โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์

โรคขอ้ อกั เสบรมู าตอยด์ มีคนประมาณสองถึงสามหมื่นคนในฮอ่ งกงท่ีป่วยเปน็ โรครมู าตอยด์ชนิดตา่ งๆ ตามสถิติขององค์การโรงพยาบาล (HA) มีผ้ปู ว่ ยนอกทีเ่ ปน็ โรครูมาตอยดท์ ี่กาลังติดตามผลจานวน 11,800 คนระหวา่ งปี 2004 ถงึ 2006 ซึ่งมากกว่า 40% เปน็ โรคข้ออกั เสบรมู าตอยด์ (RA) โรคขอ้ อกั เสบรูมาตอยดไ์ มเ่ พยี งเปน็ โรคเร้อื รังแต่ยังสง่ ผลกระทบต่อขอ้ ตอ่ ต่างๆทาให้เกดิ อาก ารบวม ปวด ตงึ และเปล่ยี นรปู ร่าง และยังสรา้ งความเสียหายตอ่ อวัยวะเชน่ กล้ามเนื้อ หวั ใจ ปอด ผวิ หนัง เสน้ เลอื ดและเส้นประสาท การขาดการรกั ษาอย่างถกู ต้องจะสง่ ผลใหเ้ กิดการเส่ือมสภาพทีละน้อยและอาจเสยี ชวี ิตได้ ตามสถติ ขิ ององค์การโรงพยาบาล ความเส่ียงตอ่ การเสียชีวติ ของผ้ปู ่วยรูมาตอยดค์ อื 3-4 เทา่ ของคนปกติ อัตราการเสยี ชีวติ จะเพมิ่ ข้ึนตามสัดสว่ นของจานวนข้อต่อทเี่ สียหาย ปัจจบุ นั ไมม่ กี ารรักษาโรคขอ้ อักเสบรูมาตอยด์ อยา่ งไรกต็ ามการรกั ษาอย่างรวดเรว็ และเหมาะสมสามารถลดภาวะและลดความเสียหายตอ่ ข้ อตอ่ และเนอ้ื เย่อื ของร่างกายทาใหผ้ ู้ป่วยสามารถกลบั มาใชช้ วี ติ ประจาวันและทางานได้ 1. โรคขอ้ อกั เสบรมู าตอยด์ (RA) คอื อะไร ? RA คอื โรคภมู ิตา้ นทานผดิ ปกติเมอื่ ระบบภมู ิคมุ้ กันของผู้ป่วยโจมตขี องขอ้ ตอ่ และขอ้ พับและทาใหเ้ กิดการอกั เสบ ซ่ึงสง่ ผลให้ไซโตไคน์บุกรกุ ไปยงั ขอ้ ตอ่ และทาให้เกดิ ความเสยี หายตอ่ กระดกู กระดกู ออ่ น เสน้ เอ็นและเอ็น ทาเกดิ อาการปวดและบวมและสญู เสียการทางานและการเปลย่ี นรปู RA ยงั สามารถโจมตอี วยั วะอน่ื ๆ เชน่ ดวงตา ผวิ หนัง หัวใจและปอดได้ดว้ ยเชน่ กันและมคี วามเป็นไปไดท้ จี่ ะทาใหเ้ กดิ โรครา้ ยแรงเชน่ กล้ามเนื้อหัว RA / Thai 1 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

ใจตายและโรคหลอดเลอื ดสมอง RA ไม่ไดเ้ ป็นกรรมพันธุ์และอาจเกดิ ข้ึนไดก้ บั บคุ คลใด ๆ ท่ีมีอายรุ ะหวา่ ง 30 ถงึ 50 ปี 2. ปจั จยั เสย่ี งของ RA คอื อะไร? RA อาจเกดิ ขน้ึ ในทกุ คน แตป่ จั จัยดงั ตอ่ ไปน้อี าจเพมิ่ ความเสย่ี ง:  เพศ: ความเสย่ี งของโรค RA ในเพศหญิงคอื สองถึงสามเทา่ ของเพศชาย  อาย:ุ โรค RA อาจเกดิ ข้ึนในคนทกุ อายุแตโ่ ดยทว่ั ไปจะเกิดขึ้นระหวา่ งอายุ 30 ถึง 50 ปี  ประวตั คิ รอบครัว: ถา้ สมาชิกคนหน่ึงในครอบครัวมโี รคประจาตัวกจ็ ะมีโอกาสเกิดโรคน้ีอกี วงการแพทย์เชื่อวา่ ผปู้ ่วยไมไ่ ด้รบั โรคโดยตรง แต่มีแนวโนม้ ทจี่ ะเปน็ โรคได้ กล่าวอกี นัยหน่ึงคอื พวกเขามแี นวโน้มที่จะปว่ ยเป็น RA เนอ่ื งจากปัจจยั เส่ยี ง  สบู บหุ ร่ี: งานวจิ ัยบางชน้ิ พบว่าการสบู บหุ ร่ีเพม่ิ ความเสย่ี งตอ่ การเกดิ RA อาจเป็นเพราะการสูดดมสารเคมจี านวนมากที่มอี ยู่ในบหุ ร่ีจึงทาใหเ้ กิดความผดิ ปกตขิ องระบบภมู คิ ุม้ กนั และทาให้เกดิ การอกั เสบและเกดิ โรคได้ 3. เราจะปอ้ งกนั RA ไดอ้ ยา่ งไร ปัจจบุ ันไมม่ ที างท่ีจะป้องกนั RA ได้ ผูท้ ีม่ ปี ระวัติครอบครวั เปน็ โรคน้คี วรระมดั ระวงั ไว้ ควรรกั ษาสุขภาพและพฤติกรรม การบรโิ ภคอาหารท่ดี ี และหลกี เลี่ยงการกดทบั และการสูบบุหร่ีเพือ่ ลดความเสย่ี งทจี่ ะการเกิด RA 4. สาเหตขุ อง RA คอื อะไร? สาเหตุทแี่ ท้จริงของ RA ยงั ไม่ชดั เจน แพทยเ์ ชอื่ วา่ ยนี และปจั จยั สิ่งแวดล้อมจะช่วยเพิ่มความเสีย่ งต่อการเกิดโรคได้ RA / Thai 2 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

5. เราสามารถทราบอาการของโรคขอ้ อกั เสบรมู าตอยดไ์ ดง้ า่ ยหรอื ไม?่ ในตอนเริ่มตน้ ของอาการ โรคขอ้ อกั เสบรูมาตอยดม์ ีผลตอ่ ขอ้ ตอ่ เล็ก ๆ โดยปกตจิ ะเกิดขน้ึ ในข้อมือและข้อต่อที่หนงึ่ และสองของนวิ้ มือ ซ่งึ มกั จะเกิดข้นึ สมมาตรกัน หากมอี าการเกิดขึ้นท่ีมอื ซ้ายก็มกั จะปรากฏในมือดา้ นขวาเช่นกัน จะมีอาการปวด รอ้ นและบวม อาการจะแพรก่ ระจายไปทีไ่ หล่ ข้อศอก หวั เขา่ ขากรรไกรและคอ ฯลฯ อาการอ่นื ๆ ไดแ้ ก่ :  ความตงึ เครยี ดในตอนเช้า: อาการท่พี บบ่อยมากทส่ี ุด คือขอ้ ตอ่ แข็งในตอนเชา้ โดยมอี าการหน่งึ หรอื สองชั่วโมงหรอื แม้กระทง่ั ตลอดทง้ั วัน  ความเม่อื ยลา้  ไข้ต่า  ไมอ่ ยากอาหาร  ตาและปากแหง้  ก้อนเน้อื แนน่ ทเี่ รียกว่าก้อนรมู าตอยด์ใต้ผิวหนงั บรเิ วณข้อศอกและมอื  การอกั เสบในตา  ปวดเมอื่ ยในทรวงอกขณะหายใจ อาการของผู้ปว่ ยแตล่ ะรายอาจแตกตา่ งกนั อาการของผ้ปู ว่ ยบางรายยังคงอยู่ในช่วง 2-3 เดือนหรอื หนง่ึ ปีและหายไปและไม่มีความเสยี หายเกดิ ข้นึ กับร่างกาย อาการบางอย่างของผปู้ ่วยเกิดขน้ึ ซา้ ๆ และบางครงั้ อาจเลวรา้ ยลง (เรยี กว่าเป็นอาการช่วั ขณะหนงึ่ ) และบางครั้งอาจอาการอาจดีข้ึน (เรยี กวา่ อาการบรรเทา) แตก่ ม็ ีผู้ปว่ ยท่ยี ังคงอยใู่ นระยะที่มีอาการเปน็ เวลานานซ่งึ จะนาไปสู่ความเสียหายร้ายแรงและ สง่ ผลให้เกดิ ความพิการ 6. เราจะตรวจสอบและวินจิ ฉยั โรคขอ้ อกั เสบรมู าตอยดไ์ ดอ้ ยา่ งไร เป็นเร่อื งยากที่จะวนิ จิ ฉยั โรคขอ้ อกั เสบรมู าตอยด์ในระยะเร่มิ แรกเนื่องจากอาการเริ่มแรกคล้า ยกบั โรคอนื่ ๆ และปจั จุบนั ยังไม่มกี ารทดสอบใดที่สามารถวินิจฉัยโรคข้ออกั เสบรมู าตอยด์ได้ RA / Thai 3 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

แพทย์ตอ้ งใช้การทดสอบท่ีแตกตา่ งกนั ซึ่งรวมถงึ การสอบถามประวัตทิ างการแพทยข์ องผปู้ ว่ ย และการทดสอบต่อไปนี้เพื่อวินิจฉัยหรือแยกโรคอ่ืน ๆ ออก: i. การตรวจรา่ งกาย: เพอ่ื ตรวจสอบอาการบวมและความร้อนในขอ้ ต่อ ความแข็งแรงของกลา้ มเนอ้ื และอืน่ ๆ ii. ตรวจเลอื ด  การตรวจแอนตบิ อดช้ี นดิ Anti-citrullinated peptide antibodies (Anti-CCP): สาหรับผู้ที่ตอบสนองในทางบวกกบั Anti-CCP โอกาสในการเป็นโรคขอ้ อกั เสบรูมาตอยดส์ ูงมาก แตผ่ ทู้ ่ตี อบสนองในทางลบก็ยงั ไมไ่ ด้รบั การยกเว้นเพราะผู้ป่วยทง้ั หมดไม่ได้มแี อนตบิ อดี้เช่นนี้ ผูป้ ่วยท่ีมีแอนตบิ อด้ีดงั กลา่ วมักปว่ ยหนักและได้รับความเสยี หายทข่ี ้อตอ่ มาก การทดสอบนจี้ ะช่วยใหแ้ พทยว์ ินจิ ฉยั ได้ทนั ที  การทดสอบปจั จยั รมู าตอยด์: 50% ถึง 70% ของผู้ปว่ ยโรคขอ้ อกั เสบรูมาตอยด์จะตอบสนองเชงิ บวกในการทดสอบนี้ ผสู้ ูงอายหุ รือผทู้ ่เี ปน็ โรคอนื่ ๆ เชน่ โรคไวรัสตบั อกั เสบทเี่ กดิ จากไวรสั และวณั โรคอาจได้รบั ผลบวกในการทดสอบ  อตั ราการตกตะกอนของเมด็ เลอื ดแดง (ESR) และการทดสอบโปรตนี ซรี แี อคทฟี : ถ้าระดบั ของทง้ั สองตวั เลขเพม่ิ ข้นึ หมายความว่ามีอาการอกั เสบภายในรา่ งกาย  จานวนเมด็ เลอื ดแดง: เพ่ือตรวจสอบและยนื ยนั วา่ มีอาการโลหติ จางหรอื ไม่ iii เอกซเรย:์ เพื่อยนื ยันความเสียหายของข้อตอ่ และตดิ ตามการพฒั นาของโรค อยา่ งไรกต็ ามในชว่ งเรม่ิ ต้นของโรค การเอกซเรย์อาจไม่สามารถช่วยวินิจฉยั โรคไดเ้ นื่องจากขอ้ ต่อยังไมไ่ ด้รบั ความเสยี หาย หากจาเปน็ แพทย์อาจแนะนาใหใ้ ช้อลั ตรา้ ซาวดห์ รอื เครื่องมอื ท่ีใช้สาหรบั สรา้ งภาพอวัยวะภา ยในรา่ งกาย เพื่อช่วยในการวนิ จิ ฉยั RA / Thai 4 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

iv การตรวจสอบของเหลวรว่ มกนั : ถ้าอาการบวมรุนแรงข้นึ แพทยอ์ าจตรวจวิเคราะหน์ า้ ขอ้ ของผูป้ ่วยเพอื่ ตัดความเป็นไปได้ทจ่ี ะเ กิดการติดเช้ือหรือปว่ ยจากโรคอื่น ๆ ในการระบกุ ารป่วยเป็นโรคข้ออกั เสบรูมาตอยด์ในระยะเริ่มแรก วิทยาลยั แพทยโ์ รคขอ้ แห่งอเมริกาไดก้ าหนดเกณฑก์ ารวนิ จิ ฉยั ใหมข่ องโรคขอ้ อกั เสบรมู าตอ ยด์ในปี 2010 หากผปู้ ว่ ยได้ 6 คะแนนขึน้ ไปจากรายการตอ่ ไปน้ี เขา/เธอจะได้รับการวินจิ ฉยั วา่ เป็นโรคขอ้ อกั เสบรมู าตอยด:์ A. การอกั เสบข้อ  1 ขอ้ ขนาดใหญ่ (0 คะแนน)  2-10 ข้อขนาดใหญ่ (1 คะแนน)  1-3 ข้อเลก็ (2 คะแนน)  4-10 ข้อเล็ก (3 คะแนน)  มากกาวา่ 10 ข้อต่อ (5 คะแนน) B. ผลตรวจเลอื ด (อยา่ งนอ้ ยตอ้ งได้ผลบวกอยา่ งน้อยหนง่ึ อย่าง)  ให้ผลลบตอ่ RF และ ACPA (0 คะแนน)  เปน็ บวกแบบเลก็ นอ้ ยของ RF หรือ ACPA (2 คะแนน)  เป็นบวกแบบมากของ RF หรือ ACPA (3 คะแนน) C. สารแสดงปฏกิ ริ ยิ าการอักเสบ (ต้องได้ผลบวกอยา่ งนอ้ ยหน่งึ อย่าง)  CRP และ ESR ปกติ (0 คะแนน)  มคี วามผิดปกตขิ อง CRP หรอื ESR (1 คะแนน) D. ระยะเวลาของอาการ  นอ้ ยกว่า 6 สัปดาห์ (0 คะแนน) RA / Thai 5 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

 มากกวา่ สัปดาห์ 6 สปั ดาห์ (1 คะแนน) หมายเหตุ : 1. RF หมายถึง สารภูมิตา้ นทาน Rheumatoid factor; 2. ACPA หมายถึง • การตรวจแอนตบิ อดี้ชนดิ anti-cyclic citrullinated protein antibody; 3. CRP = C-reactive protein; 4. ESR = อัตราการตกตะกอนของเม็ดเลือดแดง 7. การรกั ษาโรคขอ้ อักเสบรมู าตอยด์มอี ะไรบา้ ง? การรักษาทสี่ าคัญสาหรบั โรคข้ออกั เสบรมู าตอยด์คอื ยาและการผา่ ตัดเพอื่ ลดความเจ็บปวดแล ะบรรเทาอาการบวม ลดการอกั เสบและการปอ้ งกนั ความเสียหายทเ่ี กิดขึน้ กับข้อตอ่ อย่างตอ่ เนือ่ ง การรักษาจะชว่ ยรกั ษารา่ งกายให้แข็งแรงและทาให้ความรู้สึกดีขน้ึ ซงึ่ ในการรักษา จาเป็นต้องมีส่วนร่วมของผเู้ ชย่ี วชาญทางการแพทย์ทแ่ี ตกตา่ งกนั และการรักษาท่ีแตกตา่ งกนั ซ่ึงอาจรวมถงึ rheumatologists นกั กายภาพบาบดั และนกั บาบดั อาชีพ i. การรกั ษาดว้ ยยา: ยารกั ษาโรคขอ้ อกั เสบรูมาตอยดป์ ระกอบด้วยยาแกป้ วดและยาลดการดาเนนิ ของโรค ในช่วงไม่กปี่ ีที่ผ่านมาไดม้ ีการพัฒนาตัวแทนทางชีวภาพซึง่ มีทางเลือกมากขนึ้ สาหรบั ผูป้ ่วย ไม่วา่ จะใชย้ าอะไร ผปู้ ่วยไม่ควรเลิกใช้ยาด้วยตัวเอง ผปู้ ว่ ยบางรายไดร้ บั ผลข้างเคียงของยาแกป้ วดและยาเพือ่ ลดการดาเนนิ ของโรค ยกตวั อย่างเช่นพวกเขาเข้าใจผดิ วา่ ยาลดการดาเนนิ ของโรคคอื ยาแกป้ วด เมอ่ื ความเจบ็ ปวดลดลง พวกเขาถอนตวั หรอื ลดปรมิ าณยาซึ่งส่งผลตอ่ กระบวนการรกั ษาและทาใหข้ อ้ ตอ่ แย่ลง ยาแกป้ วด  กล่มุ ยาแกป้ วดท่ีเรียกวา่ เอน็ เสด (NSAIDs, nonsteroidal anti-inflammatory drugs): เปน็ ยาตวั เลอื กอนั ดบั ตน้ ๆ สาหรับโรคข้ออกั เสบรมู าตอยด์ สามารถลดการอกั เสบไดอ้ ย่างรวดเร็ว บรรเทาอาการปวดและอาการแขง็ ตวั ของข้อ RA / Thai 6 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

แตไ่ มส่ ามารถปอ้ งกันความเสียหายของขอ้ ได้ โดยท่ัวไปจะใชร้ บั ประทานหรือฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ผลข้างเคยี ง ได้แก่ ความผิดปกติในลาไสแ้ ละกระเพาะอาหาร แผลในกระเพาะอาหาร ปัญหาเร่ืองหวั ใจ ความลม้ เหลวของไตและตับ ยาทใี่ ชก้ นั ท่ัวไป ไดแ้ ก่ Ibuprofen, Naproxen และ Voltaren  สารยับยั้ง COX II: เหลา่ นี้เปน็ ยาตา้ นอาการอกั เสบแบบ non-steroidal ร่นุ ใหมก่ วา่ ซง่ึ รวมถงึ Celecoxib และ Etoricoxib ทีม่ ผี ลคล้ายคลงึ กบั NSAIDs แต่ผลข้างเคยี งต่อลาไส้คอ่ นขา้ งนอ้ ยกว่า  Corticosteroid: หากจาเป็น สามารถให้ corticosteroids ทางปากหรือฉดี เขา้ ไปในข้อตอ่ ไดโ้ ดยตรง จะช่วยลดอาการปวดบวมและตึง ผลข้างเคยี ง ได้แก่ โรคกระดกู พรุน ตอ้ กระจก ความดันโลหิตสงู และระดับน้าตาลในเลือดสงู  ยากลมุ่ DMARDs (Disease-modifying antirheumatic drugs) ยาเหล่านีส้ ามารถบรรเทาข้อต่อบวม ช่วยบรรเทาและชะลอความกา้ วหนา้ ของโรคข้ออกั เสบรูมาตอยดแ์ ละชว่ ยปอ้ งกนั เนื้อเยื่อจาก การถกู ทาลาย ผปู้ ่วยสามารถใช้ยาตัวเดียวหรอื หลายตัวควบคู่กนั ไป DMARD มกั ใชร้ ่วมกบั ยาแก้ปวดและผลขา้ งเคียงจะเกดิ ขนึ้ ในประมาณ 6 ถึง 8 สัปดาห์ DMARDs ไดแ้ ก่ Sulfasalazine, Methotrexate, Hydroxychloroquine, Leflunomide, Azathioprine และ Cyclosporine A. ยาแตล่ ะตวั มผี ลขา้ งเคยี งต่างกัน ผลขา้ งเคยี งอาจรวมถงึ ความเสียหายของตับ การกดไขกระดกู และการติดเชือ้ ในปอด ผูป้ ่วยต้องปฏบิ ตั ิตามคาแนะนาของแพทยเ์ ม่ือใชย้ าและควรได้รับการตรวจอยา่ งสมา่ เสมอเพือ่ วดั ระดับของเมด็ เลอื ดและ serum albumin และตรวจสอบการทางานของตับ  ยายบั ยง้ั TNF-alpha หากผปู้ ่วยตอบสนองไม่ดตี ่อยาแบบเดมิ แพทยอ์ าจแนะนาใหใ้ ช้ยายับยง้ั TNF-alpha ทีค่ อ่ นขา้ งใหม่ สามารถยบั ยั้ง tumour necrosis agent ได้ ดังน้ันจงึ ช่วยปอ้ งกนั ไมใ่ หเ้ กิดอาการอักเสบและป้องกันไม่ให้เน้อื เยอื่ กระดูกของขอ้ เสยี หาย ตัวยาสามารถบรรเทาและลดอาการปวดไดอ้ ย่างรวดเรว็ และมปี ระสทิ ธภิ าพสูง ประมาณ 70% RA / Thai 7 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

ของผู้ป่วยมอี าการดีขน้ึ หลงั จากใชย้ ายบั ยั้ง TNF-alpha อาการของโรคข้ออกั เสบรูมาตอยด์จะชา้ ลงหนง่ึ หรือสองปีและสามารถป้องกนั ความเสียหายต่ อข้อตอ่ หรือการเปลีย่ นรูปของข้อ ยายบั ย้ัง TNF-alpha ยังสามารถชะลอการลดลงของมวลกระดกู จึงสามารถชว่ ยป้องกนั โรคกระดกู พรุนในผูป้ ่วย ปจั จุบนั ยายบั ย้ัง TNF-alpha ท่กี าหนดไว้สาหรบั โรคขอ้ อกั เสบรูมาตอยด์ ไดแ้ ก่ Adalimumab, Etanercept และ Infliximab มกั ใชย้ าเหล่านีร้ ่วมกบั Methotrexate อยา่ งไรก็ตามอาจทาใหเ้ กดิ ผลข้างเคียงท่ีรา้ ยแรงเชน่ ภาวะหวั ใจล้มเหลวและการตดิ เชือ้ จงึ ไมแ่ นะนาใหผ้ ู้ทม่ี ีวัณโรคหรอื ผู้ท่ีมโี รคปลอกประสาทอักเสบใช้ยา ก่อนท่ีจะใช้ยายบั ยัง้ ผู้ปว่ ยควรไดร้ ับการทดสอบว่าไมไ่ ดป้ ว่ ยเปน็ วัณโรค ระหว่างการใชย้ าตอ้ งปฏบิ ัตติ ามคาแนะนาของแพทยเ์ พื่อทาการตรวจเลอื ดเปน็ ประจาหรอื ตร วจสอบการทางานของตับ ii. การผา่ ตดั กระดกู หากขอ้ ตอ่ ของผ้ปู ว่ ยได้รบั ความเสยี หายอยา่ งร้ายแรงหรอื เสียรูป แพทยอ์ าจแนะนาใหผ้ ่าตัดเชน่ การผ่าตดั เปลยี่ นขอ้ เทยี ม การเปลยี่ นเอน็ การซ่อมแซมเส้นเอน็ การถอดเยอ่ื บุหรือแกข้ อ้ ตอ่ เหล่านีเ้ พอื่ ลดอาการปวดและรักษาการทางานของขอ้ ตอ่ ท่ีไดร้ ับผลกระทบ iii กายภาพบาบดั / กจิ กรรมบาบดั นักกายภาพบาบัดหรือนกั บาบดั โรคจะแนะนาผ้ปู ว่ ยออกกาลงั กายบางทา่ เพื่อบรรเทาอาการป วด หลกี เลีย่ งขอ้ ต่อใหไ้ มผ่ ิดรปู และแย่ลงและชว่ ยแก้ปัญหาในชวี ติ ประจาวนั นอกจากนีก้ ารบาบัดในนา้ ยังมีบทบาทสาคญั ในกระบวนการบาบดั เนือ่ งจากขอ้ ตอ่ ของผปู้ ว่ ย สามารถผอ่ นคลายในน้าอนุ่ ซง่ึ ทาให้เขา / เธอสามารถขยบั ทา่ ทางบางท่าที่ไม่สามารถทาบนบกเนือ่ งจากอาการปวดขอ้ เชน่ ข่ีจักรยานห รอื เต้นรา นอกจากน้ีความตา้ นทานของน้าในสระสามารถช่วยฝึกกลา้ มเนือ้ ของผูป้ ว่ ยซง่ึ ช่วยเพ่ิมความ สามารถในการขยับเขยอื้ น คาแนะนาของนักกายภาพบาบัดจะชว่ ยให้ผู้ป่วยสามารถทาทา่ ทางต่างๆในนา้ เพื่อชว่ ยบรรเท RA / Thai 8 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

าอาการปวดเมอื่ ยตามขอ้ 8. อะไรคอื ภาวะแทรกซอ้ นของโรคขอ้ อกั เสบรมู าตอยด?์ เมือ่ อาการป่วยเปลยี่ นไปอย่างรุนแรง ขอ้ ตอ่ ของผู้ปว่ ยจะไดร้ ับความเสยี หายและเสยี รปู และส่งผลให้เกิดความพิการ การเคลื่อนไหวของผ้ปู ว่ ยจะไดร้ บั ผลกระทบอย่างชา้ ๆและพวกเขาจะพบว่ายากท่ีจะเคลอ่ื นไห วง่ายๆเช่นหวผี มหรือใส่เส้อื ผา้ และเมื่อเวลาผา่ นไปพวกเขาอาจพบวา่ ไมส่ ามารถทาสิ่งเหลา่ นี้ ได้อกี ตอ่ ไป ความสามารถในการดูแลตัวเองได้จะรับผลกระทบอยา่ งมากซ่งึ ยงั ไมร่ วมถึงผลกระทบตอ่ งาน ของพวกเขา ในระยะยาว ภาวะทางจิตใจและกจิ กรรมทางสงั คมอาจไดร้ บั ผลกระทบด้วยเชน่ กัน เปน็ ผลใหพ้ วกเขาอาจจะพัฒนาภาวะซึมเศร้า โรคขอ้ อกั เสบรูมาตอยด์ไม่เพยี งแต่ส่งผลกระทบตอ่ ขอ้ ต่อเท่านัน้ มันจะรกุ รานอวัยวะอน่ื ๆ และอาจเปน็ สาเหตขุ องโรคตอ่ ไปน้ี  โรคไขขอ้ อักเสบ  โรคปอดและรมู าตอยดใ์ นปอด  Amyloidosis ซึ่งส่งผลต่อการลดลงของการทางานของไต  มะเร็งต่อมน้าเหลือง  การอดุ ตนั ทาใหเ้ กิดโรคหลอดเลอื ดสมองหรือหลอดเลอื ดหัวใจตีบ  โรคปากแหง้ ตาแหง้ 9. ผปู้ ว่ ยโรครมู าตอยดจ์ ะดแู ลตวั เองไดอ้ ยา่ งไร การรักษาโรครมู าตอยด์เปน็ กระบวนการท่ียาวนาน ผ้ปู ว่ ยควรไปตรวจตดิ ตามผลอย่างสม่าเสมอเพอื่ ให้แพทยส์ ามารถติดตามสภาวะของขอ้ ต่อแล ะร่างกายเพื่อลดโอกาสทอ่ี าการปว่ ยจะแย่ลง ผปู้ ่วยควรศึกษาเพิม่ เติมเกยี่ วกบั โรคและวิธีการดูแลและปฏบิ ัติตามคาแนะนาของแพทย์หรือนั RA / Thai 9 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

กกายภาพบาบัด เคลด็ ลับต่อไปนอ้ี าจเป็นประโยชน์กับผ้ปู ว่ ย i. ออกกาลงั กายและฝกึ ฝนอยา่ งสมา่ เสมอ: การออกกาลงั กายทเี่ หมาะสมชว่ ยเสริมสรา้ งกล้ามเนอ้ื และบรรเทาการกดของขอ้ ตอ่ งานวจิ ัยหลายช้นิ ยืนยนั วา่ การฝกึ ไทชแิ ละการออกกาลังกายในนา้ จะช่วยบรรเทาอาการปวด เมอ่ื ย อยา่ งไรกต็ ามพยายามหลีกเลี่ยงการว่ิง กระโดดหรือยกนา้ หนกั มากเกนิ ไปเนอื่ งจากอาจทาให้เกดิ ความเสียหายของข้อไดเ้ ร็วข้ึน ให้พัก (ประมาณ1 ชว่ั โมง) หลังจากออกกาลงั กาย ถ้าอาการปวดเพม่ิ ข้นึ แทนที่จะลดลง หมายความว่าออกกาลังกายมากเกนิ ไปและใหป้ รับลดการออกกาลังกาย ii พกั ผอ่ นอยา่ งเพยี งพอ: การพกั ผ่อนอยา่ งเพยี งพอสามารถชว่ ยลดการอกั เสบและความเมอ่ื ยล้า เม่ืออาการปรากฎ จาเป็นอยา่ งยิ่งทจ่ี ะได้รับการพกั ผ่อนท่มี ากเป็นพิเศษ iii. เอาใจใสใ่ นการปกปอ้ งขอ้ ตอ่ : ผูป้ ่วยควรปกปอ้ งขอ้ ตอ่ อย่างระมัดระวงั เพอ่ื ป้องกันไม่ให้เกิดการอกั เสบหรือความเสียหายเพ่ิ มเตมิ เคลด็ ลบั การป้องกนั ข้อต่อ ไดแ้ ก่ :  ใชข้ ้อตอ่ ทีใ่ หญ่กวา่ และมีพลังมากกวา่ เชน่ 10 ใชม้ อื ทั้งสองเพื่อยกของหนกั แทนการใช้น้ิวมือ  หลีกเลี่ยงการใชข้ อ้ ตอ่ เพื่อทาส่งิ เดียวกันเปน็ เวลานาน ลองเปลีย่ นท่านงั่ และยดื แขนขาเปน็ ประจา  หลกี เล่ยี งการกระทาท่ีอาจทาใหเ้ กิดการผิดรปู ของขอ้ เชน่ ใช้ฝ่ามอื แต่ไม่ใช้น้วิ มือในการเปิดฝาขวด การทาเช่นนีจ้ ะเพิ่มความผิดปกติของข้อตอ่ เลก็ ๆในน้ิวมือ  ในขณะท่ีนอน ให้นอนราบตลอดเวลาและให้ยืดขอ้ ต่อทอ่ี กั เสบ  รกั ษาทา่ ทางทถ่ี ูกต้อง ไมว่ ่าคณุ จะยืนหรอื นง่ั ใหก้ ระดูกสนั หลังของคณุ ตรง RA / Thai Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

 เมือ่ ตื่นข้นึ มาให้ยดื ข้อตอ่ บนเตยี งกอ่ นที่จะลกุ ขนึ้ เพอ่ื ลดความฝืดและความปวด หลงั จากนั่งพกั สักคร่หู ากเกิดอาการแข็งที่หัวเขา่ ลองงอและยดื ขอ้ ต่อสักสองสามคร้ังกอ่ นทีจ่ ะลุกข้ึนยนื เพ่ือช่วยให้ขอ้ ต่อนมิ่ ข้ึนและคลอ่ งตัวเมอ่ื ยืน  เอาใจใส่กับอาการปวดขอ้  ลดการใช้พลังงานในท่ที างาน  หากจาเป็นให้พจิ ารณาการใชอ้ ุปกรณช์ ว่ ยเช่นอุปกรณส์ าหรบั รดู ซิป ตะเกียบดดั แปลง ทชี่ ว่ ยใส่ถงุ เทา้ รองเท้าที่มีด้ามจบั ยาว แปรงขัดหลงั ทมี่ ีดา้ มยาว ห้องสขุ าท่ีสงู ขน้ึ และมีราวจบั ฯลฯ สิง่ เหล่านี้สามารถชว่ ยหลีกเลีย่ งการใช้แรงและ ความดนั มากเกินไปตอ่ ขอ้ ต่อและยงั สามารถเพิม่ ความสามารถของผปู้ ่วยทีจ่ ะอย่อู ยา่ ง อิสระ iv ใชก้ ารบาบดั รอ้ น/เยน็ : ส่งิ ท่นี ยิ มใชค้ อื แผน่ ร้อนและแผน่ เยน็ ซงึ่ มปี ระสิทธิภาพสามารถผ่อนคลายกลา้ มเน้ือและลดอาการปวดขอ้ หากอาการแยล่ ง (ในระหว่างการใช้งาน) ใหใ้ ช้แผน่ นา้ แขง็ ลดการอกั เสบและบรรเทาอาการปวด ซึง่ สามารถทาไดส้ องถงึ สามครั้งตอ่ วนั และแต่ละเซสชันใชเ้ วลาประมาณ 15 นาที เม่ืออาการดีขึ้นสามารถลองใช้แผน่ รอ้ นทขี่ ้อต่อเพอ่ื ลดอาการบวม อาการปวดและอาการแขง็ ที่ขอ้ เพ่ือผอ่ นคลายกลา้ มเนื้อ อย่าใชแ้ ผน่ รอ้ นนานกว่า 30 นาที สามารถทาได้ 2-3 คร้ังต่อวัน ควรให้ความสนใจกบั อณุ หภมู ิเพ่ือป้องกันการไหม้ผวิ หนงั v. เขา้ รว่ มกลมุ่ สนบั สนนุ ผปู้ ว่ ย: การเข้าร่วมในกลมุ่ สนับสนนุ ผู้ปว่ ยสามารถเพ่มิ ความรู้เก่ียวกบั โรคและการรักษาได้ ผู้ป่วยมโี อกาสมากขึ้นในการแบง่ ปันประสบการณก์ ับผู้ป่วยคนอื่น ๆ ดว้ ย ซ่ึงอาจเปน็ การสนบั สนุนทางจิตวทิ ยาท่ีดีสาหรับพวกเขา vi รกั ษาสขุ ภาพทดี่ :ี 11 RA / Thai Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved

การรกั ษาสมดลุ ย์ของสารอาหารเปน็ เรื่องสาคัญมากในการรักษารา่ งกายใหแ้ ขง็ แรง นอกจากน้คี วรหลกี เลี่ยงเคร่อื งด่ืมแอลกอฮอล์โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ เมอ่ื ยาทกี่ าหนดอาจมีผลขา้ ง เคียงทเี่ ป็นอนั ตรายตอ่ ตบั ผู้ปว่ ยทตี่ อ้ งใชย้ าดงั กลา่ วควรเลกิ ดืม่ เพอ่ื ไมใ่ ห้สง่ ผลต่อตบั มากขน้ึ นอกจากนี้พยายามทจี่ ะลดความเครยี ดเพื่อลดการกระตุ้นใหเ้ กดิ โรค vii. การปอ้ งกนั โรคกระดกู พรนุ : การเป็นโรครมู าตอยด์และผลขา้ งเคียงของยาเชน่ สเตอรอยด์ อาจเพมิ่ ความเส่ยี งตอ่ การเปน็ โรคกระดกู พรนุ ผู้ปว่ ยตอ้ งใหค้ วามสนใจมากข้นึ และอาจปรกึ ษากบั แพทย์เพอ่ื ปอ้ งกนั โรค viii เลกิ สบู บหุ ร:่ี การสบู บหุ รี่อาจทาให้อาการของโรคแย่ลง ผู้ป่วยควรพยายามเลกิ บุหรี่โดยเร็วทส่ี ดุ RA / Thai 12 Copyright © 2018 Hospital Authority. All rights reserved