Best practice การทำเจลล้างมือ

กระบวนการหรือวธิ ีปฏบิ ัติทเี่ ป็นเลศิ (Best Practice) ................................................... ชื่อผลงาน ส่งเสริมอาชพี ประชาชน การทาเจลลา้ งมือ สู้ภัยโควิด-19 เจา้ ของผลงาน นางสาวยลดา วิเวกวัง ตาแหนง่ ครู กศน.ตาบล หน่วยงาน ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอนา้ เกล้ยี ง จงั หวัดศรสี ะเกษ ผู้บรหิ าร นางธนญั ชกร ดวงดี ผู้อานวยการ กศน.อาเภอนา้ เกลยี้ ง

ส่งเสรมิ อาชพี ประชาชน การทาเจลล้างมือ สู้ภยั โควิด-19 _____________________________________________________________________________ 1. ความเปน็ มาและความสาคัญ ด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดต่อเช้ือไวรัสโคโรน่า 2019 ที่แพร่ระบาดอย่างรวดเร็วใน ประเทศ และมีรายงานพบผู้ติดเชื้อเพ่ิมมากขึ้น ประกอบกับคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติประกาศโรคติดเชื้อ ไวรัสโคโรนา 2019 เป็นโรคติดต่ออันตรายลาดับที่สาม 34 ตามพระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ. 2558 สามารถ ติดตอ่ ไดท้ างระบบทางเดินหายใจ ผ่านการไอ จาม หรือสัมผสั การคัดหล่ัง ของผูต้ ิดเชื้อผ่านตา จมูก หรอื ปาก ความ รุนแรงของโรคแต่ละชนิด มีอาการแตกต่างกันออกไปเช่นมีไข้สูงปอดอักเสบบางรายอาจถึงข้ันเสียชีวิต โดยมีการ ปอ้ งกนั การตดิ เชื้อ ดว้ ยการสวมหนา้ กากอนามัย และรักษาสขุ อนามยั รวมไปถงึ การมัน่ ลา้ งมืออย่างน้อย ลา้ งมือคร้ัง ละ 20 วินาทีก่อนและหลังรับประทานอาหารหลังเข้าห้องน้า ล้างมือด้วยน้ายาล้างมือสบู่ หรือเจลล้างมือ ท่ีมี ส่วนผสมของแอลกอฮอล์ซ่ึงเป็นผลิตภัณฑ์ทาความสะอาดมือ แบบไม่ต้องล้างน้าที่มีคุณสมบัติช่วยยับยั้งการ เจริญเติบโตของเชื้อไวรสั ต่างๆได้ ในการนี้กระทรวงศึกษาธิการจึงได้ออกประกาศกระทรวงศึกษาธิการเร่ื องมาตรการควบคุมและป้องกัน ก า ร แ พ่ ร ะ บ า ด ข อ ง โ ร ค ติ ด เ ช้ื อ ไ ว รั ส โ ค โ ร น า 2 0 1 9 เ พื่ อ ใ ห้ ห น่ ว ย ง า น ใ น สั ง กั ด ไ ด้ ป ฏิ บั ติ ต า ม กศน.ตาบลคูบ ภายใต้การนาของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอน้าเกล้ียง เป็น สถานศึกษาในสังกัดสานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย มีบทบาทภารกิจท่ีสาคญั ใน การส่งเสริมอาชีพประชาชนในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ภายใต้นโนบายวาระเร่งด่วนการจัดการศึกษา ของกระทรวงศึกษาธิการ เพ่ือให้ประชาชนในพื้นที่ได้เล็งเห็นความสาคัญและความจาเป็นของการป้องกันการแพร่ ระบาดของโรคดังกล่าว และเพ่ือสนองนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ จึงเปิดกลุ่มอาชีพสนใจ หลักสูตร การทาเจล แอลกอฮอล์ล้างมือ เพ่ือผลิตเจลแอลกอฮอลล์ ้างมือ และส่งเสริมความรู้ความเข้าใจในการปอ้ งกันตัวเองไม่ให้ติดเชอ้ื โรคข้นึ 2. วัตถุประสงค์ 1. เพอ่ื ใหผ้ ้เู รยี นเกิดความรู้และทกั ษะในการทาเจลลา้ งมือ 2. เพ่อื ส่งเสริมให้ผู้เรียนไดเ้ รยี นร้จู ากการลงมอื ปฏบิ ัติจรงิ สรา้ งอาชีพ สรา้ งรายได้เสรมิ ให้กบั ประชาชน 3. เพือ่ เปน็ การเนน้ การดาเนินงานร่วมกับภาคเี ครอื ข่ายในชุมชน 3. เปา้ หมาย 3.1 เชงิ ปริมาณ ประชาชนทว่ั ไปในพื้นทตี่ าบลคูบ 48 คน 3.2 เชงิ คณุ ภาพ ประชาชนมีความรู้พ้ืนฐานได้ฝึกปฏิบัติเก่ียวกับการทาเจลล้างมือ การใช้เจลล้างมือ การบรรจุภณั ฑ์ และตอ่ ยอดเปน็ อาชีพเสริมใหก้ บั ตนเองได้ กศน.ตำบลคบู | 2

4. หลกั การและแนวคดิ ในการวางแผนการดาเนินงานเพือ่ นาไปส่คู วามสาเรจ็ นนั้ มีความจาเปน็ อย่างย่งิ ทีต่ ้องอาศัยการมสี ่วนรว่ ม ของผูบ้ รหิ ารสถานศึกษา บุคลากร ทกุ คนโดย กศน.ตาบลคูบ ไดก้ าหนดกลยทุ ธใ์ นการดาเนนิ งานโดยใช้หลกั PDCA ดังน้ี PDCA คือแนวคิดซงึ่ ถกู คิดค้นโดย Dr. Edwards W. Deming เกย่ี วกบั วงจร PDCA ทเ่ี ป็นอีกเครื่องมือ หน่ึงท่ีสาคญั สาหรบั การวางแผนแกป้ ญั หาอยา่ งย่งั ยนื หลกั การ PDCA สามารถนามาใชเ้ พอ่ื การปรับปรงุ และพฒั นา ระบบการทางานขององค์กรใหด้ ขี น้ึ ได้ เพราะหลักการ PDCA Plan-Do-Check-Act สามารถนามาประยุกตใ์ ช้ได้ กบั ทกุ งานแม้กระท่ังการดาเนินชีวิตประจาวัน PDCA มหี ลากหลายหลักการที่ทาใหเ้ ราไปถึงความสาเร็จที่เราต้งั ใจไว้ ซึง่ ถ้าลองวิเคราะห์โดยใช้ หลกั การ Plan – Do – Check – Act เปน็ กรอบในการวิเคราะห์ อาจแบ่งแยกได้เป็นดังน้ี “การต้งั เปา้ หมาย ( Goal Setting )“ ถอื เป็นจุดเรม่ิ ตน้ สาคัญของการลงมือทาในเร่อื งใดเรื่องหนง่ึ เพราะการมีเปา้ หมาย หมายถึงการท่ี เรารวู้ ่าเราจะเดินทางไปที่ไหน ย่ิงถ้ารู้ได้วา่ ทาไมเราถงึ ต้องไป และยงิ่ มองเหน็ ภาพของตวั เราเมอื่ ไปถงึ เป้าหมายนนั้ ชดั เจนมากเทา่ ไร ยิง่ เกิดแรงกระต้นุ ให้เราอยากออกเดินทางไปสู่เปา้ หมายนั้นโดยเรว็ การวางแผนงาน และ กาหนดวธิ ีการ (Planning) หลงั จากเรามีเปา้ หมายแลว้ เราต้องนาเปา้ หมายนน้ั มากาหนดรายละเอียด สิง่ ที่ต้องทาโดยเรยี งตามลาดับ ความสาคญั รายละเอยี ดข้ันตอน ปัจจยั ตา่ งๆที่ตอ้ งใช้ ระยะเวลาเร่ิม-ส้ินสุด บุคคลหรอื ทีมงานท่เี กย่ี วข้องในแต่ละ ข้นั ตอน และทีส่ าคัญท่ีสดุ คือ ตัวช้วี ัดผล (KPI) เนอื่ งจากแผนงานหมายถงึ เราจะเดินทางไปสถานทีน่ ัน้ ด้วยวธิ ีไหน ไป ถงึ เมื่อไหร่ ดงั นน้ั ตัวชวี้ ัดจึงเป็นตัวทจ่ี ะคอยบอกว่าวธิ กี ารท่ีเราเลือกใช้นน้ั ถกู ต้องหรือไม่ เร็ว-ชา้ อยา่ งไร ทรัพยากรที่ ใชไ้ ปเป็นไปตามแผนหรือเกนิ กว่าที่กาหนดไว้ เพ่ือทจี่ ะได้ปรับแผนหรือวิธไี ด้อยา่ งทันทว่ งที การลงมือปฏิบตั ิ (Do) ขน้ั ตอนนี้คอื การลงมือปฏิบัตติ ามแผนงานและวธิ กี ารที่เรากาหนดไว้อย่างมีวนิ ยั ทกั ษะการบริหารต่างๆจะ ถกู หยบิ มาใช้ในระยะการลงมือปฏบิ ตั นิ ้ี เชน่ การบรหิ ารเวลาใหไ้ ดต้ ามแผน การประชุมเพอ่ื ตรวจสอบความคบื หนา้ กศน.ตำบลคบู | 3

การมอบหมายงานเพื่อแบง่ เบาภาระ เป็นต้น การตรวจสอบ (Check) หลังจากเราเรม่ิ ลงมือปฏิบตั ไิ ปไดส้ กั ระยะ ตอ้ งเริ่มทาการตรวจสอบความคบื หน้าของสงิ่ ทีเ่ ราได้ลงมือปฏบิ ตั ิ ไปน้นั ว่าเปน็ ไปตามแผนงานหรือไม่ ซึ่งสิง่ ท่จี ะบ่งบอกได้ก็คือตวั ช้ีวัดที่เรากาหนดไวน้ ั่นเอง ถ้าจุดทีเ่ ราตรวจสอบ ไดผ้ ลลพั ธ์ตามตวั ชวี้ ดั ที่เราต้งั ไวห้ รอื ดกี วา่ แสดงว่าวิธกี ารทีเ่ ราเลอื กใช้นั้นยังคงถูกต้อง แต่ถา้ ตรวจสอบออกมาแลว้ ผลปรากฏว่าต่ากว่าตวั ชวี้ ดั ทีต่ ้งั ถอื เปน็ สัญญาณเตือนวา่ มีความผดิ ปกติบางอย่างเกยี่ วกับแผนงานหรือวธิ กี ารท่เี รา กาหนดไว้ในตอนแรก การปรบั ปรงุ (Act / Action) ข้ันตอนน้ีคอื การปรับปรุงหรอื ปรบั เปลย่ี นวธิ กี ารหรือทรพั ยากรบางอย่างเพ่ือทาให้ผลลัพธก์ ลับมาอยู่ใน แผนงานหรือเสน้ ทางสูเ่ ป้าหมายตามระยะเวลาทีก่ าหนดไว้ในครัง้ แรก ซึ่งกระบวนการปรับปรุงเริ่มจากการวิเคราะห์ หาสาเหตทุ ่ที าให้ผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามทเี่ ราวางแผนหรอื กาหนดไว้ วา่ เกดิ จากองคป์ ระกอบหรอื ปจั จยั ภายใน/ ภายนอกใดบา้ ง แล้วจึงมากาหนดมาตรการแก้ไข ปรับปรงุ ต่อไป P-D-C-A อย่างตอ่ เนอ่ื ง หลังจากเรากาหนดมาตรการแก้ไขแลว้ จงึ นามาปรับเปล่ยี นแผนงานใหส้ อดคลอ้ งกับวิธีการและทรัพยากรท่ี กาหนดขึน้ มาใหมโ่ ดยยงั คงคานึงถงึ การกาหนดตัวชีว้ ัดทเี่ หมาะสม แล้วจึงเรม่ิ ลงมือปฏิบัติ ตรวจสอบ ปรบั ปรุงแกไ้ ข ตามวงจร P-D-C-A อย่างตอ่ เนื่องจนบรรลเุ ปา้ หมายทตี่ ั้งไว้ หลังจากบรรลเุ ป้าหมายตามที่ต้ังใจไวค้ รั้งแรกแลว้ เรายังคงใช้หลักการ PDCA อยา่ งตอ่ เน่ืองไดด้ ้วยการ ยกระดับของเป้าหมายใหส้ ูงข้ึน แลว้ จึงมากาหนดแผนงาน-วธิ ีการที่เหมาะสม แล้วจงึ เร่มิ เข้าสู่วงจร วางแผน – ลงมือ ปฏบิ ตั ิ – ตรวจสอบ – ปรบั ปรงุ /แก้ไข ไดเ้ ชน่ กัน 5. กระบวนการผลติ งานหรือข้นั ตอนการดาเนินงาน (วธิ ีปฏิบตั ทิ ่เี ปน็ เลิศ) กศน.ตำบลคูบ | 4

มีการวางแผนการดาเนนิ งาน และติดตามงานอยา่ งเปน็ ระบบเพื่อให้ไดข้ ้อมลู ถูกต้องและแม่นยา โดยใช้วงจร คณุ ภาพ (Deming Cycle) หรือ PDCA การวางแผน (Plan) ซึ่งได้กาหนดแผนการดาเนนิ งาน ดงั น้ี 1.ข้นั เตรียม/วางแผน -สารวจข้อมูลความตอ้ งการ -ประชุมวางแผนงาน -จดั ตง้ั กลมุ่ อาชีพเพ่ือขออนมุ ัติ -จดั ทาคาสง่ั แต่งตง้ั คณะทางานแตล่ ะฝ่าย วางแผน/เตรยี มงาน -จัดหาวสั ดุ/อปุ กรณ์/สือ่ การเรยี นรู้ -จดั ทาปฏิทินการลงพื้นที่ตามวันเวลาทีก่ าหนดไว้ การปฏิบตั ติ ามแผน (Do) ปฏิบตั ิงานตามทวี่ างไว้ โดย 1.ครูกศน.และวิทยากรท่ีได้รับการแต่งตั้งให้เป็นวิทยากรสอน ลงพ้ืนที่ในชุมชน เพ่ือจัดกิจกรรมพัฒนา ทักษะอาชพี กลมุ่ สนใจ การทาเจลล้างมือ ใหก้ บั ประชาชนทสี่ นใจ ดงั นี้ - กลมุ่ อาชพี การทาเจลล้างมือ ม.4 ต.คูบ จานวน ๒ กลุม่ 12 คน - กลมุ่ อาชีพการทาเจลล้างมอื ม.6 ต.คูบ จานวน ๑ กล่มุ 6 คน - กล่มุ อาชพี การทาเจลลา้ งมือ ม.9 ต.คูบ จานวน 1 กลุม่ 6 คน - กลุ่มอาชีพการทาเจลล้างมอื ม.3 ต.คูบ จานวน 2 กลมุ่ 12 คน - กลมุ่ อาชีพการทาเจลล้างมอื ม.2 ต.คบู จานวน 1 กลมุ่ 6 คน -กลุม่ อาชีพการทาเจลลา้ งมอื ม.10 ต.คูบ จานวน 1 กลมุ่ 6 คน 2.ครูกศน.สรุปรวบรวมผลการดาเนินงานเสนอผบู้ ริหารรบั ทราบ การตรวจสอบ (Check) 1.ผู้บรหิ าร ขา้ ราชการครู กากบั ตดิ ตามอย่างจริงและตอ่ เนื่อง 2.แจ้งครกู ศน.ตาบลรายงานผลการติดตามผู้เรียน อย่างตอ่ เน่ือง 3. ประเมนิ โดยแบบประเมินความพงึ พอใจ/สรปุ และประเมินผล/รายงานผลการดาเนินงาน การปรบั ปรุงการดาเนนิ งาน (Act) 1. นาแบบประเมินความพงึ พอใจมาวเิ คราะห์ เพือ่ ท่จี ะไดน้ าไปเปน็ ข้อมูลในการวางแผนพัฒนาให้ดยี งิ่ ขึ้น 6. ผลการดาเนนิ งาน ผลสัมฤทธ์แิ ละประโยชน์ทไ่ี ด้รับ 1.กศน.ตาบลคูบมีประชาชนท่ีสนใจ กลุ่มอาชีพ การทาเจลล้างมือ เกินค่าเป้าหมายท่ีกาหนดไว้ในแผน ประชาชนให้ความสาคัญและตระหนักตน่ื ตวั ในการป้องกันตนเองจากโรคตดิ เชือ้ ไวรสั โคโรนา่ 2019 สนใจสรา้ งเป็น อาชพี เสรมิ ใหก้ บั ตนเอง ๗. ปัจจัยความสาเรจ็ 1. การกากบั ตดิ ตามของผูบ้ รหิ ารสถานศกึ ษา 2. ภาคเี ครือข่ายผ้นู าชมุ ชน กานัน ผู้ใหญบ่ ้าน ในการติดตอ่ ประสานงานและให้ขอ้ มลู 3. ครูมสี มรรถนะในการตดิ ตามผู้เรียนอย่างตอ่ เนอื่ ง 8. บทเรียนท่ไี ด้รับ 1. การวางแผน เป็นกระบวนการสาคญั ทจี่ ะชว่ ยให้มีแนวทางในการปฏิบตั ิงานชัดเจน ถูกตอ้ ง กศน.ตำบลคูบ | 5

2. การลงพ้นื ทใ่ี นชุมชนทาให้ประชาชนใหค้ วามสนใจในการเขา้ ร่วมกิจกรรม มคี วามตระหนกั และให้ ความสาคญั ในการป้องกันตนเองให้หา่ งไกลจากโควิด 19 สนใจสรา้ งเป็นอาชีพเสรมิ ให้กับตนเอง ๙. การเผยแพร/่ การไดร้ บั การยอมรับ/รางวัลทีไ่ ด้รับ - การเผยแพร่ สถานศึกษาได้ดาเนนิ การเผยแพร่และประชาสมั พันธ์กิจกรรมสง่ เสริมทักษะอาชีพ หลักสตู ร การทาเจลลา้ งมือ ทาง แฟนเพจ Facebook กศน.ตาบลคูบ , แฟนเพจ Facebook กศน.อาเภอนา้ เกล้ียง กศน.ตำบลคบู | 6

ภาคผนวก กศน.ตำบลคูบ | 7

ภาพกิจกรรม การทาเจลลา้ งมือ กลมุ่ อาชพี สนใจการทาเจลลา้ งมือ บา้ นคูบ ม.4 ตาบลคูบ อาเภอน้าเกลย้ี ง จงั หวดั ศรสี ะเกษ กลมุ่ อาชีพสนใจการทาเจลลา้ งมือ บา้ นคบู ม.3 ตาบลคบู อาเภอน้าเกล้ยี ง จงั หวดั ศรีสะเกษ กลุม่ อาชพี สนใจการทาเจลล้างมอื บ้านสรา้ งแก้ว ม.2 ตาบลคบู อาเภอนา้ เกลี้ยง จังหวัดศรีสะเกษ กศน.ตำบลคบู | 8

ภาพกิจกรรม การทาเจลล้างมอื กลมุ่ อาชพี สนใจการทาเจลล้างมือ บ้านสะพุง ม.6 ตาบลคูบ อาเภอน้าเกลีย้ ง จงั หวดั ศรสี ะเกษ กลมุ่ อาชีพสนใจการทาเจลลา้ งมอื บ้านคูบใต้ ม.9 ตาบลคูบ อาเภอนา้ เกลีย้ ง จังหวดั ศรีสะเกษ กลุม่ อาชพี สนใจการทาเจลล้างมอื บ้านโนนชมภู ม.10 ตาบลคบู อาเภอนา้ เกลยี้ ง จงั หวัดศรีสะเกษ กศน.ตำบลคูบ | 9

กศน.ตำบลคบู | 10