ในหลวงรัชกาลท ี่ ๙ กับพระพุทธศาสนา

+ รายการ ร้อยเรื่อง...เมืองไทย สถานีวิทยกุ ระจายเสยี งรฐั สภา และสาํ นักวชิ าการ สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร ถนนอทู่ องใน เขตดุสติ กรงุ เทพ ๑๐๓๐๐ โทร. ๐-๒๒๔๔-๒๐๗๐-๗๓ เรอื่ ง ในหลวงรัชกาลที่ ๙ กับพระพุทธศาสนา เรียบเรียง นางสาวปรียานชุ คลอวฒุ ิวัฒน์ บรรณารกั ษช์ ํานาญการพิเศษ กลมุ่ งานห้องสมดุ สาํ นกั วชิ าการ ออกอากาศ วนั ที่ ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๖๐ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช หรือในหลวงรัชกาลที่ ๙ ตลอด ๗๐ ปีท่ีทรงครองราชย์ ทรงเป็นกษัตริยท์ ่ผี ูกพนั ใกล้ชดิ กับพระพุทธศาสนาอย่างมาก ดังจะเห็นได้จากพระปฐมบรมราชโองการทที่ รงประกาศ ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกท่ีว่า “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม” และได้ ทรงยดึ ปฏิบัตเิ ช่นนนั้ มาตลอดพระชนมช์ พี จนกล่าวได้วา่ ทา่ นทรงเปน็ ธรรมราชาอย่างแท้จริงมิใชเ่ พียงทาํ หนา้ ทีต่ ามที่ กําหนดไว้ในรฐั ธรรมนูญวา่ “พระมหากษตั ริยท์ รงเปน็ พทุ ธมามกะ” เท่านน้ั แตท่ รงเป็นองค์อัครศาสนูปถัมภกท่ที รงมี พระราชกรณียกิจทางพระพุทธศาสนามากมายต้ังแต่ทรงพระเยาว์เน่ืองจากทรงได้รับพ้ืนฐานด้านพุทธศาสนามาจาก สมเด็จพระราชบดิ าและสมเด็จพระราชชนนี ทรงพอพระราชหฤทัยในการฟังเทศน์และทรงสนพระราชหฤทัยในธรรม เมื่อทรงพบกับพระมหาเถระผู้ใหญ่ก็จะทรงซักถามสนทนาธรรมอยู่เป็นประจํา จนกระท่ังทรงผนวชเม่ือวันที่ ๒๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๙๙ ทรงได้รับพระสมณนามว่า “ภูมิพโล” ซึ่งสมเดจ็ พระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช ได้เคยทรง เล่าถึงเร่ืองที่ทรงผนวชนี้ว่า “ทรงผนวชด้วยพระราชศรัทธา ประกอบด้วยพระปัญญา และได้ทรงปฏิบัติพระธรรม วินัยอย่างเคร่งครัด” นอกจากนี้ในหลวงรัชกาลท่ี ๙ ยังทรงเป็นผู้ท่ีเข้าพระราชหฤทัยในธรรมอย่างลึกซึ้งแตกฉานจะ เห็นได้ว่าทรงถ่ายทอดและสอนธรรมะให้กับประชาชนทั่วไปในโอกาสต่าง ๆ เช่น ทรงเทียบหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา เข้ากับแนวคิดทางตะวันตกในเรื่อง จริยธรรม จิตวิทยา และ ปรัชญา รวมถึงเร่ือง ศาสนาพุทธเป็น วิชาการของจิต การควบคุมจิตของมนุษย์เป็นเร่ืองสําคัญท่ีทุกคนควรเพียรฝึกปฏิบัติด้วยตนเอง และทรงสอนให้ทุก คนเป็นคนดี ไม่เบียดเบียนผู้อื่น เป็นต้น ทรงเป็นแบบอย่างท่ีดีให้แก่พสกนิกรชาวไทยในการต้ังอยู่ในการทําความดี โดยไม่หวังผลตอบแทน ทรงมีราชธรรมครบถ้วน รวมท้ังทรงมีพระราชกรณียกิจในการอุปถัมภ์และจรรโลงพุทธ ศาสนาในดา้ นต่าง ๆ มากมายซึ่งพอจะสรปุ ได้ดงั นี้  ด้านการสร้างพระพุทธรูป ทรงสร้างพระชัยวัฒน์ประจํารัชกาล พระพุทธรูป ภ.ป.ร. พระพุทธนวราชบพิตร และพระพทุ ธรปู พิมพซ์ ึ่งสรา้ งดว้ ยฝพี ระหตั ถ์ท่เี รียกกนั ว่า “หลวงพ่อจิตรลดา”  ด้านการเผยแพรพ่ ระไตรปฎิ ก โดยการสงั คายนา ตรวจชาํ ระ แปล จัดพมิ พ์ และจัดเก็บในคอมพวิ เตอร์  ดา้ นการอปุ ถมั ภค์ ณะสงฆ์ โดยการพระราชทานสมณศกั ด์แิ กพ่ ระสงฆ์  ด้านการทะนุบํารุงวัดวาอาราม เช่น การสร้างวัดญาณสังวราราม วัดพระราม ๙ กาญจนาภิเษก การสร้าง พทุ ธมณฑล และ การยกฐานะวัดราษฎรเ์ ป็นพระอารามหลวง  ดา้ นการบาํ เพญ็ พระราชกุศล ในวนั สําคญั ทางศาสนา และ พระราชพิธีต่าง ๆ เช่น วันมาฆบูชา วันวิสาขบชู า วันอาสาฬหบูชา พระราชพิธีเปล่ียนเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร พระราชพิธีทรงบําเพ็ญพระ ราชกุศลถวายพระกฐิน พธิ ยี กช่อฟา้ และ พธิ ฝี งั ลกู นมิ ิตร เป็นตน้

 ด้านการเย่ียมเยียนพระสงฆ์ ทรงพบปะสนทนาธรรมกับพระภิกษุสงฆ์อยู่เป็นประจํา นอกเหนือจากสมเด็จ พระสังฆราชแล้ว ก็ได้ทรงเสด็จไปพบและสนทนาธรรมกับพระอาจารย์ฝ่ายวิปัสสนาธุระหลายรูป อาทิ สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ หลวงปู่ฝั้น อาจาโร หลวงปู่ขาว อนาลโย หลวงปู่ดุลย์ อตฺโร หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี หลวงปู่แหวน สุจิณโณ หลวงปู่ชอบ ฐานสโม หลวงพ่อพุธ ฐานิโย หลวงพ่อเกษม เขมโก หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน และหลวงพ่อคูณ ปรสิ ุทโธ เปน็ ต้น  ด้านการปฏิบตั ธิ รรม ทรงบําเพ็ญสมาธิวิปัสสนาภาวนาอยา่ งสม่ําเสมอ รวมท้ังมวี ธิ สี อนการทําสมาธอิ ยา่ งง่าย ให้กับผู้อ่ืนด้วย  ด้านการเผยแพร่พุทธธรรมแก่ชาวต่างชาติ โดยสอดแทรกในกระแสพระราชดํารัสเม่ือเสด็จไปต่างประเทศ เช่น ทรงมีพระราชดํารัสอธิบายถึงคําสอนพระพุทธเจ้าในเร่ือง “ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ” เม่ือ คราวเสด็จไปยังสถาบันอนามัยแห่งชาติ ประเทศสหรัฐอเมริกา และ เรื่อง “ตนนั่นแหละเป็นที่พ่ึงแห่งตน” เมือ่ คราวเสดจ็ ยังรัฐสภา ประเทศสหรฐั อเมริกา เปน็ ต้น นอกเหนือจากพระพุทธศาสนาในหลวงรัชกาลที่ ๙ ยังทรงให้ความสําคัญและทรงเป็นอัครศาสนูปถัมภก ให้กับศาสนาอ่ืน ๆ โดยไม่ปิดก้ันศาสนาใด ๆ ดังน้ันในแผ่นดินของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จึงนับไดว้ า่ เป็นยุคท่ชี าตไิ ทยเป็น “แผน่ ดนิ ธรรม แผ่นดินทอง” อย่างแท้จรงิ

บรรณานุกรม ข่าวสด (๒๕๕๙). ในหลวงกับพระพุทธศาสนา บทสัมภาษณ์ “สมเด็จพระญาณสังวร”. สืบคน้ ๑๐ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๖๐ จาก https://www.khaosod.co.th/amulets/news_64065 จติ อักษร (๒๕๕๓). ในหลวงกบั พระพุทธศาสนา. สืบค้น ๑๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ จาก http://oknation.nationtv. tv/blog/cha1022/2010/12/09/entry-2 ณัฐวุฒิ แจส๊ สูงเนิน (๒๕๖๐). ธรรมะในหลวง (ร.๙) ทรงสอน การควบคมุ “จิต” ใหผ้ อ่ งใส ทาํ อะไรกไ็ ด้ดี!!. สืบคน้ ๑๐ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๐ จาก http://palungjit.org/threads/ธรรมะในหลวง-ร-๙-ทรงสอน-การควบคุม- จิต-ให้ผ่องใส-ทาํ อะไรกไ็ ด้ด.ี 574735/ ทรงพระผนวช. (๒๕๕๔). กรงุ เทพฯ : คต.ิ ในหลวงทรงงานพทุ ธศาสนา. (๒๕๖๐). สบื ค้น ๑๐ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๐ จาก http://www.meemodo.com/ Prachaw%209.html ประกาศ วัชราภรณ์. (๒๕๒๘). หลวงพอ่ จติ รลดา. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร.์ สาํ นกั ข่าวเจ้าพระยา. (๒๕๒๘). พระราชกรณียกิจด้านการศาสนา. สบื ค้น ๑๐ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๐ จาก http:// www.chaoprayanews.com/2009/02/06/ในหลวง-ศาสนา-ศาสนปู ถัมภก/