ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงระดับปฐมวัย

โครงการสนบั สนนุ การขับเคลอ่ื นเศรษฐกิจพอเพียงดานการศกึ ษาและเยาวชน สำนักงานทรัพยส ินสว นพระมหากษัตริย

Do & Don’t รูปแบบการจดั กิจกรรมการเรยี นร้บู ูรณาการ ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในระดบั ปฐมวัย โครงการสนบั สนุนการขับเคลอื่ นเศรษฐกิจพอเพยี งด้านการศึกษาและเยาวชน ส�ำ นักงานทรพั ย์สนิ สว่ นพระมหากษตั ริย์

DO & Don’t รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรยี นรูบ้ รู ณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดับปฐมวัย โครงการสนับสนุนการขบั เคล่ือนเศรษฐกจิ พอเพยี งด้านการศึกษาและเยาวชน สำ�นกั งานทรพั ย์สนิ ส่วนพระมหากษตั รยิ ์ ขอ้ มูลทางบรรณานุกรมของส�ำ นักหอสมดุ แหง่ ชาติ โครงการสนับสนนุ การขบั เคล่ือนเศรษฐกิจพอเพยี งด้านการศกึ ษาและเยาวชน รปู แบบการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ในระดับปฐมวัย กรงุ เทพมหานคร : บรษิ ทั ศนู ยก์ ารพมิ พเ์ พชรรงุ่ จ�ำ กดั ; ๒๕๕๔. ๓๒ หนา้ . ISBN : ๙๗๘–๙๗๔–๘๒๕๙–๔๔–๔ พมิ พ์ครงั้ ที่ ๑ พิมพ์ครัง้ ท่ี ๒ ๑๐,๐๐๐ เลม่ (ตลุ าคม ๒๕๕๔) ๑๐,๐๐๐ เล่ม (พฤศจกิ ายน ๒๕๕๖) ออกแบบปกและภาพประกอบ นนั ทวัน วาตะ สงวนลิขสทิ ธิโ์ ดย : © โครงการสนับสนุนการขบั เคลือ่ นเศรษฐกิจพอเพยี ง ดา้ นการศึกษาและเยาวชน ส�ำ นักงานทรัพยส์ นิ ส่วนพระมหากษัตริย์ www.sufficiencyeconomy.org ห้ามผลติ หรือดดั แปลง เพ่อื จำ�หน่ายในรูปแบบใดๆ แตส่ ามารถผลิตเพื่อแจกเป็นวทิ ยาทานได้ โดยทำ�จดหมายขออนญุ าตมายงั โครงการสนบั สนนุ การขับเคลอื่ นเศรษฐกจิ พอเพยี งด้านการศึกษาและเยาวชน ส�ำ นกั งานทรพั ย์สนิ สว่ นพระมหากษตั รยิ ์ ๑๗๓ ถนนนครราชสมี า เขตดสุ ติ กรุงเทพมหานคร ๑๐๓๐๐

“...เด็กเป็นผู้ที่จะได้รับช่วงทุกส่ิงทุกอย่างต่อจาก ผ้ใู หญ่ รวมทงั้ ภาระรับผิดชอบ ในการธ�ำรงรักษาอิสรภาพ และความสงบสขุ ของบา้ นเมอื ง ดงั นนั้ เดก็ ทกุ คนจงึ สมควร และจ�ำเป็นที่จะต้องได้รับการอบรมเล้ียงดู อย่างถูกต้อง เหมาะสม ให้มีความสามารถ สร้างสรรค์ประโยชน์ต่างๆ พร้อมท้ังการฝึกหัดขัดเกลาความคิดจิตใจให้ประณีต ใหม้ ศี รทั ธามนั่ คงในคณุ ความดี มคี วามประพฤตเิ รยี บรอ้ ย สุจริต และมีปัญญาฉลาดแจ่มใส ในเหตุ ในผล หน้าท่ีน้ี เปน็ ของทกุ คน ทจี่ ะตอ้ งรว่ มมอื กนั กระท�ำ โดยพรอ้ มเพรยี ง สม่ำ� เสมอ ผทู้ ี่เกิดกอ่ น ผ่านชีวติ มาก่อน จะตอ้ งสงเคราะห์ อนุเคราะห์ผู้เกิดตามมาภายหลัง ด้วยการถ่ายทอดความรู้ ความดี และประสบการณอ์ นั มคี า่ ทง้ั ปวงให้ ดว้ ยความเมตตา เอน็ ดู และดว้ ยความบรสิ ทุ ธใ์ิ จ ใหเ้ ดก็ ไดท้ ราบ ไดเ้ ขา้ ใจ และ ส�ำคญั ทสี่ ดุ ใหร้ จู้ กั คดิ ดว้ ยเหตผุ ลทถ่ี กู ตอ้ ง จนสามารถเหน็ จรงิ ด้วยตนเองได้ ในความเจรญิ และความเสื่อมทั้งปวง...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน พิมพใ์ นหนงั สือ “วนั เดก็ ” ประจ�ำปี ๒๕๒๒

คำ�น�ำ (ในการพิมพ์ครงั้ ที่ ๒) โครงการสนับสนุนการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา และเยาวชน (สพศ.) (เดิม-โครงการวิจัยเศรษฐกิจพอเพียง) ส�ำนักงานทรัพย์สิน ส่วนพระมหากษัตริย์ ได้ร่วมกับสถาบันวิจัยการเรียนรู้ จัดประกวดกิจกรรม บูรณาการ และส่ือประกอบการเรียนรู้ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในระดับประถมวัยเม่ือปีพุทธศักราช ๒๕๕๑ เพ่ือเฉลิมฉลองเน่ืองในวโรกาสที่ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงเจรญิ พระชนมายุ ๘๐ พรรษา ซง่ึ การประกวด ในคร้ังนั้น คณะกรรมการตัดสินได้พบกิจกรรมที่ครูจัดได้อย่างเหมาะสม และ กิจกรรมบางส่วนทค่ี วรหลกี เลี่ยง ในฐานะทป่ี รกึ ษาคณะท�ำงานขบั เคลอื่ นเศรษฐกจิ พอเพยี งสสู่ ถานศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ และประธานคณะกรรมการตัดสินการประกวดกิจกรรม บูรณาการระดับปฐมวัย และส่ือประกอบตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ไดเ้ หน็ ควรใหม้ กี ารวจิ ยั เพ่อื สังเคราะหอ์ งค์ความรู้ทส่ี ามารถน�ำไปใชเ้ ป็นแนวทาง ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับ ปฐมวยั และเผยแพรแ่ กผ่ ู้ท่สี นใจตอ่ ไป หนังสือ “รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ปฐมวัย” เล่มน้ี เปน็ ข้อคน้ พบท่ไี ดจ้ ากการวิจัยดังกล่าว โดยมจี ดุ มงุ่ หมายทจี่ ะน�ำเสนอรปู แบบทเี่ หมาะสม เพอ่ื เปน็ แนวทางใหแ้ กผ่ เู้ กย่ี วขอ้ ง กับการศึกษาปฐมวัย น�ำข้อควรปฏิบัติ และข้อที่ควรหลีกเล่ียง หรือพึงระวัง ไปประยกุ ตใ์ ชอ้ ยา่ งเหมาะสม และบงั เกดิ ผลอยา่ งเปน็ รปู ธรรม และหวงั เปน็ อยา่ งยงิ่ ว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ในการขับเคล่ือนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในการจดั การศกึ ษาระดับปฐมวัยไมม่ ากก็น้อย ดร. ปรยี านชุ ธรรมปิยา ทปี่ รึกษาคณะท�ำงานขบั เคลอื่ นเศรษฐกจิ พอเพยี งสสู่ ถานศึกษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๖

สารบญั หนา้ การจดั กิจกรรมการเรียนรูท้ ่ีสอดคล้อง ๑ ๑ กบั บริบทของโรงเรียนและเด็ก การมีส่วนร่วมในกจิ กรรมของครู เด็ก ผู้ปกครอง ๗ ๒ และชุมชน ความสอดคลอ้ งของกิจกรรมการเรียนร้กู บั หลักสูตร ๑๑ ๓ การศึกษาปฐมวัย การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ทส่ี อดคล้องกับ ๑๗ ๔ ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ความสามารถในการบรู ณาการทักษะทางวิชาการ ๒๓ ๕ ลงในกจิ กรรม การใช้วสั ดใุ นท้องถ่นิ และการน�ำปรชั ญาของ ๒๗ ๖ เศรษฐกิจพอเพยี งมาใช้ในการผลติ ส่อื ประกอบ



เศรษฐกจิ พอเพียง “เศรษฐกิจพอเพียง” เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมี พระราชด�ำรัสช้ีแนวทางการด�ำเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า ๒๕ ปี ต้ังแต่ก่อนเกิดวิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจ และเมื่อภายหลังได้ทรงเน้นย้�ำ แนวทางการแก้ไขเพ่ือให้รอดพ้น และสามารถด�ำรงอยู่ได้อย่างม่ันคงและยั่งยืน ภายใตก้ ระแสโลกาภิวตั น์และความเปลยี่ นแปลงตา่ งๆ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง* เศรษฐกิจพอเพียงเป็นปรัชญาชี้ถึงแนวการด�ำรงอยู่ และปฏิบัติตนของ ประชาชนในทกุ ระดบั ตงั้ แตร่ ะดบั ครอบครวั ระดบั ชมุ ชนจนถงึ ระดบั รฐั ทง้ั ในการพฒั นา และบรหิ ารประเทศให้ด�ำเนินไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกจิ เพอ่ื ให้ก้าวทันต่อโลกยคุ โลกาภวิ ตั น์ ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจ�ำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวท่ีดีพอสมควร ตอ่ การมผี ลกระทบใดๆ อนั เกดิ จากการเปลย่ี นแปลงทงั้ ภายนอก และภายใน ทง้ั นี้ จะตอ้ งอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวงั อย่างย่ิง ในการน�ำ วชิ าการตา่ งๆ มาใชใ้ นการวางแผนและการด�ำเนนิ การทกุ ขน้ั ตอน และขณะเดยี วกนั จะตอ้ งเสรมิ สรา้ งพนื้ ฐานจติ ใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจา้ หนา้ ทขี่ องรฐั นกั ทฤษฎี และนักธุรกิจในทุกระดับให้มีส�ำนึกในคุณธรรมความซ่ือสัตย์สุจริต และให้มี ความรอบรทู้ เ่ี หมาะสม ด�ำเนนิ ชวี ติ ดว้ ยความอดทน ความเพยี ร มสี ติ ปญั ญา และ ความรอบคอบ เพอื่ ใหส้ มดลุ และพรอ้ มตอ่ การรองรบั การเปลย่ี นแปลง อยา่ งรวดเรว็ และกว้างขวาง ทัง้ ด้านวตั ถุ สังคม ส่ิงแวดลอ้ ม และวฒั นธรรมจากโลกภายนอก ไดเ้ ป็นอย่างดี *ประมวลและกลนั่ กรอง จากพระราชด�ำรสั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั เรอื่ งเศรษฐกจิ พอเพยี ง ซ่ึงพระราชทานในวโรกาสต่างๆรวมท้ังพระราชด�ำรัสอื่นๆ ที่เก่ียวข้อง โดยได้รับพระราชทาน พระบรมราชานุญาตให้น�ำไปเผยแพร่เมื่อวันท่ี ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๔๒ เพื่อเป็นแนวทางปฏิบัติ ของทกุ ฝ่ายและประชาชนโดยท่วั ไป



๑ การจดั กิจกรรมการเรียนร้ทู ี่สอดคล้อง กบั บริบทของโรงเรียนและเด็ก หมายถึง การจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ทคี่ �ำนึงถึงสภาพเศรษฐกจิ สภาพแวดล้อม สังคม ศาสนา และวฒั นธรรมของสถานศึกษาหรอื ชุมชน ตลอดจนความยาก-ง่าย ของกิจกรรมการเรยี นรทู้ เี่ หมาะกับพัฒนาการ ตามวัยของเด็ก พาเด็กไปปลูกขา้ ว หากโรงเรียน อยตู่ ดิ กบั นาขา้ วและคนในชมุ ชน ปลกู ข้าวเปน็ อาชีพหลกั ๑รปู แบบการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้บรู ณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดับปฐมวยั

๑. ครูควรจดั กจิ กรรม ทั้งในดา้ นการจัดสภาพแวดลอ้ มของห้องเรยี น การใช้วัสดุ อุปกรณป์ ระกอบกจิ กรรม โดยมีการประมาณการค่าใช้จา่ ย ในการจดั กจิ กรรมใหเ้ หมาะกบั สภาพเศรษฐกจิ ของสถานศกึ ษาและชุมชน โรงเรียนอยใู่ กลท้ ะเล ๒. ครคู วรจดั กิจกรรมตาม ครพู าเดก็ ไปท�ำ กจิ กรรม ความสนใจใหส้ อดคลอ้ งกบั สภาพสงั คม และสง่ิ แวดล้อมทใ่ี กล้ตวั ของเดก็ ทช่ี ายหาด เช่น การด�ำรงชีวติ ประจ�ำวนั การประกอบอาชีพในชมุ ชน ฯลฯ ๒ รปู แบบการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้บูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั ปฐมวัย

๓. ครคู วรจดั กิจกรรมใหส้ อดคล้องกบั ศาสนาและวฒั นธรรม เหมาะสมกบั วยั ของเดก็ ทงั้ จากการกนิ การเลน่ การเรยี นรู้ การใชภ้ าษา การแตง่ กาย มารยาท การปฏบิ ตั ติ นใหถ้ กู กาลเทศะและตามหลกั ค�ำสอน ของศาสนาที่นับถอื หน่วยวนั เข้าพรรษา ๔. ครูควรวเิ คราะห์หลักสูตร และจัดกจิ กรรมให้เหมาะสมกบั วัย และพัฒนาการของเดก็ โดยศกึ ษาพฒั นาการตามวยั ค�ำนึงถึง ความแตกต่างระหวา่ งบุคคล และธรรมชาติ การเรยี นร้ขู องเด็ก หน่วยรอมฎอนทีร่ ัก ๓รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดับปฐมวยั

การตำ�ขา้ วท�ำ ขนมหมสี่ ิ เด็กกส็ ามารถท�ำ ได้ ๑. การลงมือปฏบิ ัติ ควรมจี ุดมงุ่ หมาย ใหเ้ ด็กไดเ้ กิดการเรียนรู้ ผ่านประสบการณ์ตรง เชน่ การปลูกผัก การท�ำอาหาร แต่ครไู มค่ วรมุ่งเนน้ การสรา้ งผลผลิตที่ได้ จากการจัดกจิ กรรม ไปจ�ำหนา่ ยหารายได้ ๔ รูปแบบการจดั กิจกรรมการเรียนรบู้ รู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดับปฐมวัย

ระวังกจิ กรรมทเี่ ปน็ อันตรายตอ่ เดก็ ๆ ๒. ไมค่ วรจดั กิจกรรมที่ยากเกินวยั ของเด็กปฐมวยั หรอื มีขั้นตอนซบั ซอ้ น เช่น กจิ กรรมท�ำอาหาร ใหเ้ ดก็ ใช้มดี ขนาดใหญ่ และคนนา้ํ เชอ่ื มในกะทะใหญ่และรอ้ นๆ เปน็ ต้น ๕รปู แบบการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้บรู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั ปฐมวัย

“...ความรูป้ ระโยชนแ์ ทจ้ รงิ ของส่งิ ทั้งหลาย เป็นสิง่ ท่ี ผูใ้ หญต่ ้องปลูกฝังใหห้ ยงั่ ลึกในตัวเดก็ เดก็ จกั ได้เติบโต เป็นคนฉลาด เทย่ี งตรง และสามารถสรา้ งสรรคป์ ระโยชน์ ทพ่ี งึ ประสงค์ ให้แก่สว่ นรวม ไดแ้ นน่ อน มีประสิทธภิ าพ...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน พมิ พ์ในหนงั สอื “วนั เด็ก” ประจ�ำปี ๒๕๓๒ ๖ รปู แบบการจัดกิจกรรมการเรยี นรูบ้ ูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดบั ปฐมวัย

๒ การมีสว่ นร่วมในกิจกรรมของครู เด็ก ผ้ปู กครอง และชมุ ชน สาธติ การทำ�ว่าว โดยผู้รใู้ นชุมชน หมายถงึ การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ท่ีครูมีบทบาท เป็นผ้อู �ำนวยความสะดวกในการจดั กิจกรรม เด็กมสี ว่ นรว่ ม ในการวางแผน ลงมอื ปฏบิ ัติ และประเมนิ ผลการเรยี นรู้ ผูป้ กครองให้ค�ำปรึกษาแนะน�ำแนวทางในการจัดกจิ กรรม การเรยี นร้แู กค่ รูและเดก็ มีสว่ นรว่ มในการประเมินผล ผปู้ กครองหรือคนในชมุ ชนเปน็ วิทยากรให้ความรแู้ ก่เดก็ ชุมชนสนบั สนนุ หรือเปน็ แหล่งเรยี นรู้ ๗รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรยี นร้บู รู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ปฐมวยั

๑. ครคู วรมีบทบาทเป็นผู้อ�ำนวย ความสะดวก เพือ่ เปิดโอกาสให้เดก็ มสี ว่ นรว่ มในการจัดกิจกรรมการเรียนรทู้ ยี่ ึดผเู้ รยี นเปน็ ส�ำคัญ โดยเปดิ โอกาสให้เดก็ มสี ่วนรว่ มในการแสดงความคิดเหน็ บอกเลา่ ความตอ้ งการความรูส้ ึกและความสนใจในเรื่องท่นี อกเหนอื จากที่ครูก�ำหนด ๒. ครูควรเปดิ โอกาสให้ผูป้ กครองเข้ามามสี ว่ นร่วมในการพัฒนาเดก็ เช่น ใหค้ �ำแนะน�ำเด็ก ตอบค�ำถามร่วมกิจกรรม สบื ค้นหาค�ำตอบ ทบทวนบทเรยี น จดั เตรียมอุปกรณ์การเรียนร้ใู ห้แกเ่ ดก็ อบรมขดั เกลา พฤติกรรมเดก็ ให้มคี ุณธรรม จริยธรรม เหมาะสมกับวยั มาเป็นวิทยากร ใหเ้ ดก็ รวมถึงให้ค�ำแนะน�ำให้ข้อเสนอแนะ หรือให้ขอ้ มูลแก่ครู ๓. ครคู วรใหผ้ ูป้ กครองและชุมชนมีส่วนรว่ มในการพัฒนาการศกึ ษา เช่น เป็นวทิ ยากร เปน็ แหลง่ เรียนรู้ ทง้ั ทเ่ี ป็นสถาบนั องคก์ รของรัฐ เอกชน สนับสนุนการท�ำงานของครู หรือเพิ่มคณุ ภาพของชวี ิตใหแ้ ก่เด็ก ตลอดจนสนับสนุนส่อื การเรียนรู้หรือทนุ ทรพั ย์ ทุนการศกึ ษา ตามโอกาสอนั ควร ร่วมเปน็ คณะกรรมการสถานศึกษาก�ำหนดนโยบาย ให้ค�ำปรกึ ษา เสนอแนะการท�ำงานของโรงเรยี นและคณะครู ฯลฯ ๔. ผู้ปกครองมีส่วนสนับสนุน อ�ำนวยความสะดวก ในการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ รว่ มจัดท�ำสื่อ จัดท�ำหรือปรบั ปรุงแหล่งการเรียนรู้ ปรับภมู ทิ ัศน์ทงั้ ภายในและภายนอกห้องเรยี น ๕. ผู้ปกครองมีสว่ นในการรับรู้และ รว่ มประเมนิ ความก้าวหน้าของพฒั นาการ ท้งั ทางดา้ นร่างกาย ด้านอารมณ์จิตใจ ด้านสงั คม และสตปิ ญั ญาของเด็ก ตลอดจนสง่ เสริม พฤติกรรมทพ่ี ึงประสงค์ ๘ รูปแบบการจดั กจิ กรรมการเรียนรูบ้ ูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับปฐมวัย

๑. ครไู ม่ควรใชว้ ิธีการสอน การด�ำเนนิ กิจกรรมการเรยี น ท่ีครเู ป็นผ้พู ดู เด็กเปน็ เพียงผูฟ้ ัง ปฏบิ ัตติ ามท่คี รูสง่ั หรือก�ำหนด และใหเ้ ด็กเรยี นรดู้ ้วยการจ�ำมากกว่าการปฏบิ ัติและฝกึ คดิ ๒. ในกรณีท่เี ชญิ วิทยากรมา ครูไม่ควรให้วทิ ยากร จัดกจิ กรรมโดยไม่วางแผนร่วมกนั มาก่อน เพราะวทิ ยากร อาจไม่รู้ขอบขา่ ยความยาก-ง่ายของเน้อื หา ระยะเวลาท่ี เหมาะสมกบั วัย และขนาดของสอื่ ท่เี หมาะกับการจดั การเรยี นรู้ ยกใหค้ ณุ ครดู เู เลเต็มท่ี เลยครบั ๓. ครูไม่ควรจดั กิจกรรมในบรรยากาศที่เคร่งเครยี ด เร่งรัด ยากเกินวยั ซึ่งขดั กับหลักการเรยี นรทู้ ่ีสอดคล้องกบั การท�ำงานของสมอง เชน่ บรรยายถึงสงิ่ ทเี่ ด็กไมส่ ามารถ เชือ่ มโยงกับประสบการณเ์ ดมิ ได้ ๔. ผู้ปกครองและชมุ ชนไม่ควรมอบภาระการพฒั นาเด็ก ใหค้ รูฝา่ ยเดยี ว และปฏเิ สธความร่วมมอื ในการด�ำเนนิ กิจกรรม ตา่ งๆ ภายในโรงเรียน ๙รปู แบบการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้บรู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ปฐมวยั

“...เด็กๆ นอกจากจะตอ้ งเรียนความรแู้ ล้ว ยงั ตอ้ งหัดท�ำ การงานและท�ำความดดี ้วย เพราะการท�ำงานจะช่วยให้มี ความสามารถ มคี วามขยันอดทนพ่ึงตนเองได้ และการท�ำดนี ้ัน จะชว่ ยใหม้ ีความสขุ ความเจรญิ ทงั้ ป้องกนั ตนไวไ้ ม่ให้ตกตำ่� ...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน พิมพใ์ นหนงั สือ “วันเด็ก” ประจ�ำปี ๒๕๓๐ ๑๐ รปู แบบการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้บูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ปฐมวยั

๓ ความสอดคล้องของกิจกรรมการเรียนรู้กับ หลกั สตู รการศึกษาปฐมวยั หมายถงึ การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ ทวี่ างแผนโดยวเิ คราะห์มาตรฐานคณุ ลักษณะ ทพ่ี ึงประสงค์ท่ีสอดคลอ้ งกบั ปรชั ญาของ เศรษฐกิจพอเพยี ง น�ำมาก�ำหนดประสบการณ์ ส�ำคัญ วัตถปุ ระสงค์ การออกแบบการ จัดการเรยี นรู้และส่อื ก�ำหนดการจดั กิจกรรมหลัก ๖ กิจกรรม (กจิ กรรม เคลื่อนไหวและจังหวะ กจิ กรรมเสรมิ ประสบการณ์ กจิ กรรมสรา้ งสรรค์ กจิ กรรมกลางแจง้ กจิ กรรมเสรี และเกมการศึกษา) ให้สอดคลอ้ งกบั สาระ หนว่ ย และเรอ่ื ง มีวิธกี ารจดั กจิ กรรมท่เี ปดิ โอกาสให้เด็ก เรยี นรูผ้ า่ นการปฏบิ ัติ ทีส่ ่งเสรมิ พฒั นาการท้ัง ๔ ดา้ น (ร่างกาย อารมณ์ สงั คม สตปิ ัญญา) มรี ่องรอยหลักฐาน การน�ำปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาใชพ้ ฒั นาเด็ก มีการประเมินผลการจดั กจิ กรรมเปน็ รูปธรรมและสอดคลอ้ งกับ วตั ถปุ ระสงค์ มกี ารเสนอนวตั กรรมทส่ี ะทอ้ นถึงการพัฒนาเดก็ ตามปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๑๑รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรยี นร้บู รู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในระดับปฐมวัย

๑. ครูควรวิเคราะหม์ าตรฐานคุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ส�ำหรบั เดก็ ปฐมวัยอายรุ ะหว่าง ๓-๕ ปีทกี่ �ำหนดไวใ้ นหลกั สตู รการศกึ ษา ปฐมวยั พุทธศกั ราช ๒๕๔๖ วิเคราะห์ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง และน�ำหลักคดิ น้มี าบรู ณาการแผนการเรียนรู้ อยา่ งสัมพันธ์กนั ทกุ องค์ประกอบของแผนการเรียนรู้ ต้งั แตส่ าระส�ำคญั ผลการเรยี นรู้ ที่คาดหวังสาระทค่ี วรเรียนรู้ ประสบการณ์ส�ำคญั กิจกรรมการเรียนรู้ ส่อื และแหล่งการเรียนรู้ การประเมนิ ผล การเรยี นรู้ และการบันทกึ ผล หลงั การจดั กิจกรรม ๒. ครคู วรน�ำปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง มาใช้ในการออกแบบการเรยี นร้เู พอื่ ฝกึ เดก็ ให้รู้จัก ตนเอง ครอบครัว เพอื่ น และปฏบิ ตั ิอย่างพอเหมาะ กับตนเอง ทงั้ กิจกรรมรายบคุ คลและกิจกรรมกล่มุ ๓. ครูควรก�ำหนดเร่ืองให้สัมพนั ธก์ ับหนว่ ย และบรู ณาการปรชั ญา ของเศรษฐกิจพอเพียงไวใ้ นทกุ สาระการเรียนรตู้ ามหลักสูตรการศกึ ษา ปฐมวัย พทุ ธศักราช ๒๕๔๖ ไมเ่ พียงแต่สาระธรรมชาติรอบตัว บุคคล และสถานทแี่ วดล้อมเดก็ เทา่ น้ัน ๔. ในการจัดกจิ กรรมการเรยี นรเู้ พือ่ พัฒนาเดก็ ปฐมวัยนั้นครู ต้องออกแบบการจดั กจิ กรรมหลัก ๖ กจิ กรรมทีจ่ ะช่วยพัฒนาเดก็ ปฐมวยั ใหม้ ีความสอดคลอ้ งกบั สาระการเรียนร้ทู ี่ก�ำหนดไวใ้ นหลกั สตู ร ๔ สาระ ซงึ่ น�ำไปสกู่ ารก�ำหนดหนว่ ยและเรือ่ งราวทจี่ ดั สอนในแต่ละวนั เพอ่ื พฒั นา เด็กอย่างเปน็ องคร์ วมท้งั ๔ ด้าน และควรมีการบรู ณาการทักษะทาง วชิ าการ คือทกั ษะทางภาษา ทกั ษะพ้นื ฐานทางคณิตศาสตร์ ทักษะพื้นฐาน ทางวิทยาศาสตร์ และทกั ษะทางสงั คม ๑๒ รูปแบบการจัดกจิ กรรมการเรียนร้บู ูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับปฐมวัย

๕. เด็กควรไดเ้ รยี นรูผ้ า่ นกระบวนการเลน่ การรับรู้ผา่ นประสาทสมั ผสั ท้งั ห้า ได้ลงมือ ปฏิบตั ดิ ้วยตนเอง มีปฏิสมั พนั ธ์กบั บุคคลและ วัตถุท่เี หมาะสมกบั วยั ๖. ครคู วรออกแบบการประเมนิ ผล การจัดกิจกรรมตามสภาพจรงิ ด้วยวิธีการ ทห่ี ลากหลาย ทั้งการสังเกต การรวบรวม ผลงานของเด็ก การสมั ภาษณ์ความคิดเหน็ ของผปู้ กครอง เดก็ และเพอ่ื นร่วมช้ันของเด็ก ๗. การน�ำเดก็ ไปทศั นศึกษา ควรมีจดุ ประสงค์ เป้าหมายชัดเจน มีการเตรยี มการลว่ งหนา้ ใหค้ วามรู้เบ้ืองตน้ ใหเ้ ด็กมีส่วนรว่ มรับรู้ และวางแผนการแสวงหาความรู้ เชน่ เตรยี มตง้ั ค�ำถามเรือ่ งท่อี ยากรู้ ก่อกองทราย เตรียมวัสดุอุปกรณท์ จี่ �ำเป็น รมิ ชายหาดบ้านเรา ต่อการทัศนศกึ ษา เช่น สมดุ บนั ทกึ หมวก กระติกน้�ำ ป้ายชื่อ หมายเลขโทรศัพท์ ของโรงเรียน เปน็ ตน้ ๑๓รูปแบบการจดั กิจกรรมการเรียนรู้บรู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดบั ปฐมวัย

๑. ครูไมค่ วรเนน้ เน้อื หาท่องจ�ำขอ้ ความรู้ เชน่ น�ำช่ือผกั ทเี่ ป็น ภาษาพื้นบา้ นมาเทียบกับชอื่ ผกั ทเี่ ป็นภาษาไทยกลางโดยการอ่าน บัตรค�ำที่ไม่มีภาพประกอบ ๒. นอกจากการทค่ี รใู ช้ค�ำถามปลายปิด ทีถ่ ามความจ�ำเชน่ นค่ี อื อะไร ดนู กก นั ค่ะ ส่งิ นเ้ี รยี กว่าอะไร ครูควรเพิ่ม ค�ำถามท่ีเปน็ ปลายเปิด เพอ่ื ฝกึ ให้เดก็ คดิ เชน่ ท�ำไม เพราะเหตุใด อย่างไร เปน็ ต้น ๓. ในการจดั กิจกรรมสร้างสรรค์ ครูไม่ควรสอน เพียงขั้นตอน เทคนิคการสร้างภาพจากวัสดุ การพมิ พภ์ าพ จากใบไมห้ รอื จากวสั ดธุ รรมชาติ แตค่ วรสง่ เสริมใหเ้ ด็กได้คดิ จินตนาการ เชน่ การตอ่ เตมิ ภาพ การเลา่ เรื่องจากภาพ ไม่เพยี งบอกว่าเป็นภาพอะไรเท่าน้ัน ๔. ครพู งึ ระวังเรอ่ื งความปลอดภยั ในการจดั กจิ กรรม เชน่ การให้ เดก็ เดินถอยหลัง ข้ามขอนไม้ หลับตาเดนิ ขา้ มขอนไม้ ว่ิงเปรย้ี วโดยใช้ สับปะรดแทนผ้า ๕. ครูควรพัฒนาการจดั ท�ำรายงานผลการพฒั นาเดก็ โดยเนน้ หลักวชิ าการในการเขยี นบรรยายใตภ้ าพมากกว่าการใช้ค�ำเปรยี บเปรย เชน่ “ภาพที่ ๑ ภาพแสดงการบอกประโยชน์จากมะละกอของเดก็ ” แทน “ระหว่างคนกบั มะละกอ จะเลอื กใครดีครับ” “ภาพท่ี ๒ ภาพแสดงการเข้าแถว ของเด็ก” แทน “ขยับหน่อยๆ ขอเข้าดว้ ยคนครบั ” นอกจากนภี้ าพถา่ ย ควรเปน็ ภาพขณะเด็กท�ำกิจกรรม ไม่ใช่การตั้งท่าเพือ่ ถ่ายภาพ เช่น ใหเ้ ดก็ ทุกคนยนื ชม้ี อื พรอ้ มๆ กนั “ดูนกกนั ค่ะ” “นี่ไงมะเขอื พวง” ๑๔ รปู แบบการจัดกิจกรรมการเรียนร้บู ูรณาการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในระดบั ปฐมวยั

๖. ครไู ม่ควรจดั กจิ กรรมหลกั ทผ่ี ิด จากแนวคิดของกิจกรรมหลกั นั้นๆ แนวคดิ ของกจิ กรรมหลักทถ่ี ูกตอ้ งคือ กจิ กรรม เสรมิ ประสบการณ์ เน้นการมปี ระสบการณ์ตรง และเสริมสร้างสตปิ ัญญา กจิ กรรมเคลอ่ื นไหว และจงั หวะ เน้นความสมั พันธ์กันของ กลา้ มเนื้อกบั จงั หวะเพลง กจิ กรรมสร้างสรรค์ เน้นการคดิ จนิ ตนาการและสุนทรียศลิ ป์ กจิ กรรมกลางแจ้งเน้นการออกก�ำลงั กาย การใชก้ ล้ามเน้ือใหญ่ กจิ กรรมเสรเี นน้ การค้นพบ ความถนัด เกมการศกึ ษา เนน้ การคดิ วเิ คราะห์ แกป้ ญั หา เช่น กจิ กรรมส�ำรวจใบไม้ กงิ่ ไม้ เป็นกิจกรรมเสรมิ ประสบการณ์ ไม่ใชก่ ิจกรรมกลางแจ้ง ๗. ครคู วรพฒั นาการจดั กจิ กรรมการเรียนร้ใู หห้ ลากหลาย หลกี เล่ยี งการใหเ้ ดก็ ตอ้ งท�ำหรอื เล่นกจิ กรรมรูปแบบเดิมๆ ซ�ำ้ ๆ ๑๕รปู แบบการจดั กจิ กรรมการเรยี นร้บู ูรณาการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในระดบั ปฐมวยั

“...เด็กๆ เป็นอันมากมคี วามรักดมี าแต่ก�ำเนดิ จะเรียน จะเล่น จะท�ำส่งิ ใด ก็มุง่ ม่นั ท�ำให้ดีเดน่ ไมม่ ีปัญหาอปุ สรรคหรือความยากล�ำบากยากแคน้ ใดๆ จะกดี ก้นั ไวไ้ ด้ เดก็ เหล่าน้ี ผ้ใู หญค่ วรสนใจและแผ่เมตตา เกือ้ กูลประคับประคอง ใหไ้ ดม้ ีโอกาสพฒั นาไปในทางที่ถกู ทด่ี ี ทง้ั ทางด้านการศึกษาและจิตใจ เขาจกั ไดเ้ จริญเติบโต เป็นคนดพี ร้อม และเป็นตวั อย่างแก่เยาวชนท่วั ไป...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน พิมพใ์ นหนังสือ “วันเด็ก” ประจ�ำปี ๒๕๒๒ ๑๖ รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้บรู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในระดบั ปฐมวยั

๔ การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ที่สอดคล้องกับ ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง หมายถงึ การจัดกิจกรรมการเรยี นรูท้ ่มี ีการปลูกฝังวธิ ีคดิ อุปนิสัย และพฤตกิ รรมของเด็กตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ม่งุ เน้นใหเ้ กดิ ความกา้ วหนา้ ไปพรอ้ มกบั ความสมดุล มีความพอประมาณทางดา้ น เศรษฐกจิ สงิ่ แวดล้อม สังคม ศาสนา วฒั นธรรม และภูมิสังคม ของสถานศกึ ษา รวมทง้ั สอดคล้องกับความตอ้ งการ ความจ�ำเปน็ ของสถานศกึ ษา มีความสอดคลอ้ งกบั ความคดิ วถิ ชี ีวติ ของคนในชมุ ชน มีความสมเหตุสมผล มหี ลักคดิ หลักปฏิบตั ิของกิจกรรมสอดคล้องกับ หลกั วิชาทเ่ี กีย่ วข้อง มกี ารแสดงถงึ ภูมิคมุ้ กนั ในตวั ทด่ี ี มกี ารวางแผน ยดื หยุ่น มีขอ้ เสนอ ทางเลอื กหากมีการเปล่ียนแปลง มกี ารจดั การความรู้ อย่างรอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวงั มกี ารพัฒนา ทกั ษะ ความมีระเบยี บวินยั มสี มั มาคารวะ ซ่ือสัตย์สุจรติ กตญั ญูกตเวที ส่งเสรมิ ความรู้ คู่คุณธรรม ความขยัน อดทน สนใจ ใฝร่ ู้ แบ่งปันท�ำตนใหเ้ ป็น ประโยชนต์ อ่ สงั คม มีสติปญั ญาสามารถแยกแยะ ถกู ผิด ควรไมค่ วร ซง่ึ เด็กไดม้ ีโอกาสปฏิบตั ิ และครูเป็นผนู้ �ำหรือสนบั สนุน ทสี่ ามารถขยายผลการเรียนรคู้ วามเข้าใจปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ออกสูช่ มุ ชนได้ ๑๗รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั ปฐมวยั

๑. ครคู วรจัดท�ำหลกั สูตรสถานศกึ ษา และออกแบบกิจกรรมการเรยี นรู้ ตามสภาพภูมสิ งั คม (สภาพภมู ปิ ระเทศและ ความเป็นอยูร่ ่วมกนั ของแต่ละสงั คม) ของโรงเรียน เช่น การอนรุ กั ษ์ทรพั ยากรธรรมชาติและวิถีชวี ิตด้งั เดิม ของชมุ ชนโดยจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ให้สัมพันธ์กบั สภาพแวดล้อมทอี่ ยู่ใกลต้ วั เดก็ ทอ่ี ยู่ใกล้ภูเขา ใกลท้ ะเล หรอื เด็กท่ีอยใู่ นสงั คมเมอื งกค็ วรไดเ้ รียนรเู้ รือ่ งอาชพี อาหารการกนิ ความเปน็ อยู่ ตามสภาพของชุมชนน้นั ๆ การใชอ้ ปุ กรณค์ วรใช้วัสดุทีม่ อี ยูใ่ นทอ้ งถิน่ หางา่ ย เศษวสั ดุเหลือใช้ ที่ไมต่ อ้ งซอื้ ในการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ เชน่ ในชมุ ชนท่ีมีมะพร้าว ก็สามารถน�ำส่วนตา่ งๆ ของมะพรา้ วมาใชเ้ ป็นส่อื หรืออปุ กรณ์ได้ ทำ�ขนมพืน้ บ้าน ๒. ครคู วรจัดกิจรรม กนั นะเดก็ ๆ ที่น�ำหลกั คดิ จากปรชั ญา ของเศรษฐกิจพอเพยี ง มาใชท้ งั้ ในการเรยี น การสอน และการอบรมเล้ียงดู โดยปลกู ฝังวิธคี ิด พฤติกรรม และอุปนสิ ยั จนเป็นวถิ ี การด�ำเนินชีวติ ประจ�ำวัน ตามปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๑๘ รปู แบบการจัดกจิ กรรมการเรยี นรบู้ ูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดบั ปฐมวยั

๓. ครคู วรจัดกิจกรรมที่มุ่งเน้น ใหเ้ กิดความกา้ วหน้าไปพรอ้ มความสมดลุ ทางด้านเศรษฐกิจสังคม สงิ่ แวดล้อม และวฒั นธรรมของสถานศกึ ษา เชน่ การเรียนรู้วิธถี นอมอาหาร การปลูก และรักษาพันธพ์ุ ชื พนื้ เมือง การรกั ษา ศิลปวัฒธรรมและประเพณที ้องถ่ิน การเห็นคุณค่าของโบราณสถาน โบราณวตั ถุ ๔. ครคู วรจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมน�ำความรู้ เชน่ ปลกู ฝังความจงรกั ภกั ดีตอ่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ในหน่วยการเรยี นรตู้ ่างๆ เชน่ ประเทศไทยของเรา วันเขา้ พรรษา รอมฎอนทร่ี ัก ในหลวงในดวงใจ ปลกู ฝงั ความกตัญญตู ่อผู้มีพระคณุ ในหนว่ ยวนั พอ่ วนั แม่ วนั ครู ปลกู ฝงั ความเมตตาต่อสตั ว์ ในหน่วยสัตวเ์ ลี้ยง ปลูกฝงั เรอื่ งการช่วยเหลอื ตนเอง ในหน่วยตัวเรา ปลูกฝงั ความรับผิดชอบหน้าที่ ในบ้านของตน ในหนว่ ยบ้านของฉัน ๑๙รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรยี นรบู้ ูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดับปฐมวัย

๕. ครูควรสร้างภมู ิคมุ้ กันในตวั ทด่ี ีในชีวิตประจ�ำวันให้แก่เดก็ เชน่ วธิ กี ารสวมรองเทา้ ท่ถี ูกต้อง การผกู เชอื กรองเท้าใหด้ เี พ่อื ปอ้ งกัน การสะดดุ ล้ม การเล่นเครื่องเล่นสนามให้ปลอดภัย การเลอื กรบั ประทาน อาหารท่มี ปี ระโยชน์ การพักผ่อนให้เพยี งพอ รวมทง้ั การฝกึ ทักษะ ท่ีจ�ำเป็นส�ำหรบั ชวี ติ เชน่ ทักษะการว่ายน้ำ� ทักษะการข้ามถนน การฝึกให้เด็กมีสว่ นร่วมในการคิดวางแผนอย่างรอบคอบ ไตรต่ รอง รอบดา้ น และมีแผนส�ำรองเพ่ือพรอ้ มรับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ท่ีอาจจะ เกิดขึน้ ได้ เช่น การออกไปทัศนศกึ ษานอกสถานทค่ี วรเตรียมพรอ้ มทั้ง ดา้ นร่างกาย (รบั ประทานอาหาร และเข้าหอ้ งน้ำ� กอ่ นออกเดนิ ทาง) ด้านอุปกรณ์ (หมวก กระตกิ น้�ำ ผ้าเช็ดหนา้ ปา้ ยช่อื และหมายเลขโทรศัพท์ ชดุ ปฐมพยาบาลเบ้ืองต้น) ดา้ นความรู้ (ความร้เู บ้อื งตน้ เกีย่ วกับสถานท่ี และกิจกรรมการเรยี นรู้ ค�ำถามในประเด็น ท่ีสนใจ การปฏิบัติตนทเ่ี หมาะสม) ดา้ นความปลอดภัย (ข้อควรปฏบิ ตั ิ ในการเดนิ ทางให้ปลอดภัย ไมพ่ ลัดหลง การใช้อุปกรณ์ป้องกนั อนั ตราย) ๖. ครคู วรปลูกฝงั การด�ำเนนิ ชวี ติ และปฏิบตั ติ นในทางสายกลาง ใช้คุณธรรมน�ำความร้เู พื่อพัฒนาให้ก้าวหนา้ ไปอย่างสมดลุ พร้อมรองรับการเปลยี่ นแปลงอยา่ งรวดเร็วท้งั ทาง ด้านวัตถุ สังคม สง่ิ แวดลอ้ ม และวฒั นธรรม โดยปลกู ฝังให้เดก็ ไดร้ ู้จักตัวตน ของตนเอง (รู้จักประมาณตน รู้คุณค่ายอมรับ นับถอื ภาคภมู ใิ จ ในตนเองและครอบครัว) เพอ่ื จะไดใ้ ช้ชีวิตพอเพียงภายใตเ้ ง่ือนไข ความรู้และคุณธรรม ๒๐ รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรยี นรบู้ ูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดับปฐมวยั

อันตรายนะ ๑. ไม่ควรจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ทม่ี งุ่ เน้นให้เดก็ เรยี นรู้ดา้ นอาชีพ เพอ่ื หารายได้ซึง่ เป็นการรบั รปู้ รชั ญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี งในมิติ วัตถ/ุ เศรษฐกิจ เทา่ น้นั ๒. ไม่ควรใหเ้ ด็กใช้วัสดุอปุ กรณท์ ีเ่ ปน็ อนั ตราย โดยไม่ไดเ้ ตรียมการดูแล หรอื ปอ้ งกนั อุบตั เิ หตทุ ่ี อาจจะเกิดขึ้นกับเด็ก ซ่ึงเปน็ การสรา้ งภมู คิ มุ้ กัน ใหเ้ ดก็ ตามปรชั ญา ของเศรษฐกิจพอเพยี ง เช่น การให้เดก็ น�ำกระปอ๋ งอลูมเิ นยี มที่ตัดเป็นร้ิว มาใชเ้ ป็นกระถางปลูกพืช การใช้ไมเ้ สียบลูกชน้ิ มาประดิษฐข์ องเล่น ๓. ไม่ควรจดั กจิ กรรมโดยทเ่ี ด็กไมร่ กู้ ารกระท�ำนน้ั ๆ หรอื ไม่ไดอ้ ธิบายให้สามารถแยกแยะถูกผดิ ได้ เชน่ ให้เดก็ น�ำเงนิ มา หยอดกระปกุ ออมเงนิ ทโี่ รงเรียนทุกวัน โดยมิไดส้ อนใหเ้ ด็กคิดถงึ เหตุผล ของการกระท�ำทแี่ ท้จริงของการออม เดก็ อาจปฏิบตั ิ เพราะเกรงกลวั หรือเช่อื ฟงั ครโู ดยมไิ ดม้ หี ลกั ของ ความพอประมาณ เด็กตอ้ งเบยี ดเบียน ผ้ปู กครองท่ีมีรายได้นอ้ ย เปน็ ภาระที่ตอ้ ง มอบเงนิ ใหล้ ูกทกุ วัน ดังนนั้ ในกรณที ใ่ี หเ้ ด็ก ได้ลงมือปฏบิ ัติ ต้องมีการออกแบบกิจกรรม การเรียนรูว้ ่า แค่ไหนจึงพอเหมาะกับตนเอง และใหเ้ ด็กร้วู ่าท�ำไปเพอื่ อะไร ๒๑รูปแบบการจดั กิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดับปฐมวัย

“...ความซ่อื สัตย์สุจริตเป็นพ้ืนฐานของความดีทกุ อย่าง เด็กๆ จงึ ต้องฝึกฝนอบรมให้เกิดมขี น้ึ ในตนเอง เพอื่ จักไดเ้ ตบิ โตขน้ึ เป็นคนดี มปี ระโยชน์ และมีชวี ติ ที่สะอาด เจริญม่ันคง...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน พมิ พ์ในหนังสือ “วนั เด็ก” ประจ�ำปี ๒๕๓๑ ๒๒ รูปแบบการจดั กจิ กรรมการเรียนรบู้ รู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดับปฐมวัย

๕ ความสามารถในการบรู ณาการทักษะ ทางวิชาการลงในกิจกรรม หมายถึง การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ทผ่ี สมผสานทกั ษะทางวชิ าการ ด้านต่าง ๆ อยา่ งกลมกลืน คอื ทกั ษะทางภาษา ทกั ษะทางสังคม ทกั ษะทางคณติ ศาสตร์ และ ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ ขน้ั พนื้ ฐาน ซงึ่ เป็นทักษะจ�ำเป็น และส�ำคญั ในการส่งเสรมิ การเรยี นรู้ ส�ำหรบั เดก็ ในกจิ กรรมหลัก ๖ กจิ กรรม โดยเฉลยี่ น�ำ้ หนกั ของการผสมผสานทักษะตา่ งๆ ในกจิ กรรมหลักท้งั ๖ กิจกรรม เท่าๆ กนั ๒๓รปู แบบการจัดกิจกรรมการเรียนร้บู รู ณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั ปฐมวัย

๑. ครูควรจัดการเรียนรูท้ ักษะ ทางภาษาให้ครบทง้ั ๕ ทกั ษะ คือ การฟงั พดู อา่ น เขียน คดิ โดยเรม่ิ จากการให้เดก็ ได้พฒั นาด้านการฟังและการพูดจากนทิ าน ปริศนาค�ำทาย เร่ืองเล่า ค�ำคลอ้ งจอง เพลง สือ่ สารกบั เพือ่ น และครู เล่าเร่ือง ซักถามในเรือ่ งทตี่ นสงสัยทเี่ หมาะสมกบั วัย กอ่ นทกั ษะด้านการอา่ นและการเขียน เพอ่ื ใหเ้ ด็กอยากอา่ น ก่อนอา่ นได้ และอยากเขยี นกอ่ นเขียนเป็น ๒. ครคู วรจดั การเรยี นรใู้ หเ้ ดก็ ได้พฒั นาทกั ษะทางสังคมและ เน้นคุณธรรมจริยธรรมทั้งทก่ี �ำหนดเปน็ หนว่ ยการเรียนรู้เฉพาะ เชน่ หนเู ปน็ เดก็ ดี เด็กไทยน้�ำใจงาม วันแม่ และในหนว่ ยการเรียนรู้อน่ื ๆ เชน่ หนว่ ยร่างกายของเรา สามารถสอดแทรกเรอื่ งการป้องกนั การแพรเ่ ช้อื โรคจากเราไปสูเ่ พอ่ื น หนว่ ยการคมนาคม สอดแทรก เรือ่ งการเข้าแถวรอข้นึ ยานพาหนะสาธารณะ ตลอดจนสอดแทรก ในระหวา่ งการท�ำกจิ กรรมต่าง ๆ ในชีวติ ประจ�ำวัน ๓. ครคู วรจดั กจิ กรรมการเรียนรูใ้ ห้เดก็ ได้รบั ประสบการณต์ รง จากการไปทัศนศกึ ษา และฟงั วิทยากร ท�ำใหเ้ ด็กไดเ้ รยี นรู้ จากสถานการณจ์ ริง เกดิ ความเข้าใจ ซมึ ซับสงิ่ ทเ่ี ปน็ วัฒนธรรมที่ดี และมีคุณค่าใกลต้ ัว ๔. ครคู วรจัดกิจกรรมโดยบูรณาการภาษาถน่ิ หรอื ภาษาตา่ งประเทศท่ีสอดคล้อง เหมาะสมกบั สภาพภมู ิสังคม ของโรงเรียน ๒๔ รปู แบบการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้บูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั ปฐมวัย

๑. ในการพัฒนาทกั ษะทางภาษา ไม่ควรเน้นเฉพาะด้านการฟงั และการพูดเทา่ น้นั แตค่ วรสอดแทรกด้านการอา่ นและการเขยี นด้วย ทงั้ นี้ ตอ้ งจัดให้เหมาะสมกบั วัย โดยเรียนรู้จากงา่ ยไปหายาก ตอ่ ยอด จากประสบการณ์เดมิ ไปส่ปู ระสบการณใ์ หม่ เชน่ จ�ำหรือทายภาพ สัญลักษณ์ และค�ำ กอ่ นฝกึ การอ่านและการเขียน โดยผา่ นกิจกรรม ทฝี่ ึกความคลอ่ งแคล่วในการใชค้ �ำ เชน่ การบอกค�ำท่ขี ึน้ ตน้ ดว้ ยค�ำว่า แม่... กจิ กรรมที่เน้นการคิดเช่อื มโยง (ขาวเหมอื นส�ำลี) ๒. ในการสอนทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรข์ ้นั พืน้ ฐาน ไม่ควรฝึกให้เดก็ สังเกตและส�ำรวจเพยี งอยา่ งเดยี ว แตค่ วรฝึกทักษะ ด้านการส่ือความหมาย ดา้ นการลงความเห็นจากขอ้ มูล ด้านการ หาความสัมพันธร์ ะหว่างมิตกิ บั เวลา ในลกั ษณะที่เหมาะสมกบั วัยด้วย ๓. ในการสอนทักษะทางคณติ ศาสตร์ ไม่ควรเนน้ สอน เฉพาะในเรอ่ื งของจ�ำนวน การนบั เพิ่ม นบั ลดเพียงอย่างเดียว แตค่ วรสอนการสงั เกต เปรยี บเทียบ จ�ำแนก จดั หมวดหมู่ สิง่ ตา่ งๆ ตามเกณฑ์ ขนาด รูปรา่ ง ฯลฯ การวัด การชง่ั การตวง โดยพิจารณาสอดแทรกให้เหมาะสมกับเร่ืองที่สอน ทงั้ น้ี ไม่จ�ำเปน็ ต้องสอดแทรกในทกุ ๆ เรอื่ ง ๔. ไมค่ วรละเลยการสอดแทรกทักษะทางสังคม ในทุกๆ แผน แต่ควรเขยี นไว้ในวตั ถุประสงคก์ ารเรียนรู้ เพ่อื เปน็ การย้�ำเตือนไม่ให้ครูลมื นอกเหนือจากการท่คี รู ไดส้ อดแทรกในกจิ วตั รประจ�ำวนั แล้ว ๒๕รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรยี นรบู้ รู ณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับปฐมวัย

“...คนทุกคนมหี น้าทีต่ ้องท�ำ แม้เปน็ เด็กกม็ ีหน้าที่ อยา่ งเดก็ คอื ศกึ ษาเล่าเรยี น หมายความว่าจะตอ้ งเรียน ใหร้ วู้ ชิ า ฝกึ หดั ท�ำการงานตา่ งๆ ให้เปน็ อบรมขดั เกลา ความประพฤติ และความคดิ จติ ใจ ใหป้ ระณตี ใหส้ ุจรติ แจม่ ใส และเฉลยี วฉลาด มีเหตุผล เพอ่ื จกั ไดเ้ ติบโตขึ้น เปน็ คนทีม่ คี วามรคู้ วามสามารถ และมีประโยชนต์ ่อชาติ บา้ นเมือง...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน พมิ พ์ในหนงั สือ “วนั เดก็ ” ประจ�ำปี ๒๕๓๕ ๒๖ รปู แบบการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้บรู ณาการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดบั ปฐมวยั

๖ การใชว้ สั ดุในทอ้ งถนิ่ และการน�ำปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพยี งมาใชใ้ นการผลติ สื่อประกอบ หมายถงึ การจดั กิจกรรมการเรยี นรทู้ แี่ สดงการใช้สอื่ ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งซง่ึ มีคุณลักษณะดงั นี้ คอื เปน็ สอ่ื ปลอดภยั มขี นาด รูปทรง นำ�้ หนกั เหมาะกบั เดก็ มปี ระโยชน์ตรงตามจุดมุ่งหมาย ถกู ตอ้ งตามเนื้อหา หรอื เร่อื งที่สอน เหมาะสมกบั วัยและความสามารถของเด็ก ผลติ จากวสั ดเุ หลอื ใช้ หาง่าย หรือราคาถูก เป็นของจรงิ ทม่ี ีอย่ใู กล้ตวั เป็นสอื่ จากธรรมชาติ หรือวสั ดุทอ้ งถ่ิน ผลิตงา่ ย ประหยดั เวลาและแรงงาน น�ำภูมิปญั ญาท้องถิน่ มาประยกุ ต์ใชอ้ ยา่ งสรา้ งสรรค์ เหมาะกับสภาพแวดลอ้ ม ของทอ้ งถ่นิ น�ำไปใช้ง่าย ใช้ไดห้ ลายกจิ กรรม คมุ้ คา่ จัดเกบ็ สะดวก ผลิตและใช้อย่างสร้างสรรค์ ดึงดูด ความสนใจของเดก็ เด็กมีสว่ นร่วมในการผลิตและ ใช้ส่อื สือ่ ช่วยส่งเสริมให้เด็กคดิ เป็น ท�ำเป็น และกลา้ แสดงออก ๒๗รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในระดบั ปฐมวยั

๑. ควรค�ำนงึ ถึงความปลอดภัย (ไมม่ ีพษิ ไมแ่ ตกหักงา่ ย ไม่แหลมคม ไม่สะทอ้ นแสง) และความสะอาดของสื่อและอุปกรณ์ที่ใช้ในกจิ กรรม การเรียนรู้ เช่น ใชส้ จี ากธรรมชาตหิ รอื สผี สมอาหาร ใชก้ รรไกรปลายมน ใช้ถงุ มอื หรือผา้ กนั เปือ้ น ๒. ควรจัดอปุ กรณ์ป้องกนั และระมดั ระวงั เป็นพิเศษเมอ่ื มีการใช้ ความร้อน ไฟฟา้ สารเคมี หรือเคร่อื งจักรกลในการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ เชน่ การสาธิตการประกอบอาหาร การหลอ่ เทยี น การใชป้ นื กาวไฟฟ้า การท�ำกระดาษสาโดยใช้สารเคมเี รง่ การย่อยสลาย การย้อมผา้ การท�ำน�ำ้ ยาล้างจาน ๓. ควรคัดสรรสอื่ และอปุ กรณท์ ่ีมีขนาด น้ำ� หนกั และรปู ทรง เหมาะสมกับเด็กโดยตอ้ งค�ำนงึ ถงึ พัฒนาการ และความสามารถ ในการระมดั ระวังตวั เองของเด็กเพือ่ ปอ้ งกนั อบุ ตั ิเหตุ ๔. ควรดัดแปลง จัด ปรับอปุ กรณ์ หรอื สว่ นประกอบของอุปกรณ์ การเรยี นการสอนให้เหมาะสมกบั พฒั นาการและความสามารถ ในการระมดั ระวงั ตัวเองของเด็กเพ่ือความปลอดภัย เช่น ใชเ้ ทปใสพนั หวั มา้ กา้ นกล้วยแทนการใช้ไม้เสยี บ ปรับขนาดความสูงของกระดานขาต้ัง ๕. ควรเลือกใช้ส่ือการเรยี นการสอนท่ตี รงกบั จุดมงุ่ หมายถูกตอ้ ง ตามเน้อื หาท่ีสอน สะดวกตอ่ การน�ำไปใชแ้ ละส่งผลตอ่ การเรยี นรู้ เหมาะสม กับวยั และความสามารถของเด็ก เชน่ การใช้ของจริงจากธรรมชาต ิ ประกอบกจิ กรรมการเรยี นรตู้ ามเรือ่ งที่สอน การใช้สภาพแวดลอ้ ม และวถิ ีชวี ิตของชมุ ชน ๖. ควรค�ำนึงถงึ ล�ำดับการใชส้ อ่ื โดยเร่ิมจากการใช้ ของจริงตามธรรมชาติ หากหาไมไ่ ด้จึงใช้ของจ�ำลอง ใชภ้ าพสเี สมอื นจริง ใช้ภาพขาวด�ำลายเสน้ ใชส้ ญั ลักษณ์ ใชต้ วั อกั ษร ตามล�ำดับ ๒๘ รูปแบบการจัดกจิ กรรมการเรยี นรบู้ ูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั ปฐมวัย

๗. ควรจดั ท�ำสือ่ ท่ีชว่ ยส่งเสริมให้เด็กคดิ เป็น ท�ำเปน็ และ กล้าแสดงออก โดยเฉล่ยี ไปให้ครบในทกุ กจิ กรรม เชน่ การปลูกพชื การประกอบอาหาร ขนม และเครือ่ งดื่มสมุนไพร การประดษิ ฐ์ส่ิงของ จากวัสดุเหลือใช้ การแตง่ ค�ำรอ้ งตามจินตนาการในท�ำนองเพลงพื้นบ้าน ๘. ควรผลิตสอ่ื จากวสั ดเุ หลือใชท้ ี่หางา่ ย ประหยดั เปน็ ของจรงิ ใกล้ตวั เปน็ สื่อจากธรรมชาติ/วัสดทุ ้องถ่นิ มาใช้ให้สอดคลอ้ งกบั เร่อื งท่สี อน เชน่ ใชก้ ง่ิ ไม้มาเรียงเป็นภาพ ใชส้ ีสกัดจากดอกไม้ ผัก และผลไม้ ศึกษาผกั รมิ รว้ั และน�ำมาประกอบอาหาร ใชก้ รวด ทราย ถ่านมาท�ำเคร่ืองกรองน�ำ้ ๙. ควรจดั ท�ำสื่อทผ่ี ลิตไดง้ า่ ย ประหยดั เวลา งบประมาณ และ แรงงาน ๑๐. ควรจัดท�ำและใช้สื่ออยา่ งสร้างสรรค์ เหมาะสมกับวยั เพ่อื ดงึ ดดู ความสนใจของเดก็ เชน่ การใช้ของจรงิ ทีน่ �ำไปใช้ง่ายและน�ำไปใชไ้ ด้ ในหลายกจิ กรรม คมุ้ คา่ และสะดวกต่อการจดั เกบ็ หรือสื่อทมี่ อี ย่ใู น ธรรมชาติ ใชแ้ ล้วหมดไปจึงไม่ต้องน�ำมาจัดเก็บ เชน่ การน�ำดอกอญั ชัน มาสอนเร่อื งดอกไม้ ท�ำสีประกอบอาหาร ท�ำสีเพื่อใชร้ ะบายภาพ ท�ำเครอ่ื งดืม่ เปน็ ต้น ๑๑. ควรจัดท�ำส่ือที่น�ำภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ มาประยกุ ตใ์ ช้อยา่ งสรา้ งสรรค์ เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของท้องถิ่น เช่น การน�ำฝักบวบแห้ง น้ำ� เต้าแห้ง มาท�ำเครอื่ งเคาะจงั หวะ ใช้ใยมะพร้าวและกาบมะพรา้ วปลกู ต้นไม้ ใชไ้ ม้ในท้องถิน่ มาแกะสลกั เปน็ ผกั และผลไม้ของเล่น น�ำผกั และ ผลไมม้ าประกอบอาหาร เช่น ท�ำน้�ำตะไคร้ ท�ำสวนสมนุ ไพร เพื่อเรียนรู้เร่อื งพืชสมุนไพร ท�ำไขเ่ ค็มจากน�ำ้ ทะเล ฯลฯ ๑๒. ควรเปดิ โอกาสให้เดก็ มสี ว่ นร่วมในการผลิต และใชส้ ื่อ รวมถึงจัดเตรยี มสอื่ ใหม้ ีปรมิ าณเพียงพอกบั จ�ำนวนของเดก็ ๒๙รูปแบบการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้บูรณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดบั ปฐมวยั

๑. ครไู มค่ วรจดั หาส่อื หรืออุปกรณ์ โดยการซอ้ื หรอื ผลิตเทา่ นั้น อาจขอ การสนบั สนนุ ในรูปแบบต่างๆ เชน่ การยืม การบรจิ าค จากผปู้ กครอง คนในชุมชน หน่วยงานราชการ หรอื หา้ งรา้ นต่างๆ ๒. ครูควรวางแผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ อย่างรอบรู้ รอบคอบ และระมัดระวัง โดยการใช้ส่ือการเรียนรู้ ด้วยหลกั การใชซ้ ้ํา และประยุกตใ์ ช้ ใช้สอ่ื จากท้องถิ่น ราคาถกู ประหยัด เช่น การน�ำกระดาษเยอื่ กล้วยมาท�ำสมดุ บนั ทึก การใชก้ ะลามาท�ำตาช่งั สองแขน การน�ำน�้ำเต้ามาท�ำกระปุก ออมเงิน เปน็ ต้น ๓. ไม่ควรใชว้ ัสดุ อปุ กรณ์ สือ่ ราคาแพงโดยไมค่ �ำนึงถึง สภาพเศรษฐกจิ ของสถานศึกษา/ชุมชน ๓๐ รูปแบบการจดั กจิ กรรมการเรยี นรบู้ รู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ปฐมวัย

คณะผู้จดั ท�ำ ทปี่ รึกษา ๑. ดร.ปรียานุช ธรรมปยิ า ท่ีปรกึ ษาคณะทำ�งานขบั เคล่อื นเศรษฐกจิ พอเพียงสกู่ ารศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ ๒. นายวรี พล ศรวี ฒุ ิชาญ ผ้อู ำ�นวยการสถาบนั วจิ ยั การเรยี นรู้ ผู้วจิ ัยและจดั ท�ำ ตน้ ฉบบั ๑. ดร.หมอ่ มหลวงจันทน์กฤษณา ผลวิวัฒน์ ผู้อำ�นวยการฝ่ายกจิ กรรมวิชาการ สถาบันวิจยั การเรยี นรู้ ๒. รศ.พนู สขุ บุณย์สวัสด์ิ ผเู้ ชยี่ วชาญดา้ นการศกึ ษาปฐมวัย ๓. รศ.ดร.อดุ มลกั ษณ์ กุลพิจิตร คณะครศุ าสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ๔. ผศ.พวงทอง ออ่ นจำ�รัส คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแกน่ ๕. ผศ.บุบผา เรืองรอง คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั นครศรีธรรมราช ๖. รศ.พทิ ยาภรณ์ มานะจตุ ิ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชยี งใหม่ ๗. ดร.ศริ มิ าศ โกศัลย์พิพัฒน์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภัฏเชยี งใหม่ ๘. ผศ.สุพนั ธว์ ดี ไวยรปู คณะครุศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสวนสนุ นั ทา ๙. นางสฟี า้ เคยี นโพธิ์ธรี ะมาตร์ ผเู้ ชีย่ วชาญด้านการศกึ ษาปฐมวัย ๑๐. นางสาวอรดี ติระตระกลู เสรี หวั หน้านกั วชิ าการ สถาบนั วจิ ัยการเรียนรู้ ผ้รู ว่ มใหข้ ้อคิดเห็นในการปรบั ปรงุ ต้นฉบบั ๑. นางดวงหทัย เดชารัตนเจรญิ กิจ ครโู รงเรยี นแก่นจันทร์วทิ ยา ๒. นางสภุ มาส เนียมเงนิ ครโู รงเรียนแกน่ จนั ทร์วทิ ยา ๓. นางกานตส์ ิริ เรืองทบั ครูโรงเรียนแก่นจนั ทร์วิทยา ๔. นางพรนภา จนั ทร์สว่าง ครูโรงเรียนแกน่ จนั ทรว์ ทิ ยา ๕. นางเอ้อื อ�ำ ไพ สวุ รรณยนื ผ้บู ริหารโรงเรียนอนบุ าลจันทร์เจ้า ๖. นางอภิญญา เกง็ สวุ รรณ ครโู รงเรยี นอนุบาลจันทรเ์ จ้า ๗. นางสาววิไลวรรณ มว่ งทวี ครูโรงเรียนอนุบาลจันทร์เจ้า ๘. นางสาวบุญรอด มว่ งศิลา ครูโรงเรยี นอนบุ าลจันทร์เจ้า ๙. นายฤทธิกร หนุ่ ตรีกลุ ผ้บู รหิ ารโรงเรยี นจารวุ ฒั นานกุ ูล ๑๐. นางทัสนนั ทน์ ภูรวี รรณวงษ์ ครโู รงเรยี นจารุวฒั นานกุ ูล ๑๑. นางทสั นันทร์ ภูรวี รรณวงษ์ ครโู รงเรยี นจารวุ ัฒนานุกูล ๑๒. นางสาวอุมาภรณ์ พรหมสีใหม่ ครโู รงเรียนจารุวฒั นานุกูล ๑๓. นางสาวมณรี ตั น์ ปราบเสยี ง ครูโรงเรยี นจารวุ ฒั นานุกลู ๓๑รปู แบบการจดั กิจกรรมการเรียนรู้บรู ณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ปฐมวัย

“...เด็กไทยต้องฝึกอบรมธรรมจริยา ใหส้ มบูรณ์ พร้อมในตนเอง จกั ได้เปน็ คนดี มคี ณุ มปี ระโยชน์ และ สามารถรกั ษาตัวรักษาชาติบ้านเมือง ให้ด�ำรงคงอยู่ ดว้ ยความเจริญม่ันคงต่อไปได้...” พระบรมราโชวาทพระราชทาน พิมพ์ในหนงั สอื “วนั เด็ก” ประจ�ำปี ๒๕๓๔ ๓๒ รปู แบบการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้บรู ณาการปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในระดบั ปฐมวยั

โครงการสนับสนุนการขบั เคลือ่ นเศรษฐกิจพอเพียงดานการศกึ ษาและเยาวชน สำนักงานทรัพยสนิ สว นพระมหากษัตริย ๑๗๓ ถนนนครราชสมี า เขตดสุ ติ กรงุ เทพมหานคร ๑๐๓๐๐ โทรศัพท ๐ ๒๗๘๗ ๗๐๓๓-๔ โทรสาร ๐ ๒๒๘๒ ๘๒๒๖