หนังสือการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม

ก า ร ถ่ า ย ท อ ด ลั ก ษ ณ ะ ท า ง พั น ธุ ก ร ร ม ก ฤ ษ ดี ศ รี ส ว่ า ง สาขาวทิ ยาศาสตรท่วั ไปและชวี วทิ ยา 62040111101

การถ่ายทอดลักษณะทางพนั ธกุ รรม ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม คอื ลกั ษณะของสง่ิ มชี วี ิตทถ่ี ่ายทอดจากรุ่นหน่งึ ไปยังอกั รนุ่ หน่ึงไดโ้ ดยทางยนี ซง่ึ เป็นหน่วยพนั ธกุ รรมซงึ่ ควบคมุ การถา่ ยทอดลกั ษณะต่างๆของสิง่ มชี วี ติ ยีนจะอยบู่ นโครโมโซมและโคโมโซม จะอยู่ในนิวเคลียสของเซลล์ ลกั ษณะทางพนั ธุกรรม จาแนกได้เปน็ 2 ประเภท ดังน้ี 1. ลักษณะทางพนั ธุกรรมท่มี ีความแปรผันตอ่ เนอื่ ง (continuous variation) เปน็ ลักษณะทาง พนั ธุกรรมทีไ่ มส่ ามารถแยกความแตกต่างได้อย่างชดั เจน เชน่ สีผิว ความสูง นา้ หนกั ไอคิวของคนลกั ษณะ เหลา่ นถี้ กู ควบคมุ ด้วยยีนหลายคู่ ยีนจึงมอี ทิ ธิพลตอ่ การควบคมุ ลกั ษณะดงั กลา่ วนอ้ ย แตส่ ิง่ แวดลอ้ มจะมีอิทธิพลมาก 2. ลักษณะทางพันธุกรรมที่มคี วามแปรผนั ไมต่ ่อเนอื่ ง (discontinuous variation)เปน็ ลกั ษณะทาง พนั ธกุ รรมทม่ี คี วามแตกต่างกันอยง่ ชดั เจน เชน่ ความสามารถในการห่อลิ้น จานวนชั้นของตา การถนัดมอื ขวา หรือมอื ซ้าย ลกั ษณะเหลา่ นถี้ ูกควบคุมดว้ ยยีนนอ้ ยคู่ ยีนจงึ มีอิทธิพลตอ่ การควบคุมลกั ษณะดงั กล่าวมาก แต่ สง่ิ แวดลอ้ มจะมีอิทธพิ ลนอ้ ย การศกึ ษาแบบแผนการถ่ายทอดลกั ษณะทางพันธุ์กรรมของพืชและสตั วบ์ างชนิด โดยทว่ั ไปจะศึกษาไดจ้ ากการทดลองลกั ษณะทางพนั ธุก์ รรมในพชื ไดแ้ ก่ ความสูง ลักษณะรปู ร่างของใบรูปร่าง ของดอก ขนาดของผล สี ขนาดของลาตน้ ความหวาน เป็นต้น ฟีโนไทป์ (phenotype) คอื ลักษณะทป่ี รากฏใหเ้ หน็ ภายนอกซึง่ เปน็ ผลมาจากยีน เช่น ต้น สูง ต้นเต้ีย เมลด็ กลม เมลด็ ขรขุ ระ เปน็ ต้น จโี นไทป์ (genotype) คือ ลักษณะของยีนท่ีอยูภ่ ายใน จะอยกู่ นั เปน็ คู่ ๆ นิยมใชส้ ัญลักษณ์เป็นอักษร ภาษาอังกฤษตวั พิมใหญแ่ ทนยีนทีค่ วบคุมลักษณะเดน่ และใช้อักษรตวั พมิ เล็กแทนยนี ท่คี วบคุมลกั ษณะดอ้ ย เช่น TT, Tt , tt เปน็ ตน้ แบง่ ออกได้เปน็ 2 ลักษณะ ไดแ้ ก่ 1.พันธุ์แท้ (homozygous) คอื ลักษณะของจีโนไทร์ทมี่ ียนี ทั้งคู่เหมอื นกนั ซงึ่ อาจเป็นยนี ทม่ี ลี ักษณะเด่นทัง้ คู่ เชน่ TT, RR หรอื แสดงลกั ษณะด้อย เชน่ tt , rr เป็นต้น 2.พันธ์ทุ าง (heterozygous) คือ ลกั ษณะของจีโนไทร์ ที่มยี นี ทง้ั คแู่ ตกต่างกัน โดยมียีนแสดงลกั

สาขาวิทยาศาสตรท ั่วไปและชวี วทิ ยา 62040111101