มะก่องถี่

E-BOOK เจาฟ ามะกองถ่ี การเส่ียงโชคของชาวไทใหญ

มะกอ งถ่ี เป็ นการเส่ียงโชคของชาวไทใหญ โดยการ ทักทายปรศิ นาท่เี จา มือนํามาใสก ลอ งไมเ ล็ก ชกั แขวน ไวเ หมอื นธง จะเปิ ดอกี ทตี อนเย็น โดยจะมีคาํ ผวน เป็ นกลอนสําหรับไวใ หผูทายแกออกมาแลว นํามาแทง ลกั ษณะจะเป็ นสัตวต า ง ๆ ประมาณ 30 กวาชนิด สว น ผลตา งท่ไี ด คือ บาทละ 25 บาท แลว นํามาคณู กบั ยอด ของผูแทง ( ลกั ษณะคลา ย ๆ หวย ) ปั จจุบนั น้ีหาดูยาก แลว เพราะส่ิงเหลาน้ีขดั ตอกฏหมาย แตส ่ิงน้ีเป็ น ภมู ิปั ญญาของคนไทใหญอ ยา งหน่ึง

มะกองถ่ี มาจากการพนันของพมา ท่ี ไทใหญ เอาคําพมามาเรียกแบบไทใหญว า “หมาก เรียกวา “ตง แซะ เ ชา ก เกา ง ถ”ิ กอง ถ่”ี และกรอนเป็ น “มะกองถ่”ี ตงแซะเชาก แปลวา 36 ตัวหนังสือพมา ก็เอามาเปล่ียนเป็ น ตัวหนังสอื ไท เกา ง แปลวา ตวั ใหญ คนไทใหญท่ีไมร ูหนังสือพมา จะไดแนใจย่ิงขึน้ ถิ แปลวา หวย การพนันการเส่ียงโชค ใคร ๆ ก็ชอบ เพราะหาเงนิ รวมแลว แปลวา “หวย 36 ตัว” งายดี (เสียเงินก็งา ยดี) มรี ูปสัตว 36 ชนิด อยูตามสวนตา ง ๆ ในเขตไทย อาจไมมี ของรปู คน วิธกี ารแทงการออก หวย แตข ามไปทา ข้ีเหลก็ มเี กล่ือน ขามไปฝ่ังเมียวดี กม็ ี กค็ งเหมือนท่ี สางกานต เมงิ แหง เลา มา เกล่ือน ขามไปเกาะสอง กม็ เี กล่อื น หรือเหมอื น หวย ก.ข. ของไทย งานประเพณีตาง ๆ ในรัฐฉาน และในรัฐของชนกลม นอ ย กม็ เี กล่อื น พมาไมหาม กลับสนับสนุนใหม เี ป็ นงานเอกิ เกรกิ ท้งั การพนัน เหลา ยาเสพตดิ มอมเมาใหช นกลุมนอ ยตดิ การพนัน ตดิ ยาเสพติด จะ ไดไมมปี ั ญญาไปคดิ กชู าติ

“การพนันชนิดน้ีเป็ นการหารายไดเ ขารัฐของพระมหา ตวั อยา งปั ญหาทายบะกองถ่ี กษตั ยิ ห รือเจา ฟาในภาษาไต ดงั น้ันเจา มอื กค็ ือเจา ฟา ปั ญหาขอ ๑ : แกว แกน เม็ดคามนั แปงหลวง เอาลุกตางเหนือมา แตบ ะ กอ งถ่ใี นเมืองพานหลงั ไฟไหมก าดปี  2500 – ขายตางใต กาํ ไฮมมี ากนัก ปั๋ญหาห้อื ดูจาดนัก กลบั ปิ๊กปอกบา น 2510 เศษน้ัน เจามือก็คือคนธรรมดาๆ น้ีเอง ช่อื นายใจ เมอื เมือง แตเ น่ืองจากมีคนช่ือใจห ลายคน วัฒนธรรมคนเมืองตอง ต้งั ฉายานามเพ่ือจําแนกแยกจากคนช่อื ใจอ่ืน ชาวบาน ปั ญหาขอ ๒ : ฟังวทิ ยุใจหลใุ จหาย ไดฟังกาํ ทํานายใจฮกั ขึน้ ตอง โดยเฉพาะแฟนๆ ชาวบะกอ งถ่ที ้งั หลายจึงใหฉ ายาเจา สายใจดมี โนตองๆ ปอไดด คี ําเมาอ่มิ ตอง ปั ญหาห้อื ดไู กเ มาถกู ฟาทา ยช่ือกลายเป็ น “ใจเจาฟา” หรอื เรยี กอีกอยาง คอน ก็กอ ยหายเป งหมอ มเมาไป วา “เจาฟ าใจ” ปั ญหาขอ ๓ : ทา ข้ีเหลก็ น้ีบา นเมืองคับขัน แมส ายแมจ นั คนเดนิ วิธีการเลนคอ นขา งงายมาก เพียงแตน ักแทงท้งั ไตเ ตา ปั ญหาห้อื ดยู ามคนื น้ันเลา เป นเปี๊ยะแหง อ้ันลายเมยี ว หลายจะตองใชสมองคิด ไตรตรอง ตคี วาม วเิ คราะห ปริศนาโจทยจากคาวใหแตก เม่ือไดคําตอบแลวจึงเลือก ปั ญหาขอ ๔ : ยามดอกไมต้ิกหาบานเผย ไผจมเจยไฅดมดอกแกว แทงตวั ทายปริศนาตัวใดตัวหน่ึงหรือหลายตวั ใน 36 ตวั ปั ญหาห้อื ดูต้นี ้ําก่วิ เจ้ียวไหลไปยังบอกา ง สมมุตวิ า จากการวเิ คราะห “คาว” และ ตีความ “ปั ญหา” และ “บะกอ งดบิ ” ประจาํ งวดเช่ือวา ปั ญหาขอ ๕ : ผาลายดอกไมย่ิงดยู ่งิ สวย สอดหาตวยต้ไี หนบได มี สัตวป รศิ นานาจะเป็ น “มา ” แตเน่ืองจากบะกองถ่ีมีการ แตรา นเดียวกะลาแขกใต ต้งั ขายอยูห้ันฮิมตาง ปั ญหามนั แทบถ า จับคไู วแ ลว  18 คู เจา ฟาอาจจะออก “นกยงู ” แทนก็ได ดไู กล หก้อื าํ ดเูใฉนลรยา นกูลาเถา (มา คูกับ นกยงู ) ถือวาเป็ นสิทธอ ันชอบธรรม ทาํ ไดไม ผิดกติกาไมข ัดตอ ปรศิ นาโจทย ดังน้ันผูท่นี ิยมเส่ียงโชค ปั ญหาขอ ๑ หวยออก – แมขาว บะกอ งถ่ที ้งั หลาย มักจะซ้ือคูข องสัตวห รือส่ิงของน้ันๆ ปั ญหาขอ ๒ หวยออก – จา ง ควบกันไปดวยเพ่อื กันการผดิ หวงั และเสยี โอกาส ใน ปั ญหาขอ ๓ หวยออก – อเี ห็น กรณีน้ีเม่ือแทงมาสว นใหญจ ะแทงนกยงู ควบไปดว ย ปั ญหาขอ ๔ หวยออก – กระตาย ปั ญหาขอ ๕ หวยออก – กบ ปั จจุบันบะกอ งถ่กี ็ไมม ีใครขายหรอื เปิ ดบอนเลนแลว เพราะ ถอื วาเป็ นการพนันท่ผี ิดกฎหมาย มีเพยี งในบางพ้ืนท่เี ทา น้ันท่ยี งั แอบเลน กันอยู แตก ย็ งั บพน จมกู ของตํารวจอยูดี

มะกองถ่ี เป็ นการนําเสนอใหเห็นถึงวถิ ีชีวติ ด้งั เดิม อีกแงมุมหน่ึงของชาวไทใหญและคน COMPUTER ON LINE Yaowana Ariya เมอื งเหนือ แตการพนันถอื เป็ นส่ิงผดิ กฎหมาย ท่ที ุกคนถงึ หลีกเล่ยี ง ขอบคุณคะ