หนว่ ยการเรยี นที่ 1 มาตรฐานระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety Management System Standard Occupational Health and Safety 1
วตั ถปุ ระสงค์ • เพอื่ ใหผ้ เู ้ รยี นมคี วามรเู ้ กยี่ วกบั มาตรฐานผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรมระบบการจัดการอาชวี อ นามยั และความปลอดภยั • เพอื่ ใหผ้ ูเ้ รียนทราบขอ้ กาหนดในมาตรฐานผลติ ภัณฑอ์ ุตสาหกรรมระบบการจัดการ อาชวี อนามยั และความปลอดภยั (มอก.18001) • เพอื่ ใหผ้ เู ้ รยี นทราบแนวทางการแตง่ ตงั้ OH&SMR และคณะทางานดา้ นความปลอดภัย ตลอดจนคุณสมบัตแิ ละบทบาทหนา้ ทข่ี องOH&SMR และคณะทางานดา้ นความ ปลอดภยั • เพอื่ ใหผ้ เู ้ รยี นไดศ้ กึ ษาขอ้ กฎหมาย และพระราชบญั ญตั ดิ า้ นความปลอดภยั Occupational Health and Safety 2
มาตรฐานคอื อะไร ทาไมจงึ ตอ้ งมมี าตรฐานดา้ นความปลอดภยั นักศกึ ษาตอบคาถามตา่ งๆ ตอ่ ไปน้ี • มาตรฐานคอื อะไร • มาตรฐานดา้ นความปลอดภยั มคี วามสาคญั อยา่ งไร Occupational Health and Safety 3
กรณีศกึ ษา 1 โรงงานผลติ ตกุ๊ ตา บรษิ ทั เคเดอร์ อนิ ดสั เตรยี ล (ไทยแลนด)์ จากดั 10 พฤษภาคม 2536 Occupational Health and Safety 4
กรณีศกึ ษา 2 รถบรรทกุ แกส๊ ของ บรษิ ัทอตุ สาหกรรมแกส๊ -สยาม จากดั พลกิ ควา่ ถ.เพชรบรุ ี กทม. 24 กนั ยายน 2533 อา้ งองิ จาก OKNation.net 5 Occupational Health and Safety
กรณีศกึ ษา โรงแรมรอยลั พลาซา่ จ.นครราชสมี า ถลม่ 13 สงิ หาคม 2536 Occupational Health and Safety 6
กรณีศกึ ษา สารเคมขี องบรษิ ทั อสี เทริ น์ ซี แหลมฉบงั เทอรม์ นิ ลั จากดั (ESCO) จ.ชลบรุ ี รว่ั ไหล 25 พฤศจกิ ายน 2552 Occupational Health and Safety 7
ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety Management System: QHSMS คานยิ ามทสี่ าคญั อาชวี นามยั (Occupational Health) มาจากคาสองคาคอื อาชวี ะ (Occupational) และ อนามยั (Health) เป็ นการป้องกนั สง่ เสรมิ ควบคมุ และคงสภาวะการณ์ไว ้ ใหผ้ ปู ้ ระกอบ อาชพี มสี ขุ ภาพทงั้ รา่ งกายและจติ ใจทด่ี ี มคี วามสขุ และความสมบรู ณ์ ความปลอดภยั (safety) : สภาวะของเหตกุ ารณ์ทไี่ มก่ อ่ ใหเ้ กดิ ภยั หรอื การไมม่ ภี ยั และรวมถงึ การไม่ มอี นั ตราย ไมม่ กี ารบาดเจ็บ ไมม่ กี ารเสย่ี ภยั หรอื การสญู เสยี ใด ๆ ทงั้ สน้ิ Occupational Health and Safety 8
ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety Management System: QHSMS คานยิ ามทส่ี าคญั เป็ นระบบการจัดการขององคก์ ร เพอื่ การป้องกนั สง่ เสรมิ ควบคมุ และคงสภาวะการณ์ไว ้ ใหผ้ ปู ้ ระกอบ อาชพี มคี วามอนุ่ ใจในการปฏบิ ตั อิ าชพี ดว้ ยรา่ งกาย จติ ใจ และการอยู่ รว่ มกนั ในสงั คม สขุ ภาพทงั้ รา่ งกายและจติ ใจทด่ี ี มคี วามสขุ และความ สมบรู ณ์ เพอื่ ใชใ้ นการกาหนด และนาไปปฏบิ ตั ซิ งึ่ นโยบายอาชวี อนามยั และ ความปลอดภยั และการจัดการความเสย่ี งตา่ ง ๆ ในดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ขององคก์ ร Occupational Health and Safety 9
ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety Management System: QHSMS คานยิ ามทสี่ าคญั องคก์ ร : หน่วยงานซงึ่ มกี จิ กรรมและและการบรหิ าร เป็ นของตนเอง เชน่ บรษิ ัท หา้ งหนุ ้ สว่ น หน่วยงานราชการ รฐั วสิ าหกจิ สถาบนั สมาคม เป็ นตน้ สาหรับองคท์ ม่ี หี น่วยปฏบิ ตั งิ านอยมู่ ากกวา่ หนงึ่ แหง่ อาจกาหนดใหห้ น่วยปฏบิ ตั งิ าน ยอ่ ยแหง่ นัน้ เป็ นหนง่ึ องคก์ รได ้ Occupational Health and Safety 10
ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety Management System: QHSMS คานยิ ามทส่ี าคญั ลกู จา้ ง : ผซู ้ ง่ึ ตกลงทางานใหน้ ายจา้ งโดยรับคา่ จา้ ง ไมว่ า่ จะเรยี กชอื่ อยา่ งไร เชน่ ขา้ ราชการ พนักงานรัฐวสิ าหกจิ พนักงาน คนงาน คนงานของผรู ้ บั เหมา การตรวจประเมนิ : กระบวนการทเ่ี ป็ นระบบ เป็ นอสิ ระ และกาหนดไวเ้ ป็ น ลายลักษณ์อกั ษร เพอื่ ดาเนนิ การใหไ้ ดห้ ลักฐานการ ประเมนิ และประเมนิ ผลจากหลกั ฐาน เพอื่ พจิ ารณาวา่ ตรงตามเกณฑก์ ารตรวจประเมนิ (Audit criteria) หรอื ไม่ Occupational Health and Safety 11
ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety Management System: QHSMS คานยิ ามทส่ี าคญั ปจั จยั ภายใน แรงผลกั ดนั ภายในองคก์ รทอ่ี าจจะมผี ลตอ่ การจดั การอาชวี อนามยั และ ความปลอดภยั เชน่ การเปลย่ี นโครงสรา้ งขององคก์ ร วฒั นธรรมภายใน องคก์ ร เป็ นตน้ ปจั จยั ภายนอก แรงผลกั ดนั ทอี่ ยนู่ อกการควบคมุ ขององคก์ รทม่ี ผี ลตอ่ การจดั การอาชวี อนา มยั และความปลอดภยั จาเป็ นตอ้ งนามาพจิ ารณาภายในเวลาทเี่ หมาะสม เชน่ กฎหมาย มาตรฐาน เป็ นตน้ Occupational Health and Safety 12
ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety Management System: QHSMS คานยิ ามทสี่ าคญั การสอบเทยี บ (Calibration) : ชดุ ของการดาเนนิ การทางมาตรวทิ ยา เพอ่ื หาความสมั พันธร์ ะหวา่ งคา่ ชบ้ี อกโดย เครอ่ื งวัด หรอื ระบบการวดั หรอื คา่ ทแ่ี สดงโดย เครอื่ งวดั ทเ่ี ป็ นวัสดุ กบั คา่ สมนัย ทรี่ ขู ้ องปรมิ าณทวี่ ดั ภายใตภ้ าวะทบี่ ง่ ไว ้ มาตราฐานผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม (มอก. หรอื TIS) Occupational Health and Safety 13
มาตรฐานระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั (Occupational Health and Safety Management System Standard) ของประเทศไทย เป็ นมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม ของกระทรวงอตุ สาหกรรม ประกาศใชเ้ ป็ นครัง้ แรกเมอ่ื ปี 2541 สาหรับฉบบั ปัจจบุ นั ทใี่ ชป้ ระกาศในราชกจิ จา นุเบกษาเมอื่ วนั ท่ี 1 กนั ยาย 2554 มาตรฐานนเ้ี รยี กสนั้ ๆ วา่ มอก.18001:2554 (TIS 18001:2011) โดยไดน้ ามาตรฐาน OHSAS 18001: 2007 และมาตรฐานแรงงานไทย (มรท. 8001 : 2546) มาใชเ้ ป็ นแนวทาง และอาศยั หลกั การของระบบการบรหิ ารงานคณุ ภาพ ISO 9000 และ ISO 14000 โดยมเี ป้าหมายเพอื่ ลดและควบคมุ ความเสย่ี งอนั ตรายของลกู จา้ งและผเู ้ กยี่ วขอ้ ง เพอื่ เพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการดาเนนิ งานขององคก์ ร และแสดงถงึ ความรับผดิ ชอบขององคก์ ร ตอ่ สงั คม Occupational Health and Safety 14
มาตรฐานระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั (Occupational Health and Safety Management System Standard) ของประเทศไทย มาตรฐานระบบการจัดการอาชวี อนามยั และความปลอดภยั นม้ี หี ลายเลม่ จงึ อาจเรยี กรวมๆ วา่ อนุกรมมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม (มอก.) 18000 ประกอบดว้ ย 4 เลม่ (1) มอก.18001-2554: วา่ ดว้ ยเรอื่ งขอ้ กาหนดในการจัดทามาตรฐาน ผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม ระบบการจัดการอาชวี อนามัยและความปลอดภยั (2) มอก.18002-2544: คาแนะนาทั่วไปเกยี่ วกบั หลกั การ ระบบ และเทคนคิ ในการปฏบิ ตั ิ (3) มอก.18002-2549: แนวทางการตรวจประเมนิ ระบบการจัดการอาชวี อนามัยและความ ปลอดภยั (4) มอก.18002-2548: แนวทางการกาหนดความสามารถของผตู ้ รวจประเมนิ ระบบการ จัดการอาชวี อนามยั และความปลอดภยั Occupational Health and Safety 15
มอก. 18001:2554 วตั ถปุ ระสงค์ (1) ลดความเสย่ี งตอ่ อนั ตรายและอบุ ตั เิ หตตุ า่ งๆ ของพนักงานและ ผเู ้ กย่ี วขอ้ ง (2) ปรบั ปรงุ การดาเนนิ งานของธรุ กจิ ใหเ้ กดิ ความปลอดภยั (3) ชว่ ยสรา้ งภาพพจนค์ วามรับผดิ ชอบขององคก์ รตอ่ พนักงานภายใน องคก์ ร ตอ่ องคก์ รเอง และตอ่ สงั คม Occupational Health and Safety 16
มอก. 18001:2554 ประโยชน ์ (1) พนักงานตระหนักถงึ อนั ตรายทอ่ี าจเกดิ ขน้ึ ในองคก์ รและรวู ้ ธิ ปี ฏบิ ตั ทิ จ่ี ะ ทาใหป้ ฏบิ ตั งิ านไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งและปลอดภยั จงึ ชว่ ยป้องกนั อนั ตรายที่ อาจเกดิ ตอ่ รา่ งกาย ชวี ติ และทรัพยส์ นิ (2) เป็ นการเตรยี มความพรอ้ มสาหรับอบุ ตั เิ หตแุ ละภาวะฉุกเฉนิ ทอ่ี าจ เกดิ ขนึ้ ซงึ่ จะชว่ ยลดการบาดเจ็บ ความเจ็บป่ วย ความเสยี หาย และความ สญู เสยี ทงั้ ดา้ นชวี ติ และทรัพยส์ นิ (3) ลดรายจา่ ยจากการนาเงนิ เขา้ กองทนุ เงนิ ทดแทน เนอ่ื งจากอบุ ตั เิ หตุ ลดลง Occupational Health and Safety 17
มอก. 18001:2554 ประโยชน ์ (4) กอ่ ใหเ้ กดิ การปรบั ปรงุ สภาพแวดลอ้ มในการทางานใหป้ ลอดภยั (5) ชว่ ยสรา้ งขวญั และกาลงั ใจแกพ่ นักงานใหเ้ กดิ ความเชอ่ื มน่ั ในความ ปลอดภยั ตอ่ ชวี ติ การทางานในองคก์ ร ซง่ึ จะมผี ลโดยตรงตอ่ การเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพในการทางานและการผลติ (6) ไดร้ บั เครอ่ื งหมายรับรองฯ โดยองคก์ รทนี่ ามาตรฐาน มอก.18001 ไป ปฏบิ ตั ิ เพอื่ เสรมิ สรา้ งภาพลกั ษณ์ขององคก์ รใหด้ ยี งิ่ ขนึ้ และเป็ นที่ ยอมรับในสงั คม (7) เตรยี มความพรอ้ มในการเขา้ สกู่ ารแขง่ ขนั ทางดา้ นการคา้ ในตลาดโลก Occupational Health and Safety 18
มอก. 18001:2554 ปจั จยั ทส่ี นบั สนนุ ใหอ้ งคก์ รประสบความสาเร็จสงู สดุ (1) ผบู ้ รหิ ารระดบั สงู ตอ้ งมคี วามมงุ่ มนั่ และตงั้ ใจแน่วแน่ในการนาระบบมา ใช ้ และใหก้ ารสนับสนุนอยา่ งจรงิ จงั และตอ่ เนอ่ื ง (2) บคุ ลากรทกุ คนในองคก์ รมคี วามเขา้ ใจ ใหค้ วามสาคญั มสี ว่ นรว่ ม และ ใหค้ วามรว่ มมอื อยา่ งจรงิ จัง (3) ไดร้ ับการจดั สรรทรพั ยากรอยา่ งเพยี งพอ มกี ารตดิ ตามและปรบั ปรงุ ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั อยา่ งตอ่ เนอื่ ง Occupational Health and Safety 19
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 มี 5 ขน้ั ตอน 1) นโยบายอาชวี อนามยั และความปลอดภยั 2) การวางแผน 3) การนาไปใชแ้ ละการปฏบิ ตั ิ 4) การตรวจสอบและการแกไ้ ข 5) การทบทวนการจัดการ Occupational Health and Safety 20
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (1) นโยบายอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ผบู ้ รหิ ารระดบั สงู ขององคก์ รตอ้ งกาหนดนโยบาย โดยจดั ทาเป็ นเอกสาร พรอ้ มทงั้ ลงนาม เพอื่ เป็ นแนวทางในการจดั การอาชวี อนามยั และความ ปลอดภยั นโยบายตอ้ งมคี วามชดั เจนในสงิ่ ตอ่ ไปนี้ (1) เป็ นสว่ นหนง่ึ ของการดาเนนิ ธรุ กจิ (2) เหมาะสมกบั ลักษณะขนาดและระดบั ความเสย่ี งขององคก์ ร (3) เป็ นกรอบในการกาหนดและทบทวนวัตถปุ ระสงค์ (4) แสดงความมงุ่ ม่ันในการปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย และ ขอ้ กาหนดอน่ื ๆ ทอ่ี งคก์ ร เกย่ี วขอ้ ง หรอื ไดท้ าขอ้ ตกลงไว ้ Occupational Health and Safety 21
ขนั้ ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (1) นโยบายอาชวี อนามยั และความปลอดภยั นโยบายตอ้ งมคี วามชดั เจนในสงิ่ ตอ่ ไปนี้ (ตอ่ ) (5) แสดงความมงุ่ ม่ันในการป้องกนั อนั ตราย ความเจ็บป่ วยจากการทางาน ทจ่ี ะเกดิ กบั ลกู จา้ งและผมู ้ สี ว่ นไดเ้ สยี ปรับปรงุ ระบบการจัดการและผลการดาเนนิ การดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง (6) ใหล้ กู จา้ งมสี ว่ นรว่ มในระบบการจัดการอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ไดร้ ับ คาปรกึ ษาแนะนาใหม้ คี วามรคู ้ วามสามารถอยา่ งเพยี งพอทจี่ ะสามารถปฏบิ ตั งิ านไดอ้ ยา่ ง ปลอดภยั (7) จัดสรรทรัพยากรใหเ้ พยี งพอและเหมาะสมในการดาเนนิ การใหบ้ รรลตุ ามนโยบายอาชี วอนามัยและความปลอดภยั Occupational Health and Safety 22
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (2) การวางแผน องคก์ รจะตอ้ งจดั ทาขน้ั ตอนการดาเนนิ งานและจดั เก็บบนั ทกึ ตาม ขอ้ กาหนดตา่ ง ๆ ดงั น้ี (1) องคก์ รจะตอ้ งจัดทาขนั้ ตอนการดาเนนิ งานการชบ้ี ง่ อนั ตรายและการประเมนิ ความเสย่ี ง ทกุ กจิ กรรมและสภาพแวดลอ้ มในการทางานของลกู จา้ งและผมู ้ สี ว่ นไดเ้ สยี อยา่ งตอ่ เนอื่ ง เพอื่ ใชใ้ นการพจิ ารณากาหนดมาตรการการควบคมุ ความเสย่ี ง (2) องคก์ รตอ้ งตดิ ตามขอ้ กาหนดของกฎหมายและขอ้ กาหนดอนื่ ๆ ทเี่ กยี่ วขอ้ ง (3) องคก์ รตอ้ งจัดทาวตั ถปุ ระสงคด์ า้ นอาชวี อนามัยและความปลอดภยั ทเี่ ป็ นเอกสารในทกุ ระดบั และทกุ หน่วยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งภายในองคก์ ร Occupational Health and Safety 23
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (2) การวางแผน แผนงานอยา่ งนอ้ ยตอ้ งรวมถงึ 1) การกาหนดความรบั ผดิ ชอบและอานาจหนา้ ทใี่ นระดบั และหน่วยงานท่ี เกย่ี วขอ้ งภายในองคก์ ร 2) วธิ กี ารและกรอบเวลาดาเนนิ การ Occupational Health and Safety 24
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (3) การนาไปใชแ้ ละปฏบิ ตั ิ 1) องคก์ รตอ้ งจัดทาและเกบ็ บนั ทกึ ในขนั้ ตอนการนาไปใชแ้ ละการปฏบิ ตั ิ 2) ผบู ้ รหิ ารตอ้ งมคี วามมงุ่ มั่น และ จัดการทรัพยากรทจ่ี าเป็ นในการดาเนนิ งานใหอ้ ยา่ ง พอเพยี ง 3) มกี ารแตง่ ตงั้ คณะกรรมการฯ ดแู ลการนาไปใชแ้ ละปฏบิ ตั ิ โดยมหี นา้ ทส่ี าคญั คอื (1) ดแู ลใหก้ ารดาเนนิ งานเป็ นไปตามขอ้ กาหนด (2) รายงานผลการดาเนนิ งานใหผ้ บู ้ รหิ ารระดบั สงู (3) ใหข้ อ้ เสนอแนะในการปรบั ปรงุ งานอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง (4) จดั การอบรมใหค้ วามรตู ้ ามความตอ้ งการของระบบอยา่ งครบถว้ น (5) สอื่ สารขอ้ มลู ตา่ งๆ ไปยงั ผเู ้ กยี่ วขอ้ ง (6) จดั การใหเ้ กดิ การมสี ว่ นรว่ มของทกุ คนในองคก์ ร (7) วางระบบเอกสารทเ่ี กย่ี วขอ้ งและควบคมุ เอกสาร (8) ควบคมุ การปฏบิ ตั งิ านใหเ้ ป็ นไปตามแผนงาน Occupational Health and Safety 25
ขนั้ ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (3) การนาไปใชแ้ ละปฏบิ ตั ิ การควบคมุ การปฏบิ ตั งิ านควรจะครอบคลมุ สงิ่ ตา่ งๆ ดงั นี้ 1) การควบคมุ การปฏบิ ตั งิ านทเี่ หมาะสมกบั องคก์ ร 2) การควบคมุ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การจัดซอื้ และจัดจา้ ง 3) การควบคมุ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั ผรู ้ ับเหมาและผเู ้ ยยี่ มชมในสถานทที่ างาน 4) การปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอนในเอกสารการดาเนนิ งานทไี่ ดจ้ ัดทาไว ้ โดยใหค้ รอบคลมุ สถานการณต์ า่ งๆ ซงึ่ หากไมไ่ ดจ้ ัดทาไว ้ อาจนาไปสกู่ ารไมบ่ รรลนุ โยบายและ วตั ถปุ ระสงคด์ า้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั 5) การปฏบิ ตั ติ ามเกณฑก์ ารควบคมุ ปฏบิ ตั งิ านทไี่ ดก้ าหนดไว ้ ซงึ่ หากไมไ่ ดก้ าหนดไว ้ อาจนาไปสกู่ ารไมบ่ รรลนุ โยบายและวตั ถปุ ระสงคด์ า้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั (6) การเตอื นอนั ตรายในกจิ กรรมทมี่ คี วามเสยี่ ง Occupational Health and Safety 26
ขนั้ ตอนการจัดทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (3) การนาไปใชแ้ ละปฏบิ ตั ิ ความเกยี่ วโยงในขนั้ ตอนการนาไปใชแ้ ละการปฏบิ ตั ิ Occupational Health and Safety 27
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (4) การตรวจสอบและการแกไ้ ข ประกอบดว้ ย 1) การตดิ ตามตรวจสอบและการวดั ผลการดาเนนิ การ 2) การประเมนิ ผลการปฏบิ ตั ิ 3) การสอบสวนอบุ ตั กิ ารณ์ ความไมส่ อดคลอ้ งตามขอ้ กาหนด การ ปฏบิ ตั กิ ารแกไ้ ข และ การปฏบิ ตั กิ ารป้องกนั 4) การจัดทาและเกบ็ บนั ทกึ 5) การตรวจประเมนิ ภายใน Occupational Health and Safety 28
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (4) การตรวจสอบและการแกไ้ ข องคก์ รจะตอ้ งมกี ารตรวจสอบและแกไ้ ขปรบั ปรงุ ผลการดาเนนิ การดงั นี้ 1) การวดั ผลการดาเนนิ งานทงั้ ในเชงิ คณุ ภาพและปรมิ าณทเี่ หมาะสมตามความจาเป็ น ขององคก์ ร 2) การตดิ ตามตรวจสอบระดบั ความสาเร็จของการบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคด์ า้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ขององคก์ ร 3) การตดิ ตามตรวจสอบประสทิ ธผิ ลของการควบคมุ ทงั้ ดา้ นสขุ ภาพและความปลอดภยั 4) การวดั ผลการดาเนนิ การเชงิ รกุ จากการตดิ ตามตรวจสอบความสอดคลอ้ งในการ ดาเนนิ การตามแผนงานดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั การควบคมุ และเกณฑ์ ควบคมุ 5) การวดั ผลการดาเนนิ การเชงิ รับจากหลกั ฐานความเจ็บป่ วยจากากรทางาน อบุ ตั กิ ารณ์ หรอื ความบกพรอ่ งทางดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ทเ่ี กดิ ขนึ้ 6) การบนั ทกึ ขอ้ มลู และผลการตดิ ตามตรวจสอบ และการวดั ผลการดาเนนิ การที่ เพยี งพอตอ่ การนาไปวเิ คราะห์ เพอื่ ดาเนนิ การปฏบิ ตั กิ ารแกไ้ ข และ ปฏบิ ตั กิ ารป้องกนั Occupational Health and Safety 29
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (4) การตรวจสอบและการแกไ้ ข การใชเ้ ครอื่ งมอื เพอื่ ตรวจวดั ตอ้ งจดั ทาขน้ั ตอนการดาเนนิ งานที่ แสดงขอ้ มลู ตอ่ ไปน้ี (1) ความเหมาะสมของเครอ่ื งมอื ทใี่ ช ้ (2) วธิ กี ารเกบ็ ตรวจวดั และวเิ คราะหต์ วั อยา่ ง (3) การดแู ลรักษาและการซอ่ มบารงุ อยา่ งเหมาะสม (4) การสอบเทยี บ (Calibration) หรอื การทวนสอบ (Verify) หรอื ทงั้ สองอยา่ ง Occupational Health and Safety 30
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (4) การตรวจสอบและการแกไ้ ข ใหร้ วมถงึ การสอบสวนอบุ ตั กิ ารณ์ ซงึ่ องคก์ รตอ้ งจดั ทาขนั้ ตอนการ ดาเนนิ งานสาหรับการสอบสวน และวเิ คราะหอ์ บุ ตั กิ ารณ์การสอบสวนตอ้ ง ทาในเวลาทเ่ี หมาะสม เพอ่ื (1) คน้ หาขอ้ บกพรอ่ งทางดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั หรอื ปัจจยั อน่ื ทอ่ี าจเป็ นสาเหตรุ ว่ ม ตอ่ การเกดิ อบุ ตั กิ ารณ์ (2) ชบ้ี ง่ ความจาเป็ นในการปฏบิ ตั กิ ารแกไ้ ข (3) ชบี้ ง่ โอกาสในการปฏบิ ตั กิ ารป้องกนั (4) ชบ้ี ง่ โอกาสในการปรับปรงุ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง (5) สอื่ สารผลการสอบสวน Occupational Health and Safety 31
ขนั้ ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (5) การทบทวนและจดั การ ผบู ้ รหิ ารระดบั สงู ของสถานประกอบกจิ การตอ้ งทบทวนระบบการจดั การอา ชวี อนามยั และความปลอดภยั ขององคก์ รตามชว่ งเวลาทวี่ างแผนไว ้ เพอื่ ใหม้ นั่ ใจวา่ ระบบยงั มคี วามเหมะสม พอเพยี ง และ มปี ระสทิ ธผิ ลอยา่ ง ตอ่ เนอ่ื ง Occupational Health and Safety 32
ขน้ั ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (5) การทบทวนและจดั การ การทบทวนการจดั การ ตอ้ งรวมถงึ (1) ผลการดาเนนิ การดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ทงั้ หมด (2) ระดบั ความสาเร็จของการบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคด์ า้ นอาชวี อนามยั และ ความปลอดภยั (3) ผลการตรวจประเมนิ ภายใน และ ผลการปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายและ ขอ้ กาหนดอน่ื ๆ (4) การสอื่ สารจากผมู ้ สี ว่ นไดเ้ สยี ภายนอกองคก์ ร รวมทงั้ ขอ้ รอ้ งเรยี น Occupational Health and Safety 33
ขนั้ ตอนการจดั ทาตามขอ้ กาหนดของ มอก.18001-2554 (5) การทบทวนและจดั การ การทบทวนการจดั การ ตอ้ งรวมถงึ (ตอ่ ) (5) ผลการมสี ว่ นรว่ มและการปรกึ ษา (6) สถานะของการสอบสวนอบุ ตั กิ ารณ์ การปฏบิ ตั กิ ารแกไ้ ข การ ปฏบิ ตั กิ ารป้องกนั (7) การตดิ ตามผลจากการประชมุ ครงั้ ทผ่ี า่ นมา (8) การเปลยี่ นแปลงสถานการณ์ รวมทงั้ การพัฒนาของกฎหมายและ ขอ้ กาหนดอนื่ ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั อาชวี อนามยั และความปลอดภยั ขององคก์ ร (9) ขอ้ เสนอแนะเพอื่ การปรบั ปรงุ Occupational Health and Safety 34
การขอรบั การรบั รอง มอก. 18001 ประกอบดว้ ย 9 ขน้ั ตอน ขนั้ ตอนท่ี 1 ศกึ ษามาตรฐาน มอก.18001 มอก.18004 และทบทวนการ ดาเนนิ งานดา้ นอาชวี อนามัยและความปลอดภยั ขน้ั ตอนที่ 2 ประชมุ ฝ่ ายบรหิ ารเพอ่ี ขอการสนับสนุนโครงการ ในการจดั ทาระบบ การจัดการอาชวี อนามัยและความปลอดภยั (มอก.18001) ขนั้ ตอนท่ี 3 ผบู ้ รหิ ารกาหนดนโยบายอาชวี อนามัยและความปลอดภัย วางแผน การจดั การระบบ จัดทาวธิ กี ารปฏบิ ตั แิ ละคาแนะนาทจี่ าเป็ น ขนั้ ตอนท่ี 4 ตัง้ ผแู ้ ทนฝ่ ายบรหิ ารดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั (OH&SMR) และคณะทางาน เพอื่ จดั ทาระบบและควบคมุ ดแู ลใหเ้ ป็ นไปตามทไ่ี ด ้ กาหนดไว ้ Occupational Health and Safety 35
การขอรบั การรบั รอง มอก. 18001 ประกอบดว้ ย 9 ขนั้ ตอน (ตอ่ ) ขน้ั ตอนที่ 6 ตรวจประเมนิ ระบบการจัดการอาชวี อนามยั และความปลอดภยั เพอ่ื ตรวจสอบวา่ ระบบเป็ นไปตามแผนและขอ้ กาหนดของมาตรฐานและมกี ารนาไปใช ้ ปฏบิ ตั อิ ยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ขนั้ ตอนที่ 7 แกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ งทพี่ บจากการตรวจประเมนิ ภายใน และปรับปรงุ ระบบการจัดการอาชวี อนามยั และความปลอดภัยใหม้ ปี ระสทิ ธผิ ลยงิ่ ขนึ้ ขน้ั ตอนที่ 8 ผบู ้ รหิ ารระดบั สงู ดาเนนิ การทบทวนระบบการจัดการจากผลการ ดาเนนิ งาน การตรวจตดิ ตาม และการตรวจประเมนิ ระบบ รวมทงั้ พจิ ารณาจาก ปัจจัยตา่ ง ๆ แลว้ นามาปรับนโยบาย แผนงาน เป้าหมาย เพอ่ื ประสทิ ธผิ ลของ ระบบการจดั การ และเพอ่ื ประเมนิ ผลระบบการจดั การทัง้ ระบบ เพอื่ ใหแ้ น่ใจวา่ มี ความพรอ้ มสาหรับการขอรับการรับรอง ขน้ั ตอนท่ี 9 ตดิ ตอ่ หน่วยงานทใ่ี หก้ ารรับรองและยน่ื คาขอฯ Occupational Health and Safety 36
การขอรบั การรบั รอง มอก. 18001 (1) ยน่ื คาขอรับการรับรองระบบการจัดการอาชวี อนามัยและความปลอดภัย พรอ้ ม แนบเอกสาร (1.1) คมู่ อื ระบบการจัดการอาชวี อนามยั และความปลอดภยั และเอกสารอน่ื ๆ ที่ เกยี่ วขอ้ ง (1.2) ขอ้ มลู ท่วั ไปของผยู ้ นื่ คาขอ (2) หน่วยรับรองจะประเมนิ เอกสาร แลว้ จัดทารายงานผลการประเมนิ แจง้ ใหผ้ ยู ้ นื่ คาขอทราบ พรอ้ มรายชอื่ เจา้ หนา้ ทผ่ี ปู ้ ระเมนิ และกาหนดการตรวจประเมนิ เบอื้ งตน้ (3) หน่วยรับรองสง่ เจา้ หนา้ ทผี่ ปู ้ ระเมนิ ไปตรวจประเมนิ เบอ้ื งตน้ ตามกาหนด เพอ่ื รวบรวมขอ้ มลู ความพรอ้ มขององคก์ รและรายละเอยี ดอนื่ ๆ เพอ่ื กาหนดแผนการ ตรวจประเมนิ พรอ้ มทงั้ จัดทารายงานผลการตรวจประเมนิ เบอ้ื งตน้ แจง้ ใหผ้ ยู ้ น่ื คา ขอทราบ พรอ้ มรายชอื่ เจา้ หนา้ ทผ่ี ปู ้ ระเมนิ และกาหนดการตรวจประเมนิ Occupational Health and Safety 37
การขอรบั การรบั รอง มอก. 18001 (4) หน่วยรับรองสง่ เจา้ หนา้ ทผ่ี ปู ้ ระเมนิ ไปตรวจประเมนิ ณ สถานประกอบ กจิ การตามกาหนด พรอ้ มทงั้ จดั ทารายงานผลการตรวจประเมนิ แจง้ ใหผ้ ยู ้ นื่ คาขอทราบ (5) หน่วยรับรองสรปุ รายงานผลการตรวจประเมนิ เสนอคณะกรรมการของ หน่วยรบั รองเพอ่ื พจิ ารณาใหก้ ารรับรอง (6) หน่วยรับรองจัดพมิ พใ์ บรับรองระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความ ปลอดภยั (7) หน่วยรบั รองตรวจประเมนิ เพอื่ การตดิ ตามผลอยา่ งนอ้ ยปีละ 1 ครัง้ (8) หน่วยรบั รองตรวจประเมนิ ใหมท่ งั้ ระบบ (เมอื่ ครบกาหนด 3 ปี และขอ รับรองตอ่ เนอ่ื ง) Occupational Health and Safety 38
การขอรบั การรบั รอง มอก. 18001 คา่ ใชจ้ า่ ยในการขอรบั การรบั รอง มดี งั นี้ (1) คา่ ธรรมเนยี มในการยนื่ คาขอ (2) คา่ ธรรมเนยี มในการตรวจประเมนิ (3) คา่ ธรรมเนยี มใบรับรอง Occupational Health and Safety 39
การแตง่ ตงั้ ผบู้ รหิ ารระดบั สงู ของสถานประกอบกจิ การ Occupational health and safety management representative (OH&SMR) คณุ สมบตั ขิ อง OH&SMR • (1) มคี วามเป็ นผนู ้ า • (2) มคี วามเขา้ ใจในระบบ • (3) มคี วามสามารถในการบรหิ ารจัดการ • (4) มที กั ษะในการพดู อธบิ ายใหผ้ อู ้ นื่ เขา้ ใจ • (5) เป็ นผทู ้ ม่ี คี วามตงั้ ใจ เห็นความสาคญั ดา้ นอาชวี อนามยั และความ ปลอดภยั • (6) มคี วามสามารถในการจงู ใจ • (7) เป็ นทย่ี อมรับใหค้ วามเชอ่ื ถอื จากบคุ ลากรหน่วยงานอนื่ • (8) ไดร้ บั การสนับสนุนจากผบู ้ รหิ ารระดบั สงู เป็ นอยา่ งดี Occupational Health and Safety 40
หนา้ ที่ และความรบั ผดิ ชอบ ผแู้ ทนฝ่ ายบรหิ ารดา้ นอาชวี อนามยั และความปลอดภยั (OH&SMR) (1) กากบั ดแู ลใหร้ ะบบการจัดการอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ทจ่ี ดั ทา ขน้ึ มกี ารนาไปใช ้ และดาเนนิ การอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง (2) รายงานผลการปฏบิ ตั ริ ะบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ตอ่ ผบู ้ รหิ ารระดบั สงู เพอ่ื นาไปใชใ้ นการทบทวนระบบการจดั การ และเป็ น แนวทางสาหรับการปรับปรงุ ระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความ ปลอดภยั ในครัง้ ตอ่ ไป Occupational Health and Safety 41
คณะทางานระบบการจดั การอาชวี อนามยั และความปลอดภยั มหี นา้ ทดี่ งั น้ี (1) ศกึ ษามาตรฐาน มอก.18001 กฎหมายและขอ้ บงั คบั ตา่ ง ๆ ที่ เกยี่ วขอ้ งกบั อาชวี อนามยั และความปลอดภยั (2) รว่ มกาหนดนโยบายอาชวี อนามยั และความปลอดภยั (3) จัดทาแผนงานการดาเนนิ งาน (4) จัดทาคมู่ อื ตา่ ง ๆ ทจี่ ะตอ้ งใชใ้ นการดาเนนิ งานตามระบบอาชวี อนามยั และความปลอดภยั (5) ดาเนนิ งานตามแผนงานและรายงานความคบื หนา้ ตอ่ ผบู ้ รหิ าร Occupational Health and Safety 42
กฎหมาย และพระราชบญั ญตั ดิ า้ นความปลอดภยั พระราชบญั ญตั ิ (พรบ) ทส่ี าคญั ไดแ้ ก่ (1) พระราชบญั ญัตคิ มุ ้ ครองแรงงาน (ฉบบั ที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๓ (2) พระราชบญั ญัตคิ วามปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน พ.ศ. ๒๕๕๔ Occupational Health and Safety 43
พระราชบญั ญตั มิ ี แตกตา่ งจากพระราชกาหนด และ พระราชกฤษฎกี า พระราชบญั ญตั คิ อื กฎหมายทมี่ ใี ชอ้ ยทู่ ว่ั ไป (กอ่ นมี รธน.2540) เชน่ พรบ.สง่ิ แวดลอ้ ม ปี 2535 และยงั คงใชอ้ ยทู่ กุ วนั น้ี และกม็ พี ระราชบญั ญัตทิ ป่ี ระกอบรัฐธรรมนูญฉบบั ตา่ งๆ การตรา พรบ. ทาไดก้ แ็ ตโ่ ดยคาแนะนาและยนิ ยอมของรัฐสภา และเมอ่ื พระมหากษัตรยิ ไ์ ดท้ รงลงพระปรมาภไิ ธย และประกาศในราชกจิ จานุเบกษาแลว้ กม็ ี ผลใชบ้ งั คบั เป็ นกฎหมายได ้ พระราชกาหนดจะออกมาในกรณมี เี หตฉุ ุกเฉนิ เรง่ ดว่ นหรอื ออกมาเพอื่ แกไ้ ขเหตกุ ารณ์ เกย่ี วกบั ภาษีอากรหรอื เงนิ ตราในระยะหนงึ่ ๆ มคี ณะรัฐมนตรเี ป็ นผพู ้ จิ ารณารา่ ง และ เมอ่ื คณะรัฐมนตรใี หค้ วามเห็นชอบแลว้ นายกรัฐมนตรจี งึ จะนารา่ งนัน้ ขน้ึ ทลู เกลา้ ฯ ถวายตอ่ พระมหากษัตรยิ เ์ พอื่ ทรงลงพระปรมาภไิ ธยและประกาศใชบ้ งั คบั เชน่ พระราชบญั ญัติ ทัง้ นี้ โดยไมต่ อ้ งนาเสนอรา่ งพระราชกาหนดใหร้ ัฐสภาพจิ ารณาให ้ ความเห็นชอบกอ่ น พระราชกฤษฎกี าจะสามารถออกไดเ้ มอื่ มพี ระราชบญั ญตั หิ รอื พระราชกาหนดสงั่ ใหอ้ อก พระราชกฤษฎกี าไดค้ ะ่ รัฐมนตรที ไี่ ดร้ ับอานาจจากพระราชบญั ญตั หิ รอื พระราชกาหนด นัน้ ๆ เป็ นผรู ้ า่ ง+เสนอรา่ งพระราชกฤษฎกี าตอ่ คณะรัฐมนตรใี หพ้ จิ ารณา แตพ่ ระราช กฤษฎกี านัน้ จะตอ้ งไมข่ ดั ตอ่ รัฐธรรมนูญ Occupational Health and Safety หน้าที่ 44 44
พระราชบญั ญตั ิ หาเอกาสารเพมิ่ เตมิ ไดจ้ ากเวปไซท์ ราชกจิ จานุเบกษา http://www.ratchakitcha.soc.go.th Occupational Health and Safety หน้าท่ี 45 45
กฎกระทรวง ประกาศกระทรวงตา่ งกนั อยา่ งไร และตา่ งจาก พรบ. อยา่ งไร ประกาศกระทรวง กฎหมายทต่ี ราขน้ึ โดยรัฐมนตรที ร่ี ักษาตามพระราชบญั ญัติ ทใี่ หอ้ านาจใน การตราประกาศกระทรวงนัน้ ทงั้ น้ี ไมต่ อ้ งผา่ นความเห็นชอบ ของ คณะรัฐมนตรี มผี ลใชบ้ งั คบั เชน่ เดยี วกบั กฎกระทรวง กฎกระทรวง ตอ้ งผา่ นความเห็นชอบ ของคณะรัฐมนตรกี อ่ น แตป่ ระกาศกระทรวงไมต่ อ้ ง ผา่ นความเห็นชอบ ของคณะรัฐมนตรี อยา่ งไรก็ตาม ฎกระทรวง และ ประกาศกระทรวง มผี ลใชบ้ งั คบั เหมอื นกนั ตา่ งกนั ทข่ี นั้ ตอนการพจิ ารณา ผา่ นคณะรัฐมนตรี กบั ไมผ่ า่ น ตามขอ้ กาหนด ใน พรบ. นัน้ ๆ ไดใ้ หอ้ านาจไวห้ รอื ไม่ Occupational Health and Safety หน้าท่ี 46 46
กฎหมาย และพระราชบญั ญตั ดิ า้ นความปลอดภยั ประกาศกระทรวงแรงงาน (ตวั อยา่ ง) (1) กาหนดสารกอ่ มะเร็งทห่ี า้ มนายจา้ งสง่ มอบใหล้ กู จา้ งในงานทร่ี ับไปทาทบ่ี า้ น (2) กาหนดชนดิ ของโรคซง่ึ เกดิ ขนึ้ ตามลกั ษณะหรอื สภาพของงานหรอื เนอ่ื งจากการ ทางาน ฉบบั ใหม่ (3) กาหนดสารเคมอี นั ตรายทใ่ี หน้ ายจา้ งจัดใหม้ กี ารตรวจสขุ ภาพของลกู จา้ ง พ.ศ. ๒๕๕๒ หาเอกาสารเพมิ่ เตมิ ไดจ้ ากเวปไซท์ ราชกจิ จานุเบกษา http://www.ratchakitcha.soc.go.th 47 Occupational Health and Safety
กฎหมาย และพระราชบญั ญตั ดิ า้ นความปลอดภยั แนวปฏบิ ตั ติ ามกฎกระทรวงแรงงาน (1) การตรวจวดั สภาพความรอ้ น (2) การตรวจวดั แสงสวา่ ง (3) การตรวจวดั เสยี งดงั หาเอกาสารเพมิ่ เตมิ ไดจ้ ากเวปไซท์ ราชกจิ จานุเบกษา http://www.ratchakitcha.soc.go.th 48 Occupational Health and Safety
กฎหมาย และพระราชบญั ญตั ดิ า้ นความปลอดภยั กฎหมายความปลอดภยั ภายใต้ พ.ร.บ. คมุ้ ครองแรงงาน พ.ศ.2541 (ตวั อยา่ ง) (1) กฎกระทรวงกาหนดมาตรฐานในการบรหิ ารและการจัดการดา้ นความปลอดภยั อาชวี อ นามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางานเกยี่ วกบั ไฟฟ้า พ.ศ. ๒๕๕๔ (3) กฎกระทรวงวา่ ดว้ ยการคมุ ้ ครองแรงงานในงานทร่ี ับไปทาทบ่ี า้ น (4) กฎกระทรวงกาหนดอตั ราน้าหนักทน่ี ายจา้ งใหล้ กู จา้ งทางานได ้ Occupational Health and Safety 49
กฎหมาย และพระราชบญั ญตั ดิ า้ นความปลอดภยั ตวั อยา่ งประกาศกรมสวสั ดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน เกยี่ วกบั ระเบยี บตา่ งๆ Occupational Health and Safety 50
Search
