ภูมิสังคมของไทย

ก ค�ำ น�ำ เอกสารประกอบการเรียนท่ีท่านกำ� ลงั ศึกษาอยนู่ ้ีเป็นเล่มท่ี 12 เร่ือง ภูมิสงั คมไทย ส�ำหรับนักเรี ยนโรงเรี ยนบุญวาทย์วิทยาลัย อ�ำเภอเมือง จังหวัดล�ำปาง โใปนดัญยเมหมือาีเปแงแ้ลาหละะแมทนายอ้วเงทพถาอ่ื ิ่นงใแหกกาน้ ป้รกั ัเญปเรหลีย่ียานทนไาแดงปเ้สรลีงัยงคนทมราู้งกสิจิ่งกแรวรดมลทอ้ ามงเสศารเษหฐตกุแิจละสผงั ลคกมรแะลทะบวฒทั ี่มนีตธ่อรมรมนุษท้ยงั ์ โดยผจู้ ดั ทำ� หวงั วา่ จะช่วยพฒั นาการเรียนรู้ของนกั เรียนใหม้ ีประสิทธิภาพสอดคลอ้ ง กขบัอหง ลมกั ูลสนูติรธแิสก่งนเกสลริามงโกอารลศิมึกปษิ กาขว้นัิชพา้นืกฐารานแพล.ศะ.พ2ัฒ55น1าแมลาะตหรลฐกั าสนูตรวภิทูมยิศาาศสาตสรต์โรอ์ศลึิมกปษิ กา ในพระอุปถมั ภส์ มเด็จพระเจา้ พ่ีนางเธอ เจา้ ฟ้ากลั ยาณิวฒั นา กรมหลวงนราธิวาสราช ขกนอบคั งรปนินรกัทัชเรรญ์ียชนา่วกใยาหสรม้ ่งเรีศเีสยกั นรยิรมภู้ทกาพี่ใาหรในนเ้ รรกัียะเนรดียกบั นาชรสาสาตมอิแานลระขถรอเะรงีดยคนบั รรนูใู้ไาหดนส้ต้ าลมชั อาฤตดทิสชธืบีว์ิผิตไลปแมลาะกเยพงิ่ ่ิมขป้นึ รสะอสดิทคธลิภอา้ พง นายพภิ พภทั ร์ มดั ฉิมา ตำ� แหน่งครู วทิ ยฐานะ ชำ� นาญการ โรงเรียนบุญวาทยว์ ทิ ยาลยั อำ� เภอเมือง จงั หวดั ลำ� ปาง

ข สารบญั เรื่อง หนา้ คำ� นำ� ก สารบญั ข สารบญั รูปภาพ ค คำ� แนะนำ� สำ� หรบั ครู ง คำ� แนะนำ� สำ� หรบั นกั เรียน จ โครงสรา้ งของเอกสารประกอบการเรียน ฉ คำ� ช้ีแจงการใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ช แผนผงั แสดงข้นั ตอนการเรียนโดยใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ซ แบบทดสอบกอ่ นเรียน ณ เลม่ ที่ 12 เรื่อง ภมู สิ งั คมไทย 1 ความหมายของภมู ศิ าสตร์มนษุ ย ์ 2 ภมู ศิ าสตรเ์ ศรษฐกจิ 2 ภมู ศิ าสตรว์ ฒั นธรรม 9 แบบฝึกหดั ท่ี 12.1 14 แบบฝึกหดั ที่ 12.2 15 แบบฝึกหดั ท่ี 12.3 16 แบบทดสอบหลงั เรียน 17 แบบบนั ทกึ คะแนน 20 ภาคผนวก 23 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน 24 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 12.1 25 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 12.2 26 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 12.3 26 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 27 บรรณานกุ รม 28 ประวตั ผิ เู้ขยี น 29

ค สารบญั รูปภาพ เร่ือง หนา้ ภาพที่ 1 ภมู ศิ าสตรเ์ ศรษฐกจิ 8 ภาพที่ 2 ตวั อยา่ งประเพณีภาคเหนอื 9 ภาพที่ 3 ตวั อยา่ งประเพณีภาคกลาง 10 ภาพที่ 4 ตวั อยา่ งประเพณีภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 10 ภาพท่ี 5 ตวั อยา่ งประเพณีภาคใต ้ 11 ภาพที่ 6 ประเพณีพน้ื ถนิ่ 16

ง ค�ำแนะน�ำส�ำหรับครู การใชเ้ อกสารประกอบการเรียน เรื่อง บา้ นของฉนั โลกของเรา รายวชิ าสงั คมศึกษา สำ� หรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 5 เอกสารประกอบการเรียนที่ 12 เร่ือง ภูมิสงั คมไทย ใชป้ ระกอบแเผนจดั การเรียนรู้ที่ 12 เวลาเรียนจำ� นวน 1 ชวั่ โมง มีจุดมุ่งหมายเพ่ือใหก้ ารดำ� เนินกิจกรรมการเรียนไดบ้ รรลุตามมาตรฐาน ตวั ช้ีวดั และจุดมุ่งหมายของการเรียนและมีประสิทธิภาพ โดยใชเ้ อกสารประกอบการเรียน เพอ่ื ให้ นกั เรียนไดศ้ ึกษาและทำ� กิจกรรม เพอ่ื ตรวจสอบความกา้ วหนา้ ของนกั เรียนโดยผสู้ อนควร เตรียมความพร้อมและปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ดงั ต่อไปน้ี 1. ศึกษารายละเอียดเกี่ยวกบั แผนจดั การเรียนรู้ เน้ือหาที่สอน เอกสารประกอบการ เรียน และคำ� ช้ีแจงต่างๆ ใหเ้ ขา้ ใจก่อนดำ� เนินกิจกรรมการเรียนรู้ 2. เตรียมเอกสารประกอบการเรียนใหพ้ ร้อมและครบจำ� นวนนกั เรียนในช้นั เรียน 3. ก่อนจดั กิจกรรมการเรียนรู้ครูควรช้ีแจงให้นกั เรียนเขา้ ใจบทบาทของตนเอง แนะนำ� ข้นั ตอนการใชเ้ อกสารประกอบการเรียนแนวปฏิบตั ิในระหวา่ งการดำ� เนินกิจกรรม การเรียนรู้แลว้ จึงใหท้ ำ� แบบทดสอบก่อนเรียน 4. ขณะที่นกั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนครูคอยใหค้ วามช่วยเหลือ แนะนำ� กระตุน้ ให้ศึกษาเอกสารประกอบการเรียนอย่างกระตือรือร้นและตอบขอ้ สงสัยต่าง ๆ ระหวา่ งเรียน พร้อมท้งั สงั เกต และประเมินพฤติกรรมการเรียนรู้ของนกั เรียน 5. เมื่อนกั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนครบถว้ นใหน้ กั เรียนทำ� แบบทดสอบ หลงั เรียนแลว้ นำ� ผลการทดสอบกอ่ นเรียนและหลงั เรียนแจง้ ใหน้ กั เรียนทราบความกา้ วหนา้ ทางการเรียน พร้อมท้งั เฉลยและอธิบายสรุปความรู้ 6. การวดั และประเมินผลประเมินจากแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน สงั เกต พฤติกรรมการเรียนรู้ และประเมินผลการทำ� แบบฝึกหดั 7. เม่ือสิ้นสุดการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ผูส้ อนให้ผูเ้ รียนร่วมตรวจสอบ เกบ็ เอกสารประกอบการเรียนใหเ้ รียบร้อยเพ่ือสะดวกในการนำ� ไปใชค้ ร้ังต่อไป

จ ค�ำแนะน�ำส�ำหรับนกั เรียน เอกสารประกอบการเรี ยนฉบับน่้ีประกอบด้วยค�ำแนะน�ำส�ำหรับครู , ค�ำแนะน�ำส�ำหรับนักเรี ยน,โครงสร้างเอกสารประกอบการเรี ยน,ค�ำช้ีแจงใน การศึกษา,แผนผงั ของเอกสารประกอบการเรียน,แบบทดสอบก่อนเรียน,เน้ือหา, แบบฝึกหดั และแบบทดสอบหลงั เรียนใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ดงั ต่อไปน้ี ค�ำแนะน�ำส�ำหรับหัวหน้ากล่มุ 1. เป็นผนู้ ำ� ในการปฏิบตั ิกิจกรรม โดยนำ� เอกสารประกอบการเรียนใหส้ มาชิกทุก คนปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ใหเ้ ป็นไปตามข้นั ตอน 2. ควบคุมดูแลการทำ� งานของสมาชิกใหเ้ รียบร้อยไม่ส่งเสียงดงั รบกวนกลุ่มอื่น 3. ติดต่อประสานงานกบั ครูผสู้ อนเม่ือพบปัญหาภายในกลุ่ม 4. เป็นผเู้ ฉลยกิจกรรมและตรวจคำ� ตอบ ค�ำแนะน�ำส�ำหรับเลขานุการกล่มุ 1. เป็นผชู้ ่วยหวั หนา้ กลุ่มในการดำ� เนินกิจกรรม 2. เป็นผดู้ ำ� เนินการแทนหวั หนา้ กลุ่มหากหวั หนา้ กลุ่มมีภาระกิจอื่น ค�ำแนะน�ำส�ำหรับสมาชิก 1. อ่านคำ� ช้ีแจง คำ� แนะนำ� การใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ข้นั ตอนการเรียนโดย ใชเ้ อกสารประกอบการเรียนใหเ้ ขา้ ใจก่อนลงมือศึกษาเอกสารประกอบการเรียน 2. ศึกษาขอ้ มลู พน้ื ฐานประกอบดว้ ยมาตรฐานการเรียนรู,้ ตวั ช้วี ดั จดุ ประสงคก์ ารเรียน รู้ สาระการเรียนรู้ และสาระสำ� คญั 3. ทำ� แบบทดสอบก่อนเรียนท่ีกำ� หนดไว้ จำ� นวน 10 ขอ้ เพ่ือตรวจสอบความรู้พ้นื ฐาน 4. ศึกษาส่วนเน้ือหาไวต้ ามลำ� ดบั ท่ีกำ� หนดไวใ้ นเอกสารประกอบการเรียน 5. เมื่อศึกษาเอกสารประกอบการเรียนเสร็จเรียบร้อยแลว้ ใหท้ ำ� แบบฝึ กหดั แลว้ ตรวจสอบคำ� ตอบไดจ้ ากเฉลยทา้ ยภาคผนวก 6. ทำ� แบบทดสอบหลงั เรียนจำ� นวน 10 ขอ้ 7. ตรวจคำ� ตอบจากเฉลยแบบทดสอบหลงั เรียนในทา้ ยภาคผนวก พร้อมบนั ทึก ผลคะแนนลงแบบบนั ทึกคะแนนเพ่ือตรวจสอบความกา้ วหนา้ ทางการเรียน หากไม่ผา่ น เกณฑท์ ี่กำ� หนดใหท้ บทวนเน้ือหาแลว้ ใหท้ ำ� แบบทดสอบหลงั เรียนอีกคร้ังหากผา่ นเกณฑ์ การประเมินใหศ้ ึกษาเอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 2 สณั ฐานและภูมิประเทศ 8. หากมีขอ้ สงสยั ใหข้ อคำ� อธิบายหรือถามครูผสู้ อนเพอ่ื ร่วมกนั สรุปขอ้ สงสยั น้นั ๆ

ฉ โครงสร้างของเอกสารประกอบการเรียน มททป มข ีปอัาจาาตงจงรงกรยสัะภาฐทสรูมยาิาทรมตตภินศงพววาััธาภกาตชชพิภสูมาสร้้ีีววาห่ิรงิศฐพดดตััเซราารททรื่อึสนงีย์่่ีีใภมสตกสนนียผัราร55รพ์ใ้กลู..สเน11ิบรตาาีปมยรม่ตอัรนรคิทกะ44ะร-ท้านนั-ู6้ทเ6งที่/ห5/ธี่2สแ3ศราภวลไว5รวูเิมทะเ.ิคมิ1คเิศกยรคชรเาแนัขาาารสะลาตะ้ใาตหใะิหในะจรทน์อ์กรลห์ ิทวปะากั์ ปีรธรบษสเิพตะปบณเร่าลทลขุงะปข่ียศๆอขอนแไองงทแลธงสปโยระภลแรลใากลมงชพทะขช้ขภภอาา้องูมูมงตกิพศมิภิ า าู้ืนลายใสคภทภชตตาูี่้แมรซพ่าผิ์ง่สึงซ นแไๆ่ึางดลททรขระ้่ีสแำ�อับคใลนงวหอะโาเิทเ้ เลมกทคธกิสดศริพ ปมั่ื อ อ ล ัพญ ง ยจ นม ัห่ าา ื กอธง า ์ จ ุดประสดเมงา้ ื่อคนน์กคกัาวรเารเมรียีรยนู้นปรฏู้ ิบตั ิกิจกรรมตามเอกสารประกอบการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ - อธิบายกิจกรรมทางเศรษฐกิจ สงั คมและวฒั นธรรมของไทยอนั เน่ืองมาจากปัจจยั ท างภูมิศด--ดาจเาา้้ ปสนนำ� ็ตนแทครนผุณกั์ มกู้ษลกีคะกั ิจวษกาณมรมระมุ่งอมทนั น่ัาพงใึงเนศปกรรษาะรฐสทกงำ�ิจคงแ์าลนะใวหฒั บ้ นรรธลรรุเปม้าขหอมงาไยทยในแต่ละภาคได้ ส มรรถน ะ231ผ... ้ทคคูเรววกัียาาษนมมะสสกาาามมราาใรรชถถช้ ใใีวนนติ กกาารรคสิด่ือสาร ค ุณ ล กั ษ ณ 132ะ...อ ม ในัคฝีววพ่ เนิ รางึีมยยั ปนใมรนรุ่งะูก้ มส านั่ งรใคทน์ ำ� กงาานรทำ� งาน สาระกา--รลกเริกจั ียกษนรณรรู้ะมททาางงสเศงั รคษมฐแกลิจะขวอฒั งนไธทรยรมไทย แสอภ มทแลยีาานกอ้ ครูใ่ะางวะนเรคถหทสดวิ่นเนม�าำา�ำภคงืเืมออกนูมแญังเาภปินิศรขก็านาเกน้ปปคสิจอัาตลญตกยดะี่ยรรู่หใกนว์มรหานิจัแมนทญกอปหุษราอ่ลลยรงดกง์กมัสา้ทแเฉอนทังลาียยาสคงะใงู่งสสังมนเเห่ิศคง่ิงขแรแมนป้นัวษวแือรดปดฐละภลกลฐะเาอ้ิจอทม้วคมแมภฒัศใลูมตไสนศะิแทท้าาธสลเส่ีมยหรงั ะีตลอรคตขมกรัมยุแ้นั์ทษนู่ใลสท่ีศน้ณนะั ่ิงุตึกผภะมแิยษลูเมีวคฉภากดิวภเพูมรรลาาิ่ืะาอมอ้สคะทงหม่ถวเรบอดลนิ่นาทเวา้าขแชน่ีมกเ้ลกนัียสีตห่ีะยตต่องัลวเตปะคมกาิ็ยวนมยนบั ภนัโทเุษมอูมด้งอัยนกิยยใอ์ลุงษันปเฉกกกัยัเญมรพษเ์ ฉวหะือณาีถิจยงะา์สุีชกแแงทูงีตวลใลาตติะะวัง ้

ช ค�ำชีแ้ จงการใช้เอกสารประกอบการเรียน 1. เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง “บา้ นของฉนั โลกของเรา” เลม่ ท่ี 12 เร่ือง ภูมิสงั คมไทย ใชเ้ วลาเรียน 1 ชวั่ โมง มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื ใชเ้ ป็นเอกสารประกอบการเรียนทเ่ี นน้ ใหน้ กั เรียนได้ เศรกึียษนารแใู้ นละแทตำล่� กะจิแกผรนรจมดัทกา้ ายรเนเร้อืียหนารนูแ้ ้นลั ะซย่ึงงั มใชเี นเ้ ป้อื ็นหสาอื่อยปา่ รงะลกะอเอบยี กดามรหีจดวัั ขกอร้ ะสบอวดนคกลาอ้ รงเกรียบั นแรผู้ นเอจกดั สกาารร ประกอบการเรียนรูเ้ ลม่ น้ปี ระกอบดว้ ยเน้อื หาโครงสรา้ งของโลกมเี วลาเรียน 1 ชวั่ โมง 2. ส่วนประกอบของเอกสารประกอบการเรียน ประกอบดว้ ย 2.1 ส่วนนำ� ของเอกสารประกอบการเรียน คำ� นำ� สารบญั คำ� แนะนำ� สำ� หรับ ครู คำ� แนะนำ� สำ� หรับนกั เรียนมาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ สมรรถนะ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค ์ สาระการเรียนรู้ สาระสำ� คญั และแบบทดสอบก่อนเรียน 2.2 ขอ้ มูลพ้ืนฐาน ประกอบดว้ ยมาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั และจุด ป ระสงค ก์ ารเรีย2น.3รู้ทแบ้งั ดบา้ทนดคสวอามบรกู้ ่อทนกั เษรีะยนและคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ 2.4 ส่วนเน้ือหา 2.5 แบบฝึกหดั ประจำ� บท 2.6 แบบทดสอบหลงั เรียน 2.7 เกณฑก์ ารประเมิน 2.8 ภาคผนวก ประกอบดว้ ยเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยแบบทดสอบ หลงั เรียนและเฉลยแบบฝึกหดั 2.9 บรรณานุกรม 3. ผใู้ ชเ้ อกสารประกอบการเรียนรู้น้ีควรศึกษาคำ� แนะนำ� ในการใชเ้ อกสารประกอบ การเรียนก่อนใชอ้ ยา่ งละเอียด

ซ

ฌ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เรื่อง ภมู สิ งั คมไทย รายวชิ า สงั คมศกึ ษาฯ ส 32101 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 จำ� นวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คำ� ช้ีแจง ให้นกั เรียนเลือกคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งท่ีสุดเพียงคำ� ตอบเดียวโดยทำ� เคร่ืองหมาย กากบาท (x) ลงในกระดาษคำ� ตอบ 1. วฒั นธรรมการเล้ียงสตั วพ์ บมากท่ีสุดในภูมิภาคใดของไทย 1. ภาคเหนือ 2. ภาคกลาง 3. ภาคตะวนั ตก 4. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 2. ภาคใตม้ ีความโดดเด่นในการผลิตข้นั ปฐมภูมิดา้ นใด 1. การท่องเท่ียว 2. ปาลม์ น้ำ� มนั และยางพารา 3. อุตสาหกรรม 4. การทำ� นาข้นั บนั ได 3. ภูมิศาสตร์วฒั นธรรมสนใจในเรื่องใด 1. อตั ลกั ษณ์และการดำ� เนินชีวติ 2. ความเช่ือและวถิ ึทางสงั คม 3. การผลิตและการบริโภค 4. โครงสร้างทางอำ� นาจและการเมือง 4. ภูมิศาสตร์เศรษฐกิจของไทยสนใจในเรื่องใด 1. อตั ลกั ษณ์และการดำ� เนินชีวติ 2. ความเช่ือและวถิ ึทางสงั คม 3. การผลิตและการบริโภค 4. โครงสร้างทางอำ� นาจและการเมือง 5. ขอ้ ใดคือลกั ษณะของการผลิตในข้นั ปฐมภูมิ 1. การเกบ็ ของป่ า จบั ปลา และ ล่าสตั ว ์ 2. การนำ� ผลผลิตจากธรรมชาติมาแปรรูป 3. กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีใหบ้ ริการลูกคา้ 4. การผลิตโดยใชเ้ ครื่องจกั รแทนการใชแ้ รงงานคน 6. เพราะเหตุใดภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือเป็ นภูมิภาคท่ีมีฝนตกชุกแต่ยงั ประสบปัญหา ความแหง้ แลง้ 1. เพราะมีแนวเทือกเขาก้นั ในแนวเหนือใต ้ 2. เพราะดินมีลกั ษณะเป็นดินทรายไม่อุม้ น้ำ� 3. เพราะมีลกั ษณะเป็นดินเปร้ียวไม่เหมาะแก่การเพาะปลูก 4. เพราะพ้นื ท่ีส่วนใหญ่เป็นเนินเขาสูงไม่เหมาะแก่การอยอู่ าศยั

ญ 7. ลกั ษณะภูมิประเทศของภาคตะวนั ตกคลา้ ยคลึงกบั ภาคใดของไทยมากท่ีสุด 1. ภาคเหนือ 2. ภาคใต ้ 3. ภาคตะวนั ออก 4. ภาคกลาง 8. ประชากรผวิ ดำ� ผมหยกิ มกั อยอู่ าศยั โดยการหาปลาเป็นอาหาร พบในภูมิภาคใดของ ไทย 1. ภาคเหนือ 2. ภาคกลาง 3. ภาคตะวนั ออก 4. ภาคใต้ 9. ประเพณีในภาคกลาง ภาคตะวนั ออกและภาคตะวนั ตกจึงมีลกั ษณะวฒั นธรรมคลา้ ยคลึง กนั 1. เพราะมีแนวเทือกเขาลอ้ มรอบทำ� ใหว้ ฒั นธรรมไม่แพร่กระจาย 2. เพราะเป็นพ้ืนที่ราบยาวต่อเนื่องทำ� ใหว้ ฒั นธรรมเคลื่อนที่ไดง้ ่าย 3. เพราะมีฐานะเป็นประเทศราชในสมยั โบราณจึงมกั ไดร้ ับอิทธิพลจากประเทศ เจา้ ประเทศราช 4. เพราะพ้ืนที่โดยส่วนใหญ่มีการคมนาคมสะดวกทำ� ใหไ้ ดร้ ับอิทธิพลทางสงั คม และวฒั นธรรมจากศูนยก์ ลางไดง้ ่าย 10. ภาคเหนือมีความโดดเด่นในการผลิตข้นั ตติยภูมิในเรื่องใด 1. การท่องเท่ียว 2. ปาลม์ น้ำ� มนั และยางพารา 3. อุตสาหกรรม 4. การทำ� นาข้นั บนั ได

ฎ กระดาษค�ำตอบก่อนเรียน เล่มท่ี 12 เรื่อง ภูมสิ ังคมไทย ช่ือ-สกลุ ....................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งท่ีสุดเพียงคำ� ตอบเดียว โดยทำ� เครื่องหมาย กากบาท X ลงในช่องวา่ งท่ีถูกตอ้ ง ขอ้ ท่ี 1 2 3 4 คะแนนเตม็ ........................... 1 คะแนนทไี่ ด ้ ........................... ผลการประเมนิ 2 ........... ดมี าก ........... ดี 3 ........... พอใช้ 4 ........... ควรปรบั ปรุง 5 ลงช่ือ.................................ผปู้ ระเมนิ 6 (.............................................................) 7 8 9 10 สรุปคะแนน เกณฑก์ ารประเมิน คะแนนระหวา่ ง 8- 10 ระดบั เกณฑด์ มี าก คะแนนระหวา่ ง 6-7 ระดบั เกณฑด์ ี คะแนนระหวา่ ง 4-5 ระดบั เกณฑพ์ อใช้ คะแนนระหวา่ ง 0-3 ระดบั เกณฑค์ วรปรบั ปรุง



เล่มท่ี 12 เร่ือง ภมู สิ ังคมไทย มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 5 ภูมิศาสตร์ มาตรฐานการเรียนรู้ท่ี ส 5.1 เขา้ ใจลกั ษณะของโลกทางกายภาพ และความสมั พนั ธ์ ของสรรพส่ิงซ่ึงมีผลต่อกนั และกนั ในระบบของธรรมชาติ ใชแ้ ผนท่ีและเคร่ืองมือ ทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาวิเคราะห์ สรุ ปและใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศอย่างมี ประสิทธิภาพ ตวั ช้ีวดั ที่ ส 5.1 ม 4-6/2 วเิ คราะห์อิทธิพลของสภาพภูมิศาสตร์ ซ่ึงทำ� ใหเ้ กิดปัญหา ทางกายภาพหรือภยั พิบตั ิทางธรรมชาติในประเทศไทยและภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก ตวั ช้ีวดั ท่ี ส 5.1 ม 4-6/3 วเิ คราะห์การเปลี่ยนแปลงของพ้นื ที่ ซ่ึงไดร้ ับอิทธิพลจาก จปุดัจปจยัรทะสางงภคูม์กิศาราสเรตียรน์ใรนู้ ประเทศไทยและทวปี ต่างๆ เมื่อนกั เรียนปฏิบตั ิกิจกรรมตามเอกสารประกอบการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ ดา้ นความรู้ - อธิบายกิจกรรมทางเศรษฐกิจ สงั คมและวฒั นธรรมของไทยอนั เน่ืองมาจากปัจจยั ทางภูมิศาสตร์

1 ดา้ นทกั ษะ - จำ� แนกกิจกรรมทางเศรษฐกิจและวฒั นธรรมของไทยในแต่ละภาคได้ ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ส มรรถน- เะปผ็นู้เรผียมู้ นีความมุ่งมน่ั ในการทำ� งานใหบ้ รรลุเป้าหมาย 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ทกั ษะการใชช้ ีวติ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ยั ในการทำ� งาน 2. ใฝ่ เรียนรู้ ส าระการเร3ีย. นครวู้ ามมุ่งมนั่ ในการทำ� งาน - กิจกรรมทางเศรษฐกิจของไทย - ลกั ษณะทางสงั คมและวฒั นธรรมไทย สาระส�ำคญั ภูมิศาสตร์มนุษย์ และส่ิงแวดลอ้ ม ศาสตร์ท่ีศึกษาเรื่องราวเก่ียวกบั มนุษย์ วถิ ีชีวติ และความเป็นอยู่ กิจกรรมทางเศรษฐกิจและสงั คม ส่ิงแวดลอ้ มดา้ นสงั คมท้งั ในเมืองและ ทอ้ งถิ่น การเปลี่ยนแปลงทางส่ิงแวดลอ้ ม สาเหตุและผลกระทบท่ีมีต่อมนุษย์ ปัญหาและ แนวทางแกป้ ัญหาทางสงั คมประเทศไทยอยใู่ นภมู ภิ าคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้มกี ารดำ� เนิน กิจกรรมหลกั อยูใ่ นข้นั ปฐมภูมิและข้นั ทุติยภูมิ ส่วนข้นั ตติยภูมิยงั กระจุกตวั อยูใ่ นเมือง ขนาดใหญ่ ดา้ นสังคมและวฒั นธรรมน้นั มีความหลากหลายโดยเฉพาะทางภาคเหนือ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ภาคใตท้ ่ีมีลกั ษณะเฉพาะถิ่นและเป็นเอกลกั ษณ์สูง

2 ภูมิศาสตร์มนุษย์ และสิ่งแวดล้อม ตามมาตรฐานการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน หมายถึง ศาสตรท์ ศี่ กึ ษาเร่ืองราวเกยี่ วกบั มนษุ ย์วถิ ชี ีวติ และความเป็นอยู่กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ และสงั คม ส่ิงแวดลอ้ มดา้ นสงั คมท้งั ในเมืองและทอ้ งถน่ิ การเปล่ียนแปลงทางสิ่งแวดลอ้ ม สาเหตุและ ผลกระทบทม่ี ตี อ่ มนษุ ย์ปัญหาและแนวทางแกป้ ัญหาทางสงั คม (ราชบณั ฑติ ยสถาน , 2549, น.1) โดยการศึกษาภูมิศาสตร์มนุษยม์ กั เก่ียวขอ้ งกบั สาระสงั คมศาสตร์หรือมกั เรียกวา่ ภมู ศิ าสตรส์ งั คม ตามพจนานกุ รม ภมู ศิ าสตรไ์ ดใ้ หน้ ยิ ามไวว้ า่ “วชิ าภมู ศิ าสตรแ์ ขนงหน่งึ ทศี่ กึ ษา เนน้ ถงึ ความสำ� คญั ทางดา้ นพฤตกิ รรมของมนษุ ย์และสงั คมมนษุ ยท์ ป่ี รากฎในดนิ แดนตา่ งๆ ของ โลก ภมู ศิ าสตรส์ งั คมในบางคร้งั มคี วามหมายเดยี วกบั ภมู ศิ าสตรม์ นษุ ย์ภมู ศิ าสตรว์ ฒั นธรรม ซ่ึง ศกึ ษาเกย่ี วกบั ประชากร การกระจายตวั ของประชากร การอพบย การต้งั ถนิ่ ฐาน และกจิ กรรม ทางเศรษฐกจิ สงั คมและการเมอื ง ตรงกนั ขา้ มกบั ภมู ศิ าสตรก์ ายภาพ จากนิยามดงั กลา่ วจึงมุง่ เนน้ การศึกษาพฤติกรรมของมนุษยต์ อ่ พ้นื ที่ตา่ งๆ ทางดา้ น เศรษฐกจิ ดา้ นสงั คมและวฒั นธรรม ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. ภูมิศาสตร์เศรษฐกิจ (Economic Geography) วชิ าเศรษฐศาสตร์สาขาหน่ึงที่ เกี่ยวขอ้ งกบั ความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งทางภมู ิศาสตร์กบั สภาวะทางเศรษฐกิจอนั ประกอบดว้ ย การผลติ การแลกเปลยี่ น การบรโิ ภคทรพั ยากร และการศกึ ษาถงึ ปัจจยั ทางเศรษฐกจิ ทม่ี ผี ลตอ่ พน้ื ท่ี (มาตรินี รักษต์ านนทช์ ยั และคณะ , 2558, น. 95 ) กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ สามารถแบง่ ได้ 3 ระดบั ดงั น้ี 1.1 กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ข้นั ปฐมภมู ิ (Primary Production) เป็นการผลติ วตั ถดุ บิ เช่น การเกษตรกรรม การประมง การป่ าไม้ การทำ� เหมอื งแร่ ในประเทศไทยมกี ิจกรรมทาง เศรษฐกจิ ทสี่ ำ� คญั ไดแ้ ก่ 1.1.1 อาชีพเกษตรกรรม ประเทศไทยมดี นิ และน้ำ� อดุ มสมบรู ณ์ จงึ เหมาะแกก่ าร เพาะปลกู ท้งั การทำ� นา ทำ� สวน ทำ� ไร่ โดยภาคกลางเป็นพน้ื ทที่ เ่ี หมาะแกก่ ารเพาะปลกู มากทสี่ ุด บริเวณภาคกลางเป็นพน้ื ทท่ี เ่ี หมาะแกก่ ารเพาะปลกู ขา้ วเจา้ ภาคเหนอื และภาคตะวนั ออกเฉียง- เหนือเหมาะแก่การปลกู ขา้ วเหนียว ส่วนภาคใตจ้ งั หวดั พทั ลงุ มีขา้ วสงั หยดท่ีเป็นเอกลกั ษณ์ พชื ไรใ่ นประเทศไทยพบมากในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื เช่น ขา้ วโพด มนั สมั ปะหลงั ออ้ ยปอ แกว้ เป็นตน้ ภาคเหนือ เช่น ขา้ วโพด ออ้ ย กระเทยี ม พชื เมอื งหนาวตระกลู เบอรรี่ เป็นตน้ ภาคใต้ เช่น มะพรา้ ว กาแฟ ปาลน์ ้ำ� มนั เป็นตน้ และภาคกลาง มมี ะขามหวาน ภาคตะวนั ออก เช่น ทเุ รียน เงาะ สปั ปะรด เป็นตน้

3 ประเภท ชนดิ พชื ลกั ษณะสำ� คญั บริเวณทป่ี ลกู พชื อาหาร ขา้ ว ทเห่ีเนปป็ยีนลวกดู ไินดตด้ ะใี นกเอขนตทนร่ี้ำ� าขบงั ลหมุ่ รแือมดน่ ิน้ำ� ภเภหานาคเขอืคตตะกลวลุ่นัมอาแอมงก่นแเ้ฉ�ำลใียนะง พชื น้ำ� มนั ขา้ วโพด ตอ้ งปกลากูรไนด้ำ�ด้มใี านกพนน้ื กั ทด่ี นิ ร่วนซยุ ไม่ กเฉับียรงภอเหายนคตอืต่อะภวาคันกอลอากง พชื เสน้ ใย ไมย้ นื ตน้ ออ้ ย ซุยปไลมกูม่ ไนี ด้ำ�ด้ขบี งั ริเวณทร่ี าบดนิ ร่วน กออลกาภงเาฉคแียตลงะเะหวภนนั าตอืคกตะภวานัค น้ำ� มปนั า ล์ ม บริเวณฝนตกชกุ และภสาุรคาใษตฎเ้ ชรธ์่นากนรี ะบี่ ถวั่ เหลอื ง ปลกู บริเวณทด่ี อน น้ำ� ไมข่ งั ตกำะ� แวภพนัางคตเกพกลชเชารง่นแแลสละโุะตขภาทากคยั ถวั่ ลสิ ง ปลกู บริเวณทด่ี อน น้ำ� ไมข่ งั นเชา่ียนภงใาหคมเ่ ลหำ� นปาื องเแชพ่ นร่ ฝา้ ย ปลกู บริเวณทนี่ ้ำ� ไมท่ ว่ มขงั พะเภยาา คลำ�เปหานงืนอา่เนช่ น ปอแกว้ ปลกู บริเวณทน่ี ้ำ� ไมท่ ว่ มขงั อเฉบุ ี ยภลรงาาคเชหตธนาะนื วอี ชันยั อเภชอมู ่ นกิ ยางพารา บริเวณฝนตกชกุ น้ำ� ไมข่ งั เภภหาานคคปอืใตลตะูก้ วรมนัอางอกลใอนงกมพเฉา้ืนคียทืองี่ กาแฟ มปี ริมาณน้ำ� ฝนสงู แตน่ ้ำ� ไมข่ งั เช่นปชลุมูกพมรากกรภะาบค่ี ใต้ สกั มปี ริมาณน้ำ� ฝนสงู แตน่ ้ำ� ไมข่ งั ภาคปเหลนูกอืมากบริเวณ

4 1.1.2 อาชีพประมง ประเทศไทยสามารถแบง่ เขตประมงได้2 ประเภทคอื ประมง น้ำ� จดื และประมงน้ำ� เคม็ โดยประมงน้ำ� จดื พบบริเวณลมุ่ น้ำ� ในภาคตา่ งๆ เช่น ลมุ่ แมน่ ้ำ� เจา้ พระยา ในภาคกลาง ลมุ่ แมน่ ้ำ� ชีและแมน่ ้ำ� มลู ในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ และตามแอง่ น้ำ� ตา่ งๆ เช่น อา่ งเกบ็ น้ำ� เขอ่ื นหรือหนองน้ำ� ตามธรรมชาตสิ ่วนการประมงน้ำ� เคม็ พบมากบริเวณชายฝั่งทะเล ของไทยในภาคตะวนั ตก และภาคตะวนั ออก การทำ� นากงุ้ บริเวณน้ำ� กร่อย การเล้ยี งหอยมกุ และ หอยนางรมในภาคใต้ 1.1.3 อาชีพเล้ยี งสตั ว์พบมากในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื โดยเฉพาะการเล้ยี งโค และกระบอื ในพ้นื ทวี่ า่ งเพอ่ื ใชเ้ ป็นแรงงานและการคา้ ขนาดใหญ่ รองลงมาคอื ภาคเหนือ และ นอกจากน้ยี งั มกี ารเล้ยี งสตั วเ์ พอ่ื ใชเ้ ป็นอาหารจำ� พวกสุกร เป็ด ไก่ ในภาคตา่ งๆ ของไทย สตั ว์ บริเวณทเี่ ล้ยี ง โค แจงลั หะภวชาดัคยั รภตามูะชวิ บภนั รุ าอี คอกกลเฉางียงเชเห่นนือจงั เหชว่นดั สจงรั หะบวดรุั ีนแคลระรภาาชคสตีมะาวนัขตอกนแเชก่่นน สุกร ภาคกลาง เช่น จงั หวดั นครปฐม และสมทุ รสาคร ภาคตะวนั ออก เช่น จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา และชลบรุ ี สตั วป์ ีก สมพทุ ้ืรนปทรี่ภากาคารกลสามงทุ บรสริาเวคณรเทป็น่ีราตบน้ ลุ่มแม่น้ำ� และชายฝ่ังทะเล เช่น 1.1.4 อาชีพป่าไม้ พบวา่ ในประเทศไทยมปี ่าไม้ 2 ประเภท คอื ป่าไมผ้ ลดั ใบ กบั ไมผ่ ลดั ใบ 1) ป่าไมผ้ ลดั ใบเมอื งรอ้ น ประกอบดว้ ย ป่าเบญจพรรณ ไมม้ คี า่ ไดแ้ ก่ ไมส้ กั ไมป้ ระดู่ ไมแ้ ดง ไมม้ ะคา่ ไมไ้ ผ่ เป็นป่าไมท้ ม่ี มี ากทสี่ ุดในไทยพบมากในภาคเหนอื นอกจากน้ี ยงั พบป่าแดง ไมม้ คี า่ ไดแ้ ก่ ไมเ้ ตง็ ไมร้ งั ไมพ้ ลวง ไมเ้หียง ไมพ้ ยอม พบมากในภาคตะวนั ออก เฉียงเหนอื และไมช้ ายหาด ไมม้ คี า่ ไดแ้ ก่ ไมก้ ระทงิ สนทะเล พบมากบริเวณชายฝัง่ ทะเล 2) ป่าไมไ้ มผ่ ลดั ใบเมอื งรอ้ นประกอบดว้ ย ป่าดงดบิ ป่าดบิ ช้ืน ไมม้ คี า่ ไดแ้ ก่ ไมย้ าง ไมพ้ ะยงุ ไมต้ ะเคยี น หวาย พบมากในบริเวณภาคใต้ ป่าดบิ เขา ไมม้ คี า่ ไดแ้ ก่ ไมก้ อ่ ไม้ ยม ไมย้ าง ไมจ้ ำ� ปีป่า และป่าสนเขา ไมม้ คี า่ ไดแ้ ก่ สน 2 ใบ สน 3ใบ พบมากบริเวณเทอื กเขา ในประเทศไทย เช่น ภาคเหนอื ภาคกลางซ่ึงเป็นตน้ กำ� เนดิ แหลง่ น้ำ� สำ� คญั ส่วนป่าชายเลนน้ำ� เคม็ ไมม้ คี า่ ไดแ้ ก่ ไมโ้ กงกาง ไมแ้ สมป่าพรุ อนิ ทนลิ น้ำ� และไมล้ ำ� พู พบบริเวณชายฝง่ั ทะเลของไทย

5 1.1.5 ส่วนกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ประเภทเหมอื งแร่สำ� คญั ของไทยประกอบดว้ ย กลุ่มแร่โลหะในประเทศไทย ชนิดของแร่ แหล่งผลิตที่สำ� คญั ประโยชน์ ดีบุก ตะกวั่ ภูเกต็ พงั งา ยะลา เชียงใหม่ ใชใ้ นการเคลือบโลหะ ชุบสงั กะสี กาญจนบุรีและ นครศรีธรรมราช หรืออุปกรณ์อิเลก็ โทรนิกส์ สงั กะสี เหลก็ กาญจนบุรี และเลย ใชท้ ำ� ข้วั และแผน่ เซลลแ์ บตเตอรี่ ตะกว่ั บดั กร่ี ปื น สะพานไฟ แมงกานีส เคลือบภาชนะ พลวง ตาก กาญจนบุรี เชียงใหม่ และ ทำ� สงั กะสีมุงหลงั คา แม่ฮ่องสอน เคลือบเหลก็ กระป๋ อง นครสวรรค์ เพชรบูรณ์ ใชใ้ นอุตสาหกรรมเหลก็ กลา้ และ อุทยั ธานี นครราชสีมา เลย ก่อสร้าง ประจวบคีรีขนั ธ์ นครศรีธรรมราช เลย เชียงราย เชียงใหม่ ลำ� พนู ใชใ้ นอุตสาหกรรมแหลก็ กลา้ โลหะผสม ถ่านไฟถ่าย กาญจนบุรี ตาก ลำ� ปาง แพร่ ใชผ้ สมตะกว่ั แบตเตอร่ี และสตูล ทำ� หมึกพิมพโ์ รเนียว ทองแดง ฉะเชิงเทรา และเลย ใชใ้ นอุตสาหกรรมต่างเช่นสายไฟฟ้า วทิ ยุ เคร่ืองจกั รกล ทงั สเตนหรือวลุ เฟรม กาญจนบุรี ตากและเพชรบุรี ใชผ้ สมเหลก็ กลา้ ทำ� เครื่องจกั รกล ทองคำ� พจิ ิตร และนราธิวาส ใชท้ ำ� เครื่องประดบั ใชแ้ ทนเงินตรา ทำ� เครื่องมือทาง วทิ ยาศาสตร์

6 กลุ่มแร่อโลหะในประเทศไทย ชนิดของแร่ แหล่งผลิตที่สำ� คญั ประโยชน์ ดินขาว ลำ� ปาง อุตรดิตถ์ ลพบุรี ใชใ้ นเคร่ืองป้ันดินเผา โดโลไมต์ ราชบุรี เพชรบุรี ปราจีนบุรี กระเบ้ืองเคลือบ สุขภณั ฑ์ รัตนชาติ นราธิวาส ระยอง ระนอง ยปิ ซมั นครศรีธรรมราช ชนิดของแร่ แพร่ กาญจนบุรี สุราษฏร์ ใชใ้ นการผลิตแมงกานีส ลิกไนต์ ธานี นครศรีธรรมราช และ ทำ� ฉนวน ปิ โตรเลียม ตรัง กาญจนบุรี จนั ทบุรี และ ใชเ้ ป็นเครื่องประดบั ตราด ทำ� นาฬิกา นครสวรรค์ พจิ ิตร ใชท้ ำ� ปูนซีเมนต์ สุราษฎร์ธานีและ ปูนปลาสเตอร์ ดินสอ นครศรีธรรมราช แผน่ ยปิ ซมั อดั ยาง กลุ่มแร่เช้ือเพลิงในประเทศไทย แหล่งผลิตท่ีสำ� คญั ประโยชน์ ลำ� ปาง ลำ� พนู เชียงใหม่ ผลิตพลงั งานไฟฟ้า พะเยา ตาก เพชรบุรี เลย กระบี่ เชียงใหม่ ขอนแก่น ใชใ้ นอุตสาหกรรมน้ำ� มนั ดิบ กาฬสินธุ์ อุดรธานี ก๊ า ซ ธ ร ร ม ช า ติ แ ล ะ กำ� แพงเพชร สุโขทยั ก๊าซธรรมชาติเหลว พิษณุโลก เพชรบูรณ์ และ อ่าวไทย

7 1.2 กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ข้นั ทตุ ยิ ภมู ิ (Secondary Production) เป็นการนำ� วตั ถดุ บิ ที่ผลิตไดม้ าแปรรูปเป็ นสินคา้ ส�ำเร็จรูป เช่น อุตสาหกรรมต่างๆ โดยในประเทศไทยมี การกระจายไปในทกุ ภมู ภิ าค ดงั ตอ่ ไปน้ี 1.2.1 ภาคเหนอื ส่วนใหญเ่ ป็นอตุ สาหกรรมในครวั เรือน เช่น การทอผา้ การทำ� ร่มบอ่ สร้าง การทำ� เครื่องเงิน เครื่องจกั สาน การแกะสลกั ไม้ อตุ สาหกรรมแปรรูปผกั และผลไม้ พบวา่ มนี คิ มอตุ สาหกรรมอยใู่ นจงั หวดั ลำ� พนู เป็นตน้ 1.2.2 ภาคกลางมที ้งั อตุ สาหกรรมขนาดใหญแ่ ละขนาดเลก็ โดยขนาดใหญม่ กั เป็นพวก ถลงุ แร่เหลก็ เคร่ืองใชไ้ ฟฟา้ อตุ สาหกรรมตอ่ รถยนต์ เคมภี ณั ฑ์ ปนู ซีเมนต์ ส่วนอตุ สาหกรรม ครวั เรือนจำ� พวกเครื่องจกั สาน เป็นตน้ 1.2.3 ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื เป็นอตุ สาหกรรมครวั เรือน เช่น การทอผา้ การทำ� เครื่องป้ันดนิ เผา เป็นตน้ และอตุ สาหกรรมเกษตร เช่น การทอผา้ ไหม โรงงานทอกระสอบ โรงงานแป้งมนั สำ� ปะหลงั การทำ� น้ำ� ตาลทราย เป็นตน้ ส่วนใหญม่ กั อยใู่ นจงั หวดั นครราชสีมา จงั หวดั ขอนแกน่ จงั หวดั อดุ รธานี จงั หวดั อบุ ลราชธานี เป็นตน้ 1.2.4 ภาตตะวนั ออกมนี คิ มอตุ สาหกรรมสำ� คญั เช่น นคิ มอตุ สาหกรรมมาบตาพดุ จงั หวดั ระยอง เขตอตุ สาหกรรมแหลมฉบงั จงั หวดั ชลบรุ ีถอื เป็นเขตอตุ สาหกรรมสง่ ออกสำ� คญั ของไทย อตุ สาหกรรมเช้ือเพลงิ และปิโตรเคมี และนอกจากน้ียงั มอี ตุ สาหกรรมในครวั เรือนท่ี สำ� คญั เช่น การทำ� ครก และโมห่ ินในจงั หวดั ชลบรุ ี การทำ� เส่ือในจงั หวดั จนั ทบรุ ี เป็นตน้ 1.2.5 ภาคตะวนั ตกเป็นอตุ สาหกรรมครวั เรือน เช่น การทำ� โอง่ การทำ� เคร่ืองจกั รสาน ไมไ้ ผใ่ นจงั หวดั ราชบรุ ี อตุ สาหกรรมเกษตร เช่น การทำ� น้ำ� ตาลทราย หรืออตุ สาหกรรมอาหาร ตา่ งๆ และนอกจากน้ยี งั พบการทำ� อตุ สาหกรรมอญั มณีทสี่ ำ� คญั ของประเทศอกี ดว้ ย 1.2.6 ภาคใตเ้ ป็นอตุ สาหกรรมพน้ื เมอื ง จำ� พวก เครื่องจกั สานทำ� ดว้ ยหวาย ยา่ นลิเภา จงั หวดั นราธวิ าส การทำ� เครื่องถมในจงั หวดั นครศรีธรรมราช การทอผา้ เกาะยอ ในจงั หวดั สงขลา 1.3 กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ข้นั ตตยิ ภมู ิ (Tertiary Production) เป็นการผลติ บริการ เช่น การขนสง่ การประกนั ภยั การทอ่ งเทย่ี ว การรกั ษาพยาบาล โดยอาชีพการคา้ และบริการประกอบ ดว้ ยการคา้ ภายในและระหวา่ งประเทศ เป็นธรุ กจิ การซ้ือขายแลกเปลย่ี นสินคา้ ทไ่ี ดจ้ ากผลติ ผล ทางการเกษตร และอตุ สาหกรรมตา่ งๆ โดยปัจจยั ทางภมู ิศาสตร์ทำ� ใหเ้ กิดการขยายตวั ทาง เศรษฐกจิ โดยธรุ กจิ การคา้ ภายในประเทศมกั เกยี่ วขอ้ งกบั การดำ� เนนิ ชีวติ เช่น การคา้ เพอ่ื อปุ โภค และบรโิ ภค โดยสินคา้ ทม่ี มี ลู คา่ สูงมกั อยใู่ นเมอื งหลวง คอื กรุงเทพมหานคร มลี กั ษณะเป็น เอกนครทมี่ สี ่วนการคา้ ระหวา่ งประเทศมกั เป็นธรุ กจิ การเงนิ และการทอ่ งเทย่ี ว ประเทศไทยมี การส่งออกธุรกิจการท่องเที่ยวที่มีขนาดใหญ่ โดยมีเมืองส�ำคญั ดา้ นการท่องเที่ยว เช่น กรุงเทพมหานคร จงั หวดั เชียงใหม่ จงั หวดั ภเู กต็ และจงั หวดั ชลบรุ ี เป็นตน้

8 แผนทเี่ ศรษฐกจิ ไทย ภาพประกอบท่ี 1 : แผนทเ่ี ศรษฐกจิ ไทย (วกิ พิ เี ดยี ,2557)

9 2. ภมู ศิ าสตร์วฒั นธรรม หมายถงึ วชิ าภมู ศิ าสตรแ์ ขนงหน่งึ ทศ่ี กึ ษาหนกั ทางดา้ นสงั คม และวฒั นธรรมของมนษุ ย์ ตรงกนั ขา้ มกบั ภมู ศิ าสตรก์ ายภาพทศี่ กึ ษาหนกั ทางดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม ทางธรรมชาติ ภมู ศิ าสตรว์ ฒั นธรรมน้ี ศกึ ษาเกี่ยวกบั แบบรูปการดำ� เนินชีวติ ของมนษุ ยใ์ นถน่ิ ตา่ งๆ ของโลก การดดั แปลงตนเองใหเ้ ขา้ กบั สภาพแวดลอ้ ม ระดบั ความกา้ วหนา้ ทางวทิ ยาการ การใช้ที่ดินแบบต่างๆ ลกั ษณะความแตกต่างทางสงั คม และทางการปกครอง เป็ นตน้ (มาตรินี รักษต์ านนทช์ ยั และคณะ , 2558, น.43-44 ) โดยลกั ษณะทางสงั คมและวฒั นธรรมของไทย สามารถจำ� แนกไดด้ งั น้ี 2.1 สภาพสงั คมและวฒั นธรรมภาคเหนอื เป็นวฒั นธรรมแบบคนเมอื ง และมสี ำ� เนยี ง ทอ้ งถน่ิ ทเี่ ป็นเอกลกั ษณเ์ รียกวา่ ภาษาเมอื งอนั สืบทอดมาจากบรรพบรุ ุษทเ่ี ป็นชาวลา้ นนา โดย ภาคเหนอื มคี วามหลากหลายทางชาตพิ นั ธุ์ เช่น กระเหรี่ยง ลซี อ มง้ อาขา่ มลาบรี (ผตี องเหลอื ง) ซ่ึงมลี กั ษณะเฉพาะเป็นของตนเอง โดยมปี ระเพณีทเี่ ป็นเอกลกั ษณ์ เช่นประเพณีต๋านก๋วยสลาก ประเพณียเี่ ป็ง เป็นตน้ ภาพประกอบที่ 2 : ตวั อยา่ งประเพณีภาคเหนือคือ ประเพณียเี่ ป็งและประเพณีต๋านก๋วยสลาก (สุกญั ญา ไชยมงคล, 2559)

10 2.2 สภาพสงั คมและวฒั นธรรมภาคกลาง ภาคตะวนั ออกและภาคตะวนั ตก มลี กั ษณะ ทางวฒั นธรรมทค่ี ลา้ ยคลงึ กนั มากเน่ืองจากมภี มู ปิ ระเทศทตี่ อ่ เน่ืองกนั ทำ� ใหว้ ฒั นธรรมจงึ เป็น เอกภาพคอ่ นขา้ งมากโดยมลี กั ษณะเดน่ สำ� คญั คอื มกี ารผสมผสานเช้ือชาตดิ งั เดมิ กบั เช้ือชาตอิ นื่ จำ� นวนมาก เช่น ชาวจนี ชาวมอญ ลาวและเขมร เป็นตน้ โดยวถิ ชี ีวติ มกั อยใุ่ กลแ้ มน่ ้ำ� ลำ� คลอง มปี ระเพณีสำ� คญั เช่น การอมุ้ พระดำ� น้ำ� ประเพณีวงิ่ ควาย ประเพณโี ยนบวั และวฒั นธรรมหลกั ของชาตติ า่ งๆ เช่น ประเพณีสงกรานต์ เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 3 : ตวั อยา่ งประเพณีอุม้ พระดำ� น้ำ� และประเพณีวง่ิ ควาย (สุกญั ญา ไชยมงคล, 2559) 2.3 สภาพสงั คมและวฒั นธรรมภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ มลี กั ษณะการพดู ที่เป็น เอกลกั ษณท์ อ้ งถ่ินอีสาน มีนิสยั สนุกสนาน อดทน มีความหลากหลายทางชาติพนั ธุ์ เช่น ชาวลาว ชาวภไู ทย ไทยดำ� เขมร และญวณ มเี อกลกั ษณเ์ ฉพาะตวั โดยวฒั นธรรมประเพณีสำ� คญั มกั เกย่ี วขอ้ งกบั น้ำ� เช่น ประเพณีบญุ บ้งั ไฟ ประเพณไี หลเรือไฟ เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 4 : ตวั อยา่ งประเพณีบุญบ้งั ไฟและประเพณีไหลเรือไฟ (สุกญั ญา ไชยมงคล, 2559)

11 2.4 สภาพสงั คมและวฒั นธรรมภาคใต้มกั เป็นคนพน้ื ถน่ิ ดง่ั เดมิ เช่นซาไก และนอกจาก น้ยี งั มคี นไทยเช้อื สายจนี และมลายูภาษาทใ่ี ชม้ กั มเี อกลกั ษณเ์ ฉพาะตวั โดยเฉพาะบริเวณ 3 จงั หวดั ชายแดนภาคใตท้ มี่ กี ารใชภ้ าษายาวซี ่งึ เป็นภาษาพดู แบบมลายูโดยประเพณสี ำ� คญั เช่น หนงั ตะลงุ ชกั พระ ฮารีรายอ ซ่ึงจดั ในช่วงการถอื ศีลอดของชาวมสุ ลมิ เป็นตน้ (กนก จนั ทราและคณะ, 2559, น.245-246 ) ภาพประกอบท่ี 5 : ตวั อยา่ งประเพณีชกั พระและประเพณีห่มผา้ ข้ึนธาตุ (สุกญั ญา ไชยมงคล, 2559)

12 วฒั นธรรมในภมู ภิ าคต่างๆ ของประเทศไทย ภาค ภาษา การแต่งกาย อาหาร ศลิ ปการแสดง ประเพณี เหนอื คำ� เมอื ง หญงิ นงุ่ ซ่ิน น้ำ� พริกออ่ ง ฟอ้ นเลบ็ การทำ� บญุ ทอดผา้ ป่า ฟอ้ นเง้ยี ว แถว กรอมเทา้ ลาย ทำ� บญุ ต๋านก๋วยสลาก ขวางเรียกวา่ จก ชายใส่เส้ือ ประเพณีปอยหลวง คอกลมเรียกวา่ งานสมโภชพระพทุ ธ มอ่ ฮอ่ ม ชินราช ประเพณีบชู าเสาอนิ ชายนงุ่ กางเกง ทขลิ ขากวา้ งคลา้ ย ประเพณีปอยสางลอง กางเกงจนี และ มกี ารทอผา้ ไหม ประเพณีบญุ คณู ลาน ตนี จก ประเพณีบญุ บ้งั ไฟ ประเพณีผตี าโขน ต ะ วัน อ อ ก พดู ภาษา หญงิ นงุ่ ผา้ ซิ่น สม้ ตำ� ปลารา้ หมอลำ� เซิ้ง ประเพณีบญุ พะเหวด เฉียงเหนอื อสี าน ตนี ซิ่นเป็นลาย ลาบกอ้ ยพลา่ นอกจากน้ยี งั มี ประเพณไี หลเรือไฟ ขดิ เคร่ืองดนตรี ประเพณีแห่ปราสาท ประกอบการละ ผ้งึ ชายหนมุ่ เลน่ เช่น แคน กางเกงขายาว โปงลาง โหวด เหนอื เขา่ หรือ เสมอเขา่ เส้ือคอกลม เส้ือผา้ จากผา้ มดั หมแ่ี ละผา้ แพรวา

13 ภาค ภาษา การแต่งกาย อาหาร ศลิ ปการแสดง ประเพณี กลาง ภาษา หญงิ นงุ่ กางเกง ขา้ ราดแดง รำ� กลองยาว ประเพณีรบั โยนบวั ตะวนั ออก กลาง หรือกระโปรง ตะวนั ตก ชายนงุ่ กางเกง น้ำ� พริกปลาทู รำ� วงมาตรฐาน ประเพณีตกั บาตรเทโว ใต้ ขาส้นั หรือขา ตม้ ยำ� กงุ้ ลำ� ตดั ประเพณีวงิ่ ควาย ยาว อแี ซว ประเพณีทำ� บญุ ตกั บาตรดอกไม้ ภาษาใต้ หญงิ นงุ่ ผา้ บา แกงสม้ มโนราห์ ประเพณีชกั พระ และ แตะ๊ สวมเส้ือ แกงไตปลา หนงั ตะลงุ ประเพณีสารทเดอื น ภาษา ลายดอกหรือผา้ รองเงง็ สิบ มาลายู ลกู ไม้ ชายนงุ่ ลเิ กฮลู ู ประเพณีกนิ เจ ประเพณีห่มธาตุ โสร่งเส้ือผา้ ทำ� จากฝา้ ย วฒั นธรรมมกี ารเปลยี่ นแปลงเสมอ ท้งั น้ีเพราะมนุษยม์ คี วามตอ้ งการไมส่ ิ้นสุดอกี ท้งั สงั คมทม่ี กี ารเขา้ ถงึ ขอ้ มลู ขา่ วสารและโลกาภวิ ฒั นส์ ง่ ผลใหเ้ กดิ การเปลยี่ นแปลงทางวฒั นธรรม โดยมสี าเหตดุ งั ตอ่ ไปน้ี (กนก จนั ทราแและคณะ , 2559, น. 224-225) 1. การเปลยี่ นแปลงสิ่งแวดลอ้ มทางสงั คม เกิดจากการเปลยี่ นแปลงจำ� นวนประชากร ภายในสงั คมทำ� ใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงทางสงั คมมากมายเช่น การประกอบอาชีพ กจิ กรรมทาง เศรษฐกจิ หรือความขดั แยง้ ในสงั คม 2. การเปลย่ี นแปลงทางธรรมชาติ เป็นการเปลยี่ นแปลงเนอื่ งจากการกระทำ� ของมนษุ ย์ เช่น การเส่ือมคณุ ภาพของดนิ ภาวะโลกรอ้ น ประการงั ฟอกขาว 3. การเปลย่ี นแปลงในความตอ้ งการของมนษุ ย์ เนอื่ งจากความตอ้ งการไมส่ ิ้นสุด จนนำ� ไปสู่การสรา้ งนวตั กรรมใหมๆ่ ข้นึ มา 4. ความเจริญกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยี โดยเฉพาะการคมนาคมขนส่งและการส่ือสาร โทรคมนาคม ขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ งๆอยา่ งไรพ้ รมแดน 5. การขยายตวั ทางเศรษฐกิจ การเปลยี่ นแปลงจากการขยายตวั ทางเศรษฐกิจทำ� ใหว้ ถิ ี ชีวติ เปลยี่ นไป การปรบั ตวั เขา้ กบั สิ่งแวดลอ้ ม วถิ คี นเมอื ง บรรษทั ขา้ มชาติ

14 แบบฝึกหดั ที่ 12.1 ชื่อ-สกลุ ....................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนทำ� เคร่ืองหมาย / หนา้ ขอ้ ท่ีถูกตอ้ งและ X หนา้ ขอ้ ท่ีผดิ ( 10 คะแนน ) ..............1. ปอแกว้ เหมาะกบั การปลกู บริเวณทนี่ ้ำ� ไมท่ ว่ มขงั ..............2. การทำ� บุญทอดผา้ ป่ าแถว,ประเพณีปอยหลวง,ประเพณีบชู าเสาอนิ ทขลิ และ ประเพณีปอยสางลองเป็ นประเพณีของภาคเหนอื ................3. ภาคเหนือมีท้งั อุตสาหกรรมขนาดใหญ่และขนาดเลก็ โดยขนาดใหญ่มกั เป็น พวก ถลุงแร่เหลก็ เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า เป็นตน้ ................4. กาแฟเป็นพชื ทปี่ ลกู ไดด้ บี ริเวณดนิ ทรายไมอ่ มุ้ น้ำ� .............5. ชายหนมุ่ กางเกงขายาวเหนอื เขา่ หรือเสมอเขา่ เส้ือคอกลมเส้ือผา้ จากผา้ มดั หมแ่ี ละ ผา้ แพรวาเป็นเอกลกั ษณ์ของคนในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ............6. ภาคตะวนั ตกเป็นอตุ สาหกรรมครวั เรือน เช่น การทำ� โอง่ การทำ� เคร่ืองจกั รสาน ไมไ้ ผใ่ นจงั หวดั ราชบรุ ี อตุ สาหกรรมเกษตร ................7. กระเหรี่ยง ลซี อ มง้ อาขา่ มลาบรี (ผตี องเหลอื ง) เป็นชาตพิ นั ธุพ์ พ่ี บมากบริเวณ ภาคตะวนั ออก ...............8. ทองแดง เป็นสินแร่ที่พบในจงั หวดั ฉะเชิงเทรา และจงั หวดั เลย ...............9. ปาลม์ น้ำ� มนั พบมากในภาคใต้ ................10. ไมส้ กั เป็นไมเ้ ศรษฐกจิ สำ� คญั ชนดิ ไมผ่ ลดั ใบ

15 แบบฝึกหดั ท่ี 12.2 ช่ือ-สกลุ ....................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนบอกกิจกรรมทางเศรษฐกิจ สงั คมและวฒั นธรรมดงั ต่อไปน้ี อยใู่ น ภาคใดของประเทศไทย (10 คะแนน) ของดขี องเด่น ภาค 1. การเล้ยี งโคเน้อื มากทสี่ ุดในประเทศไทย 2. ขา้ วสงั ขห์ ยด 3. มะขามหวาน 4. ประเพณีบวชป่า 5. ยา่ นลเิ ภา 6. ประเพณไี หลเรือไฟ 7. ปอแกว้ 8. ประเพณโี ยนบวั 9. เอกนคร 10. ภาษายาวี

16 แบบฝึกหดั ที่ 12.3 ช่ือ-สกลุ ....................................................................ช้นั ................เลขที่................. คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนพจิ ารณาภาพและตอบคำ� ถามดงั ต่อไปน้ี ( 5 คะแนน ) ภาพท่ี 6 : ประเพณีพ้ืนถิ่น. (สุกญั ญา ไชยมงคล, 2559) จากภาพเป็นประเพณีของภาคใดและปัจจยั ทางภูมิศาสตร์ใดท่ีส่งผลใหเ้ กิดประเพณีดงั ภาพ ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................

17 แบบทดสอบหลงั เรียน เร่ือง ภมู สิ งั คมไทย รายวชิ า สงั คมศกึ ษาฯ ส 32101 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 5 จำ� นวน 10 ขอ้ 10 คะแนน คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งที่สุดเพยี งคำ� ตอบเดียวโดยทำ� เคร่ืองหมาย กากบาท (X) ลงในกระดาษคำ� ตอบ 1. ภูมิศาสตร์เศรษฐกิจของไทยสนใจในเรื่องใด 1. อตั ลกั ษณ์และการดำ� เนินชีวติ 2. ความเชื่อและวถิ ึทางสงั คม 3. การผลิตและการบริโภค 4. โครงสร้างทางอำ� นาจและการเมือง 2. ภาคใตม้ ีความโดดเด่นในการผลิตข้นั ปฐมภูมิดา้ นใด 1. การท่องเท่ียว 2. ปาลม์ น้ำ� มนั และยางพารา 3. อุตสาหกรรม 4. การทำ� นาข้นั บนั ได 3. ภาคเหนือมีความโดดเด่นในการผลิตข้นั ตติยภูมิในเรื่องใด 1. การท่องเที่ยว 2. ปาลม์ น้ำ� มนั และยางพารา 3. อุตสาหกรรม 4. การทำ� นาข้นั บนั ได 4. ภูมิศาสตร์วฒั นธรรมสนใจในเร่ืองใด 1. อตั ลกั ษณ์และการดำ� เนินชีวติ 2. ความเชื่อและวถิ ีทางสงั คม 3. การผลิตและการบริโภค 4. โครงสร้างทางอำ� นาจและการเมือง 5. ขอ้ ใดคือลกั ษณะของการผลิตในข้นั ปฐมภูมิ 1. การเกบ็ ของป่ า จบั ปลา และ ล่าสตั ว์ 2. การนำ� ผลผลิตจากธรรมชาติมาแปรรูป 3. กิจกรรมทางเศรษฐกิจท่ีใหบ้ ริการลูกคา้ 4. การผลิตโดยใชเ้ ครื่องจกั รแทนการใชแ้ รงงานคน 6. วฒั นธรรมการเล้ียงสตั วพ์ บมากที่สุดในภูมิภาคใดของไทย 1. ภาคเหนือ 2. ภาคกลาง 3. ภาคตะวนั ตก 4. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 7. ลกั ษณะภูมิประเทศของภาคตะวนั ตกคลา้ ยคลึงกบั ภาคใดของไทยมากท่ีสุด 1. ภาคเหนือ 2. ภาคใต ้ 3. ภาคตะวนั ออก 4. ภาคกลาง

18 8. ประชากรผวิ ดำ� ผมหยกิ มกั อยอู่ าศยั โดยการหาปลาเป็นอาหาร พบในภมู ิภาคใดของไทย 1. ภาคเหนือ 2. ภาคกลาง 3. ภาคตะวนั ออก 4. ภาคใต้ 9. เพราะเหตใุ ดภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือเป็นภมู ิภาคที่มีฝนตกชุกแตย่ งั ประสบปัญหาความ แหง้ แลง้ 1. เพราะมีแนวเทือกเขาก้นั ในแนวเหนือใต ้ 2. เพราะดินมีลกั ษณะเป็นดินทรายไม่อุม้ น้ำ� 3. เพราะมีลกั ษณะเป็นดินเปร้ียวไม่เหมาะแก่การเพาะปลูก 4. เพราะพ้นื ท่ีส่วนใหญ่เป็นเนินเขาสูงไม่เหมาะแก่การอยอู่ าศยั 10.ประเพณีในภาคกลางภาคตะวนั ออกและภาคตะวนั ตกจึงมลี กั ษณะวฒั นธรรมคลา้ ยคลงึ กนั 1. เพราะมีแนวเทือกเขาลอ้ มรอบทำ� ใหว้ ฒั นธรรมไม่แพร่กระจาย 2. เพราะเป็นพ้ืนท่ีราบยาวต่อเน่ืองทำ� ใหว้ ฒั นธรรมเคลื่อนที่ไดง้ ่าย 3. เพราะมีฐานะเป็นประเทศราชในสมยั โบราณจึงมกั ไดร้ ับอิทธิพลจากประเทศ เจา้ ประเทศราช 4. เพราะพ้ืนที่โดยส่วนใหญ่มีการคมนาคมสะดวกทำ� ใหไ้ ดร้ ับอิทธิพลทางสงั คม และวฒั นธรรมจากศูนยก์ ลางไดง้ ่าย

19 เลก่มรทะด่ี 1า2ษเครื่อำ� ตงอภบูมหสิ ลังงัคเมรียไทนย ช่ือ-สกลุ ....................................................................ช้นั ................เลขที่................. คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบที่ถูกตอ้ งที่สุดเพยี งคำ� ตอบเดียว โดยทำ� เคร่ืองหมาย กากบาท X ลงในช่องวา่ งท่ีถูกตอ้ ง ขอ้ ท่ี 1 2 3 4 คะแนนเตม็ ........................... คะแนนทไ่ี ด ้ ........................... 1 ผลการประเมนิ ........... ดมี าก 2 ........... ดี 3 ........... พอใช้ 4 ........... ควรปรบั ปรุง 5 ลงช่ือ.................................ผปู้ ระเมนิ (.............................................................) 6 7 8 9 10 สรุปคะแนน เกณฑก์ ารประเมิน คะแนนระหวา่ ง 8- 10 ระดบั เกณฑด์ มี าก คะแนนระหวา่ ง 6-7 ระดบั เกณฑด์ ี คะแนนระหวา่ ง 4-5 ระดบั เกณฑพ์ อใช้ คะแนนระหวา่ ง 0-3 ระดบั เกณฑค์ วรปรบั ปรุง

20 แบบบนั ทกึ คะแนน ช่ือ-สกลุ ....................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. แบบทดสอบ/แบบฝกึ หัด คะแนนเตม็ คะแนนทีไ่ ด้ หมายเหตุ แบบทดสอบก่อนเรยี น 10 10 แบบฝกึ หัดท่ี 12.1 10 แบบฝกึ หดั ท่ี 12.2 5 แบบฝึกหัดท่ี 12.3 25 รวมแบบฝกึ หัด 10 แบบทดสอบหลงั เรียน 35 รวมแบบฝกึ หัด + แบบทดสอบหลัง เรยี น ลงช่ือ.............................................................ผ้ลู งคะแนน เกณฑ์การประเมนิ 31-35 อยใู่ นระดบั ดมี าก คะแนนระหวา่ ง 26-30 อยใู่ นระดบั ดี คะแนนระหวา่ ง 21-25 อยใู่ นระดบั ปานกลาง คะแนนระหวา่ ง 16-20 อยใู่ นระดบั พอใช้ คะแนนระหวา่ ง 0 -15 อยใู่ นระดบั ควรปรบั ปรุง คะแนนระหวา่ ง

21

22 ภาคผนวก

23 ประกอบดว้ ย เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 12.1 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 12.2 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 12.3 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

24 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เล่มที่ 6 เร่ือง ภูมิสงั คมไทย ขอ้ ท่ี 1 2 3 4 1X 2X 3X 4X 5X 6X X 7X 8 9X 10 X สรุปคะแนน

25 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 12.1 คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนทำ� เคร่ืองหมาย / หนา้ ขอ้ ที่ถูกตอ้ งและ X หนา้ ขอ้ ที่ผดิ ( 10 คะแนน ) .......X.......1. ปอแกว้ เหมาะกบั การปลกู บริเวณทน่ี ้ำ� ไมท่ ว่ มขงั ......./.......2. การทำ� บุญทอดผา้ ป่ าแถว,ประเพณีปอยหลวง,ประเพณีบชู าเสาอนิ ทขลิ และ ประเพณีปอยสางลองเป็ นประเพณีของภาคเหนอื ........X........3. ภาคเหนือมีท้งั อุตสาหกรรมขนาดใหญ่และขนาดเลก็ โดยขนาดใหญ่มกั เป็นพวก ถลุงแร่เหลก็ เครื่องใชไ้ ฟฟ้า เป็นตน้ .......X.........4. กาแฟเป็นพชื ทป่ี ลกู ไดด้ บี ริเวณดนิ ทรายไมอ่ มุ้ น้ำ� ....../.......5. ชายหนมุ่ กางเกงขายาวเหนอื เขา่ หรือเสมอเขา่ เส้ือคอกลมเส้ือผา้ จากผา้ มดั หม่ี และผา้ แพรวาเป็นเอกลกั ษณ์ของคนในภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ....../......6. ภาคตะวนั ตกเป็นอตุ สาหกรรมครวั เรือน เช่น การทำ� โอง่ การทำ� เครื่องจกั รสาน ไมไ้ ผใ่ นจงั หวดั ราชบรุ ี อตุ สาหกรรมเกษตร ........X........7. กระเหรี่ยง ลซี อ มง้ อาขา่ มลาบรี (ผตี องเหลอื ง) เป็นชาตพิ นั ธุพ์ พ่ี บมาก บริเวณภาคตะวนั ออก ......./........8. ทองแดง เป็นสินแร่ที่พบในจงั หวดั ฉะเชิงเทรา และจงั หวดั เลย ....../........9. ปาลม์ น้ำ� มนั พบมากในภาคใต้ ........X........10. ไมส้ กั เป็นไมเ้ ศรษฐกจิ สำ� คญั ชนดิ ไมผ่ ลดั ใบ

26 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 12.2 1. ตอบ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 2. ตอบ ภาคใต้ 3. ตอบ ภาคกลาง 4. ตอบ ภาคเหนอื 5. ตอบ ภาคใต้ 6. ตอบ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 7. ตอบ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 8. ตอบ ภาคกลาง 9. ตอบ ภาคกลาง 10. ตอบ ภาคใต้ เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 12.3 ประเพณีแห่นางแมว ความเช่ือเก่ียวกบั ประเพณีแห่นางแมวน้นั คนไทยมีความเช่ือ วา่ ฝนตกลงมาเพราะเทวดา เมื่อฝนไม่ตกจึงตอ้ งทำ� พธิ ีขอฝนกบั เทวดา แต่บางความเช่ือกลา่ ว ว่าเมื่อแผน่ ดินแห้งแลง้ ส่ิงแวดลอ้ มเป็ นพิษ มีควนั และละอองเขม่าควนั จะตอ้ งขอน้ำ� จาก เทวดามาช่วยลา้ งเพราะน้ำ� ฝนเป็นน้ำ� ของเทวดา

27 เฉลยคำ� ตอบหลงั เรียน เล่มท่ี 12 เร่ือง ภูมิสงั คมไทย ขอ้ ที่ 1 2 3 4 1X 2X 3X 4X 5X 6 X 7X X 8 9X 10 X สรุปคะแนน

28 บรรณานกุ รม กนก จนั ทราและคณะ. (2559). สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 1. (พิมพค์ ร้ังที่ 1). กรุงเทพฯ: ไซเบอร์พรินกรุ๊ป. กนก จนั ทราและคณะ. (2559). สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปี ที่ 5. (พมิ พค์ ร้ังท่ี 1). กรุงเทพฯ: ไซเบอร์พรินกรุ๊ป. มาตรินี รักษต์ านนทช์ ยั และคณะ. (2558). ภมู ิศาสตร์มนุษย์. (พิมพค์ ร้ังท่ี 1). กรุงเทพฯ: . ด่านสุธาการพิมพ.์ แหล่งทม่ี าของภาพ วกิ พิ เี ดยี . (2557). แผนทเี่ ศรษฐกจิ ไทย. [รูปภาพ]. สืบคน้ 28 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก https:// th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0 %B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8 %A2 สุกญั ญา ไชยมงคล. (2559). ตวั อย่างประเพณีชักพระและประเพณีห่มผ้าขนึ้ ธาต.ุ [รูปภาพ]. สืบคน้ 28 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก https://50510ubonrat.wordpress.com/ สุกญั ญา ไชยมงคล. (2559). ตวั อย่างประเพณีบญุ บง้ั ไฟและประเพณไี หลเรือไฟ. [รูปภาพ]. สืบคน้ 28 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก https://50510ubonrat.wordpress.com/ สุกญั ญา ไชยมงคล. (2559). ตวั อย่างประเพณีภาคเหนือคือ ประเพณีย่ีเป็งและประเพณี ต๋านก๋วย. [รูปภาพ]. สืบคน้ 28 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก https://50510ubonrat.wordpress. com/ สุกญั ญา ไชยมงคล. (2559). ตวั อย่างประเพณีอ้มุ พระดำ� นำ้� และประเพณีวิ่งควาย. [รูปภาพ]. สืบคน้ 28 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก https://50510ubonrat.wordpress.com/ สุกญั ญา ไชยมงคล. (2559), ประเพณีพนื้ ถนิ่ . [รูปภาพ]. สืบคน้ 28 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก https://50510ubonrat.wordpress.com/ Bangkok attration. (n.d.). Cover. [Image]. 28 February 2016, Retrieved from https:// bangkokattractions.com/chiang-mai-to-bangkok-flight-train-bus/

29 ประวตั ผิ ้จู ดั ทำ� ช่ือ- สกลุ นายพภิ พภทั ร์ มดั ฉิมา วนั เดอื น ปีเกดิ 3 สิงหาคม 2530 ทต่ี ้งั ปัจจบุ นั 230 ถนนพหลโยธิน ตำ� บลหวั เวยี ง อำ� เภอเมอื งจงั หวดั ลำ� ปาง ประวตั กิ ารศกึ ษา ศกึ ษาศาสตรบณั ฑติ (สงั คมศกึ ษา) ปี 2554 มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ ศกึ ษาศาสตรมหาบณั ฑติ (การศกึ ษา) ปี 2560 มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ สถานทท่ี ำ� งาน โรงเรียนบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั ลำ� ปาง ประวตั กิ ารทำ� งาน 2554-2560 ครู โรงเรียนบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั