บทเรียนเรื่องอาณาจักรโบราณ

1 คาแนะนาในการใช้บทเรียนสาเรจ็ รปู บทเรยี นสาเร็จรปู สร้างข้ึนเพือ่ ให้ผเู้ รียนศึกษาด้วยตนเองและปฏิบัติตาม คาแนะนาไปทลี ะขัน้ ตอน ดงั นี้ 1. นกั เรยี นศึกษาจดุ ประสงค์การเรยี นรู้ของบทเรยี นสาเร็จรปู 2. นักเรยี นทาแบบทดสอบกอ่ นเรียนเพื่อวดั ความรกู้ ่อนเรียนดว้ ย ตนเอง โดยทาทุกขอ้ หา้ มดูเฉลยกอ่ นทา เม่อื ทาเสรจ็ แล้วใหต้ รวจ คาตอบจากเฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี นและรวบรวม กระดาษคาตอบส่งครู 3. นกั เรียนศกึ ษาบทเรียนสาเรจ็ รปู แตล่ ะกรอบอย่าข้ามกรอบแลว้ ตอบคาถาม โดยตรวจคาตอบจากกรอบเฉลยหน้าถดั ไป หากตอบ ถกู ให้ศึกษาเนอื้ หากรอบตอ่ ไป แตห่ ากตอบผดิ ใหศ้ ึกษาเน้อื หาซา้ อีกจนสามารถตอบคาถามได้ถูกตอ้ ง จึงศึกษากรอบต่อไปจนครบ ทุกกรอบ

2 4. เมอ่ื นกั เรยี นศกึ ษาบทเรียนสาเร็จรูปครบทุกกรอบแล้วใหท้ า แบบทดสอบหลังเรียน และตรวจคาตอบจากเฉลย เพือ่ เปรียบเทยี บ ความกา้ วหนา้ ของผ้เู รียน 5. คาถามจากบทเรียนไมใ่ ชข่ อ้ สอบ แต่เปน็ ส่วนหนง่ึ ของการ เรียนรู้ ถา้ นกั เรียนไมเ่ ข้าใจวิธีการเรียน และเน้ือหาตอนใด ให้ถามครผู ูส้ อนทันที 6. นกั เรยี นแต่ละคนต้องมีความซื่อสตั ย์ต่อตนเองไมเ่ ปิดดเู ฉลย กอ่ นเรียน - หลงั เรียน และแบบเฉลยทุกกรอบ 7. ถา้ นกั เรยี นและผสู้ นใจต้องการข้อมูลหรือเนื้อหาเพิ่มเตมิ จาก บทเรียนสาเร็จรูปท้ังหมด สามารถคน้ คว้าได้จากเอกสารอ้างอิง และบรรณานุกรมที่ใหไ้ ว้ทา้ ยเลม่

3 สาระสาคญั กอ่ นทไ่ี ทยจะตั้งอาณาจกั รข้นึ น้ันดนิ แดนประเทศไทยปัจจบุ ันไดม้ ีหลายชนชาตติ ง้ั หลกั แหล่งอยู่ในบรเิ วณนีม้ าก่อนแลว้ ชนชาตเิ หลา่ น้ีไดส้ ร้างความเจรญิ ของตนและรบั การ ถา่ ยทอดอารยธรรมจากต่างชาตมิ าประยุกตใ์ ช้ เมื่อชนชาติไทยต้งั อาณาจักรขึน้ ปกครอง แทนอาณาจกั รเดิม ชาวไทยกไ็ ด้รับอารยธรรมบางอยา่ งนั้นด้วย ตัวชว้ี ดั อธิบายเร่ืองราวทางประวตั ิศาสตรส์ มัยกอ่ นสโุ ขทัยในดนิ แดนไทยโดยสงั เขป จุดประสงค์การเรียนรู้ เมื่อนักเรียนศึกษาบทเรยี นสาเรจ็ รูปเล่มนแ้ี ลว้ นกั เรียนมีความร้เู ร่ืองอาณาจักร โบราณในแตล่ ะภมู ิภาคของประเทศไทย นักเรยี นแสดงพฤติกรรมตอ่ ไปนี้ได้ 1. เล่าประวัติอาณาจักรโบราณที่เคยอย่ใู นดนิ แดนของประเทศไทยได้ 2. บอกศิลปะและวัฒนธรรมทีส่ าคัญ ๆ ของอาณาจกั รโบราณในดินแดนประเทศ ไทยได้ 3. ชน่ื ชมและภาคภมู ิใจบรรพบรุ ุษท่ชี ว่ ยอนรุ กั ษ์โบราณสถานไทยไว้ได้ สาระการเรียนรู้ อาณาจกั รโบราณในประเทศไทย

4 แบบทดสอบก่อนเรียน เรอื่ ง อาณาจกั รโบราณ กลุ่มสาระการเรียนร้สู งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี 1 ……………………………………………………………………………….. คาชแ้ี จง ใหน้ กั เรียนทาเครื่องหมาย X คาตอบท่ีถกู ตอ้ งท่สี ดุ ลง ในกระดาษคาตอบ 1. ขอ้ ใดกลา่ วถงึ หลกั ฐานทแี่ สดงการต้ัง 3. ข้อใดเป็นหลักฐานที่แสดงว่าอาณาจักร ถ่นิ ฐานในประเทศไทยปัจจุบนั ไดถ้ กู ตอ้ ง ฟนู ันเจริญรงุ่ เรอื ง ก. พบภาพเขยี นสที อี่ ุทยาน ก. เทวรูปและเหรยี ญเงินฟูนัน ประวตั ิศาสตรภ์ ูพระบาท ข. มีอปุ กรณเ์ คร่อื งใช้ที่ทนั สมยั อ.บ้านผือ จ.อดุ รธานี ค. มีการประกอบอาชพี เกษตรกรรม ข. พบปราสาทหินทางภาคอสี าน ง. มีการประกอบอาชีพ ค. พระปรางค์ 3 ยอด เมืองละโว้ อุตสาหกรรม ง. พบซากปรกั หกั พังของเทวลยั 4. อาณาจักรตามพรลิงค์ หมายถงึ ความ 2. อาณาจักรฟูนนั มีศนู ยก์ ลางความ เป็นมาของจงั หวดั ใด เจรญิ อย่ทู ่ใี ด ก. สงขลา ก. บรเิ วณลมุ่ แม่นา้ ปา่ สัก ข. นราธิวาส ข. บรเิ วณลมุ่ แม่น้าปงิ ค. สุราษฏร์ธานี ค. บรเิ วณล่มุ แม่น้าบางปะกง ง. นครศรีธรรมราช ง. บรเิ วณลุ่มแม่นา้ โขงตอนใต้

5 5. ศูนย์กลางความเจรญิ ของอาณาจักรศรี 8. อาณาจกั รโคตรบูรณม์ ีศนู ยก์ ลางอยทู่ ่ี วิชยั อย่ทู ่ใี ด จงั หวัดใดในปัจจุบนั ก. นราธวิ าส ก. จงั หวดั นครพนม ข. สรุ าษฏรธ์ านี ข. จังหวัดนครสวรรค์ ค. ประจวบครี ขี นั ธ์ ค. จงั หวดั นครนายก ง. นครศรธี รรมราช ง. จังหวดั นครราชสีมา 6. พระนางจามเทวตี ามตานานหมายถงึ 9. อาณาจกั รทวาราวดเี ริม่ เสื่อมลงใน ใคร พทุ ธศตวรรษท่เี ท่าใด ก. ธดิ ากรุงสโุ ขทยั ก. พทุ ธศตวรรษที่ 15 ข. ผูส้ ร้างเมอื งไชยปราการ ข. พุทธศตวรรษท่ี 16 ค. พระมารดาเจ้าชายพรหมกุมาร ค. พุทธศตวรรษท่ี 17 ง. กษัตรยิ ์องค์แรกของอาณาจักร ง. พทุ ธศตวรรษท่ี 18 หรภิ ุญชยั 10. พระปรางค์สามยอดปัจจบุ นั อยใู่ น 7. เพราะเหตใุ ดอาณาจกั รโยนกเชียงแสน จังหวดั ใด จงึ ล่มสลาย ก. ลพบรุ ี ก. ไฟไหม้ ข. สโุ ขทัย ข. น้าท่วม ค. เชยี งราย ค. ดนิ ถล่ม ง. เชียงใหม่ ง. โรคระบาด

6 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น เร่อื ง อาณาจกั รโบราณ 1. ก 6. ง 2. ง 7. ข 3. ก 8. ก 4. ง 9. ข 5. ข 10 ก

7 กรอบที่ 1 ก่อนทช่ี นชาติไทยจะกอ่ ตงั้ อาณาจกั รในดนิ แดนท่เี ป็นประเทศไทยในปัจจุบนั ในอดีตเคยมชี นชาติอืน่ ๆ กอ่ ต้ังอาณาจกั รตนอยู่กอ่ นแล้ว มกี ารถ่ายทอดอารยธรรม ความเจรญิ ใหแ้ กอ่ าณาจกั รของคนไทยในสมยั ต่อมา อาณาจักรโบราณท่ีสาคัญ เชน่ อาณาจักรฟูนนั อาณาจักรเจนละ อาณาจกั รขอม อาณาจกั รทวาราวดี อาณาจักรละโว้ อาณาจักรหรภิ ญุ ชัย อาณาจกั รลา้ นนา อาณาจักรโยนกเชียงแสน อาณาจกั รอีสานปรุ ะ อาณาจักรโคตรบรู ณ์ อาณาจกั รลงั กาสุกะอาณาจักรตามพรลิงค์ อาณาจักรศรีวิชัย ซึง่ แตล่ ะ อาณาจักรจะผลัดเปลย่ี นกนั มอี านาจทางการเมือง ภาพเขียนสที ่ีอุทยานประวตั ิศาสตร์ภพู ระบาท ต.เมอื งพาน อ.บา้ นผอื จ.อุดรธานี ซึ่งแสดงใหเ้ หน็ วา่ เคยเปน็ ท่ตี ้งั ถิ่นฐานของมนษุ ย์ในสมัยโบราณ ทม่ี า : www.oknation.net/blog/khaohom ; (13/4/51) คาถาม หลกั ฐานที่แสดงถงึ การต้งั ถิ่นฐานในประเทศไทยปัจจบุ ัน คอื อะไร ตอบ............................................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

8 เฉลย กรอบท่ี 1 ภาพเขียนสที ่อี ทุ ยานประวตั ิศาสตรภ์ ูพระบาท ต.เมืองพาน อ.บา้ นผอื จ.อุดรธานี กรอบท่ี 2 อาณาจักรฟูนนั 1. ความเปน็ มา ในราวพุทธศตวรรษท่ี 6 ถงึ ราว พ.ศ. 1100 เกิดอาณาจกั รฟูนนั ซึง่ จีน เรียกวา่ ฝหู นาน ถือว่าเปน็ อาณาจักรเก่าแก่ทสี่ ุดของชนชาตเิ ขมร นกั โบราณคดี สนั นิษฐานว่า “ฟูนัน” มาจากคาว่า “พนม” ท่ีแปลวา่ ภเู ขา และยงั เป็นตาแหน่งของ กษตั รยิ ์ ทีม่ คี วามหมายว่า “ราชาแห่งภเู ขา” แผนท่อี าณาจักรฟนู นั http://www.krujaidee.com/funun_10.htm (13/4/51) คาถาม “ราชาแห่งภเู ขา” เปน็ ตาแหน่งของใครในอาณาจักรฟูนนั ตอบ .......................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

9 เฉลย กรอบท่ี 2 กษตั ริย์ กรอบท่ี 3 2. วัฒนธรรมของฟนู ัน 2.1 ด้านการปกครอง เป็นการปกครองแบบเทวราชา พระมหากษัตริยม์ อี านาจ เด็ดขาด อาณาจกั รฟนู ันมีอาณาเขตทกี่ ว้างขวางครอบคลุมเวยี ดนามถงึ ทางตอนใต้ ของกัมพชู า ล่มุ แม่นา้ โขงตอนลา่ ง ลุ่มแม่น้าเจา้ พระยา แมน่ า้ มลู แมน่ า้ ชี แถบจังหวัด อุบลราชธานี และแหลมมลายูในปจั จุบนั มเี มอื งหลวงชอ่ื นอกอ โคกทะโหลก แปลวา่ นครเนินตน้ พอก ตง้ั อยบู่ รเิ วณสามเหลีย่ มปากแม่นา้ โขง 2.2 ดา้ นศาสนาและประเพณี อาณาจกั รฟูนันไดร้ ับอารยธรรมจากอนิ เดยี นบั ถอื ศาสนาพราหมณ์ ฮินดู หลักฐานทแี่ สดงว่าอาณาจักรฟนู นั เจริญรุง่ เรอื ง ไดแ้ ก่ เคร่ืองประดับ พระพุทธรูป เทวรูป และเหรยี ญฟนู นั ซึ่งพบบริเวณเมืองอ่ทู อง เงนิ ตราสมัยอาณาจกั รฟูนนั www.oknation.net/blog/print.php?id=264797 (13/4/51) คาถาม นักเรยี นคดิ วา่ การพบเคร่ืองประดบั พระพทุ ธรูป เทวรปู และเหรียญฟูนันบริเวณ เมอื งอ่ทู องเป็นผลมาจากสาเหตุใด ตอบ......................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

10 เฉลย กรอบท่ี 3 อาณาจักรฟนู นั เคยมกี ารตดิ ต่อคา้ ขาย ถ่ายทอดอารยธรรมกบั อาณาจักรโบราณ ในบริเวณประเทศไทยปัจจบุ นั กรอบที่ 4 3. ความเส่ือม อาณาจกั รฟนู นั เป็นอาณาจักรเกา่ แกข่ องขอมโบราณ เจริญรุ่งเรอื ง ภายใต้วฒั นธรรมของอินเดยี เพราะกษัตรยิ อ์ งค์แรกของฟนู านเปน็ ชาวอินเดียจงึ นา วฒั นธรรมตลอดจนประเพณตี า่ งๆ ของอนิ เดียมาใช้ ในพุทธศตวรรษท่ี 11 พวกเจนละ ซึ่งอยทู่ างเหนอื ของฟนู นั มีอานาจได้เขา้ โจมตแี ยง่ ชงิ อานาจถูกเข้ายึดครองโดยอาณาจักร เจนละ อาณาจักรฟนู นั จึงเส่ือมอานาจ และล่มสลาย พระพทุ ธรปู แบบคุปตะ รูปพระวษิ ณสุ วมหมวกทรงกระบอกในอาณาจักรฟูนนั http://www.krujaidee.com/funun_10.htm (14/4/51) คาถาม ใหน้ ักเรยี นอธิบายสาเหตทุ ่ที าให้อาณาจักรฟนู นั เสอื่ มอานาจและล่มสลาย ตอบ......................................................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

11 เฉลย กรอบที่ 4 อาณาจกั รเจนละมผี ูน้ าทเี่ ขม้ แข็ง อาณาจกั รฟูนนั มผี ้นู าทอ่ี ่อนแอ และเกิดความไม่สงบภายในประเทศ กรอบท่ี 5 อาณาจักรเจนละ 1. ความเปน็ มา เมื่ออาณาจกั รฟนู ันลม่ สลายในราวศตวรรษที่ 11 พระเจ้าภววรมันท่ี 1 กับเจา้ ชายจิตรเสนพระอนุชาได้รว่ มกันสถาปนาอาณาจักรแหง่ ใหม่ “อาณาจักรเจนละ ” มเี มอื งเศรษฐปุระ เป็นราชธานี ( บริเวณปราสาทวัดภู แขวงเมืองจาปาสัก ประเทศลาว ในปัจจบุ นั ) แล้วขยายอาณาเขตมาทางตอนลา่ งเหนือทะเลสาบเขมรในประเทศกัมพูชา แผนท่ีอาณาจักรเจนละ www.moc.go.th/.../Jen%20la%20Emperer.htm (15/4/51) คาถาม ใครเป็นผู้สถาปนาอาณาจกั รเจนละ ตอบ ……………………………………………………. ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

12 เฉลย กรอบที่ 5 พระเจ้าภววรมนั ท่ี 1 กบั เจา้ ชายจติ เสน กรอบที่ 6 2. วัฒนธรรมของเจนละ 2.1 ดา้ นการปกครอง พระมหากษตั ริยข์ องเจนละไดร้ ับอิทธพิ ลการต้ังราชวงศ์ จากอาณาจักรฟูนนั เปน็ การปกครองแบบเทวราชา พระมหากษตั ริย์มอี านาจสูงสุดในสมัย พระมเหนทรวรมนั อาณาจักรเจนละมีอาณาเขตกวา้ งใหญไ่ พศาลโดยครอบคลมุ ลาน้าโขง แขวงจาปาศกั ดิ์ กมั พชู า เขา้ สดู่ ินแดนทิศตะวนั ตกเขตประเทศไทย บรเิ วณลุ่มแม่นา้ มลู -ชี จังหวดั อบุ ลราชธานี จงั หวดั บุรรี มั ย์ จงั หวัดขอนแกน่ จงั หวัดสระแกว้ ทุกครง้ั ที่พระองค์ มีชัยชนะหรือแผอ่ านาจไปถึง จะโปรดให้สร้างศาสนสถาน รปู เคารพพรอ้ มกับจารึก ร่องรอยของอารยธรรมในแถบดินแดนอีสานของไทยมปี รากฏอยู่หลายแหง่ เชน่ ปราสาทภมู โิ ปน โบราณสถานและรอยจารึกทดี่ อนเมอื งเตย และปราสาทปรางกู่พะไกนา ภาพปราสาทภมู ิโปน อ.สงั ขละ จ.สุรินทร์ www.konmuangchang.com/web/unseen_detail.php?id=16 (15/4/51) คาถาม หลกั ฐานใดทแี่ สดงให้เห็นวา่ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ของไทยได้รับอทิ ธพิ ลจาก อาณาจักรเจนละและยังมหี ลักฐานใดปรากฏอยูจ่ นทุกวนั นี้ ตอบ........................................................................................................ ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

13 เฉลย กรอบที่ 6 - ทางดา้ นวัฒนธรรม - ปราสาทภูมิโปน รอยจารึกท่ดี อนเมืองเตย และปราสาท ปรางก่พู ระไกนา กรอบท่ี 7 2.2 ด้านศาสนาและประเพณี พระมหากษัตริย์และชนช้นั ปกครอง นับถอื ศาสนา พราหมณ์ – ฮนิ ดูลัทธไิ ศวนิกาย ประชาชนสามารถเลือกนับถือไดท้ ัง้ ศาสนาพราหมณ์- ฮินดู หรอื พุทธ เป็นสังคมเกษตรกรรม กษัตริย์แห่งเจนละเกอื บทกุ พระองคจ์ ะโปรดให้ สรา้ งศาสนาสถาน รปู เคารพ ศวิ ลึงค์ พรอ้ มจารึก เพอ่ื ใชอ้ ทุ ศิ ถวายแดพ่ ระศวิ ะ และเปน็ ที่ สกั การะของประชาชนทวั่ ไปสรา้ งบาราย(สระนา้ ) เพอื่ ใช้ในการเกษตรและชีวติ ประจาวนั จารกึ ของพระเจ้ามเหนทรวรมันทพ่ี บในแถบจังหวดั อุบลราชธานี บุรรี ัมย์ ขอนแก่น เชน่ จารกึ ปากนา้ มลู 1,2 จารึกวดั สปุ ฏั นาราม จารกึ วัดศรเี มอื งแอม จารึกทีถ่ า้ เป็ดทอง กลา่ วถงึ การประกอบพธิ ีกรรมเก่ียวกับความอุดมสมบรู ณ์ การเปน็ ศนู ย์กลางคมนาคม การทอผ้า เคร่อื งทองเหลือง เป็นแหลง่ พฒั นาการทางสังคมทีน่ บั ถอื ศาสนาพราหมณ์ –ฮินดู และพทุ ธ และทถ่ี า้ เป็ดทองน้พี บศาสนสุ าวรยี ท์ ่ีพระเจา้ มเหนทรวรมันโปรดใหส้ ร้างขึ้นเพอื่ เป็นศาสนสถาน จารกึ วัดศรีเมอื งแอม www.nectec.or.th/.../pictures/e2/khonk-603-1.jpg (16/4/51 คาถาม รูปเคารพศิวลึงคพ์ รอ้ มจารกึ เปน็ อิทธพิ ลของศาสนาใด ตรวจคาตอบ ตอบ .......................................................................................... ร ว จ คา

14 เฉลย กรอบท่ี 7 ศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดู กรอบท่ี 8 3. ความเส่อื มของอาณาจักรเจนละ ราวพุทธศตรวรรษที่ 11 อาณาจกั รเจนละ เรม่ิ อ่อนแอลง จนกระทงั่ สมัย ของพระเจา้ ชยั วรมนั ที่ 1 อาณาจักรเจนละถกู แบ่งเป็น 2 สว่ น คอื เจนละบก อยู่บรเิ วณ ประเทศลาว ต้ังแตเ่ วียงจันทร์ – จาปาศักด์ภิ าคอสี านของไทย เจนละน้าบริเวณลุ่มนา้ โขง ตอนล่าง – ทะเลสาบเขมร และตกเปน็ เมืองขน้ึ ของชวา ปราสาท นครวัด ทเ่ี มืองเสียมราฐ ประเทศกัมพูชา www.moohin.com/thaihistory/h006c006.shtml (15/4/51) คาถาม เมอื่ อาณาจกั รเจนละถูกปกครองโดยชวาได้ถูกแบ่งเป็นกสี่ ว่ น อะไรบ้าง ตอบ ................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

15 เฉลย กรอบท่ี 8 อาณาจักรเจนละถกู แบง่ เป็น 2 ส่วน คือ 1. เจนละบก ต้งั แตเ่ วียงจนั ท์-จาปาศกั ด์ิ คือภาคอีสานของไทย 2. เจนละน้า คือล่มุ แม่นา้ โขงตอนลา่ ง กรอบท่ี 9 อาณาจกั รขอม 1. ความเปน็ มา ราวศตวรรษท่ี 14 พระเจ้าชัยวรมนั ท่ี 2 ทรงประกาศอสิ รภาพ ไม่ขนึ้ ต่ออาณาจกั รศรีวิชยั แห่งหมูเ่ กาะชวา แลว้ ทรงรวบรวมอาณาจักรเจนละบก และ เจนละนา้ ใหเ้ ปน็ อาณาจกั รเดยี วกัน เป็นการพฒั นาการของอาณาจักรเจนละ ก่อเกิดเป็น อาณาจักรขอม (อาณาจักรกมั พชู า) แผนทีอ่ าณาจกั รขอม www.krujaidee.com/khom_2.htm (15/4/51) คาถาม ใครเปน็ ผรู้ วบรวมอาณาจกั รเจนละและประกาศเอกราชไมข่ ึ้นต่ออาณาจักรศรีวิชัย ตอบ …………………………………………………………………………………... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

16 เฉลย กรอบที่ 9 พระเจา้ ชัยวรมนั ท่ี 2 กรอบที่ 10 2. วัฒนธรรมของอาณาจักรขอม 2.1 ด้านการปกครอง พระเจา้ ชัยวรมันท่ี 2 ทรงรับลัทธิไศเลนทรห์ รอื ระบบเทวราชา จากชวา มาสถาปนาในอาณาจักรของพระองค์ โดยมีศูนย์กลางของอาณาจักร อยทู่ ี่เมือง พระนคร สามารถตดิ ตอ่ กบั ดนิ แดนทางภาคอสี านของไทย โดยผ่านทางช่องเขาพนมดงรกั หลกั ฐานทแี่ สดงใหเ้ ห็นถงึ การคมนาคมติดต่อซ่ึงกันและกันคือ ซากปรักหกั พงั ของเทวาลยั หรือปราสาทที่กระจดั กระจายอยู่ตามทตี่ า่ งๆ ต้ังแตเ่ มอื ง พระนคร(นครวัดนครธม) เรอื่ ยมา ท่วั ภาคอสี าน เชน่ ปราสาทเมอื งตา่ ปราสาทพนมรงุ้ ปราสาทหินพิมาย และพระปรางค์ 3 ยอด ท่เี มอื งละโว้ ปราสาทเมอื งตา่ จงั หวัดบุรรี ัมย์ www.sanamball.net/board/index.php?topic=194.0 (16/4/51) คาถาม สิง่ ทแ่ี สดงใหเ้ ห็นว่าดินแดนแถบภาคอีสานของไทยมกี ารถา่ ยทอดวฒั นธรรม มาจากอาณาจักรขอม ตอบ ................................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

17 เฉลย กรอบที่ 10 ปราสาทเมอื งต่า ปราสาทพนมร้งุ ปราสาทหนิ พิมาย กรอบท่ี 11 2.1 ดา้ นศาสนาและประเพณี ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ลทั ธิไศวนกิ าย ลัทธิไวษณพ นกิ าย มีความเจรญิ รุ่งเรอื งในอาณาจกั รขอม ทาใหเ้ กดิ ราชประเพณใี นการสรา้ ง ปราสาท หรอื เทวลยั ต้ังแต่สมัยพระเจ้าชยั วรมันที่ 2 จนถึงสมยั พระเจ้าชยั วรมันที่ 7 โปรดให้ สรา้ งศาสนสถาน รูปเคารพ เพื่อใช้เป็นสถานทแ่ี สดงความเคารพตอ่ เทพเจา้ จัดสร้างบาราย หรอื สระนา้ สรา้ งบรรณาลัยไวเ้ ป็นท่ีเกบ็ พระคัมภรี ท์ างศาสนา สรา้ งอโรคยาศาลา หรือ โรงพยาบาล ไปพรอ้ มๆ กัน ในบริเวณเดยี วกนั และขยาย อทิ ธพิ ลมาบนผืนแผ่นดนิ อีสาน ของไทย ดงั ท่ีปรากฏอยใู่ นศลิ าจารึกของพระเจ้าชยั วรมันท่ี 2 ที่ปราสาทสดก๊ ก๊กธม จังหวดั สระแกว้ ปราสาทสดก๊ ก๊กธม อาเภอตาพระยา จงั หวัดสระแกว้ www.oobpikku.multiply.com/photos/album/24/24 (16/4/51) คาถาม กษตั รยิ อ์ าณาจักรขอมทุกพระองค์มักโปรดให้สร้างส่งิ ใดเพอ่ื แสดงความ ยิง่ ใหญ่และเป็นการสกั การะเทพเจ้า ตรวจคาตอบ ตอบ ...................................................................................... ร ว จ คา

18 เฉลย กรอบท่ี 11 ปราสาทหิน กรอบที่ 12 3. ความเส่ือม เร่ิมต้นในพุทธศตวรรษที่ 18 เน่ืองจากพระเจา้ ชยั วรมันท่ี 7 ทรงขยายพระราชอาณาเขตไปอย่างกวา้ งขวาง มกี ารก่อสร้างปราสาทนครธมทยี่ ่งิ ใหญ่ และคูเมอื งขนาด มหมึ าลอ้ มรอบ ท่ีต้องเกณฑ์ประชาชนจานวนมหาศาลเข้ามาทางาน จนทาให้เกิดจลาจล นาความยุ่งยากมาสู่ราชสานกั รฐั ตา่ งๆ ก็พยายามประกาศเอกราช ภายหลังจากการส้ินสดุ ของพระเจา้ ชยั วรมันที่ 7 อาณาจักรขอมก็เส่ือมสลายลง ปราสาทนครวัด นครธมประเทศกมั พูชา www.artgazine.com/shoutouts/ctrlCTRL+.php?t=8168 (15/4/51) คาถาม อาณาจกั รขอมเสือ่ มอานาจลงในสมยั ใด ตอบ ................................................................. ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

19 เฉลย กรอบที่ 12 ส้นิ สมัยพระเจา้ ชยั วรมนั ที่ 7 กรอบท่ี 13 อาณาจกั รทวาราวดี พุทธศตวรรษที่ 11 – 16 1. มีหลกั ฐานปรากฏในบันทกึ ของหลวงจ้อี ิงท่ีเรยี กว่า “โด-ไล-โป-ต”้ี เป็นอาณาจักร อยู่ระหวา่ งอาณาจักรศรเี กษตรกบั อาณาจกั รอิศานปรุ ะมีศนู ยก์ ลางอยู่ท่ีจงั หวดั นครปฐม 2. วฒั นธรรมของทวาราวดี 2.1 ดา้ นการปกครอง หลักฐานที่พบแผ่นศิลาจารกึ โบราณเขียนด้วยภาษามอญทา ให้สนั นิษฐานว่าคนมอญเป็นเจ้าของอารยธรรมทวาราวดี มกี ารปกครองโดย พระมหากษัตริยซ์ ง่ึ ได้รบั แบบแผนการปกครองมาจากอินเดยี 2.2 ดา้ นศาสนาและประเพณี ไดร้ ับ อทิ ธิพลศาสนาพราหมณ์-ฮนิ ดแู ละพุทธ ศาสนาผา่ นทางอนิ เดียมีความเจรญิ ร่งุ เรอื งมากเกี่ยวกับพุทธศาสนาหลักฐานทีพ่ บ ธรรมจกั รศลิ า พระพทุ ธรปู สารดิ ทองคา เสาหนิ แปดเหลี่ยม ใบเสมา พระเจดีย์จลุ ประโทน พระพทุ ธรูปสมยั อาณาจักรทวาราวดี เหรียญเงินของอาณาจกั รทวาราวดี ท่มี า : ประวัตศิ าสตรช์ น้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 1 .ณรงค์ พว่ งพิศ และคณะ หน้า 67 คาถาม อิทธทิ างวฒั นธรรมพลของอินเดยี มตี อ่ อาณาจักรทวาราวดใี นดา้ นใด ตอบ ........................................................................................ ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

20 เฉลย กรอบที่13 อาณาจักรทวาราวดไี ด้รับอทิ ธิพลจากอนิ เดยี ในด้านการปกครอง ศาสนาพราหมณ์- ฮินดูและศาสนาพทุ ธ กรอบที่ 14 อาณาจกั รละโว้ พุทธศตวรรษที่ 12 -18 1. ความเป็นมา อาณาจักรละโว้ มีศูนยก์ ลางอยู่ท่ลี พบุรมี แี ม่นา้ 3 สายไหลผ่านคอื แมน่ า้ เจา้ พระยา แมน่ า้ ป่าสกั แม่น้าลพบรุ ี ทาใหม้ คี วามอดุ มสมบูรณ์ การคมนาคมสะดวก 2. วัฒนธรรมของทวาราวดี 2.1 อาณาจักรละโว้เคยอยใู่ ตก้ ารปกครองของทวาราวดีและขอมมีการปกครอง โดยพระมหากษตั รยิ ซ์ ่งึ รบั วัฒนธรรมจากอนิ เดียและเมอ่ื ขอมมาปกครองมีการใช้กฎหมาย ระบบตุลาการ 2.2 ดา้ นศาสนาและประเพณศี าสนาพทุ ธและศาสนาพราหมณ์-ฮินดมู ีความ เจริญรุ่งเรืองในละโวห้ ลักฐานทีพ่ บเช่น พระปรางคส์ ามยอด ปรางค์แขก พระโพธสิ ัตว์อว โลกิเตศวร เทวรปู พระนารายณ์ ในจังหวัดลพบรุ ี พระปรางค์สามยอด จังหวัดลพบุรี ท่มี า : ประวัติศาสตร์ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 1 .รศ.ดร.ไพฑูรย์ มีสกุล หนา้ 53 คาถาม สาเหตุท่ที าให้อาณาจักรละโว้มคี วามเจรญิ รงุ่ เรอื งทางเศรษฐกจิ มากเพราะอะไร ตอบ ...........................................................................................................................

21 เฉลย กรอบท่ี 14 เนื่องจากละโวม้ ีแม่น้าไหลผ่าน 3 สาย ทาใหก้ ารคมนาคมการตดิ ต่อค้าขายสะดวก มีความอดุ มสมบรู ณเ์ หมาะแกก่ ารเพาะปลูก กรอบที่ 15 อาณาจกั รหรภิ ุญชัย พุทธศตวรรษที่ 13 -19 1. ความเปน็ มา ตัง้ อยทู่ ่ีราบลุ่มแม่น้าปิงตอนบน คือจงั หวดั ลาพนู ปัจจุบัน ตามตานาน ไดเ้ ล่าไว้วา่ พระนางจามเทวี พระธดิ าของกษตั ริย์ละโว้ เป็นกษัตริย์พระองคแ์ รกขอ งหรภิ ุญชยั เปน็ ผ้วู างรากฐานทางวัฒนธรรมของหริภญุ ชัย และบริเวณใกลเ้ คียง 2. วัฒนธรรมของหรภิ ญุ ชยั 2.1 ดา้ นการปกครอง พระมหากษัตริยเ์ ป็นผมู้ ีอานาจสงู สุดดา้ นการปกครอง อาณาจกั รหริภุญชยั มี ความเจรญิ รุง่ เรืองมากในสมัยพระเจา้ อาทติ ยราช (ณรงค์ พ่วงพศิ และ คณะ.2547 : 69) บา้ นเมอื งสงบสขุ จนปลายศตวรรษท่ี 19 จงึ ถกู รวบเขา้ เป็นส่วนหน่ึงของ อาณาจกั รล้านนา 2.2 ดา้ นศาสนาและประเพณีพระมหากษัตรยิ ์ทรงเลอ่ื มใส พระพทุ ธศาสนานิกายเถรวาท ทาใหห้ ริภญุ ชัยกลายเปน็ ศูนยก์ ลางพระพทุ ธศาสนาทางภาคเหนอื ซงึ่ มีหลักฐานจนถึงปัจจุบัน เช่นเจดียก์ กู่ ุด เจดยี ์ชา้ งยืน วดั พระธาตหุ รภิ ุญชัย เจดยี ์กกู่ ุด วดั จามเทวี จ.ลาพนู พระธาตหุ ริภญุ ชยั จงั หวดั ลาพูน ท่มี า : GEOGRAPHIG ปีท่ี 10 ฉบับที่ 74 พ.ศ. 2547 หน้า 235 ทม่ี า : GEOGRAPHIG ปีที่ 10 ฉบับท่ี 74 พ.ศ.2547 หนา้ 226 คาถาม อาณาจกั รหริภญุ ชยั ไดร้ บั อทิ ธพิ ลทางวัฒนธรรมจากอาณาจกั รใด ตอบ ......................................................................................................

22 เฉลย กรอบท่ี 16 อาณาจกั รละโว้ กรอบที่ 16 อาณาจกั รลา้ นนา พุทธศตวรรษท่ี 19-25 1. ความเป็นมาอาณาจกั รลา้ นนา ต้งั ขน้ึ เมอ่ื พ.ศ. 1800 บริเวณที่ราบเมืองเชยี งใหม่ และ เมืองลาพูนปจั จบุ ัน โดยพ่อขุนเมง็ รายเจ้าเมอื งเชียงราย 2. วัฒนธรรมของลา้ นนา 2.1 ด้านการปกครอง เปน็ การปกครองแบบสมบรู ณาญาสิทธริ าชมีกษัตริย์เปน็ ประมุข ไดร้ วบรวมกาลงั คนไปตเี มืองต่างๆและตงั้ ช่ือเมืองใหม่วา่ เมืองนพบุรี ศรีนครพงิ ค์เชยี งใหม่ โดยมีพระสหายสนทิ พญางาเมอื งเจ้าเมอื งพะเยา และพ่อขนุ รามคาแหงมหาราชแหง่ กรุงสุโขทยั ไปช่วยเลือกทาเลทีต่ ัง้ เมืองใหม่ ใชก้ ฎหมายมังรายศาสตร์ปกครองอาณาจกั รจนกระทัง่ ในสมยั รัชกาลที่ 5 แห่งกรงุ รตั นโกสินทร์ทรงผนวกล้านนาใหเ้ ป็นส่วนหน่งึ ของอาณาจกั รไทย 2.2 ด้านศาสนาและประเพณี พระพุทธศาสนาลัทธลิ งั กาวงศจ์ ากสุโขทยั มีความ เจรญิ รงุ่ เรืองในอาณาจักรล้านนา มกี ารสร้างวัด เจดยี ์ พระพุทธรูปมากมาย ที่พบเห็นในปจั จบุ นั เชน่ กาแพงเมือง พระธาตุดอยสเุ ทพ พระพทุ ธรูปต่างๆ วดั เจดียห์ ลวง วัดโพธารามหาวหิ าร พระบรมนสุ าวรีย์สามกษัตริย์ ที่มา : www.thatphanom.com/(13/4/51) คาถาม เพราะเหตุใด อาณาจกั รลา้ นนา อาณาจกั รสโุ ขทยั และเมอื งพะเยาจงึ ไมร่ กุ ราน อาณาเขตซึง่ กันและกัน ตอบ ..........................................................................................................................

23 เฉลย กรอบที่ 16 เนือ่ งจากเป็นพระสหายทดี่ ตี ่อกนั ให้การช่วยเหลือและปอ้ งกันอาณาเขตต่อกนั กรอบที่ 17 อาณาจักรโยนกเชยี งแสน พทุ ธศตวรรษที่ 12-19 1. ความเป็นมา จากตานานผสู้ ร้างโยนกเชียงแสนคือสงิ หนวตั ิกมุ าร เปน็ กลมุ่ คนไทย ท่อี พยพมาจากตอนใต้ของจีนไดม้ ากอ่ ตงั้ เมือง “นาคพนั ธ์สุ งิ หนวัตนิ คร ” บริเวณลมุ่ แม่นา้ โขง แม่นา้ กกปจั จุบันคือ อ.เชยี งแสน จ.เชียงราย ปัจจบุ ัน 2. วฒั นธรรมของอาณาจกั รโยนกเชยี งแสน 2.1 ดา้ นการปกครอง เจา้ ชายสงิ หนวัติได้ขยายอาณาเขตไปอย่างกวา้ งขวางและ เรยี กชือ่ อาณาจกั รใหมว่ ่า “โยนกเชียงแสน ” ต่อมาถกู ขอมยดึ ครอง พระเจ้าพรหมกมุ าร สามารถกอบกู้เอกราชได้สร้างเมอื งใหมข่ นึ้ ทีเ่ วยี งไชยปราการ มีความเจรญิ รุง่ เรอื งมีศลิ ปะ เฉพาะตนเรียกวา่ “ศลิ ปะเชียงแสน ” จนกระท่ังพทุ ธศตวรรษที่ 19 อาณาจกั รโยนก เชยี งแสนจึงถกู ผนวกเข้าเปน็ สว่ นหนึ่งของอาณาจกั รล้านนา อนสุ าวรยี ์พระเจา้ พรหมมหาราช พระธาตชุ ่อแฮ จ.แพร่ เป็น ศลิ ปะเชยี งแสน ทมี่ า : forums.212cafe.com/(13/4/51) ท่มี า : www.oknation.net/ (13/4/51) คาถาม ใครเปน็ ผ้สู ร้างอาณาจักรโยนกเชยี งแสน ตรวจคาตอบ ตอบ ............................................................... ร ว จ คา

24 เฉลย กรอบท่ี 17 สิงหนวตั ิกมุ าร กรอบที่ 18 อาณาจักรอศิ านปุระ พุทธศตวรรษที่ 12 -18 1. ความเปน็ มา เป็นอาณาจกั รขอมมดี นิ แดนบริเวณล่มุ แมน่ า้ โขงตอนล่าง ซึง่ เปน็ ประเทศกัมพชู าในปจั จบุ นั ผกู้ อ่ ตัง้ อาณาจกั รคือ พระเจา้ อิศานวรมัน หลกั ฐานของ อาณาจักรอศิ านปุระจะมีปรากฏอยใู่ นจดหมายเหตุจีน และบันทกึ ของราชทูตจีน 2. วัฒนธรรมของอศิ านปรุ ะ 2.1 ดา้ นการปกครอง มีการปกครองแบบสมบูรณาญาสทิ ธริ าช กษตั ริยเ์ ปน็ สมมุตเิ ทพ การปกครองแบบจตสุ ดมภ์ มีกฎหมายพราหม์ธรรมศาสตร์ 2.2 ดา้ นศาสนาและประเพณี นับถือศาสนาพราหมณ์- ฮินดู และพระพทุ ธศาสนา นกิ ายมหายาน มกี ารสร้างปราสาทหินขนาดใหญห่ ลายแห่งเชน่ ปราสาทนครธม ปราสาท ตาพรม และในเขตประเทศไทยภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ เช่น ปราสาทหินพมิ าย จ.นครราชสีมา ปราสาทพนมรงุ้ ปราสาทหนิ เมืองต่า จ.บรุ ีรมั ย์ ปราสาทศรขี รภมู ิ พระปรางคส์ ามยอด จ.ลพบุรี ปราสาทวัดสิงค์ จ.กาญจนบรุ ี ปราสาทหินพนมรุ้งจังหวดั บรุ ีรัมย์ http://www.bloggang.com/viewblog.php?(15/4/51) คาถาม หลกั ฐานใดท่ที าให้ทราบว่าอาณาจกั รอีศานปรุ ะมคี วามสัมพนั ธ์กบั ต่างประเทศ ตอบ ......................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

25 เฉลย กรอบท่ี 18 บนั ทึกในจดหมายเหตจุ นี กรอบท่ี 19 อาณาจักรโคตรบรู ณ์ พทุ ธศตวรรษที่ 12-16 1. ความเป็นมา มีศูนย์กลางอยทู่ ่นี ครพนม ตง้ั อยฝู่ ั่งซ้ายของแม่น้าโขงบริเวณเมอื ง แขกเกา่ ในประเทศลาวปัจจุบันอาณาจักรโคตรบูรณป์ รากฏอยใู่ นตานานอรุ ังคธาตุ 2. วฒั นธรรมของโคตรบรู ณ์ 1.1 ดา้ นการปกครอง ไดร้ ับอทิ ธพิ ลจากอนิ เดียมีกษัตริย์ปกครองประเทศต่อมา ตกเป็นเมืองขน้ึ ของลา้ นช้าง 1.2 ด้านศาสนาและประเพณี นับถือศาสนาพุทธนกิ ายเถรวาท มคี วามเชอ่ื เรอ่ื ง การบูชาพญานาคนับถือสิ่งศกั ด์ิสิทธ์ิ ศาสนสถานทสี่ าคัญ คือพระธาตุพนม ซ่งึ บรรจุ พระอุรงั คธาตุหรือกระดูกสว่ นหน้าอกของพระพทุ ธเจา้ พระธาตพุ นม จังหวดั นครพนม www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=14516(16/4/51) คาถาม ความเช่อื และการนับถอื สง่ิ ศกั ดส์ิ ิทธ์ิใดของประชาชนแถบลมุ่ แมน่ า้ โขงที่มีมาครงั้ อาณาจักรโคตรบูรณจ์ นถึงปัจจุบัน ตอบ ................................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

26 เฉลย กรอบท่ี 19 การบชู าพญานาค กรอบท่ี 20 อาณาจักรลังกาสกุ ะ พุทธศตวรรษท่ี 7-14 1. ความเป็นมา มอี าณาเขตครอบคลุมพน้ื ท่ีในเขตจงั หวัดปัตตานีและจังหวัดยะลามี ศูนย์กลางอยทู่ ี่ อ. ยะรัง จ.ปัตตานี 2. อารยธรรมของลังกาสุกะ 2.1 ดา้ นการปกครอง มกี ษตั ริยเ์ ปน็ ผู้ปกครองประเทศ มเี มอื งทา่ มีการติดต่อ คา้ ขายกบั จนี และอนิ เดยี แต่ใกลช้ ดิ กบั จีนมากกวา่ เพราะเคยสง่ ทูตไปเจรญิ สมั พนั ธไมตรี กับจีนถงึ 6 ครั้ง 2.2 ด้านศาสนาและประเพณี เป็นศูนยก์ ลางของพระพุทธศาสนานิกายมหายาน และศาสนาพราหมณ์ – ฮนิ ดู ลัทธิไศวนกิ าย หลักฐานทางโบราณคดีทพี่ บที่ อ.ยะรัง จ. ปัตตานี เป็นรปู หลอ่ พระโพธสิ ตั ว์ อวโลกิเตศวร สถูปจาลองรูปทรงต่างๆ จานวนมาก ทาเพื่อส่งออก พระโพธิสตั ว์ อวโลกิเตศวร http://203.158.253.5/.../unt3/32hom%20artsamai.htm (16/4/51) คาถาม สาเหตุท่อี าณาจกั รลังกาสกุ ะมคี วามเจริญรุง่ เรืองมากคอื อะไร ตรวจคาตอบ ตอบ ………………………………………………………………. ร ว จ คา

27 เฉลย กรอบที่ 20 มเี มืองท่า มีการติดต่อค้าขายกับจีนและอินเดยี กรอบท่ี 21 อาณาจักรตามพรลิงค์ พุทธศตวรรษที่ 13 – 18 1. ความเป็นมา เป็นอาณาจกั รโบราณทเ่ี ก่าแก่แหง่ หนึง่ ในดินแดนภาคใต้ของไทย มศี ูนยก์ ลางอยทู่ น่ี ครศรธี รรมราช 2. อารยธรรมของตามพรลิงค์ 2.1 ด้านการปกครอง มีกษัตรยิ เ์ ป็นผปู้ กครอง ในศลิ าจารึกที่วดั หัวเวยี ง อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี ได้กล่าวถงึ พระปรีชาสามารถของพระเจา้ จันทรภานรุ ังศรีธรรมโศกราช (ณรงค์ พ่วงพิศ และคณะ. :2547) ที่ไดร้ วบรวมหัวเมอื งต่างๆ เข้าดว้ ยกันเปน็ อาณาจักรที่ม่ันคงเปน็ ปกึ แผน่ 2.2 ด้านศาสนาและประเพณี แตเ่ ดมิ นับถือพระพุทธศาสนานกิ ายมหายานและ พราหมณ์ – ฮินดู ดังหลักฐานทปี่ รากฏ เช่น ศวิ ลงึ ค์ พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ต่อมา พระพุทธศาสนาลทั ธิลังกาวงศเ์ ข้ามาเผยแพร่เปน็ แห่งแรกในดนิ แดนไทย ซงึ่ ได้เผยแพร่ ไปยงั อาณาจักรสุโขทัยและล้านนา หลกั ฐานทีพ่ บ เชน่ พระบรมธาตุเจดีย์ วัดมหาธาตุ จ.นครศรธี รรมราช พระบรมธาตเุ จดีย์ วัดมหาธาตุ จ.นครศรธี รรมราช www.fisheries.go.th/sf-nakhonsri/web2/index.p...(16/4/51) คาถาม มรดกทางวฒั นธรรมท่ีถา่ ยทอดจากอาณาจกั รตามพรลงิ ค์มาส่กู รุงสุโขทัยตาม หลักฐานทีป่ รากฏอยจู่ นทุกวันนี้ ตอบ ......................................................................................... ตรวจคาตอบ ร ว จ คา

28 เฉลย กรอบที่ 21 พระโพธิสตั ว์อวโลกิเตศวร กรอบท่ี 22 อาณาจกั รศรีวิชัย พทุ ธศตวรรษที่ 13 -19 1. ความเปน็ มา ศนู ย์กลางความเจรญิ อยทู่ อ่ี าเภอไชยา จ.สรุ าษฎร์ธานี บา้ งกว็ ่าอยู่ทเ่ี มืองปา เล็มบัง ประเทศอนิ โดนเี ซีย ร่องรอยทีแ่ สดงความเจรญิ ร่งุ เรืองคอื มหาสถปู บโุ รพุทโธ เกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย 2. อารยธรรมของศรวี ิชัย 2.1 ด้านการปกครอง อาณาจกั รศรวี ิชยั มีความเจรญิ รุ่งเรืองในฐานะเปน็ ศนู ยก์ ลาง การคา้ ทางทะเลมอี ทิ ธิพลทางด้านศลิ ปะแบบศรวี ชิ ัยมากกว่าอานาจทางการเมอื ง 2.2 ดา้ นศาสนาและประเพณี ในระยะแรกนบั ถือศาสนาพราหมณ์- ฮนิ ดูและ พระพุทธศาสนานกิ ายมหายาน ตอ่ มานบั ถอื พระพุทธศาสนานิกายเถรวาท ลัทธิลังกาวงศ์จาก นครศรีธรรมราช ดงั ปรากฏศาสนสถาน ศาสนวัตถใุ นศาสนาตา่ งๆ เช่น พระบรมธาตไุ ชยา จ. สรุ าษฎร์ธานี พระพทุ ธรูปปางนาคปรกสาริด ทวี่ ัดหวั เวียง อ.ไชยา เทวรูปพระโพธสิ ตั ว์ อวโลกเิ ตศวร วัดศาลาทึง อ. ไชยา พระบรมธาตไุ ชยา จ. สรุ าษฏร์ธานี www.travel-is.com/forum/view.php?qID=398&page (17/4/51) คาถาม หลักฐานที่แสดงให้เหน็ ถงึ ความเจริญรุ่งเรืองของศาสนาพุทธในอดีตบนเกาะชวา ตอบ ……………………………………………………

29 เฉลย กรอบที่ 22 มหาสถปู บุโรพทุ โธ กิจกรรมจากบทเรยี น ให้นักเรียนยกตัวอยา่ งศลิ ปะและวัฒนธรรมท่ีสาคัญๆ ของ อาณาจกั รฟนู ัน อาณาจักรเจนละ และอาณาจักรขอม ใช้ความร้จู ากการศึกษาบทเรยี น มาคิดวิเคราะห์ แลว้ ทากิจกรรม ให้ดที ส่ี ดุ นะครบั

30 แบบทดสอบหลังเรยี น เรอ่ื ง อาณาจกั รโบราณ กล่มุ สาระการเรยี นรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 1 ……………………………………………………………………………………… คาชแ้ี จง ให้นักเรียนทาเครอื่ งหมาย X คาตอบทถ่ี ูกตอ้ งที่สดุ ลงในกระดาษคาตอบ 1. ข้อใดกล่าวถงึ หลกั ฐานทีแ่ สดงการตั้ง 3. ข้อใดเปน็ หลักฐานทแ่ี สดงวา่ อาณาจักร ถิ่นฐานในประเทศไทยปัจจบุ นั ไดถ้ กู ต้อง ฟนู นั เจรญิ รุ่งเรือง ก. เทวรูปและเหรยี ญเงินฟูนนั ก. พบภาพเขยี นสีท่ีอทุ ยานประวัติศาสตร์ ข. มีอปุ กรณ์เคร่อื งใชท้ นั สมัย ภูพระบาท อ.บา้ นผือ จ.อุดรธานี ค. มกี ารประกอบอาชีพ เกษตรกรรม ข. พบซากปรกั หกั พังของเทวลยั ง. มกี ารประกอบอาชีพ ค. พบซากปราสาทหินทางภาคอสี าน อุตสาหกรรม ง. พระปรางค์ 3 ยอด เมอื งละโว้ 4. อาณาจกั รตามพรลิงค์ หมายถึงความ 2. อาณาจักรฟนู นั มศี นู ยก์ ลางความเจรญิ เป็นมาของจงั หวดั ใด อยทู่ ใ่ี ด ก. สงขลา ก. บรเิ วณล่มุ แมน่ า้ ป่าสัก ข. นราธิวาส ข. บริเวณลมุ่ แมน่ ้าปิง ค. สรุ าษฏรธ์ านี ค. บรเิ วณลุ่มแม่น้าบางปะกง ง. นครศรีธรรมราช ง. บรเิ วณลุ่มแม่น้าโขงตอนใต้

31 5. อาณาจกั รโคตรบรู ณ์มศี ูนย์กลางอย่ทู ี่ 8. ศนู ยก์ ลางความเจรญิ ของอาณาจกั ร จังหวัดใดในปัจจุบัน ศรวี ชิ ัยอยู่ทีใ่ ด ก. จังหวัดนครพนม ก. นราธวิ าส ข. จงั หวดั นครสวรรค์ ข. สรุ าษฏรธ์ านี ค. จังหวัดนครนายก ค. ประจวบคีรขี นั ธ์ ง. จงั หวดั นครราชสมี า ง. นครศรีธรรมราช 6. อาณาจกั รทวาราวดีเริม่ เส่ือมลงใน 9. พระนางจามเทวตี ามตานานหมายถึงใคร พุทธศตวรรษที่เท่าใด ก. ธิดากรุงสโุ ขทัย ก. พทุ ธศตวรรษที่ 15 ข. ผู้สรา้ งเมืองไชยปราการ ข. พทุ ธศตวรรษที่ 16 ค. พระมารดาเจา้ ชายพรหมกมุ าร ค. พุทธศตวรรษท่ี 17 ง. กษตั รยิ อ์ งค์แรกของอาณาจกั ร ง. พุทธศตวรรษที่ 18 หริภุญชัย 7. พระปรางคส์ ามยอดปัจจุบนั อย่ใู น 10. เพราะเหตใุ ดอาณาจกั รโยนกเชียงแสน จังหวัดใด จึงล่มสลาย ก. ลพบรุ ี ก. ไฟไหม้ ข. สโุ ขทัย ข. นา้ ทว่ ม ค. เชียงราย ค. ดนิ ถล่ม ง. เชยี งใหม่ ง. โรคระบาด อยากรคู้ ะแนนกนั ละซิ ไปตรวจคาตอบกันเลย ดกี วา่

32 เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น เร่ือง อาณาจักรโบราณ 1. ก 6. ข .ข 2. ง 7. ก 3. ก 8. ข 4. ง 9. ง 5. ก 10

33 บรรณานุกรม จิตรลดา ศริ ิรตั น์และคณะ. ประวัตศิ าสตร์และแผนท่ีประวตั ิศาสตร์ไทย. กรงุ เทพฯ : ทิชชิ่งทอยส์ , ม.ป.ป. ถนอม อานามวฒั น์. ประวตั ิศาสตร์ไทยเลม่ แรกจนถงึ อยุธยา. กรงุ เทพฯ : ม.ป.ท., 2526. ณรงค์ พ่วงพศิ และคณะ. หนงั สอื เรียนสาระเรยี นรพู้ ืน้ ฐาน กลมุ่ สงั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ มัธยมศึกษาปีท่ี 1. กรงุ เทพฯ : อักษรเจริญทัศน์, 2546. ทวี ทองสวา่ ง. คณะศึกษาศาสตร์ ม.รามคาแหง. กรุงเทพฯ : ม.ป.ป. ไพฑูรย์ มสี กุล. ประวตั ิศาสตร์ไทยสมัยต้น คร้งั ที่ 1. ม. ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ. ม.ป.ท., 2528. พลาดศิ ัย สิทธิธัญกิจ. ประวตั ิศาสตร์. กรงุ เทพฯ : สุภาพใจ, 2547. มานพ ถนอมศรี. อทุ ยานประวตั ิศาสตรม์ รดกโลก. กรงุ เทพฯ : พี พี เวริด์มเี ดีย, 2546. มาตยา อิงคนารถ. ประวัตไิ ทยสมยั โบราณ – กรงุ รัตนโกสินทร์ คณะมนุษยศาสตร์. ม. รามคาแหง : โอเดียนสโตร์, 2529. วลั ลภา รุง่ ศิรแิ สงรตั น์. บรรพบรุ ษุ ไทยสมยั กอ่ นสุโขทัยและสมัยสโุ ขทัย. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย, 2545. วไิ ลเลขา ถาวรธนสารและคณะ. พ้นื ฐานวฒั นธรรมไทย. กรงุ เทพฯ : ม.ป.ท., 2542. ศิลปากร, กรม, กองวรรณคดีและประวตั ศิ าสตร์ไทย. จดหมายเหตุงานฉลอง 700 ปี ลายสือไทย. กรุงเทพฯ : ภพพิมพ์, 2527. ศลิ ปากร, กรม, ศิลาจารกึ สุโขทยั หลกั ท่ี 1 จารกึ พอ่ ขนุ รามคาแหง. พมิ พ์คร้ังที่ 3. กรงุ เทพ : สานักหอสมุดแห่งชาติ, 2547. สมยั สุทธิธรรม. อทุ ยานประวัติศาสตรส์ โุ ขทัย. กรุงเทพ : ที เจ เจ, 2546. อาทร จนั ทวมิ ล. ประวัติของแผ่นดิน. กรงุ เทพฯ : เดอะบุคส์, 2546. อุดม เชยกีวงค์. พอ่ ขุนรามคาแหงมหาราช. กรุงเทพฯ : ภมู ิปัญญา, 2549.