แสงเหนือ

แสงเหนือ-แสงใต้ (Aurora) แสงเหนือ-แสงใต้ ความหมาย ตามประวัตินั้นมีชื่อมากมายหลายชื่อ ชื่อวิทยาศาสตร์ของ ปรากฏการณ์น้ี คือ ออโรรา บอเรลลีส (Aurora Borealis) ซงึ่ เป็นภาษาละติน ซึ่งตั้งชื่อโดย กาลิเลโอ กาลิเลอิ (Galileo Galilei) (ค.ศ. 1564 – 1642) นักวิทยาศาสตร์ช่ือดัง แปลเป็นภาษาไทยได้ว่า รุ่งอรุณสีแดงแห่งทิศ เหนอื โดยแสงเหนอื เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาตทิ ก่ี ่อใหเ้ กิดความสวยงามตระการตาไปทั่วท้องฟ้า มองดูคล้ายๆ หมู่ดาวและแสงจากท้องฟ้ากาลังเต้นระบาอย่างงดงาม ปรากฏการณ์ที่ปรากฏเป็นแนวแสงสว่างสีต่างๆ บนท้องฟ้ายามค่าคืน รูปร่างคล้ายกับม่าน และมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างอย่างรวดเร็ว แสงเหนือ-แสงใต้ มัก เกิดข้ึนในบริเวณที่ละติจูดสูง เช่น บริเวณใกล้ขั้วโลกเหนือ ท่ีเรียกว่า แสงเหนือ (aurora borealis) และ บริเวณใกลข้ ้ัวโลกใต้ ทเ่ี รยี กว่า แสงใต้ (aurora australis) https://sites.google.com/site/thinnuanewsonline/rxb-lok-cakrwal/saeng-henux-saeng-ti ในอดีตท่ีความรู้ทางวิทยาศาสตร์ยังไม่ก้าวหน้าเท่าทีควร ปรากฏการณ์ดังกล่าวถูกตีความ ไปเป็น เรื่องของพลังอานาจจากพระผู้เป็นเจ้า เรื่องราวเก่ียวกับปาฏิหาริย์ หรือเป็นเร่ืองของจิตวิญญาณซึ่งจะ แตกต่างกันไปตามถิ่นฐานที่ได้เห็นแสงออโรร่า ในทวีปอเมริกาผู้คนต่างเชื่อกันว่าแสงออโรร่า เป็นแสงท่ีเกิด จากดวงวญิ ญาณทพี่ วกเขาพยายามจะตดิ ต่อด้วย ในขณะท่ีชาวนอร์เวย์และชาวไวกิ้งเชื่อกันว่า แสงออโรร่าคือ วิญญาณของสาวพรหมจารีที่มาร่ายร่าท่ามกลางรัตติกาล แต่ในความเชื่อของชาวเอสกิโมและชนพื้นถ่ินทาง ตอนเหนือของแคนนาดากลบั เช่ือ กนั วา่ เป็นวิญญาณของผู้ตายที่พยายามติดต่อกับบรรดาญาติมิตรที่ยังมีชีวิต อยู่บน พ้ืนโลก ไม่ว่าจะเคยเชื่อกันมาอย่างไรก็ตามสุดท้ายวิทยาศาสตร์ได้ช้ีชัดว่า ปรากฏการณ์เช่นน้ีเกิดข้ึน เพราะพายุสุริยะท่ีถูกปล่อยออกมาจากดวงอาทิตย์เป็นปัจจัยหลัก และยังรวมไปถึงสนามแม่เหล็กและช้ัน บรรยากาศโลก ส่วนโลกของเราน้ัน นอกจากจะขึ้นชื่อลือชาในความสวยงามเป็นแหล่งพานักของส่ิงมีชีวิตใน ระบบ สุริยะจักรวาลแล้ว โลกเรามีแกนโลกท่ีเป็นเหมือนแม่เหล็กขนาดใหญ่ ที่ปล่อยพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า ออกมาคลุมเปลือกโลกทาให้ อนุภาคที่มีประจุมากมาย ทั้งอิเล็กตรอน และโปรตอน ท่ีว่ิงวนอยู่รอบๆ สนามแม่เหลก็ โลก

https://sites.google.com/site/thinnuanewsonline/rxb-lok-cakrwal/saeng-henux-saeng-ti ในขณะที่ช้ันบรรยากาศของโลกเราก็เต็มไปด้วยก๊าซจานวนมากไม่ว่าจะเป็น ไนโตรเจน ออกซิเจน ไฮโดรเจน ฮีเลียม ไอน้า และธาตุอ่ืนๆอีกมากมาย ส่ิงเหล่าน้ีเป็นปัจจัยสาคัญ ที่เมื่อเกิดการแผ่ ของลมสุริยะ จากดวงอาทิตย์เมื่อผ่านกระบวนการต่างท่ีเรียบเสมือนเกราะป้องกัน โลกทาให้เราได้เห็นปรากฏการณ์ ธรรมชาติท่ีสวยงามอย่าง แสงออโรร่า ในบริเวณแถบข้ัวโลก ในความเป็นจริงแล้วโลกเราต้องประสบกับสิ่ง ต่างๆท่ีแผ่ออกมาจากดวงอาทิตย์ ตลอดเวลาไม่ว่าจะเป็น รังสีคอสมิค (Cosmic Rays) อนุภาคจากแถบ กัมมันตรังสี (Radiation Belt) พลังงานสูง ซ่ึงเป็นอนุภาคที่มีพลังงานฟลักซ์มหาศาลระดับล้านอิเล็กตรอน โวลท์ ลมสุริยะก็เป็นหนึ่งในนั้น และพลังงานอยู่ในช่วง 1 ถึง 10 พันอิเล็กตรอนโวลต์ (keV) แต่บางคร้ังอาจมีพลังงานมากถึง 100 พันอิเล็กตรอนโวลต์ (keV) พลังงานของอนุภาคเหล่านี้ ย่ิงมากเท่าไหร่ก็จะสามารถทะลุทะลวงผ่านช้ัน บรรยากาศมาได้มากเท่านั้นในกรณีของลมสุริยะ จ ะ ส า ม า ร ถ ฝ่ า ช้ั น บ ร ร ย า ก า ศ ม า ไ ด้ ท่ี ร ะ ดั บ 100-300 กิ โ ล เ ม ต ร จ า ก พื้ น โ ล ก เมื่อเกดิ การแผ่กระจายของพายุสรุ ิยะที่ถูกเปลง่ ออกมาจากดวงอาทิตย์เคลื่อน ท่ีผ่าน บรรยากาศอัน เว้ิงว้างของ ระบบสุริยะ ในความที่เป็นสุญญากาศ ทาให้ พายุ สุริยะสามารถเดินทางได้อย่างสะดวกล่องลอย มาถึงโลก แต่เม่ือเข้า ถึงช้ันบรรยากาศ ก็ต้องเจอกับ สนามแม่เหล็กไฟฟ้าที่ห่อหุ้มปกคลุมโลกเราอยู่ การจะ แทรก ผ่านเข้ามาได้น้ันเป็นเรื่องยาก เมื่อลมสุริยะกระทบเข้ากับแม่เหล็กไฟฟ้า ที่แผ่ปกคลุมโลกเราก็จะ ไม่สามารถทะลุผ่านเข้ามาได้แต่การประทะกันกลับทาให้ ลมสุริยะซึ่งมีประจุด้วยน้ัน โคจรไปตามเส้นแรง แม่เหล็กไฟฟ้าโลกและสามารถทะลุผ่านเข้าชั้นบรรยากาศโลกได้ ในบริเวณข้ัวโลกเหนือและใต้ เม่ืออนุภาคจากลมสุริยะวิ่งมากระทบกับอนุภาคของชั้นบรรยากาศโลกอนุภาคเหล่า น้ีได้รับ พลังงาน และกลายเป็นอนุภาคที่ไม่เสถียร และเพ่ือต้องการกลับมายังสภาวะสมดุลมันจึงจาเป็นที่จะ ปลดปล่อยพลังงานออกมา ทาให้เราเห็นว่ามันปลดปล่อยแสงออกมาส่วนจะเป็นสีอะไรนั้นก็ข้ึนอยู่กับชนิด ของกา๊ ซทถี่ ูกกระตนุ้ เช่น โซเดียมให้แสงสีเหลือง นีออนให้แสงสีส้ม ไฮโดรเจนให้แสงสีฟ้า ฮีเลียมให้แสงสีม่วง

ออกซเิ จนให้แสงสีแดง ในช้ันบรรยากาศไอโอโนสเฟียร์ (ionosphere) ส่วนออกซิเจนที่อยู่ต่ากว่าน้ันใน ระดับ ที่ 100-300 กม.จากพืน้ โลกจะใหแ้ สงสเี หลอื งเขียว https://sites.google.com/site/thinnuanewsonline/rxb-lok-cakrwal/saeng-henux-saeng-ti ปรากฏการณ์ แสงออโรร่า จะเกิดข้ึนเหนือพื้นโลกประมาณ 100-300 กิโลเมตร ปรากฏการณ์ เหล่านีจ้ ะสามารถสังเกตเห็นได้ในประเทศท่อี ยแู่ ถบข้วั โลกเหนือ ใต้ ซึง่ ขึน้ อยู่กบั บริเวณทีต่ ัง้ ว่าจะพบเจอมันได้ มากหรือน้อยเพียงใด อย่างเช่นในเมือง เมือง Andenes ประเทศนอรเวย์ จะสังเกตเห็นได้ในแทบทุกคืนที่ฟ้า โล่ง เมือง Fairbanks รัฐอลาสกา จะสังเกตเห็นได้ประมาณ 5-10 คร้ังต่อเดือน ในแถบประเทศ เม็กซิโกและ เมดิเตอเรเนียน จะเห็นได้ 1– 2 คร้ังใน 10 ปี แต่ในขณะที่บริเวณประเทศเส้นศูนย์สูตรก็อาจจะเห็น ปรากฏการณ์เช่นว่าน้ีได้ หากพายุสุริยะ มีความแรงมากพอท่ีจะผ่า สนามแม่เหล็กโลกและชั้นบรรยากาศโลก มาได้ โดยคาดการณก์ นั ว่าประเทศในบรเิ วณ เสน้ ศนู ยส์ ูตรอาจจะพบกับปรากฏการณ์ดังกล่าวได้ 1 ครั้งในรอบ 2,000 ปี พายสุ รุ ิยะหาใช่เป็นปรากฏการณ์ที่ทาให้เกิดความสวยงามอย่างเดียวแต่ผลกระทบ ของมันสามารถ ทาใหก้ ารส่อื สาร-ระบบไฟฟา้ ของโลกเราแปรปรวนได้ดั่งเช่น เหตุการณ์ไฟฟ้าดับท่ีเกิดขึ้นนานร่วม 9 ชั่วโมงใน เมือง Quebec ประเทศแคนาดาเม่อื เดอื นมถิ ุนายน พ.ศ. 2532 สัญญาณวิทยุบนโลกอาศัยบรรยากาศระดับไอ โอโนสเฟยี ร์ เม่ือชั้นบรรยากาศน้ีถูกรบกวนก็จะทาให้เกิดความแปรปรวนในช้ันบรรยากาศข้ึน ได้ และอาจจะ ถึงขั้นทาให้ดาวเทียมหรือ ยานอวกาศหลุดจากวงโคจรได้เหมือนกัน ลมสุริยะท่ี ถูกปลดปล่อยออกมาจากดวง อาทติ ย์น้ันมีอยู่ทุกเมื่อเชื่อวันรุนแรงบ้างไม่ รุนแรงบ้างเป็นไปตามสถานะธรรมชาติของดวงอาทิตย์ แสงออโร ร่าเป็นหน่ึงปรากฏการณ์ ทางวิทยาศาสตร์ในห้วงสุริยะจักรวาลท่ียังมีหลายปรากฏการณ์ในห้วงจักรวาลที่ มนุษย์เรายังไม่สามารถทาความเข้าใจได้ ยังมีเร่ืองราวและส่ิงเร้นลับในห้วงอวกาศอีกมากมายที่รอการไข คาตอบจากวิทยาศาสตร์ แสงเหนือแสงใต้ มีความสัมพันธ์กับสนามแม่เหล็กของโลก เพราะบริเวณท่ีปรากฏ แสงเหนือแสงใต้ ให้เห็นบนท้องฟ้าบ่อยท่ีสุดน้ัน เป็นโซนห่างจากข้ัวเหนือและใต้ของแม่เหล็ก โลก จาก 20 ถึง 25 องศา นักวิทยาศาสตร์สันนิษฐานว่า แสงเหนือแสงใต้เกิดจากการที่อนุภาค

ไฟฟ้า โดยเฉพาะโปรตอนและอิเลคตรอน ซึ่งเดินทางมาจากดวงอาทิตย์ พุ่งเข้าชนบรรยากาศของโลกด้วย ความเรว็ นบั รอ้ ยหรอื พนั กโิ ลเมตรต่อวินาที อนุภาคเหล่านี้มีกาเนิดในบรรยากาศของดวงอาทิตย์บริเวณเหนือ กลุ่มจุดและจะเกิดข้ึนมากมายมีความเร็วสูงขณะเม่ือเกิดการลุกจ้าหรือการระเบิดข้ึนในบริเวณนั้น กระแส อนุภาคเหลา่ นี้บางสว่ นจะเคลอื่ นท่มี าทางโลกของเรา โดยเหตทุ ีโ่ ลกมีสนามแม่เหล็กห่อหุ้มอยู่รอบตัว อนุภาค ไฟฟ้าไม่สามารถจะเคล่ือนท่ีตัดผ่านสนามแม่เหล็กเข้ามาตรงๆ ได้ จึงมีการเบี่ยงเบนหมุนควงตามเส้นแรง แมเ่ หล็ก เขา้ สบู่ รรยากาศของโลกทางขั้วเหนือและข้วั ใต้ของโลก https://sites.google.com/site/thinnuanewsonline/rxb-lok-cakrwal/saeng-henux-saeng-ti แสงสนี ้เี กิดขน้ึ เนอื่ งจากในบางขณะดวงอาทติ ย์ได้ส่งกระแสอิเลคตรอนจากพ้ืนผิวของดวงอาทิตย์ มายังโลก อิเลคตรอนน้ีจะถูกสนามแม่เหล็กบังคับให้เบนไปสู่ขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้ ณ ท่ีน้ันอิเลคตรอ นจะกระทบกับอะตอมและโมเลกุลของอากาศในบรรยากาศช้ันบน ทาให้อะตอมและโมเลกุลของอากาศแตก ตัวเป็นอิออนไฟฟ้าเปล่งแสงสีออกมา แสงสีท่ีเกิดข้ึนที่ขั้วโลกเหนือ เรียกว่า แสงเหนือ แสงสีที่เกิดท่ีข้ัวโลก ใต้ เรยี กว่า แสงใต้ แสงเหนือแสงใต้มักเกิดขึ้นพร้อมกับการรบกวนในการส่ือสารทางไฟฟ้า เช่น โทรเลขและวิทยุ ระหว่างสถานีซึ่งอยู่ห่างกันบนพ้ืนผิวโลก และความเปล่ียนแปลงอย่างรวดเร็วในความเข้มของสนามแม่เหล็ก ของโลก ซึ่งเรียกกันว่าพายุแม่เหล็ก (magnetic storm) ท่ีเป็นเช่นนี้ เพราะการเคล่ือนที่ของประจุไฟฟ้า ปรมิ าณสูงในบรเิ วณใกล้โลก จะชักนาใหเ้ กิดกระแสไฟฟ้าขน้ึ ภายในโลก และขณะเดียวกัน การท่ีประจุไฟฟ้า พุ่งเข้าชนบรรยากาศช้ันสูงของโลกนั้น ก็จะทาให้สภาพของไอโอโนสเฟียร์ของโลกได้รับความ กระทบกระเทือนอย่างรุนแรง การส่ือสารทางวิทยุทางไกล ซึ่งต้องอาศัยส่งรับคล่ืนวิทยุให้สะท้อนท่ีระดับไอ โอโนสเฟียร์ จึงถกู กระทบกระเทือนขดั ข้องไปดว้ ย