อิเหนา

ตอน ศึกกะหมงั กหุ นิง

ผู้แต่ง พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หล้านภาลยั (รัชกาลท่ี 2 ) ทรงพระราชนิพนธ์วรรณคดีหลายเร่ือง เช่น รามเกียรต์ิ อเิ หนา (ยอดบทละครรา) และละครนอกหลายเร่ือง เช่น ไกรทอง สงั ขท์ อง ไชยเชษฐ์

ลักษณะคำประพันธ์ แต่งด้วยกลอนบทละคร วรรคหน่ึงมคี า 6-9 คา คาขนึ้ ต้น เมื่อน้ัน ใชก้ บั ตวั ละครที่สาคญั ตวั ละครเอก กษตั ริย์ บดั น้ัน ใชก้ บั ตวั ละครรอง เช่น เสนา อามาตย์ หรือตวั ละครธรรมดา มาจะกล่าวบทไป ใชข้ ้ึนตน้ เมื่อเร่ิมบทใหม่

ทมี่ ำของเรื่อง ❖ ไดเ้ คา้ เรื่องมาจากนิยายของชวา ซ่ึงเรียกวา่ “นิยายปันหย”ี ❖ บทละครเร่ืองอิเหนามีมาต้งั แต่สมยั อยธุ ยา พระเจา้ อยหู่ วั บรมโกศ คือ เจา้ ฟ้าหญิงกณุ ฑล (อิเหนาใหญ)่ เจา้ ฟ้าหญิงมงกฎุ (อิเหนาเลก็ ) ไดฟ้ ังขา้ หลวง ชาวชวาเล่านิทาน ❖ สมยั รัชกาลท่ี 1 ฟ้ื นฟศู ิลปวฒั นธรรม โปรดเกลา้ ฯ ใหแ้ ต่ง “อิเหนา” ตามเรื่อง “อิเหนาเลก็ ” ❖ รัชกาลที่ 2 ทรงปรับปรุงบทกลอนและท่าราเรื่องอิเหนา

เนือ้ เร่ืองยอ่ ➢ ทา้ วกเุ รปันและทา้ วดาหาจดั การหม้นั อิเหนากบั บุษบา ➢ อิเหนาอายุ 15 ปี เดินทางไปถึงเมืองหมนั หยาในงานศพพระอยั กีพบนางจินตะหรา และไดเ้ ป็นชายา ➢ อิเหนาไม่ยอมกลบั ไปแต่งงานกบั บุษบา ➢ ทา้ วดาหาโกรธมากประกาศวา่ ใครมาขอบุษบากจ็ ะยกให้

เนือ้ เร่ืองยอ่ ➢ จรกาใหช้ ่างวาดภาพพระราชธิดาเมืองต่างๆ พอใจบุษบา จึงใหพ้ ี่ชายไปสู่ขอ ทา้ วดาหายกให้ พร้อมประกาศงานแต่งภายใน 3 เดือน ➢ องคป์ ะตาระกาหลา เทวดาและอยั กาของอิเหนาบนั ดาลใหร้ ูปบุษบาไปตก ณ กลางป่ า วิหยาสะกา โอรสทา้ วกะหมงั กหุ นิงเห็นจึงพอใจ ถา้ ไม่ไดน้ างบุษบาเป็นชายาจะฆ่าตวั ตาย ➢ ทา้ วกะหมงั กหุ นิงสงสารพระโอรส จึงส่งสารไปสู่ขอนางบุษบา หากทา้ วดาหาปฏิเสธจะยกทพั ไปรบ

เนือ้ เร่ืองย่อ ➢ ทา้ วกะหมงั กหุ นิงจึงยกทพั ไปตีเมืองดาหา โดยใหพ้ ระอนุชาท้งั สองยกทพั มาช่วย ➢ ทา้ วกะหมงั กหุ นิงให้ วิหยาสะกา เป็น ทพั หนา้ พระอนุชาท้งั สองเป็นทพั หลงั ➢ ฝ่ ายทา้ วดาหาไดข้ อความช่วยเหลือไปยงั ทา้ วกเุ รปัน ทา้ วกาหลงั และทา้ วสิงหดั ส่าหรี ➢ ทา้ วกเุ รปัน ส่งราชสาร 2 ฉบบั ไปหมนั หยา ฉบบั หน่ึงให้ อิเหนา ยกทพั มาช่วยทา้ วดาหาทาศึก อีกฉบบั ส่ง ไปใหร้ ะตูหมนั หยา โดยตาหนินาง จินตหรา วา่ เป็นตน้ เหตุที่ทาใหเ้ กิดศึกคร้ังน้ี

เนือ้ เร่ืองยอ่ ➢ อิเหนามาช่วยรบ อิเหนาฆ่าทา้ วกะหมงั กหุ นิง สงั คามาระตาฆา่ วิหยาสะกา ➢ เสร็จศึกอิเหนาไดพ้ บบุษบาเป็นคร้ังแรก หลงรักนางบุษบามากกวา่ นางจินตะหรา ➢ อิเหนาทาอุบายลกั พานางไปอยถู่ ้าที่เตรียมไว้ เพื่อไมใ่ หแ้ ต่งงานกบั จรกา แลว้ อิเหนากย็ อ้ นกลบั มาเมืองดาหาเพอ่ื แกส้ งสยั วา่ ตนมิใช่ผพู้ าบุษบาไป

สานวนชวนคดิ \"ว่าแต่เขาอเิ หนาเป็ นเอง\" อิเหนาไม่สนใจในตวั บุษบาต้งั แต่แรก !!แต่เมื่ออิเหนาเองไดเ้ ห็นหนา้ บุษบา!!!!! อิเหนากค็ ิดแยง่ ชิงนางมาจากจรกาเช่นเดียวกนั

ตวั ละคร

วิเครำะหต์ วั ละครทม่ี ผี ลกระทบต่อกนั ท้าวกะหมงั กหุ นิง-วหิ ยาสะกา ท้าวดาหา-บุษบา ท้าวกเุ รปัน-อเิ หนา

วเิ ครำะหต์ ัวละคร ท้าวกะหมงั กุหนิง - รักลกู มาก ตามใจลกู ทุกอย่าง จงึ ทาให้เกดิ ศึกกบั วงศ์เทวา (ศึกชิงนาง) จนตนเองต้องตาย - เช่ียวชาญเพลงอาวุธหลายอย่างท้งั หอก กริช “พดี่ ังพฤกษาพนาวนั จะอาสัญเพราะลูกเหมือนกล่าวมา”

ตัวละคร อเิ หนำ - มอี ารมณ์อ่อนไหวต่อสตรีและความรัก - ยามรบสู้ศึกเต็มกาลงั ความสามารถ ใช้ไหว พริบ สติปัญญา - เชี่ยวชาญการรบและการใช้อาวุธหลายชนิด โดยเฉพาะกริช - เคารพนอบน้อมต่อผู้ใหญ่

ตวั ละคร ทำ้ วดำหำ - “กษตั ริย์ตรัสแล้วไม่คืนคา” - เม่ือทัพกะหมงั กุหนิงยกมาประชิดกร็ ู้สึกกลัว แต่มีมานะ ที่จะต่อสู้ข้าศึก เมื่ออเิ หนายกทัพมาช่วยก็คลายกงั วล แต่ มาแสดงให้ผู้ใดรู้ว่าดใี จที่อเิ หนามา - “พระเปรมปรีด์ดิ ีใจอยู่ในพกั ตร์ มิให้ประจักษ์คน ท้ังหลาย”

ท้าสมอง มาลองวเิ คราะห์

เกม เปิ ดป้ำย ทำยควำมจำ ผพแู้ระตบง่ าทตสอมนเดศ็จึกพกระหพทุมธังเกลุหศิ นหลงิ ค้านือภใคาลรัย? ไดเ้ คา้ โครงเชรือ่วงามาจากท่ใี ด? กษตั ริย์“เม่ือนน้ั ” ใชเ้ ปน็ คาขึน้ ตน้ ของตวั ละคร ประเภทใด?

เกม เปิ ดป้ำย ทำยควำมจำ พ่อขทอา้ งวบดุษาบหาช่อื ? จรกาใครเปน็ ผ้จู ้างช่างวาดภาพพระธดิ า? องปคขู่ ป์ อะงตอาเิ หระนกาาชหอ่ื ล?ำ

เกม เปิ ดป้ำย ทำยควำมจำ ตนุ าหงคันหู่ มห้ันมายถงึ ? อิเหนมาปิสลาอมรตะัวปเปัน็นโหจรยป่าี ช่ือ? อเิ หทน้าาวใกชะก้อหารมวชิังธุ กใหุดสนังิงห?าร

สรุป

ตอน ศึกกะหมงั กหุ นิง