9 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้ 1 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้ หลกั เกณฑแ์ ละแนวปฏบิ ตั เิ กย่ี วกับการจัดการอาชวี ศกึ ษาระดบั ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี และระดับประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชนั้ สงู แนวคิด พระราชบัญญตั ิการศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. 2542 และที่แกไ้ ขเพ่ิมเติม (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 15 กล่าวว่าการจัดการศึกษามีสามรูปแบบ คือ การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษา ตามอัธยาศัย โดยให้มีการเทียบโอนผลการเรียนที่ผู้เรียนสะสมไว้ในระหว่างรูปแบบเดียวกันหรือต่าง รูปแบบได้ ไม่ว่าจะเป็นผลการเรียนจากสถานศึกษาเดียวกันหรือไม่ก็ตาม รวมท้ังจากการเรียนรู้นอก ระบบ ตามอธั ยาศัย การฝึกอาชีพ หรือจากประสบการณ์การทางาน พระราชบญั ญตั ิการอาชีวศึกษา พ.ศ. 2551 มาตรา 10 (2) กาหนดให้การจดั การอาชวี ศึกษา และการฝึกอบรมวิชาชีพต้องคานึงถึงการศึกษาในด้านอาชีพสาหรับประชาชน วัยเรียนและวัยทางาน ตามความถนัดและความสนใจอย่างทั่วถึง จนถึงระดับปริญญาตรี และมาตรา 10 (4) ได้กาหนดให้ การจัดการอาชีวศึกษาและการฝึกอบรมอาชีพ ต้องคานึงถึงการศึกษาที่มีความยืดหยุ่น หลากหลาย มีระบบเทียบโอนผลการเรียน และระบบเทียบประสบการณ์การทางานของบุคคล เพ่ือเข้ารับการศึกษา และการฝึกอบรมวชิ าชพี อยา่ งต่อเน่ือง นอกจากน้ี ประกาศคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา เรื่อง เกณฑ์มาตรฐานคุณวฒุ ิอาชีวศกึ ษา ระดบั ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พ.ศ. 2562 และประกาศคณะกรรมการการอาชีวศึกษา เรื่อง เกณฑ์มาตรฐาน คณุ วฒุ ิอาชีวศกึ ษาระดบั ประกาศนียบตั รวชิ าชพี ชนั้ สูง พ.ศ. 2562 กาหนดวา่ การยกเว้นการเรียนรายวิชา ในหมวดวิชาสมรรถนะแกนกลาง หมวดสมรรถนะวิชาชีพและหมวดวิชาเลือกเสรี สามารถทาได้โดย การเทียบโอนผลการเรียน หรือโดยการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เข้าสู่หน่วยกิต ตามหลักสูตร ตามหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติที่คณะกรรมการการอาชีวศึกษากาหนด รวมท้ัง ระเบียบ กระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการจัดการศึกษาและประเมินผลการเรียนตามหลักสูตรประกาศนียบัตร วิชาชีพ และระเบยี บกระทรวงศึกษาธิการวา่ ด้วยการจัดการศึกษาและประเมนิ ผลการเรียนตามหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ก็ได้กาหนดไว้ว่านักเรียน นักศึกษาท่ีมีความรู้และประสบการณ์ในงาน อาชพี หรอื ฝึกงานในสถานประกอบการ หรือทางานในอาชพี นั้นอยแู่ ล้ว หรอื มคี วามรูใ้ นรายวิชาตรงตาม หลักสูตรมาก่อนเข้าเรียน หรือเข้าเรียนแล้ว แต่ได้เรียนหรือฝึกปฏิบัติในสถานประกอบการ จะขอประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เพื่อนับจานวนหน่วยกิตสะสมสาหรับรายวิชานั้นก็ได้ โดยเทียบโอนได้ไม่เกิน 2 ใน 3 ของจานวนหน่วยกิต ตามหลักสูตรแต่ละประเภทวชิ าและสาขาวิชาและ ตามแผนการเรยี นทส่ี ถานศึกษากาหนด โดยให้ดาเนนิ การตามหลักเกณฑ์และแนวปฏบิ ัตทิ ่คี ณะกรรมการ การอาชีวศึกษากาหนด ส า นั ก ง า น ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร กา รอ า ชี ว ศึ ก ษ า จึ ง ไ ด้ กา ห น ด แ น ว ป ฏิบั ติ ส า ห รั บ ส ถา น ศึกษ า ดาเนินการเทียบโอนผลการเรียนและเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ในหลักสูตรประกาศนียบัตร วิชาชีพ (ปวช.) และประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูง (ปวส.) เพ่ือเปิดโอกาสให้ผู้เรียนนาผลการเรียน และ
2 9 การเทียบโอนผลการเรยี นรู้ หรือความรู้และประสบการณ์มาขอรับการประเมินเทียบโอนเข้าสู่ระบบการศึกษา โดยนับเป็นส่วนหน่ึง ของผลการเรียนตามหลักสตู ร เพ่อื ยกเวน้ การเรียนรายวชิ าในสถานศึกษาทีเ่ ข้าเรยี น หลักการเทยี บโอนผลการเรียนรู้ การเทียบโอนผลการเรียนรู้เพ่ือนับเป็นส่วนหน่ึงของผลการเรียนตามหลักสูตร เพ่ือยกเว้น การเรียนรายวิชาในสถานศึกษาท่ีเข้าเรียน จาเป็นต้องมีหลักการและกระบวนการปฏิบัติที่ยุติธรรม มีความน่าเชื่อถือและตรวจสอบได้ รวมทั้งต้องมีมาตรฐานเดียวกันเพ่ือรักษาไว้ซ่ึงคุณภาพและมาตรฐาน ทางวิชาการ โดยมหี ลักการดาเนินการ 2 รูปแบบ คอื 1. รปู แบบของการเทียบโอนผลการเรยี นรู้ 1.1 การโอนผลการเรียน เป็นการยอมรับผลการเรียนรู้รายวิชา กลุ่มวิชา ในหลักสูตร เดยี วกนั หรือต่างหลักสูตร จากการศกึ ษาในระบบและนอกระบบตามเงอื่ นไขที่กาหนด 1.2 การเทยี บโอนความรูแ้ ละประสบการณ์ เปน็ การยอมรบั ผลการเรียนรู้ (ความรู้ ทกั ษะ และเจตคติ) ของผู้เรียนท่ีได้จากการผ่านการศึกษาฝึกอบรมในระบบ นอกระบบ ตามอัธยาศัย จากการ ประกอบอาชีพ จากประสบการณ์การทางานท่ีผ่านมา ท่ีสะท้อนถึงกระบวนการทางานและการพัฒนา อาชีพ การฝึกอาชีพ การแสวงหาความรู้จากแหลง่ ความรู้ต่าง ๆ
9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ 3 รูปแบบการเทียบโอนผลการเรยี นรู้ การเทียบโอนผลการเรียนรู้ การโอนผลการเรียน การเทียบโอนความรแู้ ละประสบการณ์ หลกั สตู ร ตา่ ง เคยเรียนรายวชิ าท่ขี อเทยี บโอนและมีผลการประเมินผ่าน เดยี วกัน หลกั สูตร โดยมหี ลักฐานจากสถานศึกษาท่ีเรียนรายวิชาน้ัน กรณยี ้ายสถานศกึ ษา กรณหี ลักสตู รก่อน ได้เรียนรายวิชาหรือกลุ่มวิชาจากหลักสูตรอื่นท่ีไม่ต่ากว่า หลักสูตรของรายวิชาท่ีขอเทียบโอนโดยมีจุดประสงค์และ กรณพี น้ สภาพ หนา้ หลักสูตร เนื้อหาใกล้เคียงกัน โดยมีหลักฐานจากสถานศึกษาที่เรียน รายวิชาหรือกลุ่มวิชาน้ัน เช่น หลักสูตรของหน่วยงานทหาร กรณศี ึกษาต่อ ปจั จุบนั หนว่ ยงานของสาธารณสุข มทร. อปท. ต่างสาขาวิชา กรณี ปวช./ปวส. ได้ฝึกอบรมหลักสูตรวิชาชีพระยะส้ันหรือฝึกอาชีพตาม มาตรฐานฝีมือแรงงาน หรือฝึกอบรมตามมาตรฐานอาชีพ ทีเ่ รียกชือ่ อยา่ งอื่น หรือฝึกอาชีพต่างๆ ตามท่ีสถานศึกษา หน่วยงานของรัฐ ได้จัดขึ้นจ่านวนหน่ึงหลักสูตรหรือหลายหลักสูตรรวมกัน ม. 6 เข้าเรียน ปวช. โดยมีหลักฐานจากสถานศึกษา หน่วยงานของรัฐที่จัดการ ฝึกอบรมท่ีแสดงว่าเป็นผู้ท่ีมีสมรรถนะที่ตรงหรือสอดคล้อง กบั สมรรถนะของรายวชิ าท่ีขอเทียบโอนฯ เช่น การเรียนแบบ สะสมหน่วยกติ เตรียมอาชวี ศึกษา (Pre-VEd.) ได้ฝึกงาน โดยมีหลักฐานจากสถานประกอบการหน่วยงานที่เป็น สถานที่ฝึกงานที่แสดงว่ามีจ่านวนช่ัวโมงการฝึกงานไม่น้อย กว่าจ่านวนชั่วโมงการเรียนตามหลักสูตรในหน่ึงภาคเรียน ของรายวิชาที่ขอเทียบโอนและเป็นผู้ที่มีสมรรถนะท่ีตรง หรือสอดคลอ้ งกับสมรรถนะของรายวิชาทข่ี อเทยี บโอน ได้ท่างานโดยมีหลักฐานจากสถานประกอบการ หน่วยงานท่ีเป็น สถานที่ท่างาน ท่ีแสดงว่ามีจ่านวนชั่วโมงการท่างานไม่น้อย กว่าจ่านวนชั่วโมงการเรียนตามหลักสูตรในหน่ึงภาคเรียน ของรายวิชาท่ีขอเทียบโอนและเป็นผู้ที่มีสมรรถนะที่ตรง หรือสอดคลอ้ งกบั สมรรถนะของรายวิชาท่ีขอเทยี บโอน ภาพท่ี 9.1 แผนภาพแสดงรปู แบบการเทียบโอนผลการเรยี นรู้
4 9 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้ 2. วตั ถุประสงค์ของการเทียบโอนผลการเรียนรู้ การเทียบโอนผลการเรียนรู้ ทั้งการเทียบโอนผลการเรียน และการเทียบโอนความรู้และ ประสบการณ์ มีวตั ถุประสงคด์ งั นี้ 2.1 เพื่อให้สถานศึกษาและผู้ปฏิบัติงานในสถานศึกษามีแนวปฏิบัติในการดาเนินงาน เทียบโอนผลการเรยี นรู้อย่างเปน็ ระบบ 2.2 เพ่ือให้การดาเนินงานเทียบโอนผลการเรียนรู้ของสถานศึกษาเป็นไปอย่างมี ประสทิ ธิภาพและมคี ณุ ภาพเปน็ มาตรฐานเดียวกัน 2.3 เพอ่ื ให้ผมู้ คี วามรแู้ ละประสบการณ์สามารถขอรบั การประเมินเทยี บโอนผลการเรียนรู้ เข้าสู่ระบบการศึกษาตามหลกั สูตรประกาศนียบตั รวิชาชีพ (ปวช.) ประกาศนียบตั รวชิ าชพี ชนั้ สงู (ปวส.) 3. ประโยชนข์ องการเทียบโอนผลการเรยี นร้เู ข้าสู่ระบบการศึกษา การเทียบโอนผลการเรียนรู้เข้าสู่ระบบการศึกษามีประโยชน์ทั้งต่อผู้เรียน สถานศึกษา สถานประกอบการและดา้ นอืน่ ๆ ดงั นี้ 3.1 ด้านผเู้ รยี น 3.1.1 สามารถนาความรู้และประสบการณ์มาขอเทยี บโอนเข้าสรู่ ะบบการศึกษา 3.1.2 สามารถเพิม่ วุฒิการศึกษาและความก้าวหนา้ ในงานอาชีพ 3.1.3 สามารถลดการเรยี นซ้าในรายวชิ าหรอื กล่มุ วิชาท่มี ีความรแู้ ละประสบการณ์ 3.1.4 สามารถลดระยะเวลาการเรียน การเดนิ ทาง และค่าใชจ้ า่ ย 3.1.5 สามารถส่งเสรมิ ใหผ้ ู้เรียนไดเ้ ลือกเรียนตามความต้องการ 3.1.6 สามารถพัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะตามหลักสูตรแต่ละประเภทวิชา สาขาวิชาและสาขางาน 3.2 ด้านสถานศกึ ษา 3.2.1 สามารถตอบสนองนโยบายในการเพ่มิ ปริมาณกาลงั คนดา้ นอาชวี ศึกษา 3.2.2 สามารถเพ่มิ คณุ ภาพการจัดการเรยี นรอู้ ย่างหลากหลาย เน้นผู้เรยี นเป็นสาคัญ 3.2.3 สามารถเน้นการบูรณาการการเรียนรดู้ ้วยการปฏบิ ตั จิ ริง 3.3 ด้านสถานประกอบการ 3.3.1 สามารถเพิ่มประสทิ ธภิ าพให้กบั บคุ ลากรในสถานประกอบการ 3.3.2 สามารถลดคา่ ใช้จา่ ยในการพฒั นาบคุ ลากรในสถานประกอบการ
9 การเทียบโอนผลการเรียนรู้ 5 3.4 ดา้ นอืน่ ๆ 3.4.1 ชมุ ชนได้รับการพัฒนาด้านวชิ าชีพและเทคโนโลยีอย่างทว่ั ถงึ 3.4.2 ชมุ ชนมีความเขม้ แขง็ โดยมีความร่วมมือระหวา่ งสถานศึกษา สถานประกอบการ 3.4.3 ผปู้ ระกอบอาชพี อสิ ระได้รับการพฒั นาตามสาขาอาชพี ของตน 3.4.4 รองรบั การเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น (AEC) นิยามศัพท์ นักเรยี น หมายความว่า ผู้ท่ีได้ขึ้นทะเบียนเป็นนักเรียนตามหลักสูตร นักศึกษา ประกาศนยี บัตรวิชาชีพ ผลการเรียนรู้ หมายความว่า ผู้ที่ได้ข้ึนทะเบียนเป็นนักศึกษาตามหลักสูตร การโอนผลการเรียน ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ช้ันสงู การเทียบโอนความรู้และ ประสบการณ์ หมายความว่า ผลการเรียนรู้จากการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัยซึ่งครอบคลุมด้านความรู้ ทักษะและเจตคติ กลุ่มเทยี บโอนความรู้ ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนแรก ผลการเรียนรายวิชา กลุ่มวิชา และประสบการณ์รายวชิ า และส่วนทส่ี อง ความรแู้ ละประสบการณ์ ภาคเรียน หมายความว่า การน่าผลการเรียนรายวิชา กลุ่มวิชาในหลักสูตรระดับ เดียวกัน จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ มาเทียบโอนเป็นผลการเรียนตาม หลักสตู ร หมายความวา่ กระบวนการประเมนิ เพื่อตรวจสอบวา่ ผู้เรยี นที่มาขอ เทียบโอนความรู้และประสบการณ์ มีความรู้ ทักษะ ความช่านาญ เจตคติ รวมทั้งกิจนิสัย ตรงตามสมรรถนะรายวิชา กลุ่มวิชา ที่ขอ เทียบโอน โดยต้องผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่ก่าหนดไว้ จึงสามารถ เทียบเป็นหน่วยกิตได้และได้รับการยกเว้น ไม่ต้องเรียนในรายวิชา หรือกล่มุ วิชานั้น หมายความว่า กลมุ่ ผ้ทู ีท่ า่ งานท่มี ีพ้นื ฐานความรู้และมีประสบการณ์ จากการท่างาน ที่เข้าศึกษาในระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพและ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูงตามหลักสูตรที่กระทรวง ศึกษาธิการก่าหนด โดยเรียนแบบไม่เต็มเวลาและมีระยะเวลา การศกึ ษาตามแผนการเรียนท่ีสถานศึกษาอาชวี ศึกษากา่ หนด หมายความว่า ช่วงเวลาท่สี ถานศกึ ษาเปิดทาการสอน โดยกาหนดให้ 1 ปีการศึกษา แบ่งออกเป็น 2 ภาคเรียน และใน 1 ภาคเรียน มีระยะเวลาจัดการศกึ ษารวมการวัดผล 18 สัปดาห์
6 9 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้ การเรยี นแบบเต็มเวลา (full-time) หมายความว่า การจัดการเรียนการสอนในภาคเรียนปกติ หรือภาค ฤดูร้อนท่ีใช้เวลาในช่วงของวันท่าการ โดยผู้เรียนจะตอ้ งลงทะเบยี น การเรียนแบบไม่เตม็ เวลา เรียนในแต่ละภาคเรียนตามเกณฑ์จ่านวนหน่วยกิตมาตรฐานของ (part-time) การลงทะเบยี นทก่ี า่ หนดสา่ หรับการเรียนแบบเตม็ เวลา แผนการเรยี น หมายความว่า การจัดการเรียนการสอนนอกเหนือจากการเรียน ก า ร ส อ น ภ า ค เ รี ย น ป ก ติ ท่ี ใ ช้ เ ว ล า น อ ก เ ว ล า ข อ ง วั น ท่ า ก า ร กลมุ่ วชิ า โดยนักเรียนจะต้องลงทะเบียนเรียนในแต่ละภาคเรียนตามเกณฑ์ จ่านวนหน่วยกิตมาตรฐานของการลงทะเบียนท่ีก่าหนดส่าหรับ การเรยี นแบบไม่เตม็ เวลา หมายความว่า การจัดรายวิชาต่าง ๆ ตามโครงสร้างหลักสูตรและ เกณฑ์การใช้หลักสูตร เพื่อจัดการเรียนการสอนในแต่ละภาคเรียน ตามล่าดับ จนครบตามก่าหนดในโครงสร้างหลักสูตรแต่ละประเภท วชิ า สาขาวิชาและสาขางาน หมายความว่า รายวิชาต่าง ๆ ในหมวดวิชาสมรรถนะแกนกลาง หมวดวิชาสมรรถนะวิชาชีพ หมวดวิชาเลือกเสรีและกิจกรรมเสริม หลักสูตร แต่ละที่ก่าหนดให้เรียนตามแผนการเรียนของโครงสร้าง ของหลกั สตู ร แนวปฏบิ ตั ใิ นการโอนผลการเรยี น การโอนผลการเรียน เป็นการนาผลการเรียนของรายวิชาหรือกลุ่มวิชาที่ผู้เรียนได้เรียนรู้ ในหลักสูตรระดับเดียวกันจากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ มาเทียบโอนเป็นผลการเรียนตามหลักสูตรที่เข้าเรียน ตามเง่ือนไขท่ีกาหนดในระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการจัดการศึกษาและการประเมินผล การเรยี นตามหลกั สตู รนัน้ 1. หลักเบอื้ งต้นในการโอนผลการเรยี น การดาเนินการโอนผลการเรียนรายวชิ าและกลมุ่ วชิ า มีหลกั การเบือ้ งต้นดังนี้ 1.1 ผู้ขอโอนผลการเรียนต้องเป็นนักเรียนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ หรือนักศึกษา ระดบั ประกาศนยี บตั รวิชาชีพชนั้ สูง ของสถานศึกษาอาชีวศกึ ษาท่จี ะขอโอนผลการเรียน 1.2 ผู้เรียนสามารถขอโอนผลการเรียนรายวิชาได้ทั้งในหมวดวิชาสมรรถนะแกนกลาง หมวดวชิ าสมรรถนะวิชาชพี และหมวดวชิ าเลอื กเสรี
9 การเทียบโอนผลการเรียนรู้ 7 1.3 การโอนผลการเรียนสามารถทาได้ในหลักสูตรระดับเดียวกัน เช่น ในหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราชเดียวกัน ในหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช เดียวกัน หรือจากหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพต่างพุทธศักราชสู่หลักสูตรปัจจุบัน จากหลักสูตร ประกาศนยี บตั รวิชาชีพชนั้ สงู ตา่ งพุทธศักราชสหู่ ลกั สตู รปัจจุบนั หรอื จากหลักสตู รอ่นื ท่ไี ม่ตา่ กวา่ หลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพสู่หลักสูตรปัจจุบัน จากหลักสูตรอื่นท่ีไม่ต่ากว่าหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ ชนั้ สงู สูห่ ลักสูตรปจั จบุ ัน 1.4 การดาเนินการโอนผลการเรียน สถานศึกษาต้องดาเนินการในรูปคณะกรรมการ โดยความรับผิดชอบของหน่วยงานภายในของสถานศึกษา ต้ังแต่การตรวจสอบเอกสารหลักฐานและ คาร้องของผู้เรียนโดยงานทะเบียน การดาเนินการประเมินเทียบโอนผลการเรียนรู้โดยงานหลักสูตร และการดาเนินการเกี่ยวกับบันทึกผลการเรียนโดยงานวัดผลและประเมินผลการเรียน ท้ังนี้ โดยต้อง ปฏิบัติตามระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการจัดการศึกษาและการประเมินผลการเรียนของหลักสูตร ในแตล่ ะระดบั รวมทง้ั ทงั้ หลกั เกณฑ์และแนวปฏบิ ัติท่ีคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษากาหนด 1.5 สถานศกึ ษาต้องดาเนินการโอนผลการเรียนรายวชิ าทผ่ี ู้เรยี นขอโอน ให้แลว้ เสรจ็ ก่อน การวดั ผลปลายภาคเรียนของภาคเรียนแรกท่ีผู้เรยี นเข้าเรียน 1.6 ผู้เรียนที่ขอโอนผลการเรยี นรายวชิ า ต้องลงทะเบียนเรยี นรายวิชาในสถานศึกษาท่ีขอ สาเร็จการศึกษา ไมน่ อ้ ยกวา่ 1 ภาคเรยี น 2. การดาเนนิ การโอนผลการเรียน การดาเนินการโอนผลการเรียนรายวชิ าและกลุ่มวิชา ในหลักสูตรประกาศนียบตั รวชิ าชีพ หรือหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ตามระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการจัดการศึกษา และการประเมนิ ผลการเรียนของหลกั สูตรในแต่ละระดบั สามารถจาแนกเป็นกรณตี ่าง ๆ ดงั นี้ 2.1 กรณีการขอเทียบโอนผลการเรียนในหลักสูตรเดียวกัน การโอนผลการเรียนรายวิชาหรือกลุ่มวิชาสาหรับผู้เรียนจากสถานศึกษาซึ่งใช้ หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราชเดียวกัน หรือหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราชเดียวกนั สถานศึกษาตอ้ งดาเนินการใหแ้ ล้วเสรจ็ ก่อนการวัดผลปลายภาคเรียนแรกท่นี ักเรียน นกั ศึกษาเข้าเรียน โดยพิจารณาดาเนินการ ดงั น้ี ระดบั แนวปฏบิ ตั ิการโอนผลการเรียน ปวช. และ ปวส. รับโอนผลการเรยี นทุกรายวิชาท่ีไดร้ ะดบั ผลการเรียนตัง้ แต่ 2.0 ขนึ้ ไป รายวิชาท่ีได้ระดับผลการเรียนต่ากว่า 2.0 สถานศึกษาจะรับโอนหรือจะทา การประเมินใหม่จนเห็นว่าได้ผลการเรียนถึงเกนฑ์มาตรฐานของสถานศึกษา แล้วจงึ รบั โอนผลการเรยี นรายวชิ าน้นั ก็ได้ กรณีท่ีมีการประเมินใหม่ ระดับผลการเรียนให้เป็นไปตามท่ีได้จากการ ประเมนิ ใหม่ แตต่ ้องไม่สูงไปกวา่ เดมิ
8 9 การเทียบโอนผลการเรยี นรู้ 2.2 กรณีการขอเทียบโอนผลการเรียนตา่ งหลักสตู ร การรับโอนผลการเรียนรายวิชาจากหลักสูตรอื่นซ่ึงไม่ต่ากว่าหลักสูตรในระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ หรือหลักสูตรระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง สถานศึกษาต้องด่าเนินการ ให้แล้วเสร็จก่อนการวัดผลปลายภาคเรียนแรกที่นักเรียน นักศึกษาเข้าเรียน โดยพิจารณาตามเงื่อนไข ต่อไปน้ี ระดับ แนวปฏบิ ตั ิการโอนผลการเรียน ปวช. เป็นรายวิชาหรือกลุ่มวิชาที่มีจุดประสงค์และเน้ือหาใกล้เคียงกันไม่ต่ากว่า รอ้ ยละ 60 เป็นรายวิชาท่ีมีจานวนหน่วยกิตไม่น้อยกว่าหน่วยกิตของรายวิชาท่ีระบุไว้ ในหลกั สูตร ได้ระดับผลการเรียนต้ังแต่ 2.0 ข้ึนไป โดยสถานศึกษาจะรับโอนผล การเรยี นหรือจะทาการประเมนิ ใหม่แล้วจงึ รบั โอนรายวชิ านน้ั ก็ได้ กรณีท่ีมีการประเมินใหม่ ระดับผลการเรียนให้เป็นไปตามที่ได้จากการ ประเมินใหม่ แต่ตอ้ งไม่สงู ไปกวา่ เดิม ปวส. เป็นรายวิชาหรือกลุ่มวิชาที่มีจุดประสงค์และเน้ือหาใกล้เคียงกันไม่ต่ากว่า รอ้ ยละ 75 เป็นรายวิชาท่ีมีจานวนหน่วยกิตไม่น้อยกว่าหน่วยกิตของรายวิชาท่ีระบุไว้ ในหลกั สตู ร ได้ระดับผลการเรียนต้ังแต่ 2.0 ขึ้นไป โดยสถานศึกษาจะรับโอนผล การเรยี นหรือจะทาการประเมินใหม่แลว้ จงึ รบั โอนรายวิชาน้ันก็ได้ กรณีที่มีการประเมินใหม่ ระดับผลการเรียนให้เป็นไปตามท่ีได้จากการ ประเมนิ ใหม่ แตต่ ้องไมส่ งู ไปกวา่ เดมิ 2.3 กรณีการโอนผลการเรียนรายวิชาบางรายวิชาที่ผู้เรียนได้รับอนุญาตให้ไปเรียน จากสถานศึกษาแห่งอ่นื สถานศึกษาจะอนุญาตให้ผู้เรียนไปเรียนรายวิชาบางรายวิชาจากสถานศึกษาแห่งอนื่ ได้ ในกรณีที่สถานศกึ ษาไม่สามารถเปดิ ทาการสอนในรายวิชาน้นั โดยสถานศึกษาต้องพิจารณารายละเอียด เก่ียวกับเน้ือหาของหลักสูตร ต้องทาความตกลงร่วมกันระหว่างสถานศึกษาในการจัดสอน และรับโอนผลการเรยี น และต้องแจ้งให้ผู้เรียนทราบถึงการพิจารณารับโอนผลการเรียนก่อนท่จี ะอนญุ าตให้ ไปเรยี น ดงั นี้ ระดบั แนวปฏบิ ัตกิ ารโอนผลการเรียน ปวช. รบั โอนผลการเรียนที่มีผลการเรียนตง้ั แต่ 2.0 ข้ึนไป และ ปวส. รายวิชาที่ได้ระดับผลการเรียนต่ากว่า 2.0 สถานศึกษาอาจรับโอนผลการ เรยี นหรือไม่ก็ไดใ้ หอ้ ยู่ในดุลพนิ จิ ของสถานศกึ ษา
9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ 9 2.4 กรณีการโอนผลการเรียนรายวิชาของผู้เรียนท่ีพ้นสภาพนักเรียน นักศึกษา แล้วกลบั เข้ามาเรยี นใหม่ ผเู้ รยี นทีส่ ถานศึกษาให้พน้ สภาพนักเรียน นกั ศกึ ษาเนอ่ื งจากได้ค่าระดับคะแนนเฉลี่ย สะสมต่ากว่าเกณฑ์ หรือผู้เรียนที่ลงทะเบียนเรียนรายวิชาครบทุกภาคเรียนตามแผนการเรียนที่ สถานศึกษากาหนดแล้ว แตย่ งั ไม่เขา้ เกณฑก์ ารสาเร็จการศึกษาตามหลักสูตรที่ระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ว่าด้วยการจัดการศึกษาและการประเมินผลการเรียนของหลกั สตู รในแต่ละระดับกาหนด แล้วขอสอบเข้าเรียน ใหมใ่ นสถานศกึ ษาเดมิ หรือสถานศกึ ษาแหง่ ใหม่ได้ ใหด้ าเนินการดงั น้ี ระดบั แนวปฏบิ ัตกิ ารโอนผลการเรยี น ปวช. รบั โอนผลการเรยี นเฉพาะรายวชิ าที่ยงั ปรากฏอย่ใู นหลักสูตรท่ใี ช้ในปจั จบุ ัน และ ปวส. รับโอนผลการเรียนเฉพาะรายวชิ าที่มผี ลการเรยี นต้งั แต่ 2.0 ข้ึนไป การโอนผลการเรียน เทียบโอนผลการเรียนในหลกั สูตรเดียวกัน เทยี บโอนผลการเรียนตา่ งหลักสูตร โอนผลการเรียนรายวิชาบางรายวิชาท่ี ผู้ เ รี ย น ไ ด้ รั บ อ นุ ญ า ต ใ ห้ ไ ป เ รี ย น จ า ก สถานศึกษาแห่งอื่น การโอนผลการเรียนรายวิชาของผู้เรียนที่ พ้นสภาพนักเรียน นักศึกษาแล้วกลับเข้า มาเรยี นใหม่ แผนภาพท่ี 9.2 แผนภูมกิ ารโอนผลการเรยี น
10 9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ แนวปฏบิ ตั ิในการเทยี บโอนผลการเรยี นกรณีหลกั สูตรเดยี วกนั ผเู้ ขา้ เรียนสมัครเรียน ยนื่ แบบค่ารอ้ งต่อสถานศึกษา งานทะเบียนตรวจสอบหลักฐาน งานหลกั สูตรด่าเนนิ การเทยี บรายวิชา รับโอนผลการเรยี นทุกรายวิชา กบั แผนการเรยี นของสถานศกึ ษา รายวชิ าทีไ่ ดร้ ะดบั ผลการเรียนตา่ กวา่ 2.0 ตามโครงสรา้ งหลกั สตู ร โดยตอ้ งด่าเนนิ การใหแ้ ลว้ เสร็จ สถานศกึ ษาจะรับโอนหรอื จะทาการประเมิน ใหม่จนเห็นวา่ ไดผ้ ลการเรียนถึงเกณฑ์ ก่อนการวดั ผลปลายภาคเรยี นแรกท่ีผู้เรียนเขา้ เรยี น มาตรฐานของสถานศกึ ษาแล้วจงึ รับโอนผล การเรยี นรายวชิ าน้นั กไ็ ด้ ผ่าน ผลการเทียบโอน ไม่ผา่ น งานวดั ผลและประเมินผลการเรียน งานทะเบียนด่าเนินการ ดา่ เนินการเทียบโอนผลการเรยี น ให้ผูเ้ รียนลงทะเบยี นเรยี นเพม่ิ ตาม เข้าส่รู ายวชิ าตามโครงสร้าง แผนการเรยี น ของโครงสร้างหลกั สูตร หลกั สตู รและแผนการเรียน แผนภาพท่ี 9.3 แสดงแนวปฏบิ ัติในการเทียบโอนผลการเรียนกรณหี ลกั สูตรเดียวกนั
9 การเทียบโอนผลการเรียนรู้ 11 แนวปฏิบัติในการเทยี บโอนผลการเรยี นกรณีต่างหลักสตู ร ผเู้ ข้าเรียนสมคั รเรยี น ยน่ื แบบคา่ รอ้ งต่อสถานศกึ ษา งานทะเบียนตรวจสอบหลกั ฐาน ปวช. รับโอนรายวิชาหรือกลุ่มวิชาท่ีมี จุดประสงค์และเนอื้ หาใกล้เคียงกันไม่ต่า งานหลักสูตรดาเนินการเทียบรายวิชา กว่าร้อยละ 60 และมีจานวนหน่วยกิต กบั แผนการเรียนของสถานศึกษา ไม่น้อยกว่าหน่วยกิตของรายวิชาที่ระบุ ตามโครงสรา้ งหลกั สูตร ไว้ในหลักสูตร โดยต้องดาเนนิ การใหแ้ ล้วเสรจ็ ปวส. รับโอนรายวิชาหรือกลุ่มวิชาที่มี กอ่ นการวดั ผลปลายภาคเรียนแรกท่ีผเู้ รียนเข้าเรยี น จดุ ประสงค์และเนือ้ หาใกล้เคียงกนั ไมต่ ่า กว่าร้อยละ 75 และมีจานวนหน่วยกิต ผลการเทียบโอน ไม่น้อยกว่าหน่วยกิตของรายวิชาท่ีระบุ ผา่ น ไม่ผา่ น ไว้ในหลักสตู ร รายวิชาท่ีได้ระดับผลการเรียนต่ากว่า 2.0 สถานศึกษาจะรับโอนหรือจะทา การประเมินใหม่จนเห็นว่าได้ผลการ เรียนถึงเกณฑ์มาตรฐานของสถานศึกษา แล้วจึงรับโอนผลการเรียนรายวิชานั้น ก็ได้ งานวัดผลและประเมนิ ผลการเรยี น งานทะเบยี นดาเนินการ ดาเนนิ การเทียบโอนผลการเรยี น ให้ผ้เู รียนลงทะเบยี นเรยี นเพม่ิ เขา้ สู่รายวชิ าตามโครงสรา้ งหลักสตู ร ตามแผนการเรียน และแผนการเรียน ของโครงสรา้ งหลักสตู ร แผนภาพท่ี 9.4 แสดงแนวปฏบิ ัติในการเทียบโอนผลการเรียนกรณีตา่ งหลกั สูตร
12 9 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้ แนวปฏบิ ัตใิ นการรบั โอนผลการเรยี น กรณีสถานศึกษาอนุญาตให้ผเู้ รยี นไปเรยี นรายวชิ าบางรายวิชาจากสถานศึกษาแห่งอื่น ผู้เขา้ เรียนย่นื แบบค่าร้อง ต่อสถานศกึ ษาต้นสงั กัด งานทะเบยี นตรวจสอบหลักฐาน งานหลักสูตรดาเนินการเทยี บรายวชิ า กับแผนการเรียนของสถานศกึ ษาตามโครงสรา้ ง หลกั สตู ร โดยต้องดาเนินการใหแ้ ลว้ เสร็จ กอ่ นการวดั ผลปลายภาคเรียนแรกทีผ่ ้เู รยี นเขา้ เรยี น สถานศกึ ษาตน้ สังกดั มีหนงั สือสง่ ตัวไปเรียน สถานศึกษาทร่ี ับเขา้ เรยี น สง่ ผลการเรยี น ดาเนนิ การใหผ้ ู้เรยี นลงทะเบียน ดาเนนิ การจดั เกรยีารนเรยี นการสอน และประเมนิ ผลการเรยี น งานวัดผลและประเมินผลการเรยี น รบั โอนรายวชิ าท่มี ผี ลการเรียนต้งั แต่ 2.0 ขนึ้ ไป ดาเนนิ การเทียบโอนผลการเรยี น รายวชิ าทไ่ี ด้ระดบั ผลการเรียนต่ากวา่ 2.0 อาจรบั โอน เข้าสู่รายวชิ าตามโครงสร้างหลักสตู ร ผลก าร เ รี ย นหรื อ ไม่ก็ ไ ด้ อ ยู่ ในดุลพินิ จ ข อ ง และแผนการเรยี นของสถานศึกษา สถานทศ้ังึกนษ้ี าสถานศกึ ษาตอ้ งแจ้งให้นักเรยี นทราบ กอ่ นทจ่ี ะอนุญาตให้ไปเรยี น แผนภาพท่ี 9.5 แสดงแนวปฏบิ ตั ิในการรบั โอนผลการเรียน กรณสี ถานศึกษา อนญุ าตให้ผเู้ รียนไปเรียนรายวชิ าบางรายวิชาจากสถานศึกษาแห่งอื่น
9 การเทียบโอนผลการเรียนรู้ 13 แนวปฏิบัตใิ นการเทยี บโอนความรแู้ ละประสบการณ์ ผ้เู รียนทีม่ ีความรู้และทักษะจากการเรยี นรนู้ อกระบบ การเรยี นรู้ตามอัธยาศยั การเรียนรู้จาก ส่ือ เทคโนโลยีและแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ จากการฝึกอาชีพ จากประสบการณ์ชีวิตและประสบการณ์การ ทางาน หรือมีความรู้และทักษะในรายวิชาตรงตามหลักสูตรมาก่อนเข้าเรียน หรือเข้าเรียนแล้วแต่ได้ไป เรียนหรือฝึกปฏิบัติในสถานประกอบการ โดยมีหลักฐานในความรู้ ทักษะและประสบการณ์น้ัน จะขอ ประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เพื่อให้ได้ผลการเรียนรายวิชาและนับจานวนหน่วยกิตสะสม รวมท้ังขอยกเว้นการเรียนรายวิชาตามหลักสูตรท่ีเข้าเรียนได้ ทาให้ใช้ระยะเวลาในการเรียนน้อยกว่า นักเรียน นกั ศึกษาท่ีศกึ ษาในระบบเพียงอย่างเดยี ว อย่างไรก็ตาม สงิ่ ท่ีผ้เู รียนแต่ละคนไดร้ ับจากการเรียนรู้นอกชั้นเรยี นดงั กลา่ วอาจไม่เหมอื นกัน และไมเ่ ปน็ มาตรฐานเดยี วกนั สานกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษาจงึ กาหนดให้มีหลกั เกณฑ์และแนว ปฏิบัติในการประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ เพ่ือเป็นแนวทางสาหรับสถานศึกษานาไปใช้ ในการดาเนินการอย่างเป็นระบบ มีคุณภาพและมาตรฐาน เพ่ือให้ผลการประเมินเช่ือถือได้และเป็นไป ตามจดุ ประสงคร์ ายวิชาและสมรรถนะรายวิชาท่ีขอเทียบโอน 1. หลักเบื้องต้นในการประเมนิ เทียบโอนความรูแ้ ละประสบการณ์ การดาเนนิ การประเมินเทียบโอนความรูแ้ ละประสบการณ์ส่หู น่วยกติ มีหลักการเบ้ืองต้น ดังน้ี 1.1 ผู้ขอรับการประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ต้องเป็นนักเรียนระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ หรือนักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูง ของสถานศึกษาอาชีวศึกษา ท่ีขอรับการประเมินเทียบโอนฯ 1.2 ผู้เรียนสามารถขอประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์สู่หน่วยกิตได้ท้ัง รายวชิ าในหมวดวิชาสมรรถนะแกนกลาง หมวดวิชาสมรรถนะวิชาชีพ และหมวดวิชาเลอื กเสรี 1.3 ผ้เู รยี นจะขอประเมนิ เทยี บโอนความร้แู ละประสบการณ์ไดไ้ ม่เกิน 2 ใน 3 ของจานวน หน่วยกิตตามหลักสตู รแต่ละประเภทวชิ าและสาขาวิชา และตามแผนการเรียนทสี่ ถานศกึ ษากาหนด 1.4 สถานศึกษาต้องดาเนินการประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ในรูป คณะกรรมการ ตามหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติที่คณะกรรมการการอาชีวศึกษากาหนด โดยต้องกาหนด วัน เวลา สถานท่ีประเมนิ และแจง้ ให้ผเู้ รียนทราบล่วงหนา้ ก่อนการประเมินไมน่ ้อยกวา่ 2 สปั ดาห์ 1.5 ถ้าผลการประเมินไม่ผ่าน ผู้เรียนสามารถลงทะเบียนเรียนปกติในภาคเรียนนั้น หรือ ขอประเมนิ เทยี บโอนความรูแ้ ละประสบการณ์ในภาคเรยี นตอ่ ไปกไ็ ด้ 1.6 ผู้เรียนที่ขอเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ ต้องลงทะเบียนเรียนรายวิชา ในสถานศึกษาที่ขอสาเร็จการศึกษาไม่น้อยกว่า 1 ใน 3 ของจานวนหน่วยกิตที่ระบุไว้ในหลักสูตร แตล่ ะประเภทวชิ าและสาขาวชิ า และตามแผนการเรียนทสี่ ถานศกึ ษากาหนด
14 9 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้ 2. คณุ สมบัติของผขู้ อรับการประเมินเทยี บโอนความร้แู ละประสบการณ์ ผู้เรียนที่จะขอรับการประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เข้าสู่หน่วยกิตรายวิชา ตอ้ งมีพ้ืนความรแู้ ละประสบการณ์ในสาขาวิชาท่ีเข้าเรียน ดงั น้ี 2.1 ระดับประกาศนยี บตั รวิชาชพี (ปวช.) 2.1.1 ผู้เรียนท่ีเรียนแบบเต็มเวลา ตามระยะเวลาการศึกษาและแผนการเรียนท่ี สถานศึกษากาหนด ต้องสาเร็จการศึกษาไม่ต่ากว่าระดับมัธยมศึกษาตอนต้นหรือเทียบเท่า และมี ประสบการณ์ในรายวิชาท่ีจะขอรับการประเมินเทียบโอนฯ โดยมีหลักฐานที่แสดงถึงความรู้และ ประสบการณ์ท่ีได้จากการศึกษา การฝึกอบรม การฝึกปฏิบัติงาน หรือการทางานที่ตรงกับรายวิชาหรือ กลุ่มวชิ าทีจ่ ะขอรับการประเมินเทยี บโอนฯ 2.1.2 ผู้เรียนที่เป็นผู้มีงานทาและเรียนแบบไม่เต็มเวลา ตามระยะเวลาการศึกษา และแผนการเรียนที่สถานศึกษากาหนด ต้องสาเร็จการศึกษาไม่ต่ากว่าระดับมัธยมศึกษาตอนต้นหรือ เทียบเท่า และมีประสบการณ์ในการทางานหลังจากสาเร็จการศึกษามาแล้วไม่น้อยกว่า 3 ปี โดยมี หลักฐานท่ีแสดงว่าไดท้ างานตรงกับสาขาวชิ าทเี่ ข้าเรียน เพื่อขอรับการประเมินเทียบโอนฯ รายวิชาหรอื กล่มุ วิชาในสาขาวชิ านัน้ 2.2 ระดบั ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชนั้ สงู (ปวส.) 2.2.1 ผู้เข้าเรียนที่เรียนแบบเต็มเวลา ตามระยะเวลาการศึกษาและแผนการเรยี นที่ สถานศึกษาอาชีวศึกษากาหนด ต้องสาเร็จการศึกษาไม่ต่ากว่าระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพหรือ เทียบเท่า หรือสาเร็จการศึกษาไม่ต่ากว่าระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า และมีประสบการณ์ ในรายวิชาท่ีจะขอรับการประเมินเทียบโอนฯ โดยมีหลักฐานที่แสดงถึงความรู้และประสบการณ์ท่ีได้จาก การศึกษา การฝึกอบรม การฝึกปฏิบัติงาน หรือการทางานที่ตรงกับรายวิชาหรือกลมุ่ วิชาท่ีจะขอรับการ ประเมินเทยี บโอนฯ 2.2.2 ผ้เู ข้าเรยี นที่เป็นผู้มีงานทาและเรียนแบบไมเ่ ตม็ เวลา ตามระยะเวลาการศกึ ษา และแผนการเรียนที่สถานศึกษาอาชีวศึกษากาหนด ต้องสาเร็จการศกึ ษาไม่ตา่ กวา่ ระดับประกาศนียบัตร วิชาชีพหรือเทียบเท่า หรือสาเร็จการศึกษาไม่ต่ากว่าระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า และมี ประสบการณ์ในการทางาน โดยมหี ลักฐานท่ีแสดงวา่ ไดท้ างานตรงกบั สาขาวชิ าท่ีเขา้ เรยี น เพือ่ ขอรับการ ประเมินเทียบโอนฯ รายวิชาหรือกลมุ่ วิชาในสาขาวิชาน้ัน ตามเงอ่ื นไขดังนี้ - หลังจากสาเร็จการศึกษาไม่ต่ากว่าระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพหรือ เทียบเท่า หรือระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า ต้องมีประสบการณ์ในการทางานที่ตรงกับ สาขาวชิ าทีเ่ ขา้ เรยี น มาแลว้ ไมน่ ้อยกวา่ 2 ปี - หลังจากสาเร็จการศึกษาไม่ต่ากว่าระดับมัธยมศึกษาตอนต้นหรือเทียบเท่า ต้องมปี ระสบการณใ์ นการทางานท่ีตรงกับสาขาวชิ าท่ีเขา้ เรยี น มาแลว้ ไม่นอ้ ยกวา่ 6 ปี
9 การเทียบโอนผลการเรยี นรู้ 15 3. การดาเนนิ การประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์รายวิชา การดาเนินการประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เข้าสู่หน่วยกิตรายวิชา ในหลกั สตู รประกาศนียบตั รวชิ าชพี หรอื หลักสูตรประกาศนยี บัตรวิชาชพี ช้นั สงู 3.1 ผู้เรียนที่ประสงค์จะขอรับการประเมินความรู้และประสบการณ์ ตรวจสอบความ สอดคลอ้ งของความรู้ ทกั ษะและประสบการณ์ของตนกับรายวิชาในหลักสตู รสาขาวิชาทเ่ี ข้าเรยี น 3.2 ผู้เรียนที่จะขอรับการประเมินความรู้และประสบการณ์รายวิชา ลงทะเบียน เพื่อขอรับการประเมินความรู้และประสบการณ์ และชาระเงินค่าลงทะเบียนตามวัน เวลา ที่สถานศึกษา กาหนด และให้สถานศกึ ษากาหนดวัน เวลา สถานที่ประเมนิ ให้ผเู้ รยี นทราบลว่ งหนา้ กอ่ นการประเมินไม่ น้อยกว่า 2 สปั ดาห์ 4. หลกั เกณฑแ์ ละแนวปฏบิ ัติในการเทยี บโอนความรแู้ ละประสบการณ์รายวชิ า สาหรับการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เพื่อขอรับคุณวุฒิอาชีวศึกษา สถานศึกษา ดาเนนิ การเทยี บโอนความรู้และประสบการณ์เข้าสู่หน่วยกิตรายวชิ าได้ในระดบั ประกาศนยี บัตรวิชาชีพ และ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูงสาหรับหลักสูตรที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน โดยสถานศึกษาต้องดาเนินการ ตามท่ี คณะกรรมการการอาชีวศึกษากาหนดหลั กเกณฑ์และแนวปฏิบัติในการเทียบโอ นความรู้และ ประสบการณ์รายวชิ า ดงั น้ี 4.1. หลักเกณฑ์ 4.1.1 สถานศึกษาอาชีวศึกษาที่จัดการอาชีวศึกษากลุ่มเทียบโอนความรู้และ ประสบการณร์ ายวิชาตอ้ งยน่ื คาร้องขอจดั การอาชีวศกึ ษากลมุ่ เทียบโอนความรแู้ ละประสบการณร์ ายวชิ า และได้รับอนุญาตจากสานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาก่อนการรับสมัครและการเปิดการเรียน การสอน โดยต้องยื่นขออนุญาตไม่นอ้ ยกว่า 90 วัน และจัดทาแบบขออนุญาต 1 ชุด ต่อการขอเปิดสอน 1 สาขางาน ท้ังน้ี สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษาจะแต่งต้งั คณะกรรมการประเมินความพร้อม ของสถานศึกษาตามเกณฑ์ทีก่ าหนด ในกรณีท่ีสถานศึกษาอาชีวศึกษาผ่านการประเมินความพร้อมแล้ว สานักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษาจะอนุญาตและประกาศข้ึนทะเบียนเป็นสถานศึกษาอาชีวศึกษาที่จัดการ อาชีวศกึ ษากลุม่ เทียบโอนความรู้และประสบการณ์รายวชิ า ใหร้ บั สมัครผเู้ รยี นเข้าศึกษาต่อได้ไม่เกนิ 3 ปี การศกึ ษาติดตอ่ กนั และประกาศให้สาธารณชนทราบ 4.1.2 การจัดการอาชีวศึกษากลุ่มเทยี บโอนความรู้และประสบการณ์รายวิชา ตอ้ งจดั การ เรียนการสอนแบบช้นั เรียนในทีต่ ้ังของสถานศกึ ษาอาชวี ศึกษานน้ั เทา่ นั้น ในกรณีท่ีสถานศึกษาอาชีวศึกษาจัดการอาชีวศึกษากลุ่มเทียบโอนความรู้และ ประสบการณ์รายวิชาตามโครงการความร่วมมือเพื่อพัฒนาบุคลากรของสถานประกอบการหรือ หน่วยงานของรัฐ ท่ีมีพ้ืนฐานความรู้และมีประสบการณ์จากการทางานตรงหรือสอดคล้องกับสาขาวิชา สาขางานที่เรียน สถานศึกษาอาชีวศึกษาอาจจัดการเรียนการสอนบางรายวิชาแบบช้ันเรียนในท่ีต้ังของ สถานประกอบการหรือหนว่ ยงานของรฐั ท่ีมีความรว่ มมือกนั ดว้ ยก็ได้
16 9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ 4.1.3 สถานศึกษาอาชวี ศึกษาท่จี ัดการอาชวี ศกึ ษากลมุ่ เทยี บโอนความรู้และประสบการณ์ รายวิชาต้องเป็นหลักสูตรและสาขาวิชา สาขางาน ท่ีสถานศึกษาอาชีวศึกษาน้ันจัดการเรียนการสอนอยู่ แล้วสาหรบั ผ้เู รยี นท่ีเรียนแบบเตม็ เวลา 4.1.4 สถานศึกษาอาชีวศึกษาที่จัดการอาชีวศึกษากลุ่มเทียบโอนความรู้และ ร ะ ส บ ก า ร ณ์ร า ย วิช า ต้อ ง จัดแผนการเรียนตามหลักสูตรในระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพไม่น้อยกว่า 6 ภาคเรียน และในระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ไม่น้อยกว่า 4 ภาคเรียน โดยกาหนดให้ 1 ปี การศึกษา แบ่งออกเป็น 2 ภาคเรียน และใน 1 ภาคเรียน มีระยะเวลาจัดการศึกษารวมการวัดผล 18 สัปดาห์ 4.1.5 การเทียบโอนความรู้และประสบการณ์รายวิชา สามารถดาเนินการได้ทุกรายวิชา ในทุกหมวดวิชา โดยจานวนหน่วยกิตท่ีขอเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ให้เป็นไปตามเกณฑ์ ที่กาหนดไว้ในระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการจัดการศึกษาและการประเมินผลการเรียนของหลักสูตร ในแตล่ ะระดบั 4.1.6 การขอเทียบโอนความรู้และประสบการณ์รายวิชาเพ่ือนับจานวนหน่วยกิต สะสมต้องเป็นความสมัครใจของผู้เรียน โดยต้องมีหลักฐานท่ีเช่ือถือได้มาแสดงต่อสถานศึกษาว่าเป็นผมู้ ี ความรู้ มีความสามารถ มีประสบการณ์ ที่ตรงหรือสอดคล้องกับสมรรถนะของรายวิชาที่ขอเทียบโอน ตามเกณฑด์ ังน้ี ระดับประกาศนยี บัตรวิชาชีพ ตอ้ งตรงหรอื สอดคลอ้ งไม่ต่ากว่ารอ้ ยละหกสบิ ระดับประกาศนยี บัตรวิชาชพี ชนั้ สูง ตอ้ งตรงหรอื สอดคล้องไมต่ า่ กว่าร้อยละเจด็ สิบหา้ 4.1.7 ให้สถานศึกษาดาเนินการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ของผู้เรียนเป็นรายบุคคล โดยคณะกรรมการ 2 ชดุ คือ 1) คณะกรรมการตรวจสอบการมีความรู้และประสบการณร์ ายวชิ า 2) คณะกรรมการประเมนิ ความรู้และประสบการณร์ ายวชิ า 4.1.8 ให้คณะกรรมการสถานศึกษา เป็นผู้พิจารณาให้ความเห็นชอบผลการ ตรวจสอบเพ่ือรับรองการมีความรู้และประสบการณ์รายวิชาของผู้เรียน ตามท่ีคณะกรรมการตรวจสอบ การมีความรแู้ ละประสบการณ์รายวชิ าเสนอ 4.1.9 ให้หัวหน้าสถานศึกษา เป็นผู้อนุมัติผลการประเมินความรู้และประสบการณ์ รายวิชาโดยให้ใช้ตัวเลขแสดงระดับผลการประเมินตามท่ีกาหนดไว้ในระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่า ด้วยการจดั การศึกษาและการประเมินผลการเรียนของหลกั สูตรในแตล่ ะระดับ 4.1.10 ผู้เรียนท่ีมีผลการประเมินต่ากว่าเกณฑ์ (ตก) ผู้เรียนจะขอเทียบโอนความรู้ และประสบการณร์ ายวชิ านน้ั ใหม่ในภาคเรยี นต่อไปก็ได้ หรอื จะขอลงทะเบียนเรียนรายวชิ าน้ันก็ได้ 4.2. แนวปฏิบตั ิสาหรับการดาเนินการประเมนิ ความรู้และประสบการณ์รายวชิ า 4.2.1 ให้สถานศึกษาแต่งต้ัง “คณะกรรมการตรวจสอบการมีความรู้และประสบการณ์ รายวิชา” ของรายวิชาที่ผู้เรียนขอเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ ตามหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติที่ คณะกรรมการการอาชีวศึกษากาหนด ทาหน้าท่ีตรวจสอบหลักฐานและสัมภาษณ์ผู้เรียน เพ่อื รบั รองการมีความรแู้ ละประสบการณ์รายวชิ า จากกรณีใดกรณีหนงึ่ หรอื หลายกรณีตอ่ ไปนี้
9 การเทียบโอนผลการเรียนรู้ 17 1) ได้เคยเรียนรายวิชาท่ีขอเทียบโอนโดยไม่นับหน่วยกิตมารวมเพื่อการสาเร็จ การศึกษาตามหลักสูตรและมผี ลการประเมินผา่ น โดยมีหลักฐานจากสถานศึกษาที่เรียนรายวชิ านัน้ 2) ได้เรียนรายวิชาหรือกลุ่มวิชาจากหลักสูตรอื่นที่ไม่ต่ากว่าหลักสูตรของ รายวิชาท่ีขอเทียบโอนโดยมีจุดประสงค์และเน้ือหาใกล้เคียงกัน โดยมีหลักฐานจากสถานศึกษาที่เรียน รายวิชาหรอื กลมุ่ วชิ านน้ั ตามเกณฑ์ ดังน้ี ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ตอ้ งมจี ดุ ประสงค์และเน้ือหาใกล้เคียงกัน ไม่ต่ากวา่ รอ้ ยละหกสบิ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ต้องมีจุดประสงค์และเน้ือหา ใกล้เคียงกนั ไมต่ า่ กว่าร้อยละเจด็ สิบห้า 3) ได้ฝึกอบรมหลักสูตรวิชาชพี ระยะส้นั หรือฝึกอาชีพตามมาตรฐานฝีมือแรงงาน หรือฝึกอบรมตามมาตรฐาน อาชีพ หรือฝึกอาชีพต่างๆ หรือการเรียนแบบสะสมหน่วยกิตเตรียม อาชีวศึกษา (Pre-VEd.) ตามท่ีสถานศึกษา หน่วยงานของรัฐได้จัดข้ึนจานวนหนึ่งหลักสูตรหรือหลาย หลกั สูตรรวมกัน โดยมีหลักฐานจากสถานศึกษา หนว่ ยงานของรฐั ท่จี ัดการฝึกอบรมที่แสดงว่าเป็นผู้ที่ มสี มรรถนะทีต่ รงหรือสอดคลอ้ งกับสมรรถนะของรายวชิ าที่ขอเทียบโอนตามเกณฑ์ ดงั น้ี ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ต้องตรงหรือสอดคล้องไม่ต่ากว่าร้อยละ หกสิบ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ต้องตรงหรือสอดคล้องไม่ต่ากว่าร้อยละ เจด็ สิบหา้ 4) ได้ฝึกงาน โดยมีหลักฐานจากสถานประกอบการ หน่วยงานที่เป็นสถานท่ี ฝึกงานท่ีแสดงว่ามีจานวนช่ัวโมงการฝึกงานไม่น้อยกว่าจานวนชั่วโมงการเรียนตามหลักสูตรในหนึ่ง ภาคเรียนของรายวิชาที่ขอเทียบโอนและเป็นผู้ท่ีมีสมรรถนะท่ีตรงหรือสอดคล้องกับสมรรถนะของ รายวชิ าทข่ี อเทยี บโอน ตามเกณฑ์ดังนี้ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ต้องตรงหรือสอดคล้องไม่ต่ากว่าร้อยละ หกสิบ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ต้องตรงหรือสอดคล้องไม่ต่ากว่าร้อยละ เจด็ สิบห้า 5) ได้ทางานโดยมีหลักฐานจากสถานประกอบการ หน่วยงานที่เป็นสถานท่ี ทางานท่ีแสดงว่ามีจานวนชั่วโมงการทางานไม่น้อยกว่าจานวนช่ัวโมงการเรียนตามหลักสูตรในหนึ่ง ภาคเรียนของรายวิชาที่ขอเทียบโอนและเป็นผู้ท่ีมีสมรรถนะท่ีตรงหรือสอดคล้องกับสมรรถนะของ รายวิชาทีข่ อเทยี บโอน ตามเกณฑ์ดังน้ี ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ต้องตรงหรือสอดคล้องไม่ต่ากว่าร้อยละ หกสิบ
18 9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูง ต้องตรงหรือสอดคล้องไม่ต่ากว่าร้อยละ เจด็ สิบหา้ 4.2.2 ให้สถานศึกษาแต่งต้ัง “คณะกรรมการประเมินความรู้และประสบการณ์ รายวิชา” ตามหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติที่คณะกรรมการการอาชีวศึกษากาหนด ทาหน้าที่ ประเมินความรูแ้ ละประสบการณร์ ายวชิ า ตามเกณฑต์ ่อไปน้ี 1) ประเมนิ ความรู้และประสบการณ์ตามสมรรถนะรายวชิ าของผูเ้ รยี นเป็น รายบคุ คล 2) จัดทาเคร่ืองมือประเมินที่ครอบคลุมเนื้อหาและสมรรถนะท้ังหมดของ รายวิชาที่ขอเทียบโอน รายวิชาท่ีมีเฉพาะภาคทฤษฎีหรือภาคปฏิบัติเพียงอย่างเดียวให้ประเมิน เฉพาะภาคทฤษฎหี รือภาคปฏบิ ตั แิ ลว้ แต่กรณเี พยี งอย่างเดยี ว ถา้ มีท้ังภาคทฤษฎแี ละภาคปฏิบัติให้ ประเมินท้ังภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติตามผังการสร้างแบบทดสอบและแนวปฏิบัติที่สานักงาน คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษากาหนด 3) จานวนชั่วโมงในการประเมนิ ต้องไม่นอ้ ยกวา่ จานวนชว่ั โมงการเรียนตอ่ สปั ดาห์ของรายวิชานนั้ 4)เกณฑ์การตัดสินผลการประเมินให้ถือปฏิบัติตามเกณฑ์การประเมินผล การเรียนรายวชิ านนั้ 4.2.3 ให้สถานศึกษาเก็บรักษาเอกสารหลักฐานในการดาเนินการเทียบโอน ความรู้และประสบการณร์ ายวชิ าไวท้ ุกขั้นตอนเพ่อื การตรวจสอบเปน็ ระยะเวลาสามปี นบั จากวนั ท่ี สถานศึกษาอนมุ ตั ิผลการประเมนิ 4.3. แนวปฏิบตั สิ าหรับผขู้ อรบั การประเมินความรู้และประสบการณ์รายวิชา ให้ผู้เรียนที่ได้รับการรับรองการมีความรู้และประสบการณ์รายวิชา ลงทะเบียน เพ่ือขอรับการประเมินความรู้และประสบการณ์ และชาระเงินค่าลงทะเบียนตามวัน เวลา ท่ีสถานศึกษากาหนด และให้สถานศึกษากาหนดวัน เวลา สถานที่ประเมิน ให้ผู้เรียนทราบล่วงหน้าก่อน การประเมินไมน่ อ้ ยกว่า 2 สัปดาห์ ในแต่ละภาคเรียน ผู้เรียนจะลงทะเบียนรายวิชาโดยมีจานวนหน่วยกิตของรายวิชา ที่ผู้เรียนลงทะเบียนขอรับการประเมินความรู้และประสบการณ์รวมกับจานวนหน่วยกิตของรายวิชาท่ี ผู้เรียนลงทะเบียนเรียน ไม่เกินจานวนหน่วยกิตที่กาหนดไว้ในระเบียกระทรวงศึกษาธิการว่าดว้ ยการจดั การศึกษาและการประเมนิ ผลการเรียนของหลักสูตรแต่ละระดับ
9 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้ 19 4.4 แนวปฏบิ ัติในการเทียบโอนรายวชิ าปรบั พน้ื ฐานวิชาชพี สถานศึกษาต้องจัดให้ผู้เรียนที่ ไม่ได้สาเร็จการศึกษาตามหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพในประเภทวิชาและสาขาวิชาที่จะสมัครเข้าเรียน หรือสาเร็จการศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่าเรียนรายวิชาปรับพื้นฐานวิชาชีพ โดยสามารถ ดาเนินการได้ ดงั นี้ 4.4.1 ลงทะเบียนเรียนรายวิชาปรับพื้นฐานตามที่กาหนดไว้ในหลักสูตรแต่ละ ประเภทวิชา สาขาวชิ า 4.4.2 อนุญาตให้ไปเรียนจากสถานศึกษาอื่นท่ีเปิดสอนรายวิชาน้ัน ๆ หรือ รายวิชาท่เี นอ้ื หาใกลเ้ คียงกัน 4.4.3 ลงทะเบยี นเพื่อขอประเมินเทยี บโอนความรู้และประสบการณ์ ผู้เรียน ตอ้ งตรวจสอบการมคี วามรู้และประสบการณ์ ตามข้อ 4.2 โดยสถานศกึ ษาต้องดาเนินการเทียบ โอนความรู้และประสบการณ์ตามกระบวนการทร่ี ะบุ ตามข้อ 4.2. แนวปฏิบัติสาหรับการ ดาเนนิ การประเมนิ ความร้แู ละประสบการณ์รายวชิ า 5. การลงทะเบยี นเรยี นรายวิชา การลงทะเบียนเรียนรายวิชา สาหรับผู้เรียนกลุ่มเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ รายวชิ า ต้องเปน็ ไปตามข้อกาหนดดงั ต่อไปน้ี 5.1 ผู้เรียนจะลงทะเบียนเรียนรายวิชาและขอรับการประเมินความรู้และประสบการณ์ รวมกันได้ไม่เกินภาคเรียนละ 22 หน่วยกิต สาหรับการเรียนแบบเต็มเวลา และไม่เกินภาคเรียนละ 12 หน่วยกติ สาหรบั การเรยี นแบบไมเ่ ต็มเวลา สว่ นการลงทะเบียนรายวชิ าในภาคเรยี นฤดรู ้อน ให้ลงทะเบียน ได้ไม่เกิน 12 หน่วยกิต ตามที่กาหนดไว้ในระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการจัดการศึกษา และการประเมินผลการเรียนของหลกั สตู รแตล่ ะระดับ เวน้ แต่ไดร้ บั อนุญาตจากหวั หนา้ สถานศึกษา 5.2 ผู้เรียนลงทะเบียนเพ่ือขอรับการประเมินเทียบโอนความรู้และประสบการณ์ได้ไม่ เกิน 2 ใน 3 และต้องลงทะเบียนเรียนรายวิชาในสถานศึกษาที่ขอสาเร็จการศึกษาไม่น้อยกว่า 1 ใน 3 ของจานวนหน่วยกิตท่ีระบุไว้ในหลักสูตรแต่ละประเภทวิชาและสาขาวิชา และตามแผนการเรียนที่ สถานศึกษากาหนด 5.3 ผู้เรียนที่ขอโอนผลการเรียนรายวิชาซ่ึงใช้หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราชเดียวกัน หรอื หลักสูตรประกาศนียบตั รวิชาชพี ช้นั สูง พุทธศกั ราชเดียวกัน และขอโอนผลการเรียน รายวิชาจากหลกั สูตรอ่ืน ต้องลงทะเบยี นเรียนรายวิชาในสถานศึกษาที่ขอสาเร็จการศึกษา ไม่น้อยกว่า 1 ภาคเรียน
20 9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ รูปแบบ จ่านวนหนว่ ยกิตทลี่ งทะเบียนในแต่ละภาคเรียน การเรยี น ลงทะเบยี นรายวชิ าโดยมีจานวนหน่วยกติ ของรายวิชาทผี่ ู้เรียนลงทะเบยี น แบบเต็มเวลา ขอรับการประเมนิ ความรูแ้ ละประสบการณ์รวมกบั จานวนหน่วยกิตของ รายวิชาที่ผูเ้ รยี นลงทะเบยี นเรยี น ไม่เกิน 22 หน่วยกติ การเรียน แบบไม่เต็มเวลา ลงทะเบยี นรายวชิ าโดยมีจานวนหนว่ ยกติ ของรายวิชาท่ีผเู้ รียนลงทะเบยี น ขอรับการประเมินความรแู้ ละประสบการณ์รวมกับจานวนหน่วยกิตของ รายวิชาท่ผี เู้ รียนลงทะเบยี นเรียน ไม่เกิน 12 หน่วยกติ ทัง้ น้ี หากสถานศกึ ษามีเหตุผลและความจาเปน็ ในการใหผ้ ู้เรียนลงทะเบียนรายวชิ าท่แี ตกตา่ งไป จากเกณฑ์ข้องต้น อาจทาได้แตต่ ้องไม่กระทบตอ่ มาตรฐานและคณุ ภาพการศกึ ษา
9 การเทียบโอนผลการเรยี นรู้ 21 แผนภาพท่ี 9.6 แนวปฏบิ ัตกิ ารเทียบโอนความรแู้ ละประสบการณ์
22 9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ 6. การจดั ทาเอกสารและบนั ทึกผลการเทยี บโอนผลการเรียนรู้ การบันทึกผลการเรียนรายวิชาหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราชเดียวกัน หรือหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูง พุทธศักราชเดียวกัน ลงในระเบียนแสดงผลการเรียน ให้ใช้ รหัสวชิ าและชอ่ื รายวิชาตามหลักสูตรประกาศนยี บัตรวชิ าชพี หรอื หลักสตู รประกาศนียบตั รวิชาชพี ช้ันสูง พุทธศักราชที่ใช้ในปัจจุบัน โดยแสดงหมายเหตุว่าเป็นรายวิชาที่รับโอนผลการเรียน และให้พิมพ์ สญั ลักษณ์ท้ายชอ่ื วชิ า ดงั นี้ (*1) หมายถงึ โอนผลการเรยี น (*2) หมายถงึ เทยี บโอนความรูแ้ ละประสบการณ์
9 การเทียบโอนผลการเรียนรู้ 23
24 9 การเทยี บโอนผลการเรยี นรู้
9 การเทยี บโอนผลการเรียนรู้ 25 บรรณานุกรม ระเบยี บกระทรวงศกึ ษาธิการวา่ ดว้ ยการจดั การศกึ ษาและการประเมนิ ผล พทุ ธศักราช 2562. (2562). มาตรฐานการปฏบิ ตั ิงานเทียบโอนความรูแ้ ละประสบการณ์งานอาชพี . สานักงานคณะกรรมการ การอาชีวศกึ ษา. (2551). กรุงเทพฯ : สานักมาตรฐานการอาชีวศกึ ษาและวชิ าชพี (เอกสารอดั สาเนา) หลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติในการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์รายวิชา. พุทธศักราช 2560. (2560). หลักเกณฑ์และวิธีการจัดการอาชีวศึกษากลุ่มเทียบโอนความรู้และประสบการณ์รายวิชาของ สถานศกึ ษาอาชีวศึกษา พุทธศักราช 2560. (2560). แนวปฏิบัติการเรียนรายวชิ าสะสมหนว่ ยกติ เตรียมอาชีวศึกษา พทุ ธศักราช 2556. (2556). วัลลภา อยทู่ อง. (2562.) เอกสารประกอบการบรรยายระเบยี บกระทรวงศึกษาธิการวา่ ดว้ ย การจดั การศึกษาและการประเมินผล พทุ ธศกั ราช 2562.
Search
Read the Text Version
- 1 - 25
Pages: