ใบความรู้หน่วยท่ี 1

หน่วยท่ี 1 ความรู้เกยี่ วกบั งานอาชีพ1.1 ความหมาย อาชีพ คือการทามาหากินของมนุษย์ เป็นการแบ่งหนา้ ที่การทางานของคนในสังคม และทาใหด้ ารงอาชีพในสังคมได้ บุคคลท่ีประกอบอาชีพจะไดค้ ่าตอบแทน หรือรายไดท้ ี่จะนาไปใชจ้ ่ายในการดารงชีวิต และสร้างมาตรฐานที่ดีใหแ้ ก่ครอบครัว ชุมชน และประเทศชาติความจาเป็ นของการประกอบอาชีพมีดังนี้ 1. เพ่ือตนเอง การประกอบอาชีพทาใหม้ ีรายไดม้ าจบั จ่ายใชส้ อยในชีวติ 2. เพอ่ื ครอบครัว ทาใหส้ มาชิกของครอบครัวไดร้ ับการเล้ียงดูทาใหม้ ีคุณภาพชีวติ ท่ีดีข้ึน 3. เพ่ือชุมชน ถา้ สมาชิกในชุมชนมีอาชีพและมีรายไดด้ ีจะส่งผลใหส้ มาชิกมีความเป็นอยดู่ ีข้ึน อยดู่ ีกินดี ส่งผลใหช้ ุมชนเขม้ แขง็ และพฒั นาตนเองได้ 4. เพอื่ ประเทศชาติ เพื่อประชากรของประเทศมีการประกอบอาชีพท่ีดี มีรายไดด้ ี ทาใหม้ ีรายไดท้ ี่เสียภาษีใหก้ บั รัฐบาลมีรายไดไ้ ปใชบ้ ริหารประเทศตอ่ ไป มนุษยไ์ มส่ ามารถผลิตส่ิงต่างๆมาสนองความตอ้ งการของตนเองไดท้ ุกอยา่ งจาตอ้ งมีการแบง่กนั ทาและเกิดความชานาญ จึงทาใหเ้ กิดการแบง่ งานและแบง่ อาชีพตา่ งๆข้ึน สาเหตุที่ตอ้ งมีการแบ่งอาชีพมีดงั น้ี 1. ความรู้ความสามารถของแตล่ ะคนแตกต่างกนั 2. ตาแหน่งทางภูมิศาสตร์และภูมิประเทศท่ีแตกต่างกนั 3. ไดร้ ับมอบหมายใหท้ าหนา้ ที่ท่ีแตกตา่ งกนั การแบ่งงานและอาชีพให้เกิดประโยชน์ ดงั น้ี 1. สามารถตอบสนองความตอ้ งการซ่ึงกนั และกนั ได้ 2. ไดท้ างานท่ีตนเองถนดั 3. ทาใหเ้ กิดการขยายตวั ของธุรกิจในดา้ นต่างๆการประกอบอาชีพของคนไทย การทามาหากินของคนไทยสมยั ก่อน คือการทาไร่ ทานา ทอผา้ ทาเครื่องจกั สานไวใ้ ชท้ ่ีเหลือกจ็ ะจาหน่ายในชุมชน คนไทยบางกลุ่มจะเป็นขา้ ราชการเมื่อบริษทั ต่างชาติมาลงทุนในประเทศไทยทาใหม้ ีการจา้ งงาน และมีอาชีพใหค้ นไทยเลือกทามากข้ึน

ลกั ษณะอาชีพของคนไทย 1. งานเกษตรกรรม เช่น ปลูกพชื เล้ียงสัตว์ การประมง 2. งานอุตสาหกรรม เป็นงานที่เกี่ยวขอ้ งกบั ความถนดั ดา้ นช่างสาขาต่างๆ และเครื่องจกั รเพื่อผลิตสินคา้ และบริการต่างๆ 3. งานธุรกิจ เป็นงานดา้ นการคา้ ขาย การทาบญั ชี การจดั การธุรกิจ การติดต่อสื่อสารเทคโนโลยสี ารสนเทศ 4. งานคหกรรม เป็นงานท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การประกอบอาหาร เยบ็ ปักถกั ร้อย ตกแต่งบา้ น 5. งานศิลปกรรม เป็นงานที่มีความละเอียดอ่อน ความคิดสร้างสรรคด์ า้ นศิลปกรรมของไทยเช่น งานหตั ถกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม1.2 ปัจจัยทส่ี ่งเสริมให้เกดิ ความสาเร็จในงานอาชีพ 1. ความตอ้ งการมุ่งความสาเร็จ (Need for Achivement) ในการทางานเมื่อพิจารณาอยา่ งถ่ีถว้ นแลว้ และมองเห็นโอกาสแห่งความเป็ นไปได้ ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งมุ่งมน่ั ใชก้ าลงั กาย กาลงั ความคิดสติปัญญาและความสามารถท้งั หมด พร้อมท้งั ทุม่ เทเวลาใหก้ บั งาน โดยไม่คานึงถึงความยากลาบาก เพอ่ื ใหง้ านบรรลุความสาเร็จท่ีมุ่งหวงั ไว้ ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งเรียนรู้ถึงความผดิ พลาดท่ีผา่ นมาเพือ่ แกไ้ ขใหเ้ กิดความสาเร็จ พอใจ ภูมิใจที่งานออกมาดี แต่สิ่งที่สาคญั คือ จุดมุ่งหมายทางธุรกิจ มิไดอ้ ยทู่ ่ีกาไร แตจ่ ะตอ้ งทาเพื่อขยายความเจริญเติบโตของกิจการ กาไรเป็นเครื่องสะทอ้ นวา่ ทาได้ และไมเ่ พยี งสนใจตอ่ การบรรลุเป้าหมายเทา่ น้นั แตจ่ ะตอ้ งใหค้ วามสาคญั ต่อวธิ ีการหรือกระบวนที่ทาใหบ้ รรลุเป้าหมายดว้ ย 2. มีความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์ (Creativity Thinking) การจะเป็นผสู้ าเร็จในงานอาชีพได้น้นั จะตอ้ งเป็นผทู้ ่ีมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ไมพ้ อใจในการทาสิ่งซ้าๆเหมือนเดิมตลอดเวลา แตเ่ ป็ นผทู้ ี่ชอบนาประสบการณ์ที่ผา่ นมาประยกุ ต์ สร้างสรรค์ หาวธิ ีใหมท่ ่ีดีกวา่ เดิม สามารถหาแนวทางพฒั นาผลิตภณั ฑห์ รือบริการ ปรับปรุงกระบวนการดาเนินการอยตู่ ลอดเวลา กลา้ ที่จะผลิตสินคา้ ที่แตกต่างจากเดิมกลา้ ใชว้ ธิ ีขายท่ีไมเ่ หมือนใคร กลา้ ประดิษฐ์ กลา้ คิดคน้ ส่ิงที่แปลกใหมเ่ ขา้ สู่ตลาด สามารถคิดคน้ ประดิษฐ์เคร่ืองจกั รเคร่ืองมืออุปกรณ์ใหมๆ่ มาใชใ้ นการผลิต สามารถนาเทคโนโลยใี หม่ๆมาใช้ รวมท้งั แสวงหาวตั ถุดิบใหม่ๆมาทดแทนของเดิม รู้จกั ปรับปรุงกระบวนการดาเนินงาน นาระบบการจดั การสมยั ใหมท่ ี่มีประสิทธิภาพมาใชเ้ พือ่ ลดตน้ ทุน ความคิดสร้างสรรคเ์ หล่าน้ี อาจเกิดข้ึนดว้ ยตวั เอง หรือเอาแนวคิดมาจากนกั ประดิษฐ์ นกั วิจยั หรือผเู้ ชี่ยวชาญก็ได้ 3. รู้จกั ผกู พนั ตอ่ เป้าหมาย (Addicted to Goals) เมื่อต้งั เป้าหมาย ผปู้ ระกอบการจะตอ้ งทุ่มเททุกอยา่ งเพ่ือใหบ้ รรลุเป้าหมาย เป้าหมายทุกเป้าหมายลว้ นจะตอ้ งเอาชนะท้งั สิ้น มีความคิดผกู พนั ที่จะเอาชนะ จนสามารถวางแผนกลยทุ ธ์ไวล้ ่วงหนา้ มีการวเิ คราะห์ปัญหา อุปสรรค ขดั ขวางในการไปสู่เป้าหมาย เตรียมป้องกนั ที่จะเอาชนะอุปสรรค ท่ีคาดวา่ จะทาใหเ้ กิดความลม้ เหลว และหาหนทางแกไ้ ขเม่ือ

ประสบความเหลว และในขณะเดียวกนั การมองโลกในแง่ดีมีความหวงั มุ่งมน่ั ต่อไปเป้าหมายของความสาเร็จจะมองเห็นในอนาคต 4. มีความสามารถในการบริหารงานและมีความเป็นผูน้ าที่ดี (Management and LeadershipCapability) มีลกั ษณะการเป็นผนู้ า รู้จกั หลกั การบริหารจดั การท่ีดี ภาวะการเป็นผูน้ าจะแตกต่างไปตามระยะการเจริญเติบโตของธุรกิจ ในระยะเริ่มทาธุรกิจ จะตอ้ งรับบทบาทการเป็นผนู้ าจะแตกตา่ งไปตามระยะการเติบโตของธุรกิจ ในระยะเร่ิมทาธุรกิจ จะตอ้ งรับบทบาทเป็นผนู้ าที่ลงมือทาทุกอยา่ งดว้ ยตนเอง ตอ้ งทางานหนกั เพ่ือบรรลุความสาเร็จ เอาใจใส่ผูร้ ่วมงาน วางแผนทางการทางาน ใหค้ าแนะนาและให้ผรู้ ่วมงานรับคา่ ส่ิงดว้ ยความเตม็ ใจในการปฏิบตั ิงาน เป็นผกู้ ากบั ดูแลอยา่ งใกลช้ ิดและเป็นกนั เองจะทาให้การดาเนินงานเป็นไปดว้ ยดี ต่อมาเมื่อกิจการเติบโตข้ึน การบริหารงานก็จะเปลี่ยนแปลงไป ลูกนอ้ งก็จะมีลกั ษณะเปล่ียนแปลงและเช่ือมนั่ ไดม้ ากข้ึน ไวใ้ จได้ สามารถท่ีจะแบ่งความรับผดิ ชอบใหล้ ูกนอ้ งไดม้ ากข้ึน จนสามารถปล่อยใหด้ าเนินการเองได้ ส่วนตนจะไดม้ ีเวลาใชค้ วามคิดพฒั นาผลิตภณั ฑ์ ขยายกิจการหรือลงทุนใหม่ ดาเนินกิจการใหล้ กั ษณะมืออาชีพมากกวา่ เป็นธุรกิจเครือญาติ กลา้ ลงทุนจา้ งผบู้ ริหารมืออาชีพ รู้จกั ปรับเปล่ียนการบริหาร เพ่ือทาใหธ้ ุรกิจประสบความสาเร็จ 5. มีความเชื่อมนั่ ในตนเอง (Be Self Confident) ผปู้ ระกอบการท่ีจะประสบความสาเร็จมกั จะเป็นผทู้ ี่มีความเช่ือมน่ั ในความสามารถของตนเอง มีความเป็นอิสระและรู้จกั พ่งึ ตนเอง มีความมนั่ ใจ มีความเขม้ แขง็ เด็ดเดี่ยว มีลกั ษณะเป็นผนู้ า มีความเชื่อมน่ั ท่ีจะเอาชนะส่ิงแวดลอ้ มท่ีน่ากลวั มีความทะเยอทะยาน และไมป่ ระเมินความสามารถของตนเองสูงเกินไปหรือเชื่อมนั่ ตนเองมากเกินไป 6. มีวสิ ัยทศั น์กวา้ งไกล (Visionary) เป็นผทู้ ่ีสามารถวเิ คราะห์เหตุการณ์ในอนาคตไดอ้ ยา่ งแม่นยา และรู้จกั เตรียมพร้อมรับเหตุการณ์ท่ีจะเกิดข้ึน 7. มีความรับผดิ ชอบ (Responsibility) มีความรับผดิ ชอบต่องานท่ีทาเป็ นอยา่ งดี เป็ นผนู้ าในการทาสิ่งต่างๆ มกั จะมีความริเร่ิมแลว้ ลงมือทาดว้ ยตนเอง หรือมอบหมายใหผ้ อู้ ื่นทาและจะดูแลจนงานสาเร็จตามเป้าหมาย โดยจะรับผดิ ชอบผลการตดั สินใจ ไม่วา่ ผลจะออกมาดีหรือไม่ มีความเช่ือวา่ ความสาเร็จเกิดจากความเอาใจใส่ ความพยายาม ความรับผดิ ชอบ มิใช่เกิดจากโชคช่วย 8. มีความกระตือรือร้นและไม่หยดุ น่ิง (Enthusiastic) มีการทางานท่ีเตม็ ไปดว้ ยพลงั มีชีวติ ชีวา มีความกระตือรือร้น ทางานทุกอยา่ งโดยไมห่ ลีกเลี่ยง ทางานหนกั มากกวา่ คนทว่ั ไป 9. ใฝ่ หาความรู้เพมิ่ เติม (Take New Knowledge) ถึงแมว้ า่ จะมีความเชี่ยวชาญในการทางานแต่ความรู้และประสบการณ์ที่มีอยยู่ งั ไม่เพยี งพอ ควรท่ีจะหาความรู้เพม่ิ เติม โดยเฉพาะความรู้เกี่ยวกบั ขอ้ มูลทางการตลาด เศรษฐศาสตร์ การเมือง กฏหมายท้งั ในและตา่ งประเทศ ขอ้ มูลเหล่าน้ีจะช่วยใหส้ ามารถวเิ คราะห์สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงได้ การหาความรู้เพ่ิมเติมสามารถหาไดจ้ ากการสมั นา ฝึกอบรม อ่านหนงั สือ หรือปรึกษาผเู้ ชี่ยวชาญ 10. กลา้ ตดั สินใจและมีความมานะพยายาม (Can Make Decision And Be Attempt) มีความกลา้ ตดั สินใจมีความหนกั แน่นไมห่ วน่ั ไหว เชื่อมนั่ ในตนเองกบั งานท่ีทา มีจิตใจของนกั สู้ ถึงแมง้ านจะ

หนกั ก็ทุ่มเทสุดความสามารถ ไม่กลวั งานหนกั เห็นงานหนกั เป็นงานทา้ ทายในการใชค้ วามรู้ สติปัญญาและความสามรถในการทางาน ความมานะและความพยายามเป้นการทุ่มเทชีวิตจิตใจในการทางาน แขง่ ขนักบั ตนเองและแขง่ ขนั กบั เวลา ขวนขวายหาหนทางแกป้ ัญหาและอุปสรรคจนประสบความสาเร็จ 11. สามารถปรับตวั เขา้ กบั สิ่งแวดลอ้ ม (Adaptable) ตอ้ งรู้จกั การปรับตวั ตามสภาพแวดลอ้ ม มากกวา่ ปล่อยใหท้ ุกอยา่ งเป็นไปตามยถากรรม หรือข้ึนอยกู่ บั โชคหรือดวง 12. รู้จกั ประมาณตนเอง (Self Assessment) การรู้จกั ประมาณตนเองไม่ทาส่ิงเกินตวั ในการทาธุรกิจควรจะเริ่มจากธุรกิจเล็กๆก่อน และเม่ือกิจการเจริญค่อยเพม่ิ ทุนและขยายธุรกิจออกไป จึงจะประสบความสาเร็จ 13. ประหยดั (Safe For Future) การดาเนินงานในระยะส้ันจะยงั ไมท่ นั เห็นผลผปู้ ระกอบการจะตอ้ งรู้จกั ประหยดั และอดออม ตอ้ งรู้จกั หา้ มใจที่จะหาความสุข ความสบายในช่วงที่ธุรกิจอยใู่ นช่วงต้งั ตวั และตอ้ งดาเนินธุรกิจตอ่ ไปในระยะเวลายาวนานจนกวา่ จะบรรลุเป้าหมาย 14. มีความซื่อสตั ย์ (Loyalty) ตอ้ งมีความซื่อสัตยต์ อ่ ลูกคา้ และหุน้ ส่วน ตอ้ งสร้างความเชื่อมนั่ ใหก้ บั ธนาคารดว้ ยการเป็นลูกหน้ีที่ดี เป็นนายท่ีดีของลูกนอ้ ง และตอ้ งมีความซ่ือสตั ยต์ อ่ ตนเองและครอบครัว1.3 อาชีพทม่ี คี วามมั่นคงในชีวติ หากเปรียบเสาเขม็ เป็นรากฐานของตึกสูง ความรู้ที่ไดร้ ับจากการศึกษา ก็คือ พ้นื ฐานท่ีจะนาไปใชใ้ นการประกอบอาชีพ สร้างรายไดแ้ ละจดั หาปัจจยั 4 อนั เป็นสิ่งจาเป็นในการดารงชีวติ อยอู่ ยา่ งมนั่ คง ในการเลือกประกอบอาชีพน้นั ควรพิจารณาจากความถนดั ความสนใจ ความกา้ วหนา้ ในอาชีพ เป็นอาชีพท่ีสุจริตถูกตอ้ งตามกฎหมาย และควรเป็นงานที่ทาแลว้ มีความสุข ไดร้ ับค่าตอบแทนท่ีเพียงพอกบั การดาเนินชีวติ และเล้ียงครอบครัวไดอ้ ยา่ งเพียงพอ หากทุกคนเลือกอาชีพท่ีมความมนั่ คงต่อชีวิต สงั คมกจ็ ะมีความเป็นอยทู่ ่ีดี เศรษฐกิจก็จะเจริญกา้ วหนา้ ตามไปดว้ ย1.4 อาชีพทมี่ ีส่วนร่วม และพฒั นาประเทศ อาชีพท่ีมีส่วนร่วมพฒั นาประเทศ สามารถแบง่ ออกเป็น 8 ประเภท คือ 1. อาชีพเกษตรกรรม (Agriculture) เป็นอาชีพหลกั ของคนไทยมาเป็นเวลาชา้ นาน ไดแ้ ก่การทาสวน การทานา ทาไร่ การประมง การเล้ียงสัตว์ และการป่ าไม้ 2. อาชีพเหมืองแร่ (Mineral) เก่ียวขอ้ งกบั การดาเนินกิจกรรม การขุดเจาะนาเอาทรัพยากรธรรมชาติต่างๆมาใช้ เช่น ถ่านหิน ดีบุก น้ามนั และปูนซีเมนต์ ฯลฯ 3. อาชีพอุตสาหกรรม (Manufacturing) เป็นการดาเนินกิจกรรมทางดา้ นการผลิตและบริการทวั่ ๆไปท้งั อุตสาหกรรมขนาดยอ่ มและขนาดใหญ่ แบ่งไดด้ งั น้ี

3.1 อุตสาหกรรมในครัวเรือน หรือ อุตสาหกรรมขนาดยอ่ ม เป็นการดาเนินกิจกรรมท่ีใชแ้ รงงานสมาชิกในครอบครัว วสั ดุท่ีใชผ้ ลิตหาไดใ้ นทอ้ งถิ่น ผลิตณั ฑจ์ ากภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน 4. อาชีพก่อสร้าง (Construction) เป็นการดาเนินกิจกรรมเก่ียวกบั การสร้างอาคาร ท่ีอยอู่ าศยัถนน สะพาน เขื่อน ฯลฯ 5. อาชีพการพาณิชย์ (Commercial) เป็นการดาเนินกิจกรรมเกี่ยวชอ้ งกบั การตลาด การจาหน่ายสินคา้ ปลีก และสินคา้ ส่ง 6. อาชีพการเงิน (Financial) การดาเนินกิจกรรมที่ส่งเสริมใหธ้ ุรกิจต่างๆคล่องตวั มากยง่ิ ข้ึนใหค้ วามช่วยเหลือและการลงทุน ไดแ้ ก่ ธนาคารตา่ งๆ 7. อาชีพบริการ (Services) เป็นการดาเนินกิจกรรมท่ีตอบสนองความตอ้ งการของผบู้ ริโภคในการอานวยความสะดวกสบาย เป็นการขนส่ง การส่ือสาร การโรงแรม การท่องเท่ียว โรงพยาบาล โรงภาพยนต์ ภตั ตาคาร ร้านอาหาร สถานบนั เทิงตา่ งๆ ฯลฯ 8. อาชีพอื่นๆ เป็นอาชีพท่ีนอกเหนือจากอาชีพดงั กล่าวขา้ งตน้ ไดแ้ ก่ อาชีพอิสระตา่ งๆ เช่นแพทย์ ครู เภสัช วศิ วกร สถาปนิก จิตรกร ประติมากร เป็นตน้1.5 อาชีพธุรกิจท่ีมีประโยชน์ตอ่ ประชาชน สังคม และประเทศชาติ อาชีพธุรกิจที่เกิดประโยชน์ต่อประชาชน สังคม และประเทศชาติ ทาใหเ้ กิดกระบวนการผลิตสินคา้ การบริการเพ่ือสนองความตอ้ งการของมนุษยค์ วามตอ้ งการเกิดข้ึนต่อๆไป โดยไม่สิ้นสุดทาให้เกิดการผลิตสินคา้ เพอ่ื สนองความตอ้ งการจึงเกิดการกระจายสินคา้ ไปสู่ผบู้ ริโภค เรียกวา่ ระบบคนกลาง ระบบคนกลางไดแ้ ก่ พอ่ คา้ ส่ง พอ่ คา้ ปลีก ตวั แทนจาหน่าย นายหนา้ เมื่อมีสินคา้ เกี่ยวขอ้ งจึงตอ้ งมีระบบขนส่งและเกิดการจา้ งงาน ช่วยใหป้ ระชาชนมีงานทา มีมาตรฐานการครองชีพที่ดีข้ึน สร้างรายได้ใหก้ บั รัฐ โดยประชาชนช่วยกนั เสียภาษีเพอ่ื พฒั นาประเทศ การท่ีประชาชนมีอาชีพ และผลิตสินคา้ ท่ีมีคุณภาพจานวนมากจึงตอ้ งมีเครื่องมือท่ีทนั สมยัสามารถส่งไปจาหน่ายตา่ งประเทศได้ ช่วยใหเ้ ศรษฐกิจของประเทศดีข้ึน