргүй гэсэн үгсийг их хэрэглэх аашлах нь нэмэгдэнэ. талтай байдаг. Заримдаа насанд 2. Өөр хүмүүсийн баярлаж, гомдож буйг мэдэрч тайвшруулах хүрэгчдийн үгэнд гэж оролдоно. Найзтай болохыг, дүүтэйгээ хамтарч тоглохыг маш орохоо больж ихээр оролддог. Тэгсэн хэрнээ тоглоомоо ээлжилж хамтарч зөрүүдэлнэ. Энэ үед тоглохгүй \"Би, би\" л гээд зүтгэнэ. Энэ үед урдуур нь орж оролцоод аав ээжүүд аль болох ямар ч үр дүнд хүрэхгүй. хүлээцтэй хандан нь зүйтэй. 4. Өөрийнх нь хүсэл сонирхлыг дэмжихгүй байвал гомдож, дуугаа хураана. Гэхдээ алдаагаа ойлгож гэмшинэ. Бусдын сэтгэлийн хөдөлгөөнийг таньж харилцана. Урьдчилаад сануулахад, хүүхэд бүрийн ахуй, соёл, амьдралын хэмнэл өөр өөр тул ерөнхий хөгжил нь 2-6 сараар, зарим нь 12 сараар дээшээ болон доошоо зөрөх тохиолдол байдаг тул энэхүү онцлогууд зарим хүүхдийн хувьд 3 эсвэл 5 насанд нь ч ажиглагдаж магадгүйг анхаараарай.

4 НАСТНУУДЫН ХАРИЛЦААНЫ болон ХӨГЖЛИЙН ОНЦЛОГ Үгийн нөөц нь \"ав, оч, ир, ид, май, гуй, өг, чи хий\" гэх мэт захиран тушаах үгсээр баяжмал болно. Цэцэрлэгт явдаг бол эсрэг Хааяа л гуйх, хүсэх, хүйстнээ сонирхож, татагдаж эхэлнэ. төлөвийн үгс байдаг. Хүү бол хэн нэг охинд хайртай Өөрөө аясаараа тоо болсон, үнсмээр байсан, бэлэг тоолох, тоо бичих дуртай өгмөөр байгаагаа тантай байдаг. Энэ үед нь тоолж хуваалцана. Энэ үед та эсрэг чадах хэмжээгээр нь урдаас хүйстнээ хүндлэх, хайрлах, биед нь хойш нь, эргээд хойноос дураараа хүрч болохгүйн учир урагш тоолуулаад ухааныг илэн далангүй ярилцаарай. байгаарай. Тэгвэл хос Дэг журмыг хүлээн авч мөрдөж тархины хөгжил жигд эхэлнэ. Тухайлбал, хоол идэхийн өмнө явагдана. (1-10; 10-1 гараа угаана, унтахын өмнө шүдээ г.м) Ном, ялангуяа зурагт угаана г.м. Хэт шаардвал харин зангаа номд жинхэнэ дурлаж гаргаж зөрүүдэлж мэднэ. эхэлнэ. Тиймээс Ярих хүсэл нь хязгааргүй, тэдний ШАНТРАЛГҮЙгээр зурагт тавих асуулт өдрөөс өдөрт ихсэж, номын тусламжтай харилцан өчүүхэн л шалтаг гарвал ярьж байдаг. ярилцах, үлгэр ярьж өгөх- Ганцаараа байсан ч ярина. эргээд яриулах аргаар Харааны ой тогтоолт маш сайн анхаарал төвлөрөлт, бүтээлч байна. Харсан зүйлээ эргэн хурдан Дүрийн жүжигт тоглох сонирхол сэтгэхүй, хэл ярианы санадаг. Таних тэмдэг, санамж, олон ихтэй болно. Энэ үед айл гэрдэх, хөгжлийг нь дэмжээд эмч, худалдагч, багш болж тоглох улсын туг гэх мэт тэмдэг тэмдэглэгээг нь тохиромжтой. өгөөрэй. хялбар тогтооно. Үндсэн өнгүүдээ мэдэхээс Үсэрч, харайх, хөөцөлдөх гадна, төстэй болон эсрэг дүрс, Үзэж буй зүйлээсээ шалтгаалаад дуртай. Хөдөлгөөний аливаа дүрсийн логик уялдааг маш өнгө болон ойр зуурын үгээ англиар сайн ялгаж танина. Эвлүүлж эрчмээр уураг тархи маш угсардаг тогоомоор олон зүйлийг хэлэх нь элбэг, хос хэл сурахад сайн идэвхжинэ. Тиймээс гэр бүтээж чадна. тохиромжтой. . бүлээрээ 7 хоног бүр уул руу Маш гярхай болдог. Үзсэн харсан гарах, явган аялал хийх, зүйлээ яг л даган дуурайж тоглоно. дугуйн аяллуудыг хийж Тиймээс энэ үед үзүүлж буй суваг, болно хүүхэлдэйн киноныхоо агуулгыг урьдчилж сайн хянаарай.

02 ХЭЛ ЯРИАНЫ СУРГАЛТ

ХОЁР. ХЭЛ ЯРИАНЫ СУРГАЛТ Хүүхэд юу хийж чадах вэ? 9 САР 10 САР 11 САР 12 САР БИ ТАНИН МЭДЭЖ БИ НОМОНД БИ СОЁЛТОЙ ЗАМЫН БИДНИЙ ДУРТАЙ БАЙНА. ДУРТАЙ ХӨДӨЛГӨӨНД ОРОЛЦОГЧ БАЯР Сонсох § Хүссэн, гуйсан, эелдэг, • Үлгэр, өгүүллэгийг сонсож • Энгийн хялбар үг хэллэгтэй Томчууд болон бусад ууртай, уйтгартай гэх мэт ойлгоно. шүлгийг хурдан тогтооно. сэтгэл хөдлөлтэй ярихыг хүүхдийн яриаг ялгаж, сонсоно. анхааралтай сонсоно. • Өөрийн гэр бүлийг • “Р,Л,Г” авиаг зөв дуудна. § Эд юмсын байрлалыг танилцуулан зургийн • Эд юмсыг ерөнхий болон • Хэл зүгшрүүлэх үг, зүйр цэцэн үг, шүлэг, Ярих өөрийн байрлалаас цомогт нэрлэн ярина. ялгаатай шинжээр нь түргэн хэллэгийг зөв тод хэлэх тодорхойлж хэлнэ. • Ойлгосон үлгэр өгүүллэгээ тодорхойлон хэлнэ. • Богино үйл явдалтай § Өөрийн мэдэхгүй үгийн өөрийн үгээр тайлбарлан • Уруул, хэлний булчин зургийг харж тогтоох, үйл явдлын утгыг асууна. ярина. хөгжүүлэх өгүүлэхүйн дарааллаар байрлуулах эрхтэний дасгал хийнэ. • Номын зургийг Унших § Ангийн дүрмийг хамтдаа анхааралтай сонирхон бэлтгэл зохиож, утгыг ойлгон үзнэ. • Тээврийн хэрэгсэлийн дагаж мөрдөнө. • Зохиолын агуулгаас гадна төрөл, гэрлэн дохио, замын уг зохиолд хэрэглэж тэмдэг, тэмдэглээг танина. байгаа үг хэллэгийг сонирхон яриандаа хэрэглэнэ. Бичих § Дүрсийг хүрээнээс • Харандаа, бийрийг зөв • Төрөл бүрийн дүрс болон • Шулуун, нуман, тахир зөв будаж барьж, хэрэглэж сурна. гаргалгүй гэх мэт янз бүрийн чадна. • Тасархай зураасыг холбон тэмдэг тэмдэглэгээг зураасууд зурах. зурлага бичих, дүрс дуурайлган зурна. бүтээж чадна.

ХОЁР. ХЭЛ ЯРИАНЫ СУРГАЛТ Бид хэрхэн дэмжих вэ? ü Хүүхдийн ярихыг хүндэтгэн сонсох, ü Олон нийтийн газар, зам талбайд уншсан ном, үзсэн кино, нэвтрүүлэг, байрлах тэмдэг, тэмдэглэгээний утгыг харсан, сонссон үйл явдлын талаар харилцан ярилцаж байгаарай. байнга ярилцдаг байх ü 4 настай хүүхэд уншихыг сонирхож ü Хүүхдэд үлгэр ярьж, ном уншиж өгөх эхэлдэг учраас насны онцлогт хугацааг аажмаар уртасгах тохирсон цөөн үгтэй, том үсэгтэй номыг сонгон хамтран унших ü Хүн баярлах, айх үед ямар дуу авиа гаргадаг талаар ярилцаж, дуурайж ü Үлгэр өгүүлэгийг уншиж өгөхдөө шинэ тоглох үгийн утгыг тайлбарлах, мэддэг үлгэрийнх нь зургийг харуулж, үйл ü Дөрвөн настай хүүхдийн сонсох явдлын дарааллын дагуу яриулах чадварыг хөгжүүүлэхийн тулд урт, богино эгшигтэй үгийг тод, удаан, зөв ü Хүүхэдтэй хамт ном уншихдаа хаанаас хэлэх, давтан хэлүүлэх, ойролцоо эхлэж, хаана дуусч байгааг өнгийн дуудлагатай үгсийг ялгаж дуудах, наалт ашиглан тэмдэглэх. сонсох дасгал хийлгээрэй. ü Гэр бүлийн орчинд харандаа, бийрийг ü Энэ насанд хүүхдүүд ярианд хамгийн зөв барьж сурахад дэмжлэг үзүүлэх. идэвхтэй оролцдог үе учраас бодол санаагаа илэрхийлэх, ярих гэж яарах, ü 4 настай хүүхдийг бичихэд бэлтгэх үйл хүний яриаг таслахгүй байхыг зөвлөх ажиллагааг 5-10 минутаас илүүгүй хугацаанд зуруулж, хэрэв хүүхэд ü Хүүхдийн тавьсан асуулт бүрт өөрөө сонирхож байвал үргэлжлүүлэн цааргалахгүй хариулт өгөхийг хийлгэж болно. хичээгээрэй. ü Өгүүлэх эрхтнийг хөгжүүлэх дасгал тоглоомыг хамтдаа тоглоорой./дараах хуудсанд зургаар орууллаа./ ü Хүүхдэд ярихдаа тайван, амьсгалаа зөв хуваарилан яарахгүй ярихыг сануулж зөвлөх

Хүүхэдтэйгээ хамтран гүйцэтгэх дасгал тоглоомын хувилбарууд: Өгүүлэх эрхтний дасгалыг хамтдаа хийгээрэй. ДАСГАЛ 1: ЗАЙРМАГ /Зайрмаг долоох/ Хэлээ гаргаж зайрмаг долоох мэт хөдөлгөөнийг 3-5 удаагийн давтамжтай хийнэ.

Өгүүлэх эрхтний дасгалыг хамтдаа хийгээрэй. ДАСГАЛ 2: АМТТАЙ ЖИМСНИЙ ЧАНАМАЛ Уруулан дээр амтат жимс наалдсан байна. Долоогоод хурдан цэвэрхэн болгоё.

Өгүүлэх эрхтний дасгалыг хамтдаа хийгээрэй. ДАСГАЛ 3:АЛИМ Алим шиг хацраа бомбойлгох үйлдлийг 3-5 удаа хийгээрэй.

Өгүүлэх эрхтний дасгалыг хамтдаа хийгээрэй. ДАСГАЛ 4:ХЭН ХАМГИЙН УРТ ХЭЛТЭЙ ВЭ? Хэлээ дээшээ хамрандаа, доошоо эрүүндээ хүргэнэ.

Өгүүлэх эрхтний дасгалыг хамтдаа хийгээрэй. ДАСГАЛ 5: ХӨӨРХӨН УРУУЛ Уруулаа урагш цорвойлгох

Өгүүлэх эрхтний дасгалыг хамтдаа хийгээрэй. ДАСГАЛ 6: МӨӨГ Хэлээ дээш тагнаандаа хүргэнэ. Дасгалыг 3-5 удаа хийнэ.

02 03 МАТЕМАТИКИЙН ЭНГИЙН ТӨСӨӨЛЛИЙН СУРГАЛТ

ГУРАВ. МАТЕМАТИКИЙН ЭНГИЙН ТӨСӨӨЛӨЛЛЫН СУРГАЛТ Хүүхэд юу хийж чадах вэ? 9 САР 10 САР 11 САР 12 САР БИ ТАНИН МЭДЭЖ БИ НОМОНД БИ СОЁЛТОЙ ЗАМЫН БИДНИЙ ДУРТАЙ БАЙНА. ДУРТАЙ ХӨДӨЛГӨӨНД ОРОЛЦОГЧ БАЯР Тоо, • 1-10 хүртэл цээжээр § Үйлдлийн тэмдгийг таних, • 1 ба 2-н тооны бүтцийг тоолол тоолно. 1-10 хүртэл мэднэ. • 3-н тооны бүтцийг цифрийг танина. хэрэглэх /нэмэх, хасах, мэднэ. тэнцүү/ • 1-10 хүртэл цифрийг • 10 хүртэл бодит юмсыг өгсөх буурах дарааллаар • 1-10 хүртэл тэгш ба оноож тоолох, дүн тоог § 5-н тооны бүтэц, тооны байрлуулна. сондгой тоог таних, утгыг мэднэ. хэлэх • Дугуй ба зуйван дугуй • Хөрш тоог таних, их дүрсийг ялгах бага хөршийг мэдэх Хэлбэр • Дугуй, дөрвөлжин, § Дүрсийг өнгө, хэлбэр, • Дөрвөлжин, Гурвалжин, • Долоодой тоглоомоор дүрс Дугуй хэлбэртэй бодит гурвалжин гэх мэт хэмжээгээр нь юмсыг хараад хэлбэр тоглох, тоглоомын дүрсийг нэрлэх өнцөгтэй ба өнцөггүй төрөлжүүлж ангилна. явцад дүрсийг нэрлэж дүрсийг танина. эд зүйл бүтээх Хэмжээ, § Эд юмсыг хэмжээгээр нь • Том, жижиг, урт, богиныг • Эд юмсыг өргөж хүнд, хэмжигдэхүүн хөнгөнийг харьцуулах, • Эд юмсыг хэмжээгэр нь дарааллуулж тавина. хэмжээгээр нь харьцуулан жинлүүр ашиглаж сурах ялгаж нэрлэнэ. Жнь: Том, Томоос жижигрүү- үгээр илэрхийлнэ.Жнь: дэнд зэрэг, жижиг гэх мэт жижигээс томруу Өндрөөрөө ижил, уртаараа ижил гэх мэт. Оройн зай, • Өөрийн байрлалаас цаг хугацаа бусдын байрлалыг § Жилийн улирлыг нэрлэнэ, § Үйл явдалыг хоногийн Цаг хугацаа заасан ялгана. хэсгүүдтэй холбож ярина. үгийг яриандаа тодорхойлно. Жнь: Жишээ нь: Өглөө босдог, хэрэглэнэ. § Баруун , зүүн гараа шөнө унтдаг гэх мэт... Миний урд сандал, ард ялгана. цонх байна гэ мэт • Байрлал заасан үгийг яриандаа хэрэглэнэ.

ГУРАВ. МАТЕМАТИКИЙН ЭНГИЙН ТӨСӨЛӨЛЛИЙН СУРГАЛТ Бид хэрхэн дэмжих вэ? Тоо, тоолол Оройн зай, цаг хугацаа Ø 10 –ын дотор нэг төрлийн ижил юмсыг оноож ü Дөрвөн настай хүүхдийн орон зайн төсөөллийг хөгжүүлэхдээ тайлбарлах, заавар өгөх, дасгал тоолуулаарай. Учир нь ижил юмсыг хүүхэд хийлгэх, сургах болон хөдөлгөөнт тоглоом амархан хүртдэг.Мөн юмсыг тоолоход сүүлд тоглуулах ба тоглоомын явцад чиглүүлэх хэлсэн тоо нь тооны дүн гэдгийг ойлгуулах асуултаар дөхүүлж өгнө. Жнь: Бамбарууш Жишээ нь: 1,2,3 бүгд 3 алим гэх мэт. Ø Цифр таниулахдаа нэг дүрс тоолуулаад “1” хаана юу хийж байна вэ?, Тэр хаана сууж байна вэ?гэх мэт асуутад хариулт авч, орон цифрээр тэмдэглэнэ. 1-ийн цифр юутай төстэй зай, зүг чиг заасан үгсээр үгийн нөөцийг байгааг асууж ярилцаж, ийм байдлаар 10 нэмэгдүүлнэ. хүртэл цифртэй танилцуулж нэрлүүлээрэй. ü Хүүхдийн эргэн тойронд байдаг эд юмсыг Ø Тоглоом , эд зүйлийг нэг нэгээр нэмэгдүүлэх, ашиглан юмсын байрлалыг тодорхойлуулж хорогдуулах тэнцүү ба тэнцүү биш болгож, дэмжээрэй. Жишээ нь: Зурагт зочны өрөөнд байдаг, ширээн дээр аяга байдаг, гэх мэт... энгийн бодлого бодох Хэмжээ, Хэлбэр дүрс хэмжигдэхүүн Хүүхдийг дүрстэй танилцуулахдаа загвар дүрс ü Юмсын хэмжээг харьцуулах дасгал үзүүлэн ашиглах, эсвэл өмнө үзсэн хүүхдийн хийлгэхдээ эхлээд ижил юмсыг авч мэдэж байгаа дүрсийг шинэ дүрстэй хэмжээгээр нь харьцуулах дасгал харьцуулж таниулах хийлгээрэй. Жнь: Өргөнөөрөө ижил, өөр Хүүхдийн сайн мэддэг дүрсийн тухай өнгөтэй урт богино тууз, ижил төсөөлийг бататгахдаа: материалаар хийсэн, уртаараа ижил Энэ ямар дүрс вэ? боловч өргөн нарийн ороолт гэх мэт... Бусад дүрсээс ямар ялгаатай байна вэ? Хэдэн өнцөгтэй байна вэ? Хэдэн талтай байна вэ? Гэх мэтээр асууж ярилцана.

Хүүхэдтэйгээ хамтран гүйцэтгэх дасгал тоглоомын хувилбарууд: Дараах Апликэйшн-ийг гар утсан дээрээ татан, хамтран тоглож хүүхдүүдийнхээ математикийн чадварыг дэмжээрэй.

04 ДҮРСЛЭХ УРЛАГИЙН СУРГАЛТ

ГУРАВ . ДҮРСЛЭХ УРЛАГИЙН СУРГАЛТ Хүүхэд юу хийж чадах вэ? 9 САР 10 САР 11 САР 12 САР БИ ТАНИН МЭДЭЖ БИ НОМОНД БИ СОЁЛТОЙ ЗАМЫН БИДНИЙ ДУРТАЙ БАЙНА. ДУРТАЙ ХӨДӨЛГӨӨНД ОРОЛЦОГЧ БАЯР Зурах • Харандаа зөв барина. • Зурсан зургийг янз • Төрөл бүрийн материал • 3-4 аргачлалтай зургийг үйл бүрийн аргаар хээлж хэрэгсэл ашиглан олон • Гэр бүлээ зурж чимэглэх . аргаар зурж дүрслэхийг зааврын дагуу зурна. мэднэ.Үндсэн ба завсрын дүрсэлнэ. өнгүүдийг мэдэх ба сонгон • Бусадтай хамтран хэрэглэнэ. бүтээл хийхэд • Цаасыг бүхлээр нь болон хэсгээр нь базах, чимхэх, суралцана. урах, зэрэг янз бүрийн • Хайч, харандаа, шугам • Хайч зөв барьж шулуун аргаар наамал хийх. • Бусдын тусламжтайгаар зэрэг үзүүртэй зүйлийг зураас хайчилж сурах Наах шулуун, тахир, нуман үйл амандаа хийхгүй байх, • Цавуу хайч ашиглан зөв барих, дамжуулах, зураас бүхий дүрс хайчилж наамал хийх энгийн аргыг зөөхдөө болгоомжтой мэдэх, цавууг жигд түрхэх. эд зүйлс, амьтан, ургамал байхыг мэдэх. бүтээж орон зайд тохируулан наах. • Баримлын шавар болон • Баримлын шаврыг тэнцүү Барих үйл баримлын суурь, хутгийг • Баримлын шаврыг хувааж таслах, 3-4 • Баримлын шавраар хэд хэдэн бүтээл хийж хэрэглэх аргад зөөллөх, таслах, цувих, аргачлалтай бүтээл хийх, түүнийгээ зохиомжлон суралцана.баримлын бөөрөнхийлөх, хавтгайлах хийх зүйлдээ тохируулан баяжуулах. шаврыг зөөллөх, ба том жижиг хэсгүүдэд өнгөө сонгох, бүтээлээ хийж бөөрөнхийлөх, хувааж бүтээл хийнэ. дуусаад багаж хэрэгсэлээ хавтгайлах. цэвэрлэж хураах. • Алчуур, цаасны ирмэг • Дөрвөлжин цаасыг Зохион • Угсарч эвлүүлэх өнцөгүүдийг давхцуулан • Дүрс ашиглан машин, голоор нь нугалах, өнцөг бүтээх 4-5 эвхэлтээр нугалж дүрс байшин, гацуур гэх мэт эд тоглоомоор эд зүйлс, бүтээн тоглох ба бүтээл зүйлс бүтээнэ. Дүрс хайчлан ба талуудыг чацуулах, хүн, амьтан бүтээх хийнэ. замын тэмдэг, гэрлэн дохио нугалаасыг сайтар хийнэ. • Гурвалжин, дөрвөлжин гаргах, хэсгүүдийг нааж дүрсээр байшин бүтээх бэхлэх зэрэг арга ажиллагаанд суралцана.

ГУРАВ . ДҮРСЛЭХ УРЛАГИЙН СУРГАЛТ Бид хэрхэн дэмжих вэ? Ø 4 настай хүүхдийн гарын хөдөлгөөний уян НААХ Ø Хүүхдийг хайчтай ажиллах бүрд ЗУРАХ хатан чанар, хурд нэмэгдэн дүрслэх хайч барих, хайчлахыг биечлэн чадвар нь улам сайжирч байдаг тул зураг үзүүлээрэй. Ø Хайчтай гараараа юм зааж зурах төрөл бүрийн хэрэгслээр зуруулж зурах чадварыг нь хөгжүүлээрэй. болохгүй, хайчийг ангайлгаж тавьж Ø Мөн харандаа зөв барьж зурж байгаа болохгүй, хайчийг бусдад бариулаар эсэхийг анхаарч сануулж байгаарай. нь дамжуулах гэх мэт аюулгүй Харандааг эрхий долоовор хуруугаар ажиллагааны дүрмийг тайлбарлаж өгөөрэй. барьж дунд хуруугаар тулна.Харандааны үзүүрт тулгах, хэт дээш барих, чанга ЗОХИОН ü 4 настай хүүхдэд өрж байгуулах, дүрс барихгүй байхыг биечлэн үзүүлэх Ø Хүүхдийн гарыг чөлөөтэй хөдөлгөж зуруулахын тулд том хэмжээтэй/А4, А3/ цаас, дэвтэр бэлтгэх хэрэгтэй. БҮТЭЭХ тэдгээрийн байрлалын талаар ярилцаж БАРИХ ü Баримал барихад хэрэглэдэг хэсгүүд нь өөрийн онцлог хэлбэр, ü хулдаас, алчуур, хүүхдийн хийсэн байрлалтай учир ямар дүрсийг сонгож бүтээлийг магтан сайшаах, бусдад авах, өрж байгуулсан тоглоомоо өөрчлөн үзүүлэх, талархал илэрхийлэх хувиргаж болох эсэхийг асууж ярилцан зэргээр урамшуулаарай. хамтран бүтээж тоглоорой. Жнь: барьсан Хүүхэд баримал барихад гарынхаа байшингаа машины зам, гарааш, зам хүчийг тохируулах, нүдний болгон өөрчлөх гэх мэт. баримжаа, хурууны хөдөлгөөн ü Бүтээсэн зүйл юутай адил төстэй байгааг сайжирна. ярилцаарай.

05 Байгаль нийгмийн орчны

ТАВ . БАЙГАЛЬ НИЙГМИЙН ОРЧНЫ ТУХАЙ СУРГАЛТ Хүүхэд юу хийж чадах вэ? Орчинтой 9 САР 10 САР 11 САР 12 САР танилцах БИ ТАНИН МЭДЭЖ БИ НОМОНД БИ СОЁЛТОЙ ЗАМЫН БИДНИЙ ДУРТАЙ БАЙНА. ДУРТАЙ ХӨДӨЛГӨӨНД ОРОЛЦОГЧ БАЯР § Цэцэрлэгийн гадаад дотоод § Орчны юмсын онцлог, - § Замын зарим тэмдэг § Сургалтын энгийн орчинтой танилцах, шинж чанарыг/хатуу, зөөлөн тэмдэглээг таних, хэрэгсэл ашиглан ойр аюулгүй тоглох дэг дүрмийг гэх мэт../ ажиглаж нэрлэнэ. орчны юмс, ургамлыг мэдэх тодорхойлон ярина. судлах. § Гэрлэн дохиог ямар § Хаана юу харсан тухай зориулалттайг мэднэ. ангийн найзууд болон багштайгаа ярина. . Хүмүүсийн амьдрал § Өөрийгөө болон гэр § Номын олон төрөл, ном § Хичээлийн дараа бүлээ танилцуулна. хэрэглэсэн зүйлээ хөдөлмөрийн, тухай хайрлах, зөв хэрэглэх ойлготтой болох § Хүмүүст тусламж хурааж, ширээгээ аргад суралцана. цэгцлэнэ. хэрэгтэй үед туслах, § Хүмүүсийн сайн, муу, бусдаас тусламж хүсэх § Өдөр тутын үйл буруу,зөв үйлийн тухай ажиллагаанд/жижүүр хийх, мэднэ. тоглох, өөртөө үйлчлэх гэх мэт/бүтээлчээр бие даан оролцох багайльтай § Ямар улирал болж § Байгалийн материал § Цасны шинж чанарыг § Цаг агаарын өөрчлөлт танилцах байгаа, энэ улиралд цаг ашиглан улирлын мэдэх энгийн туршилт гардгийг мэдэх агаар, амьтан ургамалд ялгааг харуулсан хийнэ. § Улирал цаг агаарын гардаг өөрчлөлтийг бүтээл хийнэ. § Цас хайлаад ус, ус сонирхоно. § Улирлын өөрчлөлтийн хөлдөөд мөс болдгийг байдалд тохируулан хувцаслахыг мэднэ. талаар ном кино үзэж мэднэ. ярилцана. § Ичдэг амьтдын тухай сонирхох, ярилцана.

ТАВ . БАЙГАЛЬ НИЙГМИЙН ОРЧНЫ ТУХАЙ СУРГАЛТ Бид хэрхэн дэмжих вэ? 1.ОРЧИНТОЙ ТАНИЛЦАХ: ü Та хүүхдэдээ шинэ зүйлийг таниулах бол зөвхөн тайлбарлаж ярих, харуулахын зэрэгцээ заавал гарт барьж мэдрүүлээрэй. Судлаж буй зүйлээ барьж үзэж туршвал хүүхэд илүү джртай байх болно. Жишээ нь: Энэ төмс их хүнд байна, чи бариад үзээч. Өө энэ хөнгөн юм байна. ü Та хүүхдийнхээ асуултад төвөгшөөхгүйгээр тайван, энгийн байдлаар хариулаарай. ü Хүүхдэд эд юмсын адил болон ялгаатай шинжүүдийг ажиглаж, анхаарал, төвлөрөх боломжийг өгөх хэрэгтэй. Жишээ нь: цаас амархан урагддаг, харин даавуу хялбар урагдахгүй. Улаан алим гоё амттай, харин ногоон алим шүүс ихтэй, исгэлэн юм байна гэх мэтээр юмсын ялгаатай талуудбг олж харуулан дүгнэлт хийлгэх нь хүүхэд цаашдаа юмсыг харьцуулах, ялгаатай шинжүүдийг олох чадварт суралцах ач холбогдолтой. ü 4 настангуудад аль болохоор бодит тоглоом, эд зүйл ашиглаж шинэ мэдлэгийг бүтээх нь үр дүнтэй байдаг. 2. ХҮМҮҮСИЙН АМЬДРАЛ ХӨДӨЛМӨРИЙН ТУХАЙ ОЙЛГОТТОЙ БОЛОХ ü Аав, ээж, өөрийх нь нэр, хэн юу сонирхдог, хэн юунд дуртай, хэн ямар хийдэг тухай асуун ярилцаарай. ü Гэр бүлгийн гишүүдийн үүрэг, хариуцлагын талаар хүүхдүүдтэй ярилцаж, гэр бүлийн гишүүд бие биеэ хайрлаж халамжилдаг, хүн бүр гэрийн ажил, хөдөлмөр хийдэг тухай тайлбарлан ярилцаарай. 3. БАЙГАЛЬТАЙ ТАНИЛЦАХ ü Өдөр бүр цаг агаарын байдлыг ажиглан ярилцах, зугаалгын явцад тэнгэр цэлмэг, салхи, шуурга, нартай, бүрхэг байгаа эсэх, цаг агаар хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг ажиглуулаарай.

06 ХӨДӨЛГӨӨН, ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН СУРГАЛТ

ЗУРГАА . ХӨДӨЛГӨӨН, ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН СУРГАЛТ Хүүхэд юу хийж чадах вэ? 9 САР 10 САР 11 САР 12 САР БИ ТАНИН МЭДЭЖ БИ НОМОНД БИ СОЁЛТОЙ ЗАМЫН БИДНИЙ ДУРТАЙ БАЙНА. ДУРТАЙ ХӨДӨЛГӨӨНД ОРОЛЦОГЧ БАЯР Жагсаал Нэгийн цуваа жагсаал, Нэг эгнээ, болон • Нэгийн цуваа жагсаалаас • Нэг цуваа зохион номхон командыг нэгийн цуваа нэг эгнээ жагсаалруу байгуулалт мэднэ. жагсаалаар жагсах шилжинэ. жагсаалаас хоёрын Марш хөгжмийн аянд цуваа жагсаалруу алхана шилжинэ Бие Хөлийг арагш савж • Хөгжмийн аянд сэдэвт • Өвдөг өндөр өргөж хөгжүүлэх гүйнэ. гүйх, хавсралтай Хөлийг урагш, хойш Өлмий дээр алхана. алхалтаар алхана. гүйх дасгал хаяж гүйнэ. /Туулай, байшин, онгоц, • Зурааснаас зураасруу гүйх тагтаа/ • Бөмбөгийг цээжний Үндсэн Өвдөг гарын Байрандаа уртад • Бөмбөгийг толгойн араас өмнөөс хоёр гараар тусламжтай мөлхөх харайна. шидэх хөдөлгөөн Саадыг сүлжиж Өлмий дээр зогсоно хоёр гараар шидэх • Бөмбөгийг доороос могойчилж алхах • Цагирагаас, цагирагт нэг болон хоёр гараар шидэх үсрэх • Хэн нь хурдан бэ? • Дэс дарааллаа хүлээж, • Үсрээрэй, үсрээрэй • “Сагсчин” • “Муур ба хулгана” хөдөлгөөнт дүрмийн дагуу тоглоно. • Тоглох болон дасгал • Хэн нь хурдан бэ? хөдөлгөөнт тоглоом тоглоом тоглоно. • “Хөшөө” тоглоом хөдөлгөөн хийхдээ найз • “Миний хөгжилтэй бөмбөг” хөдөлгөөнт тоглоомыг • “Яст мэлхий тоглоом “ нөхдөдөө туслах, тоглоно. • “Хөгжөөнт буухиа” бусдаас тусламж хүсэх • “Навч” хөдөлгөөнт тоглоомыг ангиараа тоглоно.

ТАВ . ХӨДӨЛГӨӨН ЭРҮҮЛ МЭНД СУРГАЛТ Бид хэрхэн дэмжих вэ? 1.Том булчингийн хөгжил 2.Жижиг булчингийн хөгжил • Энэ насны хүүхдийн орон зайд • Хүүхэд өрж байгуулах хөдөлгөөнөө удирдах чадвар сайжирч үсрээд буух, байг онож шидэж тоглоомоор тоглосноор чадвартай болдог. хүүхдийн булчингийн үйл • Иймээс та хүүхэдтэйгээ бөмбөг шидэх, барьж авах, өнхрүүлэх дамжуулах, байг ажиллагаа, хөдөлгөөний эвсэл онох олон хувилбартай тоглоомоор хамтран тоглоорой. сайжирна. Хүхэд янз бүрийн • Та хүүхэдтэйгээ хоёр буюу түүнээс хэлбэр, жин, овор хэмжээтэй дээш хөдөлгөөнийг хослуулан гүйцэтгэх тоглоом, дасгалыг хамтран хийгээрэй. тоглоомоор тоглох явцад • Хүүхэд хөдөлгөөний хурд, чиглэлээ тэдгээрийн тэнцвэрий олж, өөчрлөх, оройн зай, цаг хугацааг баримжаалах чадварыг дэмжсэн улмаар гар хуруу, харааны тоглоом, дасгалыг хамтран хийгээрэй. баримжаа хөгжинө. • Гарын жижиг булчин хөгжлийг дэмжиж будаа халбагадаж зөөх, шүрийг савхдаж авах, шүр хэлхэх, таглах, сүлжих гэх мэт дасгалуудыг хамтдаа хийгээрэй.

07 ХӨГЖМИЙН СУРГАЛТ

ЗУРГАА . ХӨГЖМИЙН СУРГАЛТ Хүүхэд юу хийж чадах вэ? 9 САР 10 САР 11 САР 12 САР БИ ТАНИН МЭДЭЖ БИ НОМОНД БИ СОЁЛТОЙ ЗАМЫН БИДНИЙ ДУРТАЙ БАЙНА. ДУРТАЙ ХӨДӨЛГӨӨНД ОРОЛЦОГЧ БАЯР Хөгжим • Хурдан ая явахад гүйж, • Аялгууг сонсоод • Хөгжим сонсоод, • Аялгуу болон дууны сонсох удаан аянд алхана. хурдан, удааныг чанга, сулыг ялган Жишээ нь: “Гүйгээрэй”, ялгаж хэлнэ. аялгууны чанга сонсож, чанга аяыг “Би жагсаж чадна” аянд дуугаралтыг урт туузаар, улаан,сул аяыг ногоон гүйнэ. өнгийн картаар харуулна. сул дуугаралтыг богино туузаар ялгаж харуулна. . дуулах • Дууг дуудахдаа бусдыг • Найз нөхдийнхөө • Найз нөхдийнхөө зөв, • Өөрийн санаачилгаар сонсон, эхлэл, зөв, буруу дуулж төгсгөлийг хамтдаа байгааг ялгаж сонсож буруу дуулж байгааг бие даан дуулна. гүйцэд дуулна. дуулна. ялгаж сонсож дуулна. • Дууг дуулахдаа дохионы дагуу зэрэг эхэлж, дуусгана. • Дуу, хөгжмийн хэмнэлийг Байгалийн дуу авиа (борооны энгийн хөгжмийн Хөгжимдөх • Дуу болон аялгууны дусал, тэнгэрийн дуу...), орчны • Хэмнэлд тохируулан зэмсгээр тоглохдоо хэмжээ, хэмнэлийг алга ташиж, энгийн дуу чимээ (цагны цохилт, хурдан, удаан түргэн, хөгжилтэй аянд түргэн тусламжийн машины хөгжмийн зэмсэгээр хөгжимдөнө. инээмсэглэх, удаан аянд тоглож харуулна. дуу...)-г энгийн хөгжмийн зэмсгээр тоглож үзүүлнэ. нүүрний хувиралгүй байх зэргээр сэтгэлийн хөдөлгөөнийг харуулна. Хөгжимт • Тухайн үед ангид • Хөгжим сонсоод төрсөн • Дүрийг хөдөлгөөн(айсан, • Аялгуунд тохируулан хөдөлгөөн явагдаж буй сэдэвт сэтгэгдлээ янз бүрийн гомдсон, уурласан,ялалт дуут бүжиг хийнэ. тохируулан хөдөлгөөнөөр дүрслэн байгуулсан)-өөр сонгосондууны хэмнэлд бүжиглэнэ. жүжиглэн илэрхийлнэ. хөгжимт дасгал хийнэ

ЗУРГАА . ХӨГЖМИЙН СУРГАЛТ Бид хэрхэн дэмжих вэ? Хөгжим Дуулах үйл сонсох ажиллагаа Ø Амьд ба амьгүй байгалийн дуу чимээний Ø Дууны хэмжээ өнгө, аяыг зөв сургахад талаар ярилцаж, сонсгоорой. анхаарч аялгууг дуулж өгөөрэй. Хүүхдийг тоглож байхад заасан дуугаа Ø Хүүхдэд зориулсан богино хэмжээний зохиол, сонсгох нь дууг хурдан сурах дэмжлэг эсвэл тэдгээрээс нэг хэсгийг сонгож болдог. сонсгоорой. Хөгжим нь хүүхдээ хүмүүсийн баярлах хөөрөх, уйтгарлах гуних, уурлах, Ø Хүүхдийн хоолойн цараанаас хэтэрсэн хайрлах зэрэг сэтгэл хөдлөлийг мэдрэхэд дууг дуулуулж болохгүй. тусалдаг. Хөгжимт Ø Хөгжмийг эхнээс нь дуустал сонсгож хөдөлгөөн байгаарай. Энэ нь тэсвэр тэвчээртэй болох, бусдыг сонсож сурах, өөрийн бодлыг Энэ насны хүүхдэд бүжгийн энгийн чөлөөтэй илэрхийлэхэд чухал ач хөдөлгөөнийг зөв зааснаар бүжгийн холбогдолтой. эвсэлтэй болох эхлэл нь тавигддаг. Хүүхэд бүр өөрийгөө бүжигчин гэж Хөгжимдөх үйл боддог.Иймээс хүүхдэд бүжиглэх итгэл ажиллагаа өгөх нь хамгийн чухал. Ø Энгийн хөгжмийн зэмсгээр тоглох, хөгжмийн хэмнэл мэдэрч алгаа таших, тогших, цохих, сэгсрэх зэргийг зааж сургах нь чухал юм. Ø Та өөрөө хүүхдээ дэмжин урамшуулж, алга ташин “би өөрөө хийж байна” гэсэн сэтгэгдэл төрүүлж өөртөө итгэх итгэлийг нь дэмжээрэй.

ХҮҮХДИЙН ЗҮРХ СЭТГЭЛД ААВ та эр зориг, итгэл найдвар, баатарлаг бүхний үлгэрлэл. ЭЭЖ та элбэрэл хайр, элч гэгээ, эелдэг төлөв бүхний үлгэрлэл байдаг. Хүүхдийн хөгжилд аав ээжийн тэгш оролцоо хамгийн чухал. Яагаад эцэг эх багштай хамтран ажиллах шаардлагатай вэ? Цэцэрлэг бол хүүхдэд сургуулийн өмнөх боловсрол олгодог байгууллага, эцэг эх цэцэрлэгийн үйлчилгээ хүртэгчид гэсэн уламжлалт ойлголтоос хөндийрч, “эцэг эх, багш хамтран ажиллагч” гэсэн үзэл санааг эцэг эх, багшийн аль аль нь ойлгон хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна. Учир нь бага насны хүүхэд гэртээ эсвэл цэцэрлэгтээ, хаана ч байсан ялгаагүй тэндээ тасралтгүй, эмх цэгцгүй, идэвхтэй суралцаж байдаг онцлогтой. Гэр бүл бол тэдэнд тасралтгүйгээр, хүчтэй нөлөөлж, үлгэрлэж байдаг сургалтын орчин. Цаашдаа аав, ээж, асран хамгаалагч та бүхнийг хүүхдийн хөгжил, төлөвшлийн төлөө бүхэл хэсгийн тал нь байж, санаачилгатай, идэвхтэй хамтран ажиллана гэдэгт итгэлтэй байна. Хэрвээ бид үлгэрийн эхлэлийг өөрчилж чадвал, үлгэр тэр чигээрээ өөрчлөгдөнө.