เรื่องประเพณีไทย 4 ภาค คุณครูฟายีย๊ะ กามา

รายวชิ า ประวัติศาสตร์ จัดทาโดย คณุ ครฟู ายยี ะ๊ กามา ระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3

ความเป็นมาของประเพณีไทย ป ร ะ เ พ ณี เ ป็ น กิ จ ก ร ร ม ที่ มี ก า ร ป ฏิ บั ติ สื บ เ นื่ อ ง กั น ม า เป็นเอกลักษณ์และมีความสาคัญต่อสังคม เช่น การแต่งกาย ภาษา วัฒนธรรม ศาสนา ศิลปกรรม กฎหมาย คุณธรรม ความเชื่อ ฯลฯ อันเป็นบ่อเกิดของวัฒนธรรมของสังคมเช้ือชาติ ต่างๆ กลายเป็นประเพณีประจาชาติและถ่ายทอดกันมาโดยลาดับ หากประเพณนี ัน้ ดอี ยู่แลว้ กร็ กั ษาไวเ้ ป็นวัฒนธรรมประจาชาติ หาก ไมด่ กี ็แกไ้ ขเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเทศะ

ประเพณีล้วนได้รับอิทธิพลมาจาก สิ่งแวดล้อมภายนอกท่ีเข้าสู่สังคมรับเอา แบบปฏิบัติที่หลากหลายเข้ามาผสมผสาน ในการดาเนินชีวิต ประเพณีจึงเรียกได้ว่า เป็นวิถีแห่งการดาเนินชีวิตของสังคม โดยเฉพาะศาสนาซง่ึ มีอิทธิพลต่อประเพณี ไทยมากท่ีสุด วัดวาอารามต่างๆ ใน ประเทศไทยสะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลของ พุทธศาสนาที่มีต่อสังคมไทยและช้ีให้เห็น ว่าชาวไทยให้ความสาคัญในการบารุงพุทธ ศาสนาด้วยศิลปกรรมที่งดงามเพ่ือใช้ใน พิธีกรรมทางศาสนาต้ังแต่โบราณกาล





ประเพณใี นภาคเหนือ เมืองที่มีวิธีชีวิตเป็นไปอย่างเช่ืองช้า ดูราวกับ ว่าไม่มีอะไรต้องเร่งรีบ ผู้คนล้วนมีความใจเย็นไม่ต่าง จากสภาพอากาศ ทั้งในอาหารการกิน กิจกรรมทาง วัฒนธรรม และประเพณีต่างๆ จึงมีความประณีต อ่อนชอ้ ย

ประเพณียี่เป็ง เป็นการปล่อยโคมพร้อมกับลอยกระทงแบบชาวล้านนา สถานท่ีจะถูกจัดให้มีแสงไฟเหลืองนวลทั่วบริเวณ พร้อมกับมี การละเลน่ ทีห่ ลากหลาย

ประเพณีฟอ้ นผีปยู่ ่า เปน็ การฟอ้ นราในรปู แบบของคนพ้นื ที่ เพือ่ เล้ียงดูวิญญาณบรรพบรุ ษุ

ประเพณีตานก๋วยสลาก เป็นการถวายทานโดยไม่เจาะจงผู้รับ จะทากันตั้งแต่วันเพ็ญ เดือน 12 เหนือ(ขึ้น 15 ค่า เดือน 10 ใต้) จนถึงเกี๋ยงดับ (แรม 15 ค่า เดอื น 11 ใต)้



ประเพณใี นภาคกลาง คนภาคกลางมีความผสมผสานของ ศิลปวัฒนธรรมจากหลายๆ ภาคมา มีความ วิจิตรตระการตาสมกับการเป็นที่ตั้งเมืองหลวง ในสมัยก่อน จึงพร้อมสรรพด้วยข้าวของ และ องค์ความรู้ ประเพณีของภาคกลางจึงมีพิธี การที่ค่อนข้างเรียบง่าย ใส่รายละเอียดใน องค์ประกอบอื่นๆ เยอะ

ประเพณีโยนบัว จัดข้ึนในแม่น้าสายหลัก ผู้คนจะโยนดอกบัวให้ลงเรือใน ขบวนแหซ่ ่งึ มีองคพ์ ระตง้ั อยดู่ ว้ ย เชื่อว่าช่วยเสรมิ สิรมิ งคงให้ชีวติ

ประเพณบี ายศรีสขู่ วญั ข้าว เป็นการทาขวัญให้กับพระแม่โพสพ เพ่ือเสริมกาลังใจให้ ชาวนาว่าผลผลิตจะได้มากข้ึนเรื่อยไป เป็นการแสดงความ กตญั ญตู ่อข้าวทกุ เม็ดด้วย

ประเพณกี วนขา้ วทพิ ย์ คือการทาอาหารท่ีรวมของมงคล และวัตถุดิบ ทรงคุณค่าหลายชนิด เช่ือว่าหากได้ทานข้าวทิพย์แล้วจะ ไดร้ บั โชคลาภ และรอดพน้ จากภัยพบิ ัตทิ ง้ั ปวง



ประเพณีในภาคอสี าน ความบันเทิงเริงใจ ความสนุกสนาน เป็น หัวใจของวิถีชีวิตผู้คนในย่านน้ี ประเพณีที่มีข้ึนจึง ต้ อ ง แ ฝ ง เ อ า ไ ว้ ด้ ว ย ส่ิ ง เ ห ล่ า นี้ เ ส ม อ จ ะ ต้ อ ง มี เสียงเพลงมีการละเล่น มีกิจกรรมบางอย่างท่ีเปิด โอกาสให้ทุกคนได้ร่วมมือร่วมใจกัน นอกจากน้ี วัตถุดิบที่ใช้ในประเพณีก็นิยมใช้ของพื้นบ้านท่ีหา ไดง้ า่ ย

ประเพณผี ีตาโขน เป็นการละเลน่ ทผี่ ูเ้ ล่นต้องแตง่ ตัวเปน็ “ผีตาโขน” เชือ่ ว่า จะขบั ไลภ่ ูตผี ทาใหอ้ ยดู่ ีมสี ขุ

ประเพณีแหน่ างแมว นิยมทากันในชว่ งทฝ่ี นแลง้ มากๆ โดยใชแ้ มวตวั เมียสดี า กับดอกไมธ้ ูปเทียน ใส่กะทอแลว้ หามแหไ่ ปทัว่ เมือง พร้อมกับ มีร้องราทาเพลงรว่ มดว้ ย

ประเพณีบุญบัง้ ไฟ มีท่ีมาจากนิทานพ้ืนบ้าน เช่ือว่าเป็นการส่งสัญญาณให้ พญานาคเพ่ือขอฝน จะต้องมีการสร้างบั้งไฟขนาดใหญ่ แล้วจุดโดย พร้อมเพรียงกัน

ประเพณีไหลเรอื ไฟ มีทง้ั แบบที่ใชเ้ รือจริงๆ ตกแต่งด้วยไฟ และแบบทใ่ี ช้ขอนไม้หรอื กาบกลว้ ยแลว้ จดุ เทียนตั้งไว้ เมือ่ ปล่อยใหไ้ หลไปตามแม่น้ากจ็ ะสว่างไสว สวยงาม เป็นการขอขมาแมน่ า้ นนั่ เอง



ประเพณใี นภาคใต้ ภาคใต้เป็นพ้ืนที่อุดมสมบูรณ์ มีอากาศ ร้อนช้ืน ผู้คนจึงมีบุคลิกท่ีกระชับกระเฉง ตลอดเวลา ประเพณีต่างๆ จะเกี่ยวข้อง กับวิถีชีวิต ค่อนข้างรวบรัด และด้วย ความท่ีอยู่ใกล้กับแหล่งน้าขนาดใหญ่ จึงมี ประเพณีทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกบั นา้ เยอะพอสมควร

ประเพณใี ห้ทานไฟ นิยมทากันในช่วงเดือนอ้าย เป็นการก่อกองไฟในเขตวัด แลว้ เริ่มปรงุ ขนมเพื่อถวายพระ

ประเพณลี ากพระ สามารถทาได้ทง้ั ทางบก และทางนา้ สว่ นใหญน่ ยิ มใช้เชือกผูก องค์พระเพอื่ ลากพรอ้ มส่งเสยี งร้องบทลากพระโดยพร้อมเพรยี งกัน

ประเพณสี ารทเดอื นสิบ จัดขึ้นคร้งั ละ 3 วนั ในช่วงเดือน 10 มกี ารทาขนมโบราณขึ้นช่อื ถวายแด่พระสงฆ์เพอื่ ความเปน็ สิรมิ งคล

แบบทดสอบ ให้นกั เรยี นบอกชื่อประเพณี จากรูภาพท่กี าหนดให้

แบบทดสอบ ใหน้ กั เรียนบอกช่ือประเพณี จากรภู าพทก่ี าหนดให้ ประเพณีบุญบ้ังไฟ ประเพณีบายศรสี ู่ขวัญข้าว

แบบทดสอบ ให้นกั เรยี นบอกชื่อประเพณี จากรูภาพท่กี าหนดให้

แบบทดสอบ ใหน้ ักเรยี นบอกชื่อประเพณี จากรภู าพท่กี าหนดให้ ประเพณีสารทเดอื นสบิ ประเพณผี ตี าโขน