นำเสนอ วิจัยผลของการแนะนำโดยวิธี 5 A

ผลของการแนะนาโดยวธิ ี 5 A ในการเลกิบุหรี่ของนักเรียนชุมชนท่าสาป นายคอลิด ครนุ นั ท์ นางสาวนจั ญม์ ะฮ์ เลิศอริยะพงษก์ ลุ นางสาวอจั ฉรา มสุ ิกวณั ณ์ นางสาวภาซีน่า บญุ ลาภ

ความเป็ นมาและความสาคัญของปัญหา บุหร่ีน้ันยงั เป็ นสาเหตุหลกั ทส่ี ่งผลทาให้ผู้ป่ วยต้องเข้ารับการรักษาใน โรงพยาบาลด้วยภาวะอาการกาเริบซ้า (exacerbation) จา (แก้ว, อไุ รวรรณ, ดารารัตน์, และทิพย์สุดา, 2556) ภายในบุหรี่น้ันมสี ่วนประกอบของ “นิโคตนิ ” (nicotine) ซึ่งถือว่าเป็ นสารที่ มีอานาจการ เสพตดิ มากกว่ายาเสพติดชนิดอ่ืนจากการจดั อนั ดับ คือ นิโคติน เฮโรอนี โคเคน แอลกอฮอล์และคาเฟอนี ตามลาดบั (ประกติ , 2551)

ความเป็ นมาและความสาคญั ของปัญหา เมื่อมีการสูดเอาควนั บุหร่ีเข้าไปในร่างกาย นิโคตนิ จะกระตุ้นทาให้สมอง หลงั่ สารส่ือประสาท คือ โดปามีน (dopamine) ทาให้ผู้ป่ วยเกดิ อารมณ์แห่ง ความสุขและยงั มีนอร์อฟี ิ เนฟฟิ น (norepinephrine) ทท่ี าให้เกดิ การต่ืนตวั รู้สึกมีพลงั มสี มาธิและลดความรู้สึกซึมเศร้าลงได้ (Glover, Elbert, Glover, Penny, Payne, & Thomas, 2003) เมื่อหยุดสูบบุหรี่จะทาให้สารส่ือประสาทเหล่านีล้ ดลง ผู้ป่ วยจงึ เกดิ อาการ ถอนนิโคตนิ (nicotine withdrawal symptom) (U.S. Public Health Service Report, 2008)

ความเป็ นมาและความสาคญั ของปัญหา การใช้หลกั การ 5 เอ ซึ่งเป็ นแนวทางที่มีการนามาใช้ในการช่วยเหลือผู้ทม่ี ี ปัญหาการติดบุหร่ีอย่างแพร่หลาย ซ่ึงแนวคดิ นีม้ ีการพฒั นาภายใต้ความ หลากหลายของพฤติกรรมและภาวะสุขภาพ เพื่อใช้ในการให้คาปรึกษาใน การเปลย่ี นแปลงพฤติกรรมสุขภาพ ประกอบด้วย 5 ข้นั ตอนดงั นี้ (1) การ ถามประวัติ (ask) (2) การให้คาแนะนา (advise) (3) การประเมินความพร้อม (assess) (4) การให้ความช่วยเหลือ (assist) และ (5) การตดิ ตามผล (arranging follow - up) (Glasgow et al., 2006)

ความเป็ นมาและความสาคัญของปัญหา การให้คาปรึกษาโดยใช้วธิ ี 5As กลุ่มตวั อย่างคือ ผู้สูบบุหรี่เพศหญงิ จานวน 773 คน ดาเนินการศึกษาเป็ นระยะเวลา 18 สัปดาห์ พบว่า ผู้สูบบุหร่ีสามารถ เลกิ บุหร่ีได้สาเร็จถึงร้อยละ 15.2 (Puschel, Thompson, Coronado, Huang, Gonzalez, & Rivera, 2008) โกลด์ (GOLD, 2014) การใช้หลกั การ 5 เอ สามารถช่วยเลกิ บุหร่ีได้สาเร็จ ร้อยละ 5 - 10 (GOLD, 2014)

วตั ถุประสงค์ของการวจิ ยั1. เพ่ือเปรียบเทยี บคะแนนเฉลย่ี พฤติกรรมในการเลกิ บุหร่ีของนักเรียนก่อนและหลงั ได้รับการแนะนาโดยวธิ ี 5 A ในการเลกิ บุหร่ี2. เพ่ือเปรียบเทยี บคะแนนเฉลย่ี พฤตกิ รรมในการเลกิ บุหรี่ของนักเรียนกลุ่มที่ได้รับการแนะนาโดยวธิ ี 5 A ในการเลกิ บุหร่ีและกล่มุ ทไ่ี ม่ได้รับการเลกิ บุหรี่แบบปกติ

สมมตฐิ านการวิจัย1. คะแนนเฉลยี่ พฤติกรรมในการเลกิ บุหร่ีของนักเรียนก่อนและหลงั ได้รับการแนะนาโดยวธิ ี 5 A ในการเลกิ บุหร่ีแตกต่างกนั หรือไม่2. คะแนนเฉลย่ี พฤตกิ รรมในการเลกิ บุหร่ีของนักเรียนกล่มุ ทไ่ี ด้รับการแนะนาโดยวธิ ี 5 A ในการเลกิ บุหร่ีและกลุ่มทไ่ี ม่ได้รับการเลกิ บุหร่ีแบบปกตแิ ตกต่างกนัหรือไม่

ขอบเขตการวจิ ยั การวจิ ยั คร้ังนีเ้ ป็ นการวิจยั กง่ึ ทดลอง (quasi experimental research) แบบ ศึกษาสองกล่มุ วดั ก่อนและหลงั การทดลอง (two groups pre - post test) มี จุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาผลของการแนะนาโดยวธิ ี 5 A ในการเลกิ บุหรี่ โด ทาการศึกษาในนักเรียนชุมชนท่าสาปทมี่ ีปัญหาการติดบุหรี่ ระหว่าง เดือน มีนาคม ถึง 30 กนั ยายน 2561

กรอบแนวคดิ การวจิ ยั กรอบแนวคดิ ท่ีใช้ในการศึกษาคร้ังนี้ ประกอบด้วยการปรับเปล่ียน พฤติกรรมตามแบบ 5 เอ (The 5As model of behavior change) ของกลาส โกว์และคณะ (Glasgow, Emont, & Miller, 2006) ประกอบด้วย 5 ข้ันตอน (1) การประเมินความพร้อม (assess) (2) การถามประวตั ิ (ask) (3) การให้คาแนะนา (advise) (4) การให้ความช่วยเหลือ (assist) (5) การตดิ ตามผล (arranging follow-up)

วิธีดาเนินการวิจัย การวิจัยคร้ังนีเ้ ป็ นการวิจยั กงึ่ ทดลอง (quasi experimental research) แบบ สองกลุ่มทาการรวบรวมข้อมูลก่อนและหลงั การทดลอง (two groups pretest - posttest) เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการแนะนาโดยวิธี 5 A ในการ เลกิ บุหร่ีของนักเรียน

ประชากรและกลุ่มตวั อย่าง ประชากร คือ นักเรียนทย่ี งั คงสูบบุหร่ีอยู่ ท้งั เพศชายและเพศหญงิ ใน จังหวดั ยะลา ระหว่างเดือน มนี าคม ถงึ 30 กนั ยายน 2561 กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนทย่ี งั คงสูบบุหรี่อยู่ ท้งั เพศชายและเพศหญงิ ชุมชน ท่าสาป จังหวดั ยะลา โดยมีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (purposive sampling)

ฃเคร่ืองมือทใ่ี ช้ในการวจิ ยัเครื่องมือทใ่ี ช้ในการวจิ ยั ประกอบด้วย 2 ประเภท ได้แก่1. เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง มดี งั นี้ เคร่ืองมือท่ีใชใ้ นการทดลอง คือ โปรแกรมการแนะนาโดยวธิ ี 5 A ในการเลิกบุหรร่ี2. เครื่องมือทใี่ ช้ในการเกบ็ รวบรวมข้อมูล ประกอบดว้ ย 2 ส่วน ดงั ตอ่ น้ี ส่วนที่ 1 แบบสอบถามขอ้ มูลส่วนบุคคลและขอ้ มูลเก่ียวกบั การสูบบุหรรี่ เป็นคาถาม ปลายเปิ ดและปลายปิ ด จานวน 18 ขอ้ ส่วนท่ี 2 แบบประเมินพฤติกรรมในการเลิกบุหรร่ี ผวู้ จิ ยั ใชแ้ บบวดั พฤติกรรมในการเลิก บุหรร่ี ของจิราภรณ์และสุนิดา (2550) สร้างโดยพฒั นาจากการใชแ้ นวคิดของทฤษฎี ข้นั ตอนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม มีขอ้ คาถามท้งั หรมดจานวน 15 ขอ้

การเกบ็ รวบรวมข้อมูล การวจิ ยั คร้ังนีเ้ ป็ นการวจิ ัยกงึ่ ทดลอง ศึกษาผลของโปรแกรมการแนะนาโดยวิธี 5 A ใน การเลกิ บุหร่ี มกี ารดาเนินการเป็ น 2 ข้ัน คือ ข้ันเตรียมการเป็ นการเตรียมความพร้อม ก่อนการเกบ็ รวบรวมข้อมูลและข้นั เกบ็ รวบรวมข้อมูล

การวเิ คราะห์ข้อมูล1. ขอ้ มูลส่วนบุคคลและขอ้ มูลเกี่ยวกบั การสูบบุหรร่ี นามาวเิ คราะหร์โดยใชส้ ถิติการแจกแจงความถี่ คา่ ร้อยละ คา่ เฉล่ีย การหราค่าคะแนนต่าสุด คะแนนสูงสุด ส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐานโดยใชส้ ถิติไคสแควร์ (chi - square)2. ผวู้ จิ ยั ทาการทดสอบขอ้ ตกลงเบ้ืองตน้ ของการใชส้ ถิติที โดยการทดสอบการแจกแจงของโคง้ ปกติ และทดสอบความเป็นเอกพนั ธ์ของความแปรปรวนภายในกลุ่ม(homogeneity of variance) ของชุดขอ้ มูล ดงั น้นั ผวู้ จิ ยั ไดท้ าการทดสอบขอ้ ตกลงเบ้ืองตน้ของคะแนนพฤติกรรมในการเลิกบุหรร่ี3. ผวู้ จิ ยั ทาการเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมในการเลิกบุหรร่ี ภายในกลุ่มโดยใชส้ ถิติทีคู่ (pair t - test) และระหรวา่ กลุ่มโดยใชส้ ถิติทีอิสระ (independent t - test)ระยะเวลาในการดาเนินการวจิ ยั ระหรวา่ งเดือน มีนาคม ถึง 30 กนั ยายน 2561

ขอบคุณครบั