สังคม

พระพุทธศาสนา ชันมั ธยม 4

พระพุทธศาสนาทษฏิสากล ทฤษฎี วิธีการ และหลักปฏิบัติเหล่านันน้ อมนํ ามา ปร ะยุ กต์ ใช้ ให้ สอดคล้ องกั บกา รดํ าเ นิ นชี วิ เตพคือวามสง บสุ ขและความ เจริญของตนเองและสังคม (อมร โสภณวิเชษฐ์วงศ์ และ กวี อิศริวรรณ. 2533 : 1) หลักธรรมและวิธีการทีเป็ นสา กลของ พระพุทธศาสนา จําแนกออกเป็นดังนี 1. หลักธรรมทเีป็ นสา กล 2. วิธีการทางพระพุทธศาสนาทีเป็ นสา กล 1. หล ั กธรรมทเีป็ นสา กล สังคม หากประพฤติปฏิบัติตามกจ็ ะสามารถดาํ รงชีวิตอยู่ในโลกนไีด้ อย่ งาสั นติ สุ ขโลกเ กิ ดคว ามสง บ ไม่ เบี ยดเ บี ยน งมหาศาล 1.1 หล ั กความเป็ นกฎธรรมชาติ ของมัน พระพุทธเจ ้ ามีฐานะเป็ นผู ้ ค ้ นพบ หมายความว่า กฎความจริงของธรรมชาติมันมีอยู่อยา่ งนันเ องเนปธ็ รรมดา เทคโนโลยีทสีนองคว ามต้ องกา รหร ื อคว ามสะ ดว กส บายของมนุษย์ ก่อให ้ เกิดผลเสียต่อธรรมชาติ เกิดมลพิษทังใน หล ั กไตรล ั กษณ(์ The Three Characteristics of Existence) เรียกอีกอย่างหนึงว่ าสา มั ญ

ขอปฏิบัติทียึ ดทางสายกลาง ทางสายกลาง ให้ละให้ได้ หรือหลีกให้พ้นจากสิง งที อใจแลว้ เช่น ได้ลาภยศสรรเสริญไดม้ าแล้ว ก็ดีใจก็จริง แต่มันก็ยังไม่สงบจริงๆ เพราะยังมีความเคลือบแคลงใจว่า มันจะ ถึงจะสุขก็จริงแต่ก็มีทุกข์ดองอยใู่ นนันด้ ยวแต่ เราก็ ไม่ รู ้จั กเหมื อนกั นกั บว ่ าเ ราจั บง ู ถึ งแม้ ว่ าเ ราจั บหา งมั นก็ จริ ง ถ้ จาั บไ ม่ วาง มั นก็ หั น กลับมากัดได้

ประชาธิไตรในพระพุทธศาสนา ประชาธิปไตรในพุทธศาสนา 1. พระพุทธศาสนามีพระธรรมวนิ ัยเป็ นธรรมนูญหรือกฎหมายสูงสุด พระธรรม คือ คําสอนทพีร ะพุ ทธเ จ้ าทร งแสดง พร ะวิ นั ยคื อคํ าสั องั นเป็ น าแทน พระองค์ ก่อนทพีร ะองค์ จะปร ิ นิ พา นเ พี งยเ ล็ นก้ อย 2. มีการกําหนดลักษณะของศาสนาไว้เรียบร้อยไม่ปล่อยใหเ้ ป็นไปตามยถากรรม ลักษณะของพระพุทธศาสนาคือสายกลาง ไม่ซ้าย สุด ไมข่ วาสุด ทางสายกลางนีเป็ นครรลอง อา จปฏิ บั ติ ค่ นอข้ างเ คร่ งครั ดก็ ได้ โดยใช้ สิ ทธิ ในกา รแสวงหา อดิ เรกลา ภตา มทีทร งอนุ ญา ตไว้ ในสมั ย ตอ่ มา เรียกแนวกลางๆ ของพระพุทธศาสนาวา่ วิภัชชวาที คือศาสนาทีกล่ าวจํ าแนกแจกแจง ตา มความเ ป็ นจ ริ งบา งอย่ างกล่ าวยื นย ั นโ ดยส่ วนเ ดี ยว ได้ บางอย่างกล่าวจําแนกแจกแจงเป็นกรณี ๆ ไป 3. พระพุทธศาสนา มีความเสมอภาคภายใต้พระธรรมวินัย บคุ คลทเีป็ นว รรณะ กษั ตริ ย์ พร าหมณ์ แพศย์ ศู ทร มา แต่ เดิ มรวมทั งคน เทียมกัน คือปฏิบัติตามสิกขาบทเทา่ กัน และเคารพกันตามลําดับอาวุโส คือผู้อุปสมบทภายหลังเคารพผู้อุปสมบทก่อน

4. พระภิกษุในพระพุทธศาสนา มีสิทธิ เสรีภาพภายใต้พระธรรมวินัย เช่นในฐานะภิกษุเจ้าถนิ จะมี สิ ทธิ ได้ รั บของแจกก่ อนภิ กษุ าอคั นตุ ะก ภิ กษุ ทจีํ าพร รษา อยู ด่้ วยกั นมี สิ ทธิ ได้ รั บของแจกตา มลํ าดั บพร รษา มีสิทธิรับกฐิน และได้รับอานิสงส์กฐินในการแสวงหาจีวรตลอด 4 เดือนฤดูหนาว เทา่ เทียมกัน นอกจากนันย ั งมี เสรี ภา พที ะจเ ดิ นทา ง ไปไหนมา ไหนไ ด้ จะอยู ่ ํจา พรร ษาวั ดใดก็ ไ้ดเ ลื อกปฏิ บัติกรมฐา นข้ อใด ถื อธุ ดงควั ตรข้ อดใก็ ได้ทังสิ นฃ 5. มีการแบง่ อํานาจ พระเถระผู้ใหญ่ทําหน้าทบีร ิ หา รปกครองหมู่คณะ การบัญญัติพระวนิ ัย พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติเอง เช่นมีภิกษผุ ู้ทําผิดมา สอบสวนแล้วจึงทรงบัญญัติพระวินัย ส่วนการตัดสินคดีตามพระวินัยทรงบัญญัติแล้วเป็นหน้าทขีองพร ะวิ ันยธรรมซึ งเท่ า ักบ 6. พระพุทธศาสนามีหลักเสียงข้างมากคือ ใช้เสียงข้างมาก เป็นเกณฑ์ตัดสิน เรียกว่า วิธีเยภยุ ยสิกา การตัดสินโดยใช้เสียงข้าง มาก ฝ่ ายใดได้รับเสียงข้างมากสนับสนุน ฝ่ ายนันเ ป็ นฝ่ ายชนะ คดี