อุทกภาคกับสิ่งแวดล้อม

ก คำ� นำ� เอกสารประกอบการเรียนที่ท่านกำ� ลงั ศึกษาอยนู่ ้ีเป็นเล่มท่ี 8 เรื่อง อุทกภาคกบั ส่ิงแวดลอ้ ม ส�ำหรับนักเรียนโรงเรียนบุญวาทยว์ ิทยาลยั อำ� เภอเมือง จงั หวดั ลำ� ปาง โดยมีเป้าหมายเพอ่ื ใหน้ กั เรียนไดเ้ รียนรู้ลกั ษณะทางอทุ กภาคและส่ิงแวดลอ้ มท่ีเกิดข้ึนอนั ส่งผลต่อการดำ� เนินชีวติ ของมนุษย์ และผลกระทบของมนุษย์ โดยผจู้ ดั ทำ� หวงั วา่ จะช่วยพฒั นาการเรียนรู้ของนกั เรียนใหม้ ีประสิทธิภาพสอดคลอ้ ง กับหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พ.ศ. 2551 และหลกั สูตรภูมิศาสตร์ โอลิมปิ กของ มูลนิธิส่งเสริมโอลิมปิ กวิชาการ และพฒั นามาตรฐานวิทยาศาสตร์ศึกษา ในพระอุปถมั ภส์ มเด็จพระเจา้ พ่ีนางเธอ เจา้ ฟ้ากลั ยาณิวฒั นา กรมหลวงนราธิวาสราช นครินทร์ ช่วยส่งเสริมการเรียนการสอนของครูใหส้ มั ฤทธ์ิผลมากยงิ่ ข้นึ สอดคลอ้ ง กบั ปรัชญาการเรียนรู้ที่ใหน้ กั เรียนสามารถเรียนรู้ไดต้ ลอดชีวิต และเพ่ิมประสิทธิภาพ ของนกั เรียนใหม้ ีศกั ยภาพในระดบั ชาติและระดบั นานาชาติสืบไป นายพิภพภทั ร์ มดั ฉิมา ตำ� แหน่งครู วทิ ยฐานะ ชำ� นาญการ โรงเรียนบุญวาทยว์ ทิ ยาลยั อำ� เภอเมือง จงั หวดั ลำ� ปาง

ข สารบญั เร่ือง หนา้ คำ� นำ� ก สารบญั ข สารบญั รูปภาพ ค คำ� แนะนำ� สำ� หรบั ครู ง คำ� แนะนำ� สำ� หรบั นกั เรียน จ โครงสรา้ งของเอกสารประกอบการเรียน ฉ คำ� ช้ีแจงการใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ช แผนผงั แสดงข้นั ตอนการเรียนโดยใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ซ แบบทดสอบกอ่ นเรียน ณ ปรากฎการณท์ างอทุ กภาคกบั สิ่งแวดลอ้ ม 1 1. ปรากฎการณ์ เอลนโี ญ - ลานญี า 2 2. ภยั แลง้ 8 3. แพขยะ 13 แบบฝึกหดั ท่ี 8.1 17 แบบฝึกหดั ท่ี 8.2 18 แบบฝึกหดั ท่ี 8.3 19 แบบทดสอบหลงั เรียน 20 แบบบนั ทกึ คะแนน 23 ภาคผนวก 24 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน 26 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 8.1 27 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 8.2 28 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 8.3 29 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 29 บรรณานกุ รม 30 ประวตั ผิ เู้ขยี น 32

ค สารบญั ภาพ หนา้ เรื่อง 3 ภาพท่ี 1 เอลนโี ญ 5 ภาพท่ี 2 ลานญี า 7 ภาพที่ 3 ดชั นีแสดงความแปรปรวนในซีกโลกใตร้ ะหวา่ งเกาะตาฮติ กิ บั เมอื งดารว์ นิ 9 ภาพท่ี 4 สภาวะขาดแคลนน้ำ� 10 ภาพท่ี 5 สภาวะขาดแคลนน้ำ� ในทะเลอารลั 11 ภาพที่ 6 เขอื่ นลำ� น้ำ� โขง 12 ภาพที่ 7 การเพาะปลกู ในทะเลทราย 12 ภาพที่ 8 ทอ่ สง่ น้ำ� ในทะเลทราย 13 ภาพท่ี 9 ปัญหาแพขญะในมหาสมทุ ร 14 ภาพท่ี 10 ปัญหาการแพร่กระจายของแพลนตอน 15 ภาพท่ี 11 ปัญหาแพขยะในมหาสมทุ ร 16 ภาพท่ี 12 ภาพผลกระทบจากแพขยะตอ่ ส่ิงมชี ีวติ 18 ภาพท่ี 13 ผลกระทบ 19 ภาพท่ี 14 ปัญหาแพขยะในมหาสมทุ ร

ง คำ� แนะนำ� ส�ำหรับครู การใชเ้ อกสารประกอบการเรียน เร่ือง บา้ นของฉนั โลกของเรา รายวชิ าสงั คมศึกษา สำ� หรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 5 เอกสารประกอบการเรียนที่ 8 เรื่อง ปราการณ์ทาง อุทกภาค ใชป้ ระกอบแผนจดั การเรียนรู้ที่ 8 จำ� นวน 1 ชวั่ โมง มีจุดมุ่งหมายเพื่อใหก้ ารดำ� เนินกิจกรรมการเรียนไดบ้ รรลุตามมาตรฐาน ตวั ช้ีวดั และจุดมุ่งหมายของการเรียนและมีประสิทธิภาพโดยใชเ้ อกสารประกอบการเรียน เพอื่ ให้ นกั เรียนไดศ้ ึกษาและทำ� กิจกรรม เพอ่ื ตรวจสอบความกา้ วหนา้ ของนกั เรียนโดยผสู้ อนควร เตรียมความพร้อมและปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ดงั ต่อไปน้ี 1. ศึกษารายละเอียดเกี่ยวกบั แผนจดั การเรียนรู้ เน้ือหาที่สอน เอกสารประกอบการ เรียน และคำ� ช้ีแจงต่างๆใหเ้ ขา้ ใจก่อนดำ� เนินกิจกรรมการเรียนรู้ 2. เตรียมเอกสารประกอบการเรียนใหพ้ ร้อมและครบจำ� นวนนกั เรียนในช้นั เรียน 3. ก่อนจดั กิจกรรมการเรียนรู้ครูควรช้ีแจงให้นกั เรียนเขา้ ใจบทบาทของตนเอง แนะนำ� ข้นั ตอนการใชเ้ อกสารประกอบการเรียนแนวปฏิบตั ิในระหวา่ งการดำ� เนินกิจกรรม การเรียนรู้แลว้ จึงใหท้ ำ� แบบทดสอบก่อนเรียน 4. ขณะที่นกั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนครูคอยใหค้ วามช่วยเหลือแนะนำ� กระตุน้ ให้ศึกษาเอกสารประกอบการเรียนอย่างกระตือรือร้นและตอบขอ้ สงสัยต่าง ๆ ระหวา่ งเรียนพร้อมท้งั สงั เกต และประเมินพฤติกรรมการเรียนรู้ของนกั เรียน 5. เมื่อนกั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนครบถว้ นใหน้ กั เรียนทำ� แบบทดสอบ หลงั เรียนแลว้ นำ� ผลการทดสอบกอ่ นเรียนและหลงั เรียนแจง้ ใหน้ กั เรียนทราบความกา้ วหนา้ ทางการเรียน พร้อมท้งั เฉลยและอธิบายสรุปความรู้ 6. การวดั และประเมินผลประเมินจากแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน สงั เกต พฤติกรรมการเรียนรู้ และประเมินผลการทำ� แบบฝึกหดั 7. เมื่อสิ้นสุดการปฏิบตั ิกิจกรรมการเรียนรู้ผูส้ อนให้ผูเ้ รียนร่วมตรวจสอบ เก็บ เอกสารประกอบการเรียนใหเ้ รียบร้อยเพ่ือสะดวกใชค้ ร้ังต่อไป

จ คำ� แนะนำ� ส�ำหรับนกั เรียน เอกสารประกอบการเรียนฉบบั น่้ีประกอบดว้ ยคำ� แนะนำ� ส�ำหรับครู,คำ� แนะนำ� สำ� หรับนกั เรียน,โครงสร้างเอกสารประกอบการเรียน,คำ� ช้ีแจงในการศึกษา,แผนผงั ของ เอกสารประกอบการเรียน,แบบทดสอบก่อนเรียน,เน้ือหา, แบบฝึกหดั และแบบทดสอบ หลงั เรียนใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ดงั ต่อไปน้ี คำ� แนะน�ำส�ำหรับหัวหน้ากล่มุ 1. เป็นผนู้ ำ� ในการปฏิบตั ิกิจกรรม โดยนำ� เอกสารประกอบการเรียนใหส้ มาชิกทุก คนปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ใหเ้ ป็นไปตามข้นั ตอน 2. ควบคุมดูแลการทำ� งานของสมาชิกใหเ้ รียบร้อยไม่ส่งเสียงดงั รบกวนกลุ่มอ่ืน 3. ติดต่อประสานงานกบั ครูผสู้ อนเม่ือพบปัญหาภายในกลุ่ม 4. เป็นผเู้ ฉลยกิจกรรมและตรวจคำ� ตอบ คำ� แนะน�ำส�ำหรับเลขานุการกล่มุ 1. เป็นผชู้ ่วยหวั หนา้ กลุ่มในการดำ� เนินกิจกรรม 2. เป็นผดู้ ำ� เนินการแทนหวั หนา้ กลุ่มหากหวั หนา้ กลุ่มมีภาระกิจอ่ืน คำ� แนะน�ำส�ำหรับสมาชิก 1. อ่านคำ� ช้ีแจง คำ� แนะนำ� การใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ข้นั ตอนการเรียนโดย ใชเ้ อกสารประกอบการเรียนใหเ้ ขา้ ใจก่อนลงมือศึกษาเอกสารประกอบการเรียน 2. ศึกษาขอ้ มลู พน้ื ฐานประกอบดว้ ยมาตรฐานการเรียนรู,้ ตวั ช้วี ดั จดุ ประสงคก์ ารเรียน รู้ สาระการเรียนรู้ และสาระสำ� คญั 3. ทำ� แบบทดสอบก่อนเรียนท่ีกำ� หนดไว้ จำ� นวน 10 ขอ้ เพื่อตรวจสอบความรู้พ้ืนฐาน 4. ศึกษาส่วนเน้ือหาไวต้ ามลำ� ดบั ท่ีกำ� หนดไวใ้ นเอกสารประกอบการเรียน 5. เม่ือศึกษาเอกสารประกอบการเรียนเสร็จเรียบร้อยแลว้ ใหท้ ำ� แบบฝึ กหดั แลว้ ตรวจสอบคำ� ตอบไดจ้ ากเฉลยทา้ ยภาคผนวก 6. ทำ� แบบทดสอบหลงั เรียนจำ� นวน 10 ขอ้ 7. ตรวจคำ� ตอบจากเฉลยแบบทดสอบหลงั เรียนในทา้ ยภาคผนวก พร้อมบนั ทึก ผลคะแนนลงแบบบนั ทึกคะแนนเพื่อตรวจสอบความกา้ วหนา้ ทางการเรียน หากไม่ผา่ น เกณฑท์ ่ีกำ� หนดใหท้ บทวนเน้ือหาแลว้ ใหท้ ำ� แบบทดสอบหลงั เรียนอีกคร้ังหากผา่ นเกณฑ์ การประเมินใหศ้ ึกษาเอกสารประกอบการเรียน เล่มที่ 2 สณั ฐานและภูมิประเทศ 8. หากมีขอ้ สงสยั ใหข้ อคำ� อธิบายหรือถามครูผสู้ อนเพอื่ ร่วมกนั สรุปขอ้ สงสยั น้นั ๆ

ฉ โครงสร้างของเอกสารประกอบการเรียน มาตรฐานการเรียนรู้ สาระท่ี 5 ภูมศิ าสตร์ มาตรฐานการเรียนรู้ที่ ส 5.1 เขา้ ใจลกั ษณะของโลกทางกายภาพ และความสมั พนั ธ์ ของสรรพส่ิงซ่ึงมีผลต่อกนั และกนั ในระบบของธรรมชาติ ใชแ้ ผนท่ีและเครื่องมือ ทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาวิเคราะห์ สรุ ปและใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศอย่างมี ประสิทธิภาพ ตวั ช้ีวดั ที่ ส 5.1 ม 4-6/3 วเิ คราะห์การเปล่ียนแปลงของพ้ืนท่ี ซ่ึงไดร้ ับอิทธิพลจาก ปัจจยั ทางภูมิศาสตร์ในประเทศไทยและทวปี ต่างๆ จุดประสงค์การเรียนรู้ เมื่อนกั เรียนปฏิบตั ิกิจกรรมตามเอกสารประกอบการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ ดา้ นความรู้ - อธิบายปรากฏการณ์และวเิ คราะห์ผลกระทบได้ ดา้ นทกั ษะ - นกั เรียนสามารถใชเ้ ครื่องมือทางภูมิศาสตร์เพอื่ อธิบายปรากฎการณ์ทางอุทกภาคได้ ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ - เห็นคุณค่าของจิตสาธารณะได้ สมรรถนะผู้เรียน 1. ความสามารถในการส่ือสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ทกั ษะการใชช้ ีวติ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ยั ในการทำ� งาน 2. ใฝ่ เรียนรู้ 3. ความมุ่งมนั่ ในการทำ� งาน สาระการเรียนรู้ 1. ปรากฏการณ์ทางอุทกภาค 2. แพขยะแปซิฟิ กกบั ส่ิงแวดลอ้ ม สาระส�ำคญั ปัจจุบันปรากฎการณ์ทางอุทกภาค ท่ีเกิดข้ึนอันเกิดจากทางธรรมชาติ เช่น ปรากฏการณ์ เอลนีโญ - ลานีญา ท่ีส่งผลต่อการดำ� รงชีวติ ของมนุษย์ และนอกจากน้ี ยงั มี ปรากฏการณ์ที่เกิดจากการกระทำ� ของมนุษยท์ ่ีส่งผลกระทบต่อส่ิงแวดลอ้ มทางอุทกภาค อยา่ งมากในปัจจุบนั คือ ปรากฏการณ์แพขยะกลางมนุษยท์ ่ีส่งผลกระทบอยา่ งมากต่อส่ิง แวดลอ้ มโดยเฉพาะส่ิงมีชีวติ ในทะเลและมหาสมุทร

ช คำ� ชีแ้ จงการใช้เอกสารประกอบการเรียน 1. เอกสารประกอบการเรียน เรื่อง “บา้ นของฉนั โลกของเรา” เล่มท่ี 8 เร่ือง อุทกภาค กบั ส่ิงแวดลอ้ ม ใชเ้ วลาเรียน 1 ชวั่ โมง มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ใชเ้ ป็นเอกสารประกอบการเรียนท่ี เนน้ ใหน้ กั เรียนไดศ้ ึกษาและทำ� กิจกรรมทา้ ยเน้ือหาน้นั ซ่ึงมีเน้ือหาอย่างละเอียดมีหวั ขอ้ สอดคลอ้ งกบั แผนจดั การเรียนรใู้ นแตล่ ะแผนจดั การเรียนรูแ้ ละยงั ใชเ้ ป็นสื่อประกอบการจดั กระบวนการเรียนรู้ เอกสารประกอบการเรียนรูเ้ ลม่ น้ปี ระกอบดว้ ยเน้ือหาโครงสรา้ งของโลกมี เวลาเรียน 1 ชวั่ โมง 2. ส่วนประกอบของเอกสารประกอบการเรียน ประกอบดว้ ย 2.1 ส่วนนำ� ของเอกสารประกอบการเรียน คำ� นำ� สารบญั คำ� แนะนำ� สำ� หรับ ครู คำ� แนะนำ� สำ� หรับนกั เรียนมาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ สมรรถนะ คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ สาระสำ� คญั และแบบทดสอบก่อนเรียน 2.2 ขอ้ มูลพ้ืนฐาน ประกอบดว้ ยมาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั และจุด ประสงค ก์ ารเรีย2น.3รู้ทแบ้งั ดบา้ทนดคสวอามบรกู้ ่อทนกั เษรีะยนและคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 2.4 ส่วนเน้ือหา 2.5 แบบฝึกหดั ประจำ� บท 2.6 แบบทดสอบหลงั เรียน 2.7 เกณฑก์ ารประเมิน 2.8 ภาคผนวก ประกอบดว้ ยเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยแบบทดสอบ หลงั เรียนและเฉลยแบบฝึกหดั 2.9 บรรณานุกรม 3. ผใู้ ชเ้ อกสารประกอบการเรียนรู้น้ีควรศึกษาคำ� แนะนำ� ในการใชเ้ อกสารประกอบ การเรียนก่อนใชอ้ ยา่ งละเอียด

ซ

ฌ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เร่ือง อทุ กภาคกบั สิ่งแวดลอ้ ม รายวชิ า สงั คมศกึ ษาฯ ส 32101 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 จำ� นวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบที่ถูกตอ้ งที่สุดเพียงคำ� ตอบเดียวโดยทำ� เครื่องหมาย กากบาท (x) ลงในกระดาษคำ� ตอบ 1. การจดั การน้ำ� ในประเทศอหิ ร่าน 1. ปลกู ป่าป้องกนั ทะเลทราย 2. การใชฝ้ นหลวงเพอ่ื เพม่ิ ปริมาณฝน 3. การสรา้ งทอ่ สง่ น้ำ� ใตด้ นิ 4. การทำ� กงั หนั หวดิ น้ำ� บริเวณตน้ แมน่ ้ำ� 2. ขอ้ ใดไมใ่ ช่ปัจจยั ทสี่ ง่ ผลตอ่ ภยั แลง้ ในทวปี เอเชีย 1. เกดิ จากการเปลย่ี นแปลงของสภาพภมู อิ ากาศ ลดต ำ่� ลง2ซ.่ึงเกสดิง่ ผจาลกใหกาค้ รวเปามลชยี่ ้ืนนมแแปี นลวงโอนณุ ม้ หลภดมู ลขิงอองกี กดรว้ ะยแสน้ำ� ในมหาสมทุ ร โดยเฉพาะมอี ณุ หภมู ิ 3. เกดิ จากปรากฎการณเ์ อลนโิ ญใหฝ้ นไมต่ กตามฤดกู าลส่วนอกี ดา้ นหน่งึ มฝี นตกชกุ มากกวา่ ปกติ การ ถางป4่า.เพกจิอื่ กทรำ� รกมาขรเอกงษมตนรษุ กยาท์ รท่ีเลำ�้ยีใงหปเ้ กศดิ สุ กตั าวรส์สงู่ญผเลสเียสคียวตาอ่ มหชนุ่มา้ชด้ืนนิ ในช้นั บรรยากาศลดลง เช่น 3. ปรากฎการณ์ “ghost fishing” คอื ขอ้ ใด 1. ปรากฎการณก์ ารจบั ปลาอยา่ งผดิ กฎหมาย 2. ปรากฎการณก์ ารขยายตวั ของสาหร่ายในมหาสมทุ ร 3. ปรากฎการณท์ อี่ ปุ กรณจ์ บั สตั วท์ ช่ี ำ� รดุ ทม่ี สี ตั วน์ ้ำ� เขา้ ไปตดิ จนกลายเป็นอนั ตรายตอ่ ชวี ติ 4 . ปรากฎการณท์ ข่ี ยะเพม่ิ จำ� นวนมากและสะสมตวั บริเวณตอนกลางของมหาสมทุ ร 4. ผลกระทบภยั แลง้ สง่ ผลตอ่ กจิ กรรมทางเศรษบกจิ ประเภทใดมากทส่ี ุด 1. ภาคเกษตรกรรม 2. ภาคอตุ สาหกรรม 3. ภาคบริการ 4. ภาคการขนสง่ 5. แพขยะในมหาสมทุ รไดร้ บั การศกึ ษาจากหนว่ ยงานใด 1. Argus 2. NOAA 3. NATO 4. SPUNIK

ฎ 6. ปัจจยั ใดทำ� ใหข้ ยะเกดิ การสะสมตวั กลางมหาสมทุ ร 1. อทิ ธิพลของกระแสลมประจำ� ปี 2. อทิ ธิพลของกระแสน้ำ� ในมหาสมทุ ร 3. อทิ ธิพลของลมประจำ� ฤดทู พ่ี ดั ผา่ นบริเวณดงั กลา่ ว 4. อทิ ธิพลของแรงเหวย่ี งของโลกทำ� ใหว้ ตั ถสุ ะสมตวั กลางมหาสมทุ ร 7. ปรากฎการณล์ านญี า สง่ ผลกระทบตอ่ ภมู ภิ าคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใตอ้ ยา่ งไร 1. อากาศอนุ่ ข้นึ ฝนตกชกุ 2. อากาศเยน็ และแหง้ แลง้ 3. อากาศรอ้ นและแหง้ แลง้ 4. อากาศเยน็ และฝนตกชกุ 8 ปรากฎการณเ์ อลนโี ญเกดิ จดั ปัจจยั ใด 1. กระแสน้ำ� เยน็ กำ� ลงั แรงเขา้ มาแทนทกี่ ระแสน้ำ� อนุ่ 2. ลมสินคา้ ออ่ นกำ� ลงั ทำ� ใหก้ ระแสน้ำ� อนุ่ ไหลยอ้ นกลบั 3. ลมสินคา้ กำ� ลงั แรงสง่ ผลใหก้ ระแสน้ำ� อนุ่ ไหลไปยงั แปซิฟิกตะวนั ตก 4. กระแสน้ำ� อุ่นกำ� ลงั แรงพดั พาจากเอเชียไปยงั อเมริกาใตจ้ ำ� นวนมากทำ� ใหอ้ ากาศ แปรปรวน 9. แนวทางใดเป็นแนวทางเร่ิมตน้ ทแ่ี กไ้ ขปัญหาการเพมิ่ ข้นึ ของขยะทด่ี ที ส่ี ุด 1. สรา้ งเครื่องกำ� จดั ขยะในมหาสมทุ ร 2. จดั ต้งั องคก์ รดา้ นแพขยะโดยตรง 3. สรา้ งความร่วมมอื มในระดบั รฐั บาล 4. สรา้ งจติ สำ� นกึ ในการจดั การขยะและทงิ้ ขยะลงแมน่ ้ำ� และมหาสมทุ ร 10. บริเวณเป็นพน้ื ทแี่ สดงตวั ช้ีวดั การเกดิ ปรากฎการณ์ ENSO 1. หมเู่ กาะอาวาย - หมเู่ กาะดเิ อโก้ กราเซีย 2. หมเู่ กาะตาฮติ ิ - เมอื งดาวนิ 3. หมเู่ กาะญปี่ ่นุ - เมอื งดคโรลาดดสปริง 4. เมอื งซานฟานซิสโก - เมอื งมะนลิ า

ฏ กเลร่มะดทาี่ 8ษคเรำ� ่ือตงออบุทแกบภบาทคดกสบั อสบ่ิงกแ่อวนดลเรอ้ียมน ช่ือ-สกลุ .....................................................................ช้นั ................เลขที่................. คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งท่ีสุดเพยี งคำ� ตอบเดียว โดยทำ� เคร่ืองหมาย กากบาท (X) ลงในช่องวา่ งท่ีถูกตอ้ ง ขอ้ ที่ 1 2 3 4 คะแนนเตม็ ........................... คะแนนทไี่ ด ้ ........................... 1 ผลการประเมนิ ........... ดมี าก 2 ........... ดี 3 ........... พอใช้ 4 ........... ควรปรบั ปรุง 5 ลงชื่อ.................................ผปู้ ระเมนิ (.............................................................) 6 7 8 9 10 สรุปคะแนน เกณฑก์ ารประเมนิ คะแนนระหวา่ ง 8- 10 ระดบั เกณฑด์ มี าก คะแนนระหวา่ ง 6-7 ระดบั เกณฑด์ ี คะแนนระหวา่ ง 4-5 ระดบั เกณฑพ์ อใช้ คะแนนระหวา่ ง 0-3 ระดบั เกณฑค์ วรปรบั ปรุง



เลม่ ท่ี 8 เรื่อง อทุ กภาคกบั ส่ิงแวดลอ้ ม มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 5 ภูมศิ าสตร์ มาตรฐานการเรียนรู้ที่ ส 5.1 เขา้ ใจลกั ษณะของโลกทางกายภาพ และความสมั พนั ธ์ ของสรรพส่ิงซ่ึงมีผลต่อกนั และกนั ในระบบของธรรมชาติ ใชแ้ ผนที่และเครื่องมือ ทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาวิเคราะห์ สรุ ปและใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศอย่างมี ประสิทธิภาพ ตวั ช้ีวดั ท่ี ส 5.1 ม 4-6/3 วเิ คราะห์การเปล่ียนแปลงของพ้นื ที่ ซ่ึงไดร้ ับอิทธิพลจาก ปัจจยั ทางภูมิศาสตร์ในประเทศไทยและทวปี ต่างๆ จุดประสงค์การเรียนรู้ เมื่อนกั เรียนปฏิบตั ิกิจกรรมตามเอกสารประกอบการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ ดา้ นความรู้ - อธิบายปรากฏการณ์ทางอุทกภาค และวเิ คราะห์ผลกระทบได้

1 ดา้ นทกั ษะ - นกั เรียนสามารถใชเ้ คร่ืองมือทางภูมิศาสตร์เพอื่ อธิบายปรากฎการณ์ทางอุทกภาคได้ ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ - เห็นคุณค่าของจิตสาธารณะได้ สมรรถนะผู้เรียน 1. ความสามารถในการส่ือสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ทกั ษะการใชช้ ีวติ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ยั ในการทำ� งาน 2. ใฝ่ เรียนรู้ 3. ความมุ่งมนั่ ในการทำ� งาน สาระการเรียนรู้ 1. ปรากฏการณ์ทางอุทกภาค 2. แพขยะแปซิฟิ กกบั ส่ิงแวดลอ้ ม สาระส�ำคญั ปัจจุบันปรากฎการณ์ทางอุทกภาค ที่เกิดข้ึนอนั เกิดจากทางธรรมชาติ เช่น ปรากฏการณ์ เอลนีโญ - ลานีญา ท่ีส่งผลต่อการดำ� รงชีวติ ของมนุษย์ และนอกจากน้ี ยงั มี ปรากฏการณ์ที่เกิดจากการกระทำ� ของมนุษยท์ ่ีส่งผลกระทบต่อส่ิงแวดลอ้ มทางอุทกภาค อยา่ งมากในปัจจุบนั คือ ปรากฏการณ์แพขยะกลางมนุษยท์ ี่ส่งผลกระทบอยา่ งมากต่อส่ิง แวดลอ้ มโดยเฉพาะส่ิงมีชีวติ ในทะเลและมหาสมุทร

2 ปรากฎการณ์ทางอทุ กภาค เป็นส่ิงทเี่ กดิ ข้นึ ทางธรรมชาติ 1. ปรากฎการณ์ เอลนโี ญ - ลานญี า 1.1 ปรากฎการณเ์ อลนโี ญ (El Niño) เป็นคำ� ในภาษาสเปนแปลวา่ บุตรพระคริสต์ เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติท่ีปฏิสัมพนั ธร์ ะหวา่ งการหมุนเวียนของอากาศกบั กระแสน้ำ� ใน มหาสมทุ ร มกั เกิดข้นึ ในช่วงเทศกาลคริสตม์ าส เมื่อกระแสน้ำ� อนุ่ ในมหาสมทุ รแปซิฟิกไหล เขา้ แทนทกี่ ระแสน้ำ� เยน็ บริเวณชายฝั่งเปรู ส่งผลกระทบทางระบบนิเวศ และห่วงโซ่อาหาร ฝงู ปลามีจำ� นวนลดลง ทำ� ใหน้ กชายฝ่ังขาดอาหาร ชาวประมงขาดรายได้ รวมท้งั เกิดฝนตก และดินถล่มอย่างรุนแรงในประเทศเปรู และเอกวาดอร์ อย่างไรก็ตามเอลนโี ญเป็ น ปรากฏการณท์ ่ีเกิดข้ึนอยา่ งไมม่ ีคาบเวลาที่แน่นอน ไมไ่ ดเ้ กิดข้ึนทกุ ปี ขณะที่เกิดข้ึนแตล่ ะ คร้งั ประมาณ 2 - 3 เดือน สภาวะเอลนโี ญ เมื่อเกิดเอลนโี ญ กระแสลมสินคา้ ตะวนั ออกออ่ นกำ� ลงั กระแสลม พ้ืนผิวจึงเปลี่ยนทิศทาง พดั จากประเทศอินโดนีเซีย และออสเตรเลียตอนเหนือไปทาง ทิศตะวนั ออก แลว้ ยกตวั ข้ึนเหนือชายฝั่งทวปี อเมริกาใต้ ทำ� ใหเ้ กิดฝนตกหนกั และแผน่ ดิน ถล่มในประเทศเปรูและเอกวาดอร์ กระแสลมจะพดั กระแสน้ำ� อุ่น บนพ้ืนผิวมหาสมุทร แปซิฟิ กไปกองรวมกนั บริเวณชายฝ่ังประเทศเปรู ทำ� ใหก้ ระแสน้ำ� เยน็ ใตม้ หาสมุทรไม่ สามารถลอยตวั ข้ึนมาดงั ภาพท่ี 1 บริเวณชายฝ่ังจึงขาดธาตอุ าหารสำ� หรับปลาและนกทะเล ทำ� ใหช้ าวประมงเปรูขาดรายได้ ขณะท่ีเอลนโี ญทำ� ใหฝ้ นตกหนกั ในตอนเหนือของทวีป อเมริกาใต้ ทำ� ใหเ้ กิดความแหง้ แลง้ ในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใตแ้ ละออสเตรเลียตอนเหนือ ไฟ ใหมป้ ่ าอยา่ งรุนแรงในประเทศอนิ โดนีเซีย เป็นตน้ (คณะกรรมการศูนยก์ ารเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์ โลกและดาราศาสตร์ , 2559, น.1)

3 สภาวะปกติ สภาวะเอลนโี ญ ภาพประกอบที่ 1 : สภาวะเอลนโี ญ (ศูนยก์ ารเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตรโ์ ลกและดาราศาสตร,์ 2554)

4 ผลกระทบจากการเกิดเอลนโี ญ ผลกระทบจากปรากฏการณเ์ อลนโี ญทก่ี ่อใหเ้ กิดความเสียหายท้งั ดา้ นชีวติ และทรพั ยส์ ินมมี านานแลว้ โดยมีบนั ทกึ ไวต้ ้งั แต่ พ.ศ. 2343 ตามคำ� บอกเลา่ ของชาวประมงชายฝั่งของประเทศเปรู โดยส่งผลกระทบตอ่ ระบบนิเวศทางทะเล และเกิดภยั ธรรมชาติ ไดแ้ ก่ การฟอกขาวของปะการงั ท าใหส้ ตั วท์ ะเลหลายชนิดขาด แหล่งอาหารและเสียชีวิตเนื่องจากปรับตวั ไม่ทนั สตั วห์ ลายชนิดหายไปจากทอ้ งถิ่น เช่น ปลาหมึกสควิค ปลาแอนโชวี นกเหยยี่ ว และนกฟริเกท เป็นตน้ ส่วนภยั ธรรมชาติ ไดแ้ ก่ มีปริมาณน ้าฝนตกมากกวา่ ปกติ จนเกิดอทุ กภยั หรือเกิดความแหง้ แลง้ อยา่ งรุนแรง ซ่ึงระดบั ผลกระทบข้นึ อยกู่ บั พ้นื ทใี่ นช่วงที่เกิดปรากฏการณ์ เอลนโี ญ การก่อตวั ของเมฆและฝนเหนือน่านน้ำ� บริเวณเอเซียตะวนั ออกเฉียงใตจ้ ะลดลงและจะขยบั ไปทาง ตะวนั ออกทำ� ใหบ้ ริเวณตอนกลางและตะวนั ออกของแปซิฟิกเขตศูนยส์ ูตร รวมท้งั ประเทศเปรูและเอกวาดอร์ มปี ริมาณฝนมากกวา่ คา่ เฉลย่ี ขณะทมี่ คี วามแหง้ แลง้ เกิดข้นึ ทน่ี ิวกินีและอนิ โดนีเซีย อกี ท้งั บริเวณเขตรอ้ นของ ออสเตรเลีย (พ้นื ทท่ี างตอนเหนือ) มกั จะเริ่มฤดูฝนลา่ ชา้ นอกจากพ้นื ที่บริเวณเขตรอ้ นแลว้ เอลนโี ญยงั มีความ เกี่ยวขอ้ งเชื่อมโยงกบั ความผดิ ปกติของภมู ิอากาศในพ้นื ท่ีซ่ึงอยหู่ ่างไกลดว้ ย เช่น ความแหง้ แลง้ ทางตอนใต้ ของแอฟริกา จากการศึกษาเอลนโี ญที่เคยเกิดข้ึน

5 1.2 ปรากฎการณล์ านีญา (La Niña) แปลวา่ บุตรธิดา เป็นปรากฏการณท์ ี่มีลกั ษณะ ตรงขา้ มกบั เอลนโี ญ คือ มีลกั ษณะคลา้ ยคลึงกบั สภาวะปกติแตร่ ุนแรงกวา่ กลา่ วคือ กระแส ลมสินคา้ ตะวนั ออก ทพ่ี ดั ไปทางทิศตะวนั ออก มกี ำ� ลงั แรงทำ� ใหร้ ะดบั น้ำ� ทะเลบริเวณทางซีก ตะวนั ตกของมหาสมทุ รแปซิฟิกสูงกวา่ สภาวะปกติ ลมสินคา้ ยกตวั เหนือประเทศอนิ โดนีเซีย ทำ� ใหเ้ กิดฝนตกอยา่ งหนกั แตท่ ่ีบริเวณชายฝั่งประเทศเปรู กระแสน้ำ� เยน็ ใตม้ หาสมทุ รยกตวั ข้นึ แทนทก่ี ระแสน้ำ� อนุ่ บริเวณชายฝั่งมหาสมทุ รแปซิฟิกทางซีกตะวนั ออกดงั ภาพท่ี 2 ทำ� ให้ เกิดธาตอุ าหารและฝงู ปลาชกุ ชุม ในทางตรงกนั ขา้ มทำ� ใหเ้ กิดภาวะแหง้ แลง้ ในภมู ภิ าคอเมริกา สภาวะปกติ สภาวะลานีญา ภาพประกอบที่ 2 : ลานีญา (ศูนยก์ ารเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตรโ์ ลกและดาราศาสตร,์ 2554)

6 ผลกระทบของลานญี า ผลกระทบจากปรากฏการณล์ านญี าในแตล่ ะพน้ื ทข่ี องโลกจะไมเ่ หมอื นกนั ซ่ึงอยกู่ บั การตอบ สนองตอ่ ปรากฏการณข์ องแตล่ ะพ้นื ท่ี บางแหง่ ฝนมาก บางแหง่ ฝนนอ้ ย หรือบางแหง่ อาจมี อุณหภูมิสูงข้ึนแต่บางแห่งมีอุณหภูมิลดลง แต่ประเทศแถบเอเชียตะวนั ออกเฉียงใตแ้ ละ ออสเตรเลยี จะมฝี นโดยเฉลย่ี มากข้นึ รอ้ ยละ 10-15 ซ่ึงอาจมอี ทุ กภยั เกดิ ข้นึ ได้ ท้งั น้ีเนอ่ื งจากลม สินคา้ ตะวนั ออกเฉียงใตท้ พ่ี ดั อยเู่ ป็นประจำ� ในแปซิฟิกเขตรอ้ นทางซีกโลกใต(้ ละตจิ ดู 0-30°ใต)้ มกี ำ� ลงั แรงกวา่ ปกติ จงึ พดั พาผวิ น้ำ� ทะเลทอี่ นุ่ จากแปซิฟิกเขตรอ้ นตะวนั ออก (บรเวิ ณชายฝั่ง เอกวาดอร์ เปรูและชีลตี อนเหนือ) ไปสะสมอยทู่ างแปซิฟิกเขตรอ้ นตะวนั ตก (บรเวิ ณชายฝ่ัง อนิ โดนีเซยแี ละออสเตรเลีย) มากยง่ิ ข้นึ จึงท าใหท้ างแปซิฟิกเขตรอ้ นตะวนั ตกซ่ึงแต่เดิมมี อณุ หภมู ผิ วิ น ้าทะเลและระดบั น้ำ� ทะเลสูงกวา่ ทางแปซิฟิกเขตรอ้ นตะวนั ออกอยแู่ ลว้ กลบั ยงิ่ มี อณุ หภมู ผิ วิ น้ำ� ทะเลและระดบั น้ำ� ทะเลสงู กวา่ ทางแปซิฟิกเขตรอ้ นตะวนั ออกมากข้นึ ไปอกี ซ่ึงมี ผลทำ� ใหท้ างแปซิฟิกเขตรอ้ นตะวนั ตกมปี ริมาณฝนตกมากข้นึ ขณะทที่ างแปซิฟิกเขตรอ้ นตะวนั ออกจะมคี วามแหง้ แลง้ มากข้นึ เช่นกนั นอกจากพน้ื ทใ่ี นบริเวณเขตรอ้ นจะไดร้ บั ผลกระทบแลว้ ลานญี ายงั มอี ทิ ธพลกบั พน้ื ทอ่ี น่ื ซ่ึงอยหู่ ่างไกลออกไปดว้ ย โดยพบวา่ แอฟริกาใตม้ แี นวโนม้ ทฝี่ น จะตกมากกวา่ ปกตแิ ละมคี วามเส่ียงตอ่ อทุ กภยั มากข้นึ ขณะทบี่ ริเวณตะวนั ออกของแอฟริกาและ ตอนใตข้ องอเมริกาใตม้ ฝี นนอ้ ยและเสี่ยงตอ่ การเกดิ ความแหง้ แลง้ (คณะกรรมการศูนยก์ ารเรียน รูว้ ทิ ยาศาสตรโ์ ลกและดาราศาสตร์ , 2559, น.1)

7 1.3 ปรากฎการณ์เอนโซ (ENSO) ยอ่ มาจาก El Niño Southern Oscillation เป็นปรากฎ การณก์ ารเปลี่ยนแปลงอณุ หภมู ิผวิ น้ำ� ทะเลในมหาสมทุ รแปซิฟิกและการผนั แปรของอากาศ ในซีกโลกใต้ การผนั แปรของอากาศดงั กลา่ ว หมายถึง ความกดอากาศระดบั น้ำ� ทะเลบริเวณ มหาสมุทรแปซิฟิ กมีความสัมพนั ธ์เป็ นส่วนกลบั กบั ความกดอากาศระดบั น้ำ� ทะเลใน มหาสมทุ รอินเดีย ก่าวคือ บริเวณมหาสมทุ รแปซิฟิกกำ� หนดใหใ้ ชค้ วามกดอากาศ ระดบั น้ำ� ทะเลที่เกาะตาฮิติ อยบู่ ริเวณหมู่เกาะโซโซดอดี มีความกดอากาศสูง ส่วนบริเวณมหาสมทุ ร อนิ เดียกำ� หนดใชค้ วามกดอากาศระดบั น้ำ� ทะเลที่เมอื งดาร์วนิ ประเทศออสเตรเลีย มคี า่ ความ กดอากาศต่ำ� ความกดอากาศท่ีเปล่ียนแปลงมากกวา่ ปกติ ทำ� ใหค้ วามกดอากาศที่เกาะตาฮิติ ต่ำ� กวา่ เมืองดาร์วนิ ทำ� ใหล้ ดคา้ ออ่ นกำ� ลงั ผลกระทบการเกิดปรากฏการณ์ ENSO คอื ความแหง้ แลง้ ท่ีเกิดข้นึ อยา่ งตอ่ เนื่องและ ยาวนานในบริเวณหมู่เกาะดา้ น ตะวนั ตกของ มหาสมทุ รแปซิฟิก และความชุ่มช้ืนอยา่ งผดิ ปกติเช่น มีพายเุ ฮอริเคนพดั เขา้ สู่ชายฝั่งของทวปี อเมริกาใตใ้ ส กวา่ ปกติจนเป็น สาเหตขุ อง การเกิดอทุ กภยั นอกจากมีกระแสน้ำ� บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิ กดา้ นตะวนั ออกแถบชายฝั่ง ทะเล ของประเทศเปรูและเอกวาดอร์ ภาพที่ 3 : ดชั นีแสดงความแปรปรวนในซีกโลกใตร้ ะหวา่ งเกาะตาฮิติกบั เมืองดาร์วนิ (อภิญญา สีดำ� ,2558)

8 2. ภยั แล้ง เกดิ ข้นึ ในชว่ งเวลาอากาศแหง้ ผดิ ปกตหิ รือขาดฝนหรือฝนไมต่ กตามฤดกู าล ทำ� ให้ ขาดแคลนน้ำ� ใชพ้ ชื พรรณตา่ งๆเกดิ ความเสียหายและเกดิ ความขาดแแคลนทว่ั ไป โดยมสี าเหตุ สำ� คญั ประการแรก คอื เกดิ จากการเปลยี่ นแปลงของสภาพภมู อิ ากาศทไ่ี ดก้ ลา่ วไวใ้ นบทขา้ งตน ประการทส่ี อง คอื เกดิ จากการเปลยี่ นแปลงอณุ หภมู ขิ องกระแสน้ำ� ใฝนมหาสมทุ ร โดย เฉพาะมอี ณุ หภมู ลิ ดตำ่� ลงซ่ึงสง่ ผลใหค้ วามช้ืนมแี นวโนม้ ลดลงอกี ดว้ ย ประการทสี่ าม คอื เกดิ จากปรากฎการณเ์ อลนโิ ญและลานญี าทำ� ใหฝ้ นไมต่ กตามฤดกู าล ส่วนอกี ดา้ นหน่งึ มฝี นตกชกุ มากกวา่ ปกติ ประการทสี่ ่ี คอื กจิ กรรมของมนษุ ยท์ ท่ี ำ� ใหเ้ กดิ การสูญเสียความชุ่มช้ืนในช้นั บรรยากาศ ลดลง เช่น การถางป่าเพอื่ ทำ� การเกษตร การเล้ยี งปศสุ ตั วส์ ง่ ผลเสียตอ่ หนา้ ดนิ สถานการณภ์ ยั แลง้ ในโลก ภยั แลง้ เป็นภยั ธรรมชาตทิ พ่ี บไดท้ กุ ภมู ภิ าคในโลก เช่นเดยี วกบั ภยั ประเภทอนื่ ๆโดยผลก ระทบทเี่ กดิ ข้นึ แตกตา่ งข้นึ อยกู่ บั ปัจจยั ทแ่ี ตกตา่ งกนั เช่น ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศทแ่ี ตกตา่ งกนั ออก ไป ความแปรปรวนของสภาพอากาศ ความรูค้ วามเขา้ ใจและการดำ� เนนิ ชีวติ โดยปัจจบุ นั ทวปี แอฟริกาประสบภยั แลง้ มากทสี่ ุด โดยผลกระทบของภยั แลง้ ทส่ี ำ� คญั มดี งั น้ี

9 ภาพที่ 4 : สภาวะขาดแคลนน้ำ� (Anonymous,2015) จากแผนทจ่ี ะเห็นไดว้ า่ ความขาดแคลนรุนแรงมากบริเวณประเทศแถบเสน้ ศูนยส์ ูตร ลากผา่ นโดยเฉพาะในทวปี แอฟริกาและเอเชีย โดยการขาดแคลนน้ำ� เพอ่ื การอปุ โภคบรโิ ภค ในปัจจุบนั ปริมาณน้ำ� จืดเร่ิมเหือดแหง้ ในหลายแหง้ ของโลก เช่นการสูญเสียทะเลสาบอารลั ปัญหาการจดั สรรน้ำ� ในแมน่ ้ำ� คงคา แมน่ ้ำ� ยมนุ าในทวปี เอเชีย การขาดแคลนน้ำ� สะอาดเพอ่ื การอปุ โภค บรโิ ภคในทวปี แอฟริกาโดยพบวา่ การใชน้ ้ำ� ในแอฟริกาถกู จดั สรรเขา้ ไปในพ้นื ท่ี เกษตรกรรมขนาดใหญเ่ ช่นไร่กาแฟ ส่วนแถบชนบทตอ้ งเดนิ ทางไกลเพอ่ื นำ� น้ำ� แจากแหลง่ น้ำ� ธรรมชาตมิ าใชภ้ ายในบา้ น อกี ท้งั การบรโิ ภคน้ำ� ไมส่ ะอาดอาจสง่ ผลตอ่ ร่างกายเช่น โรคไทฟอยด์ และอหิวาตกโรค(ปัญญา จารุศิริและคณะ , 2558, น. 225)

10 ภาพที่ 5 : สภาวะขาดแคลนน้ำ� ในทะเลอารลั (Wikipedia,2013) มาตรการหรือวธิ ีป้องกนั ภยั แลง้ 1. ภาครฐั บาลและเอกชน รวมถงึ ประชาชนทกุ คนควรตระหนกั ถงึ ผลกระทบจากภยั แลง้ ใหม้ าก และร่วมมอื กนั พฒั นาลมุ่ น้ำ� แหลง่ น้ำ� เช่น การขดุ ลอกคคู ลอง ลำ� ธาร การสรา้ งฝาย เขอื่ นและอนรุ กั ษป์ ่าและปลกู ป่าเพอื่ เพมิ่ ปริมาณตน้ ไมใ้ หเ้ ป็นแหลง่ ตน้ น้ำ� ลำ� ธาร 2. ความร่วมมอื ในระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ ในการจดั สรรการใชป้ ระโยชนจ์ ากน้ำ� โดย เฉพาะแหลง่ น้ำ� นานาชาติ การทำ� อนสุ ญั ญาหรือขอ้ ตกลงในระดบั นานาชาตติ า่ งๆ ไดเ้ กดิ ข้นึ มา เพ่ือสร้างความร่วมมือในระดบั พหุภาคี เช่น อนุสญั ญาวา่ ดว้ ยการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิ อากาศ,อนสุ ญั ญาการป้องกนั การกลายเป็นทะเลทราย เป็นตน้

11 ภาพที่ 6 : เข่ือนลำ� น้ำ� โขง (ไทยพบั บริกา้ ,2555)

12 3. ปลกู ป่าไมท้ อ้ งถนิ่ เพมิ่ เพอ่ื ชว่้ ยใหม้ คี วามช้ืนมากข้นึ และนอกจากน้ีแนวป่าในปัจจบุ นั โดยเฉพาะบริเวณทางตอนลา่ งของทะเลทรายซาฮารามกี ารใชแ้ นวป่ าพชื โตไวเพอื่ ป้องการการ ลกุ ล้ำ� ของทะเลทราย ภาพท่ี 7 : การเพาะปลกู ในทะเลทราย (Rohan Prince.,2016) 4. การจดั การระบบชลประทานอยา่ งมีประสิทธิภาพโดยปัจจุบนั มกี ารพฒั นาระบบ ชลประทานผวิ ดนิ เช่น การสรา้ งเช่ือน ฝายกนั น่้ำ� หรือชลประทานใตด้ นิ เช่นการทำ� บอ่ บาดาล การสรา้ งทอ่ ระบายน้ำ� ใตด้ นิ ในประเทศจนี และอหิ ร่านเป็นตน้ ภาพท่ี 8 : ทอ่ ส่งน้ำ� ในทะเลทราย (Konstantinos S. Voudouris,2016) 5. การปรบั ปรุงคณุ ภาพดนิ โดยการใส่ป๋ ยุ อยิ ทรียเ์ พอื่ ช่วยใหด้ นิ อมุ้ น้ำ� ไดด้ ี และรกั ษา ความชุม้ ช้ืนในดนิ ใหพ้ ชื เตบิ โตไดด้ นิ (กนก จนั ทรา , 2559, น.162)

13 3. Great Pacific Garbage Patch หรือ แพขยะใหญแ่ ปซิฟิก เป็นวกิ ฤตดา้ นสิ่งแวดลอ้ มที่ กำ� ลงั ประสบปัญหาอยา่ งมากโดยเฉพาะบริเวณกลางมหาสมทุ รแปซิฟิกมขี นาดใหญท่ สี่ ุดในโลก จงึ มกี ารเรียกรอ้ งใหต้ ้งั เป็นประเทศใหมน่ ามวา่ “The Trash Isles” เพราะเมอื่ เป็นรฐั จะไดส้ ิทธิ การคมุ้ ครองตามกฎบตั รส่ิงแวดลอ้ มแหง่ องคก์ ารสหประชาชาติ และทกุ ประเทศตอ้ งเขา้ มามี ส่วนร่วม 3.1 สาเหตกุ ารเกิดแพขยะ การเกิดแพขยะใหญ่แปซิฟิ กเป็นพ้นื ท่ีทางตอนเหนือของ มหาสมทุ รแปซิฟิกซ่ึงอยรู่ ะหวา่ งซานฟรานซิสโกและฮาวายซ่ึงกระแสลน้ เขา้ มาบรรจบกนั และ รวบรวมขยะส่วนใหญเ่ ป็นพลาสตกิ ประเภทตา่ งๆ แพขยะใหญแ่ ปซิฟิก สรา้ งข้นึ โดย สายพาน แปซิฟิกเหนอื เป็นระบบหมนุ เวยี นกระแสในมหาสมทุ รซ่งึ เกดิ จากผล Coriolis มสี อง “ขยะมลู ฝอย” ในมหาสมทุ รแปซิฟิกตอนเหนอื ปะการงั แพขยะตะวนั ตกต้งั อยทู่ างตะวนั ออกเฉียงใตข้ องประเทศ ญป่ี ่นุ และแพขยะตะวนั ออกอยรู่ ะหวา่ งซานฟรานซิสโก และฮาวาย (Beachapedia , 2016, P.1) ภาพประกอบที่ 9 : ปัญหาแพขญะในมหาสมทุ ร ( Beachapedia,2016)

14 บางคนอาจมองเหน็ เกาะพลาสตกิ อยตู่ รงกลางมหาสมทุ รแต่ “ขยะมลู ฝอย”น้อี าจอธบิ าย ไดด้ วี า่ เป็นพลาสตกิ ทกี่ ระจายตวั อยใู่ นพน้ื ทข่ี นาดใหญท่ พ่ี ลาสตกิ อยใู่ นกระบวนการแปรสภาพ ซ่ึงตอ้ งใชร้ ะยะเวลานานโดยพบวา่ หากเป็นโลหะจะใชเ้ วลาประมาณ 250 ปี ส่วนพลาสตกิ 450 ปีแตห่ ากเป็นโฟมปัจจบุ นั ยงั ไมส่ ามารถระบไุ ดว้ า่ จะตอ้ งใชร้ ะยะเวลาเทา่ ใดในการยอ่ ยสลาย 3.2 กระบวนการเกดิ แพขยะใหญแ่ ปซิฟิกซ่งึ ต้งั อยใู่ นน้ำ� หมนุ เวยี นอยตู่ ลอดเวลาระหวา่ ง ฮาวายและแคลฟิ อรเ์ นียในพน้ื ทบ่ี รรยากาศทเ่ี รียกวา่ Northeast Pacific Subtropical High นกั อตุ นุ ยิ มวทิ ยาแหง่ ชาตขิ อง NOAA Weather Buehner อธิบายเกย่ี วกบั North Pacific High วา่ เกี่ยวขอ้ งกบั “พ้นื ทจ่ี มในอากาศทกี่ วา้ งใหญซ่ ่ึงส่งผลใหค้ วามดนั บรรยากาศเพมิ่ สูงข้นึ ทำ� ให้ อณุ หภมู ขิ องเคร่ืองอบแหง้ ลดลงและสภาพอากาศทเี่ หมาะสมโดยทว่ั ไป (อนั เป็นผลมาจากการ จมน้ำ� )” พ้ืนท่ีความกดดนั สูงน้ียงั คงอยใู่ นสถานะก่ึงถาวรซ่ึงส่งผลต่อการเคลื่อนไหวของ มหาสมทุ รดา้ นลา่ ง 3.3 ผลกระทบจากปรากฎการณแ์ พขยะใหญแ่ ปซิฟิก 3.3.1 เกดิ ขยะชีวภาพจำ� พวกสาหร่ายหรือแพลนตอนบางชนดิ จำ� นวนมากเกนิ ไปจน เกดิ ปรากฎการณ์ Plankton Bloom ภาพประกอบท่ี 10 : ปัญหาการแพร่กระจายของแพลนตอน (Tom Di Liberto1,2015)

15 3.3.2 ขยะเหลา่ น้ที ำ� ลายคณุ ภาพของน้ำ� ซ่ึงสง่ ผลโดยตรงตอ่ อาหารของสตั วท์ ะเลอกี ดว้ ย 3.3.3 สตั วบ์ างชนดิ กนิ ขยะเหลา่ น้ลี งไปสง่ ผลกระทบอยา่ งมากตอ่ การดดู ซึมสารอาหาร ของสตั วแ์ ละอาจสง่ ผลทำ� ใหเ้ กดิ การเสียชีวติ ในสตั วอ์ กี ดว้ ย 3.3.4 ปรากฎการณ์ “ghost fishing” ซ่ึงเกดิ จากการทชี่ าวประมงทงิ้ เคร่ืองมอื จบั สตั ว์ ทชี่ ำ� รุดไวใ้ นทะเลทำ� ใหส้ ตั วน์ ้ำ� อนื่ ๆ เขา้ ไปตดิ ในเครื่องมอื ดงั กลา่ วจนเป็นอนั ตรายถงึ แกช่ ีวติ อกี ดว้ ย 3.3.5 ขยะเหลา่ น้นั เมอื่ ลอยในทะเลสง่ ผลตอ่ ปริมาณแสงสวา่ งทสี่ ่องลงไปในทะเลซ่ึง สง่ ผลตอ่ การอยอู่ าศยั และเจริญเตบิ โตของพชื และสตั วท์ ะเลดว้ ย 3.3.6 สารพษิ หรือสารปนเป้ือนบางชนิดมคี ณุ สมบตั ใิ นการซึมเขา้ ไปในร่างกายของ สง่ิ มชี ีวติ โดยเฉพาะสตั วท์ ะเลทเ่ี ป็นอาหารของมนษุ ยส์ ง่ ผลใหม้ นษุ ยไ์ ดร้ บั ผลกระทบดงั กลา่ วอกี ดว้ ย 3.3.7 ในดา้ นอตุ สาหกรรมการทอ่ งเทยี่ วพบวา่ ชายหาดทะเลกลายเป็นทสี่ ะสมของขยะ ทะเลทถ่ี กู ซดั ข้นึ มาตามชายหาดสง่ ผลกระทบตอ่ การทอ่ งเทย่ี วเป็นอยา่ งมากโดยการศกึ ษาของ สถาบนั NOAA สหรฐั อเมริกา พบวา่ มลรฐั นวิ เจอรซ์ ียส์ ูญหายไประหวา่ ง 379 ลา้ นดอลลาร์ และ 3.6 พนั ลา้ นดอลลารใ์ นดา้ นการทอ่ งเทยี่ ว และรายไดอ้ น่ื อนั เป็นผลมาจากเศษขยะทางทะเล ทพ่ี ดั ข้นึ ฝัง่ ภาพประกอบที่ 11 : ปัญหาแพขยะในมหาสมทุ ร (Robert Frerck,2015)

16 3.3.8. ในอตุ สาหกรรมการเดนิ เรือกไ็ ดร้ บั ผลกระทบจากการเดนิ เรือเนอื่ งจากการทขี่ ยะ เหลา่ น้ีเขา้ ไปตดิ ในใบพดั เดนิ เรืออกี ดว้ ย(คดั คณฐั ชื่นวงศอ์ รุณ, 2559, น.1) ภาพประกอบท่ี 12 : ภาพผลกระทบจากแพขยะตอ่ สิ่งมชี ีวติ ( Beachapedia,2016) กลา่ วโดยสรุป ปรากฎการณท์ างอทุ กภาคน้นั เกดิ จากปัจจยั ตา่ งๆทสี่ ่งผลตอ่ ปริมาณน้ำ� บนพ้นื ผวิ โลก คอื เอลนโิ ญ ลานิญา ภยั แลง้ และแพขยะ โดยปัจจยั เกิดจากธรรมชาติและการ กระทำ� ของมนษุ ย์สง่ ผลตอ่ การดำ� รงชีวติ ของส่ิงมชี ิวติ เป็นอยา่ งมาก โดยเฉพาะน้ำ� เป็นปัจจยั ใน การดำ� เนนิ ชีวติ สำ� คญั และการดำ� เนนิ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของมนษุ ย์ ซ่ึงการเปลย่ี นแปลงทาง อทุ กภาคจงึ ส่งผลกระทบอยา่ งมากตอ่ การดำ� เนินชีวติ อกี ท้งั อทุ กภาคยงั ส่งผลตอ่ การอยอู่ าศยั ของสิ่งมชี ิตในแตล่ ะภมู ภิ าคดงั ทก่ี ลา่ วในบทถดั ไป

17 แบบฝึกหดั ท่ี 8.1 ช่ือ-สกลุ .....................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนวงกลมคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งเก่ียวกบั ปรากฎการณ์ท่ีเกิดข้ึน (10คะแนน) 1. เป็นคำ� ท่ีใชป้ รากฎการณ์ท่ีเกิดข้ึนในซีกโลกใต ้ ENSO Elnino 2. เกิดภาวะฝนตกชุกบริเวณซีกตะวนั ออกของมหาสมุทร Elnino Lanina 3. บริเวณมหาสมุทรท่ีเกิดปรากฎการณ์เอลนิโญและลานิญา มหาสมุทรแปซิฟิ ก มหาสมุทรแอตแลนติก 4. การพฒั นาระบบส่งน้ำ� ใตด้ ินในอิหร่าน Qanat Pivot 5. ทะเลสาบที่ประสบปัญหาภยั แลง้ อยา่ งหนกั ทะลสาบแคสเปี ยน ทะเลสายอารัล 6. แนวการจดั การการแกป้ ัญหาการลุกลามของทะเลทรายในแอฟริกา สร้างกำ� แพงก้นั ทะเลทราย ปลูกป่ าเป็นแนวป้องกนั ทะเลทราย 7. บริเวณที่พบปัญหาแพขยะ มหาสมุทรแปซิฟิ ก มหาสมุทรแอตแลนติก 8. ปรากฎการณ์ “ghost fishing” คอื ปรากฎการณก์ ารจบั ปลาอยา่ งผดิ กฎหมาย ปรากฎการณท์ อ่ี ปุ กรณจ์ บั สตั วท์ ชี่ ำ� รุดทมี่ สี ตั วน์ ้ำ� เขา้ ไปตดิ จนกลายเป็นอนั ตรายตอ่ ชีวติ 9. การเพ่มิ ข้ึนของสาหร่ายในมหาสมุทร Platon Zoom Plankton Bloom 10. หน่วยงานสหรัฐอเมริกาที่ศึกษาเกี่ยวกบั ปรากฎการณ์แพขยะ NOAA SPUNIK

18 แบบฝึกหดั ท่ี 8.2 ชื่อ-สกลุ .....................................................................ช้นั ................เลขที่................. คอำย� ชา่ ง้ีแไจรง(5ค: ะแจนากนค)วามสมั พนั ธข์ องภาพแสดงปรากฎการณใ์ ด เกดิ บริเวณใด ควรดำ� เนนิ การ ภาพประกอบที่ 13 : ผลกระทบ (Anonymous. 2015). จากภาพคอื ปรากฎการณ์ ............................................................................................1 คะแนน เกดิ บริเวณใด................................................................................................................ 1 คะแนน สง่ ผลอยา่ งไร............................................................................................................... 1 คะแนน ...................................................................................................................................... 1 คะแนน ควรมมี าตรการอยา่ งไร............................................................................................... 1 คะแนน

19 แบบฝึกหดั ท่ี 8.3 ชื่อ-สกลุ .....................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. คำ� ช้ีแจง : จากภาพอธิบายปรากฎการณท์ เ่ี กดิ ข้นึ พรอ้ มเสนอแนวทางการแกไ้ ขปัญหาดงั กลา่ ว (5คะแนน) ภาพประกอบที่ 14 : ปัญหาแพขยะในมหาสมทุ ร ( Beachapedia,2016) ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................

20 แบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง ปรากฎการณท์ างอทุ กภาค รายวชิ า สงั คมศกึ ษา ฯ ส 32101 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 5 จำ� นวน 10 ขอ้ 10 คะแนน คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งที่สุดเพียงคำ� ตอบเดียวโดยทำ� เครื่องหมาย กากบาท (x) ลงในกระดาษคำ� ตอบ 1. ปัจจยั ใดทำ� ใหข้ ยะเกดิ การสะสมตวั กลางมหาสมทุ ร 1. อทิ ธิพลของกระแสลมประจำ� ปี 2. อทิ ธิพลของกระแสน้ำ� ในมหาสมทุ ร 3. อทิ ธิพลของลมประจำ� ฤดทู พี่ ดั ผา่ นบริเวณดงั กลา่ ว 4. อทิ ธิพลของแรงเหวย่ี งของโลกทำ� ใหว้ ตั ถสุ ะสมตวั กลางมหาสมทุ ร 2. ปรากฎการณล์ านญี า สง่ ผลกระทบตอ่ ภมู ภิ าคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใตอ้ ยา่ งไร 1. อากาศอนุ่ ข้นึ ฝนตกชกุ 2. อากาศเยน็ และแหง้ แลง้ 3. อากาศรอ้ นและแหง้ แลง้ 4. อากาศเยน็ และฝนตกชกุ 3 ปรากฎการณเ์ อลนโี ญเกดิ จดั ปัจจยั ใด 1. กระแสน้ำ� เยน็ กำ� ลงั แรงเขา้ มาแทนทกี่ ระแสน้ำ� อนุ่ 2. ลมสินคา้ ออ่ นกำ� ลงั ทำ� ใหก้ ระแสน้ำ� อนุ่ ไหลยอ้ นกลบั 3. ลมสินคา้ กำ� ลงั แรงสง่ ผลใหก้ ระแสน้ำ� อนุ่ ไหลไปยงั แปซิฟิกตะวนั ตก 4. กระแสน้ำ� อุ่นกำ� ลงั แรงพดั พาจากเอเชียไปยงั อเมริกาใตจ้ ำ� นวนมากทำ� ใหอ้ ากาศ แปรปรวน 4. บริเวณเป็นพน้ื ทแ่ี สดงตวั ช้ีวดั การเกดิ ปรากฎการณ์ ENSO 1. หมเู่ กาะอาวาย - หมเู่ กาะดเิ อโก้ กราเซีย 2. หมเู่ กาะตาฮติ ิ - เมอื งดาวนิ 3. หมเู่ กาะญปี่ ่นุ - เมอื งดคโรลาดดสปริง 4. เมอื งซานฟานซิสโก - เมอื งมะนลิ า

21 5. ผลกระทบภยั แลง้ สง่ ผลตอ่ กจิ กรรมทางเศรษบกจิ ประเภทใดมากทส่ี ุด 1. ภาคเกษตรกรรม 2. ภาคอตุ สาหกรรม 3. ภาคบริการ 4. ภาคการขนสง่ 6. การจดั การน้ำ� ในประเทศอหิ ร่าน 1. ปลกู ป่าป้องกนั ทะเลทราย 2. การใชฝ้ นหลวงเพอ่ื เพม่ิ ปริมาณฝน 3. การสรา้ งทอ่ สง่ น้ำ� ใตด้ นิ 4. การทำ� กงั หนั หวดิ น้ำ� บริเวณตน้ แมน่ ้ำ� 7. ขอ้ ใดไมใ่ ช่ปัจจยั ทสี่ ง่ ผลตอ่ ภยั แลง้ ในทวปี เอเชีย 1. เกดิ จากการเปลยี่ นแปลงของสภาพภมู อิ ากาศ ลงซ ่ึงสง่ 2ผ.ลเใกหดิ ค้จวากามกชาร้ืนเปมลแี ยี่นนวโแนปม้ลลงอดณุลงหอภกี มู ดขิ ว้ อยงกระแสน้ำ� ในมหาสมทุ ร โดยเฉพาะมอี ณุ หภมู ลิ ดตำ่� 3. เกดิ จากปรากฎการณเ์ อลนโิ ญใหฝ้ นไมต่ กตามฤดกู าลส่วนอกี ดา้ นหน่งึ มฝี นตกชกุ มากกวา่ ปกติ 4. กจิ กรรมของมนษุ ยท์ ท่ี ำ� ใหเ้ กดิ การสูญเสียความชุ่มช้ืนในช้นั บรรยากาศลดลง เช่น การถาง ป่าเพอ่ื ทำ� การเกษตร การเล้ยี งปศสุ ตั วส์ ง่ ผลเสียตอ่ หนา้ ดนิ 8. ปรากฎการณ์ “ghost fishing” คอื ขอ้ ใด 1. ปรากฎการณก์ ารจบั ปลาอยา่ งผดิ กฎหมาย 2. ปรากฎการณก์ ารขยายตวั ของสาหร่ายในมหาสมทุ ร 3. ปรากฎการณท์ อี่ ปุ กรณจ์ บั สตั วท์ ช่ี ำ� รุดทมี่ สี ตั วน์ ้ำ� เขา้ ไปตดิ จนกลายเป็นอนั ตรายตอ่ ชีวติ 4 . ปรากฎการณท์ ข่ี ยะเพม่ิ จำ� นวนมากและสะสมตวั บริเวณตอนกลางของมหาสมทุ ร 9. แพขยะในมหาสมทุ รไดร้ บั การศกึ ษาจากหนว่ ยงานใด 1. Argus 2. NOAA 3. NATO 4. SPUNIK 10. แนวทางใดเป็นแนวทางเร่ิมตน้ ทแี่ กไ้ ขปัญหาการเพมิ่ ข้นึ ของขยะทด่ี ที ส่ี ุด 1. สรา้ งเคร่ืองกำ� จดั ขยะในมหาสมทุ ร 2. จดั ต้งั องคก์ รดา้ นแพขยะโดยตรง 3. สรา้ งความร่วมมอื มในระดบั รฐั บาล 4. สรา้ งจติ สำ� นกึ ในการจดั การขยะและทงิ้ ขยะลงแมน่ ้ำ� และมหาสมทุ ร

22 กระดาษคำ� ตอบแบบทดสอบหลงั เรียน เล่มท่ี 8 เรื่อง อุทกภาคกบั ส่ิงแวดลอ้ ม ชื่อ-สกลุ .....................................................................ช้นั ................เลขที่................. คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบที่ถูกตอ้ งท่ีสุดเพยี งคำ� ตอบเดียว โดยทำ� เคร่ืองหมาย กากบาท (X) ลงในช่องวา่ งที่ถูกตอ้ ง ขอ้ ที่ 1 2 3 4 คะแนนเตม็ ........................... 1 คะแนนทไี่ ด ้ ........................... ผลการประเมนิ 2 ........... ดมี าก ........... ดี 3 ........... พอใช้ 4 ........... ควรปรบั ปรุง 5 ลงชื่อ.................................ผปู้ ระเมนิ 6 (.............................................................) 7 8 9 10 สรุปคะแนน เกณฑก์ ารประเมนิ คะแนนระหวา่ ง 8- 10 ระดบั เกณฑด์ มี าก คะแนนระหวา่ ง 6-7 ระดบั เกณฑด์ ี คะแนนระหวา่ ง 4-5 ระดบั เกณฑพ์ อใช้ คะแนนระหวา่ ง 0-3 ระดบั เกณฑค์ วรปรบั ปรุง

23 แบบบนั ทกึ คะแนน ช่ือ-สกลุ .....................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. แบบทดสอบ/แบบฝึ กหัด คะแนนเตม็ คะแนนทไี่ ด้ หมายเหตุ แบบทดสอบก่อนเรียน 10 เล่มที่ 8 10 แบบฝึกหดั ที่ 8.1 5 แบบฝึกหดั ที่ 8.2 5 แบบฝึกหดั ที่ 8.3 20 รวมแบบฝึ กหดั 10 แบบทดสอบหลงั เรียน 30 รวมแบบฝึกหดั + แบบทดสอบหลงั เรียน ลงชื่อ.............................................................ผ้ลู งคะแนน เกณฑ์การประเมนิ 26-30 อยใู่ นระดบั ดมี าก คะแนนระหวา่ ง 21-25 อยใู่ นระดบั ดี คะแนนระหวา่ ง 16-20 อยใู่ นระดบั ปานกลาง คะแนนระหวา่ ง 11-15 อยใู่ นระดบั พอใช้ คะแนนระหวา่ ง 0 -10 อยใู่ นระดบั ควรปรบั ปรุง คะแนนระหวา่ ง

24 ภาคผนวก

25 ประกอบดว้ ย เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 8.1 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 8.2 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 8.3 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

26 เฉลยคำ� ตอบแบบทดสอบก่อนเรียน เล่มท่ี 8 เรื่อง อุทกภาค ขอ้ ที่ 1 2 3 4 1X 2X 3X 4X 5X 6X X 7X 8X 9 10 X สรุปคะแนน

27 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 8.1 คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนวงกลมคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งเก่ียวกบั ปรากฎการณ์ท่ีเกิดข้ึน 1. เป็นคำ� ท่ีใชป้ รากฎการณ์ที่เกิดข้ึนในซีกโลกใต ้ ENSO Elnino 2. เกิดภาวะฝนตกชุกบริเวณซีกตะวนั ออกของมหาสมุทร Elnino Lanina 3. บริเวณมหาสมุทรท่ีเกิดปรากฎการณ์เอลนิโญและลานิญา มหาสมุทรแปซิฟิ ก มหาสมุทรแอตแลนติก 4. การพฒั นาระบบส่งน้ำ� ใตด้ ินในอิหร่าน Pivot Qanat 5. ทะเลสาบที่ประสบปัญหาภยั แลง้ อยา่ งหนกั ทะลสาบแคสเปี ยน ทะเลสายอารัล 6. แนวการจดั การการแกป้ ัญหาการลุกลามของทะเลทรายในแอฟริกา สร้างกำ� แพงก้นั ทะเลทราย ปลูกป่ าเป็นแนวป้องกนั ทะเลทราย 7. บริเวณท่ีพบปัญหาแพขยะ มหาสมุทรแปซิฟิ ก มหาสมุทรแอตแลนติก 8. ปรากฎการณ์ “ghost fishing” คอื ปรากฎการณก์ ารจบั ปลาอยา่ งผดิ กฎหมาย ปรากฎการณท์ อี่ ปุ กรณจ์ บั สตั วท์ ชี่ ำ� รุดทมี่ สี ตั วน์ ้ำ� เขา้ ไปตดิ จนกลายเป็นอนั ตรายตอ่ ชีวติ 9. การเพิม่ ข้ึนของสาหร่ายในมหาสมุทร Platon Zoom Plankton Bloom 10. หน่วยงานสหรัฐอเมริกาท่ีศึกษาเก่ียวกบั ปรากฎการณ์แพขยะ NOAA SPUNIK

28 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 8.2 คำ� ช้ีแจง : จากความสมั พนั ธข์ องภาพแสดงปรากฎการณใ์ ด เกดิ บริเวณใด ควรดำ� เนนิ การอยา่ งไร จากภาพคอื ปรากฎการณ์ .........................ปรากฎการณเ์ อลนโิ ญ..............................1 คะแนน เกดิ บริเวณใด..............................มหาสมทุ รแปซิฟิก................................................ 1 คะแนน สง่ ผลอยา่ งไร......ทวปี เอเชียเกดิ ภยั แลง้ ................................................... 1 คะแนน ............................ทวปี อเมริกาเกดิ ฝนตกชกุ .................................................................... 1 คะแนน ควรมมี าตรการอยา่ งไร............(อยใู่ นดลุ พนิ จิ ของครูผสู้ อน)............................................. 1 คะแนน

29 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 8.3 แพขยะใหญแ่ ปซิฟิก เป็นวกิ ฤตดา้ นสงิ่ แวดลอ้ มทกี่ ำ� ลงั ประสบปัญหาอยา่ งมากโดยเฉพาะ บริเวณกลางมหาสมทุ รแปซิฟิกมีขนาดใหญท่ ่ีสุดในโลกจนถึงข้นึ ท่ีวา่ มกี ารเรียกรอ้ งใหต้ ้งั เป็น ประเทศใหมน่ ามวา่ “The Trash Isles” เพราะเมอื่ เป็นรฐั จะไดส้ ิทธิ การคมุ้ ครองตามกฎบตั รส่ิง แวดลอ้ มแหง่ องคก์ ารสหประชาชาติ และทกุ ประเทศตอ้ งเขา้ มามสี ่วนร่วม เฉลยคำ� ตอบแบบทดสอบหลงั เรียน เล่มที่ 8 เร่ือง อุทกภาคกบั ส่ิงแวดลอ้ ม ขอ้ ที่ 1 2 3 4 1X 2X 3X 4X 5X 6 X 7 X 8 9 X 10 X สรุปคะแนน X

30 บรรณานกุ รม กนก จนั ทราและคณะ. (2559). สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปี ท่ี 5. (พมิ พค์ ร้ังที่ 1). กรุงเทพฯ: ไซเบอร์พรินกรุ๊ป.. คดั คณฐั ชื่นวงศอ์ รุณ.(ม.ป.ป.). แพขยะ ใหญ่แปซิฟิ ก. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก https://ngthai.com/science/27897/garbage-patch/ คณะกรรมการศูนยก์ ารเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตรโ์ ลกและดาราศาสตร.์ (2558). เอลนโี ญ. สืบคน้ 1 มนี าคม 2559, จาก http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/elnino คณะกรรมการศูนยก์ ารเรียนรู้วิทยาศาสตรโ์ ลกและดาราศาสตร์. (2558). ลานีญา. สืบคน้ 1 มีนาคม 2559 จาก http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/lanina คณาจารยม์ หิดลวทิ ยานสุ รณ.์ (ม.ป.ป). ชีวนิเวศ. คน้ เม่ือ 14 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก https:// view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=http://www.mwit.ac.th/~panom/ Bio40146/biome.doc ปัญญา จารุศิริและคณะ. (2558). ภูมิศาสตร์ กายภาพ. (พิมพค์ ร้ังท่ี 1). กรุงเทพฯ: ด่านสุธาการพิมพ.์ ราชบณั ฑิตยสถาน.(2554). ศพั ท์ราชบณั ฑิต. คน้ เม่ือ 16 กมุ ภาพนั ธ์ 2559, จาก http://www. royin.go.th/dictionary/ Beachapedia.(2016). Garbage Patch. 01 march 2016, Retrieved from http://www. beachapedia.org/Great_Pacific_Garbage_Patch แหล่งทม่ี าของภาพ ไทยพบั บริก้า. (2555). เขื่อนลำ� น้ำ� โขง. [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก https://thaipublica.org/2012/10/dam-on-the-mekong-river/ ศนู ยก์ ารเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์โลกและดาราศาสตร์. (2554). ปรากฎการณ์เอลนโี ญ. [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/elnino ศนู ยก์ ารเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์โลกและดาราศาสตร์. (2554). ปรากฎการณ์ลานีญา. [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก http://www.lesa.biz/earth/hydrosphere/elnino อภญิ ญา สีดำ� . (2558). ดชั นีแสดงความแปรปรวนในซีกโลกใต้ระหว่างเกาะตาฮิติกบั เมือง ดาร์วิน. [รูปภาพ]. สืบคน้ 1 มีนาคม 2559 , จาก https://blueocean.net/the-good-the- bad-and-the-ugly-of-plastic-pollution/http://www.agi.nu.ac.th/nred/Document/ is-PDF/geo_012_FullPaper.pdf Anonymous.(2016). Effect of El-nino. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from https:// www.dtnext.in/News/City/2016/01/01090332/1101280/El-Nino-flop-Indian- Ocean-effect-tied-to-poor-monsoon.vpf

31 Anonymous. (2015). Water crisis. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from https:// worldmapper.org/maps/housing-nowateraccess-2015/ Aris.(2016). Garbage. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from http://pollutioncontrol bynisitchula.blogspot.com/2017/11/2-5-6-5-12-25-40-80-100-450-500-1000.html Beachapedia.(2016). Garbage Patch. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from http:// Koloa www.beachapedia.org/Great_Pacific_Garbage_Patch Landing .(2016) Cover [Image]. 3 march 2016, Retrieved from https://koloaland ingresort.com/your-ultimate-guide-to-picking-the-perfect-kauai-resort/ Konstantinos S. Voudouris. (2016). Qunat. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from https:// www.mdpi.com/2073-4441/5/3/1326/htm RobertFrerck.(2015). GarbageIsland. [Image].3march2016,Retrievedfromhttps://blueocean. net/the-good-the-bad-and-the-ugly-of-plastic-pollution/ Rohan Prince. (2016). Desert Agriculture. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from https:// www.agric.wa.gov.au/water-management/drip-irrigating-tomatoes-sand Tom Di Liberto. (2015) Planton bloom. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from https:// www.climate.gov/news-features/event-tracker/record-setting-bloom-toxic-algae- north-pacific Wikipedia. (2013). Aral Sea. [Image]. 3 march 2016, Retrieved from https://en.wikipedia. org/wiki/Aral_Sea

32 ประวตั ผิ ้จู ดั ทำ� รูป ช่ือ- สกลุ นายพภิ พภทั ร์ มดั ฉิมา วนั เดอื น ปีเกดิ 3 สิงหาคม 2530 ท ต่ี ้งั ปัจจ บุ นั 230 ถนนพหลโยธิน ตำ� บลหวั เวยี ง อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั ลำ� ปาง ประวตั กิ ารศกึ ษา ศกึ ษาศาสตรบณั ฑติ (สงั คมศกึ ษา) ปี 2554 มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ ศกึ ษาศาสตรมหาบณั ฑติ (การศกึ ษา) ปี 2560 มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ สถานทที่ ำ� งาน โรงเรียนบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั ลำ� ปาง ประวตั กิ ารทำ� งาน 2554-2560 ครู โรงเรียนบญุ วาทยว์ ทิ ยาลยั

33