การสื่อสารระหว่างสัตว์

“การสื่อสารระหวา่ งสัตว์” (พฤติกรรมของสัตว์ 2)

การสือ่ สารระหวา่ งสัตว์ การส่ือสาร เป็นพฤติกรรมทางสังคมของสัตว์ เพราะมีการส่งสัญญาณทาให้ สัตว์ซ่ึงได้รับสัญญาณ มีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไป สัตว์ทุกชนิดต้องมีการส่ือสารอย่าง นอ้ ยในช่วงใดช่วงหน่งึ ของชีวติ โดยเฉพาะช่วงที่มกี ารสืบพันธ์ุ การศึกษาวิจัยที่เกี่ยวกับ การสื่อสารจึงมักจะกระทากับสัตว์ท่ีมีพฤติกรรมทางสังคมซับซ้อน เช่น ผ้ึง ปลวก มด และสัตว์เล้ียงลูกด้วยนม ทั้งนี้เพราะ เม่ือสัตว์เหล่านี้มาอยู่รวมกันมากจะมีการแบ่ง หนา้ ทก่ี นั ทางาน จงึ ตอ้ งมีการสอ่ื สารกันตลอดเวลา

1. การสอ่ื สารดว้ ยเสียง ( Sound Communication) เสียงของสัตว์ท่ีเปล่งออกมาในแตล่ ะคร้ังจะแสดงถึงการตอบสนองส่งิ เรา้ ต่าง ๆ และส่อื ความหมายที่แตกต่างกนั เช่น - เสียงท่ีทาใหเ้ กิดการรวมกล่มุ เช่น เสยี งของนกรอ้ ง ไก่ แกะ และกระรอก - เสยี งเรียกคู่เพอ่ื ผสมพนั ธ์ เช่น เสยี งรอ้ งของกบและคางคก เสยี งขยับปกี ของยุงตัวเมยี เพือ่ เรยี กยงุ ตวั ผู้ - เสียงเตอื นภัย เชน่ เสียงรอ้ งของเป็ด นก และเสียงเห่าของสนุ ัข - เสียงแสดงความโกรธ เช่น เสียงร้องของแมว

2. การสือ่ สารด้วยท่าทาง ( Visual Communication ) เป็นทา่ ทางทส่ี ตั ว์แสดงออกมาอาจจะเปน็ แบบงา่ ยๆ หรอื อาจมหี ลายขนั้ ตอนท่ีสมั พนั ธ์กัน เช่น การแยกเขี้ยวของแมว การเปล่ียนสีของปลากัดขณะตอ่ ส้กู ัน

สนุ ัขหางตกเมื่อตอ่ สู้แพแ้ ละว่งิ หนี นกยงู ตัวผ้รู าแพนหางขณะเกี้ยวพาราสี นกยูงตัวเมีย

การเต้นระบาของผ้ึงเพื่อบอกแหล่งและปริมาณของอาหาร ถ้า แหล่งอาหารอยู่ใกล้ จะเต้นเป็นรูปวงกลมแต่ถ้าแหล่งอาหารอยู่ไกล จะเต้น คล้ายรูปเลขแปด และมีการส่ายก้นไปมาด้วย โดยถ้าส่ายก้นเร็ว แสดงว่า ปริมาณอาหารมีมาก

3. การสอ่ื สารดว้ ยสารเคมี (Chemical Communication) สัตว์หลายชนิดใช้สารเคมีที่เรียกว่า ฟีโรโมน ( Pheromone)ซึ่งเป็น สารเคมีท่ีสัตว์สร้างข้ึน เม่ือหลั่งออกมาภายนอกร่างกายจะมีผลต่อสัตว์อื่นท่ีเป็นชนิด เดียวกัน ทาใหเ้ กิดพฤตกิ รรมตา่ ง ๆ ได้ เชน่ - ดึงดูดเพศตรงข้าม เช่น การที่ผีเส้ือกลางคืนตัวเมียหลั่งสารเคมีออกมา เพื่อให้ ดึงดูดผีเส้ือกลางคืนตัวผู้ท่ีอยู่ห่างหลายกโิ ลเมตรให้บินมาหาได้ หรือการท่ีชะมดหลั่ง สารเคมที ด่ี งึ ดูดเพศตรงข้ามได้

- บอกอาณาเขต เช่น กวางบางชนิดจะแตะสารเคมกี ับต้นไม้เพื่อบอกอาณาเขต และการทเี่ สือดาวหรือสนุ ัขถ่ายปสั สาวะไว้ในทีต่ า่ งๆ เพอื่ บอกอาณาเขต - นาทาง เชน่ การหาอาหารของมด มดจะใช้ปลายทอ้ งแตะท่พี นื้ แล้วปลอ่ ย สารเคมอี อกมาเป็นระยะๆทาใหม้ ดตัวอนื่ ๆ ตดิ ตามไปยงั แหล่งอาหารไดถ้ กู

4. การส่ือสารด้วยการสมั ผัส (Tactile Communication) เป็นการสื่อสารโดยใช้อวัยวะส่วนใดส่วนหน่ึงสัมผัสกับสัตว์พวกเดียวกัน หรือต่างพวกกัน เพื่อนกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมโต้ตอบกัน การสัมผัสเป็นการ ส่ือสารทสี่ าคญั อย่างหนง่ึ ของสัตว์ โดยเฉพาะอยา่ งยิง่ ในสัตว์เล้ียงลูกด้วยนม การ สัมผัสจะเป็นการถ่ายทอดความรัก และมีส่วนสาคัญต่อการพัฒนาของลูกอ่อน ทา ใหล้ กเกิดความรสู้ กึ อบอุน่ และปลอดภยั

- สนุ ัขเข้าไปเลยี ปากสุนขั ตัวท่ีเหนือกว่า เพ่ือบง่ บอกถงึ ความเป็นมติ รหรอื ออ่ นนอ้ มดว้ ย - ลงิ ชมิ แพนซียื่นมือใหล้ ิงตัวที่มีอานาจเหนือกวา่ จบั ในลักษณะหงายมือให้จับ - ลูกนกนางนวลบางชนดิ ใช้จะงอยปากจิกที่จะงอยปากของ แม่นกเพื่อขออาหาร

การส่อื สารระหวา่ งสตั ว์. บรรณานุกรม https://sites.google.com