งานนำเสนอ1

กลุ าตไี ม้

ความหมาย การละเล่นของหลวงที่มีมาแต่ กรุงศรอี ยุธยา จนถงึ กรุงรตั นโกสินทร์ หมายถงึ การละเล่นท่ีแสดงในพระราช พธิ ตี ่างๆ ไมไ่ ด้หมายความวา่ แสดง หน้าที่น่ังในเขตพระราชฐาน ขา้ งนอก ก็แสดงได้ เท่าที่ปรากฏในหนังสือ ต่างๆ และภาพจติ รกรรมฝาผนัง มีอยู่ ๕ อย่าง คอื ระเบ็งโมงครุม่ กุลาตีไม้ แทงวสิ ัย และกระอว้ั แทงควายผู้เล่น เป็ นชายล้วน มีครงั้ ออเดียวในรชั สมยั พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกล้า เจา้ อยู่หั ว เม่ือ พ.ศ.๒๔๑๕ โปรดเกล้า ฯ ให้ ผู้หญิง คอื นางเถา้ แก่เล่นระเบ็ง แทนชาย ในงานโสกันต์ พระเจา้ น้อง ยาเธอ และพระเจา้ น้องนางเธอ ๕ พระองค์ มปี รากฏในพระราชนิพนธ์ โคลงดั้นเรอื่ งโสกันต์

ประวตั คิ วามเป็ นมา ของ กุลาตีไม้ ในสมัยโบราณคงจะ เล่นคกู่ ันกับ \"โมงครุม่ \" เพราะ การแตง่ ตัวเหมือนกัน ถอื ไม้ กาพดเหมือนกัน ปั จจบุ ันแยก ออกเป็ นการละเล่น ๒ ชนิด คอื กุลาตไี ม้ไม่มีดนตรี ประกอบ ผู้เล่นจะแบ่งเป็ น กลุ่มก่ีกลุ่มก็ได้ออตามความ เหมาะสมกับสถานที่

การแต่งกาย แตง่ ตวั นุ่งผ้าโจงกระเบนหยัก รงั้ ทับสนับเพลา สวมเส้ือแขน กระบอก คาดประคดรดั เอวทับเสื้อ ศีรษะสวมเทรดิ ถอื คทารูปคล้าย กระบองทั้งสองมือ ออ

อุปกรณ์ ท่ีใช้ใน การแสดง 1.ผ้าโจงกระเบนหยักรง้ั ทับสนับ เพลา 2.เสื้อแขนกระบอก 3.ประคดรดั เอวทับเส้ือ 4.ศีรษะสวมเทรดิ 5.ถอื คทารูปคล้ายกระบองทั้ง สองมอื ออ

วธิ กี ารแสดง การแสดงจดั ผู้เล่นเป็ น กลุ่มก่ีกลุ่มก็ได้ตามความเหมาะสม กับสถานที่ กลุ่มหนึ่งกาหนดเป็ น จานวนคู่ น่ังคกุ เขา่ หั นหน้าเขา้ หา กันล้อมเป็ นวงกลม วางไมก้ าพดพาดทับกัน ไวต้ รงด้านหนา เรม่ิ เล่นด้วยการ รอ้ งพรอ้ มตบมอื ให้ เขา้ กับจงั หวะ หแั ลน้วไหปตยิีกบับไมค้กนาซพ้าดอยอตแีเลปะ็ นขจวงัาหแวละ้ว ลุกขนึ้ ยืนตีกันเป็ นคๆู่ ท่าที่ขยับ ย่างและใช้ไมก้ าพดตกี ันดาเนินไป ตามตามจงั หวะเพลงท่ีรอ้ ง ทาซา้ ๆ

โอกาสที่ใช้ใน การแสดง งานพระราชพธิ ขี องพระมหากษัตรยิ ์ที่ ประกอบขนึ้ ตามความเชื่อและศรทั ธา เช่น งานพระราชพธิ บี าเพ็ญพระราชกุศลถวาย ผ้าพระกฐิน งานพระราชกุศลเนื่องในวนั วิ สาขบูชา งานสมโภชพระพุทธรูปสาคญั งานพระราชพิธตี รยี ัมปวาย งานพระราช พธิ โี สกันต์ งานสมโภชพระคชาธาร ใน อดตี นั้น นอกจากส่วนของพธิ กี รรมท่ีมกี าร ดาเนิ นไป ตามหลักความเช่ือทางพระพทุ ธศาสนา ศเพาือ่สคนวาาพมรเาปห็ นมสณิร์มิ แงลคอะลอคแวลาะมเเพชอื่ ่ือคดวั้งาเมดิม ศักดสิ์ ิทธแ์ิ ล้ว ยังกาหนดให้ มมี หรสพ สมโภชหลากหลายประเภท เพอ่ื สรา้ ง ความปิ ตยิ ินดี ก่อให้ เกิดความรน่ื รมย์และ ความสมบูรณ์ แก่พระราชพิธนี ้ันๆ ดว้ ย

เน้ื อเพลง คารอ้ ง ตัวอย่างบทรอ้ งกุลาตีไม้ : ศักดานุภาพเลิศลา้ แดนไตร สิทธคิ รูมอบให้ จงึ่ แจง้ ฤทธาเช่ียวชาญชัย เหตใุ ด นาพ่อ พระเดชพระคณุ ปกเกล้า ไพรฟ่ ้ า อยู่เย็น ออ