e-book (1)

มาลัย GARLAND

ดอกไม้และใบไม้สำหรับร้อยมาลัย ดอกไม้ที่ใช้ร้อยทั้งดอก ได้แก่ ดอกพุดตูม มะลิตูม บานไม่รู้โรย พุทธชาด ดอกรัก เล็บมือนาง เขี้ยวกระแต ชบาหนู ประทัด ฯลฯ ดอกไม้ที่ใช้กลีบร้อย ได้แก่ กุหลาบ กล้วยไม้ หงอน ไก่ รักเร่ เฟื่ องฟ้า แพงพวย ใบไม้ที่ใช้ร้อยมาลัย ได้แก่ ใบกระบือ ใบโกสน ใบ แก้ว ใบมะยม ชบาด่าง ใบตองอ่อน กาบพลับพลึง ใบก้ามปู ดอกไม้ที่ใช้ร้อยทั้งดอก ดอกพุดตูม มะลิตูม บานไม่รู้โรย ดอกรัก เล็บมือนาง เขี้ยวกระแต ชบาหนู ดอกไม้ที่ใช้กลีบร้อย กุหลาบมอญ กล้วยไม้ หงอนไก่ รักเร่ เฟื่ องฟ้ า ดอกดาวเรือง ใบไม้ที่ใช้ร้อยมาลัย ใบกระบือ ใบโกสน ใบแก้ว ใบมะยม ชบาด่าง ใบตองอ่อน กาบพลับพลึง ใบก้ามปู

ประเภทของมาลัย มาลัยแ่บ่งเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. แบ่งตามหน้ าที่ใช้สอย ได้แก่ มาลัยชายเดียว ใช้ สำหรับคล้องมือ คล้องแขน หรือบูชาพระ มาลัยสองชาย ใช้ สำหรับคล้องคอ แขวนหน้ ารถ หรือแขวนหัวเรือ และ มาลัยของ ชำร่วย ใช้มอบตอบแทนเป็นการขอบคุณแขกที่มาร่วมงานนั้นๆ 2. แบ่งตามลักษณะรูปแบบของการร้อย ได้แก่ มาลัย ซีกหรือมาลัยเสี้ยว มาลัยกลม มาลัยแบน มาลัยรี มาลัย สามเหลี่ยม มาลัยสี่เหลี่ยม มาลัยตุ้ม มาลัยตัวหนอน มาลัยตัว หนอนคู่ มาลัยสามกษัตริย์ และมาลัยพวงดอกไม้ 3. แบ่งตามลักษณะโครงร่างโดยทั่วไป ได้แก่ มาลัยตัว สัตว์ มาลัยลูกโซ่ มาลัยเปีย มาลัยเถา มาลัยครุย และมาลัย ดอกกล้วยไม้ มาลัยชายเดียว เป็นมาลัยที่มีลักษณะเป็นพวงกลม มีอุบะห้อยลงมาเป็น ชายเพียงจุดเดียว อาจเรียกว่า มาลัยมือ หรือมาลัยคล้องแขน ถ้าใช้ใน การทูลเกล้าฯ ถวายจะเรียกว่า มาลัยข้อพระกร นอกจากนี้ ยังใช้บูชาพระ หรือไหว้ผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือ มาลัยสองชาย น่าจะเป็นมาลัยที่เราๆ ท่านๆ ค่อนข้างคุ้นเคยกันในชีวิต ประจำวัน แต่อาจจะไม่ได้วิจิตร ตระการตาทัดเทียมมาลัยที่ใช้ในพิธี แต่งงานเท่านั้น เป็นมาลัยกลมที่ผูกต่อกับริบบิ้น ทิ้งชายห้อยลงมาเป็น อุบะสองเส้น มักเรียกกันว่ามาลัยคล้องคอมากกว่า ใช้สำหรับคล้องคอ บุคคลสำคัญในงานนั้น มาลัยชำร่วย เพื่อให้สมชื่อมาลัยของชำร่วย จึงเป็นมาลัยที่มีขนาดพวง เล็ก กระจุ๋มกระจิ๋ม เพื่อให้แขกเหรื่อถือติดมือได้สะดวก เป็นมาลัยตุ้มที่ ร้อยให้มีลักษณะตามขวางเป็นวงกลมขนาดเล็ก ค่อยๆ ใหญ่ขึ้นทีละน้ อย ช่วงกลางป่องโค้งมนแล้วค่อยๆ ลดให้เล็กลงจนมีขนาดเท่ากันตอนขึ้น ต้น สรุปง่ายๆ ว่าเป็นมาลัยที่หัวท้ายเรียวช่วงกลางป่องนั่นเอง มาลัยตัวสัตว์ นิยมนำดอกไม้มาร้อยให้เป็นรูปร่างคล้ายตัวสัตว์ที่ดู น่ารัก น่าเอ็นดู เช่น หนู กระรอก กระแต กระต่าย ชะนี เป็นต้น

ความสวยงามของมาลัย ความสวยงามของมาลัยนั้นย่อมจะต้องขึ้นอยู่กับสิ่งต่อไปนี้ 1.สัดส่วนของมาลัย มาลัยแต่ละแบบแต่ละชนิดนั้นย่อมมีสัดส่วนที่เฉพาะในพวงนั้น ๆ ซึ่งไม่ อาจกล่าวเป็นตัวเลขที่กำหนดเป็นกฎเกณฑ์ได้ตายตัวแน่นอน แต่ต้องคำนึงถึงสัดส่วนเป็นสำคัญ อันดับแรก โดยจะต้องคำนึงถึงขนาดของมาลัยต่อความยาวของอุบะ จำนวนขาของอุบะที่ใช้ ขนาด ของมาลัยซีกที่จะใช้รัด และส่วนประกอบอื่น ๆ ทุกชิ้น ควรจะต้องได้สัดส่วนกันเสมอจึงจะเกิด ความงามได้ 2.สีสันของมาลัย สีของดอกไม้ ใบไม้ที่ร้อยมาลัยก็เป็นสิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งเช่นกัน ควรจะ เป็นสีที่สดใสไม่เศร้าหมอง ในมาลัยแต่ละชุดแต่ละแบบนั้น ควรจะใช้สีที่มีความกลมกลืนเข้ากันได้ ในบางส่วน แต่บางส่วนที่ควรจะเน้ นให้เกิดจุดเด่น ก็ควรจะใช้สีที่ตัดกันจะช่วยเพิ่มความน่าดูและ สวยงามขึ้นได้อย่างมาก เช่น มาลัยที่ร้อยใส่ลวดลายต่าง ๆ ควรจะเลือกใช้สีที่ตัดกันเพื่อจะได้เน้ น ลายให้เด่นชัดขึ้นอย่างชัดเจน 3.ฝี มือการร้อย ควรจะต้องมีความประณีตตั้งแต่การตัดกลีบ ( สำหรับดอกไม้ ใบไม้บางชนิด ) การพับกลีบ การส่งกลีบ การร้อยเรียงลำดับได้เรียบเสมอกัน การผูกมัดไว้ให้เรียบร้อย สิ่งเหล่านี้ถ้า ทำด้วยความประณีตจะทำให้เกิดความสวยงามได้อีกประการหนึ่ งเช่นกัน 4.ความสดของดอกไม้ ดอกไม้หรือใบไม้ที่ใช้ในการร้อยมาลัย ควรจะต้องสดและใหม่อยู่ เสมอ ควรได้รับการดูแลรักษาที่ดีอย่างถูกต้องตามธรรมชาติของดอกไม้ชนิดนั้น ๆ ด้วย ควรหลีก เลี่ยงการจับต้องอย่างแรง และในระหว่างการร้อยมาลัยนั้นก็ควรจับต้องดอกไม้ ใบไม้อย่างเบามือ เพื่อจะได้ไม่เกิดรอยช้ำเหี่ยวเฉาง่าย สามารถจะคงความสดอยู่ได้นานเท่าที่ควร

ประโยชน์ของมาลัย มาลัยมีมากมายหลายชนิด แต่ละชนิดก็มีหน้ าที่ใช้สอยต่าง ๆ กันไปตามโอกาสและความ เหมาะสม ดังนั้นก็จะกล่าวรวม ๆ กัน มาลัยชนิดต่าง ๆ มีประโยชน์ดังนี้คือ 1.ใช้สำหรับคล้องคอ เช่น คล้องคอเจ้าบ่าว-เจ้าสาว ในงานแต่งงาน การแสดงความยินดีหรือ ต้อนรับแขก หรือเป็นเกียรติแก่ผู้มีชัยชนะในการประกวดต่าง ๆ หรือสำหรับมอบให้กับบุคคลผู้ มีชื่อเสียง เพื่อเป็นการรับขวัญ หรือเพื่อเป็นการแสดงออกซึ่งความรักและศรัทธา ความนิยม ชมชอบ เช่น บุคคลสำคัญ บุคคลดีเด่น หรือดาราที่เป็นขวัญใจประชาชน 2.ใช้สำหรับทูลเกล้าฯ ถวายในการรับเสด็จในการเข้าเฝ้ าตามโอกาสที่เหมาะสม ส่วนใหญ่ก็ นิยมใช้มาลัยคล้องมือ ที่เรียกว่า มาลัยข้อพระกร หรือใช้สำหรับมอบให้แก่ประธานหรือแขก ผู้ใหญ่ในงาน เช่น งานรดน้ำสังข์แก่คู่บ่าวสาว งานมอบประกาศนียบัตร งานมอบทุนต่าง ๆ ซึ่งมักจะใช้มาลัยคล้องมือหรือมาลัยมือถือ 3.ใช้สำหรับเป็นของชำร่วยแก่แขกที่มาในงาน เช่น งานรดน้ำสังข์แก่คู่บ่าวสาวในงานมงคล สมรสที่นิยมใช้คือ มาลัยชำร่วยขนาดเล็กกระจุ๋มกระจิ๋มหรือมาลัยตัวสัตว์ขนาดเล็กก็น่ารัก และสวยงามดี 4.ใช้บูชาพระพุทธรูปหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ เช่น มาลัยชายเดียว หรือมาลัยสองชาย จะ ใช้ขนาดพวงเล็กใหญ่ขนาดใดย่อมแล้วแต่ความเหมาะสมเป็ นสำคัญ 5.ใช้แขวนหรือห้อยประดับเครื่องดนตรีไทยในเวลาที่จะเล่น นอกจากนั้นยังเป็นการกราบ ระลึกถึงครูบาอาจารย์ผู้ที่ให้ความรู้และอีกประการหนึ่งก็เป็นมิ่งขวัญกำลังใจอีกด้วย ที่นิยมใช้ ก็คือมาลัยซีก หรือมาลัยกลมขนาดเล็กมีอุบะห้อยเป็นชาย 6.ใช้ในพิธีบวงสรวงเทพยดาต่าง ๆ เช่น พิธีบวงสรวง พิธีแก้บน มักจะนิยมใช้มาลัยชาย เดียว มาลัยสองชาย หรือมาลัยพวงดอกไม้ก็ได้ เช่น มาลัยสามสี มาลัยเจ็ดสีเจ็ดศอก 7.ใช้สำหรับตกแต่งรัดมวยผม เช่น มาลัยซีกดอกมะลิ หรือมาลัยซีกกลีบกุหลาบ 8.ใช้ประดิษฐ์เป็นดอกไม้สำหรับจัดแจกัน หรือจัดตกแต่งสถานที่ต่าง ๆ เช่น มาลัยตุ้มใส่ก้าน แข็งมาลัยซีกผูกมัดเป็ นดอกไม้ 9.ใช้ในการประดับตกแต่งงานดอกไม้สดต่าง ๆ เช่น มาลัยกลม มาลัยแบน มาลัยตัว หนอน มาลัยลูกโซ่ ฯลฯ 10.ใช้แขวนหรือห้อยหน้ ารถ หัวเรือ รูปปั้นอนุสาวรีย์บุคคลสำคัญ หรือสิ่งที่เคารพบูชาต่าง ๆ ส่วนใหญ่นิยมใช้มาลัยสองชายหรือมาลัยชายเดียว