เล่มวิธีทำบายศรี

นางสาวปนัดดา สุกใส ผู้เขียน นางสาวอรัญณิการ์ ทองนำ รวบรวม บ า ย ศ รี ขั้นตอนการทำบายศรีเพื่อใช้ในพิธีบวงสรวง ผู้ ที่ ส น ใ จ ส า ม า ร ถ แ ส ก น เ ข้ า ช ม ไ ด้ เ ล ย ค่ ะ

วัสดุและอปุ กรณท์ ใ่ี ช้ในการทำบายศรี วัสดุและอปุ กรณท์ ่ีใชใ้ นการทำบายศรี 1. ใบตอง (ควรใช้ใบตองกลว้ ยตานี) 2. พานแว่นฟา้ ขนาดเล็ก กลาง ใหญ่ ผกู ติดกนั ไวด้ ว้ ยลวด และรองพนื้ พานดว้ ยโฟม 3. ภาชนะปากกว้างสำหรบั ใสน่ ้ำแช่ใบตอง 2 ใบ 4. น้ำมนั มะกอก ชนดิ สีเหลอื ง หรือขาว 5. ไม้ปลายแหลม, ตะปู 6. ดอกไม้ (ดอกพุด, ดอกดาวเรือง, ดอกบานไมร่ ูโ้ รย, ดอกกุหลาบ, ดอกรัก, ดอกมะลิ ฯลฯ) 7. กรรไกร สำหรับตดั ใบตอง แมก็ ซแ์ ละลวดเยบ็ กระดาษ 8. เข็มร้อยมาลยั

ขัน้ ตอนและวธิ กี ารทำบายศรี ข้ันตอนท่ี 1 นำใบตองมาเช็ดฝนุ่ ละอองและสง่ิ สกปรกตา่ งๆออกจากใบตองเสยี ก่อน โดยการเชด็ จะตอ้ งใชผ้ ้าเชด็ ตามรอยของเสน้ ใบไปในทางเดยี ว อย่าเช็ดกลบั ไปกลบั มา แล้วฉกี ใบตองประมาณ 2 น้วิ

ข้นั ตอนท่ี 2 ทำลูกบายศรี เร่มิ ใสด่ อกพดุ พนั พับใบตองม้วนข้างขวาให้ปลายแหลมโคนใหญใ่ หถ้ งึ สดุ ปลายใบ แล้วเยบ็ ด้วยแม็กซ์ โดยจะทำลูกบายศรไี ว้เยอะๆ ดังรปู

ขน้ั ตอนท่ี 3 นุง่ ลูกบายศรี ใช้ลกู บายศรีทเ่ี ราทำไวม้ านุ่งด้วยใบตอง 2 รอบ โดยตดั ฉีกใบตองกว้าง ประมาณ 3 น้วิ แล้วนำมาน่งุ ลกู บายศรพี ับกลีบทางด้านซ้ายและด้านขวาแลว้ เย็บด้วยแม็กซ์ ดังรปู

ข้นั ตอนที่ 4 เข้าลูกบายศรี โดยจะเข้าลกู ไวใ้ ห้ครบท้ัง 3 ชนั้ เรมิ่ จากนำลูกบายศรีมาเขา้ ลกู ใช้ ใบตองมาพบั เขา้ หากันท้งั ซ้ายและขวาแลว้ เยบ็ ดว้ ยแม็กซ์ทำแบบนี้ไปเร่ือยๆ ใหค้ รบทั้ง 3 ช้ัน ดงั รปู ชน้ั ที่ 1 ประกอบดว้ ยบายศรี 5 ริ้ว มีบายศรี 9 ลูกหงาย

ช้นั ที่ 2 ประกอบด้วยบายศรี 5 รว้ิ มบี ายศรี 7 ลูกหงาย ชน้ั ท่ี 3 ประกอบดว้ ยบายศรี 5 ริว้ มีบายศรี 5 ลูกหงาย

ขนั้ ตอนที่ 6 การทำฐานชนั้ บายศรีทง้ั 3 ชน้ั นำโฟมท่ีเตรียมไวม้ าห่อด้วยใบตอง โดยเรม่ิ จากพับคร่ึง ใบตองแลว้ นาตะปูเล็กเสยี บตรงกลางทา้ ยและหัว ทำแบบนีท้ ้ัง 3 ช้นั หลังจากน้นั นำมาประกอบกนั โดยใชไ้ ม้ เสียบลูกชิน้ หรือไมป้ ลายแหลมยึดตดิ กนั เปน็ ช้ันๆ ดังรูป

ข้นั ตอนท่ี 7 การทำกรวยบายศรตี รงกลางฐานช้นั ท่ี 3 เร่มิ จากนำใบตองยาวประมาณ 24 น้วิ 1 แผ่น ทีฉ่ ีกไวม้ าม้วนใหเ้ ปน็ กรวย แลว้ ใช้แมก็ ซเ์ ย็บและตัดปากกรวยให้เรียบ ความสงู จากยอดประมาณ 15 นว้ิ เสน้ ผา่ นศนู ย์กลางประมาณ 6 น้วิ นำกรวยทที่ ำไว้แล้ววางตรงกลางช้ันท่ี 3 ใชเ้ ข็มหมุดยดึ ไวร้ อบ กรวย ดังรูป

ข้ันตอนท่ี 8 การประกอบบายศรี เริ่มจากชน้ั ที่ 1 ใชบ้ ายศรี 9 ลกู หงาย วางสบั หว่างกันเป็นรวิ้ 5 ร้วิ กะระยะให้เหมาะสมกับพาน แลว้ ใช้ไม้เสียบลกู ช้นิ ยดึ ไว้ รอบพาน ชนั้ ท่ี 2 ทำเหมือนกันกับชั้นที่ 1 ตา่ งกันท่ี ใชบ้ ายศรี 7 ลกู หงาย และวางสับหวา่ งกบั ช้นั แรกแลว้ ใชไ้ ม้เสียบลูกชน้ิ ยึดไว้ ชัน้ ที่ 1 ใช้บายศรี 9 ลูกหงาย วางสบั หวา่ งกนั เปน็ ร้ิว 5 ริว้ แล้วใช้ไม้เสียบลูกชนิ้ ยึดไว้ ดังรปู

ขน้ั ตอนที่ 9 การฉดี น้ำมนั มะกอกและตกแตง่ ดว้ ยดอกไม้ หลงั ที่ประกอบบายศรเี สร็จแล้วเราก็จะฉีด น้ำมนั มะกอกใส่บายศรเี พื่อให้มีความเงางามยิง่ ขึน้ และใช้ไม้ปลายแหลมเฉียบดอกไม้ตกแต่งใหส้ วยงามตาม ความเหมาะสม ดงั รปู ขั้นตอนท่ี 10 ตรวจสอบความเรียบร้อย หลงั จากที่เราประกอบบายศรีและตกแตง่ ให้สวยงามแล้ว เรากจ็ ะตรวจสอบความแข็งแรง ความเรยี บรอ้ ยของบายศรีก่อนที่จะนำไปใช้ในงานต่างๆ เปน็ ขนั้ สุดท้าย