เทคนิคการจัดการเรียนการสอน

วิธีสอนโดยใช้เกม (Game Method) วิธีสอนโดยใช้เกม คือ กระบวนการที่ผู้สอนใช้ในการช่วยให้ผู้ เรียนเกิดการเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์ที่กำหนด โดยการให้ผู้ เรียนเล่นเกมตามกติกา และนำเนื้อหาและข้อมูลของเกม พฤติกรรมการเล่น วิธีการเล่น และผลการเล่นเกมของผู้เรียน มาใช้ในการอภิปรายเพื่อสรุปการเรียนรู้ ขั้นตอนสำคัญของการสอนโดยใช้เกม 1. ผู้สอนนำเสนอเกม ชี้แจงวิธีการเล่น และกติกาการเล่น 2. ผู้เรียนเล่นเกมตามกติกา 3. ผู้สอนและผู้เรียนอภิปรายเกี่ยวกับผลการเล่นและวิธี การหรือพฤติกรรมการเล่นของผู้เรียน 4. ผู้สอนประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียน

การเรียนรู้แบบลงมือทำ(ปฏิบัติ) (Active Learning) Active Learning เป็นกระบวนการเรียนการสอนที่เน้นให้ผู้ เรียนมีส่วนร่วมและมี ปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการเรียนรู้ผ่านการ ปฏิบัติที่หลากหลายรูปแบบ เช่น การวิเคราะห์ การสังเคราะห์ การระดมสมอง การแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และการทำกรณี ศึกษา เป็นต้น โดยกิจกรรมที่นำมาใช้ควรช่วยพัฒนาทักษะการ คิดวิเคราะห์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การสื่อสาร/นำเสนอ และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างเหมาะสม บทบาทของผู้ เรียนนอกจากการมีส่วนร่วมในกิจกรรมดังกล่าวข้างต้นแล้ว ยัง ต้องมีปฏิสัมพันธ์กับผู้สอนและผู้เรียนกับผู้เรียนด้วยกันด้วย ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1. สร้างบรรยากาศของการมีส่วนร่วม 2. จัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้เป็นพลวัต 3. จัดสภาพการเรียนรู้แบบร่วมมือ 4. จัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ท้าทาย 5. วางแผนเกี่ยวกับเวลาในการจัดการเรียนการสอนอย่างชัดเจน 6. ครูผู้สอนต้องใจว้าง

วิธีสอนแบบระดมพลังสมอง ( Brainstorming ) การระดมสมอง หมายถึง วิธีสอนที่ใช้ในการอภิปรายโดย ทันที ไม่มีใครกระตุ้น กลุ่มผู้เรียนเพื่อหาคำตอบหรือทางเลือก สำหรับปัญหาที่กำหนดอย่างรวดเร็ว ในระยะเวลาสั้นโดย ใน ขณะนั้นจะไม่มีการตัดสินว่า คำตอบหรือทางเลือกใดดีหรือไม่ อย่างไร ขั้นตอนในการระดมสมอง 1. กำหนดปัญหา 2. แบ่งกลุ่มผู้เรียน และอาจเลือกประธานหรือเลขา เพื่อช่วยใน การอภิปรายและ บันทึกผล 3. สมาชิกทุกคนในกลุ่มช่วยกันคิดหาคำตอบหรือทางเลือก สำหรับปัญหาที่กำหนดให้มากที่สุดภายในเวลาที่กำหนด โดยปัญหาของแต่ละกลุ่มอาจเป็นปัญหาเดียวกันหรือต่าง กันก็ได้ 4. คัดเลือกเฉพาะทางเลือกที่น่าจะเป็นไปได้ หรือเหมาะสม ที่สุด 5. แต่ละกลุ่มนำเสนอผลงานของตน (ข้อ 4 และ 5 อาจสลับ กันได้) 6. อภิปรายและสรุปผล

วิธีสอนแบบโครงงาน (Project Method) วิธีสอนแบบโครงงาน เป็นวิธีการจัดการเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนได้ ศึกษาค้นคว้า หรือปฏิบัติงานตามหัวข้อที่ผู้เรียนสนใจ ซึ่งผู้ เรียนจะต้องฝึกกระบวนการทำงานอย่างมีขั้นตอน มีการ วางแผนในการทำงานหรือการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ จน การดำเนินงานสำเร็จลุล่วงตามวัตถุประสงค์ ส่งผลให้ผู้เรียนมี ทักษะการเรียนรู้อย่างหลากหลาย อันเป็นประสบการณ์ตรงที่ มีคุณค่า สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินงานต่าง ๆ วิธี การสอนแบบโครงงานสามารถควบคู่กับการสอนแบบบูรณา การได้ ทั้งในแบบบูรณาการภายในกลุ่มสาระการเรียนรู้ และ บูรณาการระหว่ากลุ่มสาระการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนได้นำองค์ ความรู้และประสบการณ์ที่ได้มาบูรณาการเพื่อทำโครงงาน กระบวนการสอน 1. ขั้นกำหนดปัญหา หรือสำรวจสนใจ 2. ขั้นกำหนดจุงมุ่งหมายในการเรียน 3.ขั้นวางแผนและวิเคราะห์โครงงาน 4. ขั้นลงมือปฏิบัติหรือแก้ปัญหา 5. ขั้นประเมินผลระหว่างปฏิบัติงาน 6. ขั้นสรุป รายงานผล และเสนอผลงาน

วิธีสอนการสอนแบบสาธิต (Demonstration Method) วิธีการสอนแบบสาธิต หมายถึง วิธีสอนที่ครูมีหน้าที่ในการ วางแผนการเรียนการสอนเป็นส่วนใหญ่ โดยมีการแสดงหรือ การกระทำให้ดูเป็นตัวอย่าง นักเรียนจะเกิดการเรียนรู้จากการ สังเกต การฟัง การกระทำหรือการแสดง ขั้นตอนในการสอนแบบสาธิต 1. ขั้นเตรียมการสอน 2. ขั้นสาธิต 3. ขั้นสรุป 4. ขั้นวัดและประเมินผล

วิธีสอนโดยใช้กรณีตัวอย่าง (Case Method) วิธีสอนโดยใช้กรณีตัวอย่าง คือกระบวนการที่ผู้สอนใช้ในการ ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์ที่กำหนด โดยให้ ผู้เรียนศึกษาเรื่องที่สมมติขึ้นจากความเป็นจริงและตอบ ประเด็นคำถามเกี่ยวกับเรื่องนั้น แล้วนำคำตอบและเหตุผลที่มา ของคำตอบนั้นมาใช้เป็นข้อมูลในการอภิปราย เพื่อให้ผู้เรียน เกิดการเรียนรู้ตาวัตถุประสงค์ ขั้นตอนของการสอนโดยใช้กรณีตัวอย่าง 1. ผู้สอน/ ผู้เรียนนำเสนอกรณีตัวอย่าง 2. ผู้เรียนศึกษากรณีตัวอย่าง 3. ผู้เรียนอภิปรายประเด็นคำถามเพื่อหาคำตอบ 4. ผู้สอนและผู้เรียนอภิปรายคำตอบ 5. ผู้สอนและผู้เรียนอภิปรายเกี่ยวกับปัญหาและวิธีแก้ปัญหา ของผู้เรียน และสรุปการเรียนรู้ที่ได้รับ 6. ผู้สอนประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียน

การสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Method) การเรียนแบบสืบเสาะหาความรู้ เป็นรูปแบบของการเรียนรู้รูป แบบหนึ่ง ที่เน้นให้นักเรียนมีประสบการณ์ตรงในการเรียนรู้ โดยการแสวงหาและศึกษาค้นคว้า เพื่อสร้างองค์ความรู้ของ ตนเอง โดยใช้กระบวนการทางวิทยศาสตร์ ซึ่งมีครูผู้สอนคอย อำนวยการและสนับสนุน ทำให้ผู้เรียนสามารถค้นพบความรู้ หรือแนวทางแก้ปัญหาได้ตัวเอง และสามารถนํามาใช้ในชีวิต ประจําวัน ซึ่งถือว่าเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้นํา ความรู้ หลักการ แนวคิดหรือทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ไปเชื่อม โยงกับประเด็นปัญหาที่ผู้เรียนสนใจศึกษา ค้นคว้า และลงมือ ปฏิบัติ ด้วยตนเอง ตามความสามารถและความถนัดของ ตนเองอย่างเป็นอิสระ ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1.การสร้างความสนใจ (Engagement) 2.การสํารวจและค้นหา (Exploration) 3.การอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) 4.การขยายความรู้ (Elaboration) 5.การประเมินผล (Evaluation)

การเรียนรู้แบบร่วมมือ (Cooperative Learning) การจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ หมายถึง การจัดกิจกรรมการ เรียนรู้สำหรับผู้เรียนตั้งแต่สองคนขึ้นไปหรือโดยการแบ่งผู้ เรียนออกเป็นกลุ่มย่อยๆ ส่งเสริมให้ผู้เรียนทำกิจกรรมร่วมกัน โดยในกลุ่มประกอบด้วยสมาชิกที่มีความสามารถแตกต่างกัน มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น มีการช่วยเหลือพึ่งพากัน มี ความรับผิดชอบร่วมกัน ทั้งในส่วนตนและส่วนรวม เพื่อให้ ตนเองและสมาชิกทุกคนในกลุ่มประสบความสำเร็จตามเป้า หมายที่กำหนด ซึ่งตรงข้ามกับการเรียนที่เน้นการแข่งขันและ การเรียนตามลำพัง ขั้นตอนจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ 1. ข้ันเตรียมการ 2. ขั้นสอน 3. ขั้นทำกิจกรรมกลุ่ม 4.ขั้นตรวจสอบผลงานและทดสอบ 5.ขั้นสรุปบทเรียนและประเมินผลการทำงานกลุ่ม

วิธีสอนแบบแบ่งกลุ่ม ทำงาน(Committee Work Method) วิธีสอนแบบแบ่งกลุ่มทำงาน เป็นวิธีสอนที่ครูมอบหมาย ให้นักเรียนทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มร่วมมือกัน ศึกษา ค้นคว้าหาวิธีการแก้ปัญหาหรือปฏิบัติกิจกรรมตาม ความสามารถ ความถนัด หรือความสนใจ เป็นการฝึก ให้นักเรียนทำงานร่วมกันตามวิถีแห่งประชาธิปไตย ขั้นตอนในการสอนแบบแบ่งกลุ่มทำงาน 1. ครูและนักเรียนร่วมกันกำหนดความมุ่งหมายของ การทำงานในแต่ละกลุ่มขั้นตอนนี้เป็นขั้นที่กำหนดความ มุ่งหมายและวิธีการทำงานอย่างละเอียด 2. ครูเสนอแนะแหล่งวิทยาการที่จะใช้ค้นคว้าหาความรู้ ได้แก่ บอกรายละเอียดของหนังสือที่ใช้ในการศึกษา ค้นคว้า 3. นักเรียนร่วมกันวางแผนและปฏิบัติงานตามที่ได้รับ มอบหมาย 4. ครูและนักเรียนประเมินผลการทำงาน ในกรณีที่เป็น ครูให้สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการปฏิบัติงาน ในกรณีนักเรียนร่วมกันประเมินผลการปฏิบัติงานใน กลุ่มตนเองโดยบอกขั้นตอนการปฏิบัติงาน ผลที่ได้รับ และการพัฒนางานในโอกาสต่อไป

วิธีสอนแบบปฏิบัติการหรือการทดลอง (Laboratory Method) วิธีสอนแบบปฏิบัติการหรือการทดลอง เป็นวิธีสอนที่ครูเปิด โอกาสให้นักเรียนลงมือปฏิบัติหรือทำการทดลองค้นหา ความรู้ด้วยตนเอง ทำให้เกิดประสบการณ์ตรง วิธีสอนแบบ ปฏิบัติหรือการทดลองแตกต่างจากวิธีสอนแบบสาธิต คือ วิธีสอนแบบปฏิบัติการหรือการทดลองผู้เรียนเป็นผู้กระทำ เพื่อพิสูจน์หรือค้นหาความรู้ด้วยตนเอง ส่วนวิธีสอนแบบ สาธิตนั้นครูหรือนักเรียนเป็นผู้สาธิตกระบวนการและผลที่ได้ รับจากการสาธิต เมื่อจบการสาธิตแล้วผู้เรียนต้องทำตาม กระบวนการและวิธีการสาธิตนั้น ขั้นตอนของวิธีสอนแบบปฏิบัติการหรือการทดลอง 1. ขั้นกล่าวนำ 2. ขั้นเตรียมดำเนินการ 3. ขั้นดำเนินการทดลอง 4. ขั้นเสนอผลการทดลอง 5. ขั้นอภิปรายและสรุปผล