Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore สังเคราะห์งานวิจัยแม่วัยรุ่น 64

สังเคราะห์งานวิจัยแม่วัยรุ่น 64

Published by สสว.2 ชลบุรี, 2022-01-25 09:10:21

Description: สังเคราะห์งานวิจัยแม่วัยรุ่น 64

Search

Read the Text Version

คานา ปัญหาคุณแม่วัยรุ่นหรือหญิงท่ีตั้งครรภ์และมีบุตรในช่วงวัยเรียนถือเป็น ปญั หาสงั คมที่สาคัญปญั หาหนง่ึ ของประเทศไทย และมีแนวโน้มจะเพ่ิมมากข้ึนเร่ือยๆ ซ่ึงจะนาไปสู่ปัญหาอ่ืนๆ ในสังคม ไม่ว่าจะเป็นการขาดเรียนของกลุ่มคุณแม่วัยรุ่น คุณภาพในการดูแลเลี้ยงดูเด็กที่คลอดออกมา รวมถึงปัญหาทางด้านค่าใช้จ่ายต่างๆ ปัญหาดังกล่าวที่เกิดข้ึนน้ีมาจากหลายปัจจัยไม่ว่าจะเป็นค่านิยมเร่ืองเพศของวัยรุ่น การขาดความรู้ในการปูองกัน ส่ือยั่วยุ และอื่นๆ ล่าสุดยังพบว่าในกลุ่มวัยรุ่นได้มี ค่านิยมใหม่ๆ ท่ีพากันอวดตัวเป็นคุณแม่วัยรุ่นบนโลก โซเชียลฯ แถมติดแฮชแท็กจน กลายเป็นวลีฮิต “เด็กเกิดได้ก็เล้ียงได้สิ” และต่างพากันยกย่องแบบผิดๆ ถือเป็น ปญั หาใหญ่ทสี่ งั คมจะเพิกเฉยไมไ่ ดอ้ ยา่ งเดด็ ขาด สานักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 2 เล็งเห็นในคุณค่าและศักด์ิศรี แห่งความเป็นมนุษย์จึงได้จัดทาการวิจัยเรื่องแนวทางการจัดสวัสดิการที่เหมาะสม สาหรับกลุ่มเปาู หมายต้ังครรภ์ในวัยรุ่น โดยศึกษาในเขตจังหวัดรับผิดชอบของ สสว.2 (เดิมคือ สสว.3) คือจังหวัดชลบุรี ระยอง จันทบุรี และตราด เพ่ือเป็นการค้นหา ปัญหา ความตอ้ งการ และแนวทางการจัดสวัสดิการทเ่ี หมาะสมสาหรับกลุ่มเปูาหมาย ตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ซึ่งครอบครัวเป็นปัจจัยสาคัญท่ีต้องให้ความรักและเอาใจใส่บุตร หลานให้มาก ไม่ควรปล่อยให้เด็กอยู่กับตัวเองมากเกินไป สถาบันการศึกษาก็มีส่วน สาคญั มากเพราะเปน็ ทีๆ่ เด็กใชเ้ วลาอยู่มากพอๆ กับอยู่บ้าน ควรจะสอนหรือแนะนา การใช้ชีวิตและวิธีการมีเพศสัมพันธ์รวมไปถึงการปูองกันอย่างละเอียด ถ้าทุกฝุายท่ี เก่ียวข้องไม่ว่าจะเป็นกระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์ กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงสาธารณสุข องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ร่วมด้วย ช่วยกันปัญหาเร่ืองการต้ังครรภ์ในวัยรุ่น การจัดสวัสดิการที่เหมาะสาหรับกลุ่มนี้ก็จะ คลี่คลายและหมดไป สานักงานสง่ เสรมิ และสนับสนุนวิชาการ 2 ธนั วาคม 2564

สารบัญ  ท่ีมาและความสาคัญของปญั หา หนา้ 1  รปู แบบและความตอ้ งการสวสั ดิการทมี่ ารดาวยั รุ่นตอ้ งการ 2  แนวทางการพฒั นาระดบั นโยบาย 5  ข้อเสนอแนะ 6

ทม่ี าและความสาคญั ของปญั หา สภาพปัญหาและความต้องการของครอบครัวลักษณะพิเศษมีความแตกต่าง และมีความเฉพาะเจาะจง ตามสภาพปัญหาท่ีครอบครัวน้ันประสบ เช่น ครอบครัว พ่อแม่วัยรุ่นมีปัญหาความเครียดเนื่องจากตั้งครรภ์ไม่พร้อม ต้องการคาปรึกษาและ แนวทางเพ่ือแก้ไขปัญหา อย่างไรก็ตามครอบครัวลักษณะพิเศษ ทุกรูปแบบต้องการ การฟื้นฟูสภาพครอบครัวให้สามารถทาบทบาทของตนเองได้ในอนาคตและต้องการสวัสดิการ สาหรับครอบครัวด้วย ท้ังน้ีปัญหาการต้ังครรภ์ในวัยรุ่น เป็นปัญหาท่ีมีความซับซ้อน และมีความรุนแรงมากขึ้น มีผลกระทบต่อตัววัยรุ่นเองและต่อทารก มารดาวัยรุ่นมี ความเสยี่ งต่อภาวะครรภ์เป็นพษิ ภาวะเยื่อบุภายในโพรงมดลูกอักเสบ และภาวะติดเชื้อ หลังคลอดได้มากกว่าหญิงตั้งครรภ์ท่ีมีอายุ 20-24 ปี นอกจากนี้ทารกท่ีคลอดจาก มารดาวยั รุน่ ยังมคี วามเสีย่ งต่อน้าหนักแรกเกิดน้อยกว่าเกณฑ์ การคลอดก่อนกาหนด และภาวะแทรกซ้อนในระยะแรกเกิดท่ีรุนแรงมากกว่าทารกท่ีคลอดจากมารดาท่ีมี อายมุ ากกวา่ (WHO, 2015) นอกจากน้กี ารตงั้ ครรภ์ในวัยรุ่นยังส่งผลกระทบต่อสังคม และเศรษฐกิจ วัยรุ่นที่ต้ังครรภ์ไม่พึงประสงค์ส่งผลให้ถูกตีตราจากสังคม ถูกปฏิเสธ หรอื ได้รับการกระทารุนแรงจากสามี วัยรุ่นหญิงที่ต้ังครรภ์ก่อนอายุ 18 ปี มีแนวโน้ม ท่ีจะถูกกระทารุนแรงจากคู่สมรสมากกว่า (Raj & Boehmer, 2013) นอกจากนี้ การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นทาให้วัยรุ่นหญิงต้องออกจากโรงเรียนกลางคัน และยากท่ีจะ กลับไปเรียนภายหลังคลอด ซึ่งส่งผลกระทบต่ออนาคตการศึกษาและโอกาสในการ ทางานของมารดาวัยรุน่ (WHO, 2015) ทง้ั นปี้ ัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นมาจากปัจจัย ภายใน การที่สมาชิกครอบครัวใช้ชีวิตที่รีบเร่ง การปล่อยให้วัยรุ่นอยู่กับสื่อออนไลน์ ขาดทักษะภูมิคุ้มกันในการเลือกส่ือท่ีเหมาะสม บริบทครอบครัวไทยที่มองเรื่องการ สอนเร่ือง เพศศึกษาเป็นเร่ืองที่ปกปิด ตลอดจนความรู้ความเข้าใจการเปลี่ยนแปลง ฮอร์โมนของวัยรุ่นของพ่อแม่ ปัจจัยภายนอก สภาพแวดล้อม ชุมชนท่ีมีการแพร่ ระบาดของ ยาเสพติด และกลุ่มเพื่อน ท่ีเป็นพ่อแม่วัยรุ่น และส่ือออนไลน์ เช่น ทีวี และอินเทอร์เน็ต ทีม่ ีการเผยแพร่รูปภาพ ท่ีไม่เหมาะสม สือ่ ลามกตา่ งๆ 1 สังเคราะหแ์ นวทางการจดั สวสั ดิการทีเ่ หมาะสมสาหรับกลุ่มเปาู หมายตั้งครรภ์ในวัยรุ่น สานกั งานส่งเสริมและสนับสนนุ วิชาการ 2 จังหวดั ชลบรุ ี

พ้ืนที่กลุ่มจังหวัด 4 จังหวัด ได้แก่ ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และตราด เป็น พื้นที่ท่ีมีสถานการณ์การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น โดยมีจานวนทารกที่คลอดจากมารดา วัยรุ่นไทย จาแนกตามอายุมารดา พ.ศ.2560 จานวนทั้งสิ้น 3,787 ราย (ที่มาข้อมูล สถิติ : รายงานสถานการณ์ทางสังคมกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออก ไตรมาส 1 ปี 62 (สสว.3) จากสถานการณ์ปญั หาในปจั จบุ นั และผลกระทบท้ังในระดับบุคคลและสังคม สะท้อนถึงความจาเป็นเร่งดว่ นท่ีจะต้องศกึ ษาสถานการณ์ของการใหบ้ ริการครอบครัว ทม่ี ลี ักษณะพิเศษนี้ รูปแบบและความต้องการสวัสดิการ ท่ีมารดาวยั รุน่ ตอ้ งการ แม่วัยรุ่นส่วนใหญ่มักปกปิดการต้ังครรภ์ เนื่องจาก ครอบครัวมกั จะยอมรบั การต้ังครรภไ์ ม่ได้ ส่วนใหญย่ งั มีสภาพ เป็นนักเรียน นักศึกษา หรืออาชีพท่ีไม่มั่นคง และมีแนวโน้ม ไม่สามารถเลี้ยงดูลูกหลังคลอดได้ แม่วยั รนุ่ บางรายมภี าวะทางจิตเวช หรอื ตดิ สารเสพติด ร่วมด้วย แนวทางสวัสดิการสาหรับแม่วัยรุ่นจาเป็นต้องทางานกับแม่วัยรุ่น และ ครอบครัวด้วย รปู แบบตอบสนองความต้องการท่ีจาเป็น รูปแบบตอบสนองความต้องการ ทางด้านร่างกายและความ ต้องการท่ีสามารถนาไปเป็นการต่อยอดต้นทุนชีวิต ประกอบด้วย 1) กิจกรรมดูแลทางกาย เป็นกิจกรรม ที่ ห น่ ว ย ง า น ใ ห้ ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลื อ แ ม่ วั ย รุ่ น ดาเนินการร่วมกับ สถานพยาบาลเพื่อให้การ ดูแลช่วยเหลือแม่วัยใสด้านสุขภาพร่างกาย เน่ืองจากแมว่ ยั รุน่ หลายราย เมือ่ เกดิ เหตุการณ์ 2 สังเคราะห์แนวทางการจัดสวัสดกิ ารท่ีเหมาะสมสาหรบั กลุม่ เปาู หมายตงั้ ครรภ์ในวยั รนุ่ สานกั งานสง่ เสรมิ และสนับสนุนวชิ าการ 2 จงั หวดั ชลบุรี

ต้ังครรภ์ไม่พร้อมขาดความรู้และความเข้าใจในการดูแลทางด้านร่างกาย หน่วยงานให้ ความช่วยเหลือแม่วัยรุ่นจะดูแลสุขภาพบุตรให้เบื้องต้น รวมพาไปฝากครรภ์ พาไปพบ แพทย์ และดแู ลหลงั คลอดอยา่ งครบถว้ น 2) กจิ กรรมตอ่ ยอดตน้ ทนุ ชวี ติ เป็นกิจกรรมท่ีหน่วยงานให้ ความช่วยเหลือแม่วัยรุ่น จัดข้ึนเพ่ือสร้าง ความมั่นคงทางดา้ นการเงนิ ให้กบั แมว่ ัยรุ่น ทาใหม้ ที ุนในการต่อยอดและเรมิ่ ต้นชวี ิตใหม่ เม่ือผ่านกระบวนการให้ความช่วยเหลือ แมว่ ยั รุน่ แล้ว เช่นการฝกึ อาชีพ เงินอุดหนนุ เพ่มิ คา่ ตอบแทนเป็นรายเดือนโดยปฏิบัติ ตามเง่ือนไขที่กาหนดไว้นอกจากนี้ควรมีการสนับสนุนของใช้ท่ีจาเป็นสาหรับแม่วัยรุ่น และบตุ รเพื่อให้แม่วัยรนุ่ สามารถเลย้ี งดูแลบตุ รไดอ้ ย่างเหมาะสม 3) รูปแบบฟ้ืนฟูเยียวยาทางจิตใจ เป็นกิจกรรมดูแลสุขภาพจิตท่ีหน่วยงาน ให้ความช่วยเหลือแม่วัยรุ่นจัดขึ้นเพื่อฟ้ืนฟูเยียวยาจิตใจของแม่วัยรุ่นและครอบครัว ของแม่วัยรุ่นให้มีสุขภาพจิตที่เข้มแข็ง ปรับทัศนคติ และยอมรับกับเหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึน พร้อมทั้งสังเกตพฤติกรรมของแม่วัยรุ่น เพื่อให้แม่วัยรุ่น เกิดความผ่อนคลายและให้กาลังใจในการเผชิญปัญหา เป็นการพูดคุยอย่างต่อเนื่อง เพราะแม่วัยรุ่นหลายรายรู้สึก ผิดท่ีทาให้ครอบครัวต้องอับอาย ทาให้เกิดปมภายในใจ ของแม่วัยรุ่น 4) รูปแบบติดอาวุธทางปัญญา กิจกรรมที่ ส่งเสรมิ ความรู้ สร้างทักษะชีวิต และพัฒนาศักยภาพต่างๆ แม่วัยรุ่นท่ี ซึ่งแต่ละบุคคลจะได้รับการเสริมสร้างความรู้ ทักษะชีวิต พัฒนาศักยภาพที่แตกต่างกันข้ึนอยู่กับความ เหมาะสม ของแม่วัยรุน่ แต่ละราย เชน่ 3 สงั เคราะหแ์ นวทางการจดั สวสั ดกิ ารที่เหมาะสมสาหรับกลมุ่ เปาู หมายต้ังครรภ์ในวยั รุ่น สานกั งานส่งเสรมิ และสนับสนนุ วชิ าการ 2 จงั หวัดชลบรุ ี

- การเสริมสร้างความรู้ เช่น สนับสนุนให้เข้ารับการศึกษาต่อ ทั้งใน ระบบและนอกระบบ - การเสริมสร้างทกั ษะ เช่นทักษะการดูแลตนเอง ทักษะอนามัยเจริญพันธ์ุ ทกั ษะชวี ิต ทักษะการวางแผนครอบครวั - การวางแผนครอบครัว เพ่ือวางแผนครอบครัวให้กับแม่วัยรุ่นปูองกัน การตั้งครรภซ์ า้ ในอนาคต สอนการคมุ กาเนิด ให้รจู้ ักการยับยั้งช่างใจ 5) รูปแบบคืนสู่ครอบครัว เป็นรูปแบบที่เกิดขึ้นภายหลังจากท่ีแม่วัยรุ่น ผ่านกระบวนการ ให้ความช่วยเหลอื แม่วยั รุ่นรูปแบบอืน่ ๆ มาแลว้ เป็นการดาเนินงาน ประเมนิ ความพร้อมของแม่วัยรุ่นและครอบครัวในการเล้ียงดูแลบุตร เพื่อวางแผนให้ การสนบั สนุนต่อไปเปน็ รายกรณีในการเลยี้ งดูบตุ รอย่างเหมาะสม 6) กิจกรรมทางเลือกดูแลบุตร เป็นกิจกรรมท่ีเป็นทางเลือกให้กับแม่ วัยรุ่นและตัดสินใจทางเลือก ได้แก่ การฝากเล้ียงบุตร การสรรหาครอบครัวอุปถัมภ์ ซง่ึ เป็นบรกิ ารสังคมทีห่ น่วยงานใหค้ วามช่วยเหลือแม่วยั รุ่นได้ประเมินความพร้อมของ ตนเองในการเลยี้ งดุแลบตุ รและทากิจกรรมอน่ื ที่เป็นประโยชน์ตอ่ ตนเอง เช่น ไปเรียน หนงั สือ ไปทางาน เป็นต้น 4 สงั เคราะห์แนวทางการจัดสวสั ดกิ ารที่เหมาะสมสาหรบั กลุ่มเปาู หมายต้งั ครรภใ์ นวยั รนุ่ สานักงานส่งเสรมิ และสนบั สนุนวิชาการ 2 จังหวดั ชลบุรี

รปู แบบและกลไกการความชว่ ยเหลือแม่วัยรุ่น จากการศึกษาเก็บข้อมูล คร้ังน้ี ได้ทาการสังเคราะห์ข้อมูล มูลเหตุ กระบวนการ และผลที่เกิดข้ึนในระดับ บคุ คลและองคก์ ร สามารถอธบิ ายได้ตามแผนภาพดงั น้ี แนวทางการพฒั นาระดบั นโยบาย การผลักดันให้เป็นสวัสดิการสุขภาพถ้วนหน้า การ ให้บริการ จัดสวัสดิการสังคมของหน่วยงาน ให้ความช่วยเหลือแม่วัยรุ่นเป็นเพียงหน่วยงาน ทางเลอื กหนึง่ และยังมเี ง่อื นไขในการให้บรกิ ารสวัสดกิ ารสังคมที่เป็นระยะยาว รวมถึง ข้อจากัดทางกฎหมายเพ่ือให้แม่วัยรุ่นได้รับการจัดสวัสดิการสังคมตามสิทธิตาม พระราชบัญญัติการปูองกันและแก้ไขปัญหาการต้ังครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 อย่างต่อเนอ่ื ง 5 สงั เคราะหแ์ นวทางการจดั สวสั ดกิ ารท่เี หมาะสมสาหรบั กลมุ่ เปูาหมายตั้งครรภใ์ นวัยรนุ่ สานักงานสง่ เสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 2 จังหวดั ชลบุรี

ข้อเสนอแนะ 1. จากสถานการณ์การเข้าถึง ข้อมูลบริการสวัสดิการสังคมให้ ความช่วยเหลือแม่วัยรุ่นในปัจจุบัน การเข้าถึงข้อมูลบริการสังคมต่างๆ ของแม่วัยรุ่นจะเป็นไปในทางที่ดีขึ้น หน่วยงานท้ังภาครัฐและเอกชนมี การปรับรูปแบบการให้บริการที่ เป็นมิตรกับแม่วัยรุ่นและการทางานร่วมกัน ระหว่างหน่วยงานเพ่ือให้แม่วัยรุ่นและ ครอบครัวสามารถเข้าถึงข้อมูลและบริการสังคมต่างๆ ได้ อย่างครบถ้วน แต่ใน ขณะเดียวกนั ก็ยงั มแี มว่ ัยรนุ่ จานวนไม่น้อยที่ยังเข้าไม่ถึงข้อมลู และบริการสวัสดิการสงั คม เนื่องจากการถูกตีตราจากสังคม และรู้สึกผิดท่ีทาให้ครอบครัวอับอายจึง ไม่กล้า เข้ารบั บรกิ ารดา้ นสงั คมทส่ี าคัญขาดการประชาสัมพันธ์อยา่ งต่อเนือ่ ง ดังน้นั หน่วยงาน ใหค้ วาม ช่วยเหลอื แมว่ ยั รุ่นท่ีเกีย่ วข้องท้ังภาครัฐและเอกชนควรมีการประชาสัมพันธ์ ข้อมูลบริการสวสั ดกิ ารสังคมต่างๆ อย่างต่อเนื่อง หรืออาจผ่านตัวแทนหมู่บ้าน อพม. อสม. หรือแกนนาชุมชน เพ่ือให้แม่วัยรุ่นและครอบครัวสามารถเข้าถึงข้อมูลและ บริการต่างๆ ทค่ี วรไดร้ ับ 2. จากการศึกษาพบว่าวัยรุ่นไทยยังมีพฤติกรรมการใช้สื่อในด้านท่ีไม่ เหมาะสมและขาดการรู้เท่าทันสื่อ ซ่ึงสื่อต่างๆที่ปรากฏท้ังในโลกออนไลน์ โฆษณา ละคร หรือข่าวท่ีแสดงออกถึงความรุนแรง สิ่งย่ัวยุ ส่ือเหล่าน้ีปัจจุบันมีอิทธิพลกับ วัยรุ่นเป็นอย่างมาก เพราะเป็นแหล่งเรียนรู้ท่ีสามารถค้นคว้าและเข้าถึงได้อย่าง ง่ายดาย หน่วยงานท้ังภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการให้ความช่วยเหลือแม่ วยั รุ่นควรมกี ารใหค้ วามรู้ค้นหาวิธีการนาเสนอและควบคุมส่ือต่างให้มีการนาเสนอใน เนื้อหาทีเ่ หมาะสมกับสงั คมไทย 6 สังเคราะหแ์ นวทางการจัดสวสั ดกิ ารท่ีเหมาะสมสาหรบั กลุม่ เปูาหมายตงั้ ครรภ์ในวยั รุ่น สานักงานสง่ เสริมและสนับสนุนวชิ าการ 2 จังหวดั ชลบุรี

3. จากสถานการณ์ที่เปล่ียนแปลงไปของวัยรุ่นไทยในปัจจุบันที่อาจทา ให้เกิดปัญหาซับซ้อนทาให้หน่วยงานให้ความช่วยเหลือแม่วัยใสต้องมีกระบวนการ และการดาเนินงาน ท่ีส่งผลต่อเจ้าหน้าท่ีปฏิบัติงานให้มีการปรับตัวและบูรณาการ ความรู้ให้สอดคล้องกับผู้รับบริการ ดังนั้น หน่วยงานให้ความช่วยเหลือแม่วัยรุ่นควร สนับสนุนให้เจ้าหน้าที่ บุคลากร ได้รับการฝึกอบรม พัฒนาความรู้อย่างต่อเน่ือง เพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งและนามาใชป้ ระโยชน์ได้อย่างเหมาะสม 4. เน่อื งจากการทางานให้ความช่วยเหลือ แมว่ ัยรนุ่ ทม่ี ีปัญหาซบั ซ้อน และแตกต่างกันตาม รายกรณี ซ่งึ บางรายอาจเก่ียวข้องกับกระบวนการ ยุติธรรม หรือการทางานร่วมกันระหว่าง หน่วยงานภาครัฐและเอกชน ดังน้ัน การสร้าง ภาคีเครือข่ายท่ีเข้มแข็งจึงเป็นส่วนสาคัญท่ี ทาให้ หนว่ ยงานสามารถให้บริการช่วยเหลือแม่ วัยรุ่นได้อย่างครบวงจรและง่ายดายต่อการ ดาเนินงาน หากต้องการส่งต่อไปยังหน่วยงานอื่น เพ่ือให้ความช่วยเหลือแม่วัยใสอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งการทางานกับสหวิชาชีพทาให้หน่วยงานให้ ความช่วยเหลือแม่วัยรุ่นสามารถหาทางออกให้กับปัญหา หรือมีที่ปรึกษาที่เป็น ผูเ้ ช่ยี วชาญเฉพาะดา้ น เพอ่ื ให้การดาเนินงานประสบผลสาเร็จ ทีม่ า : งานวิจัยแนวทางการจัดสวสั ดกิ ารที่เหมาะสมสาหรบั กลมุ่ เปา้ หมายตั้งครรภ์ในวยั รนุ่ สานกั งานสง่ เสรมิ และสนับสนนุ วชิ าการ 2 7 สงั เคราะหแ์ นวทางการจดั สวสั ดกิ ารทเี่ หมาะสมสาหรบั กลมุ่ เปูาหมายตงั้ ครรภใ์ นวัยรนุ่ สานกั งานส่งเสริมและสนบั สนุนวิชาการ 2 จังหวดั ชลบรุ ี

คณะผูจ้ ัดทา 1. นางศิรทิพย์ ภาศรสี มบัติ ทป่ี รกึ ษา 2. นายณฐั วุฒิ สินธาราศิริกุลชัย นักวจิ ัย 3. นางสาวพนิดา แนน่ อุดร นักวิจัย 4. นายอนรุ ักษ์ พงษอ์ ักษร นกั วิจยั 5. นายประวิทย์ มะปราง ผู้ชว่ ยนกั วจิ ยั 8 สงั เคราะห์แนวทางการจดั สวัสดกิ ารทีเ่ หมาะสมสาหรับกลุ่มเปูาหมายต้ังครรภใ์ นวยั รุ่น สานกั งานสง่ เสริมและสนับสนุนวชิ าการ 2 จงั หวัดชลบรุ ี


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook