Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore คู่มือประกอบการเก็บข้อมูลภาคสนาม

คู่มือประกอบการเก็บข้อมูลภาคสนาม

Published by Prasopsook Rattanasiriluk, 2019-11-26 10:52:59

Description: คู่มือประกอบการเก็บข้อมูลภาคสนาม

Search

Read the Text Version

คมู่ ือประกอบการเกบ็ ขอ้ มลู ภาคสนาม โครงการรักษ์ปา่ สรา้ งคน ๘๔ ตาบล วถิ ีพอเพยี ง เจา้ หนา้ ท่ีพัฒนาพนื้ ที่ประจาตาบล ช่ือ........................................................................................................ ภาค......................................ตาบล....................................................... อาเภอ........................................จังหวัด.................................................

สารบญั 2 3 คานา 3 การตงั้ รหัสสาหรบั การเก็บขอ้ มูล 3 - การต้ังชื่อไฟล์ MS word และ Ms Excel 3 3 - การจัดทา Folder 3 - การเขียนข้อมูลเชิงบรรยาย 4 - การส่งข้อมลู รายงาน 5 - ศนู ยข์ ้อมลู กลาง 6 หลกั การปฏิบัติงานของเจ้าหนา้ ท่ีพัฒนาชุมชน 6 แนวทางในการสัมภาษณ์ พดู คยุ หรอื เกบ็ ข้อมูลจากชาวบา้ น 7 เคร่ืองมือในการศกึ ษาเพ่ือทาความเข้าใจชุมชน 7 - แผนทเี่ ดนิ ดิน 8 - ผังเครือญาติ 9 - การจดั ทาผังโครงสรา้ งองค์กรชุมชน 9 - ปฏทิ นิ ชุมชน 10 - ประวตั ิศาสตรช์ ุมชน 10 - ประวตั ชิ ีวิตบุคคลในชมุ ชน 22 ประเด็นในการรวบรวมข้อมูลชุมชน 30 - ประวัติความเป็นมาของชมุ ชน 38 - ทรัพยากรต่างๆ ของทอ้ งถ่ิน 41 - ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ 43 - การผลิตและฐานการผลิต 43 - องคก์ รเครือข่ายชุมชน 44 - ระบุโครงการอบรมหรือปฏิบัตงิ านท่ีมีในพืน้ ทีใ่ นรอง 2-3 ปที ผ่ี า่ นมา 45 - อธบิ ายสภาพปัญหาโดยรวมของชุมชนของท่านทีเ่ กิดขนึ้ จรงิ 46 - อธบิ ายระดับการพง่ึ พาตนเองดา้ นพลงั งานในชมุ ชนของท่าน 47 - สรปุ ขอ้ มลู งานวิจัยเชงิ วิชาการ 49 ลกั ษณะการเขยี นข้อมูลชุมชน แผนท่ลี ักษณะภมู ิประเทศของตาบล ภาคผนวก 1

คานา การเกบ็ ข้อมูลพืน้ ฐานชมุ ชนนัน้ เปน็ สิ่งสาคัญและเปน็ พน้ื ฐานต่อการทาความเขา้ ใจชุมชน เพือ่ ให้ได้มา ซง่ึ ข้อมูลเบื้องตน้ สู่การวิเคราะหเ์ พือ่ การพัฒนาชุมชน ประเดน็ คาถามนี้ไล่เรยี งข้อมูลพืน้ ฐานชุมชนโดยยกตวั อย่าง คาถามและสอดแทรกให้เหน็ ถงึ วิธกี ารศกึ ษาแบบสงั เกตการณ์แบบมสี ่วนรว่ ม (Participant observation) ซ่งึ อาจทาใหจ้ ากคนนอกกลายเปน็ คนใน คนแปลกหนา้ กลายเปน็ เพอ่ื น และจาก “ความไวเ้ น้อื เชอื่ ใจ” มาสขู่ ้อมูล คมู่ ือในการเก็บข้อมูลภาคสนามนอี้ าจช่วยผูว้ ิจยั ภาคสนามไดใ้ กล้ชิดชมุ ชนมากขึน้ และชว่ ยจับประเด็น ในการทารายงานส่ง (การเขียนข้อมูลอย่างเป็นระบบ รวมถึงการวเิ คราะหแ์ ยกแยะข้อมูลจากบันทกึ ประจาวนั ) ดงั นน้ั ประเดน็ ในการเก็บข้อมูลภาคสนามอาจชว่ ยสะท้อน / การนาเสนอความเขา้ ใจ (ผ่านงานเขยี น) จาก ผวู้ ิจยั ภาคสนาม และเป็นฐานข้อมลู เพื่อทาความเข้าใจพืน้ ท่ีในการวิเคราะหช์ ุมชนเศรษฐกจิ พอเพียง ศูนย์ข้อมูลโครงการฯ โทร. 02-690-1402-3 [email protected] 2

หลกั การปฏิบตั ิงานของเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน เจา้ หนา้ ทพ่ี ฒั นาชมุ ชน ถอื ไดว้ า่ เปน็ ตัวแทนของโครงการฯ ในการลงพน้ื ที่เพื่อทาความเข้าใจชมุ ชนและ พัฒนาชมุ ชน ดังน้ัน จงึ ต้องปฏิบัติตวั ด้วยความรับผิดชอบอย่างสงู ในการเข้าสู่ชมุ ชน ผ้ปู ฏบิ ัตงิ านควรมหี ลัก ปฏบิ ตั ิเพ่อื ลดอคติ และเปิดใจรบั รูข้ อ้ มลู จากชมุ ชนทกุ ด้าน และควรปฏิบัตติ ามขอ้ แนะนาดงั ต่อไปนี้ (1) เจา้ หน้าทโ่ี ครงการฯ ควรปฏิบตั ิตัวตามหลักความสามารถและความรับผิดชอบ คอื จะต้องสามารถ ทาหน้าทีไ่ ดอ้ ย่างมีคณุ ภาพและมีความรับผิดชอบที่จะทางาน ไมล่ าเอยี งในการหาข้อมูลเฉพาะทต่ี นถนัด ไมท่ า การปลอมแปลงข้อมูล และควรมีความรูร้ อบด้านและรู้จรงิ รวมถึงความรับผิดชอบต่องานท่ไี ด้รับมอบหมาย อย่างเตม็ ความสามารถ (2) เจา้ หน้าทโ่ี ครงการฯ ควรรักษาข้อมลู ทยี่ งั ถืออยู่เป็นความลบั ของโครงการ (3) เจ้าหนา้ ที่โครงการฯ ควรหาข้อมูลจากความยินยอมและเตม็ ใจ ไม่ควรมีการบีบบังคับขอข้อมลู หรอื บงั คับให้เข้ารว่ มโครงการ (4) ในการเก็บข้อมลู น้ัน เจ้าหนา้ ที่โครงการฯ ตอ้ งไมท่ าใหผ้ ถู้ ูกเก็บข้อมูลเกิดความไมส่ ะดวกทางกาย หรอื เกิดความเครียดทางจติ ใจ เพราะเจา้ หนา้ ท่ีสนใจแต่เพยี งข้อมูลท่ีต้องการเท่านั้น (5) เจา้ หนา้ ทโี่ ครงการฯ ตอ้ งไมล่ ว่ งละเมิดความเปน็ ส่วนตัวของผู้ถูกเก็บข้อมูล และตอ้ งปกป้อง รกั ษาความลับอย่างเต็มที่ (6) เจ้าหน้าทโี่ ครงการฯ ต้องทาหลักฐานการเงินและเอกสารตา่ งๆ ให้ถูกต้องตามความเป็นจริง 3

แนวทางในการสัมภาษณ์ พูดคุย หรือเกบ็ ข้อมูลจากชาวบ้าน 1. การทาประวัติชวี ิต ควรหาเร่ืองราว (Story) จากรูปธรรมชีวติ ของชาวบ้านมากกวา่ ข้อเท็จจรงิ (Fact) 2. ควรเปน็ คาถามปลายเปิดเพื่อถามถึงความเคลื่อนไหว / การเปลย่ี นแปลงในการดาเนินชวี ิตของชาวบ้าน มากกวา่ จะใช้คาถามปลายปิด เช่น ควรถามด้วยคาว่าอย่างไร มากกว่าใหต้ อบเพียงว่า ใช่หรือไม่ใช่ 3. สังเกตสภาพแวดล้อมและบรรยากาศการพูดคุยเพ่ือประเมนิ สถานการณ์ และหาประเดน็ ทจ่ี ะเร่ิมพูดคยุ ได้ อย่างเหมาะสม 4. มองหาจุดเดน่ ความสามารถพเิ ศษ หรือสงิ่ ทเ่ี ราประทับใจในตัวผูใ้ หข้ ้อมูลกอ่ น เพ่ือเปน็ หวั ข้อเร่ิมการ สนทนา 5. ควรหลีกเล่ียงคาถามหรือข้อมูลท่จี ะโยงไปสคู่ วามขัดแยง้ และกระทบกระเทือนความรู้สึกของชาวบา้ น 6. ควรทาความรจู้ กั บุคคลอนื่ ๆ ไดแ้ ก่ การศึกษาผงั เครือญาติ เพ่ือรจู้ ักผู้คนทเ่ี กยี่ วข้องกับชีวิตของผ้ทู เ่ี รา ตอ้ งการศึกษามากอ่ น ซง่ึ จะชว่ ยเรอ่ื งการตั้งคาถามและติดตามเรื่องราวชีวติ ของเขาได้ดีข้ึน 7. การตง้ั คาถามไมค่ วรเรง่ รดั เอาคาตอบ ควรรอให้ชาวบา้ นคิดและค่อยๆ ตอบ 8. ระหวา่ งฟงั เรื่องราวควรจดบันทกึ ประเด็นต่างๆ ทีส่ งสัยไวก้ อ่ น ไม่ควรถามขดั จังหวะระหว่างการเลา่ เพื่อท่จี ะเกบ็ ข้อมูลของตัวเองอยา่ งเดียวเท่านน้ั ใหเ้ กบ็ รายละเอียดไว้ถามตอนทา้ ย 9. พึงระมัดระวังการใช้เครื่องอัดเสยี งในการเก็บข้อมูลในประเด็นท่ีอ่อนไหว เพราะผู้ใหข้ ้อมลู อาจจะไมก่ ลา้ ให้ ขอ้ มลู ได้ 4

เคร่ืองมือในการศึกษาเพอ่ื ทาความเขา้ ใจชมุ ชน 1. แผนท่เี ดนิ ดนิ หมายถึง การเดนิ สารวจดูด้วยตาและจดบันทกึ ทางกายภาพ สงิ่ แวดลอ้ มของชุมชนและสงิ่ ต่างๆ ท่ี พบเหน็ เพอ่ื เข้าใจถงึ ความหมายทางสงั คม (Social Meaning) และหน้าทท่ี างสงั คม (Social Function) ของ พนื้ ทที่ างกายภาพ (Physical Space) เป็นเคร่ืองมือชน้ิ แรกท่สี าคญั ท่จี ะนาไปสู่ความเข้าใจชมุ ชน ด้วยวิธีการ งา่ ยๆ และใช้เวลาไมน่ านมาก เป้าหมาย 1. ทาให้มองเหน็ ภาพรวมของชุมชนได้ครบถว้ น 2. ได้ข้อมลู มากและละเอียดในระยะเวลาสัน้ 3. ได้ขอ้ มลู ที่มีความน่าเช่ือถือมากกว่า เพราะได้จากการสังเกตดว้ ยตนเอง 4. นาไปสคู่ วามเข้าใจในมิตอิ ่ืนๆ ตามมา วิธกี ารและข้อแนะนา 1. อาจนาแผนทีเ่ กา่ ท่เี คยทาไว้มาใช้เป็นข้อมลู พื้นฐานเบื้องตน้ แล้วตรวจสอบว่ามีการเปล่ยี นแปลง อย่างไร ใส่รายละเอยี ดเพิม่ เตมิ 2. ให้ความสาคัญกับการสรา้ งความคุ้นเคยกับชาวบ้านในชมุ ชนควบคู่กับการเขียนแผนท่ี แวะทักทาย ชาวบ้านระหวา่ งการทางาน 3. ถ้าเปน็ หมู่บา้ นท่มี ีระยะหา่ ง ไมค่ วรน่ังรถยนต์ทาแผนที่ อาจใชร้ ถจักรยาน หรอื จกั รยานยนต์ แต่ ต้องหมนั่ จอดแวะทกั ทายชาวบา้ น 4. ตอ้ งเดินสารวจให้ทัว่ ถงึ โดยเฉพาะบา้ นผมู้ ีรายได้น้อย บา้ นผทู้ ุกข์ยากที่อยชู่ ายขอบของชมุ ชน บ้านของผู้ท่แี ยกตวั อย่างโดดเด่ียวในชุมชน 5. มองพนื้ ที่ทางกายภาพแต่ตีความใหเ้ ห็นถงึ พ้ืนท่ที างสังคม 6. ถ้าทีมงานมหี ลายคน ไมค่ วรแยกเขียนแล้วนามาต่อกนั ควรเดนิ สารวจร่วมกันทัง้ ทีม 7. หม่ันสังเกตและพดู คุยแลกเปลีย่ นกันในทีมระหว่างเดินสารวจ วา่ พ้นื ท่ีทเ่ี หน็ บอกเร่ืองราวอะไรท่ี สาคัญของชุมชน ซ่งึ ถอื ว่าเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่สาคัญ 8. ขอ้ มูลบางอยา่ งไมส่ ามารถสังเกตไดด้ ้วยตาเพยี งอย่างเดียว (อาจเป็นภาพลวงตา) จาเปน็ ต้อง สอบถามจากเจ้าของบ้าน / ญาติ / เพ่ือนบ้าน หรือบคุ คลอื่น เพื่อประกอบการพจิ ารณาเพ่มิ เติม 9. ขอ้ มูลบางอย่างไม่สามารถสอบถามจากเจ้าของบ้านไดโ้ ดยตรง อาจสอบถามจากคนในชุมชน เพม่ิ เติม หรอื อาศัยการสังเกตเพม่ิ เตมิ ด้วยตนเอง 10. ข้อพงึ ระวัง เม่อื ให้ชาวบ้านนาทาง ข้อมูลอาจจะมีอคตจิ ากผพู้ าเดิน เช่น ไม่ต้องการให้พบเหน็ สง่ิ ทค่ี ดิ ว่าสรา้ งความเสื่อมเสียต่อชมุ ชน 11. พยายามเขียนข้อสงั เกต เช่น ความสัมพนั ธท์ างสงั คมระหว่างคนในชมุ ชน หนา้ ที่ทางสังคมของ พนื้ ท่ีตา่ ง ๆ 5

2. ผงั เครอื ญาติ ผังเครือญาติ คือ การถอดความสมั พนั ธใ์ นเชิงเครือญาติทีเ่ กิดขนึ้ ของคนในชมุ ชน ทัง้ โดยสายเลอื ด หรอื จากการแตง่ งาน เพ่อื ให้รู้จกั เครือข่ายทางสังคม (Social Network) ทีส่ นับสนนุ แตล่ ะครอบครวั อยู่ ผัง เครือญาตมิ ีความสาคัญตอ่ การทาความเข้าใจชมุ ชนและสงั คม ไมว่ ่าจะเป็นสงั คมเมอื งและสงั คมชนบท เพราะ เครือญาตเิ ปน็ ความสมั พนั ธ์ที่เปน็ รากฐานของชีวิตครอบครัวและจะมคี วามเกย่ี วข้องกันไปตลอดชีวติ ผังเครือ ญาติจะเปน็ เครื่องมือสาคญั ทจ่ี ะช่วยสร้างความค้นุ เคยกับคนในชุมชนในเวลาอันรวดเร็ว โดยการรจู้ ักและเข้าใจ ความสัมพนั ธ์ทางสังคมขน้ั พ้ืนฐานของสมาชกิ ในชมุ ชน เช่น ใครเป็นใครในชุมชน มีบทบาทหน้าที่อยา่ งไร และ มคี วามสมั พันธ์กบั คนในครอบครวั และคนอ่นื ๆ ในชมุ ชนอยา่ งไร 3. การจัดทาผังโครงสร้างองค์กรชมุ ชน การศึกษาโครงสร้างองคก์ รชุมชน หมายถึง การศึกษาความสมั พนั ธ์ทางสังคมของชาวบา้ นในแงม่ มุ ต่างๆ นอกเหนือจากความสมั พันธ์ทางเครือญาติ ทงั้ โครงสรา้ งด้านเศรษฐกิจ การเมือง สงั คมและวัฒนธรรม ฯลฯ ของชุมชนดว้ ยการศกึ ษา สถาบนั องค์กร และกล่มุ ตา่ งๆ ทั้งทีเ่ ป็นทางการและไมเ่ ป็นทางการ เพ่ือทราบถงึ ความสัมพันธเ์ ชงิ สถานภาพ บทบาท หน้าท่ี และอานาจระหวา่ งหนว่ ยงานตา่ งๆ ในชุมชน การศึกษาโครงสร้างองคก์ รชุมชนจะชว่ ยให้สามารถสังเกตบทบาทสถาบนั องค์กร และบคุ คลตา่ งๆ ที่ ทาหน้าท่ีขับเคลอ่ื นชุมชน นอกจากนจี้ ะทาให้ผศู้ กึ ษาสามารถจดั ความสัมพนั ธ์ของตนเองกบั ชุมชนได้อยา่ งเหมาะสม ไม่เปน็ อุปสรรคต่อการเข้าถงึ ชุมชน และสามารถนาข้อมลู มาประกอบภาพของชุมชนให้มคี วามชดั เจนมากขึ้น 3.1 โครงสรา้ งความสมั พันธท์ างเศรษฐกจิ  ปัจจัยการผลิตของชุมชนและอานาจการตัดสนิ ใจในการผลิตของชุมชนถูกกาหนดจากอะไร  ฐานะทางเศรษฐกจิ ภายในชุมชนมีความแตกตา่ งกันหรือไม่ อย่างไร เชน่ วิธีการหารายได้, การแบง่ ระดบั รายได้, จานวนครอบครวั ทมี่ ฐี านะรา่ รวย-ปานกลาง- พออยไู่ ด้-ทกุ ขย์ าก, จานวนครอบครวั ทใี่ หผ้ ู้อน่ื เชา่ ท่ีดนิ , จานวนครอบครวั ที่ตอ้ งเช่าที่ดนิ ทากิน จานวนครอบครวั กับภาระหน้ีสิน, กองทุนในหมบู่ ้าน, แหล่งเงนิ กู้, เง่ือนไขการชาระ ฯลฯ 3.2 โครงสรา้ งความสมั พันธท์ างสงั คม  กลมุ่ ทางสังคมต่างๆ ท้งั ที่เป็นทางการและกลุ่มท่ีชุมชนรวมตัวกันเอง  ระบบและระดับการศึกษาในชมุ ชน  องคก์ รศาสนาและระบบความเชอ่ื ตา่ งๆ รวมทงั้ ระบบการนบั ถือผี และความสมั พันธ์ระหวา่ ง องคก์ รทางสงั คมตา่ งๆ เชน่ ความสัมพนั ธร์ ะหว่างพระสงฆ์กบั ชาวบ้าน หรือกับผนู้ า เป็นต้น  ต้นทนุ ทางสงั คม ภมู ิปญั ญาดา้ นตา่ งๆ ระบบความเชื่อ ค่านิยมท่ที าใหช้ มุ ชนสามารถ แกป้ ญั หา และปรับตัวตามการเปล่ยี นแปลงได้  ภมู ิปัญญา / ระบบความเชื่อกับชมุ ชน ชาวบา้ นกับการรับสิง่ ใหมๆ่ จากภายนอก ฯลฯ 6

3.3 โครงสร้างความสมั พันธท์ างการเมอื ง  โครงสรา้ งการปกครองทอ้ งถิ่น องค์กร บทบาทและหนา้ ท่ี  กลุม่ หรอื องคก์ รตา่ งๆ ในชุมชน เกิดขึ้นเองหรือมกี ารสนับสนนุ จากองค์กรภายนอก  ลักษณะและรปู แบบความสัมพันธร์ ะหว่างกล่มุ ตา่ งๆ ภายในชมุ ชน เช่น ความขดั แยง้ การ แบง่ ปนั ผลประโยชน์ การช่วยเหลอื การยอมรบั การพึง่ พา ฯลฯ  การมีส่วนร่วมของชุมชนเกยี่ วกับระบบการเมอื งการปกครอง ทัง้ ทเ่ี ป็นทางการและไม่เป็น ทางการ เช่น การตัดสินใจเกี่ยวกับกจิ กรรมสาธารณะของชมุ ชน การแสดงความคิดเห็น ฯลฯ  ความสมั พันธ์ระหว่างนายทุนทางธรุ กิจกับทอ้ งถิ่น 4. ปฏิทินชมุ ชน ปฏทิ นิ ชมุ ชน คือ การเรยี นรวู้ ิถีชวี ิตชาวบ้านในแตล่ ะวัน แตล่ ะเดือน แตล่ ะปี วา่ ประกอบกิจกรรม อะไรบ้าง เกิดข้ึนอย่างไร เกยี่ วข้องกับวิถชี ีวิตชาวบ้านอย่างไร ทั้งการประกอบอาชีพต่างๆ งานบญุ ประเพณี การออกไปรับจ้างนอกชมุ ชน ซ่งึ ในแต่ละชว่ งชาวบ้านทาอะไรบา้ ง และแตล่ ะชมุ ชนก็จะมีวถิ ชี วี ติ ทีแ่ ตกต่างกันไป ดงั น้นั ปฏิทินชมุ ชนกค็ ือเคร่ืองมอื ในการเรียนรู้จังหวะของชวี ิตและวิถชี มุ ชนนัน่ เอง เปา้ หมาย 1. ชว่ ยสรา้ งความเขา้ ใจในวิถีชีวิตชาวบ้าน ท้งั วงจรและจงั หวะการทางานในรอบวัน / เดือน / ปี ว่าชาวบ้านทาอะไรบ้าง ในช่วงใด 2. เปน็ จดุ เรม่ิ ต้นของการสรา้ งความสมั พันธอ์ นั ดีกับชาวบ้านในชมุ ชน และเกิดความรู้สึกที่ดแี ละมี ความไว้วางใจมากขน้ึ เม่ือเรารจู้ กั กาลเทศะในวถิ ีชวี ิตชาวบา้ นก็จะสามารถเข้าหาชาวบ้านได้ถกู จังหวะเวลานัน่ เอง 3. ช่วยใหส้ ามารถวางแผนงานโครงการ / จัดตารางการทางานที่สอดคล้องกบั วิถชี ีวิตของชาวบา้ น ได้อย่างเหมาะสม และถูกจังหวะเวลา แบ่งเป็น 1. ปฏิทนิ ทางเศรษฐกิจ แยกประเภทอาชีพของชาวบ้าน ชว่ งเวลาใดทาอะไร เขยี นแจกแจงในแตล่ ะ เดอื น เชน่ อาชพี ทานา หวา่ นไถ ลงกลา้ ปักดา เก็บเก่ยี ว ช่วงใดเดินทางไปทางานตา่ งถิ่น เปน็ ตน้ 2. ปฏิทินทางวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี พธิ ีกรรมท่สี าคัญ ทเี่ ป็นสว่ นหนึ่งของวถิ ีชวี ิตของ ชาวบ้านในชุมชน และมีอทิ ธิพลตอ่ ความคิด ความเชอื่ ท่ีสืบทอดกันมาตงั้ แต่อดีตสู่ปจั จุบัน ในแต่ ละเดอื น 3. อาจเขา้ ไปสังเกตการณ์แบบมสี ว่ นรว่ มในงานบุญประเพณีตา่ งๆ จะทาให้รรู้ ายละเอยี ดเพม่ิ ขนึ้ เช่น ทาอะไรบ้าง ใครบ้างท่เี ขา้ รว่ ม การประกอบพธิ ีกรรมทาอย่างไร 7

5. ประวัตศิ าสตรช์ ุมชน การทาความเข้าใจประวัติความเปน็ มาของชมุ ชนจะทาให้เราทราบถงึ ที่มาทีไ่ ปของปรากฏการณ์ และ ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขนึ้ ในชุมชนในแต่ละชว่ ง ทราบถงึ ประสบการณร์ ่วมกันของชมุ ชนทีม่ สี ่วนในการกาหนด ความรสู้ กึ นกึ คดิ ของชาวบา้ นได้ รวมถงึ เข้าใจถึงความสัมพนั ธข์ องสิ่งต่างๆ ในชมุ ชน เช่น ความสัมพันธร์ ะหวา่ ง ผ้นู าสาคญั ๆ ความสมั พนั ธ์กับอานาจรัฐ ลดความอคติสว่ นตัวท่ีจะตัดสินเรอ่ื งราว และการกระทาต่างๆ ของ ชาวบา้ น 6. ประวัติชีวิตบุคคลในชมุ ชน คือเครอื่ งมือทท่ี าให้เห็นรายละเอยี ดวถิ ีชีวิตของผู้คนในชุมชน เพ่ือให้เกิดการเรยี นรู้และสร้างความ เขา้ ใจเรอ่ื งราวชีวติ ของชาวบ้าน เพม่ิ มุมมองมิตคิ วามเปน็ มนุษยข์ องชาวบ้านมากข้นึ ผทู้ าการศึกษาจาเป็นต้อง วางกลุ่มเปา้ หมายให้ครอบคลุมคนในชมุ ชน ไม่ละเลยคนชายขอบ ซึ่งได้แก่ คนด้อยโอกาส / คนจนในชุมชน ผู้เฒ่าผ้แู ก่ รวมถงึ กลุม่ ผู้นาหรอื ผทู้ ีไ่ ด้รับการยอมรับในชมุ ชนในระดับตา่ งๆ 8

ประเด็นในการรวบรวมขอ้ มูลชุมชน วนั ทีส่ ัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ 1. ประวัติความเป็นมาของชุมชน เพ่อื ทาความรู้จักชมุ ชนของท่านทางกายภาพอย่าง ละเอยี ด ก. ประวตั คิ วามเป็นมาของการกอ่ ตง้ั ชมุ ชน 1.1 ชื่อของชมุ ชนมีความเป็นมาอย่างไร (เช่น ชุมชนหนองบวั เพราะสมยั กอ่ นมีบึงบัวอยูม่ าก เปน็ ต้น) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ใหส้ ัมภาษณ์ (กค่ี นก็ได้พรอ้ มทง้ั ระบทุ ีอ่ ยแู่ ละเบอร์โทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคท่พี บ และวิธีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 9

วนั ทส่ี มั ภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ 1.2 ประวัติศาสตร์ ท้ังประวตั ิศาสตร์บอกเล่าจากผูเ้ ฒ่าผูแ้ ก่ และประวัติศาสตรท์ ่ีบันทึกเป็นลายลักษณ์ อักษรหรอื ไม่อยา่ งไรบ้าง (เช่น ชมุ ชนบา้ นโคก แรกเร่มิ เป็นการรวมกลุ่มทางชาตพิ นั ธข์ุ องชาวลาว เม่อื อพยพมา จากหลวงพระบาง หรือประวัติศาสตร์บอกเล่าจากนิทานพ้ืนบ้าน เปน็ ต้น) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สมั ภาษณ์ (กคี่ นกไ็ ด้พรอ้ มทั้งระบุท่อี ยู่และเบอรโ์ ทรศพั ท์) ข้อสังเกต อปุ สรรคทพี่ บ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 10

วันทส่ี ัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ 1.3 มเี รอ่ื งเลา่ หรอื บนั ทึกเอาไว้หรอื ไม่ว่าใครเปน็ คนแรกหรอื พวกแรกทีเ่ ข้ามาก่อต้งั ชมุ ชน …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผูใ้ ห้สัมภาษณ์ (กค่ี นก็ได้พรอ้ มทง้ั ระบทุ ่อี ยู่และเบอรโ์ ทรศัพท์) ข้อสงั เกต อปุ สรรคทพ่ี บ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 11

วันที่สัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมูลภาคสนาม ................................................................ ข. ตาแหน่งท่ีต้งั ของชมุ ชน/หมบู่ า้ น/ตาบล/จังหวัดใกลเ้ คยี ง หรืออาณาเขตตดิ ต่อ ชมุ ชน ตดิ ต่อกบั ท่ไี หนบ้าง เช่น ทศิ เหนือ ติดกับตาบลหนองบัว ทศิ ใต้ ตดิ กบั คลองนาใส ทศิ ตะวนั ออก ตดิ กับหมสู่ าม ทศิ ตะวันตก ติดกับอา่ วไทย …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. *หมายเหตุ – ถา้ สามารถบันทึกเปน็ แผนท่ไี ดอ้ าจช่วยทาใหเ้ กดิ ความเข้าใจไดง้ า่ ยมากขึ้น NOTE : ผใู้ ห้สมั ภาษณ์ (กี่คนก็ได้พร้อมทั้งระบุท่ีอยแู่ ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคท่พี บ และวธิ กี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 12

วันทส่ี มั ภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ ค. รูปแบบการปกครองจากภาครัฐ 1.1 มีลกั ษณะการปกครองเชน่ ไร เชน่ มีอบต. กานัน ผใู้ หญ่บ้าน หรือไม่ โดยช้ใี ห้เห็นวา่ อบต. กานนั ผ้ใู หญ่บ้าน มหี น้าที่ต่างกนั หรอื เหมือนกันอย่างไร อาจชี้แจงให้เห็นอานาจ บทบาทและหนา้ ที่ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ หส้ มั ภาษณ์ (กีค่ นกไ็ ด้พรอ้ มทัง้ ระบทุ ่ีอยูแ่ ละเบอร์โทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคทพ่ี บ และวธิ ีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 13

วันทส่ี ัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ 1.2 มโี รงเรียนประจาชมุ ชนหรอื ไม่ บอกสถานท่ีตงั้ ของโรงเรียน ประวัตกิ ารกอ่ ตงั้ โรงเรียน ระดับช้ัน เรียน โดยสอบถามจากครูอาจารยจ์ ากโรงเรียนประจาชมุ ชนนั้นๆ รวมถงึ บทบาทและหน้าทใี่ นชุมชน …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ให้สัมภาษณ์ (กีค่ นก็ไดพ้ รอ้ มทัง้ ระบทุ ี่อยูแ่ ละเบอรโ์ ทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคทพ่ี บ และวิธีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 14

วันท่สี ัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ 1.3 มีสถานอี นามัยประจาชุมชนหรือไม่ บอกสถานท่ีต้งั จานวนแพทย์ประจาสถานอี นามัย บทบาท และหนา้ ทใ่ี นชุมชน …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ใหส้ มั ภาษณ์ (กี่คนกไ็ ด้พร้อมทงั้ ระบุที่อยแู่ ละเบอร์โทรศัพท์) ข้อสังเกต อุปสรรคท่ีพบ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 15

วนั ทสี่ มั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ ง. โครงสร้างทางประชากร (อาจขอข้อมูลได้จากสถานีอนามัยหรือผนู้ าชมุ ชน เช่น อบต. กานัน ผู้ใหญ่บ้าน) 1.1 จานวนประชากร โดยจาแนกออกเปน็ วัย (เดก็ ผู้ใหญ่ คนชรา) เพศ (ชาย/หญงิ ) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สัมภาษณ์ (กค่ี นก็ได้พรอ้ มทั้งระบุทีอ่ ยแู่ ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคทพี่ บ และวิธีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 16

วนั ท่สี ัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ 1.2 ดูลักษณะของการอพยพยา้ ยถน่ิ ของประชากร (จานวน) หรือสาเหตุ เชน่ การศกึ ษาและการ ออกมาหางานทาเนื่องจากว่างเวน้ จากการทาเกษตรกรรม เป็นตน้ (ขอ้ มูลอาจได้จากการสัมภาษณ์คนในชุมชน หรอื หน่วยราชการหรือทัง้ สองกเ็ ป็นได้) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผ้ใู หส้ ัมภาษณ์ (กคี่ นก็ไดพ้ ร้อมทงั้ ระบุทีอ่ ยู่และเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคทพี่ บ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 17

วนั ที่สมั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ จ. อธบิ ายลักษณะทางกายภาพตา่ งๆ ทม่ี ีผลต่อการดาเนินชีวติ ของชมุ ชน 1.1 การคมนาคม เช่น มเี ส้นทางเดนิ รถ (ถนน) เสน้ ทางเดินเรอื (คลองหรือแม่น้า) อาจสอบถาม ประวัติการตัดถนน หรือการเปลีย่ นแปลงของเส้นทางการคมนาคม …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สัมภาษณ์ (กคี่ นก็ไดพ้ รอ้ มทัง้ ระบุทอี่ ยู่และเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคทพ่ี บ และวิธกี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 18

วันท่ีสัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมูลภาคสนาม ................................................................ 1.2 สถานทีส่ าคญั เช่น วัด, สถานีตารวจ, อบต, นา้ ตก, ทะเล, บ้านของปราชญ์ชุมชน เปน็ ตน้ (ระบุ รายชอ่ื พรอ้ มทง้ั ให้คาอธิบายถงึ ความสาคัญของสถานที่นน้ั ๆ) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ให้สัมภาษณ์ (กคี่ นก็ได้พรอ้ มท้ังระบทุ ่ีอย่แู ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ข้อสงั เกต อุปสรรคที่พบ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 19

วันทส่ี ัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ ฉ. รูปภาพตาแหนง่ ทต่ี ้ังทางภูมิศาสตร์ เช่น จากภาพถา่ ยอากาศ แผน่ ที่ทางหลวง แผนทท่ี อ่ งเท่ยี ว แผนทจี่ าก อบต. หรอื หาแผนที่ถ่ายดาวเทียมจากเว็บไซต์ googleearth.com โดยแผนท่ีอาจบอกตาแหน่งของถนน แม่นา้ ลาคลอง สถานท่ีสาคัญภายในชมุ ชนได้ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สมั ภาษณ์ (ก่ีคนกไ็ ด้พร้อมทัง้ ระบทุ ่ีอยู่และเบอรโ์ ทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคที่พบ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 20

วันที่สมั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ 2. ทรพั ยากรตา่ งๆ ของท้องถิ่น เพ่ือทาความรู้จกั ว่าชมุ ชนของท่านมที ุน (ทรพั ยากร) อยู่ เทา่ ไหร่ อย่างไร ก. แหล่งนา้ ชื่อแหลง่ นา้ สาคญั เช่น เข่ือน ฝาย อ่างเกบ็ น้า แม่น้าสายหลกั คลอง หรือระบบประปา (มปี ระปามา นานเทา่ ไร) เปน็ ต้น และการใชป้ ระโยชน์ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ หส้ ัมภาษณ์ (กี่คนก็ไดพ้ รอ้ มทัง้ ระบุทอี่ ยแู่ ละเบอร์โทรศพั ท์) ขอ้ สงั เกต อุปสรรคทพ่ี บ และวธิ ีการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 21

วันที่สมั ภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมูลภาคสนาม ................................................................ ข. ลักษณะดนิ (อาจถามว่าเป็นดนิ ร่วน, ดินร่วนปนทราย หรอื ดินเหนียว) และความอุดมสมบรู ณข์ องดนิ มมี ากนอ้ ยเพียงใด (สอบถามจาก อบต. ผ้รู ู้ หรือกลุ่มแกนนาเกษตรกร) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ให้สมั ภาษณ์ (ก่คี นก็ได้พร้อมทงั้ ระบทุ ีอ่ ยแู่ ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคทีพ่ บ และวธิ กี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 22

วนั ทส่ี มั ภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ ค. ลกั ษณะปา่ ไม้ 1.1 จานวนพนื้ ที่ป่าไม้ ดลู กั ษณะความอดุ มสมบูรณ์ (พ้ืนท่ีป่าไม้ตอ่ จานวนพ้ืนทช่ี ุมชน) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 1.2 ประเภทของป่า เชน่ ปา่ ปลูก หรอื ป่าชมุ ชน เป็นต้น …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 1.3 การใชป้ ระโยชน์ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ใหส้ ัมภาษณ์ (กี่คนกไ็ ด้พร้อมทง้ั ระบทุ ี่อยูแ่ ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สงั เกต อปุ สรรคท่พี บ และวิธกี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 23

วันท่สี มั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ ง. สภาพภมู อิ ากาศ (อาจขอข้อมลู ได้จากหนว่ ยงานราชการ) 1.1 สภาพอากาศ ร้อนชื้น หรือ ฝนตกชกุ ดูอณุ หภูมเิ ฉลยี่ ตลอดปี …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 1.2 ดูระดบั ความเปล่ียนแปลงของสภาพภมู ิอากาศ (อิทธิพลจากลมมรสุม เช่น เกาะหมากได้รับ อทิ ธิพลจากลม มรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ทาใหม้ ีฝนตกชุก สว่ นในระยะลมมรสมุ ตะวนั ออกเฉยี งเหนือพัดผา่ น เกาะหมากได้รับอิทธิพลไม่มากนกั ทาให้อุณหภมู ิไมห่ นาวเย็น) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผูใ้ ห้สัมภาษณ์(กีค่ นก็ได้พรอ้ มท้งั ระบทุ อ่ี ย่แู ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ข้อสงั เกต อปุ สรรคท่พี บ และวธิ ีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 24

วันทีส่ มั ภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมูลภาคสนาม ................................................................ จ. ความอดุ มสมบรู ณข์ องระบบนเิ วศน์ 1.1 ความหลากหลายของพนั ธุพ์ ืชและพนั ธส์ุ ัตว์ เช่น คา่ ง พะยนู ทแ่ี สดงให้เห็นความหลากหลายและ ความอดุ มสมบูรณ์ของป่าชุมชน …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 1.2 มที รพั ยากรธรรมชาตทิ ี่มีเฉพาะภายในทอ้ งถ่ินหรือไม่ เช่น เกลือสินเธาว์ กลว้ ยไม้ เป็นตน้ และ การใช้ประโยชน์ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผูใ้ หส้ มั ภาษณ์ (กค่ี นก็ได้พรอ้ มทงั้ ระบุทอี่ ยู่และเบอร์โทรศัพท์) ข้อสังเกต อุปสรรคท่พี บ และวธิ ีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 25

วนั ทส่ี ัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ ฉ. อธบิ ายสภาพแห้งแล้งหรือการขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาตขิ องพน้ื ที่ต่างๆ โดยอาจตง้ั คาถามว่ามพี น้ื ทใี่ ดที่ทาการเพาะปลูกแลว้ ไมไ่ ดผ้ ลบ้าง หรือมพี ืน้ ทใ่ี ดทีป่ ระสบปัญหาขาด แคลนน้า หรือดนิ ไมอ่ ุดมสมบูรณ์ โดยบอกท่ตี งั้ และประวัติของพ้ืนที่น้ัน …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ให้สมั ภาษณ์ (กีค่ นกไ็ ดพ้ รอ้ มทงั้ ระบุทอ่ี ยแู่ ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคท่พี บ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 26

วันท่ีสัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ ช. แหล่งท่องเที่ยวทมี่ ีอย่ตู ามธรรมชาติ (ระบุชื่อและความสาคญั ของพ้นื ที่) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ซ. แหล่งทอ่ งเท่ยี วที่เกิดจากฝีมือมนุษย์ (ระบุชื่อและความสาคัญของพ้ืนท่ี) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผ้ใู ห้สัมภาษณ์ (กีค่ นก็ได้พรอ้ มท้ังระบทุ ี่อยู่และเบอร์โทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคทพ่ี บ และวธิ กี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 27

วันท่สี มั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ ฌ. แหล่งโบราณสถานหรือสถานท่สี าคัญทางวัฒนธรรม (วัด, สเุ หร่า) 1.1 อาจถามถงึ ประวัติการกอ่ ตงั้ วดั หรือสุเหร่า …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 1.2 ความสมั พันธ์ของวิถชี วี ติ คนในชุมชนกับสถานท่ีสาคัญทางวฒั นธรรม เชน่ วันพระปา้ ไปทาบญุ ไหม ทาบุญวัดไหน อยู่ตรงไหน) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ญ. แผนท่ีทรัพยากรในประเด็นต่างๆ ขา้ งต้น (อาจระบไุ ดใ้ นแผนที่โดยขอแผนทจี่ าก อบต. เปน็ ต้นแบบ แลว้ ร่างแผนท่ีแสดงให้เหน็ ภาพ ปา่ แหล่งนา้ หรือนาข้าวเปน็ ตน้ ) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ให้สัมภาษณ์ (ก่คี นกไ็ ดพ้ รอ้ มท้ังระบุทีอ่ ยแู่ ละเบอร์โทรศัพท์) ขอ้ สงั เกต อปุ สรรคทพี่ บ และวิธีการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 28

วนั ที่สัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ 3. ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ เพอื่ ทาความร้จู กั จิตใจของคนในสงั คมของทา่ น ก. รายนาม “ผู้ร”ู้ หรอื “ปราชญช์ ุมชน” ในดา้ นต่างๆ ได้แก่ ดา้ นอาชพี วิถีพอเพียง หรอื ศิลปวฒั นธรรม โดยอธิบายประวตั ิชวี ิต ความรหู้ รอื ความเช่ยี วชาญโดยย่อ (โปรดบอกสถานที่อยูอ่ าศัยและวธิ ีการติดต่อ) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สัมภาษณ์ (ก่คี นกไ็ ด้พรอ้ มทงั้ ระบุทีอ่ ยแู่ ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคท่พี บ และวธิ ีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 29

วนั ทสี่ ัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ ข. “บคุ คลต้นแบบ” หรอื “กล่มุ คน” ทม่ี ีวิถีพอเพียงของชุมชน อธิบายแนวคิด, ความรู้ ประวัติ และ บทบาทกจิ กรรมสาคญั ในชมุ ชน (โปรดบอกสถานที่อาศัยและวิธีการติดต่อ) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ใหส้ ัมภาษณ์ (กี่คนก็ได้พร้อมทัง้ ระบทุ อี่ ย่แู ละเบอร์โทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคท่พี บ และวธิ กี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 30

วันทีส่ มั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ ค. ปฏทิ ินประเพณีและงานเทศกาลท่มี ีในชุมชน อาจถามประเพณแี ละงานเทศกาลในรอบปี เชน่ เดือนมกราคมคนในชุมชนจัดงานประเพณีอะไรท่ีสาคัญบา้ ง หรอื เมื่อถงึ เทศกาลสาคัญทางศาสนาหรือเทศกาล ของกลุ่มชาติพันธ์ุ กระทาช่วงใดในรอบปีบา้ ง (แสดงเป็นตาราง 12 เดือน) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ให้สัมภาษณ์ (กี่คนก็ได้พรอ้ มท้ังระบทุ ี่อยแู่ ละเบอร์โทรศัพท์) ข้อสังเกต อุปสรรคท่ีพบ และวธิ กี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 31

วนั ทสี่ มั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ ง. เอกลกั ษณข์ องศลิ ปวฒั นธรรมของชมุ ชนทีแ่ ตกตา่ งจากชมุ ชนอนื่ 1.1 ภาษาถนิ่ อาจถามว่าภาษาถน่ิ ท่ีคนในชมุ ชนใช้เรยี กภาษานั้นวา่ อะไร หรืออาจถามและให้คนใน ชุมชนอธิบายคาเรียกที่ต่างความหมายกัน เชน่ คาว่า เฮือน แปลวา่ เรือนหรือบ้าน เปน็ ตน้ (อาจมีตาราง อธิบายคาหรือสาเนียง) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ใหส้ มั ภาษณ์ (กค่ี นกไ็ ด้พร้อมท้งั ระบทุ อ่ี ยูแ่ ละเบอร์โทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคทพ่ี บ และวิธีการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 32

วนั ท่สี มั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ 1.2 ดนตรี มีดนตรีพน้ื เมืองประจาชมุ ชนหรอื ไม่ ถา้ มีใครเป็นผรู้ ู้ มลี ักษณะเฉพาะตัวอย่างไร และมี การสบื ทอดหรอื ไม่อย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สัมภาษณ์ (ก่คี นก็ไดพ้ ร้อมท้ังระบทุ ี่อย่แู ละเบอรโ์ ทรศพั ท์) ข้อสังเกต อุปสรรคท่ีพบ และวธิ กี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 33

วนั ทสี่ ัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ 1.3 การละเลน่ หรอื กีฬาประจาท้องถ่ิน เช่น การแขง่ เรือหางยาวมีลักษณะเฉพาะตัวหรอื ไม่ ใคร เปน็ ผูเ้ ล่น เลน่ กันทไี่ หน เม่ือไหร่ เปน็ ต้น …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ หส้ ัมภาษณ์ (กีค่ นกไ็ ด้พร้อมท้ังระบทุ ี่อยแู่ ละเบอร์โทรศพั ท์) ข้อสังเกต อปุ สรรคท่ีพบ และวิธีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 34

วันท่ีสมั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ จ. เอกลักษณท์ างชาตพิ ันธ์ุ (ขนาดและลักษณะเฉพาะ) มกี ลมุ่ ชาติพันธใ์ุ ดบ้างในชมุ ชน (เช่น ชาวเขาเผ่ามูเซอ ขมุ หรือลาวพวน เป็นต้น) อาจระบุจานวน และ ลักษณะเฉพาะ เชน่ การแตง่ กาย ภาษา อาหาร วัฒนธรรมโดยรวม …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สมั ภาษณ์ (กีค่ นกไ็ ด้พร้อมทงั้ ระบุท่ีอยู่และเบอรโ์ ทรศัพท์) ขอ้ สงั เกต อปุ สรรคที่พบ และวิธีการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 35

วนั ที่สัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มูลภาคสนาม ................................................................ ฉ. ศาสนา อาจขอข้อมูลจากหน่วยงานราชการถงึ สัดสว่ นผู้นับถือศาสนา …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผูใ้ ห้สัมภาษณ์ (ก่คี นกไ็ ด้พร้อมทงั้ ระบุทอี่ ยแู่ ละเบอร์โทรศัพท์) ข้อสังเกต อปุ สรรคทพี่ บ และวิธกี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 36

วนั ทสี่ มั ภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ 4. การผลติ และฐานการผลิต เพอ่ื การวิเคราะห์ทกุ ขส์ ุข ความมั่นคงทางรายไดแ้ ละทรัพย์สิน ก. ผลผลติ ทสี่ าคัญของทอ้ งถ่ิน อาจถามว่าพืชหรอื ผลผลิตหลกั ของชมุ ชนท่เี ปน็ รายได้หลกั คืออะไร (ถ้า ไมม่ ี ใหบ้ อกว่ารายได้หลกั มาจากอะไร เช่น ประมง เป็นตน้ ) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. ข. อาชพี ที่สาคัญของท้องถน่ิ เชน่ เกษตรกรรม เลย้ี งสัตว์ รบั จ้าง ขายแรงงาน ประมง โดยอาจระบุโดย แบง่ ตามกล่มุ อาชีพเปน็ จานวนเปอรเ์ ซน็ ต์ (ขอขอ้ มลู จากหนว่ ยราชการ) และระบุรายไดเ้ ฉล่ยี ของแตล่ ะอาชพี (อาจขอข้อมลู ไดจ้ ากหน่วยราชการ จานวนตวั เลขทไี่ ด้อาจเปน็ ตวั เลขคร่าวๆ ) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผ้ใู หส้ มั ภาษณ์ (กคี่ นก็ไดพ้ ร้อมทงั้ ระบทุ ี่อย่แู ละเบอร์โทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคที่พบ และวิธีการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 37

วนั ทีส่ ัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ ค. รปู แบบการใชป้ ระโยชนห์ รือการจัดสรรทรัพยากรที่เกีย่ วขอ้ งกบั ทอ้ งถ่ิน 1.1 อาจถามว่า ที่ดินทากิน เป็นที่ดนิ ส่วนตัวหรือไม่ แล้วมีการจัดสรรน้ามาใช้ในการเกษตรอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 1.2 ทนุ ทใ่ี ชใ้ นการประกอบอาชพี มอี ะไรบา้ ง เชน่ ท่ีดนิ (เช่า หรือ ส่วนตวั ) มแี รงงาน เงนิ ทนุ หรือไม่ อย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผ้ใู ห้สัมภาษณ์ (กคี่ นกไ็ ด้พร้อมทง้ั ระบทุ ี่อยแู่ ละเบอร์โทรศพั ท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคทพ่ี บ และวิธกี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 38

วนั ที่สัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมูลภาคสนาม ................................................................ ง. ความสมั พนั ธ์ทีเ่ กีย่ วข้องระหวา่ งฤดูกาลและระบบการผลติ ของชุมชน (ปฏทิ นิ การผลิต) อาจถามแบบไล่เดอื นในรอบปวี า่ แตล่ ะเดือนในระบบการผลิตของชุมชนทากิจกรรมใดบา้ ง (อาจทา เป็นตารางหรอื ปฏทิ ินการผลิต) …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผูใ้ ห้สัมภาษณ์ (กคี่ นกไ็ ดพ้ ร้อมทั้งระบทุ ีอ่ ยู่และเบอรโ์ ทรศัพท์) ขอ้ สงั เกต อุปสรรคท่ีพบ และวิธกี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 39

วนั ท่ีสมั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ 5. องค์กรเครือข่ายชมุ ชน – ค้นหาความรว่ มมอื หรือภาคีท่ีช่วยผลักดนั โครงการ ก. รายนามองคก์ รเครือข่ายชุมชน รายชื่อแหล่งทนุ ภายในชุมชน ทง้ั ทเ่ี ป็นทางการและไม่เป็น ทางการ อาจเรียงตามลาดับความสาคญั พรอ้ มทั้งบอกประวัติการเขา้ มาของกลุม่ ดังกลา่ ว แกนนา รูปแบบของ องคก์ ร ไดแ้ ก่ เป้าหมายหนา้ ที่ สถานภาพตามกฎหมาย ระดบั ขององค์กร (เช่น จงั หวัด อาเภอ ตาบล หมบู่ ้าน) จานวนสมาชิกขององค์กร (นับตัง้ แตเ่ ริ่มต้นจนกระท่ังปัจจบุ ัน) และการมีสว่ นร่วมอย่างไรในชุมชน พร้อมทงั้ ระบุเบอรโ์ ทรศัพท์ ท่ีอย่ทู ี่ติดต่อได้ ของผนู้ ากลมุ่ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ หส้ มั ภาษณ์ (ก่คี นกไ็ ด้พร้อมทง้ั ระบทุ ีอ่ ยู่และเบอร์โทรศัพท์) ข้อสังเกต อุปสรรคท่ีพบ และวธิ ีการแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 40

วันที่สมั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ ข. รายนามกลุม่ กิจกรรมตา่ งๆ ทงั้ ท่ีเป็นทางการและไม่เป็นทางการ ไดแ้ ก่ กลุ่มงานศลิ ปหัตถกรรม ผลิตภัณฑ์ OTOP กลุม่ แปรรูปผลติ ภัณฑ์ หรือ กลมุ่ อาชีพ เป็นต้น อาจเรียงลาดับตามความสาคัญพร้อมท้ังบอกประวัติการก่อตั้ง แกนนา รูปแบบขององค์กร ได้แก่ เป้าหมายหน้าที่ สถานภาพตามกฎหมาย ระดับขององค์กร (เช่น จังหวัด อาเภอ ตาบล หมู่บ้าน) จานวน สมาชกิ ขององค์กร (นับต้ังแต่เร่ิมต้นจนกระทั่งปัจจุบัน) และการมีส่วนร่วมอย่างไรในชุมชน พร้อมท้ังระบุเบอร์ โทรศพั ท์ ท่ีอยู่ทตี่ ดิ ต่อได้ ของผูน้ ากล่มุ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สัมภาษณ์ (กี่คนก็ไดพ้ รอ้ มทั้งระบทุ อ่ี ยูแ่ ละเบอร์โทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อุปสรรคท่ีพบ และวิธีการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 41

วนั ทีส่ มั ภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ 6. ระบุโครงการอบรมหรอื ปฏิบัติการท่ีมใี นพ้ืนท่ใี นรอบ 2-3 ปที ผ่ี ่านมา ในดา้ น “เศรษฐกจิ พอเพยี ง” “ชมุ ชนเข้มแขง็ ” “การพง่ึ พาตนเอง” หรอื “เกษตรผสมผสาน” (ถา้ มี) ใน ชุมชนของท่าน เช่น โรงปุ๋ยอนิ ทรีย์, โครงการปลูกผกั ปลอดสาร, ลดอบายมุข (โปรด ระบชุ ่ือหรือหนว่ ยงานท่ีทา, จานวนกลมุ่ เป้าหมาย) ฯลฯ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 7. โปรดอธบิ ายสภาพปญั หาโดยรวมของชุมชนของทา่ นทเ่ี กดิ ขนึ้ จรงิ ทีท่ ่านเห็นวา่ ถา้ ไดร้ บั การปฏบิ ตั ิตามแนวคดิ “เศรษฐกิจพอเพยี ง” จะช่วยแกไ้ ขปญั หาน้ันๆในชุมชน ของท่านได้ เช่น ปญั หาดา้ นอาชีพ ดา้ นทรพั ยากร ดา้ นราคาสินคา้ และผลผลติ ฯลฯ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ใหส้ มั ภาษณ์ (ก่ีคนก็ไดพ้ ร้อมทงั้ ระบทุ ีอ่ ยแู่ ละเบอรโ์ ทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคทพ่ี บ และวธิ กี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 42

วันทีส่ ัมภาษณ์ สารวจและเก็บข้อมลู ภาคสนาม ................................................................ 8. โปรดอธบิ ายระดบั การพง่ึ พาตนเองดา้ นพลังงานภายในชุมชนของท่านว่ามมี ากนอ้ ย อย่างไร มกี ารจดั หาหลงั งานประเภทตา่ งๆ จากทไ่ี หนบ้าง เช่น การป้ันเตาพลังงาน การผลติ นา้ มนั ไบโอดีเซล การใช้พลงั งานแสงอาทติ ย์ถนอมอาหาร ฯลฯ …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผู้ใหส้ มั ภาษณ์ (กี่คนก็ไดพ้ รอ้ มท้งั ระบทุ ีอ่ ยแู่ ละเบอร์โทรศัพท์) ขอ้ สังเกต อปุ สรรคท่ีพบ และวิธกี ารแกไ้ ข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 43

วนั ที่สัมภาษณ์ สารวจและเก็บขอ้ มลู ภาคสนาม ................................................................ 9. สรปุ ขอ้ มูลงานวจิ ัยเชิงวิชาการ (ถ้ามี) ในพน้ื ทที่ เ่ี ก่ียวข้องกบั คาวา่ “เศรษฐกจิ พอเพยี ง” “ชุมชนเข้มแขง็ ” “การพ่ึงพาตนเอง” หรือ “เกษตรผสมผสาน” เชน่ “โครงการวิจัยและ พฒั นาเชิงพื้นทเ่ี ศรษฐกิจพอเพยี งระดบั อาเภอวารินชาราบ” ฯลฯ รวมไปถงึ แผนพฒั นา ชมุ ชนตา่ งๆที่เคยมีมา เช่น จากพัฒนากร หรือจาก อบต. (โปรดระบชุ ่ือหรอื หน่วยงาน ที่ทา กล่มุ เปา้ หมาย และโครงการส่งเสริมทีก่ าลังดาเนินอยใู่ นปจั จุบัน) เพ่อื อธบิ ายวา่ ระดบั ความจาเปน็ หรือปัญหาเร่งดว่ นทค่ี วรพัฒนาในชุมชนของทา่ นคอื อะไร …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. NOTE : ผใู้ ห้สัมภาษณ์ (กค่ี นกไ็ ดพ้ รอ้ มทงั้ ระบุท่อี ยู่และเบอร์โทรศพั ท์) ข้อสงั เกต อุปสรรคทพ่ี บ และวธิ กี ารแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….. 44

ลกั ษณะการเขยี นข้อมูลชุมชน 1. เขียนเปน็ ลักษณะบทความเชงิ สรุปความ อธบิ ายสภาพชุมชนเป็นประเด็นต่างๆ ท่สี าคัญ และเป็นแตล่ ะข้อ สาหรับข้อมูลทค่ี วรทราบ ไม่จากดั ความยาว แต่ควรเหมาะสมกบั ลกั ษณะการทางานเตม็ เวลา 2. ถา้ หากทา่ นมีประเด็นที่นอกเหนือไปจากประเดน็ ต่างๆ ข้างต้น โปรดระบุข้อมูลอ่ืนๆ ท่ที า่ นเห็นสมควร เพื่อให้ภาพข้อมลู ชมุ ชนของท่านมคี วามละเอียดชดั เจน และเพ่อื ให้ตวั ท่านเองสามารถรูจ้ ักขอ้ มลู ชมุ ชนของ ตวั เองอยา่ งรอบดา้ น 3. บางครง้ั ประเดน็ ข้อมูลบางด้านอาจแตกตา่ งกันแตล่ ะชุมชน โปรดอธิบายว่าข้อมลู ด้านไหนทีข่ าด หรือมี ความขาดแคลนท่เี กิดขึน้ จากขอ้ จากดั ของสภาพชุมชนอยา่ งไร 4. ควรค้นคว้าหาข้อมูลของท่านจากแหลง่ ทงั้ ที่เป็นทางการ เช่น อบต., พฒั นากร, ห้องสมดุ เปน็ ต้น และ แหล่งที่ไมเ่ ป็นทางการ เช่น จากการสมั ภาษณ์ผู้รตู้ ่างๆ บางครง้ั การได้มาของข้อมูลบางด้านอาจเกดิ จาก การประมาณการณ์ที่ได้จากการสัมภาษณ์หรือการทาความรูจ้ ักกับคนในชุมชนจานวนหนึง่ เท่านน้ั และ บางครง้ั การทาความรูจ้ ักขอ้ มลู ผสู้ มั ภาษณ์ดา้ นอืน่ ๆ เช่น เครือญาตสิ ายตระกลู , ชวี ิตประจาวนั จะมี ประโยชนส์ าคญั ช่วยในการทางานชมุ ชนของทา่ นเองด้วย 5. หากมีขอ้ สงสยั ปญั หาอปุ สรรคโปรดติดต่อเจา้ หน้าทร่ี ะดับภาคของท่าน หรอื ศนู ย์ขอ้ มูลกลาง 02-690-1403 # 110 หรือ [email protected] 45

แผนท่ีลกั ษณะภูมิประเทศของตาบล  ตวั อย่างภาพแผนทแ่ี บบต่างๆ - แผนทีจ่ ากภาพถ่ายทางอากาศ - แผนท่ีจากองคก์ ารบริหารส่วนตาบล 46

- แผนทเ่ี ดินดนิ - แผนที่ทรัพยากร 47

ภาคผนวก  ตัวอยา่ งปฏทิ นิ การทามาหากนิ  ตวั อยา่ งแผนทีผ่ ้รู ู้ (ภูมปิ ัญญา) 48

 ตวั อย่างขอ้ มลู “ปราชญช์ มุ ชน” ชื่อ ผ้ใู หญ่ วิบูลย์ เขม็ เฉลมิ สถานท่ตี ดิ ตอ่ 123 ต.ลาดกระทิง อ.สนามชยั เขต จ.ฉะเชิงเทรา 12345 เบอร์โทรศพั ท์ 081-234-5678 ผใู้ หญ่วบิ ลู ย์ เข็มเฉลมิ ผใู้ หญ่บา้ นหัวหนิ ได้ใหท้ ัศนะว่า การพง่ึ ตนเองน้ันไมไ่ ด้หมายความว่าเราจะอยู่ คนเดียวโดยไมพ่ ่ึงใคร แต่การพง่ึ ตนเองน้ันเป็นเรื่องของความเชอ่ื มั่น เป็นเรอ่ื งของจิตสานึก และเป็นเรอ่ื งของ จิตทม่ี ีเวลา มีความความเชื่อม่ันขัน้ พน้ื ฐานวา่ จะชว่ ยเหลือตวั เองได้ ผใู้ หญไ่ ด้พัฒนาแนวคดิ “วนเกษตร” บนเนอื้ ท่ี 9 ไร่ ประกอบด้วย พืช 3 จาพวก คือพวกที่เปน็ อาหาร ไดแ้ ก่ ผลไม้ พชื ผกั ทางใบ และอ่นื ๆ พวกท่เี ป็นยารักษาโรคคือสมุนไพรตา่ งๆ และพวกท่ีเปน็ ไมใ้ ชส้ อย ซึง่ ทาให้ ม่นั ใจได้ว่าจะมีอาหารกินตลอดชวี ิต มยี ารักษาตวั เองได้ตามสมควร และยามแก่ตัวลงกจ็ ะมีไม้สอยไว้แปรรูปขาย ทุกวนั น้ีพ้นื ทีน่ ีไ้ ดเ้ ป็นสถานที่ศกึ ษาดา้ นการเกษตรของประชาชนและเยาวชนตา่ งๆ ในชมุ ชนเปน็ จานวนมาก 49


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook